АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "пӏиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
пӀиин
щымыӀэныгъэ:
мыпӀиин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыпӀиин
упӀиин
пӀиин
дыпӀиин
фыпӀиин
пӀиин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиин
умыпӀиин
мыпӀиин
дымыпӀиин
фымыпӀиин
мыпӀиин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
пӀий!
фыпӀий!
щымыӀэныгъэ:
умыпӀий!
фымыпӀий!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срепӀий
урепӀий
ирепӀий
дрепӀий
фрепӀий
ирепӀий
щымыӀэныгъэ:
сремыпӀий
уремыпӀий
иремыпӀий
дремыпӀий
фремыпӀий
иремыпӀий
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сопӀий(р)
уопӀий(р)
мэпӀий(р)
допӀий(р)
фопӀий(р)
мэпӀий(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийркъым
упӀийркъым
пӀийркъым
дыпӀийркъым
фыпӀийркъым
пӀий(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀийрт
упӀийрт
пӀийрт
дыпӀийрт
фыпӀийрт
пӀий(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийртэкъым
упӀийртэкъым
пӀийртэкъым
дыпӀийртэкъым
фыпӀийртэкъым
пӀий(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀиящ
упӀиящ
пӀиящ
дыпӀиящ
фыпӀиящ
пӀия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиякъым
упӀиякъым
пӀиякъым
дыпӀиякъым
фыпӀиякъым
пӀия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀият
упӀият
пӀият
дыпӀият
фыпӀият
пӀия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиятэкъым
упӀиятэкъым
пӀиятэкъым
дыпӀиятэкъым
фыпӀиятэкъым
пӀия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъащ
упӀийгъащ
пӀийгъащ
дыпӀийгъащ
фыпӀийгъащ
пӀийгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийгъакъым
упӀийгъакъым
пӀийгъакъым
дыпӀийгъакъым
фыпӀийгъакъым
пӀийгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъат
упӀийгъат
пӀийгъат
дыпӀийгъат
фыпӀийгъат
пӀийгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийгъатэкъым
упӀийгъатэкъым
пӀийгъатэкъым
дыпӀийгъатэкъым
фыпӀийгъатэкъым
пӀийгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыпӀийщ
упӀийщ
пӀийщ
дыпӀийщ
фыпӀийщ
пӀий(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийкъым
упӀийкъым
пӀийкъым
дыпӀийкъым
фыпӀийкъым
пӀий(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыпӀийт
упӀийт
пӀийт
дыпӀийт
фыпӀийт
пӀий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийтэкъым
упӀийтэкъым
пӀийтэкъым
дыпӀийтэкъым
фыпӀийтэкъым
пӀий(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинщ
упӀиинщ
пӀиинщ
дыпӀиинщ
фыпӀиинщ
пӀиин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинкъым
упӀиинкъым
пӀиинкъым
дыпӀиинкъым
фыпӀиинкъым
пӀиин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинущ
упӀиинуш
пӀиинущ
дыпӀиинущ
фыпӀиинущ
пӀиину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинукъым
упӀиинукъым
пӀиинукъым
дыпӀиинукъым
фыпӀиинукъым
пӀиину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийрэ
упӀийрэ
пӀийрэ
дыпӀийрэ
фыпӀийрэ
пӀий(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийркъэ
упӀийркъэ
пӀийркъэ
дыпӀийркъэ
фыпӀийркъэ
пӀий(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀийрт
упӀийрт
пӀийрт
дыпӀийрт
фыпӀийрт
пӀи(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийртэкъэ
упӀийртэкъэ
пӀийртэкъэ
дыпӀийртэкъэ
фыпӀийртэкъэ
пӀийхэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀия
упӀия
пӀия
дыпӀия
фыпӀия
пӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиякъэ
упӀиякъэ
пӀиякъэ
дыпӀиякъэ
