Wt/kbd/кӏартӏышэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
<урысыбзэ: картечь < французыбзэ: cartouche / итальяныбзэ: cartoccio < ижьрей грекыбзэ: χάρτης = папирус напэкӏуэцӏ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [tʹʂɐr'tʹǝʂɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [кӏартӏыш] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | кӏартӏышэ | кӏартӏышэр | -- | кӏартӏышэхэр |
Эргативнэ: | кӏартӏышэ | кӏартӏышэм | -- | кӏартӏышэхэм |
Послеложнэ: | кӏартӏышэкӀэ | кӏартӏышэмкӀэ | кӏартӏышэхэкӀэ | кӏартӏышэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | кӏартӏышэу | кӏартӏышэрауэ | кӏартӏышэхэу | кӏартӏышэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Шэпхъ пӀащэ.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Фочыр кӀартӀышэкӀэ узэдын.
- КхъуэпӀащэм кӀартӀышэкӀэ еуэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- кӏартӏышэ: buckshot, grapeshot
- Фочыр кӀартӀышэкӀэ узэдын: load your gun with buckshot.
- КхъуэпӀащэм кӀартӀышэкӀэ еуэн: shoot a wild boar with buckshot.
УРЫСЫБЗЭ
- кӏартӏышэ: картечь (дробь)
- Фочыр кӀартӀышэкӀэ узэдын: заправить ружьё картечью.
- КхъуэпӀащэм кӀартӀышэкӀэ еуэн: стерлять в кабана картечью.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.