АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + [бз] + -э + -х + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыбзэхын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыбзэхын
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъымыбзэхын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхын
укӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын
дыкӏэлъыбзэхын
фыкӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхын
укӏэлъымыбзэхын
кӏэлъымыбзэхын
дыкӏэлъымыбзэхын
фыкӏэлъымыбзэхын
кӏэлъымыбзэхын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъыбзэх!
фыкӏэлъыбзэх!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъымыбзэх!
фыкӏэлъымыбзэх!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъребзэх
укӏэлъребзэх
кӏэлъребзэх
дыкӏэлъребзэх
фыкӏэлъребзэх
кӏэлъребзэх
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремыбзэх
укӏэлъремыбзэх
кӏэлъремыбзэх
дыкӏэлъремыбзэх
фыкӏэлъремыбзэх
кӏэлъремыбзэх
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъобзэх(ыр)
укӏэлъобзэх(ыр)
кӏэлъобзэх(ыр)
дыкӏэлъобзэх(ыр)
фыкӏэлъобзэх(ыр)
кӏэлъобзэх(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыркъым
укӏэлъыбзэхыркъым
кӏэлъыбзэхыркъым
дыкӏэлъыбзэхыркъым
фыкӏэлъыбзэхыркъым
кӏэлъыбзэх(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэх(ыр)т
укӏэлъыбзэх(ыр)т
кӏэлъыбзэх(ыр)т
дыкӏэлъыбзэх(ыр)т
фыкӏэлъыбзэх(ыр)т
кӏэлъыбзэх(ыр)т / кӏэлъыбзэххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым
укӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым
кӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым
дыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым
фыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым
кӏэлъыбзэх(ыр)тэкъым / кӏэлъыбзэххэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхащ
укӏэлъыбзэхащ
кӏэлъыбзэхащ
дыкӏэлъыбзэхащ
фыкӏэлъыбзэхащ
кӏэлъыбзэха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхакъым
укӏэлъыбзэхакъым
кӏэлъыбзэхакъым
дыкӏэлъыбзэхакъым
фыкӏэлъыбзэхакъым
кӏэлъыбзэха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхат
укӏэлъыбзэхат
кӏэлъыбзэхат
дыкӏэлъыбзэхат
фыкӏэлъыбзэхат
кӏэлъыбзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхатэкъым
укӏэлъыбзэхатэкъым
кӏэлъыбзэхатэкъым
дыкӏэлъыбзэхатэкъым
фыкӏэлъыбзэхатэкъым
кӏэлъыбзэха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъащ
укӏэлъыбзэхыгъащ
кӏэлъыбзэхыгъащ
дыкӏэлъыбзэхыгъащ
фыкӏэлъыбзэхыгъащ
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъакъым
укӏэлъыбзэхыгъакъым
кӏэлъыбзэхыгъакъым
дыкӏэлъыбзэхыгъакъым
фыкӏэлъыбзэхыгъакъым
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъат
укӏэлъыбзэхыгъат
кӏэлъыбзэхыгъат
дыкӏэлъыбзэхыгъат
фыкӏэлъыбзэхыгъат
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъатэкъым
укӏэлъыбзэхыгъатэкъым
кӏэлъыбзэхыгъатэкъым
дыкӏэлъыбзэхыгъатэкъым
фыкӏэлъыбзэхыгъатэкъым
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхщ
укӏэлъыбзэхщ
кӏэлъыбзэхщ
дыкӏэлъыбзэхщ
фыкӏэлъыбзэхщ
кӏэлъыбзэх(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхкъым
укӏэлъыбзэхкъым
кӏэлъыбзэхкъым
дыкӏэлъыбзэхкъым
фыкӏэлъыбзэхкъым
кӏэлъыбзэх(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхт
укӏэлъыбзэхт
кӏэлъыбзэхт
дыкӏэлъыбзэхт
фыкӏэлъыбзэхт
кӏэлъыбзэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхтэкъым
укӏэлъыбзэхтэкъым
кӏэлъыбзэхтэкъым
дыкӏэлъыбзэхтэкъым
фыкӏэлъыбзэхтэкъым
кӏэлъыбзэх(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынщ
укӏэлъыбзэхынщ
