Wt/kbd/сэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > сэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • сэн

    сэн

  • сэн

    сэн

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [sɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [с] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "сэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: сэн
щымыӀэныгъэ: мысэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ссэн псэн исэн тсэн фсэн ясэн
щымыӀэныгъэ: сымысэн умысэн имысэн дымысэн фымысэн ямысэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: сэ! фсэ!
щымыӀэныгъэ: умысэ! фымысэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сресэ уресэ иресэ дресэ фресэ иресэ
щымыӀэныгъэ: сремысэ уремысэ иремысэ дремысэ фремысэ иремысэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сосэ(р) уосэ(р) / босэ(р) есэ(р) досэ(р) фосэ(р) ясэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ссэркъым псэркъым исэркъым тсэркъым фсэркъым ясэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: ссэ(р)т псэ(р)т исэ(р)т тсэ(р)т фсэ(р)т ясэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: ссэ(р)тэкъым псэ(р)тэкъым исэ(р)тэкъым тсэ(р)тэкъым фсэ(р)тэкъым ясэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ссащ псащ исащ тсащ фсащ ясащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ссакъым псакъым исакъым тсакъым фсакъым ясакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: ссат псат исат тсат фсат ясат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ссатэкъым псатэкъым исатэкъым тсатэкъым фсатэкъым ясатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: ссэгъащ псэгъащ исэгъащ тсэгъащ фсэгъащ ясэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: ссэгъакъым псэгъакъым исэгъакъым тсэгъакъым фсэгъакъым ясэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэгъат псэгъат исэгъат тсэгъат фсэгъат ясэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: ссэгъатэкъым псэгъатэкъым исэгъатэкъым тсэгъатэкъым фсэгъатэкъым ясэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: ссэщ псэщ исэщ тсэщ фсэщ ясэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: ссэкъым псэкъым исэкъым тсэкъым фсэкъым ясэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: ссэт псэт исэт тсэт фсэт ясэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: ссэтэкъым псэтэкъым исэтэкъым тсэтэкъым фсэтэкъым ясэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнщ псэнщ исэнщ тсэнщ фсэнщ ясэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнкъым псэнкъым исэнкъым тсэнкъым фсэнкъым ясэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнущ псэнущ исэнущ тсэнущ фсэнущ ясэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнукъым псэнукъым исэнукъым тсэнукъым фсэнукъым ясэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэрэ псэрэ исэрэ тсэрэ фсэрэ ясэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ссэркъэ псэркъэ исэркъэ тсэркъэ фсэркъэ ясэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: ссэ(р)т псэ(р)т исэ(р)т тсэ(р)т фсэ(р)т ясэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: ссэ(р)тэкъэ псэ(р)тэкъэ исэ(р)тэкъэ тсэ(р)тэкъэ фсэ(р)тэкъэ ясэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сса пса иса тса фса яса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ссакъэ псакъэ исакъэ тсакъэ фсакъэ ясакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: ссат псат исат тсат фсат ясат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ссатэкъэ псатэкъэ исатэкъэ тсатэкъэ фсатэкъэ ясатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: ссэгъа псэгъа исэгъа тсэгъа фсэгъа ясэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: ссэгъакъэ псэгъакъэ исэгъакъэ тсэгъакъэ фсэгъакъэ ясэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэгъат псэгъат исэгъат тсэгъат фсэгъат ясэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ссэгъатэкъэ псэгъатэкъэ исэгъатэкъэ тсэгъатэкъэ фсэгъатэкъэ ясэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: ссэ псэ исэ тсэ фсэ ясэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: ссэкъэ псэкъэ исэкъэ тсэкъэ фсэкъэ ясэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: ссэт псэт исэт тсэт фсэт ясэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: ссэтэкъэ псэтэкъэ исэтэкъэ тсэтэкъэ фсэтэкъэ ясэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэн псэн исэн тсэн фсэн ясэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнкъэ псэнкъэ исэнкъэ тсэнкъэ фсэнкъэ ясэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэну псэну исэну тсэну фсэну ясэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнукъэ псэнукъэ исэнукъэ тсэнукъэ фсэнукъэ ясэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэмэ псэмэ исэмэ тсэмэ фсэмэ ясэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэмэ умысэмэ имысэмэ дымысэмэ фымысэмэ ямысэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ссамэ псамэ исамэ тсамэ фсамэ ясамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысамэ умысамэ имысамэ дымысамэ фымысамэ ямысамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ссэгъамэ псэгъамэ исэгъамэ тсэгъамэ фсэгъамэ ясэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъамэ умысэгъамэ имысэгъамэ дымысэгъамэ фымысэгъамэ ямысэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнмэ псэнмэ исэнмэ тсэнмэ фсэнмэ ясэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнмэ умысэнмэ имысэнмэ дымысэнмэ фымысэнмэ ямысэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнумэ псэнумэ исэнумэ тсэнумэ фсэнумэ ясэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнумэ умысэнумэ имысэнумэ дымысэнумэ фымысэнумэ ямысэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэтэмэ псэтэмэ исэтэмэ тсэтэмэ фсэтэмэ ясэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэтэмэ умысэтэмэ имысэтэмэ дымысэтэмэ фымысэтэмэ ямысэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ссатэмэ псатэмэ исатэмэ тсатэмэ фсатэмэ ясатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысатэмэ умысатэмэ имысатэмэ дымысатэмэ фымысатэмэ ямысатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ссэгъатэмэ псэгъатэмэ исэгъатэмэ тсэгъатэмэ фсэгъатэмэ ясэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъатэмэ умысэгъатэмэ имысэгъатэмэ дымысэгъатэмэ фымысэгъатэмэ ямысэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнтэмэ псэнтэмэ исэнтэмэ тсэнтэмэ фсэнтэмэ ясэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнтэмэ умысэнтэмэ имысэнтэмэ дымысэнтэмэ фымысэнтэмэ ямысэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнутэмэ псэнутэмэ исэнутэмэ тсэнутэмэ фсэнутэмэ ясэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнутэмэ умысэнутэмэ имысэнутэмэ дымысэнутэмэ фымысэнутэмэ ямысэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнт псэнт исэнт тсэнт фсэнт ясэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнтэкъым псэнтэкъым исэнтэкъым тсэнтэкъым фсэнтэкъым ясэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнут псэнут исэнут тсэнут фсэнут ясэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ссэнутэкъым псэнутэкъым исэнутэкъым тсэнутэкъым фсэнутэкъым ясэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэми псэми исэми тсэми фсэми ясэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэми умысэми имысэми дымысэми фымысэми ямысэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ссами псами исами тсами фсами ясами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысами умысами имысами дымысами фымысами ямысами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ссэгъами псэгъами исэгъами тсэгъами фсэгъами ясэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъами умысэгъами имысэгъами дымысэгъами фымысэгъами ямысэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнми псэнми исэнми тсэнми фсэнми ясэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнми умысэнми имысэнми дымысэнми фымысэнми ямысэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнуми псэнуми исэнуми тсэнуми фсэнуми ясэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнуми умысэнуми имысэнуми дымысэнуми фымысэнуми ямысэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ссэтэми псэтэми исэтэми тсэтэми фсэтэми ясэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэтэми умысэтэми имысэтэми дымысэтэми фымысэтэми ямысэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ссатэми псатэми исатэми тсатэми фсатэми ясатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысатэми умысатэми имысатэми дымысатэми фымысатэми ямысатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ссэгъатэми псэгъатэми исэгъатэми тсэгъатэми фсэгъатэми ясэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъатэми умысэгъатэми имысэгъатэми дымысэгъатэми фымысэгъатэми ямысэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнтэми псэнтэми исэнтэми тсэнтэми фсэнтэми ясэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнтэми умысэнтэми имысэнтэми дымысэнтэми фымысэнтэми ямысэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ссэнутэми псэнутэми исэнутэми тсэнутэми фсэнутэми ясэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнутэми умысэнутэми имысэнутэми дымысэнутэми фымысэнутэми ямысэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ссаи псаи исаи тсаи фсаи ясаи
