АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "сымэджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
сымэджэн
щымыӀэныгъэ:
мысымэджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сысымэджэн
усымэджэн
сымэджэн
дысымэджэн
фысымэджэн
сымэджэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэн
умысымэджэн
мысымэджэн
дымысымэджэн
фымысымэджэн
мысымэджэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
сымаджэ!
фысымаджэ!
щымыӀэныгъэ:
умысымаджэ!
фымысымаджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сресымаджэ
уресымаджэ
иресымаджэ
дресымаджэ
фресымаджэ
иресымаджэ
щымыӀэныгъэ:
сремысымаджэ
уремысымаджэ
иремысымаджэ
дремысымаджэ
фремысымаджэ
иремысымаджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сосымаджэ(р)
уосымаджэ(р)
мэсымаджэ(р)
досымаджэ(р)
фосымаджэ(р)
мэсымаджэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэркъым
усымаджэркъым
сымаджэркъым
дысымаджэркъым
фысымаджэркъым
сымаджэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сысымаджэ(р)т
усымаджэ(р)т
сымаджэ(р)т
дысымаджэ(р)т
фысымаджэ(р)т
сымаджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэ(р)тэкъым
усымаджэ(р)тэкъым
сымаджэ(р)тэкъым
дысымаджэ(р)тэкъым
фысымаджэ(р)тэкъым
сымаджэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджащ
усымэджащ
сымэджащ
дысымэджащ
фысымэджащ
сымэджа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымэджакъым
усымэджакъым
сымэджакъым
дысымэджакъым
фысымэджакъым
сымэджа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджат
усымэджат
сымэджат
дысымэджат
фысымэджат
сымэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымэджатэкъым
усымэджатэкъым
сымэджатэкъым
дысымэджатэкъым
фысымэджатэкъым
сымэджа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъащ
усымэджэгъащ
сымэджэгъащ
дысымэджэгъащ
фысымэджэгъащ
сымэджэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэгъакъым
усымэджэгъакъым
сымэджэгъакъым
дысымэджэгъакъым
фысымэджэгъакъым
сымэджэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъат
усымэджэгъат
сымэджэгъат
дысымэджэгъат
фысымэджэгъат
сымэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэгъатэкъым
усымэджэгъатэкъым
сымэджэгъатэкъым
дысымэджэгъатэкъым
фысымэджэгъатэкъым
сымэджэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сысымаджэщ
усымаджэщ
сымаджэщ
дысымаджэщ
фысымаджэщ
сымаджэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэкъым
усымаджэкъым
сымаджэкъым
дысымаджэкъым
фысымаджэкъым
сымаджэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сысымаджэт
усымаджэт
сымаджэт
дысымаджэт
фысымаджэт
сымаджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэтэкъым
усымаджэтэкъым
сымаджэтэкъым
дысымаджэтэкъым
фысымаджэтэкъым
сымаджэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнщ
усымэджэнщ
сымэджэнщ
дысымэджэнщ
фысымэджэнщ
сымэджэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнкъым
усымэджэнкъым
сымэджэнкъым
дысымэджэнкъым
фысымэджэнкъым
сымэджэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнущ
усымэджэнущ
сымэджэнущ
дысымэджэнущ
фысымэджэнущ
сымэджэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнукъым
усымэджэнукъым
сымэджэнукъым
дысымэджэнукъым
фысымэджэнукъым
сымэджэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымаджэрэ
усымаджэрэ
сымаджэрэ
дысымаджэрэ
фысымаджэрэ
сымаджэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэркъэ
усымаджэркъэ
сымаджэркъэ
дысымаджэркъэ
фысымаджэркъэ
сымаджэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сысымаджэ(р)т
усымаджэ(р)т
сымаджэ(р)т
дысымаджэ(р)т
фысымаджэ(р)т
сымаджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэ(р)тэкъэ
усымаджэ(р)тэкъэ
сымаджэ(р)тэкъэ
дысымаджэ(р)тэкъэ
фысымаджэ(р)тэкъэ
сымаджэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджа
усымэджа
сымэджа
дысымэджа
фысымэджа
сымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымэджакъэ
усымэджакъэ
сымэджакъэ
дысымэджакъэ
фысымэджакъэ
сымэджа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджат
усымэджат
сымэджат
дысымэджат
фысымэджат
сымэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымэджатэкъэ
усымэджатэкъэ
сымэджатэкъэ
дысымэджатэкъэ
фысымэджатэкъэ
сымэджа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъа
усымэджэгъа
сымэджэгъа
дысымэджэгъа
фысымэджэгъа
сымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэгъакъэ
усымэджэгъакъэ
сымэджэгъакъэ
дысымэджэгъакъэ
фысымэджэгъакъэ
сымэджэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъат
усымэджэгъат
сымэджэгъат
дысымэджэгъат
фысымэджэгъат
сымэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэгъатэкъэ
усымэджэгъатэкъэ
сымэджэгъатэкъэ
дысымэджэгъатэкъэ
фысымэджэгъатэкъэ
сымэджэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сысымаджэ
усымаджэ
сымаджэ
дысымаджэ
фысымаджэ
сымаджэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэкъэ
усымаджэкъэ
сымаджэкъэ
дысымаджэкъэ
фысымаджэкъэ
сымаджэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сысымаджэт
усымаджэт
сымаджэт
дысымаджэт
фысымаджэт
сымаджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сысымаджэтэкъэ
усымаджэтэкъэ
сымаджэтэкъэ
дысымаджэтэкъэ
фысымаджэтэкъэ
сымаджэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэн
усымэджэн
сымэджэн
дысымэджэн
фысымэджэн
сымэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнкъэ
усымэджэнкъэ
сымэджэнкъэ
дысымэджэнкъэ
фысымэджэнкъэ
сымэджэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэну
усымэджэну
сымэджэну
дысымэджэну
фысымэджэну
сымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнукъэ
усымэджэнукъэ
сымэджэнукъэ
дысымэджэнукъэ
фысымэджэнукъэ
сымэджэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымаджэмэ
усымаджэмэ
сымаджэмэ
дысымаджэмэ
фысымаджэмэ
сымаджэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымаджэмэ
умысымаджэмэ
мысымаджэмэ
дымысымаджэмэ
фымысымаджэмэ
мысымаджэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджамэ
усымэджамэ
сымэджамэ
дысымэджамэ
фысымэджамэ
сымэджа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджамэ
умысымэджамэ
мысымэджамэ
дымысымэджамэ
фымысымэджамэ
мысымэджа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъамэ
усымэджэгъамэ
сымэджэгъамэ
дысымэджэгъамэ
фысымэджэгъамэ
сымэджэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэгъамэ
умысымэджэгъамэ
мысымэджэгъамэ
дымысымэджэгъамэ
фымысымэджэгъамэ
мысымэджэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнмэ
усымэджэнмэ
сымэджэнмэ
дысымэджэнмэ
фысымэджэнмэ
сымэджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнмэ
умысымэджэнмэ
мысымэджэнмэ
дымысымэджэнмэ
фымысымэджэнмэ
мысымэджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнумэ
усымэджэнумэ
сымэджэнумэ
дысымэджэнумэ
фысымэджэнумэ
сымэджэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнумэ
умысымэджэнумэ
мысымэджэнумэ
дымысымэджэнумэ
фымысымэджэнумэ
мысымэджэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымаджэтэмэ
усымаджэтэмэ
сымаджэтэмэ
дысымаджэтэмэ
фысымаджэтэмэ
сымаджэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымаджэтэмэ
умысымаджэтэмэ
мысымаджэтэмэ
дымысымаджэтэмэ
фымысымаджэтэмэ
мысымаджэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджатэмэ
усымэджатэмэ
сымэджатэмэ
дысымэджатэмэ
фысымэджатэмэ
сымэджа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджатэмэ
умысымэджатэмэ
мысымэджатэмэ
дымысымэджатэмэ
фымысымэджатэмэ
мысымэджа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъатэмэ
усымэджэгъатэмэ
сымэджэгъатэмэ
дысымэджэгъатэмэ
фысымэджэгъатэмэ
сымэджэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэгъатэмэ
умысымэджэгъатэмэ
мысымэджэгъатэмэ
дымысымэджэгъатэмэ
фымысымэджэгъатэмэ
мысымэджэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнтэмэ
усымэджэнтэмэ
сымэджэнтэмэ
дысымэджэнтэмэ
фысымэджэнтэмэ
сымэджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнтэмэ
умысымэджэнтэмэ
мысымэджэнтэмэ
дымысымэджэнтэмэ
фымысымэджэнтэмэ
мысымэджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнутэмэ
усымэджэнутэмэ
сымэджэнутэмэ
дысымэджэнутэмэ
фысымэджэнутэмэ
сымэджэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнутэмэ
умысымэджэнутэмэ
мысымэджэнутэмэ
дымысымэджэнутэмэ
фымысымэджэнутэмэ
мысымэджэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнт
усымэджэнт
сымэджэнт
дысымэджэнт
фысымэджэнт
сымэджэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнтэкъым
усымэджэнтэкъым
сымэджэнтэкъым
дысымэджэнтэкъым
фысымэджэнтэкъым
сымэджэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнут
усымэджэнут
сымэджэнут
дысымэджэнут
фысымэджэнут
сымэджэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сысымэджэнутэкъым
усымэджэнутэкъым
сымэджэнутэкъым
дысымэджэнутэкъым
фысымэджэнутэкъым
сымэджэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымаджэми
усымаджэми
сымаджэми
дысымаджэми
фысымаджэми
сымаджэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымаджэми
умысымаджэми
мысымаджэми
дымысымаджэми
фымысымаджэми
мысымаджэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджами
усымэджами
сымэджами
дысымэджами
фысымэджами
сымэджа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджами
умысымэджами
мысымэджами
дымысымэджами
фымысымэджами
мысымэджа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъами
усымэджэгъами
сымэджэгъами
дысымэджэгъами
фысымэджэгъами
сымэджэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэгъами
умысымэджэгъами
мысымэджэгъами
дымысымэджэгъами
фымысымэджэгъами
мысымэджэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнми
усымэджэнми
сымэджэнми
дысымэджэнми
фысымэджэнми
сымэджэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнми
умысымэджэнми
мысымэджэнми
дымысымэджэнми
фымысымэджэнми
мысымэджэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнуми
усымэджэнуми
сымэджэнуми
дысымэджэнуми
фысымэджэнуми
сымэджэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнуми
умысымэджэнуми
мысымэджэнуми
дымысымэджэнуми
фымысымэджэнуми
мысымэджэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сысымаджэтэми
усымаджэтэми
сымаджэтэми
дысымаджэтэми
фысымаджэтэми
сымаджэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымаджэтэми
умысымаджэтэми
мысымаджэтэми
дымысымаджэтэми
фымысымаджэтэми
мысымаджэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сысымэджатэми
усымэджатэми
сымэджатэми
дысымэджатэми
фысымэджатэми
сымэджа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджатэми
умысымэджатэми
мысымэджатэми
дымысымэджатэми
фымысымэджатэми
мысымэджа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сысымэджэгъатэми
усымэджэгъатэми
сымэджэгъатэми
дысымэджэгъатэми
фысымэджэгъатэми
сымэджэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэгъатэми
умысымэджэгъатэми
мысымэджэгъатэми
дымысымэджэгъатэми
фымысымэджэгъатэми
мысымэджэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнтэми
усымэджэнтэми
сымэджэнтэми
дысымэджэнтэми
фысымэджэнтэми
сымэджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнтэми
умысымэджэнтэми
мысымэджэнтэми
дымысымэджэнтэми
фымысымэджэнтэми
мысымэджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сысымэджэнутэми
усымэджэнутэми
сымэджэнутэми
дысымэджэнутэми
фысымэджэнутэми
сымэджэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымысымэджэнутэми
умысымэджэнутэми
мысымэджэнутэми
дымысымэджэнутэми
фымысымэджэнутэми
мысымэджэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъсымэджэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сысымэджаи
усымэджаи
сымэджаи
дысымэджаи
фысымэджаи
сымэджаи
щымыӀэныгъэ:
сысымэджакъыми
