АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "нэщхъеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
нэщхъеин
щымыӀэныгъэ:
мынэщхъеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сынэщхъеин
унэщхъеин
нэщхъеин
дынэщхъеин
фынэщхъеин
нэщхъеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеин
умынэщхъеин
мынэщхъеин
дымынэщхъеин
фымынэщхъеин
мынэщхъеин(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
нэщхъей!
фынэщхъей!
щымыӀэныгъэ:
умынэщхъей!
фымынэщхъей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сренэщхъей
уренэщхъей
иренэщхъей
дренэщхъей
френэщхъей
иренэщхъей(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремынэщхъей
уремынэщхъей
иремынэщхъей
дремынэщхъей
фремынэщхъей
иремынэщхъей(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейщ
унэщхъейщ
нэщхъейщ
дынэщхъейщ
фынэщхъейщ
нэщхъей(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейкъым
унэщхъейкъым
нэщхъейкъым
дынэщхъейкъым
фынэщхъейкъым
нэщхъей(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейт
унэщхъейт
нэщхъейт
дынэщхъейт
фынэщхъейт
нэщхъей(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэкъым
унэщхъейтэкъым
нэщхъейтэкъым
дынэщхъейтэкъым
фынэщхъейтэкъым
нэщхъей(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеящ
унэщхъеящ
нэщхъеящ
дынэщхъеящ
фынэщхъеящ
нэщхъея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеякъым
унэщхъеякъым
нэщхъеякъым
дынэщхъеякъым
фынэщхъеякъым
нэщхъея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеят
унэщхъеят
нэщхъеят
дынэщхъеят
фынэщхъеят
нэщхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеятэкъым
унэщхъеятэкъым
нэщхъеятэкъым
дынэщхъеятэкъым
фынэщхъеятэкъым
нэщхъея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъащ
унэщхъейгъащ
нэщхъейгъащ
дынэщхъейгъащ
фынэщхъейгъащ
нэщхъейгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъакъым
унэщхъейгъакъым
нэщхъейгъакъым
дынэщхъейгъакъым
фынэщхъейгъакъым
нэщхъейгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъат
унэщхъейгъат
нэщхъейгъат
дынэщхъейгъат
фынэщхъейгъат
нэщхъейгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъатэкъым
унэщхъейгъатэкъым
нэщхъейгъатэкъым
дынэщхъейгъатэкъым
фынэщхъейгъатэкъым
нэщхъейгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейщ
унэщхъейщ
нэщхъейщ
дынэщхъейщ
фынэщхъейщ
нэщхъей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейкъым
унэщхъейкъым
нэщхъейкъым
дынэщхъейкъым
фынэщхъейкъым
нэщхъей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейт
унэщхъейт
нэщхъейт
дынэщхъейт
фынэщхъейт
нэщхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэкъым
унэщхъейтэкъым
нэщхъейтэкъым
дынэщхъейтэкъым
фынэщхъейтэкъым
нэщхъей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинщ
унэщхъеинщ
нэщхъеинщ
дынэщхъеинщ
фынэщхъеинщ
нэщхъеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинкъым
унэщхъеинкъым
нэщхъеинкъым
дынэщхъеинкъым
фынэщхъеинкъым
нэщхъеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинущ
унэщхъеинущ
нэщхъеинущ
дынэщхъеинущ
фынэщхъеинущ
нэщхъеэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинукъым
унэщхъеинукъым
нэщхъеинукъым
дынэщхъеинукъым
фынэщхъеинукъым
нэщхъеэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъей
унэщхъей