щымыӀэныгъэ: сымысаи умысаи имысаи дымысаи фымысаи ямысаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ссащэрэт псащэрэт исащэрэт тсащэрэт фсащэрэт ясащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымысащэрэт умысащэрэт имысащэрэт дымысащэрэт фымысащэрэт ямысащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ссагъэнщ псагъэнщ исагъэнщ тсагъэнщ фсагъэнщ ясагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ссагъэнкъым псагъэнкъым исагъэнкъым тсагъэнкъым фсагъэнкъым ясагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ссагъэнт псагъэнт исагъэнт тсагъэнт фсагъэнт ясагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ссагъэнтэкъым псагъэнтэкъым исагъэнтэкъым тсагъэнтэкъым фсагъэнтэкъым ясагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ссагъэн псагъэн исагъэн тсагъэн фсагъэн ясагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ссагъэнкъэ псагъэнкъэ исагъэнкъэ тсагъэнкъэ фсагъэнкъэ ясагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ссагъэнт псагъэнт исагъэнт тсагъэнт фсагъэнт ясагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ссагъэнтэкъэ псагъэнтэкъэ исагъэнтэкъэ тсагъэнтэкъэ фсагъэнтэкъэ ясагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ссагъэнущ псагъэнущ исагъэнущ тсагъэнущ фсагъэнущ ясагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ссагъэнукъым псагъэнукъым исагъэнукъым тсагъэнукъым фсагъэнукъым ясагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ссагъэнут псагъэнут исагъэнут тсагъэнут фсагъэнут ясагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ссагъэнутэкъым псагъэнутэкъым исагъэнутэкъым тсагъэнутэкъым фсагъэнутэкъым ясагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ссагъэну псагъэну исагъэну тсагъэну фсагъэну ясагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ссагъэнукъэ псагъэнукъэ исагъэнукъэ тсагъэнукъэ фсагъэнукъэ ясагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ссагъэнут псагъэнут исагъэнут тсагъэнут фсагъэнут ясагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ссагъэнутэкъэ псагъэнутэкъэ исагъэнутэкъэ тсагъэнутэкъэ фсагъэнутэкъэ ясагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зысэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зысэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зысэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымысэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зысэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымысэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ ссэ псэ исэ тсэ фсэ ясэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымысэ умысэ имысэ дымысэ фымысэ ямысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сса пса иса тса фса яса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыса умыса имыса дымыса фымыса ямыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ссэгъа псэгъа исэгъа тсэгъа фсэгъа ясэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымысэгъа умысэгъа имысэгъа дымысэгъа фымысэгъа ямысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ссэн псэн исэн тсэн фсэн ясэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымысэн умысэн имысэн дымысэн фымысэн ямысэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ссэну псэну исэну тсэну фсэну ясэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымысэну умысэну имысэну дымысэну фымысэну ямысэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ сэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ са
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мысэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мысэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрыссэ зэрыпсэ зэрисэ зэрытсэ зэрыфсэ зэрасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмысэ зэрумысэ зэримысэ зэрыдмысэ зэрывмысэ зэрамысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрысса зэрыпса зэриса зэрытса зэрыфса зэраса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыса зэрумыса зэримыса зэрыдмыса зэрывмыса зэрамыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыссэгъа зэрыпсэгъа зэрисэгъа зэрытсэгъа зэрыфсэгъа зэрасэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмысэгъа зэрумысэгъа зэримысэгъа зэрыдмысэгъа зэрывмысэгъа зэрамысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыссэн зэрыпсэн зэрисэн зэрытсэн зэрыфсэн зэрасэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмысэн зэрумысэн зэримысэн зэрыдмысэн зэрывмысэн зэрамысэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыссэну зэрыпсэну зэрисэну зэрытсэну зэрыфсэну зэрасэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмысэну зэрумысэну зэримысэну зэрыдмысэну зэрывмысэну зэрамысэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щыссэ щыпсэ щисэ щытсэ щыфсэ щасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмысэ щумысэ щимысэ щыдмысэ щывмысэ щамысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щысса щыпса щиса щытса щыфса щаса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыса щумыса щимыса щыдмыса щывмыса щамыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыссэгъа щыпсэгъа щисэгъа щытсэгъа щыфсэгъа щасэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмысэгъа щумысэгъа щимысэгъа щыдмысэгъа щывмысэгъа щамысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыссэн щыпсэн щисэн щытсэн щыфсэн щасэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмысэн щумысэн щимысэн щыдмысэн щывмысэн щамысэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыссэну щыпсэну щисэну щытсэну щыфсэну щасэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмысэну щумысэну щимысэну щыдмысэну щывмысэну щамысэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэссэ здэпсэ здисэ здэтсэ здэфсэ здасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмысэ здумысэ здимысэ здэдмысэ здэвмысэ здамысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэсса здэпса здиса здэтса здэфса здаса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыса здумыса здимыса здэдмыса здэвмыса здамыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэссэгъа здэпсэгъа здисэгъа здэтсэгъа здэфсэгъа здасэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмысэгъа здумысэгъа здимысэгъа здэдмысэгъа здэвмысэгъа здамысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэссэн здэпсэн здисэн здэтсэн здэфсэн здасэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмысэн здумысэн здимысэн здэдмысэн здэвмысэн здамысэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэссэну здэпсэну здисэну здэтсэну здэфсэну здасэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмысэну здумысэну здимысэну здэдмысэну здэвмысэну здамысэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэссэ щӀэпсэ щӀисэ щӀэтсэ щӀэфсэ щӀасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмысэ щӀумысэ щӀимысэ щӀэдмысэ щӀэвмысэ щӀамысэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэсса щӀэпса щӀиса щӀэтса щӀэфса щӀаса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыса щӀумыса щӀимыса щӀэдмыса щӀэвмыса щӀамыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэссэгъа щӀэпсэгъа щӀисэгъа щӀэтсэгъа щӀэфсэгъа щӀасэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмысэгъа щӀумысэгъа щӀимысэгъа щӀэдмысэгъа щӀэвмысэгъа щӀамысэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэссэн щӀэпсэн щӀисэн щӀэтсэн щӀэфсэн щӀасэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмысэн щӀумысэн щӀимысэн щӀэдмысэн щӀэвмысэн щӀамысэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэссэну щӀэпсэну щӀисэну щӀэтсэну щӀэфсэну щӀасэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмысэну щӀумысэну щӀимысэну щӀэдмысэну щӀэвмысэну щӀамысэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ ссэу псэу исэу тсэу фсэуэ ясэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымысэу умысэу имысэу дымысэу фымысэу ямысэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ссауэ псауэ исауэ тсауэ фсауэ ясауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымысауэ умысауэ имысауэ дымысауэ фымысауэ ямысауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ ссэурэ псэурэ исэурэ тсэурэ фсэурэ ясэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымысэурэ умысэурэ имысэурэ дымысэурэ фымысэурэ ямысэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узосэ сосэ -- фызосэ сосэ(хэ)
уэ сыбосэ -- уосэ / босэ дыбосэ -- уосэ(хэ) / босэ(хэ)
абы сесэ уесэ есэ десэ фесэ есэ(хэ)
дэ -- удосэ досэ -- фыдосэ досэ(хэ)
фэ сывосэ -- фосэ дывосэ -- фосэ(хэ)
абыхэм сасэ уасэ ясэ дасэ фасэ ясэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- ус[сэрэ] с[сэрэ] -- фыс[сэрэ] с[сэ(хэ)рэ]
уэ сып[сэрэ] -- п[сэрэ] дып[сэрэ] -- п[сэ(хэ)рэ]
абы си[сэрэ] уи[сэрэ] и[сэрэ] ди[сэрэ] фи[сэрэ] и[сэ(хэ)рэ]
дэ -- ут[сэрэ] т[сэрэ] -- фыт[сэрэ] т[сэ(хэ)рэ]
фэ сыф[сэрэ] -- ф[сэрэ] дыф[сэрэ] -- ф[сэ(хэ)рэ]
абыхэм са[сэрэ] уа[сэрэ] я[сэрэ] да[сэрэ] фа[сэрэ] я[сэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]э [с]эр -- [с]эхэр
Эргативнэ: [с]э [с]эм -- [с]эхэм
Послеложнэ: [с]экӀэ [с]эмкӀэ [с]эхэкӀэ [с]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]эуэ [с]эрауэ [с]эхэу [с]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]а [с]ар -- [с]ахэр
Эргативнэ: [с]а [с]ам -- [с]ахэм
Послеложнэ: [с]акӀэ [с]амкӀэ [с]ахэкӀэ [с]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]ауэ [с]арауэ [с]ахэу [с]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]эн [с]эныр -- [с]энхэр
Эргативнэ: [с]эн [с]эным -- [с]энхэм
Послеложнэ: [с]энкӀэ [с]энымкӀэ [с]энхэкӀэ [с]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [с]эну [с]энырауэ [с]энхэу [с]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]эну [с]энур -- [с]энухэр
Эргативнэ: [с]эну [с]энум -- [с]энухэм
Послеложнэ: [с]энукӀэ [с]энумкӀэ [с]энухэкӀэ [с]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]энууэ [с]энурауэ [с]энухэу [с]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Хэсэн, тесэн, гъэтӀысын (гъавэ, къэкӀыгъэ).

