АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏэлъы- + е- + [ӏэб] + -ы + -х + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъеӏэбыхын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏэлъеӏэбыхын
щымыӀэныгъэ:
кӏэлъемыӏэбыхын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхын
укӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын
дыкӏэлъеӏэбыхын
фыкӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхын
укӏэлъемыӏэбыхын
кӏэлъемыӏэбыхын
дыкӏэлъемыӏэбыхын
фыкӏэлъемыӏэбыхын
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏэлъеӏэбых!
фыкӏэлъеӏэбых!
щымыӀэныгъэ:
укӏэлъемыӏэбых!
фыкӏэлъемыӏэбых!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъреӏэбых
укӏэлъреӏэбых
кӏэлъреӏэбых
дыкӏэлъреӏэбых
фыкӏэлъреӏэбых
кӏэлъреӏэбых
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъремыӏэбых
укӏэлъремыӏэбых
кӏэлъремыӏэбых
дыкӏэлъремыӏэбых
фыкӏэлъремыӏэбых
кӏэлъремыӏэбых
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъоӏэбых(ыр)
укӏэлъоӏэбых(ыр)
кӏэлъоӏэбых(ыр)
дыкӏэлъоӏэбых(ыр)
фыкӏэлъоӏэбых(ыр)
кӏэлъоӏэбых(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыркъым
укӏэлъеӏэбыхыркъым
кӏэлъеӏэбыхыркъым
дыкӏэлъеӏэбыхыркъым
фыкӏэлъеӏэбыхыркъым
кӏэлъеӏэбых(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
укӏэлъеӏэбых(ыр)т
кӏэлъеӏэбых(ыр)т
дыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
фыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
кӏэлъеӏэбых(ыр)т / кӏэлъеӏэбыххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым
укӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым
кӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым
дыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым
фыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым
кӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъым / кӏэлъеӏэбыххэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхащ
укӏэлъеӏэбыхащ
кӏэлъеӏэбыхащ
дыкӏэлъеӏэбыхащ
фыкӏэлъеӏэбыхащ
кӏэлъеӏэбыха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхакъым
укӏэлъеӏэбыхакъым
кӏэлъеӏэбыхакъым
дыкӏэлъеӏэбыхакъым
фыкӏэлъеӏэбыхакъым
кӏэлъеӏэбыха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхат
укӏэлъеӏэбыхат
кӏэлъеӏэбыхат
дыкӏэлъеӏэбыхат
фыкӏэлъеӏэбыхат
кӏэлъеӏэбыха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхатэкъым
укӏэлъеӏэбыхатэкъым
кӏэлъеӏэбыхатэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхатэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхатэкъым
кӏэлъеӏэбыха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъащ
укӏэлъеӏэбыхыгъащ
кӏэлъеӏэбыхыгъащ
дыкӏэлъеӏэбыхыгъащ
фыкӏэлъеӏэбыхыгъащ
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъакъым
укӏэлъеӏэбыхыгъакъым
кӏэлъеӏэбыхыгъакъым
дыкӏэлъеӏэбыхыгъакъым
фыкӏэлъеӏэбыхыгъакъым
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъат
укӏэлъеӏэбыхыгъат
кӏэлъеӏэбыхыгъат
дыкӏэлъеӏэбыхыгъат
фыкӏэлъеӏэбыхыгъат
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъым
укӏэлъеӏэбыхыгъатэкъым
кӏэлъеӏэбыхыгъатэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъым
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхщ
укӏэлъеӏэбыхщ
кӏэлъеӏэбыхщ
дыкӏэлъеӏэбыхщ
фыкӏэлъеӏэбыхщ
кӏэлъеӏэбых(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхкъым
укӏэлъеӏэбыхкъым
кӏэлъеӏэбыхкъым
дыкӏэлъеӏэбыхкъым
фыкӏэлъеӏэбыхкъым
кӏэлъеӏэбых(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхт
укӏэлъеӏэбыхт
кӏэлъеӏэбыхт
дыкӏэлъеӏэбыхт
фыкӏэлъеӏэбыхт
кӏэлъеӏэбых(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхтэкъым
укӏэлъеӏэбыхтэкъым
кӏэлъеӏэбыхтэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхтэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхтэкъым
кӏэлъеӏэбых(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынщ
укӏэлъеӏэбыхынщ
