АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏуэцӏы- + [хь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏуэцӏыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏуэцӏыхьэн
щымыӀэныгъэ:
кӏуэцӏымыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэн
укӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн
дыкӏуэцӏыхьэн
фыкӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэн
укӏуэцӏымыхьэн
кӏуэцӏымыхьэн
дыкӏуэцӏымыхьэн
фыкӏуэцӏымыхьэн
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏуэцӏыхьэ!
фыкӏуэцӏыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏуэцӏымыхьэ!
фыкӏуэцӏымыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏрехьэ
укӏуэцӏрехьэ
кӏуэцӏрехьэ
дыкӏуэцӏрехьэ
фыкӏуэцӏрехьэ
кӏуэцӏрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏремыхьэ
укӏуэцӏремыхьэ
кӏуэцӏремыхьэ
дыкӏуэцӏремыхьэ
фыкӏуэцӏремыхьэ
кӏуэцӏремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏохьэ(р)
укӏуэцӏохьэ(р)
кӏуэцӏохьэ(р)
дыкӏуэцӏохьэ(р)
фыкӏуэцӏохьэ(р)
кӏуэцӏохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэркъым
укӏуэцӏыхьэркъым
кӏуэцӏыхьэркъым
дыкӏуэцӏыхьэркъым
фыкӏуэцӏыхьэркъым
кӏуэцӏыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэ(р)т
укӏуэцӏыхьэ(р)т
кӏуэцӏыхьэ(р)т
дыкӏуэцӏыхьэ(р)т
фыкӏуэцӏыхьэ(р)т
кӏуэцӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъым
укӏуэцӏыхьэ(р)тэкъым
кӏуэцӏыхьэ(р)тэкъым
дыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъым
фыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъым
кӏуэцӏыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьащ
укӏуэцӏыхьащ
кӏуэцӏыхьащ
дыкӏуэцӏыхьащ
фыкӏуэцӏыхьащ
кӏуэцӏыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьакъым
укӏуэцӏыхьакъым
кӏуэцӏыхьакъым
дыкӏуэцӏыхьакъым
фыкӏуэцӏыхьакъым
кӏуэцӏыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьат
укӏуэцӏыхьат
кӏуэцӏыхьат
дыкӏуэцӏыхьат
фыкӏуэцӏыхьат
кӏуэцӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьатэкъым
укӏуэцӏыхьатэкъым
кӏуэцӏыхьатэкъым
дыкӏуэцӏыхьатэкъым
фыкӏуэцӏыхьатэкъым
кӏуэцӏыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъащ
укӏуэцӏыхьэгъащ
кӏуэцӏыхьэгъащ
дыкӏуэцӏыхьэгъащ
фыкӏуэцӏыхьэгъащ
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъакъым
укӏуэцӏыхьэгъакъым
кӏуэцӏыхьэгъакъым
дыкӏуэцӏыхьэгъакъым
фыкӏуэцӏыхьэгъакъым
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъат
укӏуэцӏыхьэгъат
кӏуэцӏыхьэгъат
дыкӏуэцӏыхьэгъат
фыкӏуэцӏыхьэгъат
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъатэкъым
укӏуэцӏыхьэгъатэкъым
кӏуэцӏыхьэгъатэкъым
дыкӏуэцӏыхьэгъатэкъым
фыкӏуэцӏыхьэгъатэкъым
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэщ
укӏуэцӏыхьэщ
кӏуэцӏыхьэщ
дыкӏуэцӏыхьэщ
фыкӏуэцӏыхьэщ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэкъым
укӏуэцӏыхьэкъым
кӏуэцӏыхьэкъым
дыкӏуэцӏыхьэкъым
фыкӏуэцӏыхьэкъым
кӏуэцӏыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэт
укӏуэцӏыхьэт
кӏуэцӏыхьэт
дыкӏуэцӏыхьэт
фыкӏуэцӏыхьэт
кӏуэцӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэтэкъым
укӏуэцӏыхьэтэкъым
кӏуэцӏыхьэтэкъым
дыкӏуэцӏыхьэтэкъым
фыкӏуэцӏыхьэтэкъым
кӏуэцӏыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнщ
укӏуэцӏыхьэнщ
кӏуэцӏыхьэнщ
дыкӏуэцӏыхьэнщ