кӏэлъыбзэхынщ
дыкӏэлъыбзэхынщ
фыкӏэлъыбзэхынщ
кӏэлъыбзэхын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынкъым
укӏэлъыбзэхынкъым
кӏэлъыбзэхынкъым
дыкӏэлъыбзэхынкъым
фыкӏэлъыбзэхынкъым
кӏэлъыбзэхын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынущ
укӏэлъыбзэхынущ
кӏэлъыбзэхынущ
дыкӏэлъыбзэхынущ
фыкӏэлъыбзэхынущ
кӏэлъыбзэхыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынукъым
укӏэлъыбзэхынукъым
кӏэлъыбзэхынукъым
дыкӏэлъыбзэхынукъым
фыкӏэлъыбзэхынукъым
кӏэлъыбзэхыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхрэ
укӏэлъыбзэхрэ
кӏэлъыбзэхрэ
дыкӏэлъыбзэхрэ
фыкӏэлъыбзэхрэ
кӏэлъыбзэх(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыркъэ
укӏэлъыбзэхыркъэ
кӏэлъыбзэхыркъэ
дыкӏэлъыбзэхыркъэ
фыкӏэлъыбзэхыркъэ
кӏэлъыбзэхыркъэ / кӏэлъыбзэххэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэх(ыр)т
укӏэлъыбзэх(ыр)т
кӏэлъыбзэх(ыр)т
дыкӏэлъыбзэх(ыр)т
фыкӏэлъыбзэх(ыр)т
кӏэлъыбзэх(ыр)т / кӏэлъыбзэххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ
укӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ
кӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ
дыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ
фыкӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ
кӏэлъыбзэх(ыр)тэкъэ / кӏэлъыбзэххэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэха
укӏэлъыбзэха
кӏэлъыбзэха
дыкӏэлъыбзэха
фыкӏэлъыбзэха
кӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхакъэ
укӏэлъыбзэхакъэ
кӏэлъыбзэхакъэ
дыкӏэлъыбзэхакъэ
фыкӏэлъыбзэхакъэ
кӏэлъыбзэха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхат
укӏэлъыбзэхат
кӏэлъыбзэхат
дыкӏэлъыбзэхат
фыкӏэлъыбзэхат
кӏэлъыбзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхатэкъэ
укӏэлъыбзэхатэкъэ
кӏэлъыбзэхатэкъэ
дыкӏэлъыбзэхатэкъэ
фыкӏэлъыбзэхатэкъэ
кӏэлъыбзэха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъа
укӏэлъыбзэхыгъа
кӏэлъыбзэхыгъа
дыкӏэлъыбзэхыгъа
фыкӏэлъыбзэхыгъа
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъакъэ
укӏэлъыбзэхыгъакъэ
кӏэлъыбзэхыгъакъэ
дыкӏэлъыбзэхыгъакъэ
фыкӏэлъыбзэхыгъакъэ
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъат
укӏэлъыбзэхыгъат
кӏэлъыбзэхыгъат
дыкӏэлъыбзэхыгъат
фыкӏэлъыбзэхыгъат
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъатэкъэ
укӏэлъыбзэхыгъатэкъэ
кӏэлъыбзэхыгъатэкъэ
дыкӏэлъыбзэхыгъатэкъэ
фыкӏэлъыбзэхыгъатэкъэ
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэх
укӏэлъыбзэх
кӏэлъыбзэх
дыкӏэлъыбзэх
фыкӏэлъыбзэх
кӏэлъыбзэх(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхкъэ
укӏэлъыбзэхкъэ
кӏэлъыбзэхкъэ
дыкӏэлъыбзэхкъэ
фыкӏэлъыбзэхкъэ
кӏэлъыбзэх(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхт
укӏэлъыбзэхт
кӏэлъыбзэхт
дыкӏэлъыбзэхт
фыкӏэлъыбзэхт
кӏэлъыбзэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхтэкъэ
укӏэлъыбзэхтэкъэ
кӏэлъыбзэхтэкъэ
дыкӏэлъыбзэхтэкъэ
фыкӏэлъыбзэхтэкъэ
кӏэлъыбзэх(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхын
укӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын
дыкӏэлъыбзэхын
фыкӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынкъэ
укӏэлъыбзэхынкъэ
кӏэлъыбзэхынкъэ
дыкӏэлъыбзэхынкъэ
фыкӏэлъыбзэхынкъэ
кӏэлъыбзэхын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыну
укӏэлъыбзэхыну
кӏэлъыбзэхыну
дыкӏэлъыбзэхыну
фыкӏэлъыбзэхыну
кӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынукъэ
укӏэлъыбзэхынукъэ
кӏэлъыбзэхынукъэ
дыкӏэлъыбзэхынукъэ
фыкӏэлъыбзэхынукъэ
кӏэлъыбзэхыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхмэ
укӏэлъыбзэхмэ
кӏэлъыбзэхмэ
дыкӏэлъыбзэхмэ
фыкӏэлъыбзэхмэ
кӏэлъыбзэх(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхмэ
укӏэлъымыбзэхмэ
кӏэлъымыбзэхмэ
дыкӏэлъымыбзэхмэ
фыкӏэлъымыбзэхмэ
кӏэлъымыбзэх(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхамэ
укӏэлъыбзэхамэ
кӏэлъыбзэхамэ
дыкӏэлъыбзэхамэ
фыкӏэлъыбзэхамэ
кӏэлъыбзэха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхамэ
укӏэлъымыбзэхамэ
кӏэлъымыбзэхамэ
дыкӏэлъымыбзэхамэ
фыкӏэлъымыбзэхамэ
кӏэлъымыбзэха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъамэ
укӏэлъыбзэхыгъамэ
кӏэлъыбзэхыгъамэ
дыкӏэлъыбзэхыгъамэ
фыкӏэлъыбзэхыгъамэ
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхыгъамэ
укӏэлъымыбзэхыгъамэ
кӏэлъымыбзэхыгъамэ
дыкӏэлъымыбзэхыгъамэ
фыкӏэлъымыбзэхыгъамэ
кӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынмэ
укӏэлъыбзэхынмэ
кӏэлъыбзэхынмэ
дыкӏэлъыбзэхынмэ
фыкӏэлъыбзэхынмэ
кӏэлъыбзэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынмэ
укӏэлъымыбзэхынмэ
кӏэлъымыбзэхынмэ
дыкӏэлъымыбзэхынмэ
фыкӏэлъымыбзэхынмэ
кӏэлъымыбзэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынумэ
укӏэлъыбзэхынумэ
кӏэлъыбзэхынумэ
дыкӏэлъыбзэхынумэ
фыкӏэлъыбзэхынумэ
кӏэлъыбзэхыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынумэ
укӏэлъымыбзэхынумэ
кӏэлъымыбзэхынумэ
дыкӏэлъымыбзэхынумэ
фыкӏэлъымыбзэхынумэ
кӏэлъымыбзэхыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхтэмэ
укӏэлъыбзэхтэмэ
кӏэлъыбзэхтэмэ
дыкӏэлъыбзэхтэмэ
фыкӏэлъыбзэхтэмэ
кӏэлъыбзэх(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхтэмэ
укӏэлъымыбзэхтэмэ
кӏэлъымыбзэхтэмэ
дыкӏэлъымыбзэхтэмэ
фыкӏэлъымыбзэхтэмэ
кӏэлъымыбзэх(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхатэмэ
укӏэлъыбзэхатэмэ
кӏэлъыбзэхатэмэ
дыкӏэлъыбзэхатэмэ
фыкӏэлъыбзэхатэмэ
кӏэлъыбзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхатэмэ
укӏэлъымыбзэхатэмэ
кӏэлъымыбзэхатэмэ
дыкӏэлъымыбзэхатэмэ
фыкӏэлъымыбзэхатэмэ
кӏэлъымыбзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъатэмэ
укӏэлъыбзэхыгъатэмэ
кӏэлъыбзэхыгъатэмэ
дыкӏэлъыбзэхыгъатэмэ
фыкӏэлъыбзэхыгъатэмэ
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхыгъатэмэ
укӏэлъымыбзэхыгъатэмэ
кӏэлъымыбзэхыгъатэмэ
дыкӏэлъымыбзэхыгъатэмэ
фыкӏэлъымыбзэхыгъатэмэ
кӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынтэмэ
укӏэлъыбзэхынтэмэ
кӏэлъыбзэхынтэмэ
дыкӏэлъыбзэхынтэмэ
фыкӏэлъыбзэхынтэмэ
кӏэлъыбзэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынтэмэ
укӏэлъымыбзэхынтэмэ
кӏэлъымыбзэхынтэмэ
дыкӏэлъымыбзэхынтэмэ
фыкӏэлъымыбзэхынтэмэ
кӏэлъымыбзэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынутэмэ
укӏэлъыбзэхынутэмэ
кӏэлъыбзэхынутэмэ
дыкӏэлъыбзэхынутэмэ
фыкӏэлъыбзэхынутэмэ
кӏэлъыбзэхыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынутэмэ
укӏэлъымыбзэхынутэмэ
кӏэлъымыбзэхынутэмэ
дыкӏэлъымыбзэхынутэмэ
фыкӏэлъымыбзэхынутэмэ
кӏэлъымыбзэхыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынт
укӏэлъыбзэхынт
кӏэлъыбзэхынт
дыкӏэлъыбзэхынт
фыкӏэлъыбзэхынт
кӏэлъыбзэхын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынтэкъым
укӏэлъыбзэхынтэкъым
кӏэлъыбзэхынтэкъым
дыкӏэлъыбзэхынтэкъым
фыкӏэлъыбзэхынтэкъым
кӏэлъыбзэхын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынут
укӏэлъыбзэхынут
кӏэлъыбзэхынут
дыкӏэлъыбзэхынут
фыкӏэлъыбзэхынут
кӏэлъыбзэхыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынутэкъым
укӏэлъыбзэхынутэкъым
кӏэлъыбзэхынутэкъым
дыкӏэлъыбзэхынутэкъым
фыкӏэлъыбзэхынутэкъым
кӏэлъыбзэхыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхми
укӏэлъыбзэхми
кӏэлъыбзэхми
дыкӏэлъыбзэхми
фыкӏэлъыбзэхми
кӏэлъыбзэх(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхми
укӏэлъымыбзэхми
кӏэлъымыбзэхми
дыкӏэлъымыбзэхми
фыкӏэлъымыбзэхми
кӏэлъымыбзэх(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхами
укӏэлъыбзэхами
кӏэлъыбзэхами
дыкӏэлъыбзэхами
фыкӏэлъыбзэхами
кӏэлъыбзэха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхами
укӏэлъымыбзэхами
кӏэлъымыбзэхами
дыкӏэлъымыбзэхами
фыкӏэлъымыбзэхами
кӏэлъымыбзэха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъами
укӏэлъыбзэхыгъами
кӏэлъыбзэхыгъами
дыкӏэлъыбзэхыгъами
фыкӏэлъыбзэхыгъами
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхыгъами
укӏэлъымыбзэхыгъами
кӏэлъымыбзэхыгъами
дыкӏэлъымыбзэхыгъами
фыкӏэлъымыбзэхыгъами
кӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынми
укӏэлъыбзэхынми
кӏэлъыбзэхынми
дыкӏэлъыбзэхынми
фыкӏэлъыбзэхынми
кӏэлъыбзэхын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынми
укӏэлъымыбзэхынми
кӏэлъымыбзэхынми
дыкӏэлъымыбзэхынми
фыкӏэлъымыбзэхынми
кӏэлъымыбзэхын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынуми
укӏэлъыбзэхынуми
кӏэлъыбзэхынуми
дыкӏэлъыбзэхынуми
фыкӏэлъыбзэхынуми
кӏэлъыбзэхыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынуми
укӏэлъымыбзэхынуми
кӏэлъымыбзэхынуми
дыкӏэлъымыбзэхынуми
фыкӏэлъымыбзэхынуми
кӏэлъымыбзэхыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхтэми
укӏэлъыбзэхтэми
кӏэлъыбзэхтэми
дыкӏэлъыбзэхтэми
фыкӏэлъыбзэхтэми
кӏэлъыбзэх(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхтэми
укӏэлъымыбзэхтэми
кӏэлъымыбзэхтэми
дыкӏэлъымыбзэхтэми
фыкӏэлъымыбзэхтэми
кӏэлъымыбзэх(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхатэми
укӏэлъыбзэхатэми
кӏэлъыбзэхатэми
дыкӏэлъыбзэхатэми
фыкӏэлъыбзэхатэми
кӏэлъыбзэха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхатэми
укӏэлъымыбзэхатэми
кӏэлъымыбзэхатэми
дыкӏэлъымыбзэхатэми
фыкӏэлъымыбзэхатэми
кӏэлъымыбзэха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхыгъатэми
укӏэлъыбзэхыгъатэми
кӏэлъыбзэхыгъатэми
дыкӏэлъыбзэхыгъатэми
фыкӏэлъыбзэхыгъатэми
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхыгъатэми
укӏэлъымыбзэхыгъатэми
кӏэлъымыбзэхыгъатэми
дыкӏэлъымыбзэхыгъатэми
фыкӏэлъымыбзэхыгъатэми
кӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынтэми
укӏэлъыбзэхынтэми
кӏэлъыбзэхынтэми
дыкӏэлъыбзэхынтэми
фыкӏэлъыбзэхынтэми
кӏэлъыбзэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынтэми
укӏэлъымыбзэхынтэми
кӏэлъымыбзэхынтэми
дыкӏэлъымыбзэхынтэми
фыкӏэлъымыбзэхынтэми
кӏэлъымыбзэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхынутэми
укӏэлъыбзэхынутэми
кӏэлъыбзэхынутэми
дыкӏэлъыбзэхынутэми
фыкӏэлъыбзэхынутэми
кӏэлъыбзэхыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхынутэми
укӏэлъымыбзэхынутэми
кӏэлъымыбзэхынутэми
дыкӏэлъымыбзэхынутэми
фыкӏэлъымыбзэхынутэми
кӏэлъымыбзэхыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхаи
укӏэлъыбзэхаи
кӏэлъыбзэхаи
дыкӏэлъыбзэхаи
фыкӏэлъыбзэхаи
кӏэлъыбзэхаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхакъыми
укӏэлъыбзэхакъыми
кӏэлъыбзэхакъыми
дыкӏэлъыбзэхакъыми
фыкӏэлъыбзэхакъыми
кӏэлъыбзэхакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхащэрэт
укӏэлъыбзэхащэрэт
кӏэлъыбзэхащэрэт
дыкӏэлъыбзэхащэрэт
фыкӏэлъыбзэхащэрэт
кӏэлъыбзэхащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъымыбзэхащэрэт
укӏэлъымыбзэхащэрэт
кӏэлъымыбзэхащэрэт
