АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "лъэтэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
лъэтэн
щымыӀэныгъэ:
мылъэтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэтэн
улъэтэн
лъэтэн
дылъэтэн
фылъэтэн
лъэтэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэн
умылъэтэн
мылъэтэн
дымылъэтэн
фымылъэтэн
мылъэтэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
лъатэ!
фылъатэ!
щымыӀэныгъэ:
умылъатэ!
фымылъатэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срелъатэ
урелъатэ
ирелъатэ
дрелъатэ
фрелъатэ
ирелъатэ
щымыӀэныгъэ:
сремылъатэ
уремылъатэ
иремылъатэ
дремылъатэ
фремылъатэ
иремылъатэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
солъатэ(р)
уолъатэ(р)
мэлъатэ(р)
долъатэ(р)
фолъатэ(р)
мэлъатэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъатэркъым
улъатэркъым
лъатэркъым
дылъатэркъым
фылъатэркъым
лъатэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъатэ(р)т
улъатэ(р)т
лъатэ(р)т
дылъатэ(р)т
фылъатэ(р)т
лъатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъатэ(р)тэкъым
улъатэ(р)тэкъым
лъатэ(р)тэкъым
дылъатэ(р)тэкъым
фылъатэ(р)тэкъым
лъатэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтащ
улъэтащ
лъэтащ
дылъэтащ
фылъэтащ
лъэта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэтакъым
улъэтакъым
лъэтакъым
дылъэтакъым
фылъэтакъым
лъэта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтат
улъэтат
лъэтат
дылъэтат
фылъэтат
лъэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэтатэкъым
улъэтатэкъым
лъэтатэкъым
дылъэтатэкъым
фылъэтатэкъым
лъэта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъащ
улъэтэгъащ
лъэтэгъащ
дылъэтэгъащ
фылъэтэгъащ
лъэтэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэгъакъым
улъэтэгъакъым
лъэтэгъакъым
дылъэтэгъакъым
фылъэтэгъакъым
лъэтэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъат
улъэтэгъат
лъэтэгъат
дылъэтэгъат
фылъэтэгъат
лъэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэгъатэкъым
улъэтэгъатэкъым
лъэтэгъатэкъым
дылъэтэгъатэкъым
фылъэтэгъатэкъым
лъэтэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъатэщ
улъатэщ
лъатэщ
дылъатэщ
фылъатэщ
лъатэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъатэкъым
улъатэкъым
лъатэкъым
дылъатэкъым
фылъатэкъым
лъатэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъатэт
улъатэт
лъатэт
дылъатэт
фылъатэт
лъатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъатэтэкъым
улъатэтэкъым
лъатэтэкъым
дылъатэтэкъым
фылъатэтэкъым
лъатэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнщ
улъэтэнщ
лъэтэнщ
дылъэтэнщ
фылъэтэнщ
лъэтэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнкъым
улъэтэнкъым
лъэтэнкъым
дылъэтэнкъым
фылъэтэнкъым
лъэтэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнущ
улъэтэнущ
лъэтэнущ
дылъэтэнущ
фылъэтэнущ
лъэтэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнукъым
улъэтэнукъым
лъэтэнукъым
дылъэтэнукъым
фылъэтэнукъым
лъэтэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъатэрэ
улъатэрэ
лъатэрэ
дылъатэрэ
фылъатэрэ
лъатэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъатэркъэ
улъатэркъэ
лъатэркъэ
дылъатэркъэ
фылъатэркъэ
лъатэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъатэ(р)т
улъатэ(р)т
лъатэ(р)т
дылъатэ(р)т
фылъатэ(р)т
лъатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъатэ(р)тэкъэ
улъатэ(р)тэкъэ
лъатэ(р)тэкъэ
дылъатэ(р)тэкъэ
фылъатэ(р)тэкъэ
лъатэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэта
улъэта
лъэта
дылъэта
фылъэта
лъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэтакъэ
улъэтакъэ
лъэтакъэ
дылъэтакъэ
фылъэтакъэ
лъэта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтат
улъэтат
лъэтат
дылъэтат
фылъэтат
лъэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэтатэкъэ
улъэтатэкъэ
лъэтатэкъэ
дылъэтатэкъэ
фылъэтатэкъэ
лъэта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъа
улъэтэгъа
лъэтэгъа
дылъэтэгъа
фылъэтэгъа
лъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэгъакъэ
улъэтэгъакъэ
лъэтэгъакъэ
дылъэтэгъакъэ
фылъэтэгъакъэ
лъэтэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъат
улъэтэгъат
лъэтэгъат
дылъэтэгъат
фылъэтэгъат
лъэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэгъатэкъэ
улъэтэгъатэкъэ
лъэтэгъатэкъэ
дылъэтэгъатэкъэ
фылъэтэгъатэкъэ
лъэтэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъатэ
улъатэ
лъатэ
дылъатэ
фылъатэ
лъатэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъатэкъэ
улъатэкъэ
лъатэкъэ
дылъатэкъэ
фылъатэкъэ
лъатэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъатэт
улъатэт
лъатэт
дылъатэт
фылъатэт
лъатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъатэтэкъэ
улъатэтэкъэ
лъатэтэкъэ
дылъатэтэкъэ
фылъатэтэкъэ
лъатэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэн
улъэтэн
лъэтэн
дылъэтэн
фылъэтэн
лъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнкъэ
улъэтэнкъэ
лъэтэнкъэ
дылъэтэнкъэ
фылъэтэнкъэ
лъэтэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэну
улъэтэну
лъэтэну
дылъэтэну
фылъэтэну
лъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнукъэ
улъэтэнукъэ
лъэтэнукъэ
дылъэтэнукъэ
фылъэтэнукъэ
лъэтэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъатэмэ
улъатэмэ
лъатэмэ
дылъатэмэ
фылъатэмэ
лъатэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэмэ
умылъатэмэ
мылъатэмэ
дымылъатэмэ
фымылъатэмэ
мылъатэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтамэ
улъэтамэ
лъэтамэ
дылъэтамэ
фылъэтамэ
лъэта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтамэ
умылъэтамэ
мылъэтамэ
дымылъэтамэ
фымылъэтамэ
мылъэта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъамэ
улъэтэгъамэ
лъэтэгъамэ
дылъэтэгъамэ
фылъэтэгъамэ
лъэтэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэгъамэ
умылъэтэгъамэ
мылъэтэгъамэ
дымылъэтэгъамэ
фымылъэтэгъамэ
мылъэтэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнмэ
улъэтэнмэ
лъэтэнмэ
дылъэтэнмэ
фылъэтэнмэ
лъэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнмэ
умылъэтэнмэ
мылъэтэнмэ
дымылъэтэнмэ
фымылъэтэнмэ
мылъэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнумэ
улъэтэнумэ
лъэтэнумэ
дылъэтэнумэ
фылъэтэнумэ
лъэтэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнумэ
умылъэтэнумэ
мылъэтэнумэ
дымылъэтэнумэ
фымылъэтэнумэ
мылъэтэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъатэтэмэ
улъатэтэмэ
лъатэтэмэ
дылъатэтэмэ
фылъатэтэмэ
лъатэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэтэмэ
умылъатэтэмэ
мылъатэтэмэ
дымылъатэтэмэ
фымылъатэтэмэ
мылъатэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтатэмэ
улъэтатэмэ
лъэтатэмэ
дылъэтатэмэ
фылъэтатэмэ
лъэта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтатэмэ
умылъэтатэмэ
мылъэтатэмэ
дымылъэтатэмэ
фымылъэтатэмэ
мылъэта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъатэмэ
улъэтэгъатэмэ
лъэтэгъатэмэ
дылъэтэгъатэмэ
фылъэтэгъатэмэ
лъэтэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэгъатэмэ
умылъэтэгъатэмэ
мылъэтэгъатэмэ
дымылъэтэгъатэмэ
фымылъэтэгъатэмэ
мылъэтэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнтэмэ
улъэтэнтэмэ
