Wt/kbd/лъэгуажьэлей

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > лъэгуажьэлей

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɬɐgʷɐʑɐ'ɮe:j]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [лъ] + -э + [гуажь] + -э + [лей]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: лъэгуажьэлей лъэгуажьэлейр -- лъэгуажьэлейхэр
Эргативнэ: лъэгуажьэлей лъэгуажьэлейм -- лъэгуажьэлейхэм
Послеложнэ: лъэгуажьэлейкӀэ лъэгуажьэлеймкӀэ лъэгуажьэлейхэкӀэ лъэгуажьэлейхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: лъэгуажьэлейуэ лъэгуажьэлейрауэ лъэгуажьэлейхэу лъэгуажьэлейхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Щыгъыныгъуэм щыщ Ӏыхьэ, гъуапэ щӀыкӀэу дауэ, мыпӀыщӀэн щхьэкӀэ шууэ къыщакӀухькӀэ лъэгуажьэхэм гъуэншэджым и щӀыӀукӀэ фӀалъхьэу.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Лъэгуажьэлейр цеипхъэм е мэлыфэ гъэтэджам къыхащӀыкӀырт.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • лъэгуажьэлей: a piece of clothing worn over trousers that hugs the knees to protect them from the cold when riding
  • Лъэгуажьэлейр цеипхъэм е мэлыфэ гъэтэджам къыхащӀыкӀырт: knee-warmers for riding were made from wool and sheepskin.
УРЫСЫБЗЭ
  • лъэгуажьэлей: предмет одежды, надеваемый поверх шаровар, облегающий колени для предохранения их от холода при верховой езде
  • Лъэгуажьэлейр цеипхъэм е мэлыфэ гъэтэджам къыхащӀыкӀырт: коленные гетры для верховой езды шились из шерсти и овчины.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.