нэщхъей
дынэщхъей
фынэщхъей
нэщхъей(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейкъэ
унэщхъейкъэ
нэщхъейкъэ
дынэщхъейкъэ
фынэщхъейкъэ
нэщхъей(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейт
унэщхъейт
нэщхъейт
дынэщхъейт
фынэщхъейт
нэщхъей(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэкъэ
унэщхъейтэкъэ
нэщхъейтэкъэ
дынэщхъейтэкъэ
фынэщхъейтэкъэ
нэщхъей(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъея
унэщхъея
нэщхъея
дынэщхъея
фынэщхъея
нэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеякъэ
унэщхъеякъэ
нэщхъеякъэ
дынэщхъеякъэ
фынэщхъеякъэ
нэщхъея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеят
унэщхъеят
нэщхъеят
дынэщхъеят
фынэщхъеят
нэщхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеятэкъэ
унэщхъеятэкъэ
нэщхъеятэкъэ
дынэщхъеятэкъэ
фынэщхъеятэкъэ
нэщхъея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъа
унэщхъейгъа
нэщхъейгъа
дынэщхъейгъа
фынэщхъейгъа
нэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъакъэ
унэщхъейгъакъэ
нэщхъейгъакъэ
дынэщхъейгъакъэ
фынэщхъейгъакъэ
нэщхъейгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъат
унэщхъейгъат
нэщхъейгъат
дынэщхъейгъат
фынэщхъейгъат
нэщхъейгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъатэкъэ
унэщхъейгъатэкъэ
нэщхъейгъатэкъэ
дынэщхъейгъатэкъэ
фынэщхъейгъатэкъэ
нэщхъейгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сынэщхъей
унэщхъей
нэщхъей
дынэщхъей
фынэщхъей
нэщхъей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейкъэ
унэщхъейкъэ
нэщхъейкъэ
дынэщхъейкъэ
фынэщхъейкъэ
нэщхъей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейт
унэщхъейт
нэщхъейт
дынэщхъейт
фынэщхъейт
нэщхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэкъэ
унэщхъейтэкъэ
нэщхъейтэкъэ
дынэщхъейтэкъэ
фынэщхъейтэкъэ
нэщхъей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеин
унэщхъеин
нэщхъеин
дынэщхъеин
фынэщхъеин
нэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинкъэ
унэщхъеинкъэ
нэщхъеинкъэ
дынэщхъеинкъэ
фынэщхъеинкъэ
нэщхъеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеину
унэщхъеину
нэщхъеину
дынэщхъеину
фынэщхъеину
нэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинукъэ
унэщхъеинукъэ
нэщхъеинукъэ
дынэщхъеинукъэ
фынэщхъеинукъэ
нэщхъеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеймэ
унэщхъеймэ
нэщхъеймэ
дынэщхъеймэ
фынэщхъеймэ
нэщхъей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеймэ
умынэщхъеймэ
мынэщхъеймэ
дымынэщхъеймэ
фымынэщхъеймэ
мынэщхъей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеямэ
унэщхъеямэ
нэщхъеямэ
дынэщхъеямэ
фынэщхъеямэ
нэщхъея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеямэ
умынэщхъеямэ
мынэщхъеямэ
дымынэщхъеямэ
фымынэщхъеямэ
мынэщхъея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъамэ
унэщхъейгъамэ
нэщхъейгъамэ
дынэщхъейгъамэ
фынэщхъейгъамэ
нэщхъейгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейгъамэ
умынэщхъейгъамэ
мынэщхъейгъамэ
дымынэщхъейгъамэ
фымынэщхъейгъамэ
мынэщхъейгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинмэ
унэщхъеинмэ
нэщхъеинмэ
дынэщхъеинмэ
фынэщхъеинмэ
нэщхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинмэ
умынэщхъеинмэ
мынэщхъеинмэ
дымынэщхъеинмэ
фымынэщхъеинмэ
мынэщхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинумэ
унэщхъеинумэ
нэщхъеинумэ
дынэщхъеинумэ
фынэщхъеинумэ
нэщхъеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинумэ
умынэщхъеинумэ
мынэщхъеинумэ
дымынэщхъеинумэ
фымынэщхъеинумэ
мынэщхъеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэмэ
унэщхъейтэмэ
нэщхъейтэмэ
дынэщхъейтэмэ
фынэщхъейтэмэ
нэщхъей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейтэмэ
умынэщхъейтэмэ
мынэщхъейтэмэ
дымынэщхъейтэмэ
фымынэщхъейтэмэ
мынэщхъей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеятэмэ
унэщхъеятэмэ
нэщхъеятэмэ
дынэщхъеятэмэ
фынэщхъеятэмэ
нэщхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеятэмэ
умынэщхъеятэмэ
мынэщхъеятэмэ
дымынэщхъеятэмэ
фымынэщхъеятэмэ
мынэщхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъатэмэ
унэщхъейгъатэмэ
нэщхъейгъатэмэ
дынэщхъейгъатэмэ
фынэщхъейгъатэмэ
нэщхъейгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейгъатэмэ
умынэщхъейгъатэмэ
мынэщхъейгъатэмэ
дымынэщхъейгъатэмэ
фымынэщхъейгъатэмэ
мынэщхъейгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинтэмэ
унэщхъеинтэмэ
нэщхъеинтэмэ
дынэщхъеинтэмэ
фынэщхъеинтэмэ
нэщхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинтэмэ
умынэщхъеинтэмэ
мынэщхъеинтэмэ
дымынэщхъеинтэмэ
фымынэщхъеинтэмэ
мынэщхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинутэмэ
унэщхъеинутэмэ
нэщхъеинутэмэ
дынэщхъеинутэмэ
фынэщхъеинутэмэ
нэщхъеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинутэмэ
умынэщхъеинутэмэ
мынэщхъеинутэмэ
дымынэщхъеинутэмэ
фымынэщхъеинутэмэ
мынэщхъеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинт
унэщхъеинт
нэщхъеинт
дынэщхъеинт
фынэщхъеинт
нэщхъеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинтэкъым
унэщхъеинтэкъым
нэщхъеинтэкъым
дынэщхъеинтэкъым
фынэщхъеинтэкъым
нэщхъеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинут
унэщхъеинут
нэщхъеинут
дынэщхъеинут
фынэщхъеинут
нэщхъеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеинутэкъым
унэщхъеинутэкъым
нэщхъеинутэкъым
дынэщхъеинутэкъым
фынэщхъеинутэкъым
нэщхъеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейми
унэщхъейми
нэщхъейми
дынэщхъейми
фынэщхъейми
нэщхъей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейми
умынэщхъейми
мынэщхъейми
дымынэщхъейми
фымынэщхъейми
мынэщхъей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеями
унэщхъеями
нэщхъеями
дынэщхъеями
фынэщхъеями
нэщхъея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеями
умынэщхъеями
мынэщхъеями
дымынэщхъеями
фымынэщхъеями
мынэщхъея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъами
унэщхъейгъами
нэщхъейгъами
дынэщхъейгъами
фынэщхъейгъами
нэщхъейгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейгъами
умынэщхъейгъами
мынэщхъейгъами
дымынэщхъейгъами
фымынэщхъейгъами
мынэщхъейгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинми
унэщхъеинми
нэщхъеинми
дынэщхъеинми
фынэщхъеинми
нэщхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинми
умынэщхъеинми
мынэщхъеинми
дымынэщхъеинми
фымынэщхъеинми
мынэщхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинуми
унэщхъеинуми
нэщхъеинуми
дынэщхъеинуми
фынэщхъеинуми
нэщхъеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинуми
умынэщхъеинуми
мынэщхъеинуми
дымынэщхъеинуми
фымынэщхъеинуми
мынэщхъеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъейтэми
унэщхъейтэми
нэщхъейтэми
дынэщхъейтэми
фынэщхъейтэми
нэщхъей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейтэми
умынэщхъейтэми
мынэщхъейтэми
дымынэщхъейтэми
фымынэщхъейтэми
мынэщхъей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеятэми
унэщхъеятэми
нэщхъеятэми
дынэщхъеятэми
фынэщхъеятэми
нэщхъея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеятэми
умынэщхъеятэми
мынэщхъеятэми
дымынэщхъеятэми
фымынэщхъеятэми
мынэщхъея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сынэщхъейгъатэми
унэщхъейгъатэми
нэщхъейгъатэми
дынэщхъейгъатэми
фынэщхъейгъатэми
нэщхъейгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъейгъатэми
умынэщхъейгъатэми
мынэщхъейгъатэми
дымынэщхъейгъатэми
фымынэщхъейгъатэми
мынэщхъейгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинтэми
унэщхъеинтэми
нэщхъеинтэми
дынэщхъеинтэми
фынэщхъеинтэми
нэщхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинтэми
умынэщхъеинтэми
мынэщхъеинтэми
дымынэщхъеинтэми
фымынэщхъеинтэми
мынэщхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сынэщхъеинутэми
унэщхъеинутэми
нэщхъеинутэми
дынэщхъеинутэми
фынэщхъеинутэми
нэщхъеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеинутэми
умынэщхъеинутэми
мынэщхъеинутэми
дымынэщхъеинутэми
фымынэщхъеинутэми
мынэщхъеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сынэщхъеяи
унэщхъеяи
нэщхъеяи
дынэщхъеяи
фынэщхъеяи
нэщхъеяи
щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеякъыми
унэщхъеякъыми
нэщхъеякъыми
дынэщхъеякъыми
фынэщхъеякъыми
нэщхъеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сынэщхъеящэрэт
унэщхъеящэрэт
нэщхъеящэрэт
дынэщхъеящэрэт
фынэщхъеящэрэт
нэщхъея(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымынэщхъеящэрэт
умынэщхъеящэрэт
мынэщхъеящэрэт
дымынэщхъеящэрэт
фымынэщхъеящэрэт
мынэщхъея(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнщ
унэщхъеягъэнщ
нэщхъеягъэнщ
дынэщхъеягъэнщ
фынэщхъеягъэнщ
нэщхъеягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнкъым
унэщхъеягъэнкъым
нэщхъеягъэнкъым
дынэщхъеягъэнкъым
фынэщхъеягъэнкъым
нэщхъеягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнт
унэщхъеягъэнт
нэщхъеягъэнт
дынэщхъеягъэнт
фынэщхъеягъэнт
нэщхъеягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнтэкъым
унэщхъеягъэнтэкъым
нэщхъеягъэнтэкъым
дынэщхъеягъэнтэкъым
фынэщхъеягъэнтэкъым
нэщхъеягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэн
унэщхъеягъэн
нэщхъеягъэн
дынэщхъеягъэн
фынэщхъеягъэн
нэщхъеягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнкъэ
унэщхъеягъэнкъэ
нэщхъеягъэнкъэ
дынэщхъеягъэнкъэ
фынэщхъеягъэнкъэ
нэщхъеягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнт
унэщхъеягъэнт
нэщхъеягъэнт
дынэщхъеягъэнт
фынэщхъеягъэнт
нэщхъеягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнтэкъэ
унэщхъеягъэнтэкъэ
нэщхъеягъэнтэкъэ
дынэщхъеягъэнтэкъэ
фынэщхъеягъэнтэкъэ
нэщхъеягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнущ
унэщхъеягъэнущ
нэщхъеягъэнущ
дынэщхъеягъэнущ
фынэщхъеягъэнущ
нэщхъеягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнукъым
унэщхъеягъэнукъым
нэщхъеягъэнукъым