лъэтэнтэмэ
дылъэтэнтэмэ
фылъэтэнтэмэ
лъэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнтэмэ
умылъэтэнтэмэ
мылъэтэнтэмэ
дымылъэтэнтэмэ
фымылъэтэнтэмэ
мылъэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнутэмэ
улъэтэнутэмэ
лъэтэнутэмэ
дылъэтэнутэмэ
фылъэтэнутэмэ
лъэтэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнутэмэ
умылъэтэнутэмэ
мылъэтэнутэмэ
дымылъэтэнутэмэ
фымылъэтэнутэмэ
мылъэтэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнт
улъэтэнт
лъэтэнт
дылъэтэнт
фылъэтэнт
лъэтэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнтэкъым
улъэтэнтэкъым
лъэтэнтэкъым
дылъэтэнтэкъым
фылъэтэнтэкъым
лъэтэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнут
улъэтэнут
лъэтэнут
дылъэтэнут
фылъэтэнут
лъэтэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэнутэкъым
улъэтэнутэкъым
лъэтэнутэкъым
дылъэтэнутэкъым
фылъэтэнутэкъым
лъэтэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъатэми
улъатэми
лъатэми
дылъатэми
фылъатэми
лъатэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэми
умылъатэми
мылъатэми
дымылъатэми
фымылъатэми
мылъатэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтами
улъэтами
лъэтами
дылъэтами
фылъэтами
лъэта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтами
умылъэтами
мылъэтами
дымылъэтами
фымылъэтами
мылъэта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъами
улъэтэгъами
лъэтэгъами
дылъэтэгъами
фылъэтэгъами
лъэтэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэгъами
умылъэтэгъами
мылъэтэгъами
дымылъэтэгъами
фымылъэтэгъами
мылъэтэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнми
улъэтэнми
лъэтэнми
дылъэтэнми
фылъэтэнми
лъэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнми
умылъэтэнми
мылъэтэнми
дымылъэтэнми
фымылъэтэнми
мылъэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнуми
улъэтэнуми
лъэтэнуми
дылъэтэнуми
фылъэтэнуми
лъэтэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнуми
умылъэтэнуми
мылъэтэнуми
дымылъэтэнуми
фымылъэтэнуми
мылъэтэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъатэтэми
улъатэтэми
лъатэтэми
дылъатэтэми
фылъатэтэми
лъатэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэтэми
умылъатэтэми
мылъатэтэми
дымылъатэтэми
фымылъатэтэми
мылъатэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэтатэми
улъэтатэми
лъэтатэми
дылъэтатэми
фылъэтатэми
лъэта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтатэми
умылъэтатэми
мылъэтатэми
дымылъэтатэми
фымылъэтатэми
мылъэта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэтэгъатэми
улъэтэгъатэми
лъэтэгъатэми
дылъэтэгъатэми
фылъэтэгъатэми
лъэтэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэгъатэми
умылъэтэгъатэми
мылъэтэгъатэми
дымылъэтэгъатэми
фымылъэтэгъатэми
мылъэтэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнтэми
улъэтэнтэми
лъэтэнтэми
дылъэтэнтэми
фылъэтэнтэми
лъэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнтэми
умылъэтэнтэми
мылъэтэнтэми
дымылъэтэнтэми
фымылъэтэнтэми
мылъэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэнутэми
улъэтэнутэми
лъэтэнутэми
дылъэтэнутэми
фылъэтэнутэми
лъэтэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэнутэми
умылъэтэнутэми
мылъэтэнутэми
дымылъэтэнутэми
фымылъэтэнутэми
мылъэтэну(хэ)тэми
гъэщӀэгълъэтэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэтаи
улъэтаи
лъэтаи
дылъэтаи
фылъэтаи
лъэтаи
щымыӀэныгъэ:
сылъэтакъыми
улъэтакъыми
лъэтакъыми
дылъэтакъыми
фылъэтакъыми
лъэтакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэтащэрэт
улъэтащэрэт
лъэтащэрэт