дыкӏэлъымыбзэхащэрэт
фыкӏэлъымыбзэхащэрэт
кӏэлъымыбзэхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнщ
укӏэлъыбзэхагъэнщ
кӏэлъыбзэхагъэнщ
дыкӏэлъыбзэхагъэнщ
фыкӏэлъыбзэхагъэнщ
кӏэлъыбзэхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнкъым
укӏэлъыбзэхагъэнкъым
кӏэлъыбзэхагъэнкъым
дыкӏэлъыбзэхагъэнкъым
фыкӏэлъыбзэхагъэнкъым
кӏэлъыбзэхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнт
укӏэлъыбзэхагъэнт
кӏэлъыбзэхагъэнт
дыкӏэлъыбзэхагъэнт
фыкӏэлъыбзэхагъэнт
кӏэлъыбзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
укӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
кӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
дыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
фыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
кӏэлъыбзэхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэн
укӏэлъыбзэхагъэн
кӏэлъыбзэхагъэн
дыкӏэлъыбзэхагъэн
фыкӏэлъыбзэхагъэн
кӏэлъыбзэхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнкъэ
укӏэлъыбзэхагъэнкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнкъэ
дыкӏэлъыбзэхагъэнкъэ
фыкӏэлъыбзэхагъэнкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнт
укӏэлъыбзэхагъэнт
кӏэлъыбзэхагъэнт
дыкӏэлъыбзэхагъэнт
фыкӏэлъыбзэхагъэнт
кӏэлъыбзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
укӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
дыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
фыкӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнбзэх
укӏэлъыбзэхагъэнбзэх
кӏэлъыбзэхагъэнбзэх
дыкӏэлъыбзэхагъэнбзэх
фыкӏэлъыбзэхагъэнбзэх
кӏэлъыбзэхагъэнбзэх
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнукъым
укӏэлъыбзэхагъэнукъым
кӏэлъыбзэхагъэнукъым
дыкӏэлъыбзэхагъэнукъым
фыкӏэлъыбзэхагъэнукъым
кӏэлъыбзэхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнут
укӏэлъыбзэхагъэнут
кӏэлъыбзэхагъэнут
дыкӏэлъыбзэхагъэнут
фыкӏэлъыбзэхагъэнут
кӏэлъыбзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
укӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
кӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
дыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
фыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
кӏэлъыбзэхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэну
укӏэлъыбзэхагъэну
кӏэлъыбзэхагъэну
дыкӏэлъыбзэхагъэну
фыкӏэлъыбзэхагъэну
кӏэлъыбзэхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнукъэ
укӏэлъыбзэхагъэнукъэ
кӏэлъыбзэхагъэнукъэ
дыкӏэлъыбзэхагъэнукъэ
фыкӏэлъыбзэхагъэнукъэ
кӏэлъыбзэхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнут
укӏэлъыбзэхагъэнут
кӏэлъыбзэхагъэнут
дыкӏэлъыбзэхагъэнут
фыкӏэлъыбзэхагъэнут
кӏэлъыбзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
укӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
дыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
фыкӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
кӏэлъыбзэхагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэх
укӏэлъыбзэх
кӏэлъыбзэх
дыкӏэлъыбзэх
фыкӏэлъыбзэх
кӏэлъыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэх
укӏэлъымыбзэх
кӏэлъымыбзэх
дыкӏэлъымыбзэх
фыкӏэлъымыбзэх
кӏэлъымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэха
укӏэлъыбзэха
кӏэлъыбзэха
дыкӏэлъыбзэха
фыкӏэлъыбзэха
кӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэха
укӏэлъымыбзэха
кӏэлъымыбзэха
дыкӏэлъымыбзэха
фыкӏэлъымыбзэха
кӏэлъымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхыгъа
укӏэлъыбзэхыгъа
кӏэлъыбзэхыгъа
