АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "лъэщэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
лъэщэн
щымыӀэныгъэ:
мылъэщэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэщэн
улъэщэн
лъэщэн
дылъэщэн
фылъэщэн
лъэщэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэн
умылъэщэн
мылъэщэн
дымылъэщэн
фымылъэщэн
мылъэщэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
лъащэ!
фылъащэ!
щымыӀэныгъэ:
умылъащэ!
фымылъащэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срелъащэ
урелъащэ
ирелъащэ
дрелъащэ
фрелъащэ
ирелъащэ
щымыӀэныгъэ:
сремылъащэ
уремылъащэ
иремылъащэ
дремылъащэ
фремылъащэ
иремылъащэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
солъащэ(р)
уолъащэ(р)
мэлъащэ(р)
долъащэ(р)
фолъащэ(р)
мэлъащэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъащэркъым
улъащэркъым
лъащэркъым
дылъащэркъым
фылъащэркъым
лъащэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъащэ(р)т
улъащэ(р)т
лъащэ(р)т
дылъащэ(р)т
фылъащэ(р)т
лъащэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъащэ(р)тэкъым
улъащэ(р)тэкъым
лъащэ(р)тэкъым
дылъащэ(р)тэкъым
фылъащэ(р)тэкъым
лъащэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщащ
улъэщащ
лъэщащ
дылъэщащ
фылъэщащ
лъэща(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэщакъым
улъэщакъым
лъэщакъым
дылъэщакъым
фылъэщакъым
лъэща(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщат
улъэщат
лъэщат
дылъэщат
фылъэщат
лъэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэщатэкъым
улъэщатэкъым
лъэщатэкъым
дылъэщатэкъым
фылъэщатэкъым
лъэща(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъащ
улъэщэгъащ
лъэщэгъащ
дылъэщэгъащ
фылъэщэгъащ
лъэщэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэгъакъым
улъэщэгъакъым
лъэщэгъакъым
дылъэщэгъакъым
фылъэщэгъакъым
лъэщэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъат
улъэщэгъат
лъэщэгъат
дылъэщэгъат
фылъэщэгъат
лъэщэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэгъатэкъым
улъэщэгъатэкъым
лъэщэгъатэкъым
дылъэщэгъатэкъым
фылъэщэгъатэкъым
лъэщэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъащэщ
улъащэщ
лъащэщ
дылъащэщ
фылъащэщ
лъащэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъащэкъым
улъащэкъым
лъащэкъым
дылъащэкъым
фылъащэкъым
лъащэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъащэт
улъащэт
лъащэт
дылъащэт
фылъащэт
лъащэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъащэтэкъым
улъащэтэкъым
лъащэтэкъым
дылъащэтэкъым
фылъащэтэкъым
лъащэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнщ
улъэщэнщ
лъэщэнщ
дылъэщэнщ
фылъэщэнщ
лъэщэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнкъым
улъэщэнкъым
лъэщэнкъым
дылъэщэнкъым
фылъэщэнкъым
лъэщэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнущ
улъэщэнущ
лъэщэнущ
дылъэщэнущ
фылъэщэнущ
лъэщэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнукъым
улъэщэнукъым
лъэщэнукъым
дылъэщэнукъым
фылъэщэнукъым
лъэщэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъащэрэ
улъащэрэ
лъащэрэ
дылъащэрэ
фылъащэрэ
лъащэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъащэркъэ
улъащэркъэ
лъащэркъэ
дылъащэркъэ
фылъащэркъэ
лъащэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъащэ(р)т
улъащэ(р)т
лъащэ(р)т
дылъащэ(р)т
фылъащэ(р)т
лъащэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъащэ(р)тэкъэ
улъащэ(р)тэкъэ
лъащэ(р)тэкъэ
дылъащэ(р)тэкъэ
фылъащэ(р)тэкъэ
лъащэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэща
улъэща
лъэща
дылъэща
фылъэща
лъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэщакъэ
улъэщакъэ
лъэщакъэ
дылъэщакъэ
фылъэщакъэ
лъэща(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщат
улъэщат
лъэщат
дылъэщат
фылъэщат
лъэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэщатэкъэ
улъэщатэкъэ
лъэщатэкъэ
дылъэщатэкъэ
фылъэщатэкъэ
лъэща(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъа
улъэщэгъа
лъэщэгъа
дылъэщэгъа
фылъэщэгъа
лъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэгъакъэ
улъэщэгъакъэ
лъэщэгъакъэ
дылъэщэгъакъэ
фылъэщэгъакъэ
лъэщэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъат
улъэщэгъат
лъэщэгъат
дылъэщэгъат
фылъэщэгъат
лъэщэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэгъатэкъэ
улъэщэгъатэкъэ
лъэщэгъатэкъэ
дылъэщэгъатэкъэ
фылъэщэгъатэкъэ
лъэщэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъащэ
улъащэ
лъащэ
дылъащэ
фылъащэ
лъащэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъащэкъэ
улъащэкъэ
лъащэкъэ
дылъащэкъэ
фылъащэкъэ
лъащэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъащэт
улъащэт
лъащэт
дылъащэт
фылъащэт
лъащэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъащэтэкъэ
улъащэтэкъэ
лъащэтэкъэ
дылъащэтэкъэ
фылъащэтэкъэ
лъащэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэн
улъэщэн
лъэщэн
дылъэщэн
фылъэщэн
лъэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнкъэ
улъэщэнкъэ
лъэщэнкъэ
дылъэщэнкъэ
фылъэщэнкъэ
лъэщэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэну
улъэщэну
лъэщэну
дылъэщэну
фылъэщэну
лъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнукъэ
улъэщэнукъэ
лъэщэнукъэ
дылъэщэнукъэ
фылъэщэнукъэ
лъэщэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъащэмэ
улъащэмэ
лъащэмэ
дылъащэмэ
фылъащэмэ
лъащэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъащэмэ
умылъащэмэ
мылъащэмэ
дымылъащэмэ
фымылъащэмэ
мылъащэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщамэ
улъэщамэ
лъэщамэ
дылъэщамэ
фылъэщамэ
лъэща(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщамэ
умылъэщамэ
мылъэщамэ
дымылъэщамэ
фымылъэщамэ
мылъэща(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъамэ
улъэщэгъамэ
лъэщэгъамэ
дылъэщэгъамэ
фылъэщэгъамэ
лъэщэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэгъамэ
умылъэщэгъамэ
мылъэщэгъамэ
дымылъэщэгъамэ
фымылъэщэгъамэ
мылъэщэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнмэ
улъэщэнмэ
лъэщэнмэ
дылъэщэнмэ
фылъэщэнмэ
лъэщэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнмэ
умылъэщэнмэ
мылъэщэнмэ
дымылъэщэнмэ
фымылъэщэнмэ
мылъэщэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнумэ
улъэщэнумэ
лъэщэнумэ
дылъэщэнумэ
фылъэщэнумэ
лъэщэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнумэ
умылъэщэнумэ
мылъэщэнумэ
дымылъэщэнумэ
фымылъэщэнумэ
мылъэщэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъащэтэмэ
улъащэтэмэ
лъащэтэмэ
дылъащэтэмэ
фылъащэтэмэ
лъащэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъащэтэмэ
умылъащэтэмэ
мылъащэтэмэ
дымылъащэтэмэ
фымылъащэтэмэ
мылъащэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщатэмэ
улъэщатэмэ
лъэщатэмэ
дылъэщатэмэ
фылъэщатэмэ
лъэща(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщатэмэ
умылъэщатэмэ
мылъэщатэмэ
дымылъэщатэмэ
фымылъэщатэмэ
мылъэща(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъатэмэ
улъэщэгъатэмэ
лъэщэгъатэмэ
дылъэщэгъатэмэ
фылъэщэгъатэмэ
лъэщэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэгъатэмэ
умылъэщэгъатэмэ
мылъэщэгъатэмэ
дымылъэщэгъатэмэ
фымылъэщэгъатэмэ
мылъэщэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнтэмэ
улъэщэнтэмэ
лъэщэнтэмэ
дылъэщэнтэмэ
фылъэщэнтэмэ
лъэщэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнтэмэ
умылъэщэнтэмэ
мылъэщэнтэмэ
дымылъэщэнтэмэ
фымылъэщэнтэмэ
мылъэщэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнутэмэ
улъэщэнутэмэ
лъэщэнутэмэ
дылъэщэнутэмэ
фылъэщэнутэмэ
лъэщэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнутэмэ
умылъэщэнутэмэ
мылъэщэнутэмэ
дымылъэщэнутэмэ
фымылъэщэнутэмэ
мылъэщэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнт
улъэщэнт
лъэщэнт
дылъэщэнт
фылъэщэнт
лъэщэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнтэкъым
улъэщэнтэкъым
лъэщэнтэкъым
дылъэщэнтэкъым
фылъэщэнтэкъым
лъэщэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнут
улъэщэнут
лъэщэнут
дылъэщэнут
фылъэщэнут
лъэщэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэщэнутэкъым
улъэщэнутэкъым
лъэщэнутэкъым
дылъэщэнутэкъым
фылъэщэнутэкъым
лъэщэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъащэми
улъащэми
лъащэми
дылъащэми
фылъащэми
лъащэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъащэми
умылъащэми
мылъащэми
дымылъащэми
фымылъащэми
мылъащэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщами
улъэщами
лъэщами
дылъэщами
фылъэщами
лъэща(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщами
умылъэщами
мылъэщами
дымылъэщами
фымылъэщами
мылъэща(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъами
улъэщэгъами
лъэщэгъами
дылъэщэгъами
фылъэщэгъами
лъэщэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэгъами
умылъэщэгъами
мылъэщэгъами
дымылъэщэгъами
фымылъэщэгъами
мылъэщэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнми
улъэщэнми
лъэщэнми
дылъэщэнми
фылъэщэнми
лъэщэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнми
умылъэщэнми
мылъэщэнми
дымылъэщэнми
фымылъэщэнми
мылъэщэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнуми
улъэщэнуми
лъэщэнуми
дылъэщэнуми
фылъэщэнуми
лъэщэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнуми
умылъэщэнуми
мылъэщэнуми
дымылъэщэнуми
фымылъэщэнуми
мылъэщэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъащэтэми
улъащэтэми
лъащэтэми
дылъащэтэми
фылъащэтэми
лъащэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъащэтэми
умылъащэтэми
мылъащэтэми
дымылъащэтэми
фымылъащэтэми
мылъащэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэщатэми
улъэщатэми
лъэщатэми
дылъэщатэми
фылъэщатэми
лъэща(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщатэми
умылъэщатэми
мылъэщатэми
дымылъэщатэми
фымылъэщатэми
мылъэща(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэщэгъатэми
улъэщэгъатэми
лъэщэгъатэми
дылъэщэгъатэми
фылъэщэгъатэми
лъэщэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэгъатэми
умылъэщэгъатэми
мылъэщэгъатэми
дымылъэщэгъатэми
фымылъэщэгъатэми
мылъэщэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнтэми
улъэщэнтэми
лъэщэнтэми
дылъэщэнтэми
фылъэщэнтэми
лъэщэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнтэми
умылъэщэнтэми
мылъэщэнтэми
дымылъэщэнтэми
фымылъэщэнтэми
мылъэщэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэщэнутэми
улъэщэнутэми
лъэщэнутэми
дылъэщэнутэми
фылъэщэнутэми
лъэщэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэщэнутэми
умылъэщэнутэми
мылъэщэнутэми
дымылъэщэнутэми
фымылъэщэнутэми
мылъэщэну(хэ)тэми
гъэщӀэгълъэщэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэщаи
улъэщаи
лъэщаи
дылъэщаи
фылъэщаи
лъэщаи
щымыӀэныгъэ:
сылъэщакъыми
улъэщакъыми
лъэщакъыми
дылъэщакъыми
фылъэщакъыми
лъэщакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэщащэрэт
улъэщащэрэт
лъэщащэрэт
дылъэщащэрэт
фылъэщащэрэт
лъэщащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымылъэщащэрэт
умылъэщащэрэт
мылъэщащэрэт
дымылъэщащэрэт
фымылъэщащэрэт
мылъэщащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнщ
улъэщагъэнщ
лъэщагъэнщ
дылъэщагъэнщ
фылъэщагъэнщ
лъэщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнкъым
улъэщагъэнкъым
лъэщагъэнкъым
дылъэщагъэнкъым
фылъэщагъэнкъым
лъэщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнт
улъэщагъэнт
лъэщагъэнт
дылъэщагъэнт
фылъэщагъэнт
лъэщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнтэкъым
улъэщагъэнтэкъым
лъэщагъэнтэкъым
дылъэщагъэнтэкъым
фылъэщагъэнтэкъым
лъэщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэн
улъэщагъэн
лъэщагъэн
дылъэщагъэн
фылъэщагъэн
лъэщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнкъэ
улъэщагъэнкъэ
лъэщагъэнкъэ
дылъэщагъэнкъэ
фылъэщагъэнкъэ
лъэщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнт
улъэщагъэнт
лъэщагъэнт
дылъэщагъэнт
фылъэщагъэнт
лъэщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнтэкъэ
улъэщагъэнтэкъэ
лъэщагъэнтэкъэ
дылъэщагъэнтэкъэ
фылъэщагъэнтэкъэ
лъэщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнущ
улъэщагъэнущ
лъэщагъэнущ
дылъэщагъэнущ
фылъэщагъэнущ
лъэщагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнукъым
улъэщагъэнукъым
лъэщагъэнукъым
дылъэщагъэнукъым
фылъэщагъэнукъым
лъэщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнут
улъэщагъэнут
лъэщагъэнут
дылъэщагъэнут
фылъэщагъэнут
лъэщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнутэкъым
улъэщагъэнутэкъым
лъэщагъэнутэкъым
дылъэщагъэнутэкъым
фылъэщагъэнутэкъым
лъэщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэну
улъэщагъэну
лъэщагъэну
дылъэщагъэну
фылъэщагъэну
лъэщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнукъэ
улъэщагъэнукъэ
лъэщагъэнукъэ
дылъэщагъэнукъэ
фылъэщагъэнукъэ
лъэщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнут
улъэщагъэнут
лъэщагъэнут
дылъэщагъэнут
фылъэщагъэнут
лъэщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэщагъэнутэкъэ
улъэщагъэнутэкъэ
лъэщагъэнутэкъэ
дылъэщагъэнутэкъэ
фылъэщагъэнутэкъэ
лъэщагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъащэ
улъащэ
лъащэ
дылъащэ
фылъащэ
лъащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъащэ
умылъащэ
мылъащэ
дымылъащэ
фымылъащэ
мылъащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэща
улъэща
лъэща
дылъэща
фылъэща
лъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэща
умылъэща
мылъэща
дымылъэща
фымылъэща
мылъэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэщэгъа
улъэщэгъа
лъэщэгъа
дылъэщэгъа
фылъэщэгъа
лъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэщэгъа
умылъэщэгъа
мылъэщэгъа
дымылъэщэгъа
фымылъэщэгъа
мылъэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэщэн
улъэщэн
лъэщэн
дылъэщэн
фылъэщэн
лъэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэщэн
умылъэщэн
мылъэщэн
дымылъэщэн
фымылъэщэн
мылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэщэну
улъэщэну
лъэщэну
дылъэщэну
фылъэщэну
лъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэщэну
умылъэщэну
мылъэщэну
дымылъэщэну
фымылъэщэну
мылъэщэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъащэ
узэрылъащэ
зэрылъащэ
дызэрылъащэ
фызэрылъащэ
зэрылъащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъащэ
узэрымылъащэ
зэрымылъащэ
дызэрымылъащэ
фызэрымылъащэ
мызэрылъащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэща
узэрылъэща
зэрылъэща
дызэрылъэща
фызэрылъэща
зэрылъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэща
узэрымылъэща
зэрымылъэща
дызэрымылъэща
фызэрымылъэща
зэрымылъэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэщэгъа
узэрылъэщэгъа
зэрылъэщэгъа
дызэрылъэщэгъа
фызэрылъэщэгъа
зэрылъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэщэгъа
узэрымылъэщэгъа
зэрымылъэщэгъа
дызэрымылъэщэгъа
фызэрымылъэщэгъа
зэрымылъэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэщэн
узэрылъэщэн
зэрылъэщэн
дызэрылъэщэн
фызэрылъэщэн
зэрылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэщэн
узэрымылъэщэн
зэрымылъэщэн
дызэрымылъэщэн
фызэрымылъэщэн
зэрымылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэщэну
узэрылъэщэну
зэрылъэщэну
дызэрылъэщэну
фызэрылъэщэну
зэрылъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэщэну
узэрымылъэщэну
зэрымылъэщэну
дызэрымылъэщэну
фызэрымылъэщэну
зэрымылъэщэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъащэ
ущылъащэ
щылъащэ
дыщылъащэ
фыщылъащэ
щылъащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъащэ
ущымылъащэ
щымылъащэ
дыщымылъащэ
фыщымылъащэ
щымылъащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэща
ущылъэща
щылъэща
дыщылъэща
фыщылъэща
щылъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэща
ущымылъэща
щымылъэща
дыщымылъэща
фыщымылъэща
щымылъэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэщэгъа
ущылъэщэгъа
щылъэщэгъа
дыщылъэщэгъа
фыщылъэщэгъа
щылъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэщэгъа
ущымылъэщэгъа
щымылъэщэгъа
дыщымылъэщэгъа
фыщымылъэщэгъа
щымылъэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэщэн
ущылъэщэн
щылъэщэн
дыщылъэщэн
фыщылъэщэн
щылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэщэн
ущымылъэщэн
щымылъэщэн
дыщымылъэщэн
фыщымылъэщэн
щымылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэщэну
ущылъэщэну
щылъэщэну
дыщылъэщэну
фыщылъэщэну
щылъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэщэну
ущымылъэщэну
щымылъэщэну
дыщымылъэщэну
фыщымылъэщэну
щымылъэщэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъащэ
уздэлъащэ
здэлъащэ
дыздэлъащэ
фыздэлъащэ
здэлъащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъащэ
уздэмылъащэ
здэмылъащэ
дыздэмылъащэ
фыздэмылъащэ
здэмылъащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэща
уздэлъэща
здэлъэща
дыздэлъэща
фыздэлъэща
здэлъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэща
уздэмылъэща
здэмылъэща
дыздэмылъэща
фыздэмылъэща
здэмылъэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэщэгъа
уздэлъэщэгъа
здэлъэщэгъа
дыздэлъэщэгъа
фыздэлъэщэгъа
здэлъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэщэгъа
уздэмылъэщэгъа
здэмылъэщэгъа
дыздэмылъэщэгъа
фыздэмылъэщэгъа
здэмылъэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэщэн
уздэлъэщэн
здэлъэщэн
дыздэлъэщэн
фыздэлъэщэн
здэлъэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэщэн
уздэмылъэщэн
здэмылъэщэн
дыздэмылъэщэн
фыздэмылъэщэн
здэмылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэщэну
уздэлъэщэну
здэлъэщэну
дыздэлъэщэну
фыздэлъэщэну
здэлъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэщэну
уздэмылъэщэну
здэмылъэщэну
дыздэмылъэщэну
фыздэмылъэщэну
здэмылъэщэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъащэ
ущӀэлъащэ
щӀэлъащэ
дыщӀэлъащэ
фыщӀэлъащэ
щӀэлъащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъащэ
ущӀэмылъащэ
щӀэмылъащэ
дыщӀэмылъащэ
фыщӀэмылъащэ
щӀэмылъащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэща
ущӀэлъэща
щӀэлъэща
дыщӀэлъэща
фыщӀэлъэща
щӀэлъэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэща
ущӀэмылъэща
щӀэмылъэща
дыщӀэмылъэща
фыщӀэмылъэща
щӀэмылъэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэщэгъа
ущӀэлъэщэгъа
щӀэлъэщэгъа
дыщӀэлъэщэгъа
фыщӀэлъэщэгъа
щӀэлъэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэщэгъа
ущӀэмылъэщэгъа
щӀэмылъэщэгъа
дыщӀэмылъэщэгъа
фыщӀэмылъэщэгъа
щӀэмылъэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэщэн
ущӀэлъэщэн
щӀэлъэщэн
дыщӀэлъэщэн
фыщӀэлъэщэн
щӀэлъэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэщэн
ущӀэмылъэщэн
щӀэмылъэщэн
дыщӀэмылъэщэн
фыщӀэмылъэщэн
щӀэмылъэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэщэну
ущӀэлъэщэну
щӀэлъэщэну
дыщӀэлъэщэну
фыщӀэлъэщэну
щӀэлъэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэщэну
ущӀэмылъэщэну
щӀэмылъэщэну
дыщӀэмылъэщэну
фыщӀэмылъэщэну
щӀэмылъэщэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъащэу
улъащэу
лъащэу
дылъащэу
фылъащэу
лъащэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъащэу
умылъащэу
мылъащэу
дымылъащэу
фымылъащэу
мылъащэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэщауэ
улъэщауэ
лъэщауэ
дылъэщауэ
фылъэщауэ
лъэщауэ / лъэща(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэщауэ
умылъэщауэ
мылъэщауэ
дымылъэщауэ
фымылъэщауэ
мылъэщауэ(хэ) / мылъэща(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сылъащэурэ
улъащэурэ
лъащэурэ
дылъащэурэ
фылъащэурэ
лъащэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымылъащэурэ
умылъащэурэ
мылъащэурэ
дымылъащэурэ
фымылъащэурэ
мылъащэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъащ]э
[лъащ]эр
--
[лъащ]эхэр
Эргативнэ:
[лъащ]э
[лъащ]эм
--
[лъащ]эхэм
Послеложнэ:
[лъащ]экӀэ
[лъащ]эмкӀэ
[лъащ]эхэкӀэ
[лъащ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъащ]эуэ
[лъащ]эрауэ
[лъащ]эхэу
[лъащ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэщ]а
[лъэщ]ар
--
[лъэщ]ахэр
Эргативнэ:
[лъэщ]а
[лъэщ]ам
--
[лъэщ]ахэм
Послеложнэ:
[лъэщ]акӀэ
[лъэщ]амкӀэ
[лъэщ]ахэкӀэ
[лъэщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэщ]ауэ
[лъэщ]арауэ
[лъэщ]ахэу
[лъэщ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэщ]эн
[лъэщ]эныр
--
[лъэщ]энхэр
Эргативнэ:
[лъэщ]эн
[лъэщ]эным
--
[лъэщ]энхэм
Послеложнэ:
[лъэщ]энкӀэ
[лъэщ]энымкӀэ
[лъэщ]энхэкӀэ
[лъэщ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэщ]эну
[лъэщ]энырауэ
[лъэщ]энхэу
[лъэщ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэщ]эну
[лъэщ]энур
--
[лъэщ]энухэр
Эргативнэ:
[лъэщ]эну
[лъэщ]энум
--
[лъэщ]энухэм
Послеложнэ:
[лъэщ]энукӀэ
[лъэщ]энумкӀэ
[лъэщ]энухэкӀэ
[лъэщ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэщ]энууэ
[лъэщ]энурауэ
[лъэщ]энухэу
[лъэщ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ПхъащӀэ, гъукӀэ ӀэщӀагъэхэм хуэдэ зыпыщӀа лэжьыгъэ гъэзэщӀэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
лъэщэн: to engage in some kind of craft or profession (about a blacksmith, carpenter)
ГъукӀэр мэлъащэ: work as a blacksmith
УРЫСЫБЗЭ
лъэщэн: заниматься каким-л. ремеслом (о кузнеце, плотнике)
ГъукӀэр мэлъащэ: работать кузнецом
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.