АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
кӏуэцӏы- + [бзэх] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏуэцӏыбзэхэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кӏуэцӏыбзэхэн
щымыӀэныгъэ:
кӏуэцӏымыбзэхэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэн
укӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн
дыкӏуэцӏыбзэхэн
фыкӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэн
укӏуэцӏымыбзэхэн
кӏуэцӏымыбзэхэн
дыкӏуэцӏымыбзэхэн
фыкӏуэцӏымыбзэхэн
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кӏуэцӏыбзахэ!
фыкӏуэцӏыбзахэ!
щымыӀэныгъэ:
укӏуэцӏымыбзахэ!
фыкӏуэцӏымыбзахэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏребзахэ
укӏуэцӏребзахэ
кӏуэцӏребзахэ
дыкӏуэцӏребзахэ
фыкӏуэцӏребзахэ
кӏуэцӏребзахэ
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏремыбзахэ
укӏуэцӏремыбзахэ
кӏуэцӏремыбзахэ
дыкӏуэцӏремыбзахэ
фыкӏуэцӏремыбзахэ
кӏуэцӏремыбзахэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏобзахэ(р)
укӏуэцӏобзахэ(р)
кӏуэцӏобзахэ(р)
кӏуэцӏобзахэ(р)
фыкӏуэцӏобзахэ(р)
кӏуэцӏобзахэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэркъым
укӏуэцӏыбзахэркъым
кӏуэцӏыбзахэркъым
дыкӏуэцӏыбзахэркъым
фыкӏуэцӏыбзахэркъым
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
укӏуэцӏыбзахэ(р)т
кӏуэцӏыбзахэ(р)т
дыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
фыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъым
укӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъым
кӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъым
дыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъым
фыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъым
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхащ
укӏуэцӏыбзэхащ
кӏуэцӏыбзэхащ
дыкӏуэцӏыбзэхащ
фыкӏуэцӏыбзэхащ
кӏуэцӏыбзэха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхакъым
укӏуэцӏыбзэхакъым
кӏуэцӏыбзэхакъым
дыкӏуэцӏыбзэхакъым
фыкӏуэцӏыбзэхакъым
кӏуэцӏыбзэха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхат
укӏуэцӏыбзэхат
кӏуэцӏыбзэхат
дыкӏуэцӏыбзэхат
фыкӏуэцӏыбзэхат
кӏуэцӏыбзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхатэкъым
укӏуэцӏыбзэхатэкъым
кӏуэцӏыбзэхатэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхатэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхатэкъым
кӏуэцӏыбзэха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъащ
укӏуэцӏыбзэхэгъащ
кӏуэцӏыбзэхэгъащ
дыкӏуэцӏыбзэхэгъащ
фыкӏуэцӏыбзэхэгъащ
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъакъым
укӏуэцӏыбзэхэгъакъым
кӏуэцӏыбзэхэгъакъым
дыкӏуэцӏыбзэхэгъакъым
фыкӏуэцӏыбзэхэгъакъым
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъат
укӏуэцӏыбзэхэгъат
кӏуэцӏыбзэхэгъат
дыкӏуэцӏыбзэхэгъат
фыкӏуэцӏыбзэхэгъат
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъым
укӏуэцӏыбзэхэгъатэкъым
кӏуэцӏыбзэхэгъатэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъым
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэщ
укӏуэцӏыбзахэщ
кӏуэцӏыбзахэщ
дыкӏуэцӏыбзахэщ
фыкӏуэцӏыбзахэщ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэкъым
укӏуэцӏыбзахэкъым
кӏуэцӏыбзахэкъым
дыкӏуэцӏыбзахэкъым
фыкӏуэцӏыбзахэкъым
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэт
укӏуэцӏыбзахэт
кӏуэцӏыбзахэт
дыкӏуэцӏыбзахэт
фыкӏуэцӏыбзахэт
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэтэкъым
укӏуэцӏыбзахэтэкъым
кӏуэцӏыбзахэтэкъым
дыкӏуэцӏыбзахэтэкъым
фыкӏуэцӏыбзахэтэкъым
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнщ
укӏуэцӏыбзэхэнщ
кӏуэцӏыбзэхэнщ
дыкӏуэцӏыбзэхэнщ
фыкӏуэцӏыбзэхэнщ
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнкъым
укӏуэцӏыбзэхэнкъым
кӏуэцӏыбзэхэнкъым
