АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + [пыхь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыпыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпыхьэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъымыпыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэн
укӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн
дыкӏэлъыпыхьэн
фыкӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэн
укӏэлъымыпыхьэн
кӏэлъымыпыхьэн
дыкӏэлъымыпыхьэн
фыкӏэлъымыпыхьэн
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпыхьэ!
фыкӏэлъыпыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъымыпыхьэ!
фыкӏэлъымыпыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлърепыхьэ
укӏэлърепыхьэ
кӏэлърепыхьэ
дыкӏэлърепыхьэ
фыкӏэлърепыхьэ
кӏэлърепыхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремыпыхьэ
укӏэлъремыпыхьэ
кӏэлъремыпыхьэ
дыкӏэлъремыпыхьэ
фыкӏэлъремыпыхьэ
кӏэлъремыпыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъопыхьэ(р)
укӏэлъопыхьэ(р)
кӏэлъопыхьэ(р)
дыкӏэлъопыхьэ(р)
фыкӏэлъопыхьэ(р)
кӏэлъопыхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэркъым
укӏэлъыпыхьэркъым
кӏэлъыпыхьэркъым
дыкӏэлъыпыхьэркъым
фыкӏэлъыпыхьэркъым
кӏэлъыпыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэ(р)т
укӏэлъыпыхьэ(р)т
кӏэлъыпыхьэ(р)т
дыкӏэлъыпыхьэ(р)т
фыкӏэлъыпыхьэ(р)т
кӏэлъыпыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъым
укӏэлъыпыхьэ(р)тэкъым
кӏэлъыпыхьэ(р)тэкъым
дыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъым
фыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъым
кӏэлъыпыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьащ
укӏэлъыпыхьащ
кӏэлъыпыхьащ
дыкӏэлъыпыхьащ
фыкӏэлъыпыхьащ
кӏэлъыпыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьакъым
укӏэлъыпыхьакъым
кӏэлъыпыхьакъым
дыкӏэлъыпыхьакъым
фыкӏэлъыпыхьакъым
кӏэлъыпыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьат
укӏэлъыпыхьат
кӏэлъыпыхьат
дыкӏэлъыпыхьат
фыкӏэлъыпыхьат
кӏэлъыпыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьатэкъым
укӏэлъыпыхьатэкъым
кӏэлъыпыхьатэкъым
дыкӏэлъыпыхьатэкъым
фыкӏэлъыпыхьатэкъым
кӏэлъыпыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъащ
укӏэлъыпыхьэгъащ
кӏэлъыпыхьэгъащ
дыкӏэлъыпыхьэгъащ
фыкӏэлъыпыхьэгъащ
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъакъым
укӏэлъыпыхьэгъакъым
кӏэлъыпыхьэгъакъым
дыкӏэлъыпыхьэгъакъым
фыкӏэлъыпыхьэгъакъым
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъат
укӏэлъыпыхьэгъат
кӏэлъыпыхьэгъат
дыкӏэлъыпыхьэгъат
фыкӏэлъыпыхьэгъат
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъатэкъым
укӏэлъыпыхьэгъатэкъым
кӏэлъыпыхьэгъатэкъым
дыкӏэлъыпыхьэгъатэкъым
фыкӏэлъыпыхьэгъатэкъым
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэщ
укӏэлъыпыхьэщ
кӏэлъыпыхьэщ
дыкӏэлъыпыхьэщ
фыкӏэлъыпыхьэщ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэкъым
укӏэлъыпыхьэкъым
кӏэлъыпыхьэкъым
дыкӏэлъыпыхьэкъым
фыкӏэлъыпыхьэкъым
кӏэлъыпыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэт
укӏэлъыпыхьэт
кӏэлъыпыхьэт
дыкӏэлъыпыхьэт
фыкӏэлъыпыхьэт
кӏэлъыпыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэтэкъым
укӏэлъыпыхьэтэкъым
кӏэлъыпыхьэтэкъым
дыкӏэлъыпыхьэтэкъым
фыкӏэлъыпыхьэтэкъым
кӏэлъыпыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнщ
укӏэлъыпыхьэнщ
кӏэлъыпыхьэнщ
дыкӏэлъыпыхьэнщ
фыкӏэлъыпыхьэнщ
кӏэлъыпыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнкъым
укӏэлъыпыхьэнкъым
кӏэлъыпыхьэнкъым
дыкӏэлъыпыхьэнкъым
фыкӏэлъыпыхьэнкъым
кӏэлъыпыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнущ
укӏэлъыпыхьэнущ
кӏэлъыпыхьэнущ
дыкӏэлъыпыхьэнущ
фыкӏэлъыпыхьэнущ
кӏэлъыпыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнукъым
укӏэлъыпыхьэнукъым
кӏэлъыпыхьэнукъым
дыкӏэлъыпыхьэнукъым
фыкӏэлъыпыхьэнукъым
кӏэлъыпыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэрэ
укӏэлъыпыхьэрэ
кӏэлъыпыхьэрэ
дыкӏэлъыпыхьэрэ
фыкӏэлъыпыхьэрэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэркъэ
укӏэлъыпыхьэркъэ
кӏэлъыпыхьэркъэ
дыкӏэлъыпыхьэркъэ
фыкӏэлъыпыхьэркъэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэ(р)т
укӏэлъыпыхьэ(р)т
кӏэлъыпыхьэ(р)т
дыкӏэлъыпыхьэ(р)т
фыкӏэлъыпыхьэ(р)т
кӏэлъыпыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъэ
укӏэлъыпыхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпыхьэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъыпыхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьа
укӏэлъыпыхьа
кӏэлъыпыхьа
дыкӏэлъыпыхьа
фыкӏэлъыпыхьа
кӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьакъэ
укӏэлъыпыхьакъэ
кӏэлъыпыхьакъэ
дыкӏэлъыпыхьакъэ
фыкӏэлъыпыхьакъэ
кӏэлъыпыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьат
укӏэлъыпыхьат
кӏэлъыпыхьат
дыкӏэлъыпыхьат
фыкӏэлъыпыхьат
кӏэлъыпыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьатэкъэ
укӏэлъыпыхьатэкъэ
кӏэлъыпыхьатэкъэ
дыкӏэлъыпыхьатэкъэ
фыкӏэлъыпыхьатэкъэ
кӏэлъыпыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъа
укӏэлъыпыхьэгъа
кӏэлъыпыхьэгъа
дыкӏэлъыпыхьэгъа
фыкӏэлъыпыхьэгъа
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъакъэ
укӏэлъыпыхьэгъакъэ
кӏэлъыпыхьэгъакъэ
дыкӏэлъыпыхьэгъакъэ
фыкӏэлъыпыхьэгъакъэ
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъат
укӏэлъыпыхьэгъат
кӏэлъыпыхьэгъат
дыкӏэлъыпыхьэгъат
фыкӏэлъыпыхьэгъат
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъатэкъэ
укӏэлъыпыхьэгъатэкъэ
кӏэлъыпыхьэгъатэкъэ
дыкӏэлъыпыхьэгъатэкъэ
фыкӏэлъыпыхьэгъатэкъэ
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэ
укӏэлъыпыхьэ
кӏэлъыпыхьэ
дыкӏэлъыпыхьэ
фыкӏэлъыпыхьэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэкъэ
укӏэлъыпыхьэкъэ
кӏэлъыпыхьэкъэ
дыкӏэлъыпыхьэкъэ
фыкӏэлъыпыхьэкъэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэт
укӏэлъыпыхьэт
кӏэлъыпыхьэт
дыкӏэлъыпыхьэт
фыкӏэлъыпыхьэт
кӏэлъыпыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэтэкъэ
укӏэлъыпыхьэтэкъэ
кӏэлъыпыхьэтэкъэ
дыкӏэлъыпыхьэтэкъэ
фыкӏэлъыпыхьэтэкъэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэн
укӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн
дыкӏэлъыпыхьэн
фыкӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнкъэ
укӏэлъыпыхьэнкъэ
кӏэлъыпыхьэнкъэ
дыкӏэлъыпыхьэнкъэ
фыкӏэлъыпыхьэнкъэ
кӏэлъыпыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэну
укӏэлъыпыхьэну
кӏэлъыпыхьэну
дыкӏэлъыпыхьэну
фыкӏэлъыпыхьэну
кӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнукъэ
укӏэлъыпыхьэнукъэ
кӏэлъыпыхьэнукъэ
дыкӏэлъыпыхьэнукъэ
фыкӏэлъыпыхьэнукъэ
кӏэлъыпыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэмэ
укӏэлъыпыхьэмэ
кӏэлъыпыхьэмэ
дыкӏэлъыпыхьэмэ
фыкӏэлъыпыхьэмэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэмэ
укӏэлъымыпыхьэмэ
кӏэлъымыпыхьэмэ
дыкӏэлъымыпыхьэмэ
фыкӏэлъымыпыхьэмэ