ЩАПХЪЭХЭР

  • Делэр жылэу ясэркъым, езыр-езыру къохъу. Псалъэжьхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 32
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Алим жылэ исащ. Алим посадил семена. Alim has planted some seeds.
Инали жылэ исащ. Инал тоже посеял семена. Yinal has planted some seeds, too.
нап. 68
Вэн-сэн. Пахота и Посев. Ploughing and Sowing.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Гуэдз сэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • сэн: sow, seed, plant (seeds)
  • Гуэдз сэн: sow wheat
УРЫСЫБЗЭ
  • сэн: сеять, сажать что-л.
  • Гуэдз сэн: сеять пщеницу

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [sɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [с] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "сэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: сэн
щымыӀэныгъэ: мысэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сысэн усэн сэн дысэн фысэн сэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымысэн умысэн мысэн дымысэн фымысэн мысэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: сэ! фысэ!
щымыӀэныгъэ: умысэ! фымысэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сресэ уресэ иресэ дресэ фресэ иресэ
щымыӀэныгъэ: сремысэ уремысэ иремысэ дремысэ фремысэ иремысэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сосэ(р) уосэ(р) масэ(р) досэ(р) фосэ(р) масэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сысэркъым усэркъым сэркъым дысэркъым фысэркъым сэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сысэ(р)т усэ(р)т сэ(р)т дысэ(р)т фысэ(р)т сэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сысэ(р)тэкъым усэ(р)тэкъым сэ(р)тэкъым дысэ(р)тэкъым фысэ(р)тэкъым сэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сысащ усащ сащ дысащ фысащ са(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сысакъым усакъым сакъым дысакъым фысакъым са(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сысат усат сат дысат фысат са(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сысатэкъым усатэкъым сатэкъым дысатэкъым фысатэкъым са(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сысэгъащ усэгъащ сэгъащ дысэгъащ фысэгъащ сэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сысэгъакъым усэгъакъым сэгъакъым дысэгъакъым фысэгъакъым сэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэгъат усэгъат сэгъат дысэгъат фысэгъат сэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сысэгъатэкъым усэгъатэкъым сэгъатэкъым дысэгъатэкъым фысэгъатэкъым сэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сысэщ усэщ сэщ дысэщ фысэщ сэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сысэкъым усэкъым сэкъым дысэкъым фысэкъым сэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сысэт усэт сэт дысэт фысэт сэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сысэтэкъым усэтэкъым сэтэкъым дысэтэкъым фысэтэкъым сэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнщ усэнщ сэнщ дысэнщ фысэнщ сэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнкъым усэнкъым сэнкъым дысэнкъым фысэнкъым сэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнущ усэнущ сэнущ дысэнущ фысэнущ сэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнукъым усэнукъым сэнукъым дысэнукъым фысэнукъым сэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэрэ усэрэ сэрэ дысэрэ фысэрэ сэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сысэркъэ усэркъэ сэркъэ дысэркъэ фысэркъэ сэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сысэ(р)т усэ(р)т сэ(р)т дысэ(р)т фысэ(р)т сэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сысэ(р)тэкъэ усэ(р)тэкъэ сэ(р)тэкъэ дысэ(р)тэкъэ фысэ(р)тэкъэ сэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыса уса са дыса фыса са(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сысакъэ усакъэ сакъэ дысакъэ фысакъэ са(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сысат усат сат дысат фысат са(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сысатэкъэ усатэкъэ сатэкъэ дысатэкъэ фысатэкъэ са(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сысэгъа усэгъа сэгъа дысэгъа фысэгъа сэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сысэгъакъэ усэгъакъэ сэгъакъэ дысэгъакъэ фысэгъакъэ сэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэгъат усэгъат сэгъат дысэгъат фысэгъат сэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сысэгъатэкъэ усэгъатэкъэ сэгъатэкъэ дысэгъатэкъэ фысэгъатэкъэ сэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сысэ усэ сэ дысэ фысэ сэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сысэкъэ усэкъэ сэкъэ дысэкъэ фысэкъэ сэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сысэт усэт сэт