дыкӏуэцӏыбзэхэнкъым
фыкӏуэцӏыбзэхэнкъым
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнущ
укӏуэцӏыбзэхэнущ
кӏуэцӏыбзэхэнущ
дыкӏуэцӏыбзэхэнущ
фыкӏуэцӏыбзэхэнущ
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнукъым
укӏуэцӏыбзэхэнукъым
кӏуэцӏыбзэхэнукъым
дыкӏуэцӏыбзэхэнукъым
фыкӏуэцӏыбзэхэнукъым
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэрэ
укӏуэцӏыбзахэрэ
кӏуэцӏыбзахэрэ
дыкӏуэцӏыбзахэрэ
фыкӏуэцӏыбзахэрэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэркъэ
укӏуэцӏыбзахэркъэ
кӏуэцӏыбзахэркъэ
дыкӏуэцӏыбзахэркъэ
фыкӏуэцӏыбзахэркъэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
укӏуэцӏыбзахэ(р)т
кӏуэцӏыбзахэ(р)т
дыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
фыкӏуэцӏыбзахэ(р)т
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъэ
укӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъэ
кӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъэ
дыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъэ
фыкӏуэцӏыбзахэ(р)тэкъэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэха
укӏуэцӏыбзэха
кӏуэцӏыбзэха
дыкӏуэцӏыбзэха
фыкӏуэцӏыбзэха
кӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхакъэ
укӏуэцӏыбзэхакъэ
кӏуэцӏыбзэхакъэ
дыкӏуэцӏыбзэхакъэ
фыкӏуэцӏыбзэхакъэ
кӏуэцӏыбзэха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхат
укӏуэцӏыбзэхат
кӏуэцӏыбзэхат
дыкӏуэцӏыбзэхат
фыкӏуэцӏыбзэхат
кӏуэцӏыбзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхатэкъэ
укӏуэцӏыбзэхатэкъэ
кӏуэцӏыбзэхатэкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхатэкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхатэкъэ
кӏуэцӏыбзэха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъа
укӏуэцӏыбзэхэгъа
кӏуэцӏыбзэхэгъа
дыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фыкӏуэцӏыбзэхэгъа
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъакъэ
укӏуэцӏыбзэхэгъакъэ
кӏуэцӏыбзэхэгъакъэ
дыкӏуэцӏыбзэхэгъакъэ
фыкӏуэцӏыбзэхэгъакъэ
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъат
укӏуэцӏыбзэхэгъат
кӏуэцӏыбзэхэгъат
дыкӏуэцӏыбзэхэгъат
фыкӏуэцӏыбзэхэгъат
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъэ
укӏуэцӏыбзэхэгъатэкъэ
кӏуэцӏыбзэхэгъатэкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхэгъатэкъэ
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэ
укӏуэцӏыбзахэ
кӏуэцӏыбзахэ
дыкӏуэцӏыбзахэ
фыкӏуэцӏыбзахэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэкъэ
укӏуэцӏыбзахэкъэ
кӏуэцӏыбзахэкъэ
дыкӏуэцӏыбзахэкъэ
фыкӏуэцӏыбзахэкъэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэт
укӏуэцӏыбзахэт
кӏуэцӏыбзахэт
дыкӏуэцӏыбзахэт
фыкӏуэцӏыбзахэт
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэтэкъэ
укӏуэцӏыбзахэтэкъэ
кӏуэцӏыбзахэтэкъэ
дыкӏуэцӏыбзахэтэкъэ
фыкӏуэцӏыбзахэтэкъэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэн
укӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн
дыкӏуэцӏыбзэхэн
фыкӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнкъэ
укӏуэцӏыбзэхэнкъэ
кӏуэцӏыбзэхэнкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнкъэ
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэну
укӏуэцӏыбзэхэну
кӏуэцӏыбзэхэну
дыкӏуэцӏыбзэхэну
фыкӏуэцӏыбзэхэну
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнукъэ
укӏуэцӏыбзэхэнукъэ
кӏуэцӏыбзэхэнукъэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнукъэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнукъэ
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэмэ
укӏуэцӏыбзахэмэ
кӏуэцӏыбзахэмэ
дыкӏуэцӏыбзахэмэ
фыкӏуэцӏыбзахэмэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзахэмэ
укӏуэцӏымыбзахэмэ
кӏуэцӏымыбзахэмэ
дыкӏуэцӏымыбзахэмэ
фыкӏуэцӏымыбзахэмэ