фыпӀиякъэ
пӀия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀият
упӀият
пӀият
дыпӀият
фыпӀият
пӀия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиятэкъэ
упӀиятэкъэ
пӀиятэкъэ
дыпӀиятэкъэ
фыпӀиятэкъэ
пӀия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъа
упӀийгъа
пӀийгъа
дыпӀийгъа
фыпӀийгъа
пӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийгъакъэ
упӀийгъакъэ
пӀийгъакъэ
дыпӀийгъакъэ
фыпӀийгъакъэ
пӀийгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъат
упӀийгъат
пӀийгъат
дыпӀийгъат
фыпӀийгъат
пӀийгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийгъатэкъэ
упӀийгъатэкъэ
пӀийгъатэкъэ
дыпӀийгъатэкъэ
фыпӀийгъатэкъэ
пӀийгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыпӀий
упӀий
пӀий
дыпӀий
фыпӀий
пӀий(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийкъэ
упӀийкъэ
пӀийкъэ
дыпӀийкъэ
фыпӀийкъэ
пӀий(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыпӀийт
упӀийт
пӀийт
дыпӀийт
фыпӀийт
пӀий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыпӀийтэкъэ
упӀийтэкъэ
пӀийтэкъэ
дыпӀийтэкъэ
фыпӀийтэкъэ
пӀий(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиин
упӀиин
пӀиин
дыпӀиин
фыпӀиин
пӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинкъэ
упӀиинкъэ
пӀиинкъэ
дыпӀиинкъэ
фыпӀиинкъэ
пӀиин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиину
упӀиину
пӀиину
дыпӀиину
фыпӀиину
пӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинукъэ
упӀиинукъэ
пӀиинукъэ
дыпӀиинукъэ
фыпӀиинукъэ
пӀиину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиймэ
упӀиймэ
пӀиймэ
дыпӀиймэ
фыпӀиймэ
пӀий(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиймэ
умыпӀиймэ
мыпӀиймэ
дымыпӀиймэ
фымыпӀиймэ
мыпӀий(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀиямэ
упӀиямэ
пӀиямэ
дыпӀиямэ
фыпӀиямэ
пӀия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиямэ
умыпӀиямэ
мыпӀиямэ
дымыпӀиямэ
фымыпӀиямэ
мыпӀия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъамэ
упӀийгъамэ
пӀийгъамэ
дыпӀийгъамэ
фыпӀийгъамэ
пӀийгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийгъамэ
умыпӀийгъамэ
мыпӀийгъамэ
дымыпӀийгъамэ
фымыпӀийгъамэ
мыпӀийгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинмэ
упӀиинмэ
пӀиинмэ
дыпӀиинмэ
фыпӀиинмэ
пӀиин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинмэ
умыпӀиинмэ
мыпӀиинмэ
дымыпӀиинмэ
фымыпӀиинмэ
мыпӀиин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинумэ
упӀиинумэ
пӀиинумэ
дыпӀиинумэ
фыпӀиинумэ
пӀиину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинумэ
умыпӀиинумэ
мыпӀиинумэ
дымыпӀиинумэ
фымыпӀиинумэ
мыпӀиину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийтэмэ
упӀийтэмэ
пӀийтэмэ
дыпӀийтэмэ
фыпӀийтэмэ
пӀий(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийтэмэ
умыпӀийтэмэ
мыпӀийтэмэ
дымыпӀийтэмэ
фымыпӀийтэмэ
мыпӀий(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀиятэмэ
упӀиятэмэ
пӀиятэмэ
дыпӀиятэмэ
фыпӀиятэмэ
пӀия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиятэмэ
умыпӀиятэмэ
мыпӀиятэмэ
дымыпӀиятэмэ
фымыпӀиятэмэ
мыпӀия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъатэмэ
упӀийгъатэмэ
пӀийгъатэмэ
дыпӀийгъатэмэ
фыпӀийгъатэмэ
пӀийгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийгъатэмэ
умыпӀийгъатэмэ
мыпӀийгъатэмэ
дымыпӀийгъатэмэ
фымыпӀийгъатэмэ
мыпӀийгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинтэмэ
упӀиинтэмэ
пӀиинтэмэ
дыпӀиинтэмэ
фыпӀиинтэмэ
пӀиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинтэмэ
умыпӀиинтэмэ
мыпӀиинтэмэ
дымыпӀиинтэмэ
фымыпӀиинтэмэ
мыпӀиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинутэмэ
упӀиинутэмэ
пӀиинутэмэ
дыпӀиинутэмэ
фыпӀиинутэмэ
пӀиину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинутэмэ
умыпӀиинутэмэ
мыпӀиинутэмэ
дымыпӀиинутэмэ
фымыпӀиинутэмэ
мыпӀиину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинт
упӀиинт
пӀиинт
дыпӀиинт
фыпӀиинт
пӀиин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинтэкъым
упӀиинтэкъым
пӀиинтэкъым
дыпӀиинтэкъым
фыпӀиинтэкъым
пӀиин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинут
упӀиинут
пӀиинут
дыпӀиинут
фыпӀиинут
пӀиину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыпӀиинутэкъым
упӀиинутэкъым
пӀиинутэкъым
дыпӀиинутэкъым
фыпӀиинутэкъым
пӀиину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийми
упӀийми
пӀийми
дыпӀийми
фыпӀийми
пӀий(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийми
умыпӀийми
мыпӀийми
дымыпӀийми
фымыпӀийми
мыпӀий(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀиями
упӀиями
пӀиями
дыпӀиями
фыпӀиями
пӀия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиями
умыпӀиями
мыпӀиями
дымыпӀиями
фымыпӀиями
мыпӀия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъами
упӀийгъами
пӀийгъами
дыпӀийгъами
фыпӀийгъами
пӀийгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийгъами
умыпӀийгъами
мыпӀийгъами
дымыпӀийгъами
фымыпӀийгъами
мыпӀийгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинми
упӀиинми
пӀиинми
дыпӀиинми
фыпӀиинми
пӀиин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинми
умыпӀиинми
мыпӀиинми
дымыпӀиинми
фымыпӀиинми
мыпӀиин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинуми
упӀиинуми
пӀиинуми
дыпӀиинуми
фыпӀиинуми
пӀиину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинуми
умыпӀиинуми
мыпӀиинуми
дымыпӀиинуми
фымыпӀиинуми
мыпӀиину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀийтэми
упӀийтэми
пӀийтэми
дыпӀийтэми
фыпӀийтэми
пӀий(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийтэми
умыпӀийтэми
мыпӀийтэми
дымыпӀийтэми
фымыпӀийтэми
мыпӀий(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыпӀиятэми
упӀиятэми
пӀиятэми
дыпӀиятэми
фыпӀиятэми
пӀия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиятэми
умыпӀиятэми
мыпӀиятэми
дымыпӀиятэми
фымыпӀиятэми
мыпӀия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыпӀийгъатэми
упӀийгъатэми
пӀийгъатэми
дыпӀийгъатэми
фыпӀийгъатэми
пӀийгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀийгъатэми
умыпӀийгъатэми
мыпӀийгъатэми
дымыпӀийгъатэми
фымыпӀийгъатэми
мыпӀийгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинтэми
упӀиинтэми
пӀиинтэми
дыпӀиинтэми
фыпӀиинтэми
пӀиин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинтэми
умыпӀиинтэми
мыпӀиинтэми
дымыпӀиинтэми
фымыпӀиинтэми
мыпӀиин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыпӀиинутэми
упӀиинутэми
пӀиинутэми
дыпӀиинутэми
фыпӀиинутэми
пӀиину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиинутэми
умыпӀиинутэми
мыпӀиинутэми
дымыпӀиинутэми
фымыпӀиинутэми
мыпӀиину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыпӀияи
упӀияи
пӀияи
дыпӀияи
фыпӀияи
пӀияи
щымыӀэныгъэ:
сыпӀиякъыми
упӀиякъыми
пӀиякъыми
дыпӀиякъыми
фыпӀиякъыми
пӀиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыпӀиящэрэт
упӀиящэрэт
пӀиящэрэт
дыпӀиящэрэт
