АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + дэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыдэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыдэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъыдэмылъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэн
укӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн
дыкӏэлъыдэлъэдэн
фыкӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэн
укӏэлъыдэмылъэдэн
кӏэлъыдэмылъэдэн
дыкӏэлъыдэмылъэдэн
фыкӏэлъыдэмылъэдэн
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыдэлъадэ!
фыкӏэлъыдэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъыдэмылъадэ!
фыкӏэлъыдэмылъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдрелъадэ
укӏэлъыдрелъадэ
кӏэлъыдрелъадэ
дыкӏэлъыдрелъадэ
фыкӏэлъыдрелъадэ
кӏэлъыдрелъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдремылъадэ
укӏэлъыдремылъадэ
кӏэлъыдремылъадэ
дыкӏэлъыдремылъадэ
фыкӏэлъыдремылъадэ
кӏэлъыдремылъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдолъадэ(р)
укӏэлъыдолъадэ(р)
кӏэлъыдолъадэ(р)
дыкӏэлъыдолъадэ(р)
фыкӏэлъыдолъадэ(р)
кӏэлъыдолъадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэркъым
укӏэлъыдэлъадэркъым
кӏэлъыдэлъадэркъым
дыкӏэлъыдэлъадэркъым
фыкӏэлъыдэлъадэркъым
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
укӏэлъыдэлъадэ(р)т
кӏэлъыдэлъадэ(р)т
дыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
фыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъым
укӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъым
кӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъым
дыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъым
фыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъым
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдащ
укӏэлъыдэлъэдащ
кӏэлъыдэлъэдащ
дыкӏэлъыдэлъэдащ
фыкӏэлъыдэлъэдащ
кӏэлъыдэлъэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдакъым
укӏэлъыдэлъэдакъым
кӏэлъыдэлъэдакъым
дыкӏэлъыдэлъэдакъым
фыкӏэлъыдэлъэдакъым
кӏэлъыдэлъэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдат
укӏэлъыдэлъэдат
кӏэлъыдэлъэдат
дыкӏэлъыдэлъэдат
фыкӏэлъыдэлъэдат
кӏэлъыдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдатэкъым
укӏэлъыдэлъэдатэкъым
кӏэлъыдэлъэдатэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдатэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдатэкъым
кӏэлъыдэлъэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъащ
укӏэлъыдэлъэдэгъащ
кӏэлъыдэлъэдэгъащ
дыкӏэлъыдэлъэдэгъащ
фыкӏэлъыдэлъэдэгъащ
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъакъым
укӏэлъыдэлъэдэгъакъым
кӏэлъыдэлъэдэгъакъым
дыкӏэлъыдэлъэдэгъакъым
фыкӏэлъыдэлъэдэгъакъым
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъат
укӏэлъыдэлъэдэгъат
кӏэлъыдэлъэдэгъат
дыкӏэлъыдэлъэдэгъат
фыкӏэлъыдэлъэдэгъат
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъым
укӏэлъыдэлъэдэгъатэкъым
кӏэлъыдэлъэдэгъатэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъым
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэщ
укӏэлъыдэлъадэщ
кӏэлъыдэлъадэщ
дыкӏэлъыдэлъадэщ
фыкӏэлъыдэлъадэщ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэкъым
укӏэлъыдэлъадэкъым
кӏэлъыдэлъадэкъым
дыкӏэлъыдэлъадэкъым
фыкӏэлъыдэлъадэкъым
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэт
укӏэлъыдэлъадэт
кӏэлъыдэлъадэт
дыкӏэлъыдэлъадэт
фыкӏэлъыдэлъадэт
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэтэкъым
укӏэлъыдэлъадэтэкъым
кӏэлъыдэлъадэтэкъым
дыкӏэлъыдэлъадэтэкъым
фыкӏэлъыдэлъадэтэкъым
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнщ
укӏэлъыдэлъэдэнщ
кӏэлъыдэлъэдэнщ
дыкӏэлъыдэлъэдэнщ
фыкӏэлъыдэлъэдэнщ
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнкъым
укӏэлъыдэлъэдэнкъым
кӏэлъыдэлъэдэнкъым
дыкӏэлъыдэлъэдэнкъым
фыкӏэлъыдэлъэдэнкъым
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнущ
укӏэлъыдэлъэдэнущ
кӏэлъыдэлъэдэнущ
дыкӏэлъыдэлъэдэнущ