усымэджакъыми
сымэджакъыми
дысымэджакъыми
фысымэджакъыми
сымэджакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сысымэджащэрэт
усымэджащэрэт
сымэджащэрэт
дысымэджащэрэт
фысымэджащэрэт
сымэджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымысымэджащэрэт
умысымэджащэрэт
мысымэджащэрэт
дымысымэджащэрэт
фымысымэджащэрэт
мысымэджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнщ
усымэджагъэнщ
сымэджагъэнщ
дысымэджагъэнщ
фысымэджагъэнщ
сымэджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнкъым
усымэджагъэнкъым
сымэджагъэнкъым
дысымэджагъэнкъым
фысымэджагъэнкъым
сымэджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнт
усымэджагъэнт
сымэджагъэнт
дысымэджагъэнт
фысымэджагъэнт
сымэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнтэкъым
усымэджагъэнтэкъым
сымэджагъэнтэкъым
дысымэджагъэнтэкъым
фысымэджагъэнтэкъым
сымэджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэн
усымэджагъэн
сымэджагъэн
дысымэджагъэн
фысымэджагъэн
сымэджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнкъэ
усымэджагъэнкъэ
сымэджагъэнкъэ
дысымэджагъэнкъэ
фысымэджагъэнкъэ
сымэджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнт
усымэджагъэнт
сымэджагъэнт
дысымэджагъэнт
фысымэджагъэнт
сымэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнтэкъэ
усымэджагъэнтэкъэ
сымэджагъэнтэкъэ
дысымэджагъэнтэкъэ
фысымэджагъэнтэкъэ
сымэджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнущ
усымэджагъэнущ
сымэджагъэнущ
дысымэджагъэнущ
фысымэджагъэнущ
сымэджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнукъым
усымэджагъэнукъым
сымэджагъэнукъым
дысымэджагъэнукъым
фысымэджагъэнукъым
сымэджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнут
усымэджагъэнут
сымэджагъэнут
дысымэджагъэнут
фысымэджагъэнут
сымэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнутэкъым
усымэджагъэнутэкъым
сымэджагъэнутэкъым
дысымэджагъэнутэкъым
фысымэджагъэнутэкъым
сымэджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэну
усымэджагъэну
сымэджагъэну
дысымэджагъэну
фысымэджагъэну
сымэджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнукъэ
усымэджагъэнукъэ
сымэджагъэнукъэ
дысымэджагъэнукъэ
фысымэджагъэнукъэ
сымэджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнут
усымэджагъэнут
сымэджагъэнут
дысымэджагъэнут
фысымэджагъэнут
сымэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сысымэджагъэнутэкъэ
усымэджагъэнутэкъэ
сымэджагъэнутэкъэ
дысымэджагъэнутэкъэ
фысымэджагъэнутэкъэ
сымэджагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сысымаджэ
усымаджэ
сымаджэ
дысымаджэ
фысымаджэ
сымаджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымаджэ
умысымаджэ
мысымаджэ
дымысымаджэ
фымысымаджэ
мысымаджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сысымэджа
усымэджа
сымэджа
дысымэджа
фысымэджа
сымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымэджа
умысымэджа
мысымэджа
дымысымэджа
фымысымэджа
мысымэджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сысымэджэгъа
усымэджэгъа
сымэджэгъа
дысымэджэгъа
фысымэджэгъа
сымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымэджэгъа
умысымэджэгъа
мысымэджэгъа
дымысымэджэгъа
фымысымэджэгъа
мысымэджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сысымэджэн
усымэджэн
сымэджэн
дысымэджэн
фысымэджэн
сымэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымэджэн
умысымэджэн
мысымэджэн
дымысымэджэн
фымысымэджэн
мысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сысымэджэну
усымэджэну
сымэджэну
дысымэджэну
фысымэджэну
сымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымэджэну
умысымэджэну
мысымэджэну
дымысымэджэну
фымысымэджэну
мысымэджэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрысымаджэ
узэрысымаджэ
зэрысымаджэ
дызэрысымаджэ
фызэрысымаджэ
зэрысымаджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымысымаджэ
узэрымысымаджэ
зэрымысымаджэ
дызэрымысымаджэ
фызэрымысымаджэ
мызэрысымаджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрысымэджа
узэрысымэджа
зэрысымэджа
дызэрысымэджа
фызэрысымэджа
зэрысымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымысымэджа
узэрымысымэджа
зэрымысымэджа
дызэрымысымэджа
фызэрымысымэджа
зэрымысымэджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрысымэджэгъа
узэрысымэджэгъа
зэрысымэджэгъа
дызэрысымэджэгъа
фызэрысымэджэгъа
зэрысымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымысымэджэгъа
узэрымысымэджэгъа
зэрымысымэджэгъа
дызэрымысымэджэгъа
фызэрымысымэджэгъа
зэрымысымэджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрысымэджэн
узэрысымэджэн
зэрысымэджэн
дызэрысымэджэн
фызэрысымэджэн
зэрысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымысымэджэн
узэрымысымэджэн
зэрымысымэджэн
дызэрымысымэджэн
фызэрымысымэджэн
зэрымысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрысымэджэну
узэрысымэджэну
зэрысымэджэну
дызэрысымэджэну
фызэрысымэджэну
зэрысымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымысымэджэну
узэрымысымэджэну
зэрымысымэджэну
дызэрымысымэджэну
фызэрымысымэджэну
зэрымысымэджэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщысымаджэ
ущысымаджэ
щысымаджэ
дыщысымаджэ
фыщысымаджэ
щысымаджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымысымаджэ
ущымысымаджэ
щымысымаджэ
дыщымысымаджэ
фыщымысымаджэ
щымысымаджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщысымэджа
ущысымэджа
щысымэджа
дыщысымэджа
фыщысымэджа
щысымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымысымэджа
ущымысымэджа
щымысымэджа
дыщымысымэджа
фыщымысымэджа
щымысымэджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщысымэджэгъа
ущысымэджэгъа
щысымэджэгъа
дыщысымэджэгъа
фыщысымэджэгъа
щысымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымысымэджэгъа
ущымысымэджэгъа
щымысымэджэгъа
дыщымысымэджэгъа
фыщымысымэджэгъа
щымысымэджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщысымэджэн
ущысымэджэн
щысымэджэн
дыщысымэджэн
фыщысымэджэн
щысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымысымэджэн
ущымысымэджэн
щымысымэджэн
дыщымысымэджэн
фыщымысымэджэн
щымысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщысымэджэну
ущысымэджэну
щысымэджэну
дыщысымэджэну
фыщысымэджэну
щысымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымысымэджэну
ущымысымэджэну
щымысымэджэну
дыщымысымэджэну
фыщымысымэджэну
щымысымэджэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэсымаджэ
уздэсымаджэ
здэсымаджэ
дыздэсымаджэ
фыздэсымаджэ
здэсымаджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмысымаджэ
уздэмысымаджэ
здэмысымаджэ
дыздэмысымаджэ
фыздэмысымаджэ
здэмысымаджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэсымэджа
уздэсымэджа
здэсымэджа
дыздэсымэджа
фыздэсымэджа
здэсымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмысымэджа
уздэмысымэджа
здэмысымэджа
дыздэмысымэджа
фыздэмысымэджа
здэмысымэджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэсымэджэгъа
уздэсымэджэгъа
здэсымэджэгъа
дыздэсымэджэгъа
фыздэсымэджэгъа
здэсымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмысымэджэгъа
уздэмысымэджэгъа
здэмысымэджэгъа
дыздэмысымэджэгъа
фыздэмысымэджэгъа
здэмысымэджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэсымэджэн
уздэсымэджэн
здэсымэджэн
дыздэсымэджэн
фыздэсымэджэн
здэсымэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмысымэджэн
уздэмысымэджэн
здэмысымэджэн
дыздэмысымэджэн
фыздэмысымэджэн
здэмысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэсымэджэну
уздэсымэджэну
здэсымэджэну
дыздэсымэджэну
фыздэсымэджэну
здэсымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмысымэджэну
уздэмысымэджэну
здэмысымэджэну
дыздэмысымэджэну
фыздэмысымэджэну
здэмысымэджэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэсымаджэ
ущӀэсымаджэ
щӀэсымаджэ
дыщӀэсымаджэ
фыщӀэсымаджэ
щӀэсымаджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмысымаджэ
ущӀэмысымаджэ
щӀэмысымаджэ
дыщӀэмысымаджэ
фыщӀэмысымаджэ
щӀэмысымаджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэсымэджа
ущӀэсымэджа
щӀэсымэджа
дыщӀэсымэджа
фыщӀэсымэджа
щӀэсымэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмысымэджа
ущӀэмысымэджа
щӀэмысымэджа
дыщӀэмысымэджа
фыщӀэмысымэджа
щӀэмысымэджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэсымэджэгъа
ущӀэсымэджэгъа
щӀэсымэджэгъа
дыщӀэсымэджэгъа
фыщӀэсымэджэгъа
щӀэсымэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмысымэджэгъа
ущӀэмысымэджэгъа
щӀэмысымэджэгъа
дыщӀэмысымэджэгъа
фыщӀэмысымэджэгъа
щӀэмысымэджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэсымэджэн
ущӀэсымэджэн
щӀэсымэджэн
дыщӀэсымэджэн
фыщӀэсымэджэн
щӀэсымэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмысымэджэн
ущӀэмысымэджэн
щӀэмысымэджэн
дыщӀэмысымэджэн
фыщӀэмысымэджэн
щӀэмысымэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэсымэджэну
ущӀэсымэджэну
щӀэсымэджэну
дыщӀэсымэджэну
фыщӀэсымэджэну
щӀэсымэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмысымэджэну
ущӀэмысымэджэну
щӀэмысымэджэну
дыщӀэмысымэджэну
фыщӀэмысымэджэну
щӀэмысымэджэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сысымаджэу
усымаджэу
сымаджэу
дысымаджэу
фысымаджэу
сымаджэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымаджэу
умысымаджэу
мысымаджэу
дымысымаджэу
фымысымаджэу
мысымаджэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сысымэджауэ
усымэджауэ
сымэджауэ
дысымэджауэ
фысымэджауэ
сымэджауэ / сымэджа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымысымэджауэ
умысымэджауэ
мысымэджауэ
дымысымэджауэ
фымысымэджауэ
мысымэджауэ(хэ) / мысымэджа(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сысымаджэурэ
усымаджэурэ
сымаджэурэ
дысымаджэурэ
фысымаджэурэ
сымаджэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымысымаджэурэ
умысымаджэурэ
мысымаджэурэ
дымысымаджэурэ
фымысымаджэурэ
мысымаджэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[сымадж]э
[сымадж]эр
--
[сымадж]эхэр
Эргативнэ:
[сымадж]э
[сымадж]эм
--
[сымадж]эхэм
Послеложнэ:
[сымадж]экӀэ
[сымадж]эмкӀэ
[сымадж]эхэкӀэ
[сымадж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[сымадж]эуэ
[сымадж]эрауэ
[сымадж]эхэу
[сымадж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[сымэдж]а
[сымэдж]ар
--
[сымэдж]ахэр
Эргативнэ:
[сымэдж]а
[сымэдж]ам
--
[сымэдж]ахэм
Послеложнэ:
[сымэдж]акӀэ
[сымэдж]амкӀэ
[сымэдж]ахэкӀэ
[сымэдж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[сымэдж]ауэ
[сымэдж]арауэ
[сымэдж]ахэу
[сымэдж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[сымэдж]эн
[сымэдж]эныр
--
[сымэдж]энхэр
Эргативнэ:
[сымэдж]эн
[сымэдж]эным
--
[сымэдж]энхэм
Послеложнэ:
[сымэдж]энкӀэ
[сымэдж]энымкӀэ
[сымэдж]энхэкӀэ
[сымэдж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[сымэдж]эну
[сымэдж]энырауэ
[сымэдж]энхэу
[сымэдж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[сымэдж]эну
[сымэдж]энур
--
[сымэдж]энухэр
Эргативнэ:
[сымэдж]эну
[сымэдж]энум
--
[сымэдж]энухэм
Послеложнэ:
[сымэдж]энукӀэ
[сымэдж]энумкӀэ
[сымэдж]энухэкӀэ
[сымэдж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[сымэдж]энууэ
[сымэдж]энурауэ
[сымэдж]энухэу
[сымэдж]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Сымаджэу щытын, уз гуэр къеузын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Фызыжьыр пӀэм къыхэнэжауэ сымаджэщ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
сымэджэн: be sick, be ill
Фызыжьыр пӀэм къыхэнэжауэ сымаджэщ: the old woman was ill and stayed in bed.
УРЫСЫБЗЭ
сымэджэн: болеть
Фызыжьыр пӀэм къыхэнэжауэ сымаджэщ: старуха болела и оставалась в кровати.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.