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхамэ
укӏуэцӏыбзэхамэ
кӏуэцӏыбзэхамэ
дыкӏуэцӏыбзэхамэ
фыкӏуэцӏыбзэхамэ
кӏуэцӏыбзэха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхамэ
укӏуэцӏымыбзэхамэ
кӏуэцӏымыбзэхамэ
дыкӏуэцӏымыбзэхамэ
фыкӏуэцӏымыбзэхамэ
кӏуэцӏмыбзэха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъамэ
укӏуэцӏыбзэхэгъамэ
кӏуэцӏыбзэхэгъамэ
дыкӏуэцӏыбзэхэгъамэ
фыкӏуэцӏыбзэхэгъамэ
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэгъамэ
укӏуэцӏымыбзэхэгъамэ
кӏуэцӏымыбзэхэгъамэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэгъамэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэгъамэ
кӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнмэ
укӏуэцӏыбзэхэнмэ
кӏуэцӏыбзэхэнмэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнмэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнмэ
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнмэ
укӏуэцӏымыбзэхэнмэ
кӏуэцӏымыбзэхэнмэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэнмэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэнмэ
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнумэ
укӏуэцӏыбзэхэнумэ
кӏуэцӏыбзэхэнумэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнумэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнумэ
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнумэ
укӏуэцӏымыбзэхэнумэ
кӏуэцӏымыбзэхэнумэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэнумэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэнумэ
кӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэтэмэ
укӏуэцӏыбзахэтэмэ
кӏуэцӏыбзахэтэмэ
дыкӏуэцӏыбзахэтэмэ
фыкӏуэцӏыбзахэтэмэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзахэтэмэ
укӏуэцӏымыбзахэтэмэ
кӏуэцӏымыбзахэтэмэ
дыкӏуэцӏымыбзахэтэмэ
фыкӏуэцӏымыбзахэтэмэ
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхатэмэ
укӏуэцӏыбзэхатэмэ
кӏуэцӏыбзэхатэмэ
дыкӏуэцӏыбзэхатэмэ
фыкӏуэцӏыбзэхатэмэ
кӏуэцӏыбзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхатэмэ
укӏуэцӏымыбзэхатэмэ
кӏуэцӏымыбзэхатэмэ
дыкӏуэцӏымыбзэхатэмэ
фыкӏуэцӏымыбзэхатэмэ
кӏуэцӏымыбзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъатэмэ
укӏуэцӏыбзэхэгъатэмэ
кӏуэцӏыбзэхэгъатэмэ
дыкӏуэцӏыбзэхэгъатэмэ
фыкӏуэцӏыбзэхэгъатэмэ
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэмэ
укӏуэцӏымыбзэхэгъатэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэгъатэмэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэмэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнтэмэ
укӏуэцӏыбзэхэнтэмэ
кӏуэцӏыбзэхэнтэмэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнтэмэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнтэмэ
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнтэмэ
укӏуэцӏымыбзэхэнтэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэнтэмэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэнтэмэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэнтэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнутэмэ
укӏуэцӏыбзэхэнутэмэ
кӏуэцӏыбзэхэнутэмэ
дыкӏуэцӏыбзэхэнутэмэ
фыкӏуэцӏыбзэхэнутэмэ
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнутэмэ
укӏуэцӏымыбзэхэнутэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэнутэмэ
дыкӏуэцӏымыбзэхэнутэмэ
фыкӏуэцӏымыбзэхэнутэмэ
кӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнт
укӏуэцӏыбзэхэнт
кӏуэцӏыбзэхэнт
дыкӏуэцӏыбзэхэнт
фыкӏуэцӏыбзэхэнт
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнтэкъым
укӏуэцӏыбзэхэнтэкъым
кӏуэцӏыбзэхэнтэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхэнтэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхэнтэкъым
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнут
укӏуэцӏыбзэхэнут
кӏуэцӏыбзэхэнут
дыкӏуэцӏыбзэхэнут
фыкӏуэцӏыбзэхэнут
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнутэкъым
укӏуэцӏыбзэхэнутэкъым
кӏуэцӏыбзэхэнутэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхэнутэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхэнутэкъым
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэми
укӏуэцӏыбзахэми
кӏуэцӏыбзахэми
дыкӏуэцӏыбзахэми
фыкӏуэцӏыбзахэми
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзахэми
укӏуэцӏымыбзахэми
кӏуэцӏымыбзахэми
дыкӏуэцӏымыбзахэми
фыкӏуэцӏымыбзахэми
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхами
укӏуэцӏыбзэхами
кӏуэцӏыбзэхами
дыкӏуэцӏыбзэхами
фыкӏуэцӏыбзэхами
кӏуэцӏыбзэха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхами
укӏуэцӏымыбзэхами
кӏуэцӏымыбзэхами
дыкӏуэцӏымыбзэхами
фыкӏуэцӏымыбзэхами
кӏуэцӏымыбзэха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъами
укӏуэцӏыбзэхэгъами
кӏуэцӏыбзэхэгъами
дыкӏуэцӏыбзэхэгъами
фыкӏуэцӏыбзэхэгъами
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэгъами
укӏуэцӏымыбзэхэгъами
кӏуэцӏымыбзэхэгъами
дыкӏуэцӏымыбзэхэгъами
фыкӏуэцӏымыбзэхэгъами
кӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнми
укӏуэцӏыбзэхэнми
кӏуэцӏыбзэхэнми
дыкӏуэцӏыбзэхэнми
фыкӏуэцӏыбзэхэнми
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнми
укӏуэцӏымыбзэхэнми
кӏуэцӏымыбзэхэнми
дыкӏуэцӏымыбзэхэнми
фыкӏуэцӏымыбзэхэнми
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнуми
укӏуэцӏыбзэхэнуми
кӏуэцӏыбзэхэнуми
дыкӏуэцӏыбзэхэнуми
фыкӏуэцӏыбзэхэнуми
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнуми
укӏуэцӏымыбзэхэнуми
кӏуэцӏымыбзэхэнуми
дыкӏуэцӏымыбзэхэнуми
фыкӏуэцӏымыбзэхэнуми
кӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзахэтэми
укӏуэцӏыбзахэтэми
кӏуэцӏыбзахэтэми
дыкӏуэцӏыбзахэтэми
фыкӏуэцӏыбзахэтэми
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзахэтэми
укӏуэцӏымыбзахэтэми
кӏуэцӏымыбзахэтэми
дыкӏуэцӏымыбзахэтэми
фыкӏуэцӏымыбзахэтэми
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхатэми
укӏуэцӏыбзэхатэми
кӏуэцӏыбзэхатэми
дыкӏуэцӏыбзэхатэми
фыкӏуэцӏыбзэхатэми
кӏуэцӏыбзэха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхатэми
укӏуэцӏымыбзэхатэми
кӏуэцӏымыбзэхатэми
дыкӏуэцӏымыбзэхатэми
фыкӏуэцӏымыбзэхатэми
кӏуэцӏымыбзэха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэгъатэми
укӏуэцӏыбзэхэгъатэми
кӏуэцӏыбзэхэгъатэми
дыкӏуэцӏыбзэхэгъатэми
фыкӏуэцӏыбзэхэгъатэми
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэми
укӏуэцӏымыбзэхэгъатэми
кӏуэцӏымыбзэхэгъатэми
дыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэми
фыкӏуэцӏымыбзэхэгъатэми
кӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнтэми
укӏуэцӏыбзэхэнтэми
кӏуэцӏыбзэхэнтэми
дыкӏуэцӏыбзэхэнтэми
фыкӏуэцӏыбзэхэнтэми
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнтэми
укӏуэцӏымыбзэхэнтэми
кӏуэцӏымыбзэхэнтэми
дыкӏуэцӏымыбзэхэнтэми
фыкӏуэцӏымыбзэхэнтэми
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхэнутэми
укӏуэцӏыбзэхэнутэми
кӏуэцӏыбзэхэнутэми
дыкӏуэцӏыбзэхэнутэми
фыкӏуэцӏыбзэхэнутэми
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхэнутэми
укӏуэцӏымыбзэхэнутэми
кӏуэцӏымыбзэхэнутэми
дыкӏуэцӏымыбзэхэнутэми
фыкӏуэцӏымыбзэхэнутэми
кӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъбзэхэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхаи
укӏуэцӏыбзэхаи
кӏуэцӏыбзэхаи
дыкӏуэцӏыбзэхаи
фыкӏуэцӏыбзэхаи
кӏуэцӏыбзэхаи
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхакъыми
укӏуэцӏыбзэхакъыми
кӏуэцӏыбзэхакъыми
дыкӏуэцӏыбзэхакъыми
фыкӏуэцӏыбзэхакъыми
кӏуэцӏыбзэхакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхащэрэт
укӏуэцӏыбзэхащэрэт
кӏуэцӏыбзэхащэрэт
дыкӏуэцӏыбзэхащэрэт
фыкӏуэцӏыбзэхащэрэт
кӏуэцӏыбзэхащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏымыбзэхащэрэт
укӏуэцӏымыбзэхащэрэт
кӏуэцӏымыбзэхащэрэт
дыкӏуэцӏымыбзэхащэрэт
фыкӏуэцӏымыбзэхащэрэт
кӏуэцӏымыбзэхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнщ
укӏуэцӏыбзэхагъэнщ
кӏуэцӏыбзэхагъэнщ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнщ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнщ
кӏуэцӏыбзэхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
укӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
укӏуэцӏыбзэхагъэнт
кӏуэцӏыбзэхагъэнт
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
кӏуэцӏыбзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
укӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэн
укӏуэцӏыбзэхагъэн
кӏуэцӏыбзэхагъэн
дыкӏуэцӏыбзэхагъэн
фыкӏуэцӏыбзэхагъэн
кӏуэцӏыбзэхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
укӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
укӏуэцӏыбзэхагъэнт
кӏуэцӏыбзэхагъэнт
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнт
кӏуэцӏыбзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
укӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнущ
укӏуэцӏыбзэхагъэнущ
кӏуэцӏыбзэхагъэнущ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнущ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнущ
кӏуэцӏыбзэхагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
укӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
укӏуэцӏыбзэхагъэнут
кӏуэцӏыбзэхагъэнут
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
кӏуэцӏыбзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
укӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
кӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэну
укӏуэцӏыбзэхагъэну
кӏуэцӏыбзэхагъэну
дыкӏуэцӏыбзэхагъэну
фыкӏуэцӏыбзэхагъэну
кӏуэцӏыбзэхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
укӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
укӏуэцӏыбзэхагъэнут
кӏуэцӏыбзэхагъэнут
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнут
кӏуэцӏыбзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
укӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
дыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
фыкӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
кӏуэцӏыбзэхагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзахэ
укӏуэцӏыбзахэ
кӏуэцӏыбзахэ
дыкӏуэцӏыбзахэ
фыкӏуэцӏыбзахэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзахэ
укӏуэцӏымыбзахэ
кӏуэцӏымыбзахэ
дыкӏуэцӏымыбзахэ
фыкӏуэцӏымыбзахэ
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзэха
укӏуэцӏыбзэха
кӏуэцӏыбзэха
дыкӏуэцӏыбзэха
фыкӏуэцӏыбзэха
кӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзэха
укӏуэцӏымыбзэха
кӏуэцӏымыбзэха
дыкӏуэцӏымыбзэха
фыкӏуэцӏымыбзэха
кӏуэцӏымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзэхэгъа
укӏуэцӏыбзэхэгъа
кӏуэцӏыбзэхэгъа
дыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фыкӏуэцӏыбзэхэгъа
кӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
укӏуэцӏымыбзэхэгъа
кӏуэцӏымыбзэхэгъа
дыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
фыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
кӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзэхэн
укӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн
дыкӏуэцӏыбзэхэн
фыкӏуэцӏыбзэхэн
кӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзэхэн
укӏуэцӏымыбзэхэн
кӏуэцӏымыбзэхэн
дыкӏуэцӏымыбзэхэн
фыкӏуэцӏымыбзэхэн
кӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзэхэну
укӏуэцӏыбзэхэну
кӏуэцӏыбзэхэну
дыкӏуэцӏыбзэхэну
фыкӏуэцӏыбзэхэну
кӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзэхэну
укӏуэцӏымыбзэхэну
кӏуэцӏымыбзэхэну
дыкӏуэцӏымыбзэхэну
фыкӏуэцӏымыбзэхэну
кӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыбзахэ
узэрыкӏуэцӏыбзахэ
зэрыкӏуэцӏыбзахэ
дызэрыкӏуэцӏыбзахэ
фызэрыкӏуэцӏыбзахэ
зэрыкӏуэцӏыбзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыбзахэ
узэрыкӏуэцӏымыбзахэ
зэрыкӏуэцӏымыбзахэ
дызэрыкӏуэцӏымыбзахэ
фызэрыкӏуэцӏымыбзахэ
зэрыкӏуэцӏымыбзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыбзэха
узэрыкӏуэцӏыбзэха
зэрыкӏуэцӏыбзэха
дызэрыкӏуэцӏыбзэха
фызэрыкӏуэцӏыбзэха
зэрыкӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыбзэха
узэрыкӏуэцӏымыбзэха
зэрыкӏуэцӏымыбзэха
дызэрыкӏуэцӏымыбзэха
фызэрыкӏуэцӏымыбзэха
зэрыкӏуэцӏымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа
узэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа
зэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа
дызэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фызэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа
зэрыкӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
узэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
дызэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
фызэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыбзэхэн
узэрыкӏуэцӏыбзэхэн
зэрыкӏуэцӏыбзэхэн
дызэрыкӏуэцӏыбзэхэн
фызэрыкӏуэцӏыбзэхэн
зэрыкӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыбзэхэн
узэрыкӏуэцӏымыбзэхэн
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэн
дызэрыкӏуэцӏымыбзэхэн
фызэрыкӏуэцӏымыбзэхэн
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏыбзэхэну
узэрыкӏуэцӏыбзэхэну
зэрыкӏуэцӏыбзэхэну
дызэрыкӏуэцӏыбзэхэну
фызэрыкӏуэцӏыбзэхэну
зэрыкӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкӏуэцӏымыбзэхэну
узэрыкӏуэцӏымыбзэхэну
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэну
дызэрыкӏуэцӏымыбзэхэну
фызэрыкӏуэцӏымыбзэхэну
зэрыкӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыбзахэ
ущыкӏуэцӏыбзахэ
щыкӏуэцӏыбзахэ
дыщыкӏуэцӏыбзахэ
фыщыкӏуэцӏыбзахэ
щыкӏуэцӏыбзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыбзахэ
ущыкӏуэцӏымыбзахэ
щыкӏуэцӏымыбзахэ
дыщыкӏуэцӏымыбзахэ
фыщыкӏуэцӏымыбзахэ
щыкӏуэцӏымыбзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыбзэха
ущыкӏуэцӏыбзэха
щыкӏуэцӏыбзэха
дыщыкӏуэцӏыбзэха
фыщыкӏуэцӏыбзэха
щыкӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыбзэха
ущыкӏуэцӏымыбзэха
щыкӏуэцӏымыбзэха
дыщыкӏуэцӏымыбзэха
фыщыкӏуэцӏымыбзэха
щыкӏуэцӏымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыбзэхэгъа
ущыкӏуэцӏыбзэхэгъа
щыкӏуэцӏыбзэхэгъа
дыщыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фыщыкӏуэцӏыбзэхэгъа
щыкӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
ущыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
щыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
дыщыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
фыщыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
щыкӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыбзэхэн
ущыкӏуэцӏыбзэхэн
щыкӏуэцӏыбзэхэн
дыщыкӏуэцӏыбзэхэн
фыщыкӏуэцӏыбзэхэн
щыкӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыбзэхэн
ущыкӏуэцӏымыбзэхэн
щыкӏуэцӏымыбзэхэн
дыщыкӏуэцӏымыбзэхэн
фыщыкӏуэцӏымыбзэхэн
щыкӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏыбзэхэну
ущыкӏуэцӏыбзэхэну
щыкӏуэцӏыбзэхэну
дыщыкӏуэцӏыбзэхэну
фыщыкӏуэцӏыбзэхэну
щыкӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкӏуэцӏымыбзэхэну
ущыкӏуэцӏымыбзэхэну
щыкӏуэцӏымыбзэхэну
дыщыкӏуэцӏымыбзэхэну
фыщыкӏуэцӏымыбзэхэну
щыкӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыбзахэ
уздыкӏуэцӏыбзахэ