кӏэлъеӏэбыхынщ
дыкӏэлъеӏэбыхынщ
фыкӏэлъеӏэбыхынщ
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынкъым
укӏэлъеӏэбыхынкъым
кӏэлъеӏэбыхынкъым
дыкӏэлъеӏэбыхынкъым
фыкӏэлъеӏэбыхынкъым
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынущ
укӏэлъеӏэбыхынущ
кӏэлъеӏэбыхынущ
дыкӏэлъеӏэбыхынущ
фыкӏэлъеӏэбыхынущ
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынукъым
укӏэлъеӏэбыхынукъым
кӏэлъеӏэбыхынукъым
дыкӏэлъеӏэбыхынукъым
фыкӏэлъеӏэбыхынукъым
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхрэ
укӏэлъеӏэбыхрэ
кӏэлъеӏэбыхрэ
дыкӏэлъеӏэбыхрэ
фыкӏэлъеӏэбыхрэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыркъэ
укӏэлъеӏэбыхыркъэ
кӏэлъеӏэбыхыркъэ
дыкӏэлъеӏэбыхыркъэ
фыкӏэлъеӏэбыхыркъэ
кӏэлъеӏэбыхыркъэ / кӏэлъеӏэбыххэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
укӏэлъеӏэбых(ыр)т
кӏэлъеӏэбых(ыр)т
дыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
фыкӏэлъеӏэбых(ыр)т
кӏэлъеӏэбых(ыр)т / кӏэлъеӏэбыххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ
укӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ
кӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ
дыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ
фыкӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ
кӏэлъеӏэбых(ыр)тэкъэ / кӏэлъеӏэбыххэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыха
укӏэлъеӏэбыха
кӏэлъеӏэбыха
дыкӏэлъеӏэбыха
фыкӏэлъеӏэбыха
кӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхакъэ
укӏэлъеӏэбыхакъэ
кӏэлъеӏэбыхакъэ
дыкӏэлъеӏэбыхакъэ
фыкӏэлъеӏэбыхакъэ
кӏэлъеӏэбыха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхат
укӏэлъеӏэбыхат
кӏэлъеӏэбыхат
дыкӏэлъеӏэбыхат
фыкӏэлъеӏэбыхат
кӏэлъеӏэбыха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхатэкъэ
укӏэлъеӏэбыхатэкъэ
кӏэлъеӏэбыхатэкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхатэкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхатэкъэ
кӏэлъеӏэбыха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъа
укӏэлъеӏэбыхыгъа
кӏэлъеӏэбыхыгъа
дыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фыкӏэлъеӏэбыхыгъа
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъакъэ
укӏэлъеӏэбыхыгъакъэ
кӏэлъеӏэбыхыгъакъэ
дыкӏэлъеӏэбыхыгъакъэ
фыкӏэлъеӏэбыхыгъакъэ
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъат
укӏэлъеӏэбыхыгъат
кӏэлъеӏэбыхыгъат
дыкӏэлъеӏэбыхыгъат
фыкӏэлъеӏэбыхыгъат
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъэ
укӏэлъеӏэбыхыгъатэкъэ
кӏэлъеӏэбыхыгъатэкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхыгъатэкъэ
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбых
укӏэлъеӏэбых
кӏэлъеӏэбых
дыкӏэлъеӏэбых
фыкӏэлъеӏэбых
кӏэлъеӏэбых(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхкъэ
укӏэлъеӏэбыхкъэ
кӏэлъеӏэбыхкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхкъэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхт
укӏэлъеӏэбыхт
кӏэлъеӏэбыхт
дыкӏэлъеӏэбыхт
фыкӏэлъеӏэбыхт
кӏэлъеӏэбых(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхтэкъэ
укӏэлъеӏэбыхтэкъэ
кӏэлъеӏэбыхтэкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхтэкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхтэкъэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхын
укӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын
дыкӏэлъеӏэбыхын
фыкӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынкъэ
укӏэлъеӏэбыхынкъэ
кӏэлъеӏэбыхынкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхынкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхынкъэ
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыну
укӏэлъеӏэбыхыну
кӏэлъеӏэбыхыну
дыкӏэлъеӏэбыхыну
фыкӏэлъеӏэбыхыну
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынукъэ
укӏэлъеӏэбыхынукъэ
кӏэлъеӏэбыхынукъэ
дыкӏэлъеӏэбыхынукъэ
фыкӏэлъеӏэбыхынукъэ
