Wt/kbd/къэшын

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > къэшын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [qʹɐ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • къэ- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: къэшын
щымыӀэныгъэ: къэмышын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къэсшын къэпшын къишын къэтшын къэфшын къашын
щымыӀэныгъэ: къэзмышын къыумышын къимышын къэдмышын къэвмышын къамышын
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: къэш! къэфш!
щымыӀэныгъэ: къыумыш! къэвмыш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къэсреш къыуреш къреш къэтреш къэфреш къреш
щымыӀэныгъэ: къэсремыш къыуремыш къремыш къэтремыш къэфремыш къремыш
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къызош(ыр) къыбош(ыр) къеш(ыр) къыдош(ыр) къывош(ыр) къаш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшыркъым къэпшыркъым къишыркъым къэтшыркъым къэфшыркъым къашыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къэсшырт къэпшырт къишырт къэтшырт къэфшырт къашырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшыртэкъым къэпшыртэкъым къишыртэкъым къэтшыртэкъым къэфшыртэкъым къашыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсшащ къэпшащ къишащ къэтшащ къэфшащ къашащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшакъым къэпшакъым къишакъым къэтшакъым къэфшакъым къашакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къэсшат къэпшат къишат къэтшат къэфшат къашат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшатэкъым къэпшатэкъым къишатэкъым къэтшатэкъым къэфшатэкъым къашатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къэсшыгъащ къэпшыгъащ къишыгъащ къэтшыгъащ къэфшыгъащ къашыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшыгъакъым къэпшыгъакъым къишыгъакъым къэтшыгъакъым къэфшыгъакъым къашыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсшыгъат къэпшыгъат къишыгъат къэтшыгъат къэфшыгъат къашыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшыгъатэкъым къэпшыгъатэкъым къишыгъатэкъым къэтшыгъатэкъым къэфшыгъатэкъым къашыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къэсшщ къэпшщ къишщ къэтшщ къэфшщ къашщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къэсшкъым къэпшкъым къишкъым къэтшкъым къэфшкъым къашкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къэсшт къэпшт къишт къэтшт къэфшт къашт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къэсштэкъым къэпштэкъым къиштэкъым къэтштэкъым къэфштэкъым къаштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынщ къэпшынщ къишынщ къэтшынщ къэфшынщ къашынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынкъым къэпшынкъым къишынкъым къэтшынкъым къэфшынкъым къашынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынущ къэпшынущ къишынущ къэтшынущ къэфшынущ къашынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынукъым къэпшынукъым къишынукъым къэтшынукъым къэфшынукъым къашынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсшрэ къэпшрэ къишрэ къэтшрэ къэфшрэ къашрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшыркъэ къэпшыркъэ къишыркъэ къэтшыркъэ къэфшыркъэ къашыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къэсшырт къэпшырт къишырт къэтшырт къэфшырт къашырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшыртэкъэ къэпшыртэкъэ къишыртэкъэ къэтшыртэкъэ къэфшыртэкъэ къашыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсша къэпша къиша къэтша къэфша къаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшакъэ къэпшакъэ къишакъэ къэтшакъэ къэфшакъэ къашакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къэсшат къэпшат къишат къэтшат къэфшат къашат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшатэкъэ къэпшатэкъэ къишатэкъэ къэтшатэкъэ къэфшатэкъэ къашатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къэсшыгъа къэпшыгъа къишыгъа къэтшыгъа къэфшыгъа къашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: къэсшыгъакъэ къэпшыгъакъэ къишыгъакъэ къэтшыгъакъэ къэфшыгъакъэ къашыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсшыгъат къэпшыгъат къишыгъат къэтшыгъат къэфшыгъат къашыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэсшыгъатэкъэ къэпшыгъатэкъэ къишыгъатэкъэ къэтшыгъатэкъэ къэфшыгъатэкъэ къашыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къэсш къэпш къиш къэтш къэфш къаш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къэсшкъэ къэпшкъэ къишкъэ къэтшкъэ къэфшкъэ къашкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къэсшт къэпшт къишт къэтшт къэфшт къашт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къэсштэкъэ къэпштэкъэ къиштэкъэ къэтштэкъэ къэфштэкъэ къаштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшын къэпшын къишын къэтшын къэфшын къашын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынкъэ къэпшынкъэ къишынкъэ къэтшынкъэ къэфшынкъэ къашынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшыну къэпшыну къишыну къэтшыну къэфшыну къашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынукъэ къэпшынукъэ къишынукъэ къэтшынукъэ къэфшынукъэ къашынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсшмэ къэпшмэ къишмэ къэтшмэ къэфшмэ къашмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышмэ къыумышмэ къимышмэ къэдмышмэ къэвмышмэ къамышмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсшамэ къэпшамэ къишамэ къэтшамэ къэфшамэ къашамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышамэ къыумышамэ къимышамэ къэдмышамэ къэвмышамэ къамышамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къэсшыгъамэ къэпшыгъамэ къишыгъамэ къэтшыгъамэ къэфшыгъамэ къашыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышыгъамэ къыумышыгъамэ къимышыгъамэ къэдмышыгъамэ къэвмышыгъамэ къамышыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынмэ къэпшынмэ къишынмэ къэтшынмэ къэфшынмэ къашынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынмэ къыумышынмэ къимышынмэ къэдмышынмэ къэвмышынмэ къамышынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынумэ къэпшынумэ къишынумэ къэтшынумэ къэфшынумэ къашынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынумэ къыумышынумэ къимышынумэ къэдмышынумэ къэвмышынумэ къамышынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсштэмэ къэпштэмэ къиштэмэ къэтштэмэ къэфштэмэ къаштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмыштэмэ къыумыштэмэ къимыштэмэ къэдмыштэмэ къэвмыштэмэ къамыштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсшатэмэ къэпшатэмэ къишатэмэ къэтшатэмэ къэфшатэмэ къашатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышатэмэ къыумышатэмэ къимышатэмэ къэдмышатэмэ къэвмышатэмэ къамышатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къэсшыгъатэмэ къэпшыгъатэмэ къишыгъатэмэ къэтшыгъатэмэ къэфшыгъатэмэ къашыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышыгъатэмэ къыумышыгъатэмэ къимышыгъатэмэ къэдмышыгъатэмэ къэвмышыгъатэмэ къамышыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынтэмэ къэпшынтэмэ къишынтэмэ къэтшынтэмэ къэфшынтэмэ къашынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынтэмэ къыумышынтэмэ къимышынтэмэ къэдмышынтэмэ къэвмышынтэмэ къамышынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынутэмэ къэпшынутэмэ къишынутэмэ къэтшынутэмэ къэфшынутэмэ къашынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынутэмэ къыумышынутэмэ къимышынутэмэ къэдмышынутэмэ къэвмышынутэмэ къамышынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынт къэпшынт къишынт къэтшынт къэфшынт къашынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынтэкъым къэпшынтэкъым къишынтэкъым къэтшынтэкъым къэфшынтэкъым къашынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынут къэпшынут къишынут къэтшынут къэфшынут къашынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэсшынутэкъым къэпшынутэкъым къишынутэкъым къэтшынутэкъым къэфшынутэкъым къашынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсшми къэпшми къишми къэтшми къэфшми къашми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышми къыумышми къимышми къэдмышми къэвмышми къамышми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсшами къэпшами къишами къэтшами къэфшами къашами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышами къыумышами къимышами къэдмышами къэвмышами къамышами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къэсшыгъами