АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + и- + [тӏыс] + -хь- + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъитӏысхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъитӏысхьэн
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъимытӏысхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэн
укӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн
дыкӏэлъитӏысхьэн
фыкӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэн
укӏэлъимытӏысхьэн
кӏэлъимытӏысхьэн
дыкӏэлъимытӏысхьэн
фыкӏэлъимытӏысхьэн
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъитӏысхьэ!
фыкӏэлъитӏысхьэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъимытӏысхьэ!
фыкӏэлъимытӏысхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъретӏысхьэ
укӏэлъретӏысхьэ
кӏэлъретӏысхьэ
дыкӏэлъретӏысхьэ
фыкӏэлъретӏысхьэ
кӏэлъретӏысхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремытӏысхьэ
укӏэлъремытӏысхьэ
кӏэлъремытӏысхьэ
дыкӏэлъремытӏысхьэ
фыкӏэлъремытӏысхьэ
кӏэлъремытӏысхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъотӏысхьэ(р)
укӏэлъотӏысхьэ(р)
кӏэлъотӏысхьэ(р)
дыкӏэлъотӏысхьэ(р)
фыкӏэлъотӏысхьэ(р)
кӏэлъотӏысхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэркъым
укӏэлъитӏысхьэркъым
кӏэлъитӏысхьэркъым
дыкӏэлъитӏысхьэркъым
фыкӏэлъитӏысхьэркъым
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
укӏэлъитӏысхьэ(р)т
кӏэлъитӏысхьэ(р)т
дыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
фыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъым
укӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъым
кӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъым
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьащ
укӏэлъитӏысхьащ
кӏэлъитӏысхьащ
дыкӏэлъитӏысхьащ
фыкӏэлъитӏысхьащ
кӏэлъитӏысхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьакъым
укӏэлъитӏысхьакъым
кӏэлъитӏысхьакъым
дыкӏэлъитӏысхьакъым
фыкӏэлъитӏысхьакъым
кӏэлъитӏысхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьат
укӏэлъитӏысхьат
кӏэлъитӏысхьат
дыкӏэлъитӏысхьат
фыкӏэлъитӏысхьат
кӏэлъитӏысхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьатэкъым
укӏэлъитӏысхьатэкъым
кӏэлъитӏысхьатэкъым
дыкӏэлъитӏысхьатэкъым
фыкӏэлъитӏысхьатэкъым
кӏэлъитӏысхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъащ
укӏэлъитӏысхьэгъащ
кӏэлъитӏысхьэгъащ
дыкӏэлъитӏысхьэгъащ
фыкӏэлъитӏысхьэгъащ
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъакъым
укӏэлъитӏысхьэгъакъым
кӏэлъитӏысхьэгъакъым
дыкӏэлъитӏысхьэгъакъым
фыкӏэлъитӏысхьэгъакъым
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъат
укӏэлъитӏысхьэгъат
кӏэлъитӏысхьэгъат
дыкӏэлъитӏысхьэгъат
фыкӏэлъитӏысхьэгъат
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъым
укӏэлъитӏысхьэгъатэкъым
кӏэлъитӏысхьэгъатэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъым
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэщ
укӏэлъитӏысхьэщ
кӏэлъитӏысхьэщ
дыкӏэлъитӏысхьэщ
фыкӏэлъитӏысхьэщ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэкъым
укӏэлъитӏысхьэкъым
кӏэлъитӏысхьэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэкъым
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэт
укӏэлъитӏысхьэт
кӏэлъитӏысхьэт
дыкӏэлъитӏысхьэт
фыкӏэлъитӏысхьэт
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэтэкъым
укӏэлъитӏысхьэтэкъым
кӏэлъитӏысхьэтэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэтэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэтэкъым
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнщ
укӏэлъитӏысхьэнщ
кӏэлъитӏысхьэнщ
дыкӏэлъитӏысхьэнщ
фыкӏэлъитӏысхьэнщ
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнкъым
укӏэлъитӏысхьэнкъым
кӏэлъитӏысхьэнкъым
дыкӏэлъитӏысхьэнкъым
фыкӏэлъитӏысхьэнкъым
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнущ
укӏэлъитӏысхьэнущ
кӏэлъитӏысхьэнущ
дыкӏэлъитӏысхьэнущ
фыкӏэлъитӏысхьэнущ
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнукъым
укӏэлъитӏысхьэнукъым
кӏэлъитӏысхьэнукъым
дыкӏэлъитӏысхьэнукъым
фыкӏэлъитӏысхьэнукъым
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэрэ
укӏэлъитӏысхьэрэ
кӏэлъитӏысхьэрэ
дыкӏэлъитӏысхьэрэ
фыкӏэлъитӏысхьэрэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэркъэ
укӏэлъитӏысхьэркъэ
кӏэлъитӏысхьэркъэ
дыкӏэлъитӏысхьэркъэ
фыкӏэлъитӏысхьэркъэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
укӏэлъитӏысхьэ(р)т
кӏэлъитӏысхьэ(р)т
дыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
фыкӏэлъитӏысхьэ(р)т
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъэ
укӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьэ(р)тэкъэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьа
укӏэлъитӏысхьа
кӏэлъитӏысхьа
дыкӏэлъитӏысхьа
фыкӏэлъитӏысхьа
кӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьакъэ
укӏэлъитӏысхьакъэ
кӏэлъитӏысхьакъэ
дыкӏэлъитӏысхьакъэ
фыкӏэлъитӏысхьакъэ
кӏэлъитӏысхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьат
укӏэлъитӏысхьат
кӏэлъитӏысхьат
дыкӏэлъитӏысхьат
фыкӏэлъитӏысхьат
кӏэлъитӏысхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьатэкъэ
укӏэлъитӏысхьатэкъэ
кӏэлъитӏысхьатэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьатэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьатэкъэ
кӏэлъитӏысхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъа
укӏэлъитӏысхьэгъа
кӏэлъитӏысхьэгъа
дыкӏэлъитӏысхьэгъа
фыкӏэлъитӏысхьэгъа
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъакъэ
укӏэлъитӏысхьэгъакъэ
кӏэлъитӏысхьэгъакъэ
дыкӏэлъитӏысхьэгъакъэ
фыкӏэлъитӏысхьэгъакъэ
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъат
укӏэлъитӏысхьэгъат
кӏэлъитӏысхьэгъат
дыкӏэлъитӏысхьэгъат
фыкӏэлъитӏысхьэгъат
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъэ
укӏэлъитӏысхьэгъатэкъэ
кӏэлъитӏысхьэгъатэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьэгъатэкъэ
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэ
укӏэлъитӏысхьэ
кӏэлъитӏысхьэ
дыкӏэлъитӏысхьэ
фыкӏэлъитӏысхьэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэкъэ
укӏэлъитӏысхьэкъэ
кӏэлъитӏысхьэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьэкъэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэт
укӏэлъитӏысхьэт
кӏэлъитӏысхьэт
дыкӏэлъитӏысхьэт
фыкӏэлъитӏысхьэт
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэтэкъэ
укӏэлъитӏысхьэтэкъэ
кӏэлъитӏысхьэтэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьэтэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьэтэкъэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэн
укӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн
дыкӏэлъитӏысхьэн
фыкӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнкъэ
укӏэлъитӏысхьэнкъэ
кӏэлъитӏысхьэнкъэ
дыкӏэлъитӏысхьэнкъэ
фыкӏэлъитӏысхьэнкъэ
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэну
укӏэлъитӏысхьэну
кӏэлъитӏысхьэну
дыкӏэлъитӏысхьэну
фыкӏэлъитӏысхьэну
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнукъэ
укӏэлъитӏысхьэнукъэ
кӏэлъитӏысхьэнукъэ
дыкӏэлъитӏысхьэнукъэ
фыкӏэлъитӏысхьэнукъэ
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэмэ
укӏэлъитӏысхьэмэ
кӏэлъитӏысхьэмэ
дыкӏэлъитӏысхьэмэ
фыкӏэлъитӏысхьэмэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэмэ
укӏэлъимытӏысхьэмэ
кӏэлъимытӏысхьэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэмэ
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьамэ
укӏэлъитӏысхьамэ
кӏэлъитӏысхьамэ
дыкӏэлъитӏысхьамэ
фыкӏэлъитӏысхьамэ
кӏэлъитӏысхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьамэ
укӏэлъимытӏысхьамэ
кӏэлъимытӏысхьамэ
дыкӏэлъимытӏысхьамэ
фыкӏэлъимытӏысхьамэ
кӏэлъмытӏысхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъамэ
укӏэлъитӏысхьэгъамэ
кӏэлъитӏысхьэгъамэ
дыкӏэлъитӏысхьэгъамэ
фыкӏэлъитӏысхьэгъамэ
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэгъамэ
укӏэлъимытӏысхьэгъамэ
кӏэлъимытӏысхьэгъамэ
дыкӏэлъимытӏысхьэгъамэ
фыкӏэлъимытӏысхьэгъамэ
кӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнмэ
укӏэлъитӏысхьэнмэ
кӏэлъитӏысхьэнмэ
дыкӏэлъитӏысхьэнмэ
фыкӏэлъитӏысхьэнмэ
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнмэ
укӏэлъимытӏысхьэнмэ
кӏэлъимытӏысхьэнмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэнмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэнмэ
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнумэ
укӏэлъитӏысхьэнумэ
кӏэлъитӏысхьэнумэ
дыкӏэлъитӏысхьэнумэ
фыкӏэлъитӏысхьэнумэ
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнумэ
укӏэлъимытӏысхьэнумэ
кӏэлъимытӏысхьэнумэ
дыкӏэлъимытӏысхьэнумэ
фыкӏэлъимытӏысхьэнумэ
кӏэлъимытӏысхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэтэмэ
укӏэлъитӏысхьэтэмэ
кӏэлъитӏысхьэтэмэ
дыкӏэлъитӏысхьэтэмэ
фыкӏэлъитӏысхьэтэмэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэтэмэ
укӏэлъимытӏысхьэтэмэ
кӏэлъимытӏысхьэтэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэтэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэтэмэ
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьатэмэ
укӏэлъитӏысхьатэмэ
кӏэлъитӏысхьатэмэ
дыкӏэлъитӏысхьатэмэ
фыкӏэлъитӏысхьатэмэ
кӏэлъитӏысхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьатэмэ
укӏэлъимытӏысхьатэмэ
кӏэлъимытӏысхьатэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьатэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьатэмэ
кӏэлъимытӏысхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъатэмэ
укӏэлъитӏысхьэгъатэмэ
кӏэлъитӏысхьэгъатэмэ
дыкӏэлъитӏысхьэгъатэмэ
фыкӏэлъитӏысхьэгъатэмэ
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэгъатэмэ
укӏэлъимытӏысхьэгъатэмэ
кӏэлъимытӏысхьэгъатэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэгъатэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэгъатэмэ
кӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнтэмэ
укӏэлъитӏысхьэнтэмэ
кӏэлъитӏысхьэнтэмэ
дыкӏэлъитӏысхьэнтэмэ
фыкӏэлъитӏысхьэнтэмэ
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнтэмэ
укӏэлъимытӏысхьэнтэмэ
кӏэлъимытӏысхьэнтэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэнтэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэнтэмэ
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнутэмэ
укӏэлъитӏысхьэнутэмэ
кӏэлъитӏысхьэнутэмэ
дыкӏэлъитӏысхьэнутэмэ
фыкӏэлъитӏысхьэнутэмэ
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнутэмэ
укӏэлъимытӏысхьэнутэмэ
кӏэлъимытӏысхьэнутэмэ
дыкӏэлъимытӏысхьэнутэмэ
фыкӏэлъимытӏысхьэнутэмэ
кӏэлъимытӏысхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнт
укӏэлъитӏысхьэнт
кӏэлъитӏысхьэнт
дыкӏэлъитӏысхьэнт
фыкӏэлъитӏысхьэнт
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнтэкъым
укӏэлъитӏысхьэнтэкъым
кӏэлъитӏысхьэнтэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэнтэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэнтэкъым
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнут
укӏэлъитӏысхьэнут
кӏэлъитӏысхьэнут
дыкӏэлъитӏысхьэнут
фыкӏэлъитӏысхьэнут
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнутэкъым
укӏэлъитӏысхьэнутэкъым
кӏэлъитӏысхьэнутэкъым
дыкӏэлъитӏысхьэнутэкъым
фыкӏэлъитӏысхьэнутэкъым
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэми
укӏэлъитӏысхьэми
кӏэлъитӏысхьэми
дыкӏэлъитӏысхьэми