дынэщхъеягъэнукъым
фынэщхъеягъэнукъым
нэщхъеягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнут
унэщхъеягъэнут
нэщхъеягъэнут
дынэщхъеягъэнут
фынэщхъеягъэнут
нэщхъеягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнутэкъым
унэщхъеягъэнутэкъым
нэщхъеягъэнутэкъым
дынэщхъеягъэнутэкъым
фынэщхъеягъэнутэкъым
нэщхъеягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэну
унэщхъеягъэну
нэщхъеягъэну
дынэщхъеягъэну
фынэщхъеягъэну
нэщхъеягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнукъэ
унэщхъеягъэнукъэ
нэщхъеягъэнукъэ
дынэщхъеягъэнукъэ
фынэщхъеягъэнукъэ
нэщхъеягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнут
унэщхъеягъэнут
нэщхъеягъэнут
дынэщхъеягъэнут
фынэщхъеягъэнут
нэщхъеягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сынэщхъеягъэнутэкъэ
унэщхъеягъэнутэкъэ
нэщхъеягъэнутэкъэ
дынэщхъеягъэнутэкъэ
фынэщхъеягъэнутэкъэ
нэщхъеягъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъей
унэщхъей
нэщхъей
дынэщхъей
фынэщхъей
нэщхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъей
умынэщхъей
мынэщхъей
дымынэщхъей
фымынэщхъей
мынэщхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъея
унэщхъея
нэщхъея
дынэщхъея
фынэщхъея
нэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъея
умынэщхъея
мынэщхъея
дымынэщхъея
фымынэщхъея
мынэщхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъейгъа
унэщхъейгъа
нэщхъейгъа
дынэщхъейгъа
фынэщхъейгъа
нэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъейгъа
умынэщхъейгъа
мынэщхъейгъа
дымынэщхъейгъа
фымынэщхъейгъа
мынэщхъейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъеин
унэщхъеин
нэщхъеин
дынэщхъеин
фынэщхъеин
нэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъеин
умынэщхъеин
мынэщхъеин
дымынэщхъеин
фымынэщхъеин
мынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъеину
унэщхъеину
нэщхъеину
дынэщхъеину
фынэщхъеину
нэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъеину
умынэщхъеину
мынэщхъеину
дымынэщхъеину
фымынэщхъеину
мынэщхъеину(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрынэщхъей
узэрынэщхъей
зэрынэщхъей
дызэрынэщхъей
фызэрынэщхъей
зэрынэщхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымынэщхъей
узэрымынэщхъей
зэрымынэщхъей
дызэрымынэщхъей
фызэрымынэщхъей
зэрымынэщхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрынэщхъея
узэрынэщхъея
зэрынэщхъея
дызэрынэщхъея
фызэрынэщхъея
зэрынэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымынэщхъея
узэрымынэщхъея
зэрымынэщхъея
дызэрымынэщхъея
фызэрымынэщхъея
зэрымынэщхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрынэщхъейгъа
узэрынэщхъейгъа
зэрынэщхъейгъа
дызэрынэщхъейгъа
фызэрынэщхъейгъа
зэрынэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымынэщхъейгъа
узэрымынэщхъейгъа
зэрымынэщхъейгъа
дызэрымынэщхъейгъа
фызэрымынэщхъейгъа
зэрымынэщхъейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрынэщхъеин
узэрынэщхъеин
зэрынэщхъеин
дызэрынэщхъеин
фызэрынэщхъеин
зэрынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымынэщхъеин
узэрымынэщхъеин
зэрымынэщхъеин
дызэрымынэщхъеин
фызэрымынэщхъеин
зэрымынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрынэщхъеину
узэрынэщхъеину
зэрынэщхъеину
дызэрынэщхъеину
фызэрынэщхъеину
зэрынэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымынэщхъеину
узэрымынэщхъеину
зэрымынэщхъеину
дызэрымынэщхъеину
фызэрымынэщхъеину
зэрымынэщхъеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщынэщхъей
ущынэщхъей
щынэщхъей
дыщынэщхъей
фыщынэщхъей
щынэщхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымынэщхъей
ущымынэщхъей
щымынэщхъей
дыщымынэщхъей
фыщымынэщхъей
щымынэщхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщынэщхъея
ущынэщхъея
щынэщхъея
дыщынэщхъея
фыщынэщхъея
щынэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымынэщхъея
ущымынэщхъея
щымынэщхъея
дыщымынэщхъея
фыщымынэщхъея
щымынэщхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщынэщхъейгъа
ущынэщхъейгъа
щынэщхъейгъа
дыщынэщхъейгъа
фыщынэщхъейгъа
щынэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымынэщхъейгъа
ущымынэщхъейгъа
щымынэщхъейгъа
дыщымынэщхъейгъа
фыщымынэщхъейгъа
щымынэщхъейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщынэщхъеин
ущынэщхъеин
щынэщхъеин
дыщынэщхъеин
фыщынэщхъеин
щынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымынэщхъеин
ущымынэщхъеин
щымынэщхъеин
дыщымынэщхъеин
фыщымынэщхъеин
щымынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщынэщхъеину
ущынэщхъеину
щынэщхъеину
дыщынэщхъеину
фыщынэщхъеину
щынэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымынэщхъеину
ущымынэщхъеину
щымынэщхъеину
дыщымынэщхъеину
фыщымынэщхъеину
щымынэщхъеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэнэщхъей
уздэнэщхъей
здэнэщхъей
дыздэнэщхъей
фыздэнэщхъей
здэнэщхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмынэщхъей
уздэмынэщхъей
здэмынэщхъей
дыздэмынэщхъей
фыздэмынэщхъей
здэмынэщхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэнэщхъея
уздэнэщхъея
здэнэщхъея
дыздэнэщхъея
фыздэнэщхъея
здэнэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмынэщхъея
уздэмынэщхъея
здэмынэщхъея
дыздэмынэщхъея
фыздэмынэщхъея
здэмынэщхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэнэщхъейгъа
уздэнэщхъейгъа
здэнэщхъейгъа
дыздэнэщхъейгъа
фыздэнэщхъейгъа
здэнэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмынэщхъейгъа
уздэмынэщхъейгъа
здэмынэщхъейгъа
дыздэмынэщхъейгъа
фыздэмынэщхъейгъа
здэмынэщхъейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэнэщхъеин
уздэнэщхъеин
здэнэщхъеин
дыздэнэщхъеин
фыздэнэщхъеин
здэнэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмынэщхъеин
уздэмынэщхъеин
здэмынэщхъеин
дыздэмынэщхъеин
фыздэмынэщхъеин
здэмынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэнэщхъеину
уздэнэщхъеину
здэнэщхъеину
дыздэнэщхъеину
фыздэнэщхъеину
здэнэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмынэщхъеину
уздэмынэщхъеину
здэмынэщхъеину
дыздэмынэщхъеину
фыздэмынэщхъеину
здэмынэщхъеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэнэщхъей
ущӀэнэщхъей
щӀэнэщхъей
дыщӀэнэщхъей
фыщӀэнэщхъей
щӀэнэщхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмынэщхъей
ущӀэмынэщхъей
щӀэмынэщхъей
дыщӀэмынэщхъей
фыщӀэмынэщхъей
щӀэмынэщхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэнэщхъея
ущӀэнэщхъея
щӀэнэщхъея
дыщӀэнэщхъея
фыщӀэнэщхъея
щӀэнэщхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмынэщхъея
ущӀэмынэщхъея
щӀэмынэщхъея
дыщӀэмынэщхъея
фыщӀэмынэщхъея
щӀэмынэщхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэнэщхъейгъа
ущӀэнэщхъейгъа
щӀэнэщхъейгъа
дыщӀэнэщхъейгъа
фыщӀэнэщхъейгъа
щӀэнэщхъейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмынэщхъейгъа
ущӀэмынэщхъейгъа
щӀэмынэщхъейгъа
дыщӀэмынэщхъейгъа
фыщӀэмынэщхъейгъа
щӀэмынэщхъейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэнэщхъеин
ущӀэнэщхъеин
щӀэнэщхъеин
дыщӀэнэщхъеин
фыщӀэнэщхъеин
щӀэнэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмынэщхъеин
ущӀэмынэщхъеин
щӀэмынэщхъеин
дыщӀэмынэщхъеин
фыщӀэмынэщхъеин
щӀэмынэщхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэнэщхъеину
ущӀэнэщхъеину
щӀэнэщхъеину
дыщӀэнэщхъеину
фыщӀэнэщхъеину
щӀэнэщхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмынэщхъеину
ущӀэмынэщхъеину
щӀэмынэщхъеину
дыщӀэмынэщхъеину
фыщӀэмынэщхъеину
щӀымынэщхъеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъейуэ
унэщхъейуэ
нэщхъейуэ
дынэщхъейуэ
фынэщхъейуэ
нэщхъей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъейуэ
умынэщхъейуэ
мынэщхъейуэ
дымынэщхъейуэ
фымынэщхъейуэ
мынэщхъей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сынэщхъеяуэ
унэщхъеяуэ
нэщхъеяуэ
дынэщхъеяуэ
фынэщхъеяуэ
нэщхъеяуэ / нэщхъеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъеяуэ
умынэщхъеяуэ
мынэщхъеяуэ
дымынэщхъеяуэ
фымынэщхъеяуэ
мынэщхъеяуэ / мынэщхъеяхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сынэщхъейурэ
унэщхъейурэ
нэщхъейурэ
дынэщхъейурэ
фынэщхъейурэ
нэщхъей(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымынэщхъейурэ
умынэщхъейурэ
мынэщхъейурэ
дымынэщхъейурэ
фымынэщхъейурэ
мынэщхъей(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъе]й
[нэщхъе]йр
--
[нэщхъе]йхэр
Эргативнэ:
[нэщхъе]й
[нэщхъе]йм
--
[нэщхъе]йхэм
Послеложнэ:
[нэщхъе]йкӀэ
[нэщхъе]ймкӀэ
[нэщхъе]йхэкӀэ
[нэщхъе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъе]йуэ
[нэщхъе]йрауэ
[нэщхъе]йхэу
[нэщхъе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъе]я
[нэщхъе]яр
--
[нэщхъе]яхэр
Эргативнэ:
[нэщхъе]я
[нэщхъе]ям
--
[нэщхъе]яхэм
Послеложнэ:
[нэщхъе]якӀэ
[нэщхъе]ямкӀэ
[нэщхъе]яхэкӀэ
[нэщхъе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъе]яуэ
[нэщхъе]ярауэ
[нэщхъе]яхэу
[нэщхъе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъе]ин
[нэщхъе]иныр
--
[нэщхъе]инхэр
Эргативнэ:
[нэщхъе]ин
[нэщхъе]иным
--
[нэщхъе]инхэм
Послеложнэ:
[нэщхъе]инкӀэ
[нэщхъе]инымкӀэ
[нэщхъе]инхэкӀэ
[нэщхъе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[нэщхъе]ину
[нэщхъе]инырауэ
[нэщхъе]инхэу
[нэщхъе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъе]ину
[нэщхъе]инур
--
[нэщхъе]инухэр
Эргативнэ:
[нэщхъе]ину
[нэщхъе]инум
--
[нэщхъе]инухэм
Послеложнэ:
[нэщхъе]инукӀэ
[нэщхъе]инумкӀэ
[нэщхъе]инухэкӀэ
[нэщхъе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъе]инууэ
[нэщхъе]инурауэ
[нэщхъе]инухэу
[нэщхъе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
И жагъуэ хъун, гум еуэн къызэрыщыщӀам, зэрызэхихам щхьэкӀэ нэщхъейуэ щытын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
нэщхъеин: be sad or sorrowful; grieve
Хуабжьу нэщхъеин: be very said
УРЫСЫБЗЭ
нэщхъеин: грустить, печалиться; горевать
Хуабжьу нэщхъеин: сильно грустить
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.