здыкӏуэцӏыбзахэ
дыздыкӏуэцӏыбзахэ
фыздыкӏуэцӏыбзахэ
здыкӏуэцӏыбзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыбзахэ
уздыкӏуэцӏымыбзахэ
здыкӏуэцӏымыбзахэ
дыздыкӏуэцӏымыбзахэ
фыздыкӏуэцӏымыбзахэ
здыкӏуэцӏымыбзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыбзэха
уздыкӏуэцӏыбзэха
здыкӏуэцӏыбзэха
дыздыкӏуэцӏыбзэха
фыздыкӏуэцӏыбзэха
здыкӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыбзэха
уздыкӏуэцӏымыбзэха
здыкӏуэцӏымыбзэха
дыздыкӏуэцӏымыбзэха
фыздыкӏуэцӏымыбзэха
здыкӏуэцӏымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыбзэхэгъа
уздыкӏуэцӏыбзэхэгъа
здыкӏуэцӏыбзэхэгъа
дыздыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фыздыкӏуэцӏыбзэхэгъа
здыкӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
уздыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
здыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
дыздыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
фыздыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
здыкӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыбзэхэн
уздыкӏуэцӏыбзэхэн
здыкӏуэцӏыбзэхэн
дыздыкӏуэцӏыбзэхэн
фыздыкӏуэцӏыбзэхэн
здыкӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыбзэхэн
уздыкӏуэцӏымыбзэхэн
здыкӏуэцӏымыбзэхэн
дыздыкӏуэцӏымыбзэхэн
фыздыкӏуэцӏымыбзэхэн
здыкӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏыбзэхэну
уздыкӏуэцӏыбзэхэну
здыкӏуэцӏыбзэхэну
дыздыкӏуэцӏыбзэхэну
фыздыкӏуэцӏыбзэхэну
здыкӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкӏуэцӏымыбзэхэну
уздыкӏуэцӏымыбзэхэну
здыкӏуэцӏымыбзэхэну
дыздыкӏуэцӏымыбзэхэну
фыздыкӏуэцӏымыбзэхэну
здыкӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыбзахэ
ущӀыкӏуэцӏыбзахэ
щӀыкӏуэцӏыбзахэ
дыщӀыкӏуэцӏыбзахэ
фыщӀыкӏуэцӏыбзахэ
щӀыкӏуэцӏыбзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыбзахэ
ущӀыкӏуэцӏымыбзахэ
щӀыкӏуэцӏымыбзахэ
дыщӀыкӏуэцӏымыбзахэ
фыщӀыкӏуэцӏымыбзахэ
щӀыкӏуэцӏымыбзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыбзэха
ущӀыкӏуэцӏыбзэха
щӀыкӏуэцӏыбзэха
дыщӀыкӏуэцӏыбзэха
фыщӀыкӏуэцӏыбзэха
щӀыкӏуэцӏыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыбзэха
ущӀыкӏуэцӏымыбзэха
щӀыкӏуэцӏымыбзэха
дыщӀыкӏуэцӏымыбзэха
фыщӀыкӏуэцӏымыбзэха
щӀыкӏуэцӏымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа
ущӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа
щӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа
дыщӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа
фыщӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа
щӀыкӏуэцӏыбзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
ущӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
дыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
фыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыбзэхэн
ущӀыкӏуэцӏыбзэхэн
щӀыкӏуэцӏыбзэхэн
дыщӀыкӏуэцӏыбзэхэн
фыщӀыкӏуэцӏыбзэхэн
щӀыкӏуэцӏыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэн
ущӀыкӏуэцӏымыбзэхэн
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэн
дыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэн
фыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэн
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏыбзэхэну
ущӀыкӏуэцӏыбзэхэну
щӀыкӏуэцӏыбзэхэну
дыщӀыкӏуэцӏыбзэхэну
фыщӀыкӏуэцӏыбзэхэну
щӀыкӏуэцӏыбзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэну
ущӀыкӏуэцӏымыбзэхэну
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэну
дыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэну
фыщӀыкӏуэцӏымыбзэхэну
щӀыкӏуэцӏымыбзэхэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзахэу
укӏуэцӏыбзахэу
кӏуэцӏыбзахэу
дыкӏуэцӏыбзахэу
фыкӏуэцӏыбзахэу
