АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъ- + э- + щӏы- + [хь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъэщӏыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъэщӏыхьэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъэщӏэмыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэн
укӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн
дыкӏэлъэщӏыхьэн
фыкӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэн
укӏэлъэщӏэмыхьэн
кӏэлъэщӏэмыхьэн
дыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фыкӏэлъэщӏэмыхьэн
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъэщӏыхьэ!
фыкӏэлъэщӏыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъэщӏэмыхьэ!
фыкӏэлъэщӏэмыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏрехьэ
укӏэлъэщӏрехьэ
кӏэлъэщӏрехьэ
дыкӏэлъэщӏрехьэ
фыкӏэлъэщӏрехьэ
кӏэлъэщӏрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏремыхьэ
укӏэлъэщӏремыхьэ
кӏэлъэщӏремыхьэ
дыкӏэлъэщӏремыхьэ
фыкӏэлъэщӏремыхьэ
кӏэлъэщӏремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏохьэ(р)
укӏэлъэщӏохьэ(р)
кӏэлъэщӏохьэ(р)
дыкӏэлъэщӏохьэ(р)
фыкӏэлъэщӏохьэ(р)
кӏэлъэщӏохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэркъым
укӏэлъэщӏыхьэркъым
кӏэлъэщӏыхьэркъым
дыкӏэлъэщӏыхьэркъым
фыкӏэлъэщӏыхьэркъым
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
укӏэлъэщӏыхьэ(р)т
кӏэлъэщӏыхьэ(р)т
дыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
фыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъым
укӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъым
кӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъым
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьащ
укӏэлъэщӏыхьащ
кӏэлъэщӏыхьащ
дыкӏэлъэщӏыхьащ
фыкӏэлъэщӏыхьащ
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьакъым
укӏэлъэщӏыхьакъым
кӏэлъэщӏыхьакъым
дыкӏэлъэщӏыхьакъым
фыкӏэлъэщӏыхьакъым
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьат
укӏэлъэщӏыхьат
кӏэлъэщӏыхьат
дыкӏэлъэщӏыхьат
фыкӏэлъэщӏыхьат
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьатэкъым
укӏэлъэщӏыхьатэкъым
кӏэлъэщӏыхьатэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьатэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьатэкъым
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъащ
укӏэлъэщӏыхьэгъащ
кӏэлъэщӏыхьэгъащ
дыкӏэлъэщӏыхьэгъащ
фыкӏэлъэщӏыхьэгъащ
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъакъым
укӏэлъэщӏыхьэгъакъым
кӏэлъэщӏыхьэгъакъым
дыкӏэлъэщӏыхьэгъакъым
фыкӏэлъэщӏыхьэгъакъым
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъат
укӏэлъэщӏыхьэгъат
кӏэлъэщӏыхьэгъат
дыкӏэлъэщӏыхьэгъат
фыкӏэлъэщӏыхьэгъат
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъым
укӏэлъэщӏыхьэгъатэкъым
кӏэлъэщӏыхьэгъатэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъым
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэщ
укӏэлъэщӏыхьэщ
кӏэлъэщӏыхьэщ
дыкӏэлъэщӏыхьэщ
фыкӏэлъэщӏыхьэщ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэкъым
укӏэлъэщӏыхьэкъым
кӏэлъэщӏыхьэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэкъым
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэт
укӏэлъэщӏыхьэт
кӏэлъэщӏыхьэт
дыкӏэлъэщӏыхьэт
фыкӏэлъэщӏыхьэт
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэтэкъым
укӏэлъэщӏыхьэтэкъым
кӏэлъэщӏыхьэтэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэтэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэтэкъым
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнщ
укӏэлъэщӏыхьэнщ
кӏэлъэщӏыхьэнщ
дыкӏэлъэщӏыхьэнщ
фыкӏэлъэщӏыхьэнщ
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнкъым
укӏэлъэщӏыхьэнкъым
кӏэлъэщӏыхьэнкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэнкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэнкъым
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнущ
укӏэлъэщӏыхьэнущ
кӏэлъэщӏыхьэнущ
дыкӏэлъэщӏыхьэнущ
фыкӏэлъэщӏыхьэнущ
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнукъым
укӏэлъэщӏыхьэнукъым
кӏэлъэщӏыхьэнукъым
дыкӏэлъэщӏыхьэнукъым
фыкӏэлъэщӏыхьэнукъым
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэрэ
укӏэлъэщӏыхьэрэ
кӏэлъэщӏыхьэрэ
дыкӏэлъэщӏыхьэрэ
фыкӏэлъэщӏыхьэрэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэркъэ
укӏэлъэщӏыхьэркъэ
кӏэлъэщӏыхьэркъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэркъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэркъэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
укӏэлъэщӏыхьэ(р)т
кӏэлъэщӏыхьэ(р)т
дыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
фыкӏэлъэщӏыхьэ(р)т
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъэ
укӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьа
укӏэлъэщӏыхьа
кӏэлъэщӏыхьа
дыкӏэлъэщӏыхьа
фыкӏэлъэщӏыхьа
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьакъэ
укӏэлъэщӏыхьакъэ
кӏэлъэщӏыхьакъэ
дыкӏэлъэщӏыхьакъэ
фыкӏэлъэщӏыхьакъэ
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьат
укӏэлъэщӏыхьат
кӏэлъэщӏыхьат
дыкӏэлъэщӏыхьат
фыкӏэлъэщӏыхьат
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьатэкъэ
укӏэлъэщӏыхьатэкъэ
кӏэлъэщӏыхьатэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьатэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьатэкъэ
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъа
укӏэлъэщӏыхьэгъа
кӏэлъэщӏыхьэгъа
дыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фыкӏэлъэщӏыхьэгъа
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъакъэ
укӏэлъэщӏыхьэгъакъэ
кӏэлъэщӏыхьэгъакъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэгъакъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэгъакъэ
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъат
укӏэлъэщӏыхьэгъат
кӏэлъэщӏыхьэгъат
дыкӏэлъэщӏыхьэгъат
фыкӏэлъэщӏыхьэгъат
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъэ
укӏэлъэщӏыхьэгъатэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэгъатэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэгъатэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэ
укӏэлъэщӏыхьэ
кӏэлъэщӏыхьэ
дыкӏэлъэщӏыхьэ
фыкӏэлъэщӏыхьэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэкъэ
укӏэлъэщӏыхьэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэт
укӏэлъэщӏыхьэт
кӏэлъэщӏыхьэт
дыкӏэлъэщӏыхьэт
фыкӏэлъэщӏыхьэт
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэтэкъэ
укӏэлъэщӏыхьэтэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэтэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэтэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэтэкъэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэн
укӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн
дыкӏэлъэщӏыхьэн
фыкӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнкъэ
укӏэлъэщӏыхьэнкъэ
кӏэлъэщӏыхьэнкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнкъэ
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэну
укӏэлъэщӏыхьэну
кӏэлъэщӏыхьэну
дыкӏэлъэщӏыхьэну
фыкӏэлъэщӏыхьэну
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнукъэ
укӏэлъэщӏыхьэнукъэ
кӏэлъэщӏыхьэнукъэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнукъэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнукъэ
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэмэ
укӏэлъэщӏыхьэмэ
кӏэлъэщӏыхьэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэмэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьамэ
укӏэлъэщӏыхьамэ
кӏэлъэщӏыхьамэ
дыкӏэлъэщӏыхьамэ
фыкӏэлъэщӏыхьамэ
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьамэ
укӏэлъэщӏэмыхьамэ
кӏэлъэщӏэмыхьамэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьамэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъамэ
укӏэлъэщӏыхьэгъамэ
кӏэлъэщӏыхьэгъамэ
дыкӏэлъэщӏыхьэгъамэ
фыкӏэлъэщӏыхьэгъамэ
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэгъамэ
укӏэлъэщӏэмыхьэгъамэ
кӏэлъэщӏэмыхьэгъамэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэгъамэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэгъамэ
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнмэ
укӏэлъэщӏыхьэнмэ
кӏэлъэщӏыхьэнмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнмэ
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэнмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэнмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнумэ
укӏэлъэщӏыхьэнумэ
кӏэлъэщӏыхьэнумэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнумэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнумэ
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнумэ
укӏэлъэщӏэмыхьэнумэ
кӏэлъэщӏэмыхьэнумэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнумэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнумэ
кӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэтэмэ
укӏэлъэщӏыхьэтэмэ
кӏэлъэщӏыхьэтэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэтэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэтэмэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэтэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэтэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэтэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэтэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэтэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьатэмэ
укӏэлъэщӏыхьатэмэ
кӏэлъэщӏыхьатэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьатэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьатэмэ
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьатэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьатэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьатэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьатэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьатэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъатэмэ
укӏэлъэщӏыхьэгъатэмэ
кӏэлъэщӏыхьэгъатэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэгъатэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэгъатэмэ
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэгъатэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэгъатэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнтэмэ
укӏэлъэщӏыхьэнтэмэ
кӏэлъэщӏыхьэнтэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнтэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнтэмэ
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэнтэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэнтэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнутэмэ
укӏэлъэщӏыхьэнутэмэ
кӏэлъэщӏыхьэнутэмэ
дыкӏэлъэщӏыхьэнутэмэ
фыкӏэлъэщӏыхьэнутэмэ
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэмэ
укӏэлъэщӏэмыхьэнутэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэнутэмэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэмэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэмэ
кӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнт
укӏэлъэщӏыхьэнт
кӏэлъэщӏыхьэнт
дыкӏэлъэщӏыхьэнт
фыкӏэлъэщӏыхьэнт
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнтэкъым
укӏэлъэщӏыхьэнтэкъым
кӏэлъэщӏыхьэнтэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэнтэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэнтэкъым
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнут
укӏэлъэщӏыхьэнут
кӏэлъэщӏыхьэнут
дыкӏэлъэщӏыхьэнут
фыкӏэлъэщӏыхьэнут
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнутэкъым
укӏэлъэщӏыхьэнутэкъым
кӏэлъэщӏыхьэнутэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьэнутэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьэнутэкъым
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэми
укӏэлъэщӏыхьэми
кӏэлъэщӏыхьэми
дыкӏэлъэщӏыхьэми
фыкӏэлъэщӏыхьэми
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэми
укӏэлъэщӏэмыхьэми
кӏэлъэщӏэмыхьэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэми
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьами
укӏэлъэщӏыхьами
кӏэлъэщӏыхьами
дыкӏэлъэщӏыхьами
фыкӏэлъэщӏыхьами
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьами
укӏэлъэщӏэмыхьами
кӏэлъэщӏэмыхьами
дыкӏэлъэщӏэмыхьами
фыкӏэлъэщӏэмыхьами
кӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъами
укӏэлъэщӏыхьэгъами
кӏэлъэщӏыхьэгъами
дыкӏэлъэщӏыхьэгъами
фыкӏэлъэщӏыхьэгъами
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэгъами
укӏэлъэщӏэмыхьэгъами
кӏэлъэщӏэмыхьэгъами
дыкӏэлъэщӏэмыхьэгъами
фыкӏэлъэщӏэмыхьэгъами
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнми
укӏэлъэщӏыхьэнми
кӏэлъэщӏыхьэнми
дыкӏэлъэщӏыхьэнми
фыкӏэлъэщӏыхьэнми
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнми
укӏэлъэщӏэмыхьэнми
кӏэлъэщӏэмыхьэнми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнми
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнуми
укӏэлъэщӏыхьэнуми
кӏэлъэщӏыхьэнуми
дыкӏэлъэщӏыхьэнуми
фыкӏэлъэщӏыхьэнуми
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнуми
укӏэлъэщӏэмыхьэнуми
кӏэлъэщӏэмыхьэнуми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнуми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнуми
кӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэтэми
укӏэлъэщӏыхьэтэми
кӏэлъэщӏыхьэтэми
дыкӏэлъэщӏыхьэтэми
фыкӏэлъэщӏыхьэтэми
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэтэми
укӏэлъэщӏэмыхьэтэми
кӏэлъэщӏэмыхьэтэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэтэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэтэми
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьатэми
укӏэлъэщӏыхьатэми
кӏэлъэщӏыхьатэми
дыкӏэлъэщӏыхьатэми
фыкӏэлъэщӏыхьатэми
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьатэми
укӏэлъэщӏэмыхьатэми
кӏэлъэщӏэмыхьатэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьатэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьатэми
кӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэгъатэми
укӏэлъэщӏыхьэгъатэми
кӏэлъэщӏыхьэгъатэми
дыкӏэлъэщӏыхьэгъатэми
фыкӏэлъэщӏыхьэгъатэми
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэми
укӏэлъэщӏэмыхьэгъатэми
кӏэлъэщӏэмыхьэгъатэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэгъатэми
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнтэми
укӏэлъэщӏыхьэнтэми
кӏэлъэщӏыхьэнтэми
дыкӏэлъэщӏыхьэнтэми
фыкӏэлъэщӏыхьэнтэми
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэми
укӏэлъэщӏэмыхьэнтэми
кӏэлъэщӏэмыхьэнтэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнтэми
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьэнутэми
укӏэлъэщӏыхьэнутэми
кӏэлъэщӏыхьэнутэми
дыкӏэлъэщӏыхьэнутэми
фыкӏэлъэщӏыхьэнутэми
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэми
укӏэлъэщӏэмыхьэнутэми
кӏэлъэщӏэмыхьэнутэми
дыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэми
фыкӏэлъэщӏэмыхьэнутэми
кӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьаи
укӏэлъэщӏыхьаи
кӏэлъэщӏыхьаи
дыкӏэлъэщӏыхьаи
фыкӏэлъэщӏыхьаи
кӏэлъэщӏыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьакъыми
укӏэлъэщӏыхьакъыми
кӏэлъэщӏыхьакъыми
дыкӏэлъэщӏыхьакъыми
фыкӏэлъэщӏыхьакъыми
кӏэлъэщӏыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьащэрэт
укӏэлъэщӏыхьащэрэт
кӏэлъэщӏыхьащэрэт
дыкӏэлъэщӏыхьащэрэт
фыкӏэлъэщӏыхьащэрэт
кӏэлъэщӏыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
укӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
кӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
дыкӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
фыкӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
кӏэлъэщӏэмыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнщ
укӏэлъэщӏыхьагъэнщ
кӏэлъэщӏыхьагъэнщ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнщ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнщ
кӏэлъэщӏыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
укӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
укӏэлъэщӏыхьагъэнт
кӏэлъэщӏыхьагъэнт
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
кӏэлъэщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
укӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэн
укӏэлъэщӏыхьагъэн
кӏэлъэщӏыхьагъэн
дыкӏэлъэщӏыхьагъэн
фыкӏэлъэщӏыхьагъэн
кӏэлъэщӏыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
укӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
укӏэлъэщӏыхьагъэнт
кӏэлъэщӏыхьагъэнт
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнт
кӏэлъэщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
укӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнущ
укӏэлъэщӏыхьагъэнущ
кӏэлъэщӏыхьагъэнущ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнущ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнущ
кӏэлъэщӏыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
укӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
укӏэлъэщӏыхьагъэнут
кӏэлъэщӏыхьагъэнут
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
кӏэлъэщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
укӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
кӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэну
укӏэлъэщӏыхьагъэну
кӏэлъэщӏыхьагъэну
дыкӏэлъэщӏыхьагъэну
фыкӏэлъэщӏыхьагъэну
кӏэлъэщӏыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
укӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
укӏэлъэщӏыхьагъэнут
кӏэлъэщӏыхьагъэнут
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнут
кӏэлъэщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
укӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
дыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
фыкӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
кӏэлъэщӏыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэ
укӏэлъэщӏыхьэ
кӏэлъэщӏыхьэ
дыкӏэлъэщӏыхьэ
фыкӏэлъэщӏыхьэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэ
укӏэлъэщӏэмыхьэ
кӏэлъэщӏэмыхьэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэ
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьа
укӏэлъэщӏыхьа
кӏэлъэщӏыхьа
дыкӏэлъэщӏыхьа
фыкӏэлъэщӏыхьа
кӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьа
укӏэлъэщӏэмыхьа
кӏэлъэщӏэмыхьа
дыкӏэлъэщӏэмыхьа
фыкӏэлъэщӏэмыхьа
кӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэгъа
укӏэлъэщӏыхьэгъа
кӏэлъэщӏыхьэгъа
дыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фыкӏэлъэщӏыхьэгъа
кӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
укӏэлъэщӏэмыхьэгъа
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа
дыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
фыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
кӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэн
укӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн
дыкӏэлъэщӏыхьэн
фыкӏэлъэщӏыхьэн
кӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэн
укӏэлъэщӏэмыхьэн
кӏэлъэщӏэмыхьэн
дыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фыкӏэлъэщӏэмыхьэн
кӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэну
укӏэлъэщӏыхьэну
кӏэлъэщӏыхьэну
дыкӏэлъэщӏыхьэну
фыкӏэлъэщӏыхьэну
кӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэну
укӏэлъэщӏэмыхьэну
кӏэлъэщӏэмыхьэну
дыкӏэлъэщӏэмыхьэну
фыкӏэлъэщӏэмыхьэну
кӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏыхьэ
узэрыкӏэлъэщӏыхьэ
зэрыкӏэлъэщӏыхьэ
дызэрыкӏэлъэщӏыхьэ
фызэрыкӏэлъэщӏыхьэ
зэрыкӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэ
узэрыкӏэлъэщӏэмыхьэ
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэ
дызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэ
фызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэ
мызэрыкӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏыхьа
узэрыкӏэлъэщӏыхьа
зэрыкӏэлъэщӏыхьа
дызэрыкӏэлъэщӏыхьа
фызэрыкӏэлъэщӏыхьа
зэрыкӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏэмыхьа
узэрыкӏэлъэщӏэмыхьа
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьа
дызэрыкӏэлъэщӏэмыхьа
фызэрыкӏэлъэщӏэмыхьа
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа
узэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа
зэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа
дызэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фызэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа
зэрыкӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
узэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
дызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
фызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏыхьэн
узэрыкӏэлъэщӏыхьэн
зэрыкӏэлъэщӏыхьэн
дызэрыкӏэлъэщӏыхьэн
фызэрыкӏэлъэщӏыхьэн
зэрыкӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн
узэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн
дызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏыхьэну
узэрыкӏэлъэщӏыхьэну
зэрыкӏэлъэщӏыхьэну
дызэрыкӏэлъэщӏыхьэну
фызэрыкӏэлъэщӏыхьэну
зэрыкӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну
узэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну
дызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну
фызэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну
зэрыкӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏыхьэ
ущыкӏэлъэщӏыхьэ
щыкӏэлъэщӏыхьэ
дыщыкӏэлъэщӏыхьэ
фыщыкӏэлъэщӏыхьэ
щыкӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏэмыхьэ
ущыкӏэлъэщӏэмыхьэ
щыкӏэлъэщӏэмыхьэ
дыщыкӏэлъэщӏэмыхьэ
фыщыкӏэлъэщӏэмыхьэ
щыкӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏыхьа
ущыкӏэлъэщӏыхьа
щыкӏэлъэщӏыхьа
дыщыкӏэлъэщӏыхьа
фыщыкӏэлъэщӏыхьа
щыкӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏэмыхьа
ущыкӏэлъэщӏэмыхьа
щыкӏэлъэщӏэмыхьа
дыщыкӏэлъэщӏэмыхьа
фыщыкӏэлъэщӏэмыхьа
щыкӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏыхьэгъа
ущыкӏэлъэщӏыхьэгъа
щыкӏэлъэщӏыхьэгъа
дыщыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фыщыкӏэлъэщӏыхьэгъа
щыкӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
ущыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
щыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
дыщыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
фыщыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
щыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏыхьэн
ущыкӏэлъэщӏыхьэн
щыкӏэлъэщӏыхьэн
дыщыкӏэлъэщӏыхьэн
фыщыкӏэлъэщӏыхьэн
щыкӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏэмыхьэн
ущыкӏэлъэщӏэмыхьэн
щыкӏэлъэщӏэмыхьэн
дыщыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фыщыкӏэлъэщӏэмыхьэн
щыкӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏыхьэну
ущыкӏэлъэщӏыхьэну
щыкӏэлъэщӏыхьэну
дыщыкӏэлъэщӏыхьэну
фыщыкӏэлъэщӏыхьэну
щыкӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъэщӏэмыхьэну
ущыкӏэлъэщӏэмыхьэну
щыкӏэлъэщӏэмыхьэну
дыщыкӏэлъэщӏэмыхьэну
фыщыкӏэлъэщӏэмыхьэну
щыкӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏыхьэ
уздыкӏэлъэщӏыхьэ
здыкӏэлъэщӏыхьэ
дыздыкӏэлъэщӏыхьэ
фыздыкӏэлъэщӏыхьэ
здыкӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏэмыхьэ
уздыкӏэлъэщӏэмыхьэ
здыкӏэлъэщӏэмыхьэ
дыздыкӏэлъэщӏэмыхьэ
фыздыкӏэлъэщӏэмыхьэ
здыкӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏыхьа
уздыкӏэлъэщӏыхьа
здыкӏэлъэщӏыхьа
дыздыкӏэлъэщӏыхьа
фыздыкӏэлъэщӏыхьа
здыкӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏэмыхьа
уздыкӏэлъэщӏэмыхьа
здыкӏэлъэщӏэмыхьа
дыздыкӏэлъэщӏэмыхьа
фыздыкӏэлъэщӏэмыхьа
здыкӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏыхьэгъа
уздыкӏэлъэщӏыхьэгъа
здыкӏэлъэщӏыхьэгъа
дыздыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фыздыкӏэлъэщӏыхьэгъа
здыкӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
уздыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
здыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
дыздыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
фыздыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
здыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏыхьэн
уздыкӏэлъэщӏыхьэн
здыкӏэлъэщӏыхьэн
дыздыкӏэлъэщӏыхьэн
фыздыкӏэлъэщӏыхьэн
здыкӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏэмыхьэн
уздыкӏэлъэщӏэмыхьэн
здыкӏэлъэщӏэмыхьэн
дыздыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фыздыкӏэлъэщӏэмыхьэн
здыкӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏыхьэну
уздыкӏэлъэщӏыхьэну
здыкӏэлъэщӏыхьэну
дыздыкӏэлъэщӏыхьэну
фыздыкӏэлъэщӏыхьэну
здыкӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъэщӏэмыхьэну
уздыкӏэлъэщӏэмыхьэну
здыкӏэлъэщӏэмыхьэну
дыздыкӏэлъэщӏэмыхьэну
фыздыкӏэлъэщӏэмыхьэну
здыкӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏыхьэ
ущӀыкӏэлъэщӏыхьэ
щӀыкӏэлъэщӏыхьэ
дыщӀыкӏэлъэщӏыхьэ
фыщӀыкӏэлъэщӏыхьэ
щӀыкӏэлъэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ
ущӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ
дыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ
фыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏыхьа
ущӀыкӏэлъэщӏыхьа
щӀыкӏэлъэщӏыхьа
дыщӀыкӏэлъэщӏыхьа
фыщӀыкӏэлъэщӏыхьа
щӀыкӏэлъэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьа
ущӀыкӏэлъэщӏэмыхьа
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьа
дыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьа
фыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьа
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа
ущӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа
щӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа
дыщӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа
фыщӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа
щӀыкӏэлъэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
ущӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
дыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
фыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏыхьэн
ущӀыкӏэлъэщӏыхьэн
щӀыкӏэлъэщӏыхьэн
дыщӀыкӏэлъэщӏыхьэн
фыщӀыкӏэлъэщӏыхьэн
щӀыкӏэлъэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн
ущӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн
дыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн
фыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏыхьэну
ущӀыкӏэлъэщӏыхьэну
щӀыкӏэлъэщӏыхьэну
дыщӀыкӏэлъэщӏыхьэну
фыщӀыкӏэлъэщӏыхьэну
щӀыкӏэлъэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну
ущӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну
дыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну
фыщӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну
щӀыкӏэлъэщӏэмыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэу
укӏэлъэщӏыхьэу
кӏэлъэщӏыхьэу
дыкӏэлъэщӏыхьэу
фыкӏэлъэщӏыхьэу
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэу
укӏэлъэщӏэмыхьэу
кӏэлъэщӏэмыхьэу
дыкӏэлъэщӏэмыхьэу
фыкӏэлъэщӏэмыхьэу
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьауэ
укӏэлъэщӏыхьауэ
кӏэлъэщӏыхьауэ
дыкӏэлъэщӏыхьауэ
фыкӏэлъэщӏыхьауэ
кӏэлъэщӏыхьауэ / кӏэлъэщӏыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьауэ
укӏэлъэщӏэмыхьауэ
кӏэлъэщӏэмыхьауэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьауэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьауэ
кӏэлъэщӏэмыхьауэ(хэ) / кӏэлъэщӏэмыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏыхьэурэ
укӏэлъэщӏыхьэурэ
кӏэлъэщӏыхьэурэ
дыкӏэлъэщӏыхьэурэ
фыкӏэлъэщӏыхьэурэ
кӏэлъэщӏыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъэщӏэмыхьэурэ
укӏэлъэщӏэмыхьэурэ
кӏэлъэщӏэмыхьэурэ
дыкӏэлъэщӏэмыхьэурэ
фыкӏэлъэщӏэмыхьэурэ
кӏэлъэщӏэмыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъэщӏохьэ
сыкӏэлъэщӏохьэ
--
сыфкӏэлъэщӏохьэ
сакӏэлъэщӏохьэ
уэ
ускӏэлъэщӏохьэ
--
укӏэлъэщӏохьэ
уткӏэлъэщӏохьэ
--
уакӏэлъэщӏохьэ
ар
скӏэлъэщӏохьэ
пкӏэлъэщӏохьэ
кӏэлъэщӏохьэ
ткӏэлъэщӏохьэ
фкӏэлъэщӏохьэ
якӏэлъэщӏохьэ
дэ
--
дыпкӏэлъэщӏохьэ
дыкӏэлъэщӏохьэ
--
дыфкӏэлъэщӏохьэ
дакӏэлъэщӏохьэ
фэ
фыскӏэлъэщӏохьэ
--
фыкӏэлъэщӏохьэ
фыткӏэлъэщӏохьэ
--
факӏэлъэщӏохьэ
ахэр
скӏэлъэщӏохьэ(хэ)
пкӏэлъэщӏохьэ(хэ)
кӏэлъэщӏохьэ(хэ)
ткӏэлъэщӏохьэ(хэ)
фкӏэлъэщӏохьэ(хэ)
якӏэлъэщӏохьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
КӀуэ е жэ гуэрым кӀэщӀыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъэщӏыхьэн: catch up with or overtake sb or sth from behind
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъэщӏыхьэн: догнать, настичь кого-что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.