Wt/kbd/махуэ

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > махуэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA ['mɑ:xʷɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [маху] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: махуэ махуэр -- махуэхэр
Эргативнэ: махуэ махуэм -- махуэхэм
Послеложнэ: махуэкӀэ махуэмкӀэ махуэхэкӀэ махуэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: махуэу махуэрауэ махуэхэу махуэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Дыгъэр къыщыкъуэкӀымрэ щыкъухьэжымрэ яку дэлъ зэман, а зэманым къриубыдэ.
  2. Сыхьэт 24 хъу зэман мардэ.
  3. Зы Ӏуэхугъуэ гуэрым и зэман тэмэм; календарым и зэман пыухыкӀа.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Зэгуэрым Батэрэз зы махуэ гъуэгуанэкӀэ ӀукӀауэ хуей мэз ин бэлыхьым къыщыхутащ. Нартхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Мэрем махуэ.
  • ЗэныбжьэгъуитӀыр щызэхуэзэну махуэмкӀэ зэгурыӀуащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • махуэ: 1. day (not night) 2. day (24 hour period) 3. day, date (of the month)
  • Мэрем махуэ: Friday
  • ЗэныбжьэгъуитӀыр щызэхуэзэну махуэмкӀэ зэгурыӀуащ: the two friends agreed on what day to meet.
УРЫСЫБЗЭ
  • махуэ: 1. День || дневной 2. день (сутки) 3. день (дата)
  • Мэрем махуэ: пятница
  • ЗэныбжьэгъуитӀыр щызэхуэзэну махуэмкӀэ зэгурыӀуащ: два друга согласились о дне встречи.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA ['mɑ:xʷɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [маху] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: махуэ махуэр -- махуэхэр
Эргативнэ: махуэ махуэм -- махуэхэм
Послеложнэ: махуэкӀэ махуэмкӀэ махуэхэкӀэ махуэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: махуэу махуэрауэ махуэхэу махуэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Угъурлы, насыпыфӀэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • - Теувэнущ ар гъуэгу захуэ, ухъу уэ, щӀалэр, щӀалэ махуэ. КӀыщокъуэ Алим

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • махуэ: good, fortunate, bright
УРЫСЫБЗЭ
  • махуэ: добрый, счастливый

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.