фыкӏуэцӏыхьэнщ
кӏуэцӏыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнкъым
укӏуэцӏыхьэнкъым
кӏуэцӏыхьэнкъым
дыкӏуэцӏыхьэнкъым
фыкӏуэцӏыхьэнкъым
кӏуэцӏыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнущ
укӏуэцӏыхьэнущ
кӏуэцӏыхьэнущ
дыкӏуэцӏыхьэнущ
фыкӏуэцӏыхьэнущ
кӏуэцӏыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнукъым
укӏуэцӏыхьэнукъым
кӏуэцӏыхьэнукъым
дыкӏуэцӏыхьэнукъым
фыкӏуэцӏыхьэнукъым
кӏуэцӏыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэрэ
укӏуэцӏыхьэрэ
кӏуэцӏыхьэрэ
дыкӏуэцӏыхьэрэ
фыкӏуэцӏыхьэрэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэркъэ
укӏуэцӏыхьэркъэ
кӏуэцӏыхьэркъэ
дыкӏуэцӏыхьэркъэ
фыкӏуэцӏыхьэркъэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэ(р)т
укӏуэцӏыхьэ(р)т
кӏуэцӏыхьэ(р)т
дыкӏуэцӏыхьэ(р)т
фыкӏуэцӏыхьэ(р)т
кӏуэцӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъэ
укӏуэцӏыхьэ(р)тэкъэ
кӏуэцӏыхьэ(р)тэкъэ
дыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъэ
фыкӏуэцӏыхьэ(р)тэкъэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьа
укӏуэцӏыхьа
кӏуэцӏыхьа
дыкӏуэцӏыхьа
фыкӏуэцӏыхьа
кӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьакъэ
укӏуэцӏыхьакъэ
кӏуэцӏыхьакъэ
дыкӏуэцӏыхьакъэ
фыкӏуэцӏыхьакъэ
кӏуэцӏыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьат
укӏуэцӏыхьат
кӏуэцӏыхьат
дыкӏуэцӏыхьат
фыкӏуэцӏыхьат
кӏуэцӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьатэкъэ
укӏуэцӏыхьатэкъэ
кӏуэцӏыхьатэкъэ
дыкӏуэцӏыхьатэкъэ
фыкӏуэцӏыхьатэкъэ
кӏуэцӏыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъа
укӏуэцӏыхьэгъа
кӏуэцӏыхьэгъа
дыкӏуэцӏыхьэгъа
фыкӏуэцӏыхьэгъа
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъакъэ
укӏуэцӏыхьэгъакъэ
кӏуэцӏыхьэгъакъэ
дыкӏуэцӏыхьэгъакъэ
фыкӏуэцӏыхьэгъакъэ
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъат
укӏуэцӏыхьэгъат
кӏуэцӏыхьэгъат
дыкӏуэцӏыхьэгъат
фыкӏуэцӏыхьэгъат
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъатэкъэ
укӏуэцӏыхьэгъатэкъэ
кӏуэцӏыхьэгъатэкъэ
дыкӏуэцӏыхьэгъатэкъэ
фыкӏуэцӏыхьэгъатэкъэ
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэ
укӏуэцӏыхьэ
кӏуэцӏыхьэ
дыкӏуэцӏыхьэ
фыкӏуэцӏыхьэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэкъэ
укӏуэцӏыхьэкъэ
кӏуэцӏыхьэкъэ
дыкӏуэцӏыхьэкъэ
фыкӏуэцӏыхьэкъэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэт
укӏуэцӏыхьэт
кӏуэцӏыхьэт
дыкӏуэцӏыхьэт
фыкӏуэцӏыхьэт
кӏуэцӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэтэкъэ
укӏуэцӏыхьэтэкъэ
кӏуэцӏыхьэтэкъэ
дыкӏуэцӏыхьэтэкъэ
фыкӏуэцӏыхьэтэкъэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэн
укӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн
дыкӏуэцӏыхьэн
фыкӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнкъэ
укӏуэцӏыхьэнкъэ
кӏуэцӏыхьэнкъэ
дыкӏуэцӏыхьэнкъэ
фыкӏуэцӏыхьэнкъэ
кӏуэцӏыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэну
укӏуэцӏыхьэну
кӏуэцӏыхьэну
дыкӏуэцӏыхьэну
фыкӏуэцӏыхьэну
кӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнукъэ
укӏуэцӏыхьэнукъэ
кӏуэцӏыхьэнукъэ
дыкӏуэцӏыхьэнукъэ
фыкӏуэцӏыхьэнукъэ
кӏуэцӏыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэмэ
укӏуэцӏыхьэмэ
кӏуэцӏыхьэмэ
дыкӏуэцӏыхьэмэ
фыкӏуэцӏыхьэмэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэмэ
укӏуэцӏымыхьэмэ
кӏуэцӏымыхьэмэ
дыкӏуэцӏымыхьэмэ
фыкӏуэцӏымыхьэмэ
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьамэ
укӏуэцӏыхьамэ
кӏуэцӏыхьамэ
дыкӏуэцӏыхьамэ
фыкӏуэцӏыхьамэ
кӏуэцӏыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьамэ
укӏуэцӏымыхьамэ
кӏуэцӏымыхьамэ
дыкӏуэцӏымыхьамэ
фыкӏуэцӏымыхьамэ
кӏуэцӏмыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъамэ
укӏуэцӏыхьэгъамэ
кӏуэцӏыхьэгъамэ
дыкӏуэцӏыхьэгъамэ
фыкӏуэцӏыхьэгъамэ
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэгъамэ
укӏуэцӏымыхьэгъамэ
кӏуэцӏымыхьэгъамэ
дыкӏуэцӏымыхьэгъамэ
фыкӏуэцӏымыхьэгъамэ
кӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнмэ
укӏуэцӏыхьэнмэ
кӏуэцӏыхьэнмэ
дыкӏуэцӏыхьэнмэ
фыкӏуэцӏыхьэнмэ
кӏуэцӏыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнмэ
укӏуэцӏымыхьэнмэ
кӏуэцӏымыхьэнмэ
дыкӏуэцӏымыхьэнмэ
фыкӏуэцӏымыхьэнмэ
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнумэ
укӏуэцӏыхьэнумэ
кӏуэцӏыхьэнумэ
дыкӏуэцӏыхьэнумэ
фыкӏуэцӏыхьэнумэ
кӏуэцӏыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнумэ
укӏуэцӏымыхьэнумэ
кӏуэцӏымыхьэнумэ
дыкӏуэцӏымыхьэнумэ
фыкӏуэцӏымыхьэнумэ
кӏуэцӏымыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэтэмэ
укӏуэцӏыхьэтэмэ
кӏуэцӏыхьэтэмэ
дыкӏуэцӏыхьэтэмэ
фыкӏуэцӏыхьэтэмэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэтэмэ
укӏуэцӏымыхьэтэмэ
кӏуэцӏымыхьэтэмэ
дыкӏуэцӏымыхьэтэмэ
фыкӏуэцӏымыхьэтэмэ
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьатэмэ
укӏуэцӏыхьатэмэ
кӏуэцӏыхьатэмэ
дыкӏуэцӏыхьатэмэ
фыкӏуэцӏыхьатэмэ
кӏуэцӏыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьатэмэ
укӏуэцӏымыхьатэмэ
кӏуэцӏымыхьатэмэ
дыкӏуэцӏымыхьатэмэ
фыкӏуэцӏымыхьатэмэ
кӏуэцӏымыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъатэмэ
укӏуэцӏыхьэгъатэмэ
кӏуэцӏыхьэгъатэмэ
дыкӏуэцӏыхьэгъатэмэ
фыкӏуэцӏыхьэгъатэмэ
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэгъатэмэ
укӏуэцӏымыхьэгъатэмэ
кӏуэцӏымыхьэгъатэмэ
дыкӏуэцӏымыхьэгъатэмэ
фыкӏуэцӏымыхьэгъатэмэ
кӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнтэмэ
укӏуэцӏыхьэнтэмэ
кӏуэцӏыхьэнтэмэ
дыкӏуэцӏыхьэнтэмэ
фыкӏуэцӏыхьэнтэмэ
кӏуэцӏыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнтэмэ
укӏуэцӏымыхьэнтэмэ
кӏуэцӏымыхьэнтэмэ
дыкӏуэцӏымыхьэнтэмэ
фыкӏуэцӏымыхьэнтэмэ
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнутэмэ
укӏуэцӏыхьэнутэмэ
кӏуэцӏыхьэнутэмэ
дыкӏуэцӏыхьэнутэмэ
фыкӏуэцӏыхьэнутэмэ
кӏуэцӏыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнутэмэ
укӏуэцӏымыхьэнутэмэ
кӏуэцӏымыхьэнутэмэ
дыкӏуэцӏымыхьэнутэмэ
фыкӏуэцӏымыхьэнутэмэ
кӏуэцӏымыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнт
укӏуэцӏыхьэнт
кӏуэцӏыхьэнт
дыкӏуэцӏыхьэнт
фыкӏуэцӏыхьэнт
кӏуэцӏыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнтэкъым
укӏуэцӏыхьэнтэкъым
кӏуэцӏыхьэнтэкъым
дыкӏуэцӏыхьэнтэкъым
фыкӏуэцӏыхьэнтэкъым
кӏуэцӏыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнут
укӏуэцӏыхьэнут
кӏуэцӏыхьэнут
дыкӏуэцӏыхьэнут
фыкӏуэцӏыхьэнут
кӏуэцӏыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнутэкъым
укӏуэцӏыхьэнутэкъым
кӏуэцӏыхьэнутэкъым
дыкӏуэцӏыхьэнутэкъым
фыкӏуэцӏыхьэнутэкъым
кӏуэцӏыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэми
укӏуэцӏыхьэми
кӏуэцӏыхьэми