дыкӏэлъыбзэхыгъа
фыкӏэлъыбзэхыгъа
кӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхыгъа
укӏэлъымыбзэхыгъа
кӏэлъымыбзэхыгъа
дыкӏэлъымыбзэхыгъа
фыкӏэлъымыбзэхыгъа
кӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхын
укӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын
дыкӏэлъыбзэхын
фыкӏэлъыбзэхын
кӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхын
укӏэлъымыбзэхын
кӏэлъымыбзэхын
дыкӏэлъымыбзэхын
фыкӏэлъымыбзэхын
кӏэлъымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхыну
укӏэлъыбзэхыну
кӏэлъыбзэхыну
дыкӏэлъыбзэхыну
фыкӏэлъыбзэхыну
кӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхыну
укӏэлъымыбзэхыну
кӏэлъымыбзэхыну
дыкӏэлъымыбзэхыну
фыкӏэлъымыбзэхыну
кӏэлъымыбзэхыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыбзэх
узэрыкӏэлъыбзэх
зэрыкӏэлъыбзэх
дызэрыкӏэлъыбзэх
фызэрыкӏэлъыбзэх
зэрыкӏэлъыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыбзэх
узэрыкӏэлъымыбзэх
зэрыкӏэлъымыбзэх
дызэрыкӏэлъымыбзэх
фызэрыкӏэлъымыбзэх
зэрыкӏэлъымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыбзэха
узэрыкӏэлъыбзэха
зэрыкӏэлъыбзэха
дызэрыкӏэлъыбзэха
фызэрыкӏэлъыбзэха
зэрыкӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыбзэха
узэрыкӏэлъымыбзэха
зэрыкӏэлъымыбзэха
дызэрыкӏэлъымыбзэха
фызэрыкӏэлъымыбзэха
зэрыкӏэлъымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыбзэхыгъа
узэрыкӏэлъыбзэхыгъа
зэрыкӏэлъыбзэхыгъа
дызэрыкӏэлъыбзэхыгъа
фызэрыкӏэлъыбзэхыгъа
зэрыкӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыбзэхыгъа
узэрыкӏэлъымыбзэхыгъа
зэрыкӏэлъымыбзэхыгъа
дызэрыкӏэлъымыбзэхыгъа
фызэрыкӏэлъымыбзэхыгъа
зэрыкӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыбзэхын
узэрыкӏэлъыбзэхын
зэрыкӏэлъыбзэхын
дызэрыкӏэлъыбзэхын
фызэрыкӏэлъыбзэхын
зэрыкӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыбзэхын
узэрыкӏэлъымыбзэхын
зэрыкӏэлъымыбзэхын
дызэрыкӏэлъымыбзэхын
фызэрыкӏэлъымыбзэхын
зэрыкӏэлъымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъыбзэхыну
узэрыкӏэлъыбзэхыну
зэрыкӏэлъыбзэхыну
дызэрыкӏэлъыбзэхыну
фызэрыкӏэлъыбзэхыну
зэрыкӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъымыбзэхыну
узэрыкӏэлъымыбзэхыну
зэрыкӏэлъымыбзэхыну
дызэрыкӏэлъымыбзэхыну
фызэрыкӏэлъымыбзэхыну
зэрыкӏэлъымыбзэхыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыбзэх
ущыкӏэлъыбзэх
щыкӏэлъыбзэх
дыщыкӏэлъыбзэх
фыщыкӏэлъыбзэх
щыкӏэлъыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыбзэх
ущыкӏэлъымыбзэх
щыкӏэлъымыбзэх
дыщыкӏэлъымыбзэх
фыщыкӏэлъымыбзэх
щыкӏэлъымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыбзэха
ущыкӏэлъыбзэха
ущыкӏэлъыбзэха
дыщыкӏэлъыбзэха
фыщыкӏэлъыбзэха
щыкӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыбзэха
фыщикӏэлъымыбзэха
щыкӏэлъымыбзэха
дыщыкӏэлъымыбзэха
фыщыкӏэлъымыбзэха
щыкӏэлъымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыбзэхыгъа
ущыкӏэлъыбзэхыгъа
щыкӏэлъыбзэхыгъа
дыщыкӏэлъыбзэхыгъа
фыщыкӏэлъыбзэхыгъа
щыкӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыбзэхыгъа
ущыкӏэлъымыбзэхыгъа
щыкӏэлъымыбзэхыгъа
дыщыкӏэлъымыбзэхыгъа
фыщыкӏэлъымыбзэхыгъа
щыкӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыбзэхын
ущыкӏэлъыбзэхын
щыкӏэлъыбзэхын
дыщыкӏэлъыбзэхын
фыщыкӏэлъыбзэхын
щыкӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыбзэхын
ущыкӏэлъыбзэхын
щыкӏэлъымыбзэхын
дыщыкӏэлъымыбзэхын
фыщыкӏэлъымыбзэхын
щыкӏэлъымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъыбзэхыну
ущыкӏэлъыбзэхыну
щыкӏэлъыбзэхыну
дыщыкӏэлъыбзэхыну
фыщыкӏэлъыбзэхыну
щыкӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъымыбзэхыну
ущыкӏэлъымыбзэхыну
щыкӏэлъымыбзэхыну
дыщыкӏэлъымыбзэхыну
фыщыкӏэлъымыбзэхыну
щыкӏэлъымыбзэхыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыбзэх
уздыкӏэлъыбзэх
здыкӏэлъыбзэх
дыздыкӏэлъыбзэх
фыздыкӏэлъыбзэх
здыкӏэлъыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыбзэх
уздыкӏэлъымыбзэх
здыкӏэлъымыбзэх
дыздыкӏэлъымыбзэх
фыздыкӏэлъымыбзэх
здыкӏэлъымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыбзэха
уздыкӏэлъыбзэха
здыкӏэлъыбзэха
дыздыкӏэлъыбзэха
фыздыкӏэлъыбзэха
здыкӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыбзэха
уздыкӏэлъымыбзэха
здыкӏэлъымыбзэха
дыздыкӏэлъымыбзэха
фыздыкӏэлъымыбзэха
здыкӏэлъымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыбзэхыгъа
уздыкӏэлъыбзэхыгъа
здыкӏэлъыбзэхыгъа
дыздыкӏэлъыбзэхыгъа
фыздыкӏэлъыбзэхыгъа
здыкӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыбзэхыгъа
уздыкӏэлъымыбзэхыгъа
здыкӏэлъымыбзэхыгъа
дыздыкӏэлъымыбзэхыгъа
фыздыкӏэлъымыбзэхыгъа
здыкӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыбзэхын
уздыкӏэлъыбзэхын
здыкӏэлъыбзэхын
дыздыкӏэлъыбзэхын
фыздыкӏэлъыбзэхын
здыкӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыбзэхын
уздыкӏэлъымыбзэхын
здыкӏэлъымыбзэхын
дыздыкӏэлъымыбзэхын
фыздыкӏэлъымыбзэхын
здыкӏэлъымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъыбзэхыну
уздыкӏэлъыбзэхыну
здыкӏэлъыбзэхыну
дыздыкӏэлъыбзэхыну
фыздыкӏэлъыбзэхыну
здыкӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъымыбзэхыну
уздыкӏэлъымыбзэхыну
здыкӏэлъымыбзэхыну
дыздыкӏэлъымыбзэхыну
фыздыкӏэлъымыбзэхыну
здыкӏэлъымыбзэхыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыбзэх
ущӀыкӏэлъыбзэх
щӀыкӏэлъыбзэх
дыщӀыкӏэлъыбзэх
фыщӀыкӏэлъыбзэх
щӀыкӏэлъыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыбзэх
ущӀыкӏэлъымыбзэх
щӀыкӏэлъымыбзэх
дыщӀыкӏэлъымыбзэх
фыщӀыкӏэлъымыбзэх
щӀыкӏэлъымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыбзэха
ущӀыкӏэлъыбзэхӀебзэха
щӀыкӏэлъыбзэха
дыщӀыкӏэлъыбзэха
фыщӀыкӏэлъыбзэха
щӀыкӏэлъыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыбзэха
ущӀыкӏэлъымыбзэха
щӀыкӏэлъымыбзэха
дыщӀыкӏэлъымыбзэха
фыщӀыкӏэлъымыбзэха
щӀыкӏэлъымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыбзэхыгъа
ущӀыкӏэлъыбзэхыгъа
щӀыкӏэлъыбзэхыгъа
дыщӀыкӏэлъыбзэхыгъа
фыщӀыкӏэлъыбзэхыгъа
щӀыкӏэлъыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыбзэхыгъа
ущӀыкӏэлъымыбзэхыгъа
щӀыкӏэлъымыбзэхыгъа
дыщӀыкӏэлъымыбзэхыгъа
фыщӀыкӏэлъымыбзэхыгъа
щӀыкӏэлъымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыбзэхын
ущӀыкӏэлъыбзэхын
щӀыкӏэлъыбзэхын
дыщӀыкӏэлъыбзэхын
фыщӀыкӏэлъыбзэхын
щӀыкӏэлъыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыбзэхын
ущӀыкӏэлъымыбзэхын
щӀыкӏэлъымыбзэхын
дыщӀыкӏэлъымыбзэхын
фыщӀыкӏэлъымыбзэхын
щӀыкӏэлъымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъыбзэхыну
ущӀыкӏэлъыбзэхыну
щӀыкӏэлъыбзэхыну
дыщӀыкӏэлъыбзэхыну
фыщӀыкӏэлъыбзэхыну
щӀыкӏэлъыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъымыбзэхыну
ущӀыкӏэлъымыбзэхыну
щӀыкӏэлъымыбзэхыну
дыщӀыкӏэлъымыбзэхыну
фыщӀыкӏэлъымыбзэхыну
щӀыкӏэлъымыбзэхыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхыу
укӏэлъыбзэхыу
кӏэлъыбзэхыу
дыкӏэлъыбзэхыу
фыкӏэлъыбзэхыу
кӏэлъыбзэхыу / кӏэлъыбзэххэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхыу
укӏэлъымыбзэхыу
кӏэлъымыбзэхыу
дыкӏэлъымыбзэхыу
фыкӏэлъымыбзэхыу
кӏэлъымыбзэхыу / кӏэлъыбзэххэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхауэ
укӏэлъыбзэхауэ
кӏэлъыбзэхауэ
дыкӏэлъыбзэхауэ
фыкӏэлъыбзэхауэ
кӏэлъыбзэхауэ / кӏэлъыбзэхахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхауэ
укӏэлъымыбзэхауэ
кӏэлъымыбзэхауэ
дыкӏэлъымыбзэхауэ
фыкӏэлъымыбзэхауэ
кӏэлъымыбзэхауэ / кӏэлъымыбзэхахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъыбзэхыурэ
укӏэлъыбзэхыурэ
кӏэлъыбзэхыурэ
дыкӏэлъыбзэхыурэ
фыкӏэлъыбзэхыурэ
кӏэлъыбзэхыурэ / кӏэлъыбзэххэурэ
кӏэлъыбзэх(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъымыбзэхыурэ
укӏэлъымыбзэхыурэ
кӏэлъымыбзэхыурэ
дыкӏэлъымыбзэхыурэ
фыкӏэлъымыбзэхыурэ
кӏэлъымыбзэхыурэ / кӏэлъымыбзэххэурэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъобзэх
сыкӏэлъобзэх
--
сыфкӏэлъобзэх
сакӏэлъобзэх(хэ)
уэ
ускӏэлъобзэх
--
укӏэлъобзэх
уткӏэлъобзэх
--
уакӏэлъобзэх(хэ)
ар
скӏэлъобзэх
пкӏэлъобзэх
кӏэлъобзэх
ткӏэлъобзэх
фкӏэлъобзэх
якӏэлъобзэх(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъобзэх
дыкӏэлъобзэх
--
дыфкӏэлъобзэх
дакӏэлъобзэх(хэ)
фэ
фыскӏэлъобзэх
--
фыкӏэлъобзэх
фыткӏэлъобзэх
--
факӏэлъобзэх(хэ)
ахэр
скӏэлъобзэх
пкӏэлъобзэх
кӏэлъобзэх
ткӏэлъобзэх
фкӏэлъобзэх
якӏэлъобзэх(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъы[бзэхрэ]
сыкӏэлъы[бзэхрэ]
--
сыфкӏэлъы[бзэхрэ]
сакӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
уэ
ускӏэлъы[бзэхрэ]
--
укӏэлъы[бзэхрэ]
уткӏэлъы[бзэхрэ]
--
уакӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
ар
скӏэлъы[бзэхрэ]
пкӏэлъы[бзэхрэ]
кӏэлъы[бзэхрэ]
ткӏэлъы[бзэхрэ]
фкӏэлъы[бзэхрэ]
якӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
дэ
--
дыпкӏэлъы[бзэхрэ]
дыкӏэлъы[бзэхрэ]
--
дыфкӏэлъы[бзэхрэ]
дакӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
фэ
фыскӏэлъы[бзэхрэ]
--
фыпъэкӏэлъы[бзэхрэ]
фыткӏэлъы[бзэхрэ]
--
факӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
ахэр
скӏэлъы[бзэхрэ]
пкӏэлъы[бзэхрэ]
кӏэлъы[бзэхрэ]
ткӏэлъы[бзэхрэ]
фкӏэлъы[бзэхрэ]
якӏэлъы[бзэх(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]
[бзэх]ыр
--
[бзэх]хэр
Эргативнэ:
[бзэх]
[бзэх]ым
--
[бзэх]хэм
Послеложнэ:
[бзэх]кӀэ
[бзэх]ымкӀэ
[бзэх]хэкӀэ
[бзэх]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ыу
[бзэх]ырауэ
[бзэх]хэу
[бзэх]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ар
--
[бзэх]ахэр
Эргативнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ам
--
[бзэх]ахэм
Послеложнэ:
[бзэх]акӀэ
[бзэх]амкӀэ
[бзэх]ахэкӀэ
[бзэх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ауэ
[бзэх]арауэ
[бзэх]ахэу
[бзэх]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]ын
[бзэх]ыныр
--
[бзэх]ынхэр
Эргативнэ:
[бзэх]ын
[бзэх]ыным
--
[бзэх]ынхэм
Послеложнэ:
[бзэх]ынкӀэ
[бзэх]ынымкӀэ
[бзэх]ынхэкӀэ
[бзэх]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынырауэ
[бзэх]ынхэу
[бзэх]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынур
--
[бзэх]ынухэр
Эргативнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынум
--
[бзэх]ынухэм
Послеложнэ:
[бзэх]ынукӀэ
[бзэх]ынумкӀэ
[бзэх]ынухэкӀэ
[бзэх]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ынууэ
[бзэх]ынурауэ
[бзэх]ынухэу
[бзэх]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Бзэха гуэрым и ужь иту бзэхын, зыгуэрым кӀэлъыкӀуэу бзэхын, кӀуэдын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъыбзэхын: disappear or vanish after, behind or following sb or sth.
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъыбзэхын: исчезнуть вслед за кем-чем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.