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзахэу
укӏуэцӏымыбзахэу
кӏуэцӏымыбзахэу
дыкӏуэцӏымыбзахэу
фыкӏуэцӏымыбзахэу
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзэхауэ
укӏуэцӏыбзэхауэ
кӏуэцӏыбзэхауэ
дыкӏуэцӏыбзэхауэ
фыкӏуэцӏыбзэхауэ
кӏуэцӏыбзэхауэ / кӏуэцӏыбзэха(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзэхауэ
укӏуэцӏымыбзэхауэ
кӏуэцӏымыбзэхауэ
дыкӏуэцӏымыбзэхауэ
фыкӏуэцӏымыбзэхауэ
кӏуэцӏымыбзэхауэ(хэ) / кӏуэцӏымыбзэха(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏыбзахэурэ
укӏуэцӏыбзахэурэ
кӏуэцӏыбзахэурэ
дыкӏуэцӏыбзахэурэ
фыкӏуэцӏыбзахэурэ
кӏуэцӏыбзахэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкӏуэцӏымыбзахэурэ
укӏуэцӏымыбзахэурэ
кӏуэцӏымыбзахэурэ
дыкӏуэцӏымыбзахэурэ
фыкӏуэцӏымыбзахэурэ
кӏуэцӏымыбзахэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏуэцӏобзахэ
сыкӏуэцӏобзахэ
--
сыфкӏуэцӏобзахэ
сакӏуэцӏобзахэ(хэ)
уэ
ускӏуэцӏобзахэ
--
укӏуэцӏобзахэ
уткӏуэцӏобзахэ
--
уакӏуэцӏобзахэ(хэ)
ар
скӏуэцӏобзахэ
пкӏуэцӏобзахэ
кӏуэцӏобзахэ
ткӏуэцӏобзахэ
фкӏуэцӏобзахэ
якӏуэцӏобзахэ(хэ)
дэ
--
дыпкӏуэцӏобзахэ
дыкӏуэцӏобзахэ
--
дыфкӏуэцӏобзахэ
дакӏуэцӏобзахэ(хэ)
фэ
фыскӏуэцӏобзахэ
--
фыкӏуэцӏобзахэ
фыткӏуэцӏобзахэ
--
факӏуэцӏобзахэ(хэ)
ахэр
скӏуэцӏобзахэ
пкӏуэцӏобзахэ
кӏуэцӏобзахэ
ткӏуэцӏобзахэ
фкӏуэцӏобзахэ
якӏуэцӏобзахэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкӏуэцӏыбзахэрэ]
сыкӏуэцӏыбзахэрэ]
--
сыфкӏуэцӏыбзахэрэ]
сакӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
уэ
ускӏуэцӏыбзахэрэ]
--
укӏуэцӏыбзахэрэ]
уткӏуэцӏыбзахэрэ]
--
уакӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
ар
скӏуэцӏыбзахэрэ]
пкӏуэцӏыбзахэрэ]
кӏуэцӏыбзахэрэ]
ткӏуэцӏыбзахэрэ]
фкӏуэцӏыбзахэрэ]
якӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыпкӏуэцӏыбзахэрэ]
дыкӏуэцӏыбзахэрэ]
--
дыфкӏуэцӏыбзахэрэ]
дакӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
фэ
фыскӏуэцӏыбзахэрэ]
--
фыкӏуэцӏыбзахэрэ]
фытдкӏуэцӏыбзахэрэ]
--
факӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
ахэр
скӏуэцӏыбзахэрэ]
пкӏуэцӏыбзахэрэ]
кӏуэцӏыбзахэрэ]
ткӏуэцӏыбзахэрэ]
фкӏуэцӏыбзахэрэ]
якӏуэцӏыбзахэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзах]э
[бзах]эр
--
[бзах]эхэр
Эргативнэ:
[бзах]э
[бзах]эм
--
[бзах]эхэм
Послеложнэ:
[бзах]экӀэ
[бзах]эмкӀэ
[бзах]эхэкӀэ
[бзах]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзах]эуэ
[бзах]эрауэ
[бзах]эхэу
[бзах]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ар
--
[бзэх]ахэр
Эргативнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ам
--
[бзэх]ахэм
Послеложнэ:
[бзэх]акӀэ
[бзэх]амкӀэ
[бзэх]ахэкӀэ
[бзэх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ауэ
[бзэх]арауэ
[бзэх]ахэу
[бзэх]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]эн
[бзэх]эныр
--
[бзэх]энхэр
Эргативнэ:
[бзэх]эн
[бзэх]эным
--
[бзэх]энхэм
Послеложнэ:
[бзэх]энкӀэ
[бзэх]энымкӀэ
[бзэх]энхэкӀэ
[бзэх]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бзэх]эну
[бзэх]энырауэ
[бзэх]энхэу
[бзэх]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]эну
[бзэх]энур
--
[бзэх]энухэр
Эргативнэ:
[бзэх]эну
[бзэх]энум
--
[бзэх]энухэм
Послеложнэ:
[бзэх]энукӀэ
[бзэх]энумкӀэ
[бзэх]энухэкӀэ
[бзэх]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]энууэ
[бзэх]энурауэ
[бзэх]энухэу
[бзэх]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
КӀуэцӀыхьэу бзэхын, кӀуэцӀыкӀуэдэн, кӀуэцӀыгъэпщкӀуа хъун.
ЩАПХЪЭХЭР
Пщащэ дахащэу ди Хужьэ цӀыкӀур ЩӀакӀуэ фӀыцӀэжьым кӀуэцӀыбзэхащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кӏуэцӏыбзэхэн: get lost inside sth rolled up.
УРЫСЫБЗЭ
кӏуэцӏыбзэхэн: затеряться внутри чего-л. свёрнутого
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.