фыкӏэлъыдэлъэдэнущ
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнукъым
укӏэлъыдэлъэдэнукъым
кӏэлъыдэлъэдэнукъым
дыкӏэлъыдэлъэдэнукъым
фыкӏэлъыдэлъэдэнукъым
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэрэ
укӏэлъыдэлъадэрэ
кӏэлъыдэлъадэрэ
дыкӏэлъыдэлъадэрэ
фыкӏэлъыдэлъадэрэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэркъэ
укӏэлъыдэлъадэркъэ
кӏэлъыдэлъадэркъэ
дыкӏэлъыдэлъадэркъэ
фыкӏэлъыдэлъадэркъэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
укӏэлъыдэлъадэ(р)т
кӏэлъыдэлъадэ(р)т
дыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
фыкӏэлъыдэлъадэ(р)т
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъэ
укӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъэ
кӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъыдэлъадэ(р)тэкъэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэда
укӏэлъыдэлъэда
кӏэлъыдэлъэда
дыкӏэлъыдэлъэда
фыкӏэлъыдэлъэда
кӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдакъэ
укӏэлъыдэлъэдакъэ
кӏэлъыдэлъэдакъэ
дыкӏэлъыдэлъэдакъэ
фыкӏэлъыдэлъэдакъэ
кӏэлъыдэлъэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдат
укӏэлъыдэлъэдат
кӏэлъыдэлъэдат
дыкӏэлъыдэлъэдат
фыкӏэлъыдэлъэдат
кӏэлъыдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдатэкъэ
укӏэлъыдэлъэдатэкъэ
кӏэлъыдэлъэдатэкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдатэкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдатэкъэ
кӏэлъыдэлъэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъа
укӏэлъыдэлъэдэгъа
кӏэлъыдэлъэдэгъа
дыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фыкӏэлъыдэлъэдэгъа
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъакъэ
укӏэлъыдэлъэдэгъакъэ
кӏэлъыдэлъэдэгъакъэ
дыкӏэлъыдэлъэдэгъакъэ
фыкӏэлъыдэлъэдэгъакъэ
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъат
укӏэлъыдэлъэдэгъат
кӏэлъыдэлъэдэгъат
дыкӏэлъыдэлъэдэгъат
фыкӏэлъыдэлъэдэгъат
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъэ
укӏэлъыдэлъэдэгъатэкъэ
кӏэлъыдэлъэдэгъатэкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдэгъатэкъэ
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэ
укӏэлъыдэлъадэ
кӏэлъыдэлъадэ
дыкӏэлъыдэлъадэ
фыкӏэлъыдэлъадэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэкъэ
укӏэлъыдэлъадэкъэ
кӏэлъыдэлъадэкъэ
дыкӏэлъыдэлъадэкъэ
фыкӏэлъыдэлъадэкъэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэт
укӏэлъыдэлъадэт
кӏэлъыдэлъадэт
дыкӏэлъыдэлъадэт
фыкӏэлъыдэлъадэт
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэтэкъэ
укӏэлъыдэлъадэтэкъэ
кӏэлъыдэлъадэтэкъэ
дыкӏэлъыдэлъадэтэкъэ
фыкӏэлъыдэлъадэтэкъэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэн
укӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн
дыкӏэлъыдэлъэдэн
фыкӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнкъэ
укӏэлъыдэлъэдэнкъэ
кӏэлъыдэлъэдэнкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнкъэ
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэну
укӏэлъыдэлъэдэну
кӏэлъыдэлъэдэну
дыкӏэлъыдэлъэдэну
фыкӏэлъыдэлъэдэну
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнукъэ
укӏэлъыдэлъэдэнукъэ
кӏэлъыдэлъэдэнукъэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнукъэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнукъэ
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэмэ
укӏэлъыдэлъадэмэ
кӏэлъыдэлъадэмэ
дыкӏэлъыдэлъадэмэ
фыкӏэлъыдэлъадэмэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъадэмэ
укӏэлъыдэмылъадэмэ
кӏэлъыдэмылъадэмэ
дыкӏэлъыдэмылъадэмэ
фыкӏэлъыдэмылъадэмэ
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдамэ
укӏэлъыдэлъэдамэ
кӏэлъыдэлъэдамэ
дыкӏэлъыдэлъэдамэ
фыкӏэлъыдэлъэдамэ
кӏэлъыдэлъэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдамэ
укӏэлъыдэмылъэдамэ
кӏэлъыдэмылъэдамэ
дыкӏэлъыдэмылъэдамэ
фыкӏэлъыдэмылъэдамэ
мылъэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъамэ
укӏэлъыдэлъэдэгъамэ
кӏэлъыдэлъэдэгъамэ