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхмэ
укӏэлъеӏэбыхмэ
кӏэлъеӏэбыхмэ
дыкӏэлъеӏэбыхмэ
фыкӏэлъеӏэбыхмэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхмэ
укӏэлъемыӏэбыхмэ
кӏэлъемыӏэбыхмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхмэ
кӏэлъемыӏэбых(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхамэ
укӏэлъеӏэбыхамэ
кӏэлъеӏэбыхамэ
дыкӏэлъеӏэбыхамэ
фыкӏэлъеӏэбыхамэ
кӏэлъеӏэбыха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхамэ
укӏэлъемыӏэбыхамэ
кӏэлъемыӏэбыхамэ
дыкӏэлъемыӏэбыхамэ
фыкӏэлъемыӏэбыхамэ
кӏэлъемыӏэбыха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъамэ
укӏэлъеӏэбыхыгъамэ
кӏэлъеӏэбыхыгъамэ
дыкӏэлъеӏэбыхыгъамэ
фыкӏэлъеӏэбыхыгъамэ
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхыгъамэ
укӏэлъемыӏэбыхыгъамэ
кӏэлъемыӏэбыхыгъамэ
дыкӏэлъемыӏэбыхыгъамэ
фыкӏэлъемыӏэбыхыгъамэ
кӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынмэ
укӏэлъеӏэбыхынмэ
кӏэлъеӏэбыхынмэ
дыкӏэлъеӏэбыхынмэ
фыкӏэлъеӏэбыхынмэ
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынмэ
укӏэлъемыӏэбыхынмэ
кӏэлъемыӏэбыхынмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхынмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхынмэ
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынумэ
укӏэлъеӏэбыхынумэ
кӏэлъеӏэбыхынумэ
дыкӏэлъеӏэбыхынумэ
фыкӏэлъеӏэбыхынумэ
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынумэ
укӏэлъемыӏэбыхынумэ
кӏэлъемыӏэбыхынумэ
дыкӏэлъемыӏэбыхынумэ
фыкӏэлъемыӏэбыхынумэ
кӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхтэмэ
укӏэлъеӏэбыхтэмэ
кӏэлъеӏэбыхтэмэ
дыкӏэлъеӏэбыхтэмэ
фыкӏэлъеӏэбыхтэмэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхтэмэ
укӏэлъемыӏэбыхтэмэ
кӏэлъемыӏэбыхтэмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхтэмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхтэмэ
кӏэлъемыӏэбых(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхатэмэ
укӏэлъеӏэбыхатэмэ
кӏэлъеӏэбыхатэмэ
дыкӏэлъеӏэбыхатэмэ
фыкӏэлъеӏэбыхатэмэ
кӏэлъеӏэбыха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхатэмэ
укӏэлъемыӏэбыхатэмэ
кӏэлъемыӏэбыхатэмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхатэмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхатэмэ
кӏэлъемыӏэбыха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъатэмэ
укӏэлъеӏэбыхыгъатэмэ
кӏэлъеӏэбыхыгъатэмэ
дыкӏэлъеӏэбыхыгъатэмэ
фыкӏэлъеӏэбыхыгъатэмэ
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэмэ
укӏэлъемыӏэбыхыгъатэмэ
кӏэлъемыӏэбыхыгъатэмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэмэ
кӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынтэмэ
укӏэлъеӏэбыхынтэмэ
кӏэлъеӏэбыхынтэмэ
дыкӏэлъеӏэбыхынтэмэ
фыкӏэлъеӏэбыхынтэмэ
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынтэмэ
укӏэлъемыӏэбыхынтэмэ
кӏэлъемыӏэбыхынтэмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхынтэмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхынтэмэ
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынутэмэ
укӏэлъеӏэбыхынутэмэ
кӏэлъеӏэбыхынутэмэ
дыкӏэлъеӏэбыхынутэмэ
фыкӏэлъеӏэбыхынутэмэ
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынутэмэ
укӏэлъемыӏэбыхынутэмэ
кӏэлъемыӏэбыхынутэмэ
дыкӏэлъемыӏэбыхынутэмэ
фыкӏэлъемыӏэбыхынутэмэ
кӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынт
укӏэлъеӏэбыхынт
кӏэлъеӏэбыхынт
дыкӏэлъеӏэбыхынт
фыкӏэлъеӏэбыхынт
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынтэкъым
укӏэлъеӏэбыхынтэкъым
кӏэлъеӏэбыхынтэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхынтэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхынтэкъым
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынут
укӏэлъеӏэбыхынут
кӏэлъеӏэбыхынут
дыкӏэлъеӏэбыхынут
фыкӏэлъеӏэбыхынут
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынутэкъым
укӏэлъеӏэбыхынутэкъым
кӏэлъеӏэбыхынутэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхынутэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхынутэкъым
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхми
укӏэлъеӏэбыхми
кӏэлъеӏэбыхми
дыкӏэлъеӏэбыхми
фыкӏэлъеӏэбыхми
кӏэлъеӏэбых(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхми
укӏэлъемыӏэбыхми
кӏэлъемыӏэбыхми
дыкӏэлъемыӏэбыхми
фыкӏэлъемыӏэбыхми
кӏэлъемыӏэбых(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхами
укӏэлъеӏэбыхами
кӏэлъеӏэбыхами
дыкӏэлъеӏэбыхами
фыкӏэлъеӏэбыхами
кӏэлъеӏэбыха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхами
укӏэлъемыӏэбыхами
кӏэлъемыӏэбыхами
дыкӏэлъемыӏэбыхами
фыкӏэлъемыӏэбыхами
кӏэлъемыӏэбыха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъами
укӏэлъеӏэбыхыгъами
кӏэлъеӏэбыхыгъами
дыкӏэлъеӏэбыхыгъами
фыкӏэлъеӏэбыхыгъами
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхыгъами
укӏэлъемыӏэбыхыгъами
кӏэлъемыӏэбыхыгъами
дыкӏэлъемыӏэбыхыгъами
фыкӏэлъемыӏэбыхыгъами
кӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынми
укӏэлъеӏэбыхынми
кӏэлъеӏэбыхынми
дыкӏэлъеӏэбыхынми
фыкӏэлъеӏэбыхынми
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынми
укӏэлъемыӏэбыхынми
кӏэлъемыӏэбыхынми
дыкӏэлъемыӏэбыхынми
фыкӏэлъемыӏэбыхынми
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынуми
укӏэлъеӏэбыхынуми
кӏэлъеӏэбыхынуми
дыкӏэлъеӏэбыхынуми
фыкӏэлъеӏэбыхынуми
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынуми
укӏэлъемыӏэбыхынуми
кӏэлъемыӏэбыхынуми
дыкӏэлъемыӏэбыхынуми
фыкӏэлъемыӏэбыхынуми
кӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхтэми
укӏэлъеӏэбыхтэми
кӏэлъеӏэбыхтэми
дыкӏэлъеӏэбыхтэми
фыкӏэлъеӏэбыхтэми
кӏэлъеӏэбых(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхтэми
укӏэлъемыӏэбыхтэми
кӏэлъемыӏэбыхтэми
дыкӏэлъемыӏэбыхтэми
фыкӏэлъемыӏэбыхтэми
кӏэлъемыӏэбых(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхатэми
укӏэлъеӏэбыхатэми
кӏэлъеӏэбыхатэми
дыкӏэлъеӏэбыхатэми
фыкӏэлъеӏэбыхатэми
кӏэлъеӏэбыха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхатэми
укӏэлъемыӏэбыхатэми
кӏэлъемыӏэбыхатэми
дыкӏэлъемыӏэбыхатэми
фыкӏэлъемыӏэбыхатэми
кӏэлъемыӏэбыха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхыгъатэми
укӏэлъеӏэбыхыгъатэми
кӏэлъеӏэбыхыгъатэми
дыкӏэлъеӏэбыхыгъатэми
фыкӏэлъеӏэбыхыгъатэми
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэми
укӏэлъемыӏэбыхыгъатэми
кӏэлъемыӏэбыхыгъатэми
дыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэми
фыкӏэлъемыӏэбыхыгъатэми
кӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынтэми
укӏэлъеӏэбыхынтэми
кӏэлъеӏэбыхынтэми
дыкӏэлъеӏэбыхынтэми
фыкӏэлъеӏэбыхынтэми
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынтэми
укӏэлъемыӏэбыхынтэми
кӏэлъемыӏэбыхынтэми
дыкӏэлъемыӏэбыхынтэми
фыкӏэлъемыӏэбыхынтэми
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхынутэми
укӏэлъеӏэбыхынутэми
кӏэлъеӏэбыхынутэми
дыкӏэлъеӏэбыхынутэми
фыкӏэлъеӏэбыхынутэми
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхынутэми
укӏэлъемыӏэбыхынутэми
кӏэлъемыӏэбыхынутэми
дыкӏэлъемыӏэбыхынутэми
фыкӏэлъемыӏэбыхынутэми
кӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхаи
укӏэлъеӏэбыхаи
кӏэлъеӏэбыхаи
дыкӏэлъеӏэбыхаи
фыкӏэлъеӏэбыхаи
кӏэлъеӏэбыхаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхакъыми
укӏэлъеӏэбыхакъыми
кӏэлъеӏэбыхакъыми
дыкӏэлъеӏэбыхакъыми
фыкӏэлъеӏэбыхакъыми
кӏэлъеӏэбыхакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхащэрэт
укӏэлъеӏэбыхащэрэт
кӏэлъеӏэбыхащэрэт
дыкӏэлъеӏэбыхащэрэт
фыкӏэлъеӏэбыхащэрэт
кӏэлъеӏэбыхащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъемыӏэбыхащэрэт
укӏэлъемыӏэбыхащэрэт
кӏэлъемыӏэбыхащэрэт
дыкӏэлъемыӏэбыхащэрэт
фыкӏэлъемыӏэбыхащэрэт
кӏэлъемыӏэбыхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнщ
укӏэлъеӏэбыхагъэнщ
кӏэлъеӏэбыхагъэнщ
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнщ
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнщ
кӏэлъеӏэбыхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
укӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
укӏэлъеӏэбыхагъэнт
кӏэлъеӏэбыхагъэнт
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
кӏэлъеӏэбыхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
укӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэн
укӏэлъеӏэбыхагъэн
кӏэлъеӏэбыхагъэн
дыкӏэлъеӏэбыхагъэн
фыкӏэлъеӏэбыхагъэн
кӏэлъеӏэбыхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
укӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
укӏэлъеӏэбыхагъэнт
кӏэлъеӏэбыхагъэнт
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнт
кӏэлъеӏэбыхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
укӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
укӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
кӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
кӏэлъеӏэбыхагъэнӏэбых
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
укӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
укӏэлъеӏэбыхагъэнут
кӏэлъеӏэбыхагъэнут
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
кӏэлъеӏэбыхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
укӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
кӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэну
укӏэлъеӏэбыхагъэну
кӏэлъеӏэбыхагъэну
дыкӏэлъеӏэбыхагъэну
фыкӏэлъеӏэбыхагъэну
кӏэлъеӏэбыхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
укӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
укӏэлъеӏэбыхагъэнут
кӏэлъеӏэбыхагъэнут
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнут
кӏэлъеӏэбыхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
укӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
дыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
фыкӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
кӏэлъеӏэбыхагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбых
укӏэлъеӏэбых
кӏэлъеӏэбых
дыкӏэлъеӏэбых
фыкӏэлъеӏэбых
кӏэлъеӏэбых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбых
укӏэлъемыӏэбых
кӏэлъемыӏэбых
дыкӏэлъемыӏэбых
фыкӏэлъемыӏэбых
кӏэлъемыӏэбых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыха
укӏэлъеӏэбыха
кӏэлъеӏэбыха
дыкӏэлъеӏэбыха
фыкӏэлъеӏэбыха
кӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыха
укӏэлъемыӏэбыха
кӏэлъемыӏэбыха
дыкӏэлъемыӏэбыха
фыкӏэлъемыӏэбыха
кӏэлъемыӏэбыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхыгъа
укӏэлъеӏэбыхыгъа
кӏэлъеӏэбыхыгъа
дыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фыкӏэлъеӏэбыхыгъа
кӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
укӏэлъемыӏэбыхыгъа
кӏэлъемыӏэбыхыгъа
дыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
фыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
кӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхын
укӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын
дыкӏэлъеӏэбыхын
фыкӏэлъеӏэбыхын
кӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхын
укӏэлъемыӏэбыхын
кӏэлъемыӏэбыхын
дыкӏэлъемыӏэбыхын
фыкӏэлъемыӏэбыхын
кӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхыну
укӏэлъеӏэбыхыну
кӏэлъеӏэбыхыну
дыкӏэлъеӏэбыхыну
фыкӏэлъеӏэбыхыну
кӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхыну
укӏэлъемыӏэбыхыну
кӏэлъемыӏэбыхыну
дыкӏэлъемыӏэбыхыну
фыкӏэлъемыӏэбыхыну
кӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъеӏэбых
узэрыкӏэлъеӏэбых
зэрыкӏэлъеӏэбых
дызэрыкӏэлъеӏэбых
фызэрыкӏэлъеӏэбых
зэрыкӏэлъеӏэбых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъемыӏэбых
узэрыкӏэлъемыӏэбых
зэрыкӏэлъемыӏэбых
дызэрыкӏэлъемыӏэбых
фызэрыкӏэлъемыӏэбых