фыкӏэлъитӏысхьэми
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэми
укӏэлъимытӏысхьэми
кӏэлъимытӏысхьэми
дыкӏэлъимытӏысхьэми
фыкӏэлъимытӏысхьэми
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьами
укӏэлъитӏысхьами
кӏэлъитӏысхьами
дыкӏэлъитӏысхьами
фыкӏэлъитӏысхьами
кӏэлъитӏысхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьами
укӏэлъимытӏысхьами
кӏэлъимытӏысхьами
дыкӏэлъимытӏысхьами
фыкӏэлъимытӏысхьами
кӏэлъимытӏысхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъами
укӏэлъитӏысхьэгъами
кӏэлъитӏысхьэгъами
дыкӏэлъитӏысхьэгъами
фыкӏэлъитӏысхьэгъами
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэгъами
укӏэлъимытӏысхьэгъами
кӏэлъимытӏысхьэгъами
дыкӏэлъимытӏысхьэгъами
фыкӏэлъимытӏысхьэгъами
кӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнми
укӏэлъитӏысхьэнми
кӏэлъитӏысхьэнми
дыкӏэлъитӏысхьэнми
фыкӏэлъитӏысхьэнми
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнми
укӏэлъимытӏысхьэнми
кӏэлъимытӏысхьэнми
дыкӏэлъимытӏысхьэнми
фыкӏэлъимытӏысхьэнми
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнуми
укӏэлъитӏысхьэнуми
кӏэлъитӏысхьэнуми
дыкӏэлъитӏысхьэнуми
фыкӏэлъитӏысхьэнуми
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнуми
укӏэлъимытӏысхьэнуми
кӏэлъимытӏысхьэнуми
дыкӏэлъимытӏысхьэнуми
фыкӏэлъимытӏысхьэнуми
кӏэлъимытӏысхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэтэми
укӏэлъитӏысхьэтэми
кӏэлъитӏысхьэтэми
дыкӏэлъитӏысхьэтэми
фыкӏэлъитӏысхьэтэми
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэтэми
укӏэлъимытӏысхьэтэми
кӏэлъимытӏысхьэтэми
дыкӏэлъимытӏысхьэтэми
фыкӏэлъимытӏысхьэтэми
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьатэми
укӏэлъитӏысхьатэми
кӏэлъитӏысхьатэми
дыкӏэлъитӏысхьатэми
фыкӏэлъитӏысхьатэми
кӏэлъитӏысхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьатэми
укӏэлъимытӏысхьатэми
кӏэлъимытӏысхьатэми
дыкӏэлъимытӏысхьатэми
фыкӏэлъимытӏысхьатэми
кӏэлъимытӏысхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэгъатэми
укӏэлъитӏысхьэгъатэми
кӏэлъитӏысхьэгъатэми
дыкӏэлъитӏысхьэгъатэми
фыкӏэлъитӏысхьэгъатэми
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэгъатэми
укӏэлъимытӏысхьэгъатэми
кӏэлъимытӏысхьэгъатэми
дыкӏэлъимытӏысхьэгъатэми
фыкӏэлъимытӏысхьэгъатэми
кӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнтэми
укӏэлъитӏысхьэнтэми
кӏэлъитӏысхьэнтэми
дыкӏэлъитӏысхьэнтэми
фыкӏэлъитӏысхьэнтэми
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнтэми
укӏэлъимытӏысхьэнтэми
кӏэлъимытӏысхьэнтэми
дыкӏэлъимытӏысхьэнтэми
фыкӏэлъимытӏысхьэнтэми
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьэнутэми
укӏэлъитӏысхьэнутэми
кӏэлъитӏысхьэнутэми
дыкӏэлъитӏысхьэнутэми
фыкӏэлъитӏысхьэнутэми
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьэнутэми
укӏэлъимытӏысхьэнутэми
кӏэлъимытӏысхьэнутэми
дыкӏэлъимытӏысхьэнутэми
фыкӏэлъимытӏысхьэнутэми
кӏэлъимытӏысхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгътӏысхьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьаи
укӏэлъитӏысхьаи
кӏэлъитӏысхьаи
дыкӏэлъитӏысхьаи
фыкӏэлъитӏысхьаи
кӏэлъитӏысхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьакъыми
укӏэлъитӏысхьакъыми
кӏэлъитӏысхьакъыми
дыкӏэлъитӏысхьакъыми
фыкӏэлъитӏысхьакъыми
кӏэлъитӏысхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьащэрэт
укӏэлъитӏысхьащэрэт
кӏэлъитӏысхьащэрэт
дыкӏэлъитӏысхьащэрэт
фыкӏэлъитӏысхьащэрэт
кӏэлъитӏысхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъимытӏысхьащэрэт
укӏэлъимытӏысхьащэрэт
кӏэлъимытӏысхьащэрэт
дыкӏэлъимытӏысхьащэрэт
фыкӏэлъимытӏысхьащэрэт
кӏэлъимытӏысхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнщ
укӏэлъитӏысхьагъэнщ