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьамэ
укӏэлъыпыхьамэ
кӏэлъыпыхьамэ
дыкӏэлъыпыхьамэ
фыкӏэлъыпыхьамэ
кӏэлъыпыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьамэ
укӏэлъымыпыхьамэ
кӏэлъымыпыхьамэ
дыкӏэлъымыпыхьамэ
фыкӏэлъымыпыхьамэ
кӏэлъмыпыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъамэ
укӏэлъыпыхьэгъамэ
кӏэлъыпыхьэгъамэ
дыкӏэлъыпыхьэгъамэ
фыкӏэлъыпыхьэгъамэ
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэгъамэ
укӏэлъымыпыхьэгъамэ
кӏэлъымыпыхьэгъамэ
дыкӏэлъымыпыхьэгъамэ
фыкӏэлъымыпыхьэгъамэ
кӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнмэ
укӏэлъыпыхьэнмэ
кӏэлъыпыхьэнмэ
дыкӏэлъыпыхьэнмэ
фыкӏэлъыпыхьэнмэ
кӏэлъыпыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнмэ
укӏэлъымыпыхьэнмэ
кӏэлъымыпыхьэнмэ
дыкӏэлъымыпыхьэнмэ
фыкӏэлъымыпыхьэнмэ
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнумэ
укӏэлъыпыхьэнумэ
кӏэлъыпыхьэнумэ
дыкӏэлъыпыхьэнумэ
фыкӏэлъыпыхьэнумэ
кӏэлъыпыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнумэ
укӏэлъымыпыхьэнумэ
кӏэлъымыпыхьэнумэ
дыкӏэлъымыпыхьэнумэ
фыкӏэлъымыпыхьэнумэ
кӏэлъымыпыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэтэмэ
укӏэлъыпыхьэтэмэ
кӏэлъыпыхьэтэмэ
дыкӏэлъыпыхьэтэмэ
фыкӏэлъыпыхьэтэмэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэтэмэ
укӏэлъымыпыхьэтэмэ
кӏэлъымыпыхьэтэмэ
дыкӏэлъымыпыхьэтэмэ
фыкӏэлъымыпыхьэтэмэ
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьатэмэ
укӏэлъыпыхьатэмэ
кӏэлъыпыхьатэмэ
дыкӏэлъыпыхьатэмэ
фыкӏэлъыпыхьатэмэ
кӏэлъыпыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьатэмэ
укӏэлъымыпыхьатэмэ
кӏэлъымыпыхьатэмэ
дыкӏэлъымыпыхьатэмэ
фыкӏэлъымыпыхьатэмэ
кӏэлъымыпыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъатэмэ
укӏэлъыпыхьэгъатэмэ
кӏэлъыпыхьэгъатэмэ
дыкӏэлъыпыхьэгъатэмэ
фыкӏэлъыпыхьэгъатэмэ
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэгъатэмэ
укӏэлъымыпыхьэгъатэмэ
кӏэлъымыпыхьэгъатэмэ
дыкӏэлъымыпыхьэгъатэмэ
фыкӏэлъымыпыхьэгъатэмэ
кӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнтэмэ
укӏэлъыпыхьэнтэмэ
кӏэлъыпыхьэнтэмэ
дыкӏэлъыпыхьэнтэмэ
фыкӏэлъыпыхьэнтэмэ
кӏэлъыпыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнтэмэ
укӏэлъымыпыхьэнтэмэ
кӏэлъымыпыхьэнтэмэ
дыкӏэлъымыпыхьэнтэмэ
фыкӏэлъымыпыхьэнтэмэ
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнутэмэ
укӏэлъыпыхьэнутэмэ
кӏэлъыпыхьэнутэмэ
дыкӏэлъыпыхьэнутэмэ
фыкӏэлъыпыхьэнутэмэ
кӏэлъыпыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнутэмэ
укӏэлъымыпыхьэнутэмэ
кӏэлъымыпыхьэнутэмэ
дыкӏэлъымыпыхьэнутэмэ
фыкӏэлъымыпыхьэнутэмэ
кӏэлъымыпыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнт
укӏэлъыпыхьэнт
кӏэлъыпыхьэнт
дыкӏэлъыпыхьэнт
фыкӏэлъыпыхьэнт
кӏэлъыпыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнтэкъым
укӏэлъыпыхьэнтэкъым
кӏэлъыпыхьэнтэкъым
дыкӏэлъыпыхьэнтэкъым
фыкӏэлъыпыхьэнтэкъым
кӏэлъыпыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнут
укӏэлъыпыхьэнут
кӏэлъыпыхьэнут
дыкӏэлъыпыхьэнут
фыкӏэлъыпыхьэнут
кӏэлъыпыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнутэкъым
укӏэлъыпыхьэнутэкъым
кӏэлъыпыхьэнутэкъым
дыкӏэлъыпыхьэнутэкъым
фыкӏэлъыпыхьэнутэкъым
кӏэлъыпыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэми
укӏэлъыпыхьэми
кӏэлъыпыхьэми
дыкӏэлъыпыхьэми
фыкӏэлъыпыхьэми
кӏэлъыпыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэми
укӏэлъымыпыхьэми
кӏэлъымыпыхьэми
дыкӏэлъымыпыхьэми