дыкӏэлъыдэлъэдэгъамэ
фыкӏэлъыдэлъэдэгъамэ
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэгъамэ
укӏэлъыдэмылъэдэгъамэ
кӏэлъыдэмылъэдэгъамэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэгъамэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэгъамэ
кӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнмэ
укӏэлъыдэлъэдэнмэ
кӏэлъыдэлъэдэнмэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнмэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнмэ
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнмэ
укӏэлъыдэмылъэдэнмэ
кӏэлъыдэмылъэдэнмэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэнмэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэнмэ
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнумэ
укӏэлъыдэлъэдэнумэ
кӏэлъыдэлъэдэнумэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнумэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнумэ
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнумэ
укӏэлъыдэмылъэдэнумэ
кӏэлъыдэмылъэдэнумэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэнумэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэнумэ
кӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэтэмэ
укӏэлъыдэлъадэтэмэ
кӏэлъыдэлъадэтэмэ
дыкӏэлъыдэлъадэтэмэ
фыкӏэлъыдэлъадэтэмэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъадэтэмэ
укӏэлъыдэмылъадэтэмэ
кӏэлъыдэмылъадэтэмэ
дыкӏэлъыдэмылъадэтэмэ
фыкӏэлъыдэмылъадэтэмэ
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдатэмэ
укӏэлъыдэлъэдатэмэ
кӏэлъыдэлъэдатэмэ
дыкӏэлъыдэлъэдатэмэ
фыкӏэлъыдэлъэдатэмэ
кӏэлъыдэлъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдатэмэ
укӏэлъыдэмылъэдатэмэ
кӏэлъыдэмылъэдатэмэ
дыкӏэлъыдэмылъэдатэмэ
фыкӏэлъыдэмылъэдатэмэ
кӏэлъыдэмылъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъатэмэ
укӏэлъыдэлъэдэгъатэмэ
кӏэлъыдэлъэдэгъатэмэ
дыкӏэлъыдэлъэдэгъатэмэ
фыкӏэлъыдэлъэдэгъатэмэ
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэмэ
укӏэлъыдэмылъэдэгъатэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэгъатэмэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэмэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнтэмэ
укӏэлъыдэлъэдэнтэмэ
кӏэлъыдэлъэдэнтэмэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнтэмэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнтэмэ
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнтэмэ
укӏэлъыдэмылъэдэнтэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэнтэмэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэнтэмэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэнтэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнутэмэ
укӏэлъыдэлъэдэнутэмэ
кӏэлъыдэлъэдэнутэмэ
дыкӏэлъыдэлъэдэнутэмэ
фыкӏэлъыдэлъэдэнутэмэ
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнутэмэ
укӏэлъыдэмылъэдэнутэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэнутэмэ
дыкӏэлъыдэмылъэдэнутэмэ
фыкӏэлъыдэмылъэдэнутэмэ
кӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнт
укӏэлъыдэлъэдэнт
кӏэлъыдэлъэдэнт
дыкӏэлъыдэлъэдэнт
фыкӏэлъыдэлъэдэнт
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнтэкъым
укӏэлъыдэлъэдэнтэкъым
кӏэлъыдэлъэдэнтэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдэнтэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдэнтэкъым
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнут
укӏэлъыдэлъэдэнут
кӏэлъыдэлъэдэнут
дыкӏэлъыдэлъэдэнут
фыкӏэлъыдэлъэдэнут
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнутэкъым
укӏэлъыдэлъэдэнутэкъым
кӏэлъыдэлъэдэнутэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдэнутэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдэнутэкъым
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэми
укӏэлъыдэлъадэми
кӏэлъыдэлъадэми
дыкӏэлъыдэлъадэми
фыкӏэлъыдэлъадэми
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъадэми
укӏэлъыдэмылъадэми
кӏэлъыдэмылъадэми
дыкӏэлъыдэмылъадэми