кӏэлъитӏысхьагъэнщ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнщ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнщ
кӏэлъитӏысхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнкъым
укӏэлъитӏысхьагъэнкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнкъым
дыкӏэлъитӏысхьагъэнкъым
фыкӏэлъитӏысхьагъэнкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнт
укӏэлъитӏысхьагъэнт
кӏэлъитӏысхьагъэнт
дыкӏэлъитӏысхьагъэнт
фыкӏэлъитӏысхьагъэнт
кӏэлъитӏысхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
укӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
дыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
фыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэн
укӏэлъитӏысхьагъэн
кӏэлъитӏысхьагъэн
дыкӏэлъитӏысхьагъэн
фыкӏэлъитӏысхьагъэн
кӏэлъитӏысхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
укӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнт
укӏэлъитӏысхьагъэнт
кӏэлъитӏысхьагъэнт
дыкӏэлъитӏысхьагъэнт
фыкӏэлъитӏысхьагъэнт
кӏэлъитӏысхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
укӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнущ
укӏэлъитӏысхьагъэнущ
кӏэлъитӏысхьагъэнущ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнущ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнущ
кӏэлъитӏысхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнукъым
укӏэлъитӏысхьагъэнукъым
кӏэлъитӏысхьагъэнукъым
дыкӏэлъитӏысхьагъэнукъым
фыкӏэлъитӏысхьагъэнукъым
кӏэлъитӏысхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнут
укӏэлъитӏысхьагъэнут
кӏэлъитӏысхьагъэнут
дыкӏэлъитӏысхьагъэнут
фыкӏэлъитӏысхьагъэнут
кӏэлъитӏысхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
укӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
дыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
фыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
кӏэлъитӏысхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэну
укӏэлъитӏысхьагъэну
кӏэлъитӏысхьагъэну
дыкӏэлъитӏысхьагъэну
фыкӏэлъитӏысхьагъэну
кӏэлъитӏысхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
укӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнут
укӏэлъитӏысхьагъэнут
кӏэлъитӏысхьагъэнут
дыкӏэлъитӏысхьагъэнут
фыкӏэлъитӏысхьагъэнут
кӏэлъитӏысхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
укӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
дыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
фыкӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
кӏэлъитӏысхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэ
укӏэлъитӏысхьэ
кӏэлъитӏысхьэ
дыкӏэлъитӏысхьэ
фыкӏэлъитӏысхьэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэ
укӏэлъимытӏысхьэ
кӏэлъимытӏысхьэ
дыкӏэлъимытӏысхьэ
фыкӏэлъимытӏысхьэ
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьа
укӏэлъитӏысхьа
кӏэлъитӏысхьа
дыкӏэлъитӏысхьа
фыкӏэлъитӏысхьа
кӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьа
укӏэлъимытӏысхьа
кӏэлъимытӏысхьа
дыкӏэлъимытӏысхьа
фыкӏэлъимытӏысхьа
кӏэлъимытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэгъа
укӏэлъитӏысхьэгъа
кӏэлъитӏысхьэгъа
дыкӏэлъитӏысхьэгъа
фыкӏэлъитӏысхьэгъа
кӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэгъа
укӏэлъимытӏысхьэгъа
кӏэлъимытӏысхьэгъа
дыкӏэлъимытӏысхьэгъа
фыкӏэлъимытӏысхьэгъа
кӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэн
укӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн
дыкӏэлъитӏысхьэн
фыкӏэлъитӏысхьэн
кӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэн
укӏэлъимытӏысхьэн
кӏэлъимытӏысхьэн
дыкӏэлъимытӏысхьэн
фыкӏэлъимытӏысхьэн
кӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэну
укӏэлъитӏысхьэну
кӏэлъитӏысхьэну
дыкӏэлъитӏысхьэну
фыкӏэлъитӏысхьэну
кӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэну
укӏэлъимытӏысхьэну
кӏэлъимытӏысхьэну
дыкӏэлъимытӏысхьэну
фыкӏэлъимытӏысхьэну
кӏэлъимытӏысхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъитӏысхьэ
узэрыкӏэлъитӏысхьэ
зэрыкӏэлъитӏысхьэ
дызэрыкӏэлъитӏысхьэ
фызэрыкӏэлъитӏысхьэ
зэрыкӏэлъитӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъимытӏысхьэ
узэрыкӏэлъимытӏысхьэ
зэрыкӏэлъимытӏысхьэ
дызэрыкӏэлъимытӏысхьэ
фызэрыкӏэлъимытӏысхьэ
зэрыкӏэлъимытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъитӏысхьа
узэрыкӏэлъитӏысхьа
зэрыкӏэлъитӏысхьа
дызэрыкӏэлъитӏысхьа
фызэрыкӏэлъитӏысхьа
зэрыкӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъимытӏысхьа
узэрыкӏэлъимытӏысхьа
зэрыкӏэлъимытӏысхьа
дызэрыкӏэлъимытӏысхьа
фызэрыкӏэлъимытӏысхьа
зэрыкӏэлъимытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъитӏысхьэгъа
узэрыкӏэлъитӏысхьэгъа
зэрыкӏэлъитӏысхьэгъа
дызэрыкӏэлъитӏысхьэгъа
фызэрыкӏэлъитӏысхьэгъа
зэрыкӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа
узэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа
зэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа
дызэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа
фызэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа
зэрыкӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъитӏысхьэн
узэрыкӏэлъитӏысхьэн
зэрыкӏэлъитӏысхьэн
дызэрыкӏэлъитӏысхьэн
фызэрыкӏэлъитӏысхьэн
зэрыкӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъимытӏысхьэн
узэрыкӏэлъимытӏысхьэн
зэрыкӏэлъимытӏысхьэн
дызэрыкӏэлъимытӏысхьэн
фызэрыкӏэлъимытӏысхьэн
зэрыкӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъитӏысхьэну
узэрыкӏэлъитӏысхьэну
зэрыкӏэлъитӏысхьэну
дызэрыкӏэлъитӏысхьэну
фызэрыкӏэлъитӏысхьэну
зэрыкӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъимытӏысхьэну
узэрыкӏэлъимытӏысхьэну
зэрыкӏэлъимытӏысхьэну
дызэрыкӏэлъимытӏысхьэну
фызэрыкӏэлъимытӏысхьэну
зэрыкӏэлъимытӏысхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъитӏысхьэ
ущыкӏэлъитӏысхьэ
щыкӏэлъитӏысхьэ
дыщыкӏэлъитӏысхьэ
фыщыкӏэлъитӏысхьэ
щыкӏэлъитӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъимытӏысхьэ
ущыкӏэлъимытӏысхьэ
щыкӏэлъимытӏысхьэ
дыщыкӏэлъимытӏысхьэ
фыщыкӏэлъимытӏысхьэ
щыкӏэлъимытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъитӏысхьа
ущыкӏэлъитӏысхьа
щыкӏэлъитӏысхьа
дыщыкӏэлъитӏысхьа
фыщыкӏэлъитӏысхьа
щыкӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъимытӏысхьа
ущыкӏэлъимытӏысхьа
щыкӏэлъимытӏысхьа
дыщыкӏэлъимытӏысхьа
фыщыкӏэлъимытӏысхьа
щыкӏэлъимытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъитӏысхьэгъа
ущыкӏэлъитӏысхьэгъа
щыкӏэлъитӏысхьэгъа
дыщыкӏэлъитӏысхьэгъа
фыщыкӏэлъитӏысхьэгъа
щыкӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъимытӏысхьэгъа
ущыкӏэлъимытӏысхьэгъа
щыкӏэлъимытӏысхьэгъа
дыщыкӏэлъимытӏысхьэгъа
фыщыкӏэлъимытӏысхьэгъа
щыкӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъитӏысхьэн
ущыкӏэлъитӏысхьэн
щыкӏэлъитӏысхьэн
дыщыкӏэлъитӏысхьэн
фыщыкӏэлъитӏысхьэн
щыкӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъимытӏысхьэн
ущыкӏэлъимытӏысхьэн
щыкӏэлъимытӏысхьэн
дыщыкӏэлъимытӏысхьэн
фыщыкӏэлъимытӏысхьэн
щыкӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъитӏысхьэну
ущыкӏэлъитӏысхьэну
щыкӏэлъитӏысхьэну
дыщыкӏэлъитӏысхьэну
фыщыкӏэлъитӏысхьэну
щыкӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъимытӏысхьэну
ущыкӏэлъимытӏысхьэну
щыкӏэлъимытӏысхьэну
дыщыкӏэлъимытӏысхьэну
фыщыкӏэлъимытӏысхьэну
щыкӏэлъимытӏысхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъитӏысхьэ
уздыкӏэлъитӏысхьэ
здыкӏэлъитӏысхьэ
дыздыкӏэлъитӏысхьэ
фыздыкӏэлъитӏысхьэ
здыкӏэлъитӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъимытӏысхьэ
уздыкӏэлъимытӏысхьэ
здыкӏэлъимытӏысхьэ
