Wt/kbd/кӏащхъэ
Wt/kbd/кӏащхъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['tʹʂɑ:ɕχɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [кӀ] + -а + [щхъ] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | кӀащхъэ | кӀащхъэр | -- | кӀащхъэхэр |
Эргативнэ: | кӀащхъэ | кӀащхъэм | -- | кӀащхъэхэм |
Послеложнэ: | кӀащхъэкӀэ | кӀащхъэмкӀэ | кӀащхъэхэкӀэ | кӀащхъэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | кӀащхъэу | кӀащхъэрауэ | кӀащхъэхэу | кӀащхъэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Еплъ "псалъафэ зэпыщӀахэр".
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- кӏащхъэ: see "псалъафэ зэпыщӀахэр"
УРЫСЫБЗЭ
- кӏащхъэ: см. "псалъафэ зэпыщӀахэр"
псалъафэ зэпыщӀахэр
кӀащхъэ хъун
1.
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: become less intense (for example, weaker, less frequent, smaller). Дыгъэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: the sun became less intense. ЦӀыхухэм я зэхэзекӀуэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: the movement of the crowd became less intense. Урысыбзэ: стать менее интенсивным (т.е. слабее, реже, меньше) Дыгъэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: солнце стало менее интенсивным. ЦӀыхухэм я зэхэзекӀуэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: движение толпы стал менее интенсивным. Псалъэ зэпхахэр: Дыгъэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: ЦӀыхухэм я зэхэзекӀуэр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: Щапхъэхэр:
2.
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: become shallower Псы ежэхыр нэхъ кӀащхъэ хъуащ: the river current became shallower. Урысыбзэ: стать мельче. Псы ежэхыр нэхъ кӀащхъэ хъуащ. течение реки стало мельче. Псалъэ зэпхахэр: Псы ежэхыр нэхъ кӀащхъэ хъуащ. Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.