дысэт фысэт сэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сысэтэкъэ усэтэкъэ сэтэкъэ дысэтэкъэ фысэтэкъэ сэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэн усэн сэн дысэн фысэн сэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнкъэ усэнкъэ сэнкъэ дысэнкъэ фысэнкъэ сэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэну усэну сэну дысэну фысэну сэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнукъэ усэнукъэ сэнукъэ дысэнукъэ фысэнукъэ сэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэмэ усэмэ сэмэ дысэмэ фысэмэ сэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэмэ умысэмэ мысэмэ дымысэмэ фымысэмэ мысэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сысамэ усамэ самэ дысамэ фысамэ са(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысамэ умысамэ мысамэ дымысамэ фымысамэ мыса(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сысэгъамэ усэгъамэ сэгъамэ дысэгъамэ фысэгъамэ сэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъамэ умысэгъамэ мысэгъамэ дымысэгъамэ фымысэгъамэ мысэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнмэ усэнмэ сэнмэ дысэнмэ фысэнмэ сэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнмэ умысэнмэ мысэнмэ дымысэнмэ фымысэнмэ мысэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнумэ усэнумэ сэнумэ дысэнумэ фысэнумэ сэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнумэ умысэнумэ мысэнумэ дымысэнумэ фымысэнумэ мысэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэтэмэ усэтэмэ сэтэмэ дысэтэмэ фысэтэмэ сэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэтэмэ умысэтэмэ мысэтэмэ дымысэтэмэ фымысэтэмэ мысэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сысатэмэ усатэмэ сатэмэ дысатэмэ фысатэмэ са(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысатэмэ умысатэмэ мысатэмэ дымысатэмэ фымысатэмэ мыса(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сысэгъатэмэ усэгъатэмэ сэгъатэмэ дысэгъатэмэ фысэгъатэмэ сэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъатэмэ умысэгъатэмэ мысэгъатэмэ дымысэгъатэмэ фымысэгъатэмэ мысэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнтэмэ усэнтэмэ сэнтэмэ дысэнтэмэ фысэнтэмэ сэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнтэмэ умысэнтэмэ мысэнтэмэ дымысэнтэмэ фымысэнтэмэ мысэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнутэмэ усэнутэмэ сэнутэмэ дысэнутэмэ фысэнутэмэ сэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнутэмэ умысэнутэмэ мысэнутэмэ дымысэнутэмэ фымысэнутэмэ мысэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнт усэнт сэнт дысэнт фысэнт сэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнтэкъым усэнтэкъым сэнтэкъым дысэнтэкъым фысэнтэкъым сэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнут усэнут сэнут дысэнут фысэнут сэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сысэнутэкъым усэнутэкъым сэнутэкъым дысэнутэкъым фысэнутэкъым сэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэми усэми сэми дысэми фысэми сэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэми умысэми мысэми дымысэми фымысэми мысэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сысами усами сами дысами фысами са(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысами умысами мысами дымысами фымысами мыса(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сысэгъами усэгъами сэгъами дысэгъами фысэгъами сэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъами умысэгъами мысэгъами дымысэгъами фымысэгъами мысэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнми усэнми сэнми дысэнми фысэнми сэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнми умысэнми мысэнми дымысэнми фымысэнми мысэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнуми усэнуми сэнуми дысэнуми фысэнуми сэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнуми умысэнуми мысэнуми дымысэнуми фымысэнуми мысэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сысэтэми усэтэми сэтэми дысэтэми фысэтэми сэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэтэми умысэтэми мысэтэми дымысэтэми фымысэтэми мысэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сысатэми усатэми сатэми дысатэми фысатэми са(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымысатэми умысатэми мысатэми дымысатэми фымысатэми мыса(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сысэгъатэми усэгъатэми сэгъатэми дысэгъатэми фысэгъатэми сэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымысэгъатэми умысэгъатэми мысэгъатэми дымысэгъатэми фымысэгъатэми мысэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнтэми усэнтэми сэнтэми дысэнтэми фысэнтэми сэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнтэми умысэнтэми мысэнтэми дымысэнтэми фымысэнтэми мысэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сысэнутэми усэнутэми сэнутэми дысэнутэми фысэнутэми сэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымысэнутэми умысэнутэми мысэнутэми дымысэнутэми фымысэнутэми мысэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сысаи усаи саи дысаи фысаи саи