дыкӏуэцӏыхьэми
фыкӏуэцӏыхьэми
кӏуэцӏыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэми
укӏуэцӏымыхьэми
кӏуэцӏымыхьэми
дыкӏуэцӏымыхьэми
фыкӏуэцӏымыхьэми
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьами
укӏуэцӏыхьами
кӏуэцӏыхьами
дыкӏуэцӏыхьами
фыкӏуэцӏыхьами
кӏуэцӏыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьами
укӏуэцӏымыхьами
кӏуэцӏымыхьами
дыкӏуэцӏымыхьами
фыкӏуэцӏымыхьами
кӏуэцӏымыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъами
укӏуэцӏыхьэгъами
кӏуэцӏыхьэгъами
дыкӏуэцӏыхьэгъами
фыкӏуэцӏыхьэгъами
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэгъами
укӏуэцӏымыхьэгъами
кӏуэцӏымыхьэгъами
дыкӏуэцӏымыхьэгъами
фыкӏуэцӏымыхьэгъами
кӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнми
укӏуэцӏыхьэнми
кӏуэцӏыхьэнми
дыкӏуэцӏыхьэнми
фыкӏуэцӏыхьэнми
кӏуэцӏыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнми
укӏуэцӏымыхьэнми
кӏуэцӏымыхьэнми
дыкӏуэцӏымыхьэнми
фыкӏуэцӏымыхьэнми
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнуми
укӏуэцӏыхьэнуми
кӏуэцӏыхьэнуми
дыкӏуэцӏыхьэнуми
фыкӏуэцӏыхьэнуми
кӏуэцӏыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнуми
укӏуэцӏымыхьэнуми
кӏуэцӏымыхьэнуми
дыкӏуэцӏымыхьэнуми
фыкӏуэцӏымыхьэнуми
кӏуэцӏымыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэтэми
укӏуэцӏыхьэтэми
кӏуэцӏыхьэтэми
дыкӏуэцӏыхьэтэми
фыкӏуэцӏыхьэтэми
кӏуэцӏыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэтэми
укӏуэцӏымыхьэтэми
кӏуэцӏымыхьэтэми
дыкӏуэцӏымыхьэтэми
фыкӏуэцӏымыхьэтэми
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьатэми
укӏуэцӏыхьатэми
кӏуэцӏыхьатэми
дыкӏуэцӏыхьатэми
фыкӏуэцӏыхьатэми
кӏуэцӏыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьатэми
укӏуэцӏымыхьатэми
кӏуэцӏымыхьатэми
дыкӏуэцӏымыхьатэми
фыкӏуэцӏымыхьатэми
кӏуэцӏымыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэгъатэми
укӏуэцӏыхьэгъатэми
кӏуэцӏыхьэгъатэми
дыкӏуэцӏыхьэгъатэми
фыкӏуэцӏыхьэгъатэми
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэгъатэми
укӏуэцӏымыхьэгъатэми
кӏуэцӏымыхьэгъатэми
дыкӏуэцӏымыхьэгъатэми
фыкӏуэцӏымыхьэгъатэми
кӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнтэми
укӏуэцӏыхьэнтэми
кӏуэцӏыхьэнтэми
дыкӏуэцӏыхьэнтэми
фыкӏуэцӏыхьэнтэми
кӏуэцӏыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнтэми
укӏуэцӏымыхьэнтэми
кӏуэцӏымыхьэнтэми
дыкӏуэцӏымыхьэнтэми
фыкӏуэцӏымыхьэнтэми
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьэнутэми
укӏуэцӏыхьэнутэми
кӏуэцӏыхьэнутэми
дыкӏуэцӏыхьэнутэми
фыкӏуэцӏыхьэнутэми
кӏуэцӏыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьэнутэми
укӏуэцӏымыхьэнутэми
кӏуэцӏымыхьэнутэми
дыкӏуэцӏымыхьэнутэми
фыкӏуэцӏымыхьэнутэми
кӏуэцӏымыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъхьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьаи
укӏуэцӏыхьаи
кӏуэцӏыхьаи
дыкӏуэцӏыхьаи
фыкӏуэцӏыхьаи
кӏуэцӏыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьакъыми
укӏуэцӏыхьакъыми
кӏуэцӏыхьакъыми
дыкӏуэцӏыхьакъыми
фыкӏуэцӏыхьакъыми
кӏуэцӏыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьащэрэт
укӏуэцӏыхьащэрэт
кӏуэцӏыхьащэрэт
дыкӏуэцӏыхьащэрэт
фыкӏуэцӏыхьащэрэт
кӏуэцӏыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыхьащэрэт
укӏуэцӏымыхьащэрэт
кӏуэцӏымыхьащэрэт
дыкӏуэцӏымыхьащэрэт
фыкӏуэцӏымыхьащэрэт
кӏуэцӏымыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнщ
укӏуэцӏыхьагъэнщ
кӏуэцӏыхьагъэнщ
дыкӏуэцӏыхьагъэнщ
фыкӏуэцӏыхьагъэнщ
кӏуэцӏыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнкъым
укӏуэцӏыхьагъэнкъым
кӏуэцӏыхьагъэнкъым
дыкӏуэцӏыхьагъэнкъым
фыкӏуэцӏыхьагъэнкъым
кӏуэцӏыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнт
укӏуэцӏыхьагъэнт
кӏуэцӏыхьагъэнт
дыкӏуэцӏыхьагъэнт
фыкӏуэцӏыхьагъэнт
кӏуэцӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
укӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
кӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
дыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
фыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
кӏуэцӏыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэн
укӏуэцӏыхьагъэн
кӏуэцӏыхьагъэн
дыкӏуэцӏыхьагъэн
фыкӏуэцӏыхьагъэн
кӏуэцӏыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнкъэ
укӏуэцӏыхьагъэнкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнкъэ
дыкӏуэцӏыхьагъэнкъэ
фыкӏуэцӏыхьагъэнкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнт
укӏуэцӏыхьагъэнт
кӏуэцӏыхьагъэнт
дыкӏуэцӏыхьагъэнт
фыкӏуэцӏыхьагъэнт
кӏуэцӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
укӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
дыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
фыкӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнущ
укӏуэцӏыхьагъэнущ
кӏуэцӏыхьагъэнущ
дыкӏуэцӏыхьагъэнущ
фыкӏуэцӏыхьагъэнущ
кӏуэцӏыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнукъым
укӏуэцӏыхьагъэнукъым
кӏуэцӏыхьагъэнукъым
дыкӏуэцӏыхьагъэнукъым
фыкӏуэцӏыхьагъэнукъым
кӏуэцӏыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнут
укӏуэцӏыхьагъэнут
кӏуэцӏыхьагъэнут
дыкӏуэцӏыхьагъэнут
фыкӏуэцӏыхьагъэнут
кӏуэцӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
укӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
кӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
дыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
фыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
кӏуэцӏыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэну
укӏуэцӏыхьагъэну
кӏуэцӏыхьагъэну
дыкӏуэцӏыхьагъэну
фыкӏуэцӏыхьагъэну
кӏуэцӏыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнукъэ
укӏуэцӏыхьагъэнукъэ
кӏуэцӏыхьагъэнукъэ
дыкӏуэцӏыхьагъэнукъэ
фыкӏуэцӏыхьагъэнукъэ
кӏуэцӏыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнут
укӏуэцӏыхьагъэнут
кӏуэцӏыхьагъэнут
дыкӏуэцӏыхьагъэнут
фыкӏуэцӏыхьагъэнут
кӏуэцӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
укӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
дыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
фыкӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
кӏуэцӏыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэ
укӏуэцӏыхьэ
кӏуэцӏыхьэ
дыкӏуэцӏыхьэ
фыкӏуэцӏыхьэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэ
укӏуэцӏымыхьэ
кӏуэцӏымыхьэ
дыкӏуэцӏымыхьэ
фыкӏуэцӏымыхьэ
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьа
укӏуэцӏыхьа
кӏуэцӏыхьа
дыкӏуэцӏыхьа
фыкӏуэцӏыхьа
кӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьа
укӏуэцӏымыхьа
кӏуэцӏымыхьа
дыкӏуэцӏымыхьа
фыкӏуэцӏымыхьа
кӏуэцӏымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэгъа
укӏуэцӏыхьэгъа
кӏуэцӏыхьэгъа
дыкӏуэцӏыхьэгъа
фыкӏуэцӏыхьэгъа
кӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэгъа
укӏуэцӏымыхьэгъа
кӏуэцӏымыхьэгъа
дыкӏуэцӏымыхьэгъа
фыкӏуэцӏымыхьэгъа
кӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэн
укӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн
дыкӏуэцӏыхьэн
фыкӏуэцӏыхьэн
кӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэн
укӏуэцӏымыхьэн
кӏуэцӏымыхьэн
дыкӏуэцӏымыхьэн
фыкӏуэцӏымыхьэн
кӏуэцӏымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэну
укӏуэцӏыхьэну
кӏуэцӏыхьэну
дыкӏуэцӏыхьэну
фыкӏуэцӏыхьэну
кӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэну
укӏуэцӏымыхьэну
кӏуэцӏымыхьэну
дыкӏуэцӏымыхьэну
фыкӏуэцӏымыхьэну
кӏуэцӏымыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыхьэ
узэрыкӏуэцӏыхьэ
зэрыкӏуэцӏыхьэ
дызэрыкӏуэцӏыхьэ
фызэрыкӏуэцӏыхьэ
зэрыкӏуэцӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыхьэ
узэрыкӏуэцӏымыхьэ
зэрыкӏуэцӏымыхьэ
дызэрыкӏуэцӏымыхьэ
фызэрыкӏуэцӏымыхьэ
зэрыкӏуэцӏымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыхьа
узэрыкӏуэцӏыхьа
зэрыкӏуэцӏыхьа
дызэрыкӏуэцӏыхьа
фызэрыкӏуэцӏыхьа
зэрыкӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыхьа
узэрыкӏуэцӏымыхьа
зэрыкӏуэцӏымыхьа
дызэрыкӏуэцӏымыхьа
фызэрыкӏуэцӏымыхьа
зэрыкӏуэцӏымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыхьэгъа
узэрыкӏуэцӏыхьэгъа
зэрыкӏуэцӏыхьэгъа
дызэрыкӏуэцӏыхьэгъа
фызэрыкӏуэцӏыхьэгъа
зэрыкӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыхьэгъа
узэрыкӏуэцӏымыхьэгъа
зэрыкӏуэцӏымыхьэгъа
дызэрыкӏуэцӏымыхьэгъа
фызэрыкӏуэцӏымыхьэгъа
зэрыкӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыхьэн
узэрыкӏуэцӏыхьэн
зэрыкӏуэцӏыхьэн
дызэрыкӏуэцӏыхьэн
фызэрыкӏуэцӏыхьэн
зэрыкӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыхьэн
узэрыкӏуэцӏымыхьэн
зэрыкӏуэцӏымыхьэн
дызэрыкӏуэцӏымыхьэн
фызэрыкӏуэцӏымыхьэн
зэрыкӏуэцӏымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыхьэну
узэрыкӏуэцӏыхьэну
зэрыкӏуэцӏыхьэну
дызэрыкӏуэцӏыхьэну
фызэрыкӏуэцӏыхьэну
зэрыкӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыхьэну
узэрыкӏуэцӏымыхьэну
зэрыкӏуэцӏымыхьэну
дызэрыкӏуэцӏымыхьэну
фызэрыкӏуэцӏымыхьэну
зэрыкӏуэцӏымыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыхьэ
ущыкӏуэцӏыхьэ
щыкӏуэцӏыхьэ
дыщыкӏуэцӏыхьэ
фыщыкӏуэцӏыхьэ
щыкӏуэцӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыхьэ
ущыкӏуэцӏымыхьэ
щыкӏуэцӏымыхьэ
дыщыкӏуэцӏымыхьэ
фыщыкӏуэцӏымыхьэ
щыкӏуэцӏымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыхьа
ущыкӏуэцӏыхьа
щыкӏуэцӏыхьа
дыщыкӏуэцӏыхьа
фыщыкӏуэцӏыхьа
щыкӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыхьа
ущыкӏуэцӏымыхьа
щыкӏуэцӏымыхьа
дыщыкӏуэцӏымыхьа
фыщыкӏуэцӏымыхьа
щыкӏуэцӏымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыхьэгъа
ущыкӏуэцӏыхьэгъа
щыкӏуэцӏыхьэгъа
дыщыкӏуэцӏыхьэгъа
фыщыкӏуэцӏыхьэгъа
щыкӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыхьэгъа
ущыкӏуэцӏымыхьэгъа
щыкӏуэцӏымыхьэгъа
дыщыкӏуэцӏымыхьэгъа
фыщыкӏуэцӏымыхьэгъа
щыкӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыхьэн
ущыкӏуэцӏыхьэн
щыкӏуэцӏыхьэн
дыщыкӏуэцӏыхьэн
фыщыкӏуэцӏыхьэн
щыкӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыхьэн
ущыкӏуэцӏымыхьэн
щыкӏуэцӏымыхьэн
дыщыкӏуэцӏымыхьэн
фыщыкӏуэцӏымыхьэн
щыкӏуэцӏымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыхьэну
ущыкӏуэцӏыхьэну
щыкӏуэцӏыхьэну
дыщыкӏуэцӏыхьэну
фыщыкӏуэцӏыхьэну
щыкӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыхьэну
ущыкӏуэцӏымыхьэну
щыкӏуэцӏымыхьэну
дыщыкӏуэцӏымыхьэну
фыщыкӏуэцӏымыхьэну
щыкӏуэцӏымыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыхьэ
уздыкӏуэцӏыхьэ
здыкӏуэцӏыхьэ
дыздыкӏуэцӏыхьэ
фыздыкӏуэцӏыхьэ
здыкӏуэцӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыхьэ
уздыкӏуэцӏымыхьэ
здыкӏуэцӏымыхьэ
дыздыкӏуэцӏымыхьэ
фыздыкӏуэцӏымыхьэ
здыкӏуэцӏымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыхьа
уздыкӏуэцӏыхьа
здыкӏуэцӏыхьа
дыздыкӏуэцӏыхьа
фыздыкӏуэцӏыхьа
здыкӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыхьа
уздыкӏуэцӏымыхьа
здыкӏуэцӏымыхьа
дыздыкӏуэцӏымыхьа
фыздыкӏуэцӏымыхьа
здыкӏуэцӏымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыхьэгъа
уздыкӏуэцӏыхьэгъа
здыкӏуэцӏыхьэгъа
дыздыкӏуэцӏыхьэгъа
фыздыкӏуэцӏыхьэгъа
здыкӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыхьэгъа
уздыкӏуэцӏымыхьэгъа
здыкӏуэцӏымыхьэгъа
дыздыкӏуэцӏымыхьэгъа
фыздыкӏуэцӏымыхьэгъа
здыкӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыхьэн
уздыкӏуэцӏыхьэн
здыкӏуэцӏыхьэн
дыздыкӏуэцӏыхьэн
фыздыкӏуэцӏыхьэн
здыкӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыхьэн
уздыкӏуэцӏымыхьэн
здыкӏуэцӏымыхьэн
дыздыкӏуэцӏымыхьэн
фыздыкӏуэцӏымыхьэн
здыкӏуэцӏымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыхьэну
уздыкӏуэцӏыхьэну
здыкӏуэцӏыхьэну
дыздыкӏуэцӏыхьэну
фыздыкӏуэцӏыхьэну
здыкӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыхьэну
уздыкӏуэцӏымыхьэну
здыкӏуэцӏымыхьэну
дыздыкӏуэцӏымыхьэну
фыздыкӏуэцӏымыхьэну
здыкӏуэцӏымыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыхьэ
ущӀыкӏуэцӏыхьэ
щӀыкӏуэцӏыхьэ
дыщӀыкӏуэцӏыхьэ
фыщӀыкӏуэцӏыхьэ
щӀыкӏуэцӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыхьэ
ущӀыкӏуэцӏымыхьэ
щӀыкӏуэцӏымыхьэ
дыщӀыкӏуэцӏымыхьэ
фыщӀыкӏуэцӏымыхьэ
щӀыкӏуэцӏымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыхьа
ущӀыкӏуэцӏыхьа
щӀыкӏуэцӏыхьа
дыщӀыкӏуэцӏыхьа
фыщӀыкӏуэцӏыхьа
щӀыкӏуэцӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыхьа
ущӀыкӏуэцӏымыхьа
щӀыкӏуэцӏымыхьа
дыщӀыкӏуэцӏымыхьа
фыщӀыкӏуэцӏымыхьа
щӀыкӏуэцӏымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыхьэгъа
ущӀыкӏуэцӏыхьэгъа
щӀыкӏуэцӏыхьэгъа
дыщӀыкӏуэцӏыхьэгъа
фыщӀыкӏуэцӏыхьэгъа
щӀыкӏуэцӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыхьэгъа
ущӀыкӏуэцӏымыхьэгъа
щӀыкӏуэцӏымыхьэгъа
дыщӀыкӏуэцӏымыхьэгъа
фыщӀыкӏуэцӏымыхьэгъа
щӀыкӏуэцӏымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыхьэн
ущӀыкӏуэцӏыхьэн
щӀыкӏуэцӏыхьэн
дыщӀыкӏуэцӏыхьэн
фыщӀыкӏуэцӏыхьэн
щӀыкӏуэцӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыхьэн
ущӀыкӏуэцӏымыхьэн
щӀыкӏуэцӏымыхьэн
дыщӀыкӏуэцӏымыхьэн
фыщӀыкӏуэцӏымыхьэн
щӀыкӏуэцӏымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыхьэну
ущӀыкӏуэцӏыхьэну
щӀыкӏуэцӏыхьэну
дыщӀыкӏуэцӏыхьэну
фыщӀыкӏуэцӏыхьэну
щӀыкӏуэцӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыхьэну
ущӀыкӏуэцӏымыхьэну
щӀыкӏуэцӏымыхьэну
дыщӀыкӏуэцӏымыхьэну
фыщӀыкӏуэцӏымыхьэну
щӀыкӏуэцӏымыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэу
укӏуэцӏыхьэу
кӏуэцӏыхьэу
дыкӏуэцӏыхьэу
фыкӏуэцӏыхьэу
кӏуэцӏыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэу
укӏуэцӏымыхьэу
кӏуэцӏымыхьэу
дыкӏуэцӏымыхьэу
фыкӏуэцӏымыхьэу
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьауэ
укӏуэцӏыхьауэ
кӏуэцӏыхьауэ
дыкӏуэцӏыхьауэ
фыкӏуэцӏыхьауэ
кӏуэцӏыхьауэ / кӏуэцӏыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьауэ
укӏуэцӏымыхьауэ
кӏуэцӏымыхьауэ
дыкӏуэцӏымыхьауэ
фыкӏуэцӏымыхьауэ
кӏуэцӏымыхьауэ(хэ) / кӏуэцӏымыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыхьэурэ
укӏуэцӏыхьэурэ
кӏуэцӏыхьэурэ
дыкӏуэцӏыхьэурэ
фыкӏуэцӏыхьэурэ
кӏуэцӏыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыхьэурэ
укӏуэцӏымыхьэурэ
кӏуэцӏымыхьэурэ
дыкӏуэцӏымыхьэурэ
фыкӏуэцӏымыхьэурэ
кӏуэцӏымыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏуэцӏохьэ
сыкӏуэцӏохьэ
--
сыфкӏуэцӏохьэ
сакӏуэцӏохьэ(хэ)
уэ
ускӏуэцӏохьэ
--
укӏуэцӏохьэ
уткӏуэцӏохьэ
--
уакӏуэцӏохьэ(хэ)
ар
скӏуэцӏохьэ
пкӏуэцӏохьэ
кӏуэцӏохьэ
ткӏуэцӏохьэ
фкӏуэцӏохьэ
якӏуэцӏохьэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏуэцӏохьэ
дыкӏуэцӏохьэ
--
дыфкӏуэцӏохьэ
дакӏуэцӏохьэ(хэ)
фэ
фыскӏуэцӏохьэ
--
фыкӏуэцӏохьэ
фыткӏуэцӏохьэ
--
факӏуэцӏохьэ(хэ)
ахэр
скӏуэцӏохьэ
пкӏуэцӏохьэ
кӏуэцӏохьэ
ткӏуэцӏохьэ
фкӏуэцӏохьэ
якӏуэцӏохьэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏуэцӏыхьэрэ
сыкӏуэцӏыхьэрэ
--
сыфкӏуэцӏыхьэрэ
сакӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
уэ
ускӏуэцӏыхьэрэ
--
укӏуэцӏыхьэрэ
уткӏуэцӏыхьэрэ
--
уакӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
ар
скӏуэцӏыхьэрэ
пкӏуэцӏыхьэрэ
кӏуэцӏыхьэрэ
ткӏуэцӏыхьэрэ
фкӏуэцӏыхьэрэ
якӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпкӏуэцӏыхьэрэ
дыкӏуэцӏыхьэрэ
--
дыфкӏуэцӏыхьэрэ
дакӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
фэ
фыскӏуэцӏыхьэрэ
--
фыкӏуэцӏыхьэрэ
фытдкӏуэцӏыхьэрэ
--
факӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
ахэр
скӏуэцӏыхьэрэ
пкӏуэцӏыхьэрэ
кӏуэцӏыхьэрэ
ткӏуэцӏыхьэрэ
фкӏуэцӏыхьэрэ
якӏуэцӏыхьэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
И кӀуэцӀым ихьэн.
КӀуэцӀылъэдэн, кӀуэцӀыжэбзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Дзасэр кӀуэцӀыхьэн.
Псыр кӀуэцӀыхьэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏуэцӏыхьэн: 1. jab, stab or pierce sth 2. leak into sth, get into sth (about liquids)
Дзасэр кӀуэцӀыхьэн: jab (about a spit)
Псыр кӀуэцӀыхьэн: leak into sth (about water).
УРЫСЫБЗЭ
кӏуэцӏыхьэн: 1. вонзиться, проникнуть во что-л. 2. просочиться, проникнуть куда-л. (о жидкости)
Дзасэр кӀуэцӀыхьэн: возиться (о шампуре).
Псыр кӀуэцӀыхьэн: просочиться (о воде)
псалъафэ зэпыщӀахэр
Уз кӀуэцӀыхьэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: penetrate inside – about a disease or illness
Урысыбзэ: проникнуть вовнутрь - о болезни.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
ЩӀыӀэ кӀуэцӀыхьэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: catch cold
Урысыбзэ: простудиться.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.