Wt/kbd/кӏэкъуащӏэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [tʹʂɐ'qʹʷɑ:ɕʹɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [кӏ] + -э + [къу] + -а + [щӏ] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	кӏэкъуащӏэ	кӏэкъуащӏэр	--	кӏэкъуащӏэхэр
Эргативнэ:	кӏэкъуащӏэ	кӏэкъуащӏэм	--	кӏэкъуащӏэхэм
Послеложнэ:	кӏэкъуащӏэкӀэ	кӏэкъуащӏэмкӀэ	кӏэкъуащӏэхэкӀэ	кӏэкъуащӏэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	кӏэкъуащӏэу	кӏэкъуащӏэрауэ	кӏэкъуащӏэхэу	кӏэкъуащӏэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Щыгъын гуэрым и кӀэ.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Цей кӀэкъуащӀэр хэтхъат.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• кӏэкъуащӏэ: the hollow area beneath an area of clothing
• Цей кӀэкъуащӀэр хэтхъат: the underside of the Circassian coat was ripped out.

УРЫСЫБЗЭ

• кӏэкъуащӏэ: пола одежды
• Цей кӀэкъуащӀэр хэтхъат: пола черкески была выдрана.

псалъафэ зэпыщӀахэр

КӀэкъуащӀэм къуэсын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: be a coward, hide behind sb's back.
     Урысыбзэ: трусить, прятаться за чью-л. спину.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Удым дунейр екъутэ, иныжьхэр я фыз кӀэкъуащӀэ къуэсщи, дунейм къытехьэркъым, жеӀэри.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

КӀэкъуащӀэр Ӏыгъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: not be independent, hang on to your mother`s skirts.
     Урысыбзэ: быть несамостоятельным.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Анэм и кӀэкъуащӀэр щӀалэм иӀыгът.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.