АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "лъхуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
лъхуэн
щымыӀэныгъэ:
мылъхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъхуэн
улъхуэн
лъхуэн
дылъхуэн
фылъхуэн
лъхуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэн
умылъхуэн
мылъхуэн
дымылъхуэн
фымылъхуэн
мылъхуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
лъхуэ!
фылъхуэ!
щымыӀэныгъэ:
умылъхуэ!
фымылъхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срелъхуэ
урелъхуэ
ирелъхуэ
дрелъхуэ
фрелъхуэ
ирелъхуэ
щымыӀэныгъэ:
сремылъхуэ
уремылъхуэ
иремылъхуэ
дремылъхуэ
фремылъхуэ
иремылъхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
солъхуэ(р)
уолъхуэ(р)
малъхуэ(р)
долъхуэ(р)
фолъхуэ(р)
малъхуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэркъым
улъхуэркъым
лъхуэркъым
дылъхуэркъым
фылъхуэркъым
лъхуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуэ(р)т
улъхуэ(р)т
лъхуэ(р)т
дылъхуэ(р)т
фылъхуэ(р)т
лъхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэ(р)тэкъым
улъхуэ(р)тэкъым
лъхуэ(р)тэкъым
дылъхуэ(р)тэкъым
фылъхуэ(р)тэкъым
лъхуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуащ
улъхуащ
лъхуащ
дылъхуащ
фылъхуащ
лъхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуакъым
улъхуакъым
лъхуакъым
дылъхуакъым
фылъхуакъым
лъхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуат
улъхуат
лъхуат
дылъхуат
фылъхуат
лъхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуатэкъым
улъхуатэкъым
лъхуатэкъым
дылъхуатэкъым
фылъхуатэкъым
лъхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъащ
улъхуэгъащ
лъхуэгъащ
дылъхуэгъащ
фылъхуэгъащ
лъхуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэгъакъым
улъхуэгъакъым
лъхуэгъакъым
дылъхуэгъакъым
фылъхуэгъакъым
лъхуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъат
улъхуэгъат
лъхуэгъат
дылъхуэгъат
фылъхуэгъат
лъхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэгъатэкъым
улъхуэгъатэкъым
лъхуэгъатэкъым
дылъхуэгъатэкъым
фылъхуэгъатэкъым
лъхуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъхуэщ
улъхуэщ
лъхуэщ
дылъхуэщ
фылъхуэщ
лъхуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэкъым
улъхуэкъым
лъхуэкъым
дылъхуэкъым
фылъхуэкъым
лъхуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъхуэт
улъхуэт
лъхуэт
дылъхуэт
фылъхуэт
лъхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэтэкъым
улъхуэтэкъым
лъхуэтэкъым
дылъхуэтэкъым
фылъхуэтэкъым
лъхуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнщ
улъхуэнщ
лъхуэнщ
дылъхуэнщ
фылъхуэнщ
лъхуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнкъым
улъхуэнкъым
лъхуэнкъым
дылъхуэнкъым
фылъхуэнкъым
лъхуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнущ
улъхуэнущ
лъхуэнущ
дылъхуэнущ
фылъхуэнущ
лъхуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнукъым
улъхуэнукъым
лъхуэнукъым
дылъхуэнукъым
фылъхуэнукъым
лъхуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэрэ
улъхуэрэ
лъхуэрэ
дылъхуэрэ
фылъхуэрэ
лъхуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэркъэ
улъхуэркъэ
лъхуэркъэ
дылъхуэркъэ
фылъхуэркъэ
лъхуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуэ(р)т
улъхуэ(р)т
лъхуэ(р)т
дылъхуэ(р)т
фылъхуэ(р)т
лъхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэ(р)тэкъэ
улъхуэ(р)тэкъэ
лъхуэ(р)тэкъэ
дылъхуэ(р)тэкъэ
фылъхуэ(р)тэкъэ
лъхуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуа
улъхуа
лъхуа
дылъхуа
фылъхуа
лъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуакъэ
улъхуакъэ
лъхуакъэ
дылъхуакъэ
фылъхуакъэ
лъхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуат
улъхуат
лъхуат
дылъхуат
фылъхуат
лъхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуатэкъэ
улъхуатэкъэ
лъхуатэкъэ
дылъхуатэкъэ
фылъхуатэкъэ
лъхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъа
улъхуэгъа
лъхуэгъа
дылъхуэгъа
фылъхуэгъа
лъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэгъакъэ
улъхуэгъакъэ
лъхуэгъакъэ
дылъхуэгъакъэ
фылъхуэгъакъэ
лъхуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъат
улъхуэгъат
лъхуэгъат
дылъхуэгъат
фылъхуэгъат
лъхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэгъатэкъэ
улъхуэгъатэкъэ
лъхуэгъатэкъэ
дылъхуэгъатэкъэ
фылъхуэгъатэкъэ
лъхуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъхуэ
улъхуэ
лъхуэ
дылъхуэ
фылъхуэ
лъхуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэкъэ
улъхуэкъэ
лъхуэкъэ
дылъхуэкъэ
фылъхуэкъэ
лъхуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъхуэт
улъхуэт
лъхуэт
дылъхуэт
фылъхуэт
лъхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэтэкъэ
улъхуэтэкъэ
лъхуэтэкъэ
дылъхуэтэкъэ
фылъхуэтэкъэ
лъхуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэн
улъхуэн
лъхуэн
дылъхуэн
фылъхуэн
лъхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнкъэ
улъхуэнкъэ
лъхуэнкъэ
дылъхуэнкъэ
фылъхуэнкъэ
лъхуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэну
улъхуэну
лъхуэну
дылъхуэну
фылъхуэну
лъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнукъэ
улъхуэнукъэ
лъхуэнукъэ
дылъхуэнукъэ
фылъхуэнукъэ
лъхуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэмэ
улъхуэмэ
лъхуэмэ
дылъхуэмэ
фылъхуэмэ
лъхуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэмэ
умылъхуэмэ
мылъхуэмэ
дымылъхуэмэ
фымылъхуэмэ
мылъхуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуамэ
улъхуамэ
лъхуамэ
дылъхуамэ
фылъхуамэ
лъхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуамэ
умылъхуамэ
мылъхуамэ
дымылъхуамэ
фымылъхуамэ
мылъхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъамэ
улъхуэгъамэ
лъхуэгъамэ
дылъхуэгъамэ
фылъхуэгъамэ
лъхуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэгъамэ
умылъхуэгъамэ
мылъхуэгъамэ
дымылъхуэгъамэ
фымылъхуэгъамэ
мылъхуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнмэ
улъхуэнмэ
лъхуэнмэ
дылъхуэнмэ
фылъхуэнмэ
лъхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнмэ
умылъхуэнмэ
мылъхуэнмэ
дымылъхуэнмэ
фымылъхуэнмэ
мылъхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнумэ
улъхуэнумэ
лъхуэнумэ
дылъхуэнумэ
фылъхуэнумэ
лъхуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнумэ
умылъхуэнумэ
мылъхуэнумэ
дымылъхуэнумэ
фымылъхуэнумэ
мылъхуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэтэмэ
улъхуэтэмэ
лъхуэтэмэ
дылъхуэтэмэ
фылъхуэтэмэ
лъхуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэтэмэ
умылъхуэтэмэ
мылъхуэтэмэ
дымылъхуэтэмэ
фымылъхуэтэмэ
мылъхуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуатэмэ
улъхуатэмэ
лъхуатэмэ
дылъхуатэмэ
фылъхуатэмэ
лъхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуатэмэ
умылъхуатэмэ
мылъхуатэмэ
дымылъхуатэмэ
фымылъхуатэмэ
мылъхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъатэмэ
улъхуэгъатэмэ
лъхуэгъатэмэ
дылъхуэгъатэмэ
фылъхуэгъатэмэ
лъхуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэгъатэмэ
умылъхуэгъатэмэ
мылъхуэгъатэмэ
дымылъхуэгъатэмэ
фымылъхуэгъатэмэ
мылъхуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнтэмэ
улъхуэнтэмэ
лъхуэнтэмэ
дылъхуэнтэмэ
фылъхуэнтэмэ
лъхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнтэмэ
умылъхуэнтэмэ
мылъхуэнтэмэ
дымылъхуэнтэмэ
фымылъхуэнтэмэ
мылъхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнутэмэ
улъхуэнутэмэ
лъхуэнутэмэ
дылъхуэнутэмэ
фылъхуэнутэмэ
лъхуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнутэмэ
умылъхуэнутэмэ
мылъхуэнутэмэ
дымылъхуэнутэмэ
фымылъхуэнутэмэ
мылъхуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнт
улъхуэнт
лъхуэнт
дылъхуэнт
фылъхуэнт
лъхуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнтэкъым
улъхуэнтэкъым
лъхуэнтэкъым
дылъхуэнтэкъым
фылъхуэнтэкъым
лъхуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнут
улъхуэнут
лъхуэнут
дылъхуэнут
фылъхуэнут
лъхуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъхуэнутэкъым
улъхуэнутэкъым
лъхуэнутэкъым
дылъхуэнутэкъым
фылъхуэнутэкъым
лъхуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэми
улъхуэми
лъхуэми
дылъхуэми
фылъхуэми
лъхуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэми
умылъхуэми
мылъхуэми
дымылъхуэми
фымылъхуэми
мылъхуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуами
улъхуами
лъхуами
дылъхуами
фылъхуами
лъхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуами
умылъхуами
мылъхуами
дымылъхуами
фымылъхуами
мылъхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъами
улъхуэгъами
лъхуэгъами
дылъхуэгъами
фылъхуэгъами
лъхуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэгъами
умылъхуэгъами
мылъхуэгъами
дымылъхуэгъами
фымылъхуэгъами
мылъхуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнми
улъхуэнми
лъхуэнми
дылъхуэнми
фылъхуэнми
лъхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнми
умылъхуэнми
мылъхуэнми
дымылъхуэнми
фымылъхуэнми
мылъхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнуми
улъхуэнуми
лъхуэнуми
дылъхуэнуми
фылъхуэнуми
лъхуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнуми
умылъхуэнуми
мылъхуэнуми
дымылъхуэнуми
фымылъхуэнуми
мылъхуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэтэми
улъхуэтэми
лъхуэтэми
дылъхуэтэми
фылъхуэтэми
лъхуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэтэми
умылъхуэтэми
мылъхуэтэми
дымылъхуэтэми
фымылъхуэтэми
мылъхуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъхуатэми
улъхуатэми
лъхуатэми
дылъхуатэми
фылъхуатэми
лъхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуатэми
умылъхуатэми
мылъхуатэми
дымылъхуатэми
фымылъхуатэми
мылъхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъхуэгъатэми
улъхуэгъатэми
лъхуэгъатэми
дылъхуэгъатэми
фылъхуэгъатэми
лъхуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэгъатэми
умылъхуэгъатэми
мылъхуэгъатэми
дымылъхуэгъатэми
фымылъхуэгъатэми
мылъхуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнтэми
улъхуэнтэми
лъхуэнтэми
дылъхуэнтэми
фылъхуэнтэми
лъхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнтэми
умылъхуэнтэми
мылъхуэнтэми
дымылъхуэнтэми
фымылъхуэнтэми
мылъхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъхуэнутэми
улъхуэнутэми
лъхуэнутэми
дылъхуэнутэми
фылъхуэнутэми
лъхуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъхуэнутэми
умылъхуэнутэми
мылъхуэнутэми
дымылъхуэнутэми
фымылъхуэнутэми
мылъхуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъхуаи
улъхуаи
лъхуаи
дылъхуаи
фылъхуаи
лъхуаи
щымыӀэныгъэ:
сымылъхуаи
умылъхуаи
мылъхуаи
дымылъхуаи
фымылъхуаи
мылъхуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъхуащэрэт
улъхуащэрэт
лъхуащэрэт
дылъхуащэрэт
фылъхуащэрэт
лъхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымылъхуащэрэт
умылъхуащэрэт
мылъхуащэрэт
дымылъхуащэрэт
фымылъхуащэрэт
мылъхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнщ
улъхуагъэнщ
лъхуагъэнщ
дылъхуагъэнщ
фылъхуагъэнщ
лъхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнкъым
улъхуагъэнкъым
лъхуагъэнкъым
дылъхуагъэнкъым
фылъхуагъэнкъым
лъхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнт
улъхуагъэнт
лъхуагъэнт
дылъхуагъэнт
фылъхуагъэнт
лъхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнтэкъым
улъхуагъэнтэкъым
лъхуагъэнтэкъым
дылъхуагъэнтэкъым
фылъхуагъэнтэкъым
лъхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэн
улъхуагъэн
лъхуагъэн
дылъхуагъэн
фылъхуагъэн
лъхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнкъэ
улъхуагъэнкъэ
лъхуагъэнкъэ
дылъхуагъэнкъэ
фылъхуагъэнкъэ
лъхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнт
улъхуагъэнт
лъхуагъэнт
дылъхуагъэнт
фылъхуагъэнт
лъхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнтэкъэ
улъхуагъэнтэкъэ
лъхуагъэнтэкъэ
дылъхуагъэнтэкъэ
фылъхуагъэнтэкъэ
лъхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнущ
улъхуагъэнущ
лъхуагъэнущ
дылъхуагъэнущ
фылъхуагъэнущ
лъхуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнукъым
улъхуагъэнукъым
лъхуагъэнукъым
дылъхуагъэнукъым
фылъхуагъэнукъым
лъхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнут
улъхуагъэнут
лъхуагъэнут
дылъхуагъэнут
фылъхуагъэнут
лъхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнутэкъым
улъхуагъэнутэкъым
лъхуагъэнутэкъым
дылъхуагъэнутэкъым
фылъхуагъэнутэкъым
лъхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэну
улъхуагъэну
лъхуагъэну
дылъхуагъэну
фылъхуагъэну
лъхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнукъэ
улъхуагъэнукъэ
лъхуагъэнукъэ
дылъхуагъэнукъэ
фылъхуагъэнукъэ
лъхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнут
улъхуагъэнут
лъхуагъэнут
дылъхуагъэнут
фылъхуагъэнут
лъхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъхуагъэнутэкъэ
улъхуагъэнутэкъэ
лъхуагъэнутэкъэ
дылъхуагъэнутэкъэ
фылъхуагъэнутэкъэ
лъхуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуэ
улъхуэ
лъхуэ
дылъхуэ
фылъхуэ
лъхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэ
умылъхуэ
мылъхуэ
дымылъхуэ
фымылъхуэ
мылъхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуа
улъхуа
лъхуа
дылъхуа
фылъхуа
лъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуа
умылъхуа
мылъхуа
дымылъхуа
фымылъхуа
мылъхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуэгъа
улъхуэгъа
лъхуэгъа
дылъхуэгъа
фылъхуэгъа
лъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэгъа
умылъхуэгъа
мылъхуэгъа
дымылъхуэгъа
фымылъхуэгъа
мылъхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуэн
улъхуэн
лъхуэн
дылъхуэн
фылъхуэн
лъхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэн
умылъхуэн
мылъхуэн
дымылъхуэн
фымылъхуэн
мылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуэну
улъхуэну
лъхуэну
дылъхуэну
фылъхуэну
лъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэну
умылъхуэну
мылъхуэну
дымылъхуэну
фымылъхуэну
мылъхуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъхуэ
узэрылъхуэ
зэрылъхуэ
дызэрылъхуэ
фызэрылъхуэ
зэрылъхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъхуэ
узэрымылъхуэ
зэрымылъхуэ
дызэрымылъхуэ
фызэрымылъхуэ
мызэрылъхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъхуа
узэрылъхуа
зэрылъхуа
дызэрылъхуа
фызэрылъхуа
зэрылъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъхуа
узэрымылъхуа
зэрымылъхуа
дызэрымылъхуа
фызэрымылъхуа
зэрымылъхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъхуэгъа
узэрылъхуэгъа
зэрылъхуэгъа
дызэрылъхуэгъа
фызэрылъхуэгъа
зэрылъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъхуэгъа
узэрымылъхуэгъа
зэрымылъхуэгъа
дызэрымылъхуэгъа
фызэрымылъхуэгъа
зэрымылъхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъхуэн
узэрылъхуэн
зэрылъхуэн
дызэрылъхуэн
фызэрылъхуэн
зэрылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъхуэн
узэрымылъхуэн
зэрымылъхуэн
дызэрымылъхуэн
фызэрымылъхуэн
зэрымылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъхуэну
узэрылъхуэну
зэрылъхуэну
дызэрылъхуэну
фызэрылъхуэну
зэрылъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъхуэну
узэрымылъхуэну
зэрымылъхуэну
дызэрымылъхуэну
фызэрымылъхуэну
зэрымылъхуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъхуэ
ущылъхуэ
щылъхуэ
дыщылъхуэ
фыщылъхуэ
щылъхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъхуэ
ущымылъхуэ
щымылъхуэ
дыщымылъхуэ
фыщымылъхуэ
щымылъхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъхуа
ущылъхуа
щылъхуа
дыщылъхуа
фыщылъхуа
щылъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъхуа
ущымылъхуа
щымылъхуа
дыщымылъхуа
фыщымылъхуа
щымылъхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъхуэгъа
ущылъхуэгъа
щылъхуэгъа
дыщылъхуэгъа
фыщылъхуэгъа
щылъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъхуэгъа
ущымылъхуэгъа
щымылъхуэгъа
дыщымылъхуэгъа
фыщымылъхуэгъа
щымылъхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъхуэн
ущылъхуэн
щылъхуэн
дыщылъхуэн
фыщылъхуэн
щылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъхуэн
ущымылъхуэн
щымылъхуэн
дыщымылъхуэн
фыщымылъхуэн
щымылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъхуэну
ущылъхуэну
щылъхуэну
дыщылъхуэну
фыщылъхуэну
щылъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъхуэну
ущымылъхуэну
щымылъхуэну
дыщымылъхуэну
фыщымылъхуэну
щымылъхуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъхуэ
уздэлъхуэ
здэлъхуэ
дыздэлъхуэ
фыздэлъхуэ
здэлъхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъхуэ
уздэмылъхуэ
здэмылъхуэ
дыздэмылъхуэ
фыздэмылъхуэ
здэмылъхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъхуа
уздэлъхуа
здэлъхуа
дыздэлъхуа
фыздэлъхуа
здэлъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъхуа
уздэмылъхуа
здэмылъхуа
дыздэмылъхуа
фыздэмылъхуа
здэмылъхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъхуэгъа
уздэлъхуэгъа
здэлъхуэгъа
дыздэлъхуэгъа
фыздэлъхуэгъа
здэлъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъхуэгъа
уздэмылъхуэгъа
здэмылъхуэгъа
дыздэмылъхуэгъа
фыздэмылъхуэгъа
здэмылъхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъхуэн
уздэлъхуэн
здэлъхуэн
дыздэлъхуэн
фыздэлъхуэн
здэлъхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъхуэн
уздэмылъхуэн
здэмылъхуэн
дыздэмылъхуэн
фыздэмылъхуэн
здэмылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъхуэну
уздэлъхуэну
здэлъхуэну
дыздэлъхуэну
фыздэлъхуэну
здэлъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъхуэну
уздэмылъхуэну
здэмылъхуэну
дыздэмылъхуэну
фыздэмылъхуэну
здэмылъхуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъхуэ
ущӀэлъхуэ
щӀэлъхуэ
дыщӀэлъхуэ
фыщӀэлъхуэ
щӀэлъхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъхуэ
ущӀэмылъхуэ
щӀэмылъхуэ
дыщӀэмылъхуэ
фыщӀэмылъхуэ
щӀэмылъхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъхуа
ущӀэлъхуа
щӀэлъхуа
дыщӀэлъхуа
фыщӀэлъхуа
щӀэлъхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъхуа
ущӀэмылъхуа
щӀэмылъхуа
дыщӀэмылъхуа
фыщӀэмылъхуа
щӀэмылъхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъхуэгъа
ущӀэлъхуэгъа
щӀэлъхуэгъа
дыщӀэлъхуэгъа
фыщӀэлъхуэгъа
щӀэлъхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъхуэгъа
ущӀэмылъхуэгъа
щӀэмылъхуэгъа
дыщӀэмылъхуэгъа
фыщӀэмылъхуэгъа
щӀэмылъхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъхуэн
ущӀэлъхуэн
щӀэлъхуэн
дыщӀэлъхуэн
фыщӀэлъхуэн
щӀэлъхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъхуэн
ущӀэмылъхуэн
щӀэмылъхуэн
дыщӀэмылъхуэн
фыщӀэмылъхуэн
щӀэмылъхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъхуэну
ущӀэлъхуэну
щӀэлъхуэну
дыщӀэлъхуэну
фыщӀэлъхуэну
щӀэлъхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъхуэну
ущӀэмылъхуэну
щӀэмылъхуэну
дыщӀэмылъхуэну
фыщӀэмылъхуэну
щӀэмылъхуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуэу
улъхуэу
лъхуэу
дылъхуэу
фылъхуэу
лъхуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэу
умылъхуэу
мылъхуэу
дымылъхуэу
фымылъхуэу
мылъхуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъхуауэ
улъхуауэ
лъхуауэ
дылъхуауэ
фылъхуауэ
лъхуауэ / лъхуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъхуауэ
умылъхуауэ
мылъхуауэ
дымылъхуауэ
фымылъхуауэ
мылъхуауэ(хэ) / мылъхуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сылъхуэурэ
улъхуэурэ
лъхуэурэ
дылъхуэурэ
фылъхуэурэ
лъхуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымылъхуэурэ
умылъхуэурэ
мылъхуэурэ
дымылъхуэурэ
фымылъхуэурэ
мылъхуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъху]э
[лъху]эр
--
[лъху]эхэр
Эргативнэ:
[лъху]э
[лъху]эм
--
[лъху]эхэм
Послеложнэ:
[лъху]экӀэ
[лъху]эмкӀэ
[лъху]эхэкӀэ
[лъху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъху]эуэ
[лъху]эрауэ
[лъху]эхэу
[лъху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъху]а
[лъху]ар
--
[лъху]ахэр
Эргативнэ:
[лъху]а
[лъху]ам
--
[лъху]ахэм
Послеложнэ:
[лъху]акӀэ
[лъху]амкӀэ
[лъху]ахэкӀэ
[лъху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъху]ауэ
[лъху]арауэ
[лъху]ахэу
[лъху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъху]эн
[лъху]эныр
--
[лъху]энхэр
Эргативнэ:
[лъху]эн
[лъху]эным
--
[лъху]энхэм
Послеложнэ:
[лъху]энкӀэ
[лъху]энымкӀэ
[лъху]энхэкӀэ
[лъху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъху]эну
[лъху]энырауэ
[лъху]энхэу
[лъху]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъху]эну
[лъху]энур
--
[лъху]энухэр
Эргативнэ:
[лъху]эну
[лъху]энум
--
[лъху]энухэм
Послеложнэ:
[лъху]энукӀэ
[лъху]энумкӀэ
[лъху]энухэкӀэ
[лъху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъху]энууэ
[лъху]энурауэ
[лъху]энухэу
[лъху]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЛъхугъэкӀэ зыгуэрым гъащӀэ етын.
ЩАПХЪЭХЭР
Къербэч и фызыр лъэщыджэу къэнати, лъхуэри щӀалэ къилъхуащ. Къэбэрдей ӀуэрыӀуатэ, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
лъхуэн: bear or have a child, give birth to sb
УРЫСЫБЗЭ
лъхуэн: родить, дать жизнь кому-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.