фыпӀиящэрэт
пӀиящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыпӀиящэрэт
умыпӀиящэрэт
мыпӀиящэрэт
дымыпӀиящэрэт
фымыпӀиящэрэт
мыпӀиящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнщ
упӀиягъэнщ
пӀиягъэнщ
дыпӀиягъэнщ
фыпӀиягъэнщ
пӀиягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнкъым
упӀиягъэнкъым
пӀиягъэнкъым
дыпӀиягъэнкъым
фыпӀиягъэнкъым
пӀиягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнт
упӀиягъэнт
пӀиягъэнт
дыпӀиягъэнт
фыпӀиягъэнт
пӀиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнтэкъым
упӀиягъэнтэкъым
пӀиягъэнтэкъым
дыпӀиягъэнтэкъым
фыпӀиягъэнтэкъым
пӀиягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэн
упӀиягъэн
пӀиягъэн
дыпӀиягъэн
фыпӀиягъэн
пӀиягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнкъэ
упӀиягъэнкъэ
пӀиягъэнкъэ
дыпӀиягъэнкъэ
фыпӀиягъэнкъэ
пӀиягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнт
упӀиягъэнт
пӀиягъэнт
дыпӀиягъэнт
фыпӀиягъэнт
пӀиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнтэкъэ
упӀиягъэнтэкъэ
пӀиягъэнтэкъэ
дыпӀиягъэнтэкъэ
фыпӀиягъэнтэкъэ
пӀиягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнпӀий
упӀиягъэнпӀий
пӀиягъэнпӀий
дыпӀиягъэнпӀий
фыпӀиягъэнпӀий
пӀиягъэнпӀий
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнукъым
упӀиягъэнукъым
пӀиягъэнукъым
дыпӀиягъэнукъым
фыпӀиягъэнукъым
пӀиягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнут
упӀиягъэнут
пӀиягъэнут
дыпӀиягъэнут
фыпӀиягъэнут
пӀиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнутэкъым
упӀиягъэнутэкъым
пӀиягъэнутэкъым
дыпӀиягъэнутэкъым
фыпӀиягъэнутэкъым
пӀиягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэну
упӀиягъэну
пӀиягъэну
дыпӀиягъэну
фыпӀиягъэну
пӀиягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнукъэ
упӀиягъэнукъэ
пӀиягъэнукъэ
дыпӀиягъэнукъэ
фыпӀиягъэнукъэ
пӀиягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнут
упӀиягъэнут
пӀиягъэнут
дыпӀиягъэнут
фыпӀиягъэнут
пӀиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыпӀиягъэнутэкъэ
упӀиягъэнутэкъэ
пӀиягъэнутэкъэ
дыпӀиягъэнутэкъэ
фыпӀиягъэнутэкъэ
пӀиягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀий
упӀий
пӀий
дыпӀий
фыпӀий
пӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀий
умыпӀий
мыпӀий
дымыпӀий
фымыпӀий
мыпӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀия
упӀия
пӀия
дыпӀия
фыпӀия
пӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀия
умыпӀия
мыпӀия
дымыпӀия
фымыпӀия
мыпӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀийгъа
упӀийгъа
пӀийгъа
дыпӀийгъа
фыпӀийгъа
пӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀийгъа
умыпӀийгъа
мыпӀийгъа
дымыпӀийгъа
фымыпӀийгъа
мыпӀийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀиин
упӀиин
пӀиин
дыпӀиин
фыпӀиин
пӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀиин
умыпӀиин
мыпӀиин
дымыпӀиин
фымыпӀиин
мыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀиину
упӀиину
пӀиину
дыпӀиину
фыпӀиину
пӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀиину
умыпӀиину
мыпӀиину
дымыпӀиину
фымыпӀиину
мыпӀиину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыпӀий
узэрыпӀий
зэрыпӀий
дызэрыпӀий
фызэрыпӀий
зэрыпӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыпӀий
узэрымыпӀий
зэрымыпӀий
дызэрымыпӀий
фызэрымыпӀий
мызэрыпӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыпӀия
узэрыпӀия
зэрыпӀия
дызэрыпӀия
фызэрыпӀия
зэрыпӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыпӀия
узэрымыпӀия
зэрымыпӀия
дызэрымыпӀия
фызэрымыпӀия
зэрымыпӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыпӀийгъа
узэрыпӀийгъа
зэрыпӀийгъа
дызэрыпӀийгъа
фызэрыпӀийгъа
зэрыпӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыпӀийгъа
узэрымыпӀийгъа
зэрымыпӀийгъа
дызэрымыпӀийгъа
фызэрымыпӀийгъа
зэрымыпӀийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыпӀиин
узэрыпӀиин
зэрыпӀиин
дызэрыпӀиин
фызэрыпӀиин
зэрыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыпӀиин
узэрымыпӀиин
зэрымыпӀиин
дызэрымыпӀиин
фызэрымыпӀиин
зэрымыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыпӀиину
узэрыпӀиину
зэрыпӀиину
дызэрыпӀиину
фызэрыпӀиину
зэрыпӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыпӀиину
узэрымыпӀиину
зэрымыпӀиину
дызэрымыпӀиину
фызэрымыпӀиину
зэрымыпӀиину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыпӀий
пӀиыпӀий
щыпӀий
дыщыпӀий
фыщыпӀий
щыпӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыпӀий
пӀиымыпӀий
щымыпӀий
дыщымыпӀий
фыщымыпӀий
щымыпӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыпӀия
пӀиыпӀия
щыпӀия
дыщыпӀия
фыщыпӀия
щыпӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыпӀия
пӀиымыпӀия
щымыпӀия
дыщымыпӀия
фыщымыпӀия
щымыпӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыпӀийгъа
пӀиыпӀийгъа
щыпӀийгъа
дыщыпӀийгъа
фыщыпӀийгъа
щыпӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыпӀийгъа
пӀиымыпӀийгъа
щымыпӀийгъа
дыщымыпӀийгъа
фыщымыпӀийгъа
щымыпӀийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыпӀиин
пӀиыпӀиин
щыпӀиин
дыщыпӀиин
фыщыпӀиин
щыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыпӀиин
пӀиымыпӀиин
щымыпӀиин
дыщымыпӀиин
фыщымыпӀиин
щымыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыпӀиину
пӀиыпӀиину
щыпӀиину
дыщыпӀиину
фыщыпӀиину
щыпӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыпӀиину
пӀиымыпӀиину
щымыпӀиину
дыщымыпӀиину
фыщымыпӀиину
щымыпӀиину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэпӀий
уздэпӀий
здэпӀий
дыздэпӀий
фыздэпӀий
здэпӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыпӀий
уздэмыпӀий
здэмыпӀий
дыздэмыпӀий
фыздэмыпӀий
здэмыпӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэпӀия
уздэпӀия
здэпӀия
дыздэпӀия
фыздэпӀия
здэпӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыпӀия
уздэмыпӀия
здэмыпӀия
дыздэмыпӀия
фыздэмыпӀия
здэмыпӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэпӀийгъа
уздэпӀийгъа
здэпӀийгъа
дыздэпӀийгъа
фыздэпӀийгъа
здэпӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыпӀийгъа
уздэмыпӀийгъа
здэмыпӀийгъа
дыздэмыпӀийгъа
фыздэмыпӀийгъа
здэмыпӀийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэпӀиин
уздэпӀиин
здэпӀиин
дыздэпӀиин
фыздэпӀиин
здэпӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыпӀиин
уздэмыпӀиин
здэмыпӀиин
дыздэмыпӀиин
фыздэмыпӀиин
здэмыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэпӀиину
уздэпӀиину
здэпӀиину
дыздэпӀиину
фыздэпӀиину
здэпӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыпӀиину
уздэмыпӀиину
здэмыпӀиину
дыздэмыпӀиину
фыздэмыпӀиину
здэмыпӀиину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэпӀий
пӀиӀэпӀий
щӀэпӀий
дыщӀэпӀий
фыщӀэпӀий
щӀэпӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыпӀий
пӀиӀэмыпӀий
щӀэмыпӀий
дыщӀэмыпӀий
фыщӀэмыпӀий
щӀэмыпӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэпӀия
пӀиӀэпӀия