зэрыкӏэлъемыӏэбых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъеӏэбыха
узэрыкӏэлъеӏэбыха
зэрыкӏэлъеӏэбыха
дызэрыкӏэлъеӏэбыха
фызэрыкӏэлъеӏэбыха
зэрыкӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъемыӏэбыха
узэрыкӏэлъемыӏэбыха
зэрыкӏэлъемыӏэбыха
дызэрыкӏэлъемыӏэбыха
фызэрыкӏэлъемыӏэбыха
зэрыкӏэлъемыӏэбыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа
узэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа
зэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа
дызэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фызэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа
зэрыкӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
узэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
зэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
дызэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
фызэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
зэрыкӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъеӏэбыхын
узэрыкӏэлъеӏэбыхын
зэрыкӏэлъеӏэбыхын
дызэрыкӏэлъеӏэбыхын
фызэрыкӏэлъеӏэбыхын
зэрыкӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъемыӏэбыхын
узэрыкӏэлъемыӏэбыхын
зэрыкӏэлъемыӏэбыхын
дызэрыкӏэлъемыӏэбыхын
фызэрыкӏэлъемыӏэбыхын
зэрыкӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъеӏэбыхыну
узэрыкӏэлъеӏэбыхыну
зэрыкӏэлъеӏэбыхыну
дызэрыкӏэлъеӏэбыхыну
фызэрыкӏэлъеӏэбыхыну
зэрыкӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏэлъемыӏэбыхыну
узэрыкӏэлъемыӏэбыхыну
зэрыкӏэлъемыӏэбыхыну
дызэрыкӏэлъемыӏэбыхыну
фызэрыкӏэлъемыӏэбыхыну
зэрыкӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъеӏэбых
ущыкӏэлъеӏэбых
щыкӏэлъеӏэбых
дыщыкӏэлъеӏэбых
фыщыкӏэлъеӏэбых
щыкӏэлъеӏэбых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъемыӏэбых
ущыкӏэлъемыӏэбых
щыкӏэлъемыӏэбых
дыщыкӏэлъемыӏэбых
фыщыкӏэлъемыӏэбых
щыкӏэлъемыӏэбых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъеӏэбыха
ущыкӏэлъеӏэбыха
ущыкӏэлъеӏэбыха
дыщыкӏэлъеӏэбыха
фыщыкӏэлъеӏэбыха
щыкӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъемыӏэбыха
фыщикӏэлъемыӏэбыха
щыкӏэлъемыӏэбыха
дыщыкӏэлъемыӏэбыха
фыщыкӏэлъемыӏэбыха
щыкӏэлъемыӏэбыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъеӏэбыхыгъа
ущыкӏэлъеӏэбыхыгъа
щыкӏэлъеӏэбыхыгъа
дыщыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фыщыкӏэлъеӏэбыхыгъа
щыкӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
ущыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
щыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
дыщыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
фыщыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
щыкӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъеӏэбыхын
ущыкӏэлъеӏэбыхын
щыкӏэлъеӏэбыхын
дыщыкӏэлъеӏэбыхын
фыщыкӏэлъеӏэбыхын
щыкӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъемыӏэбыхын
ущыкӏэлъеӏэбыхын
щыкӏэлъемыӏэбыхын
дыщыкӏэлъемыӏэбыхын
фыщыкӏэлъемыӏэбыхын
щыкӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъеӏэбыхыну
ущыкӏэлъеӏэбыхыну
щыкӏэлъеӏэбыхыну
дыщыкӏэлъеӏэбыхыну
фыщыкӏэлъеӏэбыхыну
щыкӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏэлъемыӏэбыхыну
ущыкӏэлъемыӏэбыхыну
щыкӏэлъемыӏэбыхыну
дыщыкӏэлъемыӏэбыхыну
фыщыкӏэлъемыӏэбыхыну
щыкӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъеӏэбых
уздыкӏэлъеӏэбых
здыкӏэлъеӏэбых
дыздыкӏэлъеӏэбых
фыздыкӏэлъеӏэбых
здыкӏэлъеӏэбых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъемыӏэбых
уздыкӏэлъемыӏэбых
здыкӏэлъемыӏэбых
дыздыкӏэлъемыӏэбых
фыздыкӏэлъемыӏэбых
здыкӏэлъемыӏэбых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъеӏэбыха
уздыкӏэлъеӏэбыха
здыкӏэлъеӏэбыха
дыздыкӏэлъеӏэбыха
фыздыкӏэлъеӏэбыха
здыкӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъемыӏэбыха
уздыкӏэлъемыӏэбыха
здыкӏэлъемыӏэбыха
дыздыкӏэлъемыӏэбыха
фыздыкӏэлъемыӏэбыха
здыкӏэлъемыӏэбыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъеӏэбыхыгъа
уздыкӏэлъеӏэбыхыгъа
здыкӏэлъеӏэбыхыгъа
дыздыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фыздыкӏэлъеӏэбыхыгъа
здыкӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
уздыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
здыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
дыздыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
фыздыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
здыкӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъеӏэбыхын
уздыкӏэлъеӏэбыхын
здыкӏэлъеӏэбыхын
дыздыкӏэлъеӏэбыхын
фыздыкӏэлъеӏэбыхын
здыкӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъемыӏэбыхын
уздыкӏэлъемыӏэбыхын
здыкӏэлъемыӏэбыхын
дыздыкӏэлъемыӏэбыхын
фыздыкӏэлъемыӏэбыхын
здыкӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъеӏэбыхыну
уздыкӏэлъеӏэбыхыну
здыкӏэлъеӏэбыхыну
дыздыкӏэлъеӏэбыхыну
фыздыкӏэлъеӏэбыхыну
здыкӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏэлъемыӏэбыхыну
уздыкӏэлъемыӏэбыхыну
здыкӏэлъемыӏэбыхыну
дыздыкӏэлъемыӏэбыхыну
фыздыкӏэлъемыӏэбыхыну
здыкӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъеӏэбых
ущӀыкӏэлъеӏэбых
щӀыкӏэлъеӏэбых
дыщӀыкӏэлъеӏэбых
фыщӀыкӏэлъеӏэбых
щӀыкӏэлъеӏэбых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъемыӏэбых
ущӀыкӏэлъемыӏэбых
щӀыкӏэлъемыӏэбых
дыщӀыкӏэлъемыӏэбых
фыщӀыкӏэлъемыӏэбых
щӀыкӏэлъемыӏэбых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъеӏэбыха
ущӀыкӏэлъеӏэбыхӀеӏэбыха
щӀыкӏэлъеӏэбыха
дыщӀыкӏэлъеӏэбыха
фыщӀыкӏэлъеӏэбыха
щӀыкӏэлъеӏэбыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъемыӏэбыха
ущӀыкӏэлъемыӏэбыха
щӀыкӏэлъемыӏэбыха
дыщӀыкӏэлъемыӏэбыха
фыщӀыкӏэлъемыӏэбыха
щӀыкӏэлъемыӏэбыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа
ущӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа
щӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа
дыщӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа
фыщӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа
щӀыкӏэлъеӏэбыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
ущӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
щӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
дыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
фыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа
щӀыкӏэлъемыӏэбыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъеӏэбыхын
ущӀыкӏэлъеӏэбыхын
щӀыкӏэлъеӏэбыхын
дыщӀыкӏэлъеӏэбыхын
фыщӀыкӏэлъеӏэбыхын
щӀыкӏэлъеӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъемыӏэбыхын
ущӀыкӏэлъемыӏэбыхын
щӀыкӏэлъемыӏэбыхын
дыщӀыкӏэлъемыӏэбыхын
фыщӀыкӏэлъемыӏэбыхын
щӀыкӏэлъемыӏэбыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъеӏэбыхыну
ущӀыкӏэлъеӏэбыхыну
щӀыкӏэлъеӏэбыхыну
дыщӀыкӏэлъеӏэбыхыну
фыщӀыкӏэлъеӏэбыхыну
щӀыкӏэлъеӏэбыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыну
ущӀыкӏэлъемыӏэбыхыну
щӀыкӏэлъемыӏэбыхыну
дыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыну
фыщӀыкӏэлъемыӏэбыхыну
щӀыкӏэлъемыӏэбыхыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхыу
укӏэлъеӏэбыхыу
кӏэлъеӏэбыхыу
дыкӏэлъеӏэбыхыу
фыкӏэлъеӏэбыхыу
кӏэлъеӏэбыхыу / кӏэлъеӏэбыххэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхыу
укӏэлъемыӏэбыхыу
кӏэлъемыӏэбыхыу
дыкӏэлъемыӏэбыхыу
фыкӏэлъемыӏэбыхыу
кӏэлъемыӏэбыхыу / кӏэлъеӏэбыххэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхауэ
укӏэлъеӏэбыхауэ
кӏэлъеӏэбыхауэ
дыкӏэлъеӏэбыхауэ
фыкӏэлъеӏэбыхауэ
кӏэлъеӏэбыхауэ / кӏэлъеӏэбыхахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхауэ
укӏэлъемыӏэбыхауэ
кӏэлъемыӏэбыхауэ
дыкӏэлъемыӏэбыхауэ
фыкӏэлъемыӏэбыхауэ
кӏэлъемыӏэбыхауэ / кӏэлъемыӏэбыхахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏэлъеӏэбыхыурэ
укӏэлъеӏэбыхыурэ
кӏэлъеӏэбыхыурэ
дыкӏэлъеӏэбыхыурэ
фыкӏэлъеӏэбыхыурэ
кӏэлъеӏэбыхыурэ / кӏэлъеӏэбыххэурэ
кӏэлъеӏэбых(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏэлъемыӏэбыхыурэ
укӏэлъемыӏэбыхыурэ
кӏэлъемыӏэбыхыурэ
дыкӏэлъемыӏэбыхыурэ
фыкӏэлъемыӏэбыхыурэ
кӏэлъемыӏэбыхыурэ / кӏэлъемыӏэбыххэурэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъоӏэбых
сыкӏэлъоӏэбых
--
сыфкӏэлъоӏэбых
сакӏэлъоӏэбых(хэ)
уэ
ускӏэлъоӏэбых
--
укӏэлъоӏэбых
уткӏэлъоӏэбых
--
уакӏэлъоӏэбых(хэ)
ар
скӏэлъоӏэбых
пкӏэлъоӏэбых
кӏэлъоӏэбых
ткӏэлъоӏэбых
фкӏэлъоӏэбых
якӏэлъоӏэбых(хэ)
дэ
--
дыпкӏэлъоӏэбых
дыкӏэлъоӏэбых
--
дыфкӏэлъоӏэбых
дакӏэлъоӏэбых(хэ)
фэ
фыскӏэлъоӏэбых
--
фыкӏэлъоӏэбых
фыткӏэлъоӏэбых
--
факӏэлъоӏэбых(хэ)
ахэр
скӏэлъоӏэбых
пкӏэлъоӏэбых
кӏэлъоӏэбых
ткӏэлъоӏэбых
фкӏэлъоӏэбых
якӏэлъоӏэбых(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
сыкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
сыфкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
сакӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
уэ
ускӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
укӏэлъе[ӏэбыхрэ]
уткӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
уакӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
ар
скӏэлъе[ӏэбыхрэ]
пкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
кӏэлъе[ӏэбыхрэ]
ткӏэлъе[ӏэбыхрэ]
фкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
якӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
дэ
--
дыпкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
дыкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
дыфкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
дакӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
фэ
фыскӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
фыпъэкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
фыткӏэлъе[ӏэбыхрэ]
--
факӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
ахэр
скӏэлъе[ӏэбыхрэ]
пкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
кӏэлъе[ӏэбыхрэ]
ткӏэлъе[ӏэбыхрэ]
фкӏэлъе[ӏэбыхрэ]
якӏэлъе[ӏэбых(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэбых]
[ӏэбых]ыр
--
[ӏэбых]хэр
Эргативнэ:
[ӏэбых]
[ӏэбых]ым
--
[ӏэбых]хэм
Послеложнэ:
[ӏэбых]кӀэ
[ӏэбых]ымкӀэ
[ӏэбых]хэкӀэ
[ӏэбых]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэбых]ыу
[ӏэбых]ырауэ
[ӏэбых]хэу
[ӏэбых]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэбых]а
[ӏэбых]ар
--
[ӏэбых]ахэр
Эргативнэ:
[ӏэбых]а
[ӏэбых]ам
--
[ӏэбых]ахэм
Послеложнэ:
[ӏэбых]акӀэ
[ӏэбых]амкӀэ
[ӏэбых]ахэкӀэ
[ӏэбых]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэбых]ауэ
[ӏэбых]арауэ
[ӏэбых]ахэу
[ӏэбых]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэбых]ын
[ӏэбых]ыныр
--
[ӏэбых]ынхэр
Эргативнэ:
[ӏэбых]ын
[ӏэбых]ыным
--
[ӏэбых]ынхэм
Послеложнэ:
[ӏэбых]ынкӀэ
[ӏэбых]ынымкӀэ
[ӏэбых]ынхэкӀэ
[ӏэбых]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ӏэбых]ыну
[ӏэбых]ынырауэ
[ӏэбых]ынхэу
[ӏэбых]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэбых]ыну
[ӏэбых]ынур
--
[ӏэбых]ынухэр
Эргативнэ:
[ӏэбых]ыну
[ӏэбых]ынум
--
[ӏэбых]ынухэм
Послеложнэ:
[ӏэбых]ынукӀэ
[ӏэбых]ынумкӀэ
[ӏэбых]ынухэкӀэ
[ӏэбых]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэбых]ынууэ
[ӏэбых]ынурауэ
[ӏэбых]ынухэу
[ӏэбых]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр щхьэкӀэ еӀэбыхын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Мащэм ихуам кӀэлъеӀэбыхын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏэлъеӏэбыхын: extend or reach your hand downwards to sb, for sth
Мащэм ихуам кӀэлъеӀэбыхын: reach your hand down to sb who has fallen into a pit.
УРЫСЫБЗЭ
кӏэлъеӏэбыхын: протянуть руку вниз кому-л.. за чем-л.
Мащэм ихуам кӀэлъеӀэбыхын: проятнуть руку вниз упавшему в яму.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.