АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + [пыдж] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыпыджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпыджэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъымыпыджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэн
укӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн
дыкӏэлъыпыджэн
фыкӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэн
укӏэлъымыпыджэн
кӏэлъымыпыджэн
дыкӏэлъымыпыджэн
фыкӏэлъымыпыджэн
кӏэлъымыпыджэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпыджэ!
фыкӏэлъыпыджэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъымыпыджэ!
фыкӏэлъымыпыджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлърепыджэ
укӏэлърепыджэ
кӏэлърепыджэ
дыкӏэлърепыджэ
фыкӏэлърепыджэ
кӏэлърепыджэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремыпыджэ
укӏэлъремыпыджэ
кӏэлъремыпыджэ
дыкӏэлъремыпыджэ
фыкӏэлъремыпыджэ
кӏэлъремыпыджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъопыджэ(р)
укӏэлъопыджэ(р)
кӏэлъопыджэ(р)
дыкӏэлъопыджэ(р)
фыкӏэлъопыджэ(р)
кӏэлъопыджэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэркъым
укӏэлъыпыджэркъым
кӏэлъыпыджэркъым
дыкӏэлъыпыджэркъым
фыкӏэлъыпыджэркъым
кӏэлъыпыджэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэ(р)т
укӏэлъыпыджэ(р)т
кӏэлъыпыджэ(р)т
дыкӏэлъыпыджэ(р)т
фыкӏэлъыпыджэ(р)т
кӏэлъыпыджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъым
укӏэлъыпыджэ(р)тэкъым
кӏэлъыпыджэ(р)тэкъым
дыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъым
фыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъым
кӏэлъыпыджэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджащ
укӏэлъыпыджащ
кӏэлъыпыджащ
дыкӏэлъыпыджащ
фыкӏэлъыпыджащ
кӏэлъыпыджа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджакъым
укӏэлъыпыджакъым
кӏэлъыпыджакъым
дыкӏэлъыпыджакъым
фыкӏэлъыпыджакъым
кӏэлъыпыджа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджат
укӏэлъыпыджат
кӏэлъыпыджат
дыкӏэлъыпыджат
фыкӏэлъыпыджат
кӏэлъыпыджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджатэкъым
укӏэлъыпыджатэкъым
кӏэлъыпыджатэкъым
дыкӏэлъыпыджатэкъым
фыкӏэлъыпыджатэкъым
кӏэлъыпыджа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъащ
укӏэлъыпыджэгъащ
кӏэлъыпыджэгъащ
дыкӏэлъыпыджэгъащ
фыкӏэлъыпыджэгъащ
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъакъым
укӏэлъыпыджэгъакъым
кӏэлъыпыджэгъакъым
дыкӏэлъыпыджэгъакъым
фыкӏэлъыпыджэгъакъым
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъат
укӏэлъыпыджэгъат
кӏэлъыпыджэгъат
дыкӏэлъыпыджэгъат
фыкӏэлъыпыджэгъат
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъатэкъым
укӏэлъыпыджэгъатэкъым
кӏэлъыпыджэгъатэкъым
дыкӏэлъыпыджэгъатэкъым
фыкӏэлъыпыджэгъатэкъым
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэщ
укӏэлъыпыджэщ
кӏэлъыпыджэщ
дыкӏэлъыпыджэщ
фыкӏэлъыпыджэщ
кӏэлъыпыджэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэкъым
укӏэлъыпыджэкъым
кӏэлъыпыджэкъым
дыкӏэлъыпыджэкъым
фыкӏэлъыпыджэкъым
кӏэлъыпыджэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэт
укӏэлъыпыджэт
кӏэлъыпыджэт
дыкӏэлъыпыджэт
фыкӏэлъыпыджэт
кӏэлъыпыджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэтэкъым
укӏэлъыпыджэтэкъым
кӏэлъыпыджэтэкъым
дыкӏэлъыпыджэтэкъым
фыкӏэлъыпыджэтэкъым
кӏэлъыпыджэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнщ
укӏэлъыпыджэнщ
кӏэлъыпыджэнщ
дыкӏэлъыпыджэнщ
фыкӏэлъыпыджэнщ
кӏэлъыпыджэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнкъым
укӏэлъыпыджэнкъым
кӏэлъыпыджэнкъым
дыкӏэлъыпыджэнкъым
фыкӏэлъыпыджэнкъым
кӏэлъыпыджэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнущ
укӏэлъыпыджэнущ
кӏэлъыпыджэнущ
дыкӏэлъыпыджэнущ
фыкӏэлъыпыджэнущ
кӏэлъыпыджэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнукъым
укӏэлъыпыджэнукъым
кӏэлъыпыджэнукъым
дыкӏэлъыпыджэнукъым
фыкӏэлъыпыджэнукъым
кӏэлъыпыджэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэрэ
укӏэлъыпыджэрэ
кӏэлъыпыджэрэ
дыкӏэлъыпыджэрэ
фыкӏэлъыпыджэрэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэркъэ
укӏэлъыпыджэркъэ
кӏэлъыпыджэркъэ
дыкӏэлъыпыджэркъэ
фыкӏэлъыпыджэркъэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэ(р)т
укӏэлъыпыджэ(р)т
кӏэлъыпыджэ(р)т
дыкӏэлъыпыджэ(р)т
фыкӏэлъыпыджэ(р)т
кӏэлъыпыджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъэ
укӏэлъыпыджэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпыджэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъыпыджэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджа
укӏэлъыпыджа
кӏэлъыпыджа
дыкӏэлъыпыджа
фыкӏэлъыпыджа
кӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджакъэ
укӏэлъыпыджакъэ
кӏэлъыпыджакъэ
дыкӏэлъыпыджакъэ
фыкӏэлъыпыджакъэ
кӏэлъыпыджа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджат
укӏэлъыпыджат
кӏэлъыпыджат
дыкӏэлъыпыджат
фыкӏэлъыпыджат
кӏэлъыпыджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджатэкъэ
укӏэлъыпыджатэкъэ
кӏэлъыпыджатэкъэ
дыкӏэлъыпыджатэкъэ
фыкӏэлъыпыджатэкъэ
кӏэлъыпыджа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъа
укӏэлъыпыджэгъа
кӏэлъыпыджэгъа
дыкӏэлъыпыджэгъа
фыкӏэлъыпыджэгъа
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъакъэ
укӏэлъыпыджэгъакъэ
кӏэлъыпыджэгъакъэ
дыкӏэлъыпыджэгъакъэ
фыкӏэлъыпыджэгъакъэ
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъат
укӏэлъыпыджэгъат
кӏэлъыпыджэгъат
дыкӏэлъыпыджэгъат
фыкӏэлъыпыджэгъат
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъатэкъэ
укӏэлъыпыджэгъатэкъэ
кӏэлъыпыджэгъатэкъэ
дыкӏэлъыпыджэгъатэкъэ
фыкӏэлъыпыджэгъатэкъэ
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэ
укӏэлъыпыджэ
кӏэлъыпыджэ
дыкӏэлъыпыджэ
фыкӏэлъыпыджэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэкъэ
укӏэлъыпыджэкъэ
кӏэлъыпыджэкъэ
дыкӏэлъыпыджэкъэ
фыкӏэлъыпыджэкъэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэт
укӏэлъыпыджэт
кӏэлъыпыджэт
дыкӏэлъыпыджэт
фыкӏэлъыпыджэт
кӏэлъыпыджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэтэкъэ
укӏэлъыпыджэтэкъэ
кӏэлъыпыджэтэкъэ
дыкӏэлъыпыджэтэкъэ
фыкӏэлъыпыджэтэкъэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэн
укӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн
дыкӏэлъыпыджэн
фыкӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнкъэ
укӏэлъыпыджэнкъэ
кӏэлъыпыджэнкъэ
дыкӏэлъыпыджэнкъэ
фыкӏэлъыпыджэнкъэ
кӏэлъыпыджэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэну
укӏэлъыпыджэну
кӏэлъыпыджэну
дыкӏэлъыпыджэну
фыкӏэлъыпыджэну
кӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнукъэ
укӏэлъыпыджэнукъэ
кӏэлъыпыджэнукъэ
дыкӏэлъыпыджэнукъэ
фыкӏэлъыпыджэнукъэ
кӏэлъыпыджэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэмэ
укӏэлъыпыджэмэ
кӏэлъыпыджэмэ
дыкӏэлъыпыджэмэ
фыкӏэлъыпыджэмэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэмэ
укӏэлъымыпыджэмэ
кӏэлъымыпыджэмэ
дыкӏэлъымыпыджэмэ
фыкӏэлъымыпыджэмэ
кӏэлъымыпыджэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджамэ
укӏэлъыпыджамэ
кӏэлъыпыджамэ