дылъэтащэрэт
фылъэтащэрэт
лъэтащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымылъэтащэрэт
умылъэтащэрэт
мылъэтащэрэт
дымылъэтащэрэт
фымылъэтащэрэт
мылъэтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнщ
улъэтагъэнщ
лъэтагъэнщ
дылъэтагъэнщ
фылъэтагъэнщ
лъэтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнкъым
улъэтагъэнкъым
лъэтагъэнкъым
дылъэтагъэнкъым
фылъэтагъэнкъым
лъэтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнт
улъэтагъэнт
лъэтагъэнт
дылъэтагъэнт
фылъэтагъэнт
лъэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнтэкъым
улъэтагъэнтэкъым
лъэтагъэнтэкъым
дылъэтагъэнтэкъым
фылъэтагъэнтэкъым
лъэтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэн
улъэтагъэн
лъэтагъэн
дылъэтагъэн
фылъэтагъэн
лъэтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнкъэ
улъэтагъэнкъэ
лъэтагъэнкъэ
дылъэтагъэнкъэ
фылъэтагъэнкъэ
лъэтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнт
улъэтагъэнт
лъэтагъэнт
дылъэтагъэнт
фылъэтагъэнт
лъэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнтэкъэ
улъэтагъэнтэкъэ
лъэтагъэнтэкъэ
дылъэтагъэнтэкъэ
фылъэтагъэнтэкъэ
лъэтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнущ
улъэтагъэнущ
лъэтагъэнущ
дылъэтагъэнущ
фылъэтагъэнущ
лъэтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнукъым
улъэтагъэнукъым
лъэтагъэнукъым
дылъэтагъэнукъым
фылъэтагъэнукъым
лъэтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнут
улъэтагъэнут
лъэтагъэнут
дылъэтагъэнут
фылъэтагъэнут
лъэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнутэкъым
улъэтагъэнутэкъым
лъэтагъэнутэкъым
дылъэтагъэнутэкъым
фылъэтагъэнутэкъым
лъэтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэну
улъэтагъэну
лъэтагъэну
дылъэтагъэну
фылъэтагъэну
лъэтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнукъэ
улъэтагъэнукъэ
лъэтагъэнукъэ
дылъэтагъэнукъэ
фылъэтагъэнукъэ
лъэтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнут
улъэтагъэнут
лъэтагъэнут
дылъэтагъэнут
фылъэтагъэнут
лъэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъэтагъэнутэкъэ
улъэтагъэнутэкъэ
лъэтагъэнутэкъэ
дылъэтагъэнутэкъэ
фылъэтагъэнутэкъэ
лъэтагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъатэ
улъатэ
лъатэ
дылъатэ
фылъатэ
лъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъатэ
умылъатэ
мылъатэ
дымылъатэ
фымылъатэ
мылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэта
улъэта
лъэта
дылъэта
фылъэта
лъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэта
умылъэта
мылъэта
дымылъэта
фымылъэта
мылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэтэгъа
улъэтэгъа
лъэтэгъа
дылъэтэгъа
фылъэтэгъа
лъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэтэгъа
умылъэтэгъа
мылъэтэгъа
дымылъэтэгъа
фымылъэтэгъа
мылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэтэн
улъэтэн
лъэтэн
дылъэтэн
фылъэтэн
лъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэтэн
умылъэтэн
мылъэтэн
дымылъэтэн
фымылъэтэн
мылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэтэну
улъэтэну
лъэтэну
дылъэтэну
фылъэтэну
лъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэтэну
умылъэтэну
мылъэтэну
дымылъэтэну
фымылъэтэну
мылъэтэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъатэ
узэрылъатэ
зэрылъатэ
дызэрылъатэ
фызэрылъатэ
зэрылъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъатэ
узэрымылъатэ
зэрымылъатэ
дызэрымылъатэ
фызэрымылъатэ
мызэрылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэта
узэрылъэта
зэрылъэта
дызэрылъэта
фызэрылъэта
зэрылъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэта
узэрымылъэта
зэрымылъэта
дызэрымылъэта
фызэрымылъэта
зэрымылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэтэгъа
узэрылъэтэгъа
зэрылъэтэгъа
дызэрылъэтэгъа
фызэрылъэтэгъа
зэрылъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэтэгъа
узэрымылъэтэгъа
зэрымылъэтэгъа
дызэрымылъэтэгъа
фызэрымылъэтэгъа
зэрымылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэтэн
узэрылъэтэн
зэрылъэтэн
дызэрылъэтэн
фызэрылъэтэн
зэрылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэтэн
узэрымылъэтэн
зэрымылъэтэн
дызэрымылъэтэн
фызэрымылъэтэн
зэрымылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэтэну
узэрылъэтэну
зэрылъэтэну
дызэрылъэтэну
фызэрылъэтэну
зэрылъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэтэну
узэрымылъэтэну
зэрымылъэтэну
дызэрымылъэтэну
фызэрымылъэтэну
зэрымылъэтэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъатэ
ущылъатэ
щылъатэ
дыщылъатэ
фыщылъатэ
щылъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъатэ
ущымылъатэ
щымылъатэ
дыщымылъатэ
фыщымылъатэ
щымылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэта
ущылъэта
щылъэта
дыщылъэта
фыщылъэта
щылъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэта
ущымылъэта
щымылъэта
дыщымылъэта
фыщымылъэта
щымылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэтэгъа
ущылъэтэгъа
щылъэтэгъа
дыщылъэтэгъа
фыщылъэтэгъа
щылъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэтэгъа
ущымылъэтэгъа
щымылъэтэгъа
дыщымылъэтэгъа
фыщымылъэтэгъа
щымылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэтэн
ущылъэтэн
щылъэтэн
дыщылъэтэн
фыщылъэтэн
щылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэтэн
ущымылъэтэн
щымылъэтэн
дыщымылъэтэн
фыщымылъэтэн
щымылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэтэну
ущылъэтэну
щылъэтэну
дыщылъэтэну
фыщылъэтэну
щылъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэтэну
ущымылъэтэну
щымылъэтэну
дыщымылъэтэну
фыщымылъэтэну
щымылъэтэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъатэ
уздэлъатэ
здэлъатэ
дыздэлъатэ
фыздэлъатэ
здэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъатэ
уздэмылъатэ
здэмылъатэ
дыздэмылъатэ
фыздэмылъатэ
здэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэта
уздэлъэта
здэлъэта
дыздэлъэта
фыздэлъэта
здэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэта
уздэмылъэта
здэмылъэта
дыздэмылъэта
фыздэмылъэта
здэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэтэгъа
уздэлъэтэгъа
здэлъэтэгъа
дыздэлъэтэгъа
фыздэлъэтэгъа
здэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэтэгъа
уздэмылъэтэгъа
здэмылъэтэгъа
дыздэмылъэтэгъа
фыздэмылъэтэгъа
здэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэтэн
уздэлъэтэн
здэлъэтэн
дыздэлъэтэн
фыздэлъэтэн
здэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэтэн
уздэмылъэтэн
здэмылъэтэн
дыздэмылъэтэн
фыздэмылъэтэн
здэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэтэну
уздэлъэтэну
здэлъэтэну
дыздэлъэтэну
фыздэлъэтэну
здэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэтэну
уздэмылъэтэну
здэмылъэтэну
дыздэмылъэтэну
фыздэмылъэтэну
здэмылъэтэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъатэ
ущӀэлъатэ
щӀэлъатэ
дыщӀэлъатэ
фыщӀэлъатэ
щӀэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъатэ
ущӀэмылъатэ
щӀэмылъатэ
дыщӀэмылъатэ
фыщӀэмылъатэ
щӀэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэта
ущӀэлъэта
щӀэлъэта
дыщӀэлъэта
фыщӀэлъэта
щӀэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэта
ущӀэмылъэта
щӀэмылъэта
дыщӀэмылъэта
фыщӀэмылъэта
щӀэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэтэгъа
ущӀэлъэтэгъа
щӀэлъэтэгъа
дыщӀэлъэтэгъа
фыщӀэлъэтэгъа
щӀэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэтэгъа
ущӀэмылъэтэгъа
щӀэмылъэтэгъа
дыщӀэмылъэтэгъа
фыщӀэмылъэтэгъа
щӀэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэтэн
ущӀэлъэтэн
щӀэлъэтэн
дыщӀэлъэтэн
фыщӀэлъэтэн
щӀэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэтэн
ущӀэмылъэтэн
щӀэмылъэтэн
дыщӀэмылъэтэн
фыщӀэмылъэтэн
щӀэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэтэну
ущӀэлъэтэну
щӀэлъэтэну
дыщӀэлъэтэну
фыщӀэлъэтэну
щӀэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэтэну
ущӀэмылъэтэну
щӀэмылъэтэну
дыщӀэмылъэтэну
фыщӀэмылъэтэну
щӀэмылъэтэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъатэу
улъатэу
лъатэу
дылъатэу
фылъатэу
лъатэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъатэу
умылъатэу
мылъатэу
дымылъатэу
фымылъатэу
мылъатэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэтауэ
улъэтауэ
лъэтауэ
дылъэтауэ
фылъэтауэ
лъэтауэ / лъэта(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэтауэ
умылъэтауэ
мылъэтауэ
дымылъэтауэ
фымылъэтауэ
мылъэтауэ(хэ) / мылъэта(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сылъатэурэ
улъатэурэ
лъатэурэ
дылъатэурэ
фылъатэурэ
лъатэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымылъатэурэ
умылъатэурэ
мылъатэурэ
дымылъатэурэ
фымылъатэурэ
мылъатэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъат]э
[лъат]эр
--
[лъат]эхэр
Эргативнэ:
[лъат]э
[лъат]эм
--
[лъат]эхэм
Послеложнэ:
[лъат]экӀэ
[лъат]эмкӀэ
[лъат]эхэкӀэ
[лъат]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъат]эуэ
[лъат]эрауэ
[лъат]эхэу
[лъат]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]а
[лъэт]ар
--
[лъэт]ахэр
Эргативнэ:
[лъэт]а
[лъэт]ам
--
[лъэт]ахэм
Послеложнэ:
[лъэт]акӀэ
[лъэт]амкӀэ
[лъэт]ахэкӀэ
[лъэт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэт]ауэ
[лъэт]арауэ
[лъэт]ахэу
[лъэт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]эн
[лъэт]эныр
--
[лъэт]энхэр
Эргативнэ:
[лъэт]эн
[лъэт]эным
--
[лъэт]энхэм
Послеложнэ:
[лъэт]энкӀэ
[лъэт]энымкӀэ
[лъэт]энхэкӀэ
[лъэт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энырауэ
[лъэт]энхэу
[лъэт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энур
--
[лъэт]энухэр
Эргативнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энум
--
[лъэт]энухэм
Послеложнэ:
[лъэт]энукӀэ
[лъэт]энумкӀэ
[лъэт]энухэкӀэ
[лъэт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэт]энууэ
[лъэт]энурауэ
[лъэт]энухэу
[лъэт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЩӀым зытеӀэтыкӀауэ хьэуам хэту кӀуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ЦӀыху ӀэрыщӀу ди ракетэр Мазэм нэс мэлъатэ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 85
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Къуаргъ шырхэр иджыри лъатэркъым .
Воронята еще не летают .
The baby crows don’t fly yet.
нап. 90
Бадзэр жыжьэ мэлъатэ .
Мухи летают далеко.
Flies fly far away.
нап. 105
Дамэ зытет цӀывхэр мэлъатэ .
Жуки с крыльями летают .
Beetles with wings fly .
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Бгъэр лъагэу мэлъатэ.
лъэтэфын (мэлъэтэф)
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
лъэтэн: fly
Бгъэр лъагэу мэлъатэ: the eagle flies high.
лъэтэфын (мэлъэтэф): be able to fly
УРЫСЫБЗЭ
лъэтэн: летать
Бгъэр лъагэу мэлъатэ: орёл высоко летает
лъэтэфын (мэлъэтэф): мочь, уметь летать
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.