фыкӏэлъымыпыхьэми
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьами
укӏэлъыпыхьами
кӏэлъыпыхьами
дыкӏэлъыпыхьами
фыкӏэлъыпыхьами
кӏэлъыпыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьами
укӏэлъымыпыхьами
кӏэлъымыпыхьами
дыкӏэлъымыпыхьами
фыкӏэлъымыпыхьами
кӏэлъымыпыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъами
укӏэлъыпыхьэгъами
кӏэлъыпыхьэгъами
дыкӏэлъыпыхьэгъами
фыкӏэлъыпыхьэгъами
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэгъами
укӏэлъымыпыхьэгъами
кӏэлъымыпыхьэгъами
дыкӏэлъымыпыхьэгъами
фыкӏэлъымыпыхьэгъами
кӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнми
укӏэлъыпыхьэнми
кӏэлъыпыхьэнми
дыкӏэлъыпыхьэнми
фыкӏэлъыпыхьэнми
кӏэлъыпыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнми
укӏэлъымыпыхьэнми
кӏэлъымыпыхьэнми
дыкӏэлъымыпыхьэнми
фыкӏэлъымыпыхьэнми
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнуми
укӏэлъыпыхьэнуми
кӏэлъыпыхьэнуми
дыкӏэлъыпыхьэнуми
фыкӏэлъыпыхьэнуми
кӏэлъыпыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнуми
укӏэлъымыпыхьэнуми
кӏэлъымыпыхьэнуми
дыкӏэлъымыпыхьэнуми
фыкӏэлъымыпыхьэнуми
кӏэлъымыпыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэтэми
укӏэлъыпыхьэтэми
кӏэлъыпыхьэтэми
дыкӏэлъыпыхьэтэми
фыкӏэлъыпыхьэтэми
кӏэлъыпыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэтэми
укӏэлъымыпыхьэтэми
кӏэлъымыпыхьэтэми
дыкӏэлъымыпыхьэтэми
фыкӏэлъымыпыхьэтэми
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьатэми
укӏэлъыпыхьатэми
кӏэлъыпыхьатэми
дыкӏэлъыпыхьатэми
фыкӏэлъыпыхьатэми
кӏэлъыпыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьатэми
укӏэлъымыпыхьатэми
кӏэлъымыпыхьатэми
дыкӏэлъымыпыхьатэми
фыкӏэлъымыпыхьатэми
кӏэлъымыпыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэгъатэми
укӏэлъыпыхьэгъатэми
кӏэлъыпыхьэгъатэми
дыкӏэлъыпыхьэгъатэми
фыкӏэлъыпыхьэгъатэми
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэгъатэми
укӏэлъымыпыхьэгъатэми
кӏэлъымыпыхьэгъатэми
дыкӏэлъымыпыхьэгъатэми
фыкӏэлъымыпыхьэгъатэми
кӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнтэми
укӏэлъыпыхьэнтэми
кӏэлъыпыхьэнтэми
дыкӏэлъыпыхьэнтэми
фыкӏэлъыпыхьэнтэми
кӏэлъыпыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнтэми
укӏэлъымыпыхьэнтэми
кӏэлъымыпыхьэнтэми
дыкӏэлъымыпыхьэнтэми
фыкӏэлъымыпыхьэнтэми
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьэнутэми
укӏэлъыпыхьэнутэми
кӏэлъыпыхьэнутэми
дыкӏэлъыпыхьэнутэми
фыкӏэлъыпыхьэнутэми
кӏэлъыпыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьэнутэми
укӏэлъымыпыхьэнутэми
кӏэлъымыпыхьэнутэми
дыкӏэлъымыпыхьэнутэми
фыкӏэлъымыпыхьэнутэми
кӏэлъымыпыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъпыхьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьаи
укӏэлъыпыхьаи
кӏэлъыпыхьаи
дыкӏэлъыпыхьаи
фыкӏэлъыпыхьаи
кӏэлъыпыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьакъыми
укӏэлъыпыхьакъыми
кӏэлъыпыхьакъыми
дыкӏэлъыпыхьакъыми
фыкӏэлъыпыхьакъыми
кӏэлъыпыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьащэрэт
укӏэлъыпыхьащэрэт
кӏэлъыпыхьащэрэт
дыкӏэлъыпыхьащэрэт
фыкӏэлъыпыхьащэрэт
кӏэлъыпыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыхьащэрэт
укӏэлъымыпыхьащэрэт
кӏэлъымыпыхьащэрэт
дыкӏэлъымыпыхьащэрэт
фыкӏэлъымыпыхьащэрэт
кӏэлъымыпыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнщ
укӏэлъыпыхьагъэнщ
кӏэлъыпыхьагъэнщ
дыкӏэлъыпыхьагъэнщ
фыкӏэлъыпыхьагъэнщ
кӏэлъыпыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнкъым
укӏэлъыпыхьагъэнкъым
кӏэлъыпыхьагъэнкъым
дыкӏэлъыпыхьагъэнкъым
фыкӏэлъыпыхьагъэнкъым
кӏэлъыпыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнт
укӏэлъыпыхьагъэнт
кӏэлъыпыхьагъэнт
дыкӏэлъыпыхьагъэнт
фыкӏэлъыпыхьагъэнт
кӏэлъыпыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
укӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
кӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
дыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
фыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
кӏэлъыпыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэн
укӏэлъыпыхьагъэн
кӏэлъыпыхьагъэн
дыкӏэлъыпыхьагъэн
фыкӏэлъыпыхьагъэн
кӏэлъыпыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнкъэ
укӏэлъыпыхьагъэнкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнкъэ
дыкӏэлъыпыхьагъэнкъэ
фыкӏэлъыпыхьагъэнкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнт
укӏэлъыпыхьагъэнт
кӏэлъыпыхьагъэнт
дыкӏэлъыпыхьагъэнт
фыкӏэлъыпыхьагъэнт
кӏэлъыпыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
укӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
дыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
фыкӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнущ
укӏэлъыпыхьагъэнущ
кӏэлъыпыхьагъэнущ
дыкӏэлъыпыхьагъэнущ
фыкӏэлъыпыхьагъэнущ
кӏэлъыпыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнукъым
укӏэлъыпыхьагъэнукъым
кӏэлъыпыхьагъэнукъым
дыкӏэлъыпыхьагъэнукъым
фыкӏэлъыпыхьагъэнукъым
кӏэлъыпыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнут
укӏэлъыпыхьагъэнут
кӏэлъыпыхьагъэнут
дыкӏэлъыпыхьагъэнут
фыкӏэлъыпыхьагъэнут
кӏэлъыпыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
укӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
кӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
дыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
фыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
кӏэлъыпыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэну
укӏэлъыпыхьагъэну
кӏэлъыпыхьагъэну
дыкӏэлъыпыхьагъэну
фыкӏэлъыпыхьагъэну
кӏэлъыпыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнукъэ
укӏэлъыпыхьагъэнукъэ
кӏэлъыпыхьагъэнукъэ
дыкӏэлъыпыхьагъэнукъэ
фыкӏэлъыпыхьагъэнукъэ
кӏэлъыпыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнут
укӏэлъыпыхьагъэнут
кӏэлъыпыхьагъэнут
дыкӏэлъыпыхьагъэнут
фыкӏэлъыпыхьагъэнут
кӏэлъыпыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
укӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
дыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
фыкӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
кӏэлъыпыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэ
укӏэлъыпыхьэ
кӏэлъыпыхьэ
дыкӏэлъыпыхьэ
фыкӏэлъыпыхьэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэ
укӏэлъымыпыхьэ
кӏэлъымыпыхьэ
дыкӏэлъымыпыхьэ
фыкӏэлъымыпыхьэ
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьа
укӏэлъыпыхьа
кӏэлъыпыхьа
дыкӏэлъыпыхьа
фыкӏэлъыпыхьа
кӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьа
укӏэлъымыпыхьа
кӏэлъымыпыхьа
дыкӏэлъымыпыхьа
фыкӏэлъымыпыхьа
кӏэлъымыпыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэгъа
укӏэлъыпыхьэгъа
кӏэлъыпыхьэгъа
дыкӏэлъыпыхьэгъа
фыкӏэлъыпыхьэгъа
кӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэгъа
укӏэлъымыпыхьэгъа
кӏэлъымыпыхьэгъа