дыкӏэлъыпыджамэ
фыкӏэлъыпыджамэ
кӏэлъыпыджа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджамэ
укӏэлъымыпыджамэ
кӏэлъымыпыджамэ
дыкӏэлъымыпыджамэ
фыкӏэлъымыпыджамэ
кӏэлъмыпыджа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъамэ
укӏэлъыпыджэгъамэ
кӏэлъыпыджэгъамэ
дыкӏэлъыпыджэгъамэ
фыкӏэлъыпыджэгъамэ
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэгъамэ
укӏэлъымыпыджэгъамэ
кӏэлъымыпыджэгъамэ
дыкӏэлъымыпыджэгъамэ
фыкӏэлъымыпыджэгъамэ
кӏэлъымыпыджэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнмэ
укӏэлъыпыджэнмэ
кӏэлъыпыджэнмэ
дыкӏэлъыпыджэнмэ
фыкӏэлъыпыджэнмэ
кӏэлъыпыджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнмэ
укӏэлъымыпыджэнмэ
кӏэлъымыпыджэнмэ
дыкӏэлъымыпыджэнмэ
фыкӏэлъымыпыджэнмэ
кӏэлъымыпыджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнумэ
укӏэлъыпыджэнумэ
кӏэлъыпыджэнумэ
дыкӏэлъыпыджэнумэ
фыкӏэлъыпыджэнумэ
кӏэлъыпыджэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнумэ
укӏэлъымыпыджэнумэ
кӏэлъымыпыджэнумэ
дыкӏэлъымыпыджэнумэ
фыкӏэлъымыпыджэнумэ
кӏэлъымыпыджэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэтэмэ
укӏэлъыпыджэтэмэ
кӏэлъыпыджэтэмэ
дыкӏэлъыпыджэтэмэ
фыкӏэлъыпыджэтэмэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэтэмэ
укӏэлъымыпыджэтэмэ
кӏэлъымыпыджэтэмэ
дыкӏэлъымыпыджэтэмэ
фыкӏэлъымыпыджэтэмэ
кӏэлъымыпыджэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджатэмэ
укӏэлъыпыджатэмэ
кӏэлъыпыджатэмэ
дыкӏэлъыпыджатэмэ
фыкӏэлъыпыджатэмэ
кӏэлъыпыджа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджатэмэ
укӏэлъымыпыджатэмэ
кӏэлъымыпыджатэмэ
дыкӏэлъымыпыджатэмэ
фыкӏэлъымыпыджатэмэ
кӏэлъымыпыджа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъатэмэ
укӏэлъыпыджэгъатэмэ
кӏэлъыпыджэгъатэмэ
дыкӏэлъыпыджэгъатэмэ
фыкӏэлъыпыджэгъатэмэ
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэгъатэмэ
укӏэлъымыпыджэгъатэмэ
кӏэлъымыпыджэгъатэмэ
дыкӏэлъымыпыджэгъатэмэ
фыкӏэлъымыпыджэгъатэмэ
кӏэлъымыпыджэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнтэмэ
укӏэлъыпыджэнтэмэ
кӏэлъыпыджэнтэмэ
дыкӏэлъыпыджэнтэмэ
фыкӏэлъыпыджэнтэмэ
кӏэлъыпыджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнтэмэ
укӏэлъымыпыджэнтэмэ
кӏэлъымыпыджэнтэмэ
дыкӏэлъымыпыджэнтэмэ
фыкӏэлъымыпыджэнтэмэ
кӏэлъымыпыджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнутэмэ
укӏэлъыпыджэнутэмэ
кӏэлъыпыджэнутэмэ
дыкӏэлъыпыджэнутэмэ
фыкӏэлъыпыджэнутэмэ
кӏэлъыпыджэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнутэмэ
укӏэлъымыпыджэнутэмэ
кӏэлъымыпыджэнутэмэ
дыкӏэлъымыпыджэнутэмэ
фыкӏэлъымыпыджэнутэмэ
кӏэлъымыпыджэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнт
укӏэлъыпыджэнт
кӏэлъыпыджэнт
дыкӏэлъыпыджэнт
фыкӏэлъыпыджэнт
кӏэлъыпыджэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнтэкъым
укӏэлъыпыджэнтэкъым
кӏэлъыпыджэнтэкъым
дыкӏэлъыпыджэнтэкъым
фыкӏэлъыпыджэнтэкъым
кӏэлъыпыджэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнут
укӏэлъыпыджэнут
кӏэлъыпыджэнут
дыкӏэлъыпыджэнут
фыкӏэлъыпыджэнут
кӏэлъыпыджэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнутэкъым
укӏэлъыпыджэнутэкъым
кӏэлъыпыджэнутэкъым
дыкӏэлъыпыджэнутэкъым
фыкӏэлъыпыджэнутэкъым
кӏэлъыпыджэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэми
укӏэлъыпыджэми
кӏэлъыпыджэми
дыкӏэлъыпыджэми
фыкӏэлъыпыджэми
кӏэлъыпыджэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэми
укӏэлъымыпыджэми
кӏэлъымыпыджэми
дыкӏэлъымыпыджэми
фыкӏэлъымыпыджэми
кӏэлъымыпыджэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджами
укӏэлъыпыджами
кӏэлъыпыджами
дыкӏэлъыпыджами
фыкӏэлъыпыджами
кӏэлъыпыджа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджами
укӏэлъымыпыджами
кӏэлъымыпыджами
дыкӏэлъымыпыджами
фыкӏэлъымыпыджами
кӏэлъымыпыджа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъами
укӏэлъыпыджэгъами
кӏэлъыпыджэгъами
дыкӏэлъыпыджэгъами
фыкӏэлъыпыджэгъами
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэгъами
укӏэлъымыпыджэгъами
кӏэлъымыпыджэгъами
дыкӏэлъымыпыджэгъами
фыкӏэлъымыпыджэгъами
кӏэлъымыпыджэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнми
укӏэлъыпыджэнми
кӏэлъыпыджэнми
дыкӏэлъыпыджэнми
фыкӏэлъыпыджэнми
кӏэлъыпыджэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнми
укӏэлъымыпыджэнми
кӏэлъымыпыджэнми
дыкӏэлъымыпыджэнми
фыкӏэлъымыпыджэнми
кӏэлъымыпыджэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнуми
укӏэлъыпыджэнуми
кӏэлъыпыджэнуми
дыкӏэлъыпыджэнуми
фыкӏэлъыпыджэнуми
кӏэлъыпыджэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнуми
укӏэлъымыпыджэнуми
кӏэлъымыпыджэнуми
дыкӏэлъымыпыджэнуми
фыкӏэлъымыпыджэнуми
кӏэлъымыпыджэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэтэми
укӏэлъыпыджэтэми
кӏэлъыпыджэтэми
дыкӏэлъыпыджэтэми
фыкӏэлъыпыджэтэми
кӏэлъыпыджэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэтэми
укӏэлъымыпыджэтэми
кӏэлъымыпыджэтэми
дыкӏэлъымыпыджэтэми
фыкӏэлъымыпыджэтэми
кӏэлъымыпыджэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджатэми
укӏэлъыпыджатэми
кӏэлъыпыджатэми
дыкӏэлъыпыджатэми
фыкӏэлъыпыджатэми
кӏэлъыпыджа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджатэми
укӏэлъымыпыджатэми
кӏэлъымыпыджатэми
дыкӏэлъымыпыджатэми
фыкӏэлъымыпыджатэми
кӏэлъымыпыджа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэгъатэми
укӏэлъыпыджэгъатэми
кӏэлъыпыджэгъатэми
дыкӏэлъыпыджэгъатэми
фыкӏэлъыпыджэгъатэми
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэгъатэми
укӏэлъымыпыджэгъатэми
кӏэлъымыпыджэгъатэми
дыкӏэлъымыпыджэгъатэми
фыкӏэлъымыпыджэгъатэми
кӏэлъымыпыджэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнтэми
укӏэлъыпыджэнтэми
кӏэлъыпыджэнтэми
дыкӏэлъыпыджэнтэми
фыкӏэлъыпыджэнтэми
кӏэлъыпыджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнтэми
укӏэлъымыпыджэнтэми
кӏэлъымыпыджэнтэми
дыкӏэлъымыпыджэнтэми
фыкӏэлъымыпыджэнтэми
кӏэлъымыпыджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджэнутэми
укӏэлъыпыджэнутэми
кӏэлъыпыджэнутэми
дыкӏэлъыпыджэнутэми
фыкӏэлъыпыджэнутэми
кӏэлъыпыджэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджэнутэми
укӏэлъымыпыджэнутэми
кӏэлъымыпыджэнутэми
дыкӏэлъымыпыджэнутэми
фыкӏэлъымыпыджэнутэми
кӏэлъымыпыджэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъпыджэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджаи
укӏэлъыпыджаи
кӏэлъыпыджаи
дыкӏэлъыпыджаи
фыкӏэлъыпыджаи
кӏэлъыпыджаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджакъыми
укӏэлъыпыджакъыми
кӏэлъыпыджакъыми
дыкӏэлъыпыджакъыми
фыкӏэлъыпыджакъыми
кӏэлъыпыджакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджащэрэт
укӏэлъыпыджащэрэт
кӏэлъыпыджащэрэт
дыкӏэлъыпыджащэрэт
фыкӏэлъыпыджащэрэт
кӏэлъыпыджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпыджащэрэт
укӏэлъымыпыджащэрэт
кӏэлъымыпыджащэрэт
дыкӏэлъымыпыджащэрэт
фыкӏэлъымыпыджащэрэт
кӏэлъымыпыджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнщ
укӏэлъыпыджагъэнщ
кӏэлъыпыджагъэнщ
дыкӏэлъыпыджагъэнщ
фыкӏэлъыпыджагъэнщ
кӏэлъыпыджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнкъым
укӏэлъыпыджагъэнкъым
кӏэлъыпыджагъэнкъым
дыкӏэлъыпыджагъэнкъым
фыкӏэлъыпыджагъэнкъым
кӏэлъыпыджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнт
укӏэлъыпыджагъэнт
кӏэлъыпыджагъэнт
дыкӏэлъыпыджагъэнт
фыкӏэлъыпыджагъэнт
кӏэлъыпыджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнтэкъым
укӏэлъыпыджагъэнтэкъым
кӏэлъыпыджагъэнтэкъым
дыкӏэлъыпыджагъэнтэкъым
фыкӏэлъыпыджагъэнтэкъым
кӏэлъыпыджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэн
укӏэлъыпыджагъэн
кӏэлъыпыджагъэн
дыкӏэлъыпыджагъэн
фыкӏэлъыпыджагъэн
кӏэлъыпыджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнкъэ
укӏэлъыпыджагъэнкъэ
кӏэлъыпыджагъэнкъэ
дыкӏэлъыпыджагъэнкъэ
фыкӏэлъыпыджагъэнкъэ
кӏэлъыпыджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнт
укӏэлъыпыджагъэнт
кӏэлъыпыджагъэнт
дыкӏэлъыпыджагъэнт
фыкӏэлъыпыджагъэнт
кӏэлъыпыджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
укӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
кӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
дыкӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
фыкӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
кӏэлъыпыджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнущ
укӏэлъыпыджагъэнущ
кӏэлъыпыджагъэнущ
дыкӏэлъыпыджагъэнущ
фыкӏэлъыпыджагъэнущ
кӏэлъыпыджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнукъым
укӏэлъыпыджагъэнукъым
кӏэлъыпыджагъэнукъым
дыкӏэлъыпыджагъэнукъым
фыкӏэлъыпыджагъэнукъым
кӏэлъыпыджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнут
укӏэлъыпыджагъэнут
кӏэлъыпыджагъэнут
дыкӏэлъыпыджагъэнут
фыкӏэлъыпыджагъэнут
кӏэлъыпыджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнутэкъым
укӏэлъыпыджагъэнутэкъым
кӏэлъыпыджагъэнутэкъым
дыкӏэлъыпыджагъэнутэкъым
фыкӏэлъыпыджагъэнутэкъым
кӏэлъыпыджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэну
укӏэлъыпыджагъэну
кӏэлъыпыджагъэну
дыкӏэлъыпыджагъэну
фыкӏэлъыпыджагъэну
кӏэлъыпыджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнукъэ
укӏэлъыпыджагъэнукъэ
кӏэлъыпыджагъэнукъэ
дыкӏэлъыпыджагъэнукъэ
фыкӏэлъыпыджагъэнукъэ
кӏэлъыпыджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнут
укӏэлъыпыджагъэнут
кӏэлъыпыджагъэнут
дыкӏэлъыпыджагъэнут
фыкӏэлъыпыджагъэнут
кӏэлъыпыджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
укӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
кӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
дыкӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
фыкӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
кӏэлъыпыджагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэ
укӏэлъыпыджэ
кӏэлъыпыджэ
дыкӏэлъыпыджэ
фыкӏэлъыпыджэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэ
укӏэлъымыпыджэ
кӏэлъымыпыджэ
дыкӏэлъымыпыджэ
фыкӏэлъымыпыджэ
кӏэлъымыпыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджа
укӏэлъыпыджа
кӏэлъыпыджа
дыкӏэлъыпыджа
фыкӏэлъыпыджа
кӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджа
укӏэлъымыпыджа
кӏэлъымыпыджа
дыкӏэлъымыпыджа
фыкӏэлъымыпыджа
кӏэлъымыпыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэгъа
укӏэлъыпыджэгъа
кӏэлъыпыджэгъа
дыкӏэлъыпыджэгъа
фыкӏэлъыпыджэгъа
кӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэгъа
укӏэлъымыпыджэгъа
кӏэлъымыпыджэгъа
дыкӏэлъымыпыджэгъа
фыкӏэлъымыпыджэгъа
кӏэлъымыпыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэн
укӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн
дыкӏэлъыпыджэн
фыкӏэлъыпыджэн
кӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэн
укӏэлъымыпыджэн
кӏэлъымыпыджэн
дыкӏэлъымыпыджэн
фыкӏэлъымыпыджэн
кӏэлъымыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэну
укӏэлъыпыджэну
кӏэлъыпыджэну
дыкӏэлъыпыджэну
фыкӏэлъыпыджэну
кӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэну
укӏэлъымыпыджэну
кӏэлъымыпыджэну
дыкӏэлъымыпыджэну
фыкӏэлъымыпыджэну
кӏэлъымыпыджэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыджэ
узэрыкӏэлъыпыджэ
зэрыкӏэлъыпыджэ
дызэрыкӏэлъыпыджэ
фызэрыкӏэлъыпыджэ
зэрыкӏэлъыпыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыджэ
узэрыкӏэлъымыпыджэ
зэрыкӏэлъымыпыджэ
дызэрыкӏэлъымыпыджэ
фызэрыкӏэлъымыпыджэ
зэрыкӏэлъымыпыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыджа
узэрыкӏэлъыпыджа
зэрыкӏэлъыпыджа
дызэрыкӏэлъыпыджа
фызэрыкӏэлъыпыджа
зэрыкӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыджа
узэрыкӏэлъымыпыджа
зэрыкӏэлъымыпыджа
дызэрыкӏэлъымыпыджа
фызэрыкӏэлъымыпыджа
зэрыкӏэлъымыпыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыджэгъа
узэрыкӏэлъыпыджэгъа
зэрыкӏэлъыпыджэгъа
дызэрыкӏэлъыпыджэгъа
фызэрыкӏэлъыпыджэгъа
зэрыкӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыджэгъа
узэрыкӏэлъымыпыджэгъа
зэрыкӏэлъымыпыджэгъа
дызэрыкӏэлъымыпыджэгъа
фызэрыкӏэлъымыпыджэгъа
зэрыкӏэлъымыпыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыджэн
узэрыкӏэлъыпыджэн
зэрыкӏэлъыпыджэн
дызэрыкӏэлъыпыджэн
фызэрыкӏэлъыпыджэн
зэрыкӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыджэн
узэрыкӏэлъымыпыджэн
зэрыкӏэлъымыпыджэн
дызэрыкӏэлъымыпыджэн
фызэрыкӏэлъымыпыджэн
зэрыкӏэлъымыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпыджэну
узэрыкӏэлъыпыджэну
зэрыкӏэлъыпыджэну
дызэрыкӏэлъыпыджэну
фызэрыкӏэлъыпыджэну
зэрыкӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпыджэну
узэрыкӏэлъымыпыджэну
зэрыкӏэлъымыпыджэну
дызэрыкӏэлъымыпыджэну
фызэрыкӏэлъымыпыджэну
зэрыкӏэлъымыпыджэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыджэ
ущыкӏэлъыпыджэ
щыкӏэлъыпыджэ
дыщыкӏэлъыпыджэ
фыщыкӏэлъыпыджэ
щыкӏэлъыпыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыджэ
ущыкӏэлъымыпыджэ
щыкӏэлъымыпыджэ
дыщыкӏэлъымыпыджэ
фыщыкӏэлъымыпыджэ
щыкӏэлъымыпыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыджа
ущыкӏэлъыпыджа
щыкӏэлъыпыджа
дыщыкӏэлъыпыджа
фыщыкӏэлъыпыджа
щыкӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыджа
ущыкӏэлъымыпыджа
щыкӏэлъымыпыджа
дыщыкӏэлъымыпыджа
фыщыкӏэлъымыпыджа
щыкӏэлъымыпыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыджэгъа
ущыкӏэлъыпыджэгъа
щыкӏэлъыпыджэгъа
дыщыкӏэлъыпыджэгъа
фыщыкӏэлъыпыджэгъа
щыкӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыджэгъа
ущыкӏэлъымыпыджэгъа
щыкӏэлъымыпыджэгъа
дыщыкӏэлъымыпыджэгъа
фыщыкӏэлъымыпыджэгъа
щыкӏэлъымыпыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыджэн
ущыкӏэлъыпыджэн
щыкӏэлъыпыджэн
дыщыкӏэлъыпыджэн
фыщыкӏэлъыпыджэн
щыкӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыджэн
ущыкӏэлъымыпыджэн
щыкӏэлъымыпыджэн
дыщыкӏэлъымыпыджэн
фыщыкӏэлъымыпыджэн
щыкӏэлъымыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпыджэну
ущыкӏэлъыпыджэну
щыкӏэлъыпыджэну
дыщыкӏэлъыпыджэну
фыщыкӏэлъыпыджэну
щыкӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпыджэну
ущыкӏэлъымыпыджэну
щыкӏэлъымыпыджэну
дыщыкӏэлъымыпыджэну
фыщыкӏэлъымыпыджэну
щыкӏэлъымыпыджэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыджэ
уздыкӏэлъыпыджэ
здыкӏэлъыпыджэ
дыздыкӏэлъыпыджэ
