АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + [пхъу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыпхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпхъуэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъымыпхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэн
укӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн
дыкӏэлъыпхъуэн
фыкӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэн
укӏэлъымыпхъуэн
кӏэлъымыпхъуэн
дыкӏэлъымыпхъуэн
фыкӏэлъымыпхъуэн
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыпхъуэ!
фыкӏэлъыпхъуэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъымыпхъуэ!
фыкӏэлъымыпхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлърепхъуэ
укӏэлърепхъуэ
кӏэлърепхъуэ
дыкӏэлърепхъуэ
фыкӏэлърепхъуэ
кӏэлърепхъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремыпхъуэ
укӏэлъремыпхъуэ
кӏэлъремыпхъуэ
дыкӏэлъремыпхъуэ
фыкӏэлъремыпхъуэ
кӏэлъремыпхъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъопхъуэ(р)
укӏэлъопхъуэ(р)
кӏэлъопхъуэ(р)
дыкӏэлъопхъуэ(р)
фыкӏэлъопхъуэ(р)
кӏэлъопхъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэркъым
укӏэлъыпхъуэркъым
кӏэлъыпхъуэркъым
дыкӏэлъыпхъуэркъым
фыкӏэлъыпхъуэркъым
кӏэлъыпхъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэ(р)т
укӏэлъыпхъуэ(р)т
кӏэлъыпхъуэ(р)т
дыкӏэлъыпхъуэ(р)т
фыкӏэлъыпхъуэ(р)т
кӏэлъыпхъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъым
укӏэлъыпхъуэ(р)тэкъым
кӏэлъыпхъуэ(р)тэкъым
дыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъым
фыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъым
кӏэлъыпхъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуащ
укӏэлъыпхъуащ
кӏэлъыпхъуащ
дыкӏэлъыпхъуащ
фыкӏэлъыпхъуащ
кӏэлъыпхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуакъым
укӏэлъыпхъуакъым
кӏэлъыпхъуакъым
дыкӏэлъыпхъуакъым
фыкӏэлъыпхъуакъым
кӏэлъыпхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуат
укӏэлъыпхъуат
кӏэлъыпхъуат
дыкӏэлъыпхъуат
фыкӏэлъыпхъуат
кӏэлъыпхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуатэкъым
укӏэлъыпхъуатэкъым
кӏэлъыпхъуатэкъым
дыкӏэлъыпхъуатэкъым
фыкӏэлъыпхъуатэкъым
кӏэлъыпхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъащ
укӏэлъыпхъуэгъащ
кӏэлъыпхъуэгъащ
дыкӏэлъыпхъуэгъащ
фыкӏэлъыпхъуэгъащ
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъакъым
укӏэлъыпхъуэгъакъым
кӏэлъыпхъуэгъакъым
дыкӏэлъыпхъуэгъакъым
фыкӏэлъыпхъуэгъакъым
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъат
укӏэлъыпхъуэгъат
кӏэлъыпхъуэгъат
дыкӏэлъыпхъуэгъат
фыкӏэлъыпхъуэгъат
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъатэкъым
укӏэлъыпхъуэгъатэкъым
кӏэлъыпхъуэгъатэкъым
дыкӏэлъыпхъуэгъатэкъым
фыкӏэлъыпхъуэгъатэкъым
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэщ
укӏэлъыпхъуэщ
кӏэлъыпхъуэщ
дыкӏэлъыпхъуэщ
фыкӏэлъыпхъуэщ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэкъым
укӏэлъыпхъуэкъым
кӏэлъыпхъуэкъым
дыкӏэлъыпхъуэкъым
фыкӏэлъыпхъуэкъым
кӏэлъыпхъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэт
укӏэлъыпхъуэт
кӏэлъыпхъуэт
дыкӏэлъыпхъуэт
фыкӏэлъыпхъуэт
кӏэлъыпхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэтэкъым
укӏэлъыпхъуэтэкъым
кӏэлъыпхъуэтэкъым
дыкӏэлъыпхъуэтэкъым
фыкӏэлъыпхъуэтэкъым
кӏэлъыпхъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнщ
укӏэлъыпхъуэнщ
кӏэлъыпхъуэнщ
дыкӏэлъыпхъуэнщ
фыкӏэлъыпхъуэнщ
кӏэлъыпхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнкъым
укӏэлъыпхъуэнкъым
кӏэлъыпхъуэнкъым
дыкӏэлъыпхъуэнкъым
фыкӏэлъыпхъуэнкъым
кӏэлъыпхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнущ
укӏэлъыпхъуэнущ
кӏэлъыпхъуэнущ
дыкӏэлъыпхъуэнущ
фыкӏэлъыпхъуэнущ
кӏэлъыпхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнукъым
укӏэлъыпхъуэнукъым
кӏэлъыпхъуэнукъым
дыкӏэлъыпхъуэнукъым
фыкӏэлъыпхъуэнукъым
кӏэлъыпхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэрэ
укӏэлъыпхъуэрэ
кӏэлъыпхъуэрэ
дыкӏэлъыпхъуэрэ
фыкӏэлъыпхъуэрэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэркъэ
укӏэлъыпхъуэркъэ
кӏэлъыпхъуэркъэ
дыкӏэлъыпхъуэркъэ
фыкӏэлъыпхъуэркъэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэ(р)т
укӏэлъыпхъуэ(р)т
кӏэлъыпхъуэ(р)т
дыкӏэлъыпхъуэ(р)т
фыкӏэлъыпхъуэ(р)т
кӏэлъыпхъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъэ
укӏэлъыпхъуэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпхъуэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъыпхъуэ(р)тэкъэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуа
укӏэлъыпхъуа
кӏэлъыпхъуа
дыкӏэлъыпхъуа
фыкӏэлъыпхъуа
кӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуакъэ
укӏэлъыпхъуакъэ
кӏэлъыпхъуакъэ
дыкӏэлъыпхъуакъэ
фыкӏэлъыпхъуакъэ
кӏэлъыпхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуат
укӏэлъыпхъуат
кӏэлъыпхъуат
дыкӏэлъыпхъуат
фыкӏэлъыпхъуат
кӏэлъыпхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуатэкъэ
укӏэлъыпхъуатэкъэ
кӏэлъыпхъуатэкъэ
дыкӏэлъыпхъуатэкъэ
фыкӏэлъыпхъуатэкъэ
кӏэлъыпхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъа
укӏэлъыпхъуэгъа
кӏэлъыпхъуэгъа
дыкӏэлъыпхъуэгъа
фыкӏэлъыпхъуэгъа
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъакъэ
укӏэлъыпхъуэгъакъэ
кӏэлъыпхъуэгъакъэ
дыкӏэлъыпхъуэгъакъэ
фыкӏэлъыпхъуэгъакъэ
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъат
укӏэлъыпхъуэгъат
кӏэлъыпхъуэгъат
дыкӏэлъыпхъуэгъат
фыкӏэлъыпхъуэгъат
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъатэкъэ
укӏэлъыпхъуэгъатэкъэ
кӏэлъыпхъуэгъатэкъэ
дыкӏэлъыпхъуэгъатэкъэ
фыкӏэлъыпхъуэгъатэкъэ
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэ
укӏэлъыпхъуэ
кӏэлъыпхъуэ
дыкӏэлъыпхъуэ
фыкӏэлъыпхъуэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэкъэ
укӏэлъыпхъуэкъэ
кӏэлъыпхъуэкъэ
дыкӏэлъыпхъуэкъэ
фыкӏэлъыпхъуэкъэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэт
укӏэлъыпхъуэт
кӏэлъыпхъуэт
дыкӏэлъыпхъуэт
фыкӏэлъыпхъуэт
кӏэлъыпхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэтэкъэ
укӏэлъыпхъуэтэкъэ
кӏэлъыпхъуэтэкъэ
дыкӏэлъыпхъуэтэкъэ
фыкӏэлъыпхъуэтэкъэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэн
укӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн
дыкӏэлъыпхъуэн
фыкӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнкъэ
укӏэлъыпхъуэнкъэ
кӏэлъыпхъуэнкъэ
дыкӏэлъыпхъуэнкъэ
фыкӏэлъыпхъуэнкъэ
кӏэлъыпхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэну
укӏэлъыпхъуэну
кӏэлъыпхъуэну
дыкӏэлъыпхъуэну
фыкӏэлъыпхъуэну
кӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнукъэ
укӏэлъыпхъуэнукъэ
кӏэлъыпхъуэнукъэ
дыкӏэлъыпхъуэнукъэ
фыкӏэлъыпхъуэнукъэ
кӏэлъыпхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэмэ
укӏэлъыпхъуэмэ
кӏэлъыпхъуэмэ
дыкӏэлъыпхъуэмэ
фыкӏэлъыпхъуэмэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэмэ
укӏэлъымыпхъуэмэ
кӏэлъымыпхъуэмэ
дыкӏэлъымыпхъуэмэ
фыкӏэлъымыпхъуэмэ
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуамэ
укӏэлъыпхъуамэ
кӏэлъыпхъуамэ
дыкӏэлъыпхъуамэ
фыкӏэлъыпхъуамэ
кӏэлъыпхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуамэ
укӏэлъымыпхъуамэ
кӏэлъымыпхъуамэ
дыкӏэлъымыпхъуамэ
фыкӏэлъымыпхъуамэ
кӏэлъмыпхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъамэ
укӏэлъыпхъуэгъамэ
кӏэлъыпхъуэгъамэ
дыкӏэлъыпхъуэгъамэ
фыкӏэлъыпхъуэгъамэ
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэгъамэ
укӏэлъымыпхъуэгъамэ
кӏэлъымыпхъуэгъамэ
дыкӏэлъымыпхъуэгъамэ
фыкӏэлъымыпхъуэгъамэ
кӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнмэ
укӏэлъыпхъуэнмэ
кӏэлъыпхъуэнмэ
дыкӏэлъыпхъуэнмэ
фыкӏэлъыпхъуэнмэ
кӏэлъыпхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнмэ
укӏэлъымыпхъуэнмэ
кӏэлъымыпхъуэнмэ
дыкӏэлъымыпхъуэнмэ
фыкӏэлъымыпхъуэнмэ
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнумэ
укӏэлъыпхъуэнумэ
кӏэлъыпхъуэнумэ
дыкӏэлъыпхъуэнумэ
фыкӏэлъыпхъуэнумэ
кӏэлъыпхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнумэ
укӏэлъымыпхъуэнумэ
кӏэлъымыпхъуэнумэ
дыкӏэлъымыпхъуэнумэ
фыкӏэлъымыпхъуэнумэ
кӏэлъымыпхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэтэмэ
укӏэлъыпхъуэтэмэ
кӏэлъыпхъуэтэмэ
дыкӏэлъыпхъуэтэмэ
фыкӏэлъыпхъуэтэмэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэтэмэ
укӏэлъымыпхъуэтэмэ
кӏэлъымыпхъуэтэмэ
дыкӏэлъымыпхъуэтэмэ
фыкӏэлъымыпхъуэтэмэ
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуатэмэ
укӏэлъыпхъуатэмэ
кӏэлъыпхъуатэмэ
дыкӏэлъыпхъуатэмэ
фыкӏэлъыпхъуатэмэ
кӏэлъыпхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуатэмэ
укӏэлъымыпхъуатэмэ
кӏэлъымыпхъуатэмэ
дыкӏэлъымыпхъуатэмэ
фыкӏэлъымыпхъуатэмэ
кӏэлъымыпхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъатэмэ
укӏэлъыпхъуэгъатэмэ
кӏэлъыпхъуэгъатэмэ
дыкӏэлъыпхъуэгъатэмэ
фыкӏэлъыпхъуэгъатэмэ
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэгъатэмэ
укӏэлъымыпхъуэгъатэмэ
кӏэлъымыпхъуэгъатэмэ
дыкӏэлъымыпхъуэгъатэмэ
фыкӏэлъымыпхъуэгъатэмэ
кӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнтэмэ
укӏэлъыпхъуэнтэмэ
кӏэлъыпхъуэнтэмэ
дыкӏэлъыпхъуэнтэмэ
фыкӏэлъыпхъуэнтэмэ
кӏэлъыпхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнтэмэ
укӏэлъымыпхъуэнтэмэ
кӏэлъымыпхъуэнтэмэ
дыкӏэлъымыпхъуэнтэмэ
фыкӏэлъымыпхъуэнтэмэ
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнутэмэ
укӏэлъыпхъуэнутэмэ
кӏэлъыпхъуэнутэмэ
дыкӏэлъыпхъуэнутэмэ
фыкӏэлъыпхъуэнутэмэ
кӏэлъыпхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнутэмэ
укӏэлъымыпхъуэнутэмэ
кӏэлъымыпхъуэнутэмэ
дыкӏэлъымыпхъуэнутэмэ
фыкӏэлъымыпхъуэнутэмэ
кӏэлъымыпхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнт
укӏэлъыпхъуэнт
кӏэлъыпхъуэнт
дыкӏэлъыпхъуэнт
фыкӏэлъыпхъуэнт
кӏэлъыпхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнтэкъым
укӏэлъыпхъуэнтэкъым
кӏэлъыпхъуэнтэкъым
дыкӏэлъыпхъуэнтэкъым
фыкӏэлъыпхъуэнтэкъым
кӏэлъыпхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнут
укӏэлъыпхъуэнут
кӏэлъыпхъуэнут
дыкӏэлъыпхъуэнут
фыкӏэлъыпхъуэнут
кӏэлъыпхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнутэкъым
укӏэлъыпхъуэнутэкъым
кӏэлъыпхъуэнутэкъым
дыкӏэлъыпхъуэнутэкъым
фыкӏэлъыпхъуэнутэкъым
кӏэлъыпхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэми
укӏэлъыпхъуэми
кӏэлъыпхъуэми
дыкӏэлъыпхъуэми
фыкӏэлъыпхъуэми
кӏэлъыпхъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэми
укӏэлъымыпхъуэми
кӏэлъымыпхъуэми
дыкӏэлъымыпхъуэми
фыкӏэлъымыпхъуэми
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуами
укӏэлъыпхъуами
кӏэлъыпхъуами
дыкӏэлъыпхъуами
фыкӏэлъыпхъуами
кӏэлъыпхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуами
укӏэлъымыпхъуами
кӏэлъымыпхъуами
дыкӏэлъымыпхъуами
фыкӏэлъымыпхъуами
кӏэлъымыпхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъами
укӏэлъыпхъуэгъами
кӏэлъыпхъуэгъами
дыкӏэлъыпхъуэгъами
фыкӏэлъыпхъуэгъами
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэгъами
укӏэлъымыпхъуэгъами
кӏэлъымыпхъуэгъами
дыкӏэлъымыпхъуэгъами
фыкӏэлъымыпхъуэгъами
кӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнми
укӏэлъыпхъуэнми
кӏэлъыпхъуэнми
дыкӏэлъыпхъуэнми
фыкӏэлъыпхъуэнми
кӏэлъыпхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнми
укӏэлъымыпхъуэнми
кӏэлъымыпхъуэнми
дыкӏэлъымыпхъуэнми
фыкӏэлъымыпхъуэнми
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнуми
укӏэлъыпхъуэнуми
кӏэлъыпхъуэнуми
дыкӏэлъыпхъуэнуми
фыкӏэлъыпхъуэнуми
кӏэлъыпхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнуми
укӏэлъымыпхъуэнуми
кӏэлъымыпхъуэнуми
дыкӏэлъымыпхъуэнуми
фыкӏэлъымыпхъуэнуми
кӏэлъымыпхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэтэми
укӏэлъыпхъуэтэми
кӏэлъыпхъуэтэми
дыкӏэлъыпхъуэтэми
фыкӏэлъыпхъуэтэми
кӏэлъыпхъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэтэми
укӏэлъымыпхъуэтэми
кӏэлъымыпхъуэтэми
дыкӏэлъымыпхъуэтэми
фыкӏэлъымыпхъуэтэми
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуатэми
укӏэлъыпхъуатэми
кӏэлъыпхъуатэми
дыкӏэлъыпхъуатэми
фыкӏэлъыпхъуатэми
кӏэлъыпхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуатэми
укӏэлъымыпхъуатэми
кӏэлъымыпхъуатэми
дыкӏэлъымыпхъуатэми
фыкӏэлъымыпхъуатэми
кӏэлъымыпхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэгъатэми
укӏэлъыпхъуэгъатэми
кӏэлъыпхъуэгъатэми
дыкӏэлъыпхъуэгъатэми
фыкӏэлъыпхъуэгъатэми
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэгъатэми
укӏэлъымыпхъуэгъатэми
кӏэлъымыпхъуэгъатэми
дыкӏэлъымыпхъуэгъатэми
фыкӏэлъымыпхъуэгъатэми
кӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнтэми
укӏэлъыпхъуэнтэми
кӏэлъыпхъуэнтэми
дыкӏэлъыпхъуэнтэми
фыкӏэлъыпхъуэнтэми
кӏэлъыпхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнтэми
укӏэлъымыпхъуэнтэми
кӏэлъымыпхъуэнтэми
дыкӏэлъымыпхъуэнтэми
фыкӏэлъымыпхъуэнтэми
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуэнутэми
укӏэлъыпхъуэнутэми
кӏэлъыпхъуэнутэми
дыкӏэлъыпхъуэнутэми
фыкӏэлъыпхъуэнутэми
кӏэлъыпхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуэнутэми
укӏэлъымыпхъуэнутэми
кӏэлъымыпхъуэнутэми
дыкӏэлъымыпхъуэнутэми
фыкӏэлъымыпхъуэнутэми
кӏэлъымыпхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъпхъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуаи
укӏэлъыпхъуаи
кӏэлъыпхъуаи
дыкӏэлъыпхъуаи
фыкӏэлъыпхъуаи
кӏэлъыпхъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуакъыми
укӏэлъыпхъуакъыми
кӏэлъыпхъуакъыми
дыкӏэлъыпхъуакъыми
фыкӏэлъыпхъуакъыми
кӏэлъыпхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуащэрэт
укӏэлъыпхъуащэрэт
кӏэлъыпхъуащэрэт
дыкӏэлъыпхъуащэрэт
фыкӏэлъыпхъуащэрэт
кӏэлъыпхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыпхъуащэрэт
укӏэлъымыпхъуащэрэт
кӏэлъымыпхъуащэрэт
дыкӏэлъымыпхъуащэрэт
фыкӏэлъымыпхъуащэрэт
кӏэлъымыпхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнщ
укӏэлъыпхъуагъэнщ
кӏэлъыпхъуагъэнщ
дыкӏэлъыпхъуагъэнщ
фыкӏэлъыпхъуагъэнщ
кӏэлъыпхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнкъым
укӏэлъыпхъуагъэнкъым
кӏэлъыпхъуагъэнкъым
дыкӏэлъыпхъуагъэнкъым
фыкӏэлъыпхъуагъэнкъым
кӏэлъыпхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнт
укӏэлъыпхъуагъэнт
кӏэлъыпхъуагъэнт
дыкӏэлъыпхъуагъэнт
фыкӏэлъыпхъуагъэнт
кӏэлъыпхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
укӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
кӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
дыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
фыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
кӏэлъыпхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэн
укӏэлъыпхъуагъэн
кӏэлъыпхъуагъэн
дыкӏэлъыпхъуагъэн
фыкӏэлъыпхъуагъэн
кӏэлъыпхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнкъэ
укӏэлъыпхъуагъэнкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнкъэ
дыкӏэлъыпхъуагъэнкъэ
фыкӏэлъыпхъуагъэнкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнт
укӏэлъыпхъуагъэнт
кӏэлъыпхъуагъэнт
дыкӏэлъыпхъуагъэнт
фыкӏэлъыпхъуагъэнт
кӏэлъыпхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
укӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
дыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
фыкӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнущ
укӏэлъыпхъуагъэнущ
кӏэлъыпхъуагъэнущ
дыкӏэлъыпхъуагъэнущ
фыкӏэлъыпхъуагъэнущ
кӏэлъыпхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнукъым
укӏэлъыпхъуагъэнукъым
кӏэлъыпхъуагъэнукъым
дыкӏэлъыпхъуагъэнукъым
фыкӏэлъыпхъуагъэнукъым
кӏэлъыпхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнут
укӏэлъыпхъуагъэнут
кӏэлъыпхъуагъэнут
дыкӏэлъыпхъуагъэнут
фыкӏэлъыпхъуагъэнут
кӏэлъыпхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
укӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
кӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
дыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
фыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
кӏэлъыпхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэну
укӏэлъыпхъуагъэну
кӏэлъыпхъуагъэну
дыкӏэлъыпхъуагъэну
фыкӏэлъыпхъуагъэну
кӏэлъыпхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнукъэ
укӏэлъыпхъуагъэнукъэ
кӏэлъыпхъуагъэнукъэ
дыкӏэлъыпхъуагъэнукъэ
фыкӏэлъыпхъуагъэнукъэ
кӏэлъыпхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнут
укӏэлъыпхъуагъэнут
кӏэлъыпхъуагъэнут
дыкӏэлъыпхъуагъэнут
фыкӏэлъыпхъуагъэнут
кӏэлъыпхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
укӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
дыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
фыкӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
кӏэлъыпхъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэ
укӏэлъыпхъуэ
кӏэлъыпхъуэ
дыкӏэлъыпхъуэ
фыкӏэлъыпхъуэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэ
укӏэлъымыпхъуэ
кӏэлъымыпхъуэ
дыкӏэлъымыпхъуэ
фыкӏэлъымыпхъуэ
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуа
укӏэлъыпхъуа
кӏэлъыпхъуа
дыкӏэлъыпхъуа
фыкӏэлъыпхъуа
кӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуа
укӏэлъымыпхъуа
кӏэлъымыпхъуа
дыкӏэлъымыпхъуа
фыкӏэлъымыпхъуа
кӏэлъымыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэгъа
укӏэлъыпхъуэгъа
кӏэлъыпхъуэгъа
дыкӏэлъыпхъуэгъа
фыкӏэлъыпхъуэгъа
кӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэгъа
укӏэлъымыпхъуэгъа
кӏэлъымыпхъуэгъа
дыкӏэлъымыпхъуэгъа
фыкӏэлъымыпхъуэгъа
кӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэн
укӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн
дыкӏэлъыпхъуэн
фыкӏэлъыпхъуэн
кӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэн
укӏэлъымыпхъуэн
кӏэлъымыпхъуэн
дыкӏэлъымыпхъуэн
фыкӏэлъымыпхъуэн
кӏэлъымыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэну
укӏэлъыпхъуэну
кӏэлъыпхъуэну
дыкӏэлъыпхъуэну
фыкӏэлъыпхъуэну
кӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэну
укӏэлъымыпхъуэну
кӏэлъымыпхъуэну
дыкӏэлъымыпхъуэну
фыкӏэлъымыпхъуэну
кӏэлъымыпхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпхъуэ
узэрыкӏэлъыпхъуэ
зэрыкӏэлъыпхъуэ
дызэрыкӏэлъыпхъуэ
фызэрыкӏэлъыпхъуэ
зэрыкӏэлъыпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпхъуэ
узэрыкӏэлъымыпхъуэ
зэрыкӏэлъымыпхъуэ
дызэрыкӏэлъымыпхъуэ
фызэрыкӏэлъымыпхъуэ
зэрыкӏэлъымыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпхъуа
узэрыкӏэлъыпхъуа
зэрыкӏэлъыпхъуа
дызэрыкӏэлъыпхъуа
фызэрыкӏэлъыпхъуа
зэрыкӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпхъуа
узэрыкӏэлъымыпхъуа
зэрыкӏэлъымыпхъуа
дызэрыкӏэлъымыпхъуа
фызэрыкӏэлъымыпхъуа
зэрыкӏэлъымыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпхъуэгъа
узэрыкӏэлъыпхъуэгъа
зэрыкӏэлъыпхъуэгъа
дызэрыкӏэлъыпхъуэгъа
фызэрыкӏэлъыпхъуэгъа
зэрыкӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпхъуэгъа
узэрыкӏэлъымыпхъуэгъа
зэрыкӏэлъымыпхъуэгъа
дызэрыкӏэлъымыпхъуэгъа
фызэрыкӏэлъымыпхъуэгъа
зэрыкӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпхъуэн
узэрыкӏэлъыпхъуэн
зэрыкӏэлъыпхъуэн
дызэрыкӏэлъыпхъуэн
фызэрыкӏэлъыпхъуэн
зэрыкӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпхъуэн
узэрыкӏэлъымыпхъуэн
зэрыкӏэлъымыпхъуэн
дызэрыкӏэлъымыпхъуэн
фызэрыкӏэлъымыпхъуэн
зэрыкӏэлъымыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыпхъуэну
узэрыкӏэлъыпхъуэну
зэрыкӏэлъыпхъуэну
дызэрыкӏэлъыпхъуэну
фызэрыкӏэлъыпхъуэну
зэрыкӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыпхъуэну
узэрыкӏэлъымыпхъуэну
зэрыкӏэлъымыпхъуэну
дызэрыкӏэлъымыпхъуэну
фызэрыкӏэлъымыпхъуэну
зэрыкӏэлъымыпхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпхъуэ
ущыкӏэлъыпхъуэ
щыкӏэлъыпхъуэ
дыщыкӏэлъыпхъуэ
фыщыкӏэлъыпхъуэ
щыкӏэлъыпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпхъуэ
ущыкӏэлъымыпхъуэ
щыкӏэлъымыпхъуэ
дыщыкӏэлъымыпхъуэ
фыщыкӏэлъымыпхъуэ
щыкӏэлъымыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпхъуа
ущыкӏэлъыпхъуа
щыкӏэлъыпхъуа
дыщыкӏэлъыпхъуа
фыщыкӏэлъыпхъуа
щыкӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпхъуа
ущыкӏэлъымыпхъуа
щыкӏэлъымыпхъуа
дыщыкӏэлъымыпхъуа
фыщыкӏэлъымыпхъуа
щыкӏэлъымыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпхъуэгъа
ущыкӏэлъыпхъуэгъа
щыкӏэлъыпхъуэгъа
дыщыкӏэлъыпхъуэгъа
фыщыкӏэлъыпхъуэгъа
щыкӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпхъуэгъа
ущыкӏэлъымыпхъуэгъа
щыкӏэлъымыпхъуэгъа
дыщыкӏэлъымыпхъуэгъа
фыщыкӏэлъымыпхъуэгъа
щыкӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпхъуэн
ущыкӏэлъыпхъуэн
щыкӏэлъыпхъуэн
дыщыкӏэлъыпхъуэн
фыщыкӏэлъыпхъуэн
щыкӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпхъуэн
ущыкӏэлъымыпхъуэн
щыкӏэлъымыпхъуэн
дыщыкӏэлъымыпхъуэн
фыщыкӏэлъымыпхъуэн
щыкӏэлъымыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыпхъуэну
ущыкӏэлъыпхъуэну
щыкӏэлъыпхъуэну
дыщыкӏэлъыпхъуэну
фыщыкӏэлъыпхъуэну
щыкӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыпхъуэну
ущыкӏэлъымыпхъуэну
щыкӏэлъымыпхъуэну
дыщыкӏэлъымыпхъуэну
фыщыкӏэлъымыпхъуэну
щыкӏэлъымыпхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпхъуэ
уздыкӏэлъыпхъуэ
здыкӏэлъыпхъуэ
дыздыкӏэлъыпхъуэ
фыздыкӏэлъыпхъуэ
здыкӏэлъыпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпхъуэ
уздыкӏэлъымыпхъуэ
здыкӏэлъымыпхъуэ
дыздыкӏэлъымыпхъуэ
фыздыкӏэлъымыпхъуэ
здыкӏэлъымыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпхъуа
уздыкӏэлъыпхъуа
здыкӏэлъыпхъуа
дыздыкӏэлъыпхъуа
фыздыкӏэлъыпхъуа
здыкӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпхъуа
уздыкӏэлъымыпхъуа
здыкӏэлъымыпхъуа
дыздыкӏэлъымыпхъуа
фыздыкӏэлъымыпхъуа
здыкӏэлъымыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпхъуэгъа
уздыкӏэлъыпхъуэгъа
здыкӏэлъыпхъуэгъа
дыздыкӏэлъыпхъуэгъа
фыздыкӏэлъыпхъуэгъа
здыкӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпхъуэгъа
уздыкӏэлъымыпхъуэгъа
здыкӏэлъымыпхъуэгъа
дыздыкӏэлъымыпхъуэгъа
фыздыкӏэлъымыпхъуэгъа
здыкӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпхъуэн
уздыкӏэлъыпхъуэн
здыкӏэлъыпхъуэн
дыздыкӏэлъыпхъуэн
фыздыкӏэлъыпхъуэн
здыкӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпхъуэн
уздыкӏэлъымыпхъуэн
здыкӏэлъымыпхъуэн
дыздыкӏэлъымыпхъуэн
фыздыкӏэлъымыпхъуэн
здыкӏэлъымыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыпхъуэну
уздыкӏэлъыпхъуэну
здыкӏэлъыпхъуэну
дыздыкӏэлъыпхъуэну
фыздыкӏэлъыпхъуэну
здыкӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыпхъуэну
уздыкӏэлъымыпхъуэну
здыкӏэлъымыпхъуэну
дыздыкӏэлъымыпхъуэну
фыздыкӏэлъымыпхъуэну
здыкӏэлъымыпхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпхъуэ
ущӀыкӏэлъыпхъуэ
щӀыкӏэлъыпхъуэ
дыщӀыкӏэлъыпхъуэ
фыщӀыкӏэлъыпхъуэ
щӀыкӏэлъыпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпхъуэ
ущӀыкӏэлъымыпхъуэ
щӀыкӏэлъымыпхъуэ
дыщӀыкӏэлъымыпхъуэ
фыщӀыкӏэлъымыпхъуэ
щӀыкӏэлъымыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпхъуа
ущӀыкӏэлъыпхъуа
щӀыкӏэлъыпхъуа
дыщӀыкӏэлъыпхъуа
фыщӀыкӏэлъыпхъуа
щӀыкӏэлъыпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпхъуа
ущӀыкӏэлъымыпхъуа
щӀыкӏэлъымыпхъуа
дыщӀыкӏэлъымыпхъуа
фыщӀыкӏэлъымыпхъуа
щӀыкӏэлъымыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпхъуэгъа
ущӀыкӏэлъыпхъуэгъа
щӀыкӏэлъыпхъуэгъа
дыщӀыкӏэлъыпхъуэгъа
фыщӀыкӏэлъыпхъуэгъа
щӀыкӏэлъыпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпхъуэгъа
ущӀыкӏэлъымыпхъуэгъа
щӀыкӏэлъымыпхъуэгъа
дыщӀыкӏэлъымыпхъуэгъа
фыщӀыкӏэлъымыпхъуэгъа
щӀыкӏэлъымыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпхъуэн
ущӀыкӏэлъыпхъуэн
щӀыкӏэлъыпхъуэн
дыщӀыкӏэлъыпхъуэн
фыщӀыкӏэлъыпхъуэн
щӀыкӏэлъыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпхъуэн
ущӀыкӏэлъымыпхъуэн
щӀыкӏэлъымыпхъуэн
дыщӀыкӏэлъымыпхъуэн
фыщӀыкӏэлъымыпхъуэн
щӀыкӏэлъымыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыпхъуэну
ущӀыкӏэлъыпхъуэну
щӀыкӏэлъыпхъуэну
дыщӀыкӏэлъыпхъуэну
фыщӀыкӏэлъыпхъуэну
щӀыкӏэлъыпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыпхъуэну
ущӀыкӏэлъымыпхъуэну
щӀыкӏэлъымыпхъуэну
дыщӀыкӏэлъымыпхъуэну
фыщӀыкӏэлъымыпхъуэну
щӀыкӏэлъымыпхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэу
укӏэлъыпхъуэу
кӏэлъыпхъуэу
дыкӏэлъыпхъуэу
фыкӏэлъыпхъуэу
кӏэлъыпхъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэу
укӏэлъымыпхъуэу
кӏэлъымыпхъуэу
дыкӏэлъымыпхъуэу
фыкӏэлъымыпхъуэу
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуауэ
укӏэлъыпхъуауэ
кӏэлъыпхъуауэ
дыкӏэлъыпхъуауэ
фыкӏэлъыпхъуауэ
кӏэлъыпхъуауэ / кӏэлъыпхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуауэ
укӏэлъымыпхъуауэ
кӏэлъымыпхъуауэ
дыкӏэлъымыпхъуауэ
фыкӏэлъымыпхъуауэ
кӏэлъымыпхъуауэ(хэ) / кӏэлъымыпхъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыпхъуэурэ
укӏэлъыпхъуэурэ
кӏэлъыпхъуэурэ
дыкӏэлъыпхъуэурэ
фыкӏэлъыпхъуэурэ
кӏэлъыпхъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыпхъуэурэ
укӏэлъымыпхъуэурэ
кӏэлъымыпхъуэурэ
дыкӏэлъымыпхъуэурэ
фыкӏэлъымыпхъуэурэ
кӏэлъымыпхъуэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъопхъуэ
сыкӏэлъопхъуэ
--
сыфкӏэлъопхъуэ
сакӏэлъопхъуэ(хэ)
уэ
ускӏэлъопхъуэ
--
укӏэлъопхъуэ
уткӏэлъопхъуэ
--
уакӏэлъопхъуэ(хэ)
ар
скӏэлъопхъуэ
пкӏэлъопхъуэ
кӏэлъопхъуэ
ткӏэлъопхъуэ
фкӏэлъопхъуэ
якӏэлъопхъуэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъопхъуэ
дыкӏэлъопхъуэ
--
дыфкӏэлъопхъуэ
дакӏэлъопхъуэ(хэ)
фэ
фыскӏэлъопхъуэ
--
фыкӏэлъопхъуэ
фыткӏэлъопхъуэ
--
факӏэлъопхъуэ(хэ)
ахэр
скӏэлъопхъуэ
пкӏэлъопхъуэ
кӏэлъопхъуэ
ткӏэлъопхъуэ
фкӏэлъопхъуэ
якӏэлъопхъуэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъыпхъуэрэ
сыкӏэлъыпхъуэрэ
--
сыфкӏэлъыпхъуэрэ
сакӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
уэ
ускӏэлъыпхъуэрэ
--
укӏэлъыпхъуэрэ
уткӏэлъыпхъуэрэ
--
уакӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
ар
скӏэлъыпхъуэрэ
пкӏэлъыпхъуэрэ
кӏэлъыпхъуэрэ
ткӏэлъыпхъуэрэ
фкӏэлъыпхъуэрэ
якӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпкӏэлъыпхъуэрэ
дыкӏэлъыпхъуэрэ
--
дыфкӏэлъыпхъуэрэ
дакӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
фэ
фыскӏэлъыпхъуэрэ
--
фыкӏэлъыпхъуэрэ
фытдкӏэлъыпхъуэрэ
--
факӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
ахэр
скӏэлъыпхъуэрэ
пкӏэлъыпхъуэрэ
кӏэлъыпхъуэрэ
ткӏэлъыпхъуэрэ
фкӏэлъыпхъуэрэ
якӏэлъыпхъуэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эр
--
[пхъу]эхэр
Эргативнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эм
--
[пхъу]эхэм
Послеложнэ:
[пхъу]экӀэ
[пхъу]эмкӀэ
[пхъу]эхэкӀэ
[пхъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]эуэ
[пхъу]эрауэ
[пхъу]эхэу
[пхъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ар
--
[пхъу]ахэр
Эргативнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ам
--
[пхъу]ахэм
Послеложнэ:
[пхъу]акӀэ
[пхъу]амкӀэ
[пхъу]ахэкӀэ
[пхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]ауэ
[пхъу]арауэ
[пхъу]ахэу
[пхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эныр
--
[пхъу]энхэр
Эргативнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эным
--
[пхъу]энхэм
Послеложнэ:
[пхъу]энкӀэ
[пхъу]энымкӀэ
[пхъу]энхэкӀэ
[пхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энырауэ
[пхъу]энхэу
[пхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энур
--
[пхъу]энухэр
Эргативнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энум
--
[пхъу]энухэм
Послеложнэ:
[пхъу]энукӀэ
[пхъу]энумкӀэ
[пхъу]энухэкӀэ
[пхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]энууэ
[пхъу]энурауэ
[пхъу]энухэу
[пхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым кӀэлъыӀэбэурэ епхъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
УӀэгъэ хьэлъэ щытехуам, сурэтым щӀалэр кӀэлъыпхъуат. Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъыпхъуэн: seize or grab from behind sb or sth which is walking or running away
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъыпхъуэн: хватать сзади кого-л. убегающего, уходящего
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.