Wt/kbd/пщӏэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [pʹɕʹɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [пщӀ] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | пщӀэ | пщӀэр | -- | пщӀэхэр |
Эргативнэ: | пщӀэ | пщӀэм | -- | пщӀэхэм |
Послеложнэ: | пщӀэкӀэ | пщӀэмкӀэ | пщӀэхэкӀэ | пщӀэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | пщӀэуэ | пщӀэрауэ | пщӀэхэу | пщӀэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым щӀат, хуагъэув уасэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- - фэ къафщтэ, псом я пщӀэри сэ естынщ, - жиӀащ Бэтокъуэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пщӏэ: price
УРЫСЫБЗЭ
- пщӏэ: цена
псалъафэ зэпыщӀахэр
ПщӀэ зыхуегъэщӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: make yourself respected, earn respect ЦӀыхум пщӀэ зыхуебгъэщӀу яхэтыфын. know how to be among people and command respect Урысыбзэ: заставить уважать себя; заслужить уважение. ЦӀыхум пщӀэ зыхуебгъэщӀу яхэтыфын. уметь находиться среди людей, заслуживая уважения. Псалъэ зэпхахэр: ЦӀыхум пщӀэ зыхуебгъэщӀу яхэтыфын. Щапхъэхэр:
ПщӀэ къытемынэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: not remain in debt, repay, pay back a favour Урысыбзэ: не остаться в долгу, отблагодарить. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ПщӀэ хуэщӀын (хуэмыщӀын)
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: (not) respect sb, (not) honour sb Урысыбзэ: (не) уважать кого-л., (не) оказывать почёт кому-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Уи щхьэм пщӀэ хуумыщӀмэ, зыми къыпхуищӀынкъым. Псалъэжьхэр
ПщӀэкӀэ къэщтэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: hire sb, take on sb, engage sb Урысыбзэ: нанять кого-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.