къэпшыгъами къишыгъами къэтшыгъами къэфшыгъами къашыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышыгъами къыумышыгъами къимышыгъами къэдмышыгъами къэвмышыгъами къамышыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынми къэпшынми къишынми къэтшынми къэфшынми къашынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынми къыумышынми къимышынми къэдмышынми къэвмышынми къамышынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынуми къэпшынуми къишынуми къэтшынуми къэфшынуми къашынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынуми къыумышынуми къимышынуми къэдмышынуми къэвмышынуми къамышынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къэсштэми къэпштэми къиштэми къэтштэми къэфштэми къаштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмыштэми къыумыштэми къимыштэми къэдмыштэми къэвмыштэми къамыштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къэсшатэми къэпшатэми къишатэми къэтшатэми къэфшатэми къашатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышатэми къыумышатэми къимышатэми къэдмышатэми къэвмышатэми къамышатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къэсшыгъатэми къэпшыгъатэми къишыгъатэми къэтшыгъатэми къэфшыгъатэми къашыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къэзмышыгъатэми къыумышыгъатэми къимышыгъатэми къэдмышыгъатэми къэвмышыгъатэми къамышыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынтэми къэпшынтэми къишынтэми къэтшынтэми къэфшынтэми къашынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынтэми къыумышынтэми къимышынтэми къэдмышынтэми къэвмышынтэми къамышынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къэсшынутэми къэпшынутэми къишынутэми къэтшынутэми къэфшэнутэми къашэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къэзмышынутэми къыумышынутэми къимышынутэми къэдмышынутэми къэвмышынутэми къамышынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къэсшаи къэпшаи къишаи къэтшаи къэфшаи къашаи
щымыӀэныгъэ: къэзмышаи къыумышаи къимышаи къэдмышаи къэвмышаи къамышаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къэсшащэрэт къэпшащэрэт къишащэрэт къэтшащэрэт къэфшащэрэт къашащэрэт
щымыӀэныгъэ: къэзмышащэрэт къыумышащэрэт къимышащэрэт къэдмышащэрэт къэвмышащэрэт къамышащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнщ къэпшагъэнщ къишагъэнщ къэтшагъэнщ къэфшагъэнщ къашагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнкъым къэпшагъэнкъым къишагъэнкъым къэтшагъэнкъым къэфшагъэнкъым къашагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнт къэпшагъэнт къишагъэнт къэтшагъэнт къэфшагъэнт къашагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнтэкъым къэпшагъэнтэкъым къишагъэнтэкъым къэтшагъэнтэкъым къэфшагъэнтэкъым къашагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къэсшагъэн къэпшагъэн къишагъэн къэтшагъэн къэфшагъэн къашагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнкъэ къэпшагъэнкъэ къишагъэнкъэ къэтшагъэнкъэ къэфшагъэнкъэ къашагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнт къэпшагъэнт къишагъэнт къэтшагъэнт къэфшагъэнт къашагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнтэкъэ къэпшагъэнтэкъэ къишагъэнтэкъэ къэтшагъэнтэкъэ къэфшагъэнтэкъэ къашагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнущ къэпшагъэнущ къишагъэнущ къэтшагъэнущ къэфшагъэнущ къашагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнукъым къэпшагъэнукъым къишагъэнукъым къэтшагъэнукъым къэфшагъэнукъым къашагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнут къэпшагъэнут къишагъэнут къэтшагъэнут къэфшагъэнут къашагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнутэкъым къэпшагъэнутэкъым къишагъэнутэкъым къэтшагъэнутэкъым къэфшагъэнутэкъым къашагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къэсшагъэну къэпшагъэну къишагъэну къэтшагъэну къэфшагъэну къашагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнукъэ къэпшагъэнукъэ къишагъэнукъэ къэтшагъэнукъэ къэфшагъэнукъэ къашагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къэсшагъэнут къэпшагъэнут къишагъэнут къэтшагъэнут къэфшагъэнут къашагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къэсшагъэнутэкъэ къэпшагъэнутэкъэ къишагъэнутэкъэ къэтшагъэнутэкъэ къэфшагъэнутэкъэ къашагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къэзыш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къэзымыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэзыша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэзымыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэзышыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэзымышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэзышын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэзымышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэзышыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэзымышыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къэсш къэпш къиш къэтш къэфш къаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къэзмыш къыумыш къимыш къэдмыш къэвмыш къамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэсша къэпша къиша къэтша къэфша къаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэзмыша къыумыша къимыша къэдмыша къэвмыша къамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэсшыгъа къэпшыгъа къишыгъа къэтшыгъа къэфшыгъа къашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэзмышыгъа къыумышыгъа къимышыгъа къэдмышыгъа къэвмышыгъа къамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэсшын къэпшын къишын къэтшын къэфшын къашын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэзмышын къыумышын къимышын къэдмышын къэвмышын къамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэсшыну къэпшыну къишыну къэтшыну къэфшыну къашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэзмышыну къыумышыну къимышыну къэдмышыну къэвмышыну къамышыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ къэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къэмыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэмыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэмышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэмышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къэмышыну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къызэрысш къызэрыпш къызэриш къызэрытш къызэрыфш къызэраш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къызэрызмыш къызэрумыш къызэримыш къызэрыдмыш къызэрывмыш къызэрамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрысша къызэрыпша къызэриша къызэрытша къызэрыфша къызэраша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрызмыша къызэрумыша къызэримыша къызэрыдмыша къызэрывмыша къызэрамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрысшыгъа къызэрыпшыгъа къызэришыгъа къызэрытшыгъа къызэрыфшыгъа къызэрашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрызмышыгъа къызэрумышыгъа къызэримышыгъа къызэрыдмышыгъа къызэрывмышыгъа къызэрамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрысшын къызэрыпшын къызэришын къызэрытшын къызэрыфшын къызэрашын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрызмышын къызэрумышын къызэримышын къызэрыдмышын къызэрывмышын къызэрамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрысшыну къызэрыпшыну къызэришыну къызэрытшыну къызэрыфшыну къызэрашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрызмышыну къызэрумышыну къызэримышыну къызэрыдмышыну къызэрывмышыну къызэрамышыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщысш къыщыпш къыщиш къыщытш къыщыфш къыщаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщызмыш къыщумыш къыщимыш къыщыдмыш къыщывмыш къыщамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщысша къыщыпша къыщиша къыщытша къыщыфша къыщаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщызмыша къыщумыша къыщимыша къыщыдмыша къыщывмыша къыщамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщысшыгъа къыщыпшыгъа къыщишыгъа къыщытшыгъа къыщыфшыгъа къыщашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщызмышыгъа къыщумышыгъа къыщимышыгъа къыщыдмышыгъа къыщывмышыгъа къыщамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщысшын къыщыпшын къыщишын къыщытшын къыщыфшын къыщашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщызмышын къыщумышын къыщимышын къыщыдмышын къыщывмышын къыщамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщысшыну къыщыпшыну къыщишыну къыщытшыну къыщыфшыну къыщашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщызмышыну къыщумышыну къыщимышыну къыщыдмышыну къыщывмышыну къыщамышыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыздэсш къыздэпш къыздиш къыздэтш къыздэфш къыздаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыздэзмыш къыздумыш къыздимыш къыздэдмыш къыздэвмыш къыздамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэсша къыздэпша къыздиша къыздэтша къыздэфша къыздаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыздэзмыша къыздумыша къыздимыша къыздэдмыша къыздэвмыша къыздамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэсшыгъа къыздэпшыгъа къыздишыгъа къыздэтшыгъа къыздэфшыгъа къыздашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэбъэдэзмышыгъа къыздумышыгъа къыздимышыгъа къыздэдмышыгъа къыздэвмышыгъа къыздамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэсшын къыздэпшын къыздишын къыздэтшын къыздэфшын къыздашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэзмышын къыздумышын къыздимышын къыздэдмышын къыздэвмышын къыздамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэсшыну къыздэпшыну къыздишыну къыздэтшыну къыздэфшыну къыздашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэзмышыну къыздумышыну къыздимышыну къыздэдмышыну къыздэвмышыну къыздамышыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэсш къыщӀэпш къыщӀиш къыщӀэтш къыщӀэфш къыщӀаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыш къыщӀумыш къыщӀимыш къыщӀэдмыш къыщӀэвмыш къыщӀамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэсша къыщӀэпша къыщӀиша къыщӀэтша къыщӀэфша къыщӀаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыша къыщӀумыша къыщӀимыша къыщӀэдмыша къыщӀэвмыша къыщӀамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэсшыгъа щӀэкъэпшыгъа къыщӀишыгъа щӀэкъэтшыгъа щӀэкъэфшыгъа къыщӀашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмышыгъа къыщӀумышыгъа къыщӀимышыгъа къыщӀэдмышыгъа къыщӀэвмышыгъа къыщӀамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэсшын къыщӀэпшын къыщӀишын къыщӀэтшын къыщӀэфшын къыщӀашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмышын къыщӀумышын къыщӀимышын къыщӀэдмышын къыщӀэвмышын къыщӀамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэсшыну къыщӀэпшыну къыщӀишыну къыщӀэтшыну къыщӀэфшыну къыщӀашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмышыну къыщӀумышыну къыщӀимышыну къыщӀэдмышыну къыщӀэвмышыну къыщӀамышыну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къэсшу къэпшу къишу къэтшу къэфшу къашу
ит зэман - щымыӀэныгъэ къэзмышу къыумышу къимышу къэдмышу къэвмышу къамышу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къэсшауэ къэпшауэ къишауэ къэтшауэ къэфшауэ къашауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къэзмышауэ къыумышауэ къимышауэ къэдмышауэ къэвмышауэ къамышауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ къэсшурэ къэпшурэ къишурэ къэтшурэ къэфшурэ къашурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ къэзмышурэ къыумышурэ къимышурэ къэдмышурэ къэвмышурэ къамышурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- укъызош къызош -- фыкъызош къызош(хэ)
уэ сыкъыбош -- къыбош дыкъыбош -- къыбош(хэ)
абы сыкъеш укъеш къеш дыкъеш фыкъеш къеш(хэ)
дэ -- укъыдош къыдош -- фыкъыдош къыдош(хэ)
фэ сыкъывош -- къывош дыкъывош -- къывош(хэ)
абыхэм сыкъаш укъаш къаш дыкъаш фыкъаш къаш(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- укъэс[шрэ] къэс[шрэ] -- фыкъэс[шрэ] къэс[ш(хэ)рэ]
уэ сыкъэп[шрэ] -- къэп[шрэ] дыкъэп[шрэ] -- къэп[ш(хэ)рэ]
абы сыкъи[шрэ] укъи[шрэ] къи[шрэ] дыкъи[шрэ] фыкъи[шрэ] къи[ш(хэ)рэ]
дэ -- укъэт[шрэ] къэт[шрэ] -- фыкъэт[шрэ] къэт[ш(хэ)рэ]
фэ сыкъэф[шрэ] -- къэф[шрэ] дыкъэф[шрэ] -- къэф[ш(хэ)рэ]
абыхэм сыкъа[шрэ] укъа[шрэ] къа[шрэ] дыкъа[шрэ] фыкъа[шрэ] къа[ш(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш] [ш]ыр -- [ш]хэр
Эргативнэ: [ш] [ш]ым -- [ш]хэм
Послеложнэ: [ш]кӀэ [ш]ымкӀэ [ш]хэкӀэ [ш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]у [ш]ырауэ [ш]хэу [ш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]а [ш]ар -- [ш]ахэр
