Wt/kbd/лъэщӏэху

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > лъэщӏэху

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɬɐ'ɕʹɐxʷ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [лъ] + -э + щӏэ- + [ху]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: лъэщӏэху лъэщӏэхур -- лъэщӏэхухэр
Эргативнэ: лъэщӏэху лъэщӏэхум -- лъэщӏэхухэм
Послеложнэ: лъэщӏэхукӀэ лъэщӏэхумкӀэ лъэщӏэхухэкӀэ лъэщӏэхухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: лъэщӏэхуу лъэщӏэхурауэ лъэщӏэхухэу лъэщӏэхухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зи щӀагъыр къабзэ, хуит (мэз, жыг хадэ).
  2. Уафэ джабэм дэкӀуэу иӀэ нэху кусэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Мэз лъэщӀэхухэм адыгэхэр "мэзкӀэхукӀэ" йоджэ. Абрэдж, сборник
  • Жьуджалэжьхэр зэрытахэм къыщагъэкӀыр гуэдз лъэщӀэхухэр. ЩоджэнцӀыкӀу Нурий
  • Уафэр лъэщӀэху щхьэкӀэ, чэтыбжэр Ӏухауэ къыумыгъанэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • лъэщӏэху: 1. bright, clean, free of weeds and thickets (forest, garden, etc.) 2. bright lower strip on the horizon
УРЫСЫБЗЭ
  • лъэщӏэху: 1. светлый, чистый, свободный от сорняков и зарослей (лес, сад и т.п.) 2. светлая нижняя полоса у горизонта

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɬɐ'ɕʹɐxʷ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [лъ] + -э + щӏэ- + [ху]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: лъэщӏэху лъэщӏэхур -- лъэщӏэхухэр
Эргативнэ: лъэщӏэху лъэщӏэхум -- лъэщӏэхухэм
Послеложнэ: лъэщӏэхукӀэ лъэщӏэхумкӀэ лъэщӏэхухэкӀэ лъэщӏэхухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: лъэщӏэхуу лъэщӏэхурауэ лъэщӏэхухэу лъэщӏэхухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Гуауэ гуэрым къыхэкӀкӀэ къарур, гурыфӀыгъуэхэр фӀэкӀуэдыныгъэ.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ЛӀыжьыр гуауэм лъэщӀэху ищӀащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • лъэщӏэху: loss of strength, resilience due to grief
  • ЛӀыжьыр гуауэм лъэщӀэху ищӀащ: the old man lost hi strength from grief.
УРЫСЫБЗЭ
  • лъэщӏэху: потеря сил, стойкости от горя
  • ЛӀыжьыр гуауэм лъэщӀэху ищӀащ: старик потерял стойкость от горя.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.