щӀэпӀия
дыщӀэпӀия
фыщӀэпӀия
щӀэпӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыпӀия
пӀиӀэмыпӀия
щӀэмыпӀия
дыщӀэмыпӀия
фыщӀэмыпӀия
щӀэмыпӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэпӀийгъа
пӀиӀэпӀийгъа
щӀэпӀийгъа
дыщӀэпӀийгъа
фыщӀэпӀийгъа
щӀэпӀийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыпӀийгъа
пӀиӀэмыпӀийгъа
щӀэмыпӀийгъа
дыщӀэмыпӀийгъа
фыщӀэмыпӀийгъа
щӀэмыпӀийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэпӀиин
пӀиӀэпӀиин
щӀэпӀиин
дыщӀэпӀиин
фыщӀэпӀиин
щӀэпӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыпӀиин
пӀиӀэмыпӀиин
щӀэмыпӀиин
дыщӀэмыпӀиин
фыщӀэмыпӀиин
щӀэмыпӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэпӀиину
пӀиӀэпӀиину
щӀэпӀиину
дыщӀэпӀиину
фыщӀэпӀиину
щӀэпӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыпӀиину
пӀиӀэмыпӀиину
щӀэмыпӀиину
дыщӀэмыпӀиину
фыщӀэмыпӀиину
щӀэмыпӀиину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀийу
упӀийу
пӀийу
дыпӀийу
фыпӀийу
пӀий(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀийу
умыпӀийу
мыпӀийу
дымыпӀийу
фымыпӀийу
мыпӀий(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыпӀияуэ
упӀияуэ
пӀияуэ
дыпӀияуэ
фыпӀияуэ
пӀияуэ / пӀияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыпӀияуэ
умыпӀияуэ
мыпӀияуэ
дымыпӀияуэ
фымыпӀияуэ
мыпӀияуэ / мыпӀияхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыпӀийурэ
упӀийурэ
пӀийурэ
дыпӀийурэ
фыпӀийурэ
пӀий(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыпӀийурэ
умыпӀийурэ
мыпӀийурэ
дымыпӀийурэ
фымыпӀийурэ
мыпӀий(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пӀи]й
[пӀи]йр
--
[пӀи]йхэр
Эргативнэ:
[пӀи]й
[пӀи]йм
--
[пӀи]йхэм
Послеложнэ:
[пӀи]йкӀэ
[пӀи]ймкӀэ
[пӀи]йхэкӀэ
[пӀи]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пӀи]йу
[пӀи]йрауэ
[пӀи]йхэу
[пӀи]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пӀи]я
[пӀи]яр
--
[пӀи]яхэр
Эргативнэ:
[пӀи]я
[пӀи]ям
--
[пӀи]яхэм
Послеложнэ:
[пӀи]якӀэ
[пӀи]ямкӀэ
[пӀи]яхэкӀэ
[пӀи]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пӀи]яуэ
[пӀи]ярауэ
[пӀи]яхэу
[пӀи]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пӀи]ин
[пӀи]иныр
--
[пӀи]инхэр
Эргативнэ:
[пӀи]ин
[пӀи]иным
--
[пӀи]инхэм
Послеложнэ:
[пӀи]инкӀэ
[пӀи]инымкӀэ
[пӀи]инхэкӀэ
[пӀи]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пӀи]ину
[пӀи]инырауэ
[пӀи]инхэу
[пӀи]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пӀи]ину
[пӀи]инур
--
[пӀи]инухэр
Эргативнэ:
[пӀи]ину
[пӀи]инум
--
[пӀи]инухэм
Послеложнэ:
[пӀи]инукӀэ
[пӀи]инумкӀэ
[пӀи]инухэкӀэ
[пӀи]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пӀи]инууэ
[пӀи]инурауэ
[пӀи]инухэу
[пӀи]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым къыхэщу, къытешу, къыкъуэщу шияуэ щытын.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 106
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Абы и тхьэкӀумэ цӀыкӀухэр мэпӀий .
Его маленькие уши торчат .
Its little ears stick out .
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ПыӀэ натӀэр мэпӀий.
ПащӀэр мэпӀий.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
пӏиин: stick, jut out or protrude in front or on top
ПыӀэ натӀэр мэпӀий: the visor of the hat stuck out
ПащӀэр мэпӀий: protruding upper lip
УРЫСЫБЗЭ
пӏиин: торчать, выдаваться вперёд, вверх
ПыӀэ натӀэр мэпӀий: у шляпы козырёк торчал
ПащӀэр мэпӀий: торчащая верхняя губа
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.