фыкӏэлъыдэмылъадэми
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдами
укӏэлъыдэлъэдами
кӏэлъыдэлъэдами
дыкӏэлъыдэлъэдами
фыкӏэлъыдэлъэдами
кӏэлъыдэлъэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдами
укӏэлъыдэмылъэдами
кӏэлъыдэмылъэдами
дыкӏэлъыдэмылъэдами
фыкӏэлъыдэмылъэдами
кӏэлъыдэмылъэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъами
укӏэлъыдэлъэдэгъами
кӏэлъыдэлъэдэгъами
дыкӏэлъыдэлъэдэгъами
фыкӏэлъыдэлъэдэгъами
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэгъами
укӏэлъыдэмылъэдэгъами
кӏэлъыдэмылъэдэгъами
дыкӏэлъыдэмылъэдэгъами
фыкӏэлъыдэмылъэдэгъами
кӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнми
укӏэлъыдэлъэдэнми
кӏэлъыдэлъэдэнми
дыкӏэлъыдэлъэдэнми
фыкӏэлъыдэлъэдэнми
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнми
укӏэлъыдэмылъэдэнми
кӏэлъыдэмылъэдэнми
дыкӏэлъыдэмылъэдэнми
фыкӏэлъыдэмылъэдэнми
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнуми
укӏэлъыдэлъэдэнуми
кӏэлъыдэлъэдэнуми
дыкӏэлъыдэлъэдэнуми
фыкӏэлъыдэлъэдэнуми
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнуми
укӏэлъыдэмылъэдэнуми
кӏэлъыдэмылъэдэнуми
дыкӏэлъыдэмылъэдэнуми
фыкӏэлъыдэмылъэдэнуми
кӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъадэтэми
укӏэлъыдэлъадэтэми
кӏэлъыдэлъадэтэми
дыкӏэлъыдэлъадэтэми
фыкӏэлъыдэлъадэтэми
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъадэтэми
укӏэлъыдэмылъадэтэми
кӏэлъыдэмылъадэтэми
дыкӏэлъыдэмылъадэтэми
фыкӏэлъыдэмылъадэтэми
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдатэми
укӏэлъыдэлъэдатэми
кӏэлъыдэлъэдатэми
дыкӏэлъыдэлъэдатэми
фыкӏэлъыдэлъэдатэми
кӏэлъыдэлъэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдатэми
укӏэлъыдэмылъэдатэми
кӏэлъыдэмылъэдатэми
дыкӏэлъыдэмылъэдатэми
фыкӏэлъыдэмылъэдатэми
кӏэлъыдэмылъэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэгъатэми
укӏэлъыдэлъэдэгъатэми
кӏэлъыдэлъэдэгъатэми
дыкӏэлъыдэлъэдэгъатэми
фыкӏэлъыдэлъэдэгъатэми
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэми
укӏэлъыдэмылъэдэгъатэми
кӏэлъыдэмылъэдэгъатэми
дыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэми
фыкӏэлъыдэмылъэдэгъатэми
кӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнтэми
укӏэлъыдэлъэдэнтэми
кӏэлъыдэлъэдэнтэми
дыкӏэлъыдэлъэдэнтэми
фыкӏэлъыдэлъэдэнтэми
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнтэми
укӏэлъыдэмылъэдэнтэми
кӏэлъыдэмылъэдэнтэми
дыкӏэлъыдэмылъэдэнтэми
фыкӏэлъыдэмылъэдэнтэми
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдэнутэми
укӏэлъыдэлъэдэнутэми
кӏэлъыдэлъэдэнутэми
дыкӏэлъыдэлъэдэнутэми
фыкӏэлъыдэлъэдэнутэми
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдэнутэми
укӏэлъыдэмылъэдэнутэми
кӏэлъыдэмылъэдэнутэми
дыкӏэлъыдэмылъэдэнутэми
фыкӏэлъыдэмылъэдэнутэми
кӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгълъэдэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдаи
укӏэлъыдэлъэдаи
кӏэлъыдэлъэдаи
дыкӏэлъыдэлъэдаи
фыкӏэлъыдэлъэдаи
кӏэлъыдэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдакъыми
укӏэлъыдэлъэдакъыми
кӏэлъыдэлъэдакъыми
дыкӏэлъыдэлъэдакъыми
фыкӏэлъыдэлъэдакъыми
кӏэлъыдэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдащэрэт
укӏэлъыдэлъэдащэрэт
кӏэлъыдэлъэдащэрэт
дыкӏэлъыдэлъэдащэрэт
фыкӏэлъыдэлъэдащэрэт
кӏэлъыдэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэмылъэдащэрэт
укӏэлъыдэмылъэдащэрэт
кӏэлъыдэмылъэдащэрэт
дыкӏэлъыдэмылъэдащэрэт
фыкӏэлъыдэмылъэдащэрэт
кӏэлъыдэмылъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнщ
укӏэлъыдэлъэдагъэнщ
кӏэлъыдэлъэдагъэнщ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнщ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнщ
кӏэлъыдэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
укӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
укӏэлъыдэлъэдагъэнт
кӏэлъыдэлъэдагъэнт
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
кӏэлъыдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
укӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэн
укӏэлъыдэлъэдагъэн
кӏэлъыдэлъэдагъэн
дыкӏэлъыдэлъэдагъэн
фыкӏэлъыдэлъэдагъэн
кӏэлъыдэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
укӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
укӏэлъыдэлъэдагъэнт
кӏэлъыдэлъэдагъэнт
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнт
кӏэлъыдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
укӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнущ
укӏэлъыдэлъэдагъэнущ
кӏэлъыдэлъэдагъэнущ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнущ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнущ
кӏэлъыдэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
укӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
укӏэлъыдэлъэдагъэнут
кӏэлъыдэлъэдагъэнут
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
кӏэлъыдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
укӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
кӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэну
укӏэлъыдэлъэдагъэну
кӏэлъыдэлъэдагъэну
дыкӏэлъыдэлъэдагъэну
фыкӏэлъыдэлъэдагъэну
кӏэлъыдэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
укӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
укӏэлъыдэлъэдагъэнут
кӏэлъыдэлъэдагъэнут
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнут
кӏэлъыдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
укӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
дыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
фыкӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
кӏэлъыдэлъэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъадэ
укӏэлъыдэлъадэ
кӏэлъыдэлъадэ
дыкӏэлъыдэлъадэ
фыкӏэлъыдэлъадэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъадэ
укӏэлъыдэмылъадэ
кӏэлъыдэмылъадэ
дыкӏэлъыдэмылъадэ
фыкӏэлъыдэмылъадэ
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъэда
укӏэлъыдэлъэда
кӏэлъыдэлъэда
дыкӏэлъыдэлъэда
фыкӏэлъыдэлъэда
кӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъэда
укӏэлъыдэмылъэда
кӏэлъыдэмылъэда
дыкӏэлъыдэмылъэда
фыкӏэлъыдэмылъэда
кӏэлъыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъэдэгъа
укӏэлъыдэлъэдэгъа
кӏэлъыдэлъэдэгъа
дыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фыкӏэлъыдэлъэдэгъа
кӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
укӏэлъыдэмылъэдэгъа
кӏэлъыдэмылъэдэгъа
дыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
фыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
кӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъэдэн
укӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн
дыкӏэлъыдэлъэдэн
фыкӏэлъыдэлъэдэн
кӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъэдэн
укӏэлъыдэмылъэдэн
кӏэлъыдэмылъэдэн
дыкӏэлъыдэмылъэдэн
фыкӏэлъыдэмылъэдэн
кӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъэдэну
укӏэлъыдэлъэдэну
кӏэлъыдэлъэдэну
дыкӏэлъыдэлъэдэну
фыкӏэлъыдэлъэдэну
кӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъэдэну
укӏэлъыдэмылъэдэну
кӏэлъыдэмылъэдэну
дыкӏэлъыдэмылъэдэну
фыкӏэлъыдэмылъэдэну
кӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэлъадэ
узэрыкӏэлъыдэлъадэ
зэрыкӏэлъыдэлъадэ
дызэрыкӏэлъыдэлъадэ
фызэрыкӏэлъыдэлъадэ
зэрыкӏэлъыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэмылъадэ
узэрыкӏэлъыдэмылъадэ
зэрыкӏэлъыдэмылъадэ
дызэрыкӏэлъыдэмылъадэ
фызэрыкӏэлъыдэмылъадэ
зэрыкӏэлъыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэлъэда
узэрыкӏэлъыдэлъэда
зэрыкӏэлъыдэлъэда
дызэрыкӏэлъыдэлъэда
фызэрыкӏэлъыдэлъэда
зэрыкӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэмылъэда
узэрыкӏэлъыдэмылъэда
зэрыкӏэлъыдэмылъэда
дызэрыкӏэлъыдэмылъэда
фызэрыкӏэлъыдэмылъэда
зэрыкӏэлъыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа
узэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа
зэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дызэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фызэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа
зэрыкӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
узэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дызэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
фызэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэлъэдэн
узэрыкӏэлъыдэлъэдэн
зэрыкӏэлъыдэлъэдэн
дызэрыкӏэлъыдэлъэдэн
фызэрыкӏэлъыдэлъэдэн
зэрыкӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэмылъэдэн
узэрыкӏэлъыдэмылъэдэн
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэн
дызэрыкӏэлъыдэмылъэдэн
фызэрыкӏэлъыдэмылъэдэн
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэлъэдэну
узэрыкӏэлъыдэлъэдэну
зэрыкӏэлъыдэлъэдэну
дызэрыкӏэлъыдэлъэдэну
фызэрыкӏэлъыдэлъэдэну
зэрыкӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыдэмылъэдэну
узэрыкӏэлъыдэмылъэдэну
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэну
дызэрыкӏэлъыдэмылъэдэну
фызэрыкӏэлъыдэмылъэдэну
зэрыкӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэлъадэ
ущыкӏэлъыдэлъадэ
щыкӏэлъыдэлъадэ
дыщыкӏэлъыдэлъадэ
фыщыкӏэлъыдэлъадэ
щыкӏэлъыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэмылъадэ
ущыкӏэлъыдэмылъадэ
щыкӏэлъыдэмылъадэ
дыщыкӏэлъыдэмылъадэ
фыщыкӏэлъыдэмылъадэ
щыкӏэлъыдэмылъадэ(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэлъэда
ущыкӏэлъыдэлъэда
щыкӏэлъыдэлъэда
дыщыкӏэлъыдэлъэда
фыщыкӏэлъыдэлъэда
щыкӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэмылъэда
ущыкӏэлъыдэмылъэда
щыкӏэлъыдэмылъэда
дыщыкӏэлъыдэмылъэда
фыщыкӏэлъыдэмылъэда
щыкӏэлъыдэмылъэда(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэлъэдэгъа
ущыкӏэлъыдэлъэдэгъа
щыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дыщыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фыщыкӏэлъыдэлъэдэгъа
щыкӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
ущыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
щыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дыщыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
фыщыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
щыкӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэлъэдэн
ущыкӏэлъыдэлъэдэн
щыкӏэлъыдэлъэдэн
дыщыкӏэлъыдэлъэдэн
фыщыкӏэлъыдэлъэдэн
щыкӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэмылъэдэн
ущыкӏэлъыдэмылъэдэн
щыкӏэлъыдэмылъэдэн
дыщыкӏэлъыдэмылъэдэн
фыщыкӏэлъыдэмылъэдэн
щыкӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэлъэдэну
ущыкӏэлъыдэлъэдэну
щыкӏэлъыдэлъэдэну
дыщыкӏэлъыдэлъэдэну
фыщыкӏэлъыдэлъэдэну
щыкӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыдэмылъэдэну
ущыкӏэлъыдэмылъэдэну
щыкӏэлъыдэмылъэдэну
дыщыкӏэлъыдэмылъэдэну
фыщыкӏэлъыдэмылъэдэну
щыкӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэлъадэ
удзыкӏэлъыдэлъадэ
дзыкӏэлъыдэлъадэ
дыдзыкӏэлъыдэлъадэ
фыдзыкӏэлъыдэлъадэ
дзыкӏэлъыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэмылъадэ
удзыкӏэлъыдэмылъадэ
дзыкӏэлъыдэмылъадэ
дыдзыкӏэлъыдэмылъадэ
фыдзыкӏэлъыдэмылъадэ
дзыкӏэлъыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэлъэда
удзыкӏэлъыдэлъэда
дзыкӏэлъыдэлъэда
дыдзыкӏэлъыдэлъэда
фыдзыкӏэлъыдэлъэда
дзыкӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэмылъэда
удзыкӏэлъыдэмылъэда
дзыкӏэлъыдэмылъэда
дыдзыкӏэлъыдэмылъэда
фыдзыкӏэлъыдэмылъэда
дзыкӏэлъыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэлъэдэгъа
удзыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дзыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дыдзыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фыдзыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дзыкӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
удзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дыдзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
фыдзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дзыкӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэлъэдэн
удзыкӏэлъыдэлъэдэн
дзыкӏэлъыдэлъэдэн
дыдзыкӏэлъыдэлъэдэн
фыдзыкӏэлъыдэлъэдэн
дзыкӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэмылъэдэн
удзыкӏэлъыдэмылъэдэн
дзыкӏэлъыдэмылъэдэн
дыдзыкӏэлъыдэмылъэдэн
фыдзыкӏэлъыдэмылъэдэн
дзыкӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэлъэдэну
удзыкӏэлъыдэлъэдэну
дзыкӏэлъыдэлъэдэну
дыдзыкӏэлъыдэлъэдэну
фыдзыкӏэлъыдэлъэдэну
дзыкӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкӏэлъыдэмылъэдэну
удзыкӏэлъыдэмылъэдэну
дзыкӏэлъыдэмылъэдэну
дыдзыкӏэлъыдэмылъэдэну
фыдзыкӏэлъыдэмылъэдэну
дзыкӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэлъадэ
ущӀыкӏэлъыдэлъадэ
щӀыкӏэлъыдэлъадэ
дыщӀыкӏэлъыдэлъадэ
фыщӀыкӏэлъыдэлъадэ
щӀыкӏэлъыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэмылъадэ
ущӀыкӏэлъыдэмылъадэ
щӀыкӏэлъыдэмылъадэ
дыщӀыкӏэлъыдэмылъадэ
фыщӀыкӏэлъыдэмылъадэ
щӀыкӏэлъыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэлъэда
ущӀыкӏэлъыдэлъэда
щӀыкӏэлъыдэлъэда
дыщӀыкӏэлъыдэлъэда
фыщӀыкӏэлъыдэлъэда
щӀыкӏэлъыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэмылъэда
ущӀыкӏэлъыдэмылъэда
щӀыкӏэлъыдэмылъэда
дыщӀыкӏэлъыдэмылъэда
фыщӀыкӏэлъыдэмылъэда
щӀыкӏэлъыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа
ущӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа
щӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа
дыщӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа
фыщӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа
щӀыкӏэлъыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
ущӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
дыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
фыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэлъэдэн
ущӀыкӏэлъыдэлъэдэн
щӀыкӏэлъыдэлъэдэн
дыщӀыкӏэлъыдэлъэдэн
фыщӀыкӏэлъыдэлъэдэн
щӀыкӏэлъыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэн
ущӀыкӏэлъыдэмылъэдэн
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэн
дыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэн
фыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэн
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэлъэдэну
ущӀыкӏэлъыдэлъэдэну
щӀыкӏэлъыдэлъэдэну
дыщӀыкӏэлъыдэлъэдэну
фыщӀыкӏэлъыдэлъэдэну
щӀыкӏэлъыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэну
ущӀыкӏэлъыдэмылъэдэну
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэну
дыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэну
фыщӀыкӏэлъыдэмылъэдэну
щӀыкӏэлъыдэмылъэдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъадэу
укӏэлъыдэлъадэу
кӏэлъыдэлъадэу
дыкӏэлъыдэлъадэу
фыкӏэлъыдэлъадэу
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъадэу
укӏэлъыдэмылъадэу
кӏэлъыдэмылъадэу
дыкӏэлъыдэмылъадэу
фыкӏэлъыдэмылъадэу
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъэдауэ
укӏэлъыдэлъэдауэ
кӏэлъыдэлъэдауэ
дыкӏэлъыдэлъэдауэ
фыкӏэлъыдэлъэдауэ
кӏэлъыдэлъэдауэ / кӏэлъыдэлъэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъэдауэ
укӏэлъыдэмылъэдауэ
кӏэлъыдэмылъэдауэ
дыкӏэлъыдэмылъэдауэ
фыкӏэлъыдэмылъэдауэ
кӏэлъыдэмылъэдауэ(хэ) / кӏэлъыдэмылъэда(хэ)у
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэлъадэурэ
укӏэлъыдэлъадэурэ
кӏэлъыдэлъадэурэ
дыкӏэлъыдэлъадэурэ
фыкӏэлъыдэлъадэурэ
кӏэлъыдэлъадэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъыдэмылъадэурэ
укӏэлъыдэмылъадэурэ
кӏэлъыдэмылъадэурэ
дыкӏэлъыдэмылъадэурэ
фыкӏэлъыдэмылъадэурэ
кӏэлъыдэмылъадэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эуэ
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и ужь иту е зыгуэрым кӀэлъыкӀуэу зыщӀыпӀэ дэлъэдэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъыдэлъэдэн: run swh after, behind or following sb or sth.
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъыдэлъэдэн: вбежать куда-л. вслед за кем-чем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.