дыздыкӏэлъимытӏысхьэ
фыздыкӏэлъимытӏысхьэ
здыкӏэлъимытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъитӏысхьа
уздыкӏэлъитӏысхьа
здыкӏэлъитӏысхьа
дыздыкӏэлъитӏысхьа
фыздыкӏэлъитӏысхьа
здыкӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъимытӏысхьа
уздыкӏэлъимытӏысхьа
здыкӏэлъимытӏысхьа
дыздыкӏэлъимытӏысхьа
фыздыкӏэлъимытӏысхьа
здыкӏэлъимытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъитӏысхьэгъа
уздыкӏэлъитӏысхьэгъа
здыкӏэлъитӏысхьэгъа
дыздыкӏэлъитӏысхьэгъа
фыздыкӏэлъитӏысхьэгъа
здыкӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъимытӏысхьэгъа
уздыкӏэлъимытӏысхьэгъа
здыкӏэлъимытӏысхьэгъа
дыздыкӏэлъимытӏысхьэгъа
фыздыкӏэлъимытӏысхьэгъа
здыкӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъитӏысхьэн
уздыкӏэлъитӏысхьэн
здыкӏэлъитӏысхьэн
дыздыкӏэлъитӏысхьэн
фыздыкӏэлъитӏысхьэн
здыкӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъимытӏысхьэн
уздыкӏэлъимытӏысхьэн
здыкӏэлъимытӏысхьэн
дыздыкӏэлъимытӏысхьэн
фыздыкӏэлъимытӏысхьэн
здыкӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъитӏысхьэну
уздыкӏэлъитӏысхьэну
здыкӏэлъитӏысхьэну
дыздыкӏэлъитӏысхьэну
фыздыкӏэлъитӏысхьэну
здыкӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъимытӏысхьэну
уздыкӏэлъимытӏысхьэну
здыкӏэлъимытӏысхьэну
дыздыкӏэлъимытӏысхьэну
фыздыкӏэлъимытӏысхьэну
здыкӏэлъимытӏысхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъитӏысхьэ
ущӀыкӏэлъитӏысхьэ
щӀыкӏэлъитӏысхьэ
дыщӀыкӏэлъитӏысхьэ
фыщӀыкӏэлъитӏысхьэ
щӀыкӏэлъитӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъимытӏысхьэ
ущӀыкӏэлъимытӏысхьэ
щӀыкӏэлъимытӏысхьэ
дыщӀыкӏэлъимытӏысхьэ
фыщӀыкӏэлъимытӏысхьэ
щӀыкӏэлъимытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъитӏысхьа
ущӀыкӏэлъитӏысхьа
щӀыкӏэлъитӏысхьа
дыщӀыкӏэлъитӏысхьа
фыщӀыкӏэлъитӏысхьа
щӀыкӏэлъитӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъимытӏысхьа
ущӀыкӏэлъимытӏысхьа
щӀыкӏэлъимытӏысхьа
дыщӀыкӏэлъимытӏысхьа
фыщӀыкӏэлъимытӏысхьа
щӀыкӏэлъимытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъитӏысхьэгъа
ущӀыкӏэлъитӏысхьэгъа
щӀыкӏэлъитӏысхьэгъа
дыщӀыкӏэлъитӏысхьэгъа
фыщӀыкӏэлъитӏысхьэгъа
щӀыкӏэлъитӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа
ущӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа
щӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа
дыщӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа
фыщӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа
щӀыкӏэлъимытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъитӏысхьэн
ущӀыкӏэлъитӏысхьэн
щӀыкӏэлъитӏысхьэн
дыщӀыкӏэлъитӏысхьэн
фыщӀыкӏэлъитӏысхьэн
щӀыкӏэлъитӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъимытӏысхьэн
ущӀыкӏэлъимытӏысхьэн
щӀыкӏэлъимытӏысхьэн
дыщӀыкӏэлъимытӏысхьэн
фыщӀыкӏэлъимытӏысхьэн
щӀыкӏэлъимытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъитӏысхьэну
ущӀыкӏэлъитӏысхьэну
щӀыкӏэлъитӏысхьэну
дыщӀыкӏэлъитӏысхьэну
фыщӀыкӏэлъитӏысхьэну
щӀыкӏэлъитӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъимытӏысхьэну
ущӀыкӏэлъимытӏысхьэну
щӀыкӏэлъимытӏысхьэну
дыщӀыкӏэлъимытӏысхьэну
фыщӀыкӏэлъимытӏысхьэну
щӀыкӏэлъимытӏысхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэу
укӏэлъитӏысхьэу
кӏэлъитӏысхьэу
дыкӏэлъитӏысхьэу
фыкӏэлъитӏысхьэу
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэу
укӏэлъимытӏысхьэу
кӏэлъимытӏысхьэу
дыкӏэлъимытӏысхьэу
фыкӏэлъимытӏысхьэу
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьауэ
укӏэлъитӏысхьауэ
кӏэлъитӏысхьауэ
дыкӏэлъитӏысхьауэ
фыкӏэлъитӏысхьауэ
кӏэлъитӏысхьауэ / кӏэлъитӏысхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьауэ
укӏэлъимытӏысхьауэ
кӏэлъимытӏысхьауэ
дыкӏэлъимытӏысхьауэ
фыкӏэлъимытӏысхьауэ
кӏэлъимытӏысхьауэ(хэ) / кӏэлъимытӏысхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъитӏысхьэурэ
укӏэлъитӏысхьэурэ
кӏэлъитӏысхьэурэ
дыкӏэлъитӏысхьэурэ
фыкӏэлъитӏысхьэурэ
кӏэлъитӏысхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъимытӏысхьэурэ
укӏэлъимытӏысхьэурэ
кӏэлъимытӏысхьэурэ
дыкӏэлъимытӏысхьэурэ
фыкӏэлъимытӏысхьэурэ
кӏэлъимытӏысхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъотӏысхьэ
сыкӏэлъотӏысхьэ
--
сыфкӏэлъотӏысхьэ
сакӏэлъотӏысхьэ(хэ)
уэ
ускӏэлъотӏысхьэ
--
укӏэлъотӏысхьэ
уткӏэлъотӏысхьэ
--
уакӏэлъотӏысхьэ(хэ)
ар
скӏэлъотӏысхьэ
пкӏэлъотӏысхьэ
кӏэлъотӏысхьэ
ткӏэлъотӏысхьэ
фкӏэлъотӏысхьэ
якӏэлъотӏысхьэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъотӏысхьэ
дыкӏэлъотӏысхьэ
--
дыфкӏэлъотӏысхьэ
дакӏэлъотӏысхьэ(хэ)
фэ
фыскӏэлъотӏысхьэ
--
фыкӏэлъотӏысхьэ
фыткӏэлъотӏысхьэ
--
факӏэлъотӏысхьэ(хэ)
ахэр
скӏэлъотӏысхьэ
пкӏэлъотӏысхьэ
кӏэлъотӏысхьэ
ткӏэлъотӏысхьэ
фкӏэлъотӏысхьэ
якӏэлъотӏысхьэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъитӏысхьэрэ
сыкӏэлъитӏысхьэрэ
--
сыфкӏэлъитӏысхьэрэ
сакӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
уэ
ускӏэлъитӏысхьэрэ
--
укӏэлъитӏысхьэрэ
уткӏэлъитӏысхьэрэ
--
уакӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
ар
скӏэлъитӏысхьэрэ
пкӏэлъитӏысхьэрэ
кӏэлъитӏысхьэрэ
ткӏэлъитӏысхьэрэ
фкӏэлъитӏысхьэрэ
якӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпкӏэлъитӏысхьэрэ
дыкӏэлъитӏысхьэрэ
--
дыфкӏэлъитӏысхьэрэ
дакӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
фэ
фыскӏэлъитӏысхьэрэ
--
фыкӏэлъитӏысхьэрэ
фытдкӏэлъитӏысхьэрэ
--
факӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
ахэр
скӏэлъитӏысхьэрэ
пкӏэлъитӏысхьэрэ
кӏэлъитӏысхьэрэ
ткӏэлъитӏысхьэрэ
фкӏэлъитӏысхьэрэ
якӏэлъитӏысхьэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тӏысхь]э
[тӏысхь]эр
--
[тӏысхь]эхэр
Эргативнэ:
[тӏысхь]э
[тӏысхь]эм
--
[тӏысхь]эхэм
Послеложнэ:
[тӏысхь]экӀэ
[тӏысхь]эмкӀэ
[тӏысхь]эхэкӀэ
[тӏысхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тӏысхь]эуэ
[тӏысхь]эрауэ
[тӏысхь]эхэу
[тӏысхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тӏысхь]а
[тӏысхь]ар
--
[тӏысхь]ахэр
Эргативнэ:
[тӏысхь]а
[тӏысхь]ам
--
[тӏысхь]ахэм
Послеложнэ:
[тӏысхь]акӀэ
[тӏысхь]амкӀэ
[тӏысхь]ахэкӀэ
[тӏысхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тӏысхь]ауэ
[тӏысхь]арауэ
[тӏысхь]ахэу
[тӏысхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тӏысхь]эн
[тӏысхь]эныр
--
[тӏысхь]энхэр
Эргативнэ:
[тӏысхь]эн
[тӏысхь]эным
--
[тӏысхь]энхэм
Послеложнэ:
[тӏысхь]энкӀэ
[тӏысхь]энымкӀэ
[тӏысхь]энхэкӀэ
[тӏысхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[тӏысхь]эну
[тӏысхь]энырауэ
[тӏысхь]энхэу
[тӏысхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тӏысхь]эну
[тӏысхь]энур
--
[тӏысхь]энухэр
Эргативнэ:
[тӏысхь]эну
[тӏысхь]энум
--
[тӏысхь]энухэм
Послеложнэ:
[тӏысхь]энукӀэ
[тӏысхь]энумкӀэ
[тӏысхь]энухэкӀэ
[тӏысхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тӏысхь]энууэ
[тӏысхь]энурауэ
[тӏысхь]энухэу
[тӏысхь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и ужь иту зыщӀыпӀэ итӀысхьэн.
Зыгуэрым къыкӀэрымыкӀын, зыгуэр къегъэщӀэн мурадкӀэ зыгуэрым куэдрэ зыхуэгъэзэн, елъэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
ЗэкъуэшитӀыр Лъэпщ кӀэлъитӀысхьэри джатэ зырыз ирагъэщӀащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъитӏысхьэн: 1. sit down in sth after or behind sb or sth 2. accost, bother or pursue sb actively trying to obtain or achieve sth
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъитӏысхьэн: 1. садиться во что-л. вслед за кем-чем-л. 2. пристать, привязаться к кому-л., назойливо добиваясь чего-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.