дыкӏэлъымыпыхьэгъа
фыкӏэлъымыпыхьэгъа
кӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэн
укӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн
дыкӏэлъыпыхьэн
фыкӏэлъыпыхьэн
кӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэн
укӏэлъымыпыхьэн
кӏэлъымыпыхьэн
дыкӏэлъымыпыхьэн
фыкӏэлъымыпыхьэн
кӏэлъымыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэну
укӏэлъыпыхьэну
кӏэлъыпыхьэну
дыкӏэлъыпыхьэну
фыкӏэлъыпыхьэну
кӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэну
укӏэлъымыпыхьэну
кӏэлъымыпыхьэну
дыкӏэлъымыпыхьэну
фыкӏэлъымыпыхьэну
кӏэлъымыпыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыхьэ
узэрыкӏэлъыпыхьэ
зэрыкӏэлъыпыхьэ
дызэрыкӏэлъыпыхьэ
фызэрыкӏэлъыпыхьэ
зэрыкӏэлъыпыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыхьэ
узэрыкӏэлъымыпыхьэ
зэрыкӏэлъымыпыхьэ
дызэрыкӏэлъымыпыхьэ
фызэрыкӏэлъымыпыхьэ
зэрыкӏэлъымыпыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыхьа
узэрыкӏэлъыпыхьа
зэрыкӏэлъыпыхьа
дызэрыкӏэлъыпыхьа
фызэрыкӏэлъыпыхьа
зэрыкӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыхьа
узэрыкӏэлъымыпыхьа
зэрыкӏэлъымыпыхьа
дызэрыкӏэлъымыпыхьа
фызэрыкӏэлъымыпыхьа
зэрыкӏэлъымыпыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыхьэгъа
узэрыкӏэлъыпыхьэгъа
зэрыкӏэлъыпыхьэгъа
дызэрыкӏэлъыпыхьэгъа
фызэрыкӏэлъыпыхьэгъа
зэрыкӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыхьэгъа
узэрыкӏэлъымыпыхьэгъа
зэрыкӏэлъымыпыхьэгъа
дызэрыкӏэлъымыпыхьэгъа
фызэрыкӏэлъымыпыхьэгъа
зэрыкӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыхьэн
узэрыкӏэлъыпыхьэн
зэрыкӏэлъыпыхьэн
дызэрыкӏэлъыпыхьэн
фызэрыкӏэлъыпыхьэн
зэрыкӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыхьэн
узэрыкӏэлъымыпыхьэн
зэрыкӏэлъымыпыхьэн
дызэрыкӏэлъымыпыхьэн
фызэрыкӏэлъымыпыхьэн
зэрыкӏэлъымыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыхьэну
узэрыкӏэлъыпыхьэну
зэрыкӏэлъыпыхьэну
дызэрыкӏэлъыпыхьэну
фызэрыкӏэлъыпыхьэну
зэрыкӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыхьэну
узэрыкӏэлъымыпыхьэну
зэрыкӏэлъымыпыхьэну
дызэрыкӏэлъымыпыхьэну
фызэрыкӏэлъымыпыхьэну
зэрыкӏэлъымыпыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыхьэ
ущыкӏэлъыпыхьэ
щыкӏэлъыпыхьэ
дыщыкӏэлъыпыхьэ
фыщыкӏэлъыпыхьэ
щыкӏэлъыпыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыхьэ
ущыкӏэлъымыпыхьэ
щыкӏэлъымыпыхьэ
дыщыкӏэлъымыпыхьэ
фыщыкӏэлъымыпыхьэ
щыкӏэлъымыпыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыхьа
ущыкӏэлъыпыхьа
щыкӏэлъыпыхьа
дыщыкӏэлъыпыхьа
фыщыкӏэлъыпыхьа
щыкӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыхьа
ущыкӏэлъымыпыхьа
щыкӏэлъымыпыхьа
дыщыкӏэлъымыпыхьа
фыщыкӏэлъымыпыхьа
щыкӏэлъымыпыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыхьэгъа
ущыкӏэлъыпыхьэгъа
щыкӏэлъыпыхьэгъа
дыщыкӏэлъыпыхьэгъа
фыщыкӏэлъыпыхьэгъа
щыкӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыхьэгъа
ущыкӏэлъымыпыхьэгъа
щыкӏэлъымыпыхьэгъа
дыщыкӏэлъымыпыхьэгъа
фыщыкӏэлъымыпыхьэгъа
щыкӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыхьэн
ущыкӏэлъыпыхьэн
щыкӏэлъыпыхьэн
дыщыкӏэлъыпыхьэн
фыщыкӏэлъыпыхьэн
щыкӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыхьэн
ущыкӏэлъымыпыхьэн
щыкӏэлъымыпыхьэн
дыщыкӏэлъымыпыхьэн
фыщыкӏэлъымыпыхьэн
щыкӏэлъымыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыхьэну
ущыкӏэлъыпыхьэну
щыкӏэлъыпыхьэну
дыщыкӏэлъыпыхьэну
фыщыкӏэлъыпыхьэну
щыкӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыхьэну
ущыкӏэлъымыпыхьэну
щыкӏэлъымыпыхьэну
дыщыкӏэлъымыпыхьэну
фыщыкӏэлъымыпыхьэну
щыкӏэлъымыпыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыхьэ
уздыкӏэлъыпыхьэ
здыкӏэлъыпыхьэ
дыздыкӏэлъыпыхьэ
фыздыкӏэлъыпыхьэ
здыкӏэлъыпыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыхьэ
уздыкӏэлъымыпыхьэ
здыкӏэлъымыпыхьэ
дыздыкӏэлъымыпыхьэ
фыздыкӏэлъымыпыхьэ
здыкӏэлъымыпыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыхьа
уздыкӏэлъыпыхьа
здыкӏэлъыпыхьа
дыздыкӏэлъыпыхьа
фыздыкӏэлъыпыхьа
здыкӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыхьа
уздыкӏэлъымыпыхьа
здыкӏэлъымыпыхьа
дыздыкӏэлъымыпыхьа
фыздыкӏэлъымыпыхьа
здыкӏэлъымыпыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыхьэгъа
уздыкӏэлъыпыхьэгъа
здыкӏэлъыпыхьэгъа
дыздыкӏэлъыпыхьэгъа
фыздыкӏэлъыпыхьэгъа
здыкӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыхьэгъа
уздыкӏэлъымыпыхьэгъа
здыкӏэлъымыпыхьэгъа
дыздыкӏэлъымыпыхьэгъа
фыздыкӏэлъымыпыхьэгъа
здыкӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыхьэн
уздыкӏэлъыпыхьэн
здыкӏэлъыпыхьэн
дыздыкӏэлъыпыхьэн
фыздыкӏэлъыпыхьэн
здыкӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыхьэн
уздыкӏэлъымыпыхьэн
здыкӏэлъымыпыхьэн
дыздыкӏэлъымыпыхьэн
фыздыкӏэлъымыпыхьэн
здыкӏэлъымыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыхьэну
уздыкӏэлъыпыхьэну
здыкӏэлъыпыхьэну
дыздыкӏэлъыпыхьэну
фыздыкӏэлъыпыхьэну
здыкӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыхьэну
уздыкӏэлъымыпыхьэну
здыкӏэлъымыпыхьэну
дыздыкӏэлъымыпыхьэну
фыздыкӏэлъымыпыхьэну
здыкӏэлъымыпыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыхьэ
ущӀыкӏэлъыпыхьэ
щӀыкӏэлъыпыхьэ
дыщӀыкӏэлъыпыхьэ
фыщӀыкӏэлъыпыхьэ
щӀыкӏэлъыпыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыхьэ
ущӀыкӏэлъымыпыхьэ
щӀыкӏэлъымыпыхьэ
дыщӀыкӏэлъымыпыхьэ
фыщӀыкӏэлъымыпыхьэ
щӀыкӏэлъымыпыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыхьа
ущӀыкӏэлъыпыхьа
щӀыкӏэлъыпыхьа
дыщӀыкӏэлъыпыхьа
фыщӀыкӏэлъыпыхьа
щӀыкӏэлъыпыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыхьа
ущӀыкӏэлъымыпыхьа
щӀыкӏэлъымыпыхьа
дыщӀыкӏэлъымыпыхьа
фыщӀыкӏэлъымыпыхьа
щӀыкӏэлъымыпыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыхьэгъа
ущӀыкӏэлъыпыхьэгъа
щӀыкӏэлъыпыхьэгъа
дыщӀыкӏэлъыпыхьэгъа
фыщӀыкӏэлъыпыхьэгъа
щӀыкӏэлъыпыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыхьэгъа
ущӀыкӏэлъымыпыхьэгъа
щӀыкӏэлъымыпыхьэгъа
дыщӀыкӏэлъымыпыхьэгъа
фыщӀыкӏэлъымыпыхьэгъа
щӀыкӏэлъымыпыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыхьэн
ущӀыкӏэлъыпыхьэн
щӀыкӏэлъыпыхьэн
дыщӀыкӏэлъыпыхьэн
фыщӀыкӏэлъыпыхьэн
щӀыкӏэлъыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыхьэн
ущӀыкӏэлъымыпыхьэн
щӀыкӏэлъымыпыхьэн
дыщӀыкӏэлъымыпыхьэн
фыщӀыкӏэлъымыпыхьэн
щӀыкӏэлъымыпыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыхьэну
ущӀыкӏэлъыпыхьэну
щӀыкӏэлъыпыхьэну
дыщӀыкӏэлъыпыхьэну
фыщӀыкӏэлъыпыхьэну
щӀыкӏэлъыпыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыхьэну
ущӀыкӏэлъымыпыхьэну
щӀыкӏэлъымыпыхьэну
дыщӀыкӏэлъымыпыхьэну
фыщӀыкӏэлъымыпыхьэну
щӀыкӏэлъымыпыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэу
укӏэлъыпыхьэу
кӏэлъыпыхьэу
дыкӏэлъыпыхьэу
фыкӏэлъыпыхьэу
кӏэлъыпыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэу
укӏэлъымыпыхьэу
кӏэлъымыпыхьэу
дыкӏэлъымыпыхьэу
фыкӏэлъымыпыхьэу