щымыӀэныгъэ: сымысаи умысаи мысаи дымысаи фымысаи мысаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сысащэрэт усащэрэт сащэрэт дысащэрэт фысащэрэт сащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымысащэрэт умысащэрэт мысащэрэт дымысащэрэт фымысащэрэт мысащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сысагъэнщ усагъэнщ сагъэнщ дысагъэнщ фысагъэнщ сагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сысагъэнкъым усагъэнкъым сагъэнкъым дысагъэнкъым фысагъэнкъым сагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сысагъэнт усагъэнт сагъэнт дысагъэнт фысагъэнт сагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сысагъэнтэкъым усагъэнтэкъым сагъэнтэкъым дысагъэнтэкъым фысагъэнтэкъым сагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сысагъэн усагъэн сагъэн дысагъэн фысагъэн сагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сысагъэнкъэ усагъэнкъэ сагъэнкъэ дысагъэнкъэ фысагъэнкъэ сагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сысагъэнт усагъэнт сагъэнт дысагъэнт фысагъэнт сагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сысагъэнтэкъэ усагъэнтэкъэ сагъэнтэкъэ дысагъэнтэкъэ фысагъэнтэкъэ сагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сысагъэнущ усагъэнущ сагъэнущ дысагъэнущ фысагъэнущ сагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сысагъэнукъым усагъэнукъым сагъэнукъым дысагъэнукъым фысагъэнукъым сагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сысагъэнут усагъэнут сагъэнут дысагъэнут фысагъэнут сагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сысагъэнутэкъым усагъэнутэкъым сагъэнутэкъым дысагъэнутэкъым фысагъэнутэкъым сагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сысагъэну усагъэну сагъэну дысагъэну фысагъэну сагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сысагъэнукъэ усагъэнукъэ сагъэнукъэ дысагъэнукъэ фысагъэнукъэ сагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сысагъэнут усагъэнут сагъэнут дысагъэнут фысагъэнут сагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сысагъэнутэкъэ усагъэнутэкъэ сагъэнутэкъэ дысагъэнутэкъэ фысагъэнутэкъэ сагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сысэ усэ сэ дысэ фысэ сэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымысэ умысэ мысэ дымысэ фымысэ мысэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыса уса са дыса фыса са(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыса умыса мыса дымыса фымыса мыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сысэгъа усэгъа сэгъа дысэгъа фысэгъа сэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымысэгъа умысэгъа мысэгъа дымысэгъа фымысэгъа мысэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сысэн усэн сэн дысэн фысэн сэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымысэн умысэн мысэн дымысэн фымысэн мысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сысэну усэну сэну дысэну фысэну сэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымысэну умысэну мысэну дымысэну фымысэну мысэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрысэ узэрысэ зэрысэ дызэрысэ фызэрысэ зэрысэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымысэ узэрымысэ зэрымысэ дызэрымысэ фызэрымысэ мызэрысэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыса узэрыса зэрыса дызэрыса фызэрыса зэрыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыса узэрымыса зэрымыса дызэрымыса фызэрымыса зэрымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрысэгъа узэрысэгъа зэрысэгъа дызэрысэгъа фызэрысэгъа зэрысэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымысэгъа узэрымысэгъа зэрымысэгъа дызэрымысэгъа фызэрымысэгъа зэрымысэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрысэн узэрысэн зэрысэн дызэрысэн фызэрысэн зэрысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымысэн узэрымысэн зэрымысэн дызэрымысэн фызэрымысэн зэрымысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрысэну узэрысэну зэрысэну дызэрысэну фызэрысэну зэрысэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымысэну узэрымысэну зэрымысэну дызэрымысэну фызэрымысэну зэрымысэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщысэ ущысэ щысэ дыщысэ фыщысэ щысэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымысэ ущымысэ щымысэ дыщымысэ фыщымысэ щымысэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыса ущыса щыса дыщыса фыщыса щыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыса ущымыса щымыса дыщымыса фыщымыса щымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщысэгъа ущысэгъа щысэгъа дыщысэгъа фыщысэгъа щысэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымысэгъа ущымысэгъа щымысэгъа дыщымысэгъа фыщымысэгъа щымысэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщысэн ущысэн щысэн дыщысэн фыщысэн щысэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымысэн ущымысэн щымысэн дыщымысэн фыщымысэн щымысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщысэну ущысэну щысэну дыщысэну фыщысэну щысэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымысэну ущымысэну щымысэну дыщымысэну фыщымысэну щымысэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэсэ уздэсэ здэсэ дыздэсэ фыздэсэ здэсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмысэ уздэмысэ здэмысэ дыздэмысэ фыздэмысэ здэмысэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэса уздэса здэса дыздэса фыздэса здэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыса уздэмыса здэмыса дыздэмыса фыздэмыса здэмыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэсэгъа уздэсэгъа здэсэгъа дыздэсэгъа фыздэсэгъа здэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмысэгъа уздэмысэгъа здэмысэгъа дыздэмысэгъа фыздэмысэгъа здэмысэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэсэн уздэсэн здэсэн дыздэсэн фыздэсэн здэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмысэн уздэмысэн здэмысэн дыздэмысэн фыздэмысэн здэмысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэсэну уздэсэну здэсэну дыздэсэну фыздэсэну здэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмысэну уздэмысэну здэмысэну дыздэмысэну фыздэмысэну здэмысэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэсэ ущӀэсэ щӀэсэ дыщӀэсэ фыщӀэсэ щӀэсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмысэ ущӀэмысэ щӀэмысэ дыщӀэмысэ фыщӀэмысэ щӀэмысэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэса ущӀэса щӀэса дыщӀэса фыщӀэса щӀэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыса ущӀэмыса щӀэмыса дыщӀэмыса фыщӀэмыса щӀэмыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэсэгъа ущӀэсэгъа щӀэсэгъа дыщӀэсэгъа фыщӀэсэгъа щӀэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмысэгъа ущӀэмысэгъа щӀэмысэгъа дыщӀэмысэгъа фыщӀэмысэгъа щӀэмысэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэсэн ущӀэсэн щӀэсэн дыщӀэсэн фыщӀэсэн щӀэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмысэн ущӀэмысэн щӀэмысэн дыщӀэмысэн фыщӀэмысэн щӀэмысэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэсэну ущӀэсэну щӀэсэну дыщӀэсэну фыщӀэсэну щӀэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмысэну ущӀэмысэну щӀэмысэну дыщӀэмысэну фыщӀэмысэну щӀэмысэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сысэу усэу сэу дысэу фысэу сэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымысэу умысэу мысэу дымысэу фымысэу мысэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сысауэ усауэ сауэ дысауэ фысауэ сауэ / са(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымысауэ умысауэ мысауэ дымысауэ фымысауэ мысауэ(хэ) / мыса(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сысэурэ усэурэ сэурэ дысэурэ фысэурэ сэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымысэурэ умысэурэ мысэурэ дымысэурэ фымысэурэ мысэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]э [с]эр -- [с]эхэр
Эргативнэ: [с]э [с]эм -- [с]эхэм
Послеложнэ: [с]экӀэ [с]эмкӀэ [с]эхэкӀэ [с]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]эуэ [с]эрауэ [с]эхэу [с]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]а [с]ар -- [с]ахэр
Эргативнэ: [с]а [с]ам -- [с]ахэм
Послеложнэ: [с]акӀэ [с]амкӀэ [с]ахэкӀэ [с]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]ауэ [с]арауэ [с]ахэу [с]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]эн [с]эныр -- [с]энхэр
Эргативнэ: [с]эн [с]эным -- [с]энхэм
Послеложнэ: [с]энкӀэ [с]энымкӀэ [с]энхэкӀэ [с]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [с]эну [с]энырауэ [с]энхэу [с]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [с]эну [с]энур -- [с]энухэр
Эргативнэ: [с]эну [с]энум -- [с]энухэм
Послеложнэ: [с]энукӀэ [с]энумкӀэ [с]энухэкӀэ [с]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [с]энууэ [с]энурауэ [с]энухэу [с]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ӀурыщӀэ, жыӀэдаӀуэ хъун, Ӏэлу щымытыжын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • сэн: be trainable, be tamable; be trained, be tamed
УРЫСЫБЗЭ
  • сэн: поддаваться дрессировке

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/сэн&oldid=5283107"