фыздыкӏэлъыпыджэ
здыкӏэлъыпыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыджэ
уздыкӏэлъымыпыджэ
здыкӏэлъымыпыджэ
дыздыкӏэлъымыпыджэ
фыздыкӏэлъымыпыджэ
здыкӏэлъымыпыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыджа
уздыкӏэлъыпыджа
здыкӏэлъыпыджа
дыздыкӏэлъыпыджа
фыздыкӏэлъыпыджа
здыкӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыджа
уздыкӏэлъымыпыджа
здыкӏэлъымыпыджа
дыздыкӏэлъымыпыджа
фыздыкӏэлъымыпыджа
здыкӏэлъымыпыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыджэгъа
уздыкӏэлъыпыджэгъа
здыкӏэлъыпыджэгъа
дыздыкӏэлъыпыджэгъа
фыздыкӏэлъыпыджэгъа
здыкӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыджэгъа
уздыкӏэлъымыпыджэгъа
здыкӏэлъымыпыджэгъа
дыздыкӏэлъымыпыджэгъа
фыздыкӏэлъымыпыджэгъа
здыкӏэлъымыпыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыджэн
уздыкӏэлъыпыджэн
здыкӏэлъыпыджэн
дыздыкӏэлъыпыджэн
фыздыкӏэлъыпыджэн
здыкӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыджэн
уздыкӏэлъымыпыджэн
здыкӏэлъымыпыджэн
дыздыкӏэлъымыпыджэн
фыздыкӏэлъымыпыджэн
здыкӏэлъымыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпыджэну
уздыкӏэлъыпыджэну
здыкӏэлъыпыджэну
дыздыкӏэлъыпыджэну
фыздыкӏэлъыпыджэну
здыкӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпыджэну
уздыкӏэлъымыпыджэну
здыкӏэлъымыпыджэну
дыздыкӏэлъымыпыджэну
фыздыкӏэлъымыпыджэну
здыкӏэлъымыпыджэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыджэ
ущӀыкӏэлъыпыджэ
щӀыкӏэлъыпыджэ
дыщӀыкӏэлъыпыджэ
фыщӀыкӏэлъыпыджэ
щӀыкӏэлъыпыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыджэ
ущӀыкӏэлъымыпыджэ
щӀыкӏэлъымыпыджэ
дыщӀыкӏэлъымыпыджэ
фыщӀыкӏэлъымыпыджэ
щӀыкӏэлъымыпыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыджа
ущӀыкӏэлъыпыджа
щӀыкӏэлъыпыджа
дыщӀыкӏэлъыпыджа
фыщӀыкӏэлъыпыджа
щӀыкӏэлъыпыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыджа
ущӀыкӏэлъымыпыджа
щӀыкӏэлъымыпыджа
дыщӀыкӏэлъымыпыджа
фыщӀыкӏэлъымыпыджа
щӀыкӏэлъымыпыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыджэгъа
ущӀыкӏэлъыпыджэгъа
щӀыкӏэлъыпыджэгъа
дыщӀыкӏэлъыпыджэгъа
фыщӀыкӏэлъыпыджэгъа
щӀыкӏэлъыпыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыджэгъа
ущӀыкӏэлъымыпыджэгъа
щӀыкӏэлъымыпыджэгъа
дыщӀыкӏэлъымыпыджэгъа
фыщӀыкӏэлъымыпыджэгъа
щӀыкӏэлъымыпыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыджэн
ущӀыкӏэлъыпыджэн
щӀыкӏэлъыпыджэн
дыщӀыкӏэлъыпыджэн
фыщӀыкӏэлъыпыджэн
щӀыкӏэлъыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыджэн
ущӀыкӏэлъымыпыджэн
щӀыкӏэлъымыпыджэн
дыщӀыкӏэлъымыпыджэн
фыщӀыкӏэлъымыпыджэн
щӀыкӏэлъымыпыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпыджэну
ущӀыкӏэлъыпыджэну
щӀыкӏэлъыпыджэну
дыщӀыкӏэлъыпыджэну
фыщӀыкӏэлъыпыджэну
щӀыкӏэлъыпыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпыджэну
ущӀыкӏэлъымыпыджэну
щӀыкӏэлъымыпыджэну
дыщӀыкӏэлъымыпыджэну
фыщӀыкӏэлъымыпыджэну
щӀыкӏэлъымыпыджэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэу
укӏэлъыпыджэу
кӏэлъыпыджэу
дыкӏэлъыпыджэу
фыкӏэлъыпыджэу
кӏэлъыпыджэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэу
укӏэлъымыпыджэу
кӏэлъымыпыджэу
дыкӏэлъымыпыджэу
фыкӏэлъымыпыджэу
кӏэлъымыпыджэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджауэ
укӏэлъыпыджауэ
кӏэлъыпыджауэ
дыкӏэлъыпыджауэ
фыкӏэлъыпыджауэ
кӏэлъыпыджауэ / кӏэлъыпыджа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджауэ
укӏэлъымыпыджауэ
кӏэлъымыпыджауэ
дыкӏэлъымыпыджауэ
фыкӏэлъымыпыджауэ
кӏэлъымыпыджауэ(хэ) / кӏэлъымыпыджа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпыджэурэ
укӏэлъыпыджэурэ
кӏэлъыпыджэурэ
дыкӏэлъыпыджэурэ
фыкӏэлъыпыджэурэ
кӏэлъыпыджэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпыджэурэ
укӏэлъымыпыджэурэ
кӏэлъымыпыджэурэ
дыкӏэлъымыпыджэурэ
фыкӏэлъымыпыджэурэ
кӏэлъымыпыджэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъопыджэ
сыкӏэлъопыджэ
--
сыфкӏэлъопыджэ
сакӏэлъопыджэ(хэ)
уэ
ускӏэлъопыджэ
--
укӏэлъопыджэ
уткӏэлъопыджэ
--
уакӏэлъопыджэ(хэ)
ар
скӏэлъопыджэ
пкӏэлъопыджэ
кӏэлъопыджэ
ткӏэлъопыджэ
фкӏэлъопыджэ
якӏэлъопыджэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъопыджэ
дыкӏэлъопыджэ
--
дыфкӏэлъопыджэ
дакӏэлъопыджэ(хэ)
фэ
фыскӏэлъопыджэ
--
фыкӏэлъопыджэ
фыткӏэлъопыджэ
--
факӏэлъопыджэ(хэ)
ахэр
скӏэлъопыджэ
пкӏэлъопыджэ
кӏэлъопыджэ
ткӏэлъопыджэ
фкӏэлъопыджэ
якӏэлъопыджэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъыпыджэрэ
сыкӏэлъыпыджэрэ
--
сыфкӏэлъыпыджэрэ
сакӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
уэ
ускӏэлъыпыджэрэ
--
укӏэлъыпыджэрэ
уткӏэлъыпыджэрэ
--
уакӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
ар
скӏэлъыпыджэрэ
пкӏэлъыпыджэрэ
кӏэлъыпыджэрэ
ткӏэлъыпыджэрэ
фкӏэлъыпыджэрэ
якӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпкӏэлъыпыджэрэ
дыкӏэлъыпыджэрэ
--
дыфкӏэлъыпыджэрэ
дакӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
фэ
фыскӏэлъыпыджэрэ
--
фыкӏэлъыпыджэрэ
фытдкӏэлъыпыджэрэ
--
факӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
ахэр
скӏэлъыпыджэрэ
пкӏэлъыпыджэрэ
кӏэлъыпыджэрэ
ткӏэлъыпыджэрэ
фкӏэлъыпыджэрэ
якӏэлъыпыджэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыдж]э
[пыдж]эр
--
[пыдж]эхэр
Эргативнэ:
[пыдж]э
[пыдж]эм
--
[пыдж]эхэм
Послеложнэ:
[пыдж]экӀэ
[пыдж]эмкӀэ
[пыдж]эхэкӀэ
[пыдж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыдж]эуэ
[пыдж]эрауэ
[пыдж]эхэу
[пыдж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыдж]а
[пыдж]ар
--
[пыдж]ахэр
Эргативнэ:
[пыдж]а
[пыдж]ам
--
[пыдж]ахэм
Послеложнэ:
[пыдж]акӀэ
[пыдж]амкӀэ
[пыдж]ахэкӀэ
[пыдж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыдж]ауэ
[пыдж]арауэ
[пыдж]ахэу
[пыдж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыдж]эн
[пыдж]эныр
--
[пыдж]энхэр
Эргативнэ:
[пыдж]эн
[пыдж]эным
--
[пыдж]энхэм
Послеложнэ:
[пыдж]энкӀэ
[пыдж]энымкӀэ
[пыдж]энхэкӀэ
[пыдж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пыдж]эну
[пыдж]энырауэ
[пыдж]энхэу
[пыдж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пыдж]эну
[пыдж]энур
--
[пыдж]энухэр
Эргативнэ:
[пыдж]эну
[пыдж]энум
--
[пыдж]энухэм
Послеложнэ:
[пыдж]энукӀэ
[пыдж]энумкӀэ
[пыдж]энухэкӀэ
[пыдж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пыдж]энууэ
[пыдж]энурауэ
[пыдж]энухэу
[пыдж]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым кӀэлъыкӀуэурэ пыджэн.
Зыгуэрым и ужь иту папцӀэ гуэркӀэ кӀэлъыуэн, хэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
ЩӀалэщӀэр иныжь блэцӀэфтым кӀэлъыпыджэри бжыпэм фӀэлъу уанэгум кърихьащ. Черкес таурыхъхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъыпыджэн: 1. butt sb or sth running away from behind 2. stab sb or sth running away with sth sharp from behind
Жэмыр хьэм кӀэлъопыджэ: the cow butts the retreating dog from behind.
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъыпыджэн: 1. бодать кого-л. удаляющегося 2. колоть чем-л. острым кого-л. удаляющегося
Жэмыр хьэм кӀэлъопыджэ: корова бодает удалющуюся собаку сзади.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.