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьауэ
укӏэлъыпыхьауэ
кӏэлъыпыхьауэ
дыкӏэлъыпыхьауэ
фыкӏэлъыпыхьауэ
кӏэлъыпыхьауэ / кӏэлъыпыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьауэ
укӏэлъымыпыхьауэ
кӏэлъымыпыхьауэ
дыкӏэлъымыпыхьауэ
фыкӏэлъымыпыхьауэ
кӏэлъымыпыхьауэ(хэ) / кӏэлъымыпыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыхьэурэ
укӏэлъыпыхьэурэ
кӏэлъыпыхьэурэ
дыкӏэлъыпыхьэурэ
фыкӏэлъыпыхьэурэ
кӏэлъыпыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыхьэурэ
укӏэлъымыпыхьэурэ
кӏэлъымыпыхьэурэ
дыкӏэлъымыпыхьэурэ
фыкӏэлъымыпыхьэурэ
кӏэлъымыпыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъопыхьэ
сыкӏэлъопыхьэ
--
сыфкӏэлъопыхьэ
сакӏэлъопыхьэ(хэ)
уэ
ускӏэлъопыхьэ
--
укӏэлъопыхьэ
уткӏэлъопыхьэ
--
уакӏэлъопыхьэ(хэ)
ар
скӏэлъопыхьэ
пкӏэлъопыхьэ
кӏэлъопыхьэ
ткӏэлъопыхьэ
фкӏэлъопыхьэ
якӏэлъопыхьэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъопыхьэ
дыкӏэлъопыхьэ
--
дыфкӏэлъопыхьэ
дакӏэлъопыхьэ(хэ)
фэ
фыскӏэлъопыхьэ
--
фыкӏэлъопыхьэ
фыткӏэлъопыхьэ
--
факӏэлъопыхьэ(хэ)
ахэр
скӏэлъопыхьэ
пкӏэлъопыхьэ
кӏэлъопыхьэ
ткӏэлъопыхьэ
фкӏэлъопыхьэ
якӏэлъопыхьэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъыпыхьэрэ
сыкӏэлъыпыхьэрэ
--
сыфкӏэлъыпыхьэрэ
сакӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
уэ
ускӏэлъыпыхьэрэ
--
укӏэлъыпыхьэрэ
уткӏэлъыпыхьэрэ
--
уакӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
ар
скӏэлъыпыхьэрэ
пкӏэлъыпыхьэрэ
кӏэлъыпыхьэрэ
ткӏэлъыпыхьэрэ
фкӏэлъыпыхьэрэ
якӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпкӏэлъыпыхьэрэ
дыкӏэлъыпыхьэрэ
--
дыфкӏэлъыпыхьэрэ
дакӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
фэ
фыскӏэлъыпыхьэрэ
--
фыкӏэлъыпыхьэрэ
фытдкӏэлъыпыхьэрэ
--
факӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
ахэр
скӏэлъыпыхьэрэ
пкӏэлъыпыхьэрэ
кӏэлъыпыхьэрэ
ткӏэлъыпыхьэрэ
фкӏэлъыпыхьэрэ
якӏэлъыпыхьэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыхь]э
[пыхь]эр
--
[пыхь]эхэр
Эргативнэ:
[пыхь]э
[пыхь]эм
--
[пыхь]эхэм
Послеложнэ:
[пыхь]экӀэ
[пыхь]эмкӀэ
[пыхь]эхэкӀэ
[пыхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыхь]эуэ
[пыхь]эрауэ
[пыхь]эхэу
[пыхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыхь]а
[пыхь]ар
--
[пыхь]ахэр
Эргативнэ:
[пыхь]а
[пыхь]ам
--
[пыхь]ахэм
Послеложнэ:
[пыхь]акӀэ
[пыхь]амкӀэ
[пыхь]ахэкӀэ
[пыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыхь]ауэ
[пыхь]арауэ
[пыхь]ахэу
[пыхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыхь]эн
[пыхь]эныр
--
[пыхь]энхэр
Эргативнэ:
[пыхь]эн
[пыхь]эным
--
[пыхь]энхэм
Послеложнэ:
[пыхь]энкӀэ
[пыхь]энымкӀэ
[пыхь]энхэкӀэ
[пыхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пыхь]эну
[пыхь]энырауэ
[пыхь]энхэу
[пыхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыхь]эну
[пыхь]энур
--
[пыхь]энухэр
Эргативнэ:
[пыхь]эну
[пыхь]энум
--
[пыхь]энухэм
Послеложнэ:
[пыхь]энукӀэ
[пыхь]энумкӀэ
[пыхь]энухэкӀэ
[пыхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыхь]энууэ
[пыхь]энурауэ
[пыхь]энухэу
[пыхь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
КӀэлъыгъын.
ЩАПХЪЭХЭР
МыдэкӀэ и анэжьыр щӀалэм кӀэлъопыхьэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъыпыхьэн: weep, sob or cry hard after, behind or following sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъыпыхьэн: сильно плакать, рыдать вслед кому-чему-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.