Wt/kbd/пхъашэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['pχɑ:ʂɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пхъаш]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	пхъашэ	пхъашэр	--	пхъашэхэр
Эргативнэ:	пхъашэ	пхъашэм	--	пхъашэхэм
Послеложнэ:	пхъашэкӀэ	пхъашэмкӀэ	пхъашэхэкӀэ	пхъашэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	пхъашэу	пхъашэрауэ	пхъашэхэу	пхъашэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Мыщабэ, зи щабагъыр мащӀэ (хьэжыгъэ).
2. Зи щӀыӀур мыджафэ.
3. ӀэтӀэлъатӀэу, щабэу щымыт.
4. Ӏуэхум ткӀийуэ бгъэдэт, лӀыгъэ зиӀэ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Мывэ пхъашэм далъар мывэ щабэми далъэж. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Шыгъу пхъашэ.
• Ӏэгу пхъашэ.
• ЩэкӀ пхъашэ.
• Щхъэц пхъашэ.
• ЛӀы пхъашэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхъашэ: 1. large-grained (about grainy or powdery substanced) 2. rough, coarse, not smooth 3. tough, rough 4. brave, courageous
• Шыгъу пхъашэ: large-grained salt
• Ӏэгу пхъашэ: rough palms
• ЩэкӀ пхъашэ: rough material or cloth
• Щхъэц пхъашэ: coarse hair
• ЛӀы пхъашэ: a brave man

УРЫСЫБЗЭ

• пхъашэ: 1. крупнозернистый, крупного помола (о сыпучих веществах) 2. шероховатый, шершавый 3. жёсткий, грубый 4. храбрый, мужественный
• Шыгъу пхъашэ: крупнозернистая соль
• Ӏэгу пхъашэ: шершавые ладони
• ЩэкӀ пхъашэ: шероховатая ткань
• Щхъэц пхъашэ: жесткие волосы
• ЛӀы пхъашэ: храбрый мужчина

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 

  пхъашэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['pχɑ:ʂɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пхъаш]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	пхъашэ	пхъашэр	--	пхъашэхэр
Эргативнэ:	пхъашэ	пхъашэм	--	пхъашэхэм
Послеложнэ:	пхъашэкӀэ	пхъашэмкӀэ	пхъашэхэкӀэ	пхъашэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	пхъашэу	пхъашэрауэ	пхъашэхэу	пхъашэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Бдзэжьей лъэпкъ.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Пхъашэ къэубыдын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхъашэ: black-bellied nase (fish)
• Пхъашэ къэубыдын: catch a nase

УРЫСЫБЗЭ

• пхъашэ: чернопузик (рыба)
• Пхъашэ къэубыдын: поймать чернопузика

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.