Эргативнэ: [ш]а [ш]ам -- [ш]ахэм
Послеложнэ: [ш]акӀэ [ш]амкӀэ [ш]ахэкӀэ [ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]ауэ [ш]арауэ [ш]ахэу [ш]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]ын [ш]ыныр -- [ш]ынхэр
Эргативнэ: [ш]ын [ш]ыным -- [ш]ынхэм
Послеложнэ: [ш]ынкӀэ [ш]ынымкӀэ [ш]ынхэкӀэ [ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [ш]ыну [ш]ынырауэ [ш]ынхэу [ш]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]ыну [ш]ынур -- [ш]ынухэр
Эргативнэ: [ш]ыну [ш]ынум -- [ш]ынухэм
Послеложнэ: [ш]ынукӀэ [ш]ынумкӀэ [ш]ынухэкӀэ [ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]ынууэ [ш]ынурауэ [ш]ынухэу [ш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Шхуэлыр къэбукъуэдийурэ шэр къыщӀэгъэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Жэмыр [Бабынэ] къишу шкӀэр щӀигъэхьэжыху, дыгъэр бзэхыжащ. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 117
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Нанэ къиша шэр дэ пэгуным идъзащ. Выдоенное бабушкой молоко мы процедили в ведро. We strained the milk that grandmother had milked into a bucket.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • къэшын: to milk
УРЫСЫБЗЭ
  • къэшын: доить кого-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [qʹɐ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • къэ- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: къэшын
щымыӀэныгъэ: къэмышын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэшын укъэшын къэшын дыкъэшын фыкъэшын къэшын(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыкъэмышын укъэмышын къэмышын дыкъэмышын фыкъэмышын къэмышын(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: къэш! фыкъэш!
щымыӀэныгъэ: укъэмыш! фыкъэмыш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъреш укъреш къреш дыкъреш фыкъреш къреш
щымыӀэныгъэ: сыкъремыш укъремыш къремыш дыкъремыш фыкъремыш къремыш
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъош(ыр) укъош(ыр) къош(ыр) дыкъош(ыр) фыкъош(ыр) къош(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыркъым укъэшыркъым къэшыркъым дыкъэшыркъым фыкъэшыркъым къэшы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэш(ыр)т укъэш(ыр)т къэш(ыр)т дыкъэш(ыр)т фыкъэш(ыр)т къэш(ыр)т / къэшхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэш(ыр)тэкъым укъэш(ыр)тэкъым къэш(ыр)тэкъым дыкъэш(ыр)тэкъым фыкъэш(ыр)тэкъым къэш(ыр)тэкъым / къэшхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшащ укъэшащ къэшащ дыкъэшащ фыкъэшащ къэша(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэшакъым укъэшакъым къэшакъым дыкъэшакъым фыкъэшакъым къэша(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшат укъэшат къэшат дыкъэшат фыкъэшат къэша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэшатэкъым укъэшатэкъым къэшатэкъым дыкъэшатэкъым фыкъэшатэкъым къэша(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъащ укъэшыгъащ къэшыгъащ дыкъэшыгъащ фыкъэшыгъащ къэшыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыгъакъым укъэшыгъакъым къэшыгъакъым дыкъэшыгъакъым фыкъэшыгъакъым къэшыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъат укъэшыгъат къэшыгъат дыкъэшыгъат фыкъэшыгъат къэшыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыгъатэкъым укъэшыгъатэкъым къэшыгъатэкъым дыкъэшыгъатэкъым фыкъэшыгъатэкъым къэшыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкъэшщ укъэшщ къэшщ дыкъэшщ фыкъэшщ къэш(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкъэшкъым укъэшкъым къэшкъым дыкъэшкъым фыкъэшкъым къэш(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкъэшт укъэшт къэшт дыкъэшт фыкъэшт къэш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкъэштэкъым укъэштэкъым къэштэкъым дыкъэштэкъым фыкъэштэкъым къэш(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынщ укъэшынщ къэшынщ дыкъэшынщ фыкъэшынщ къэшын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынкъым укъэшынкъым къэшынкъым дыкъэшынкъым фыкъэшынкъым къэшын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынущ укъэшынущ къэшынущ дыкъэшынущ фыкъэшынущ къэшыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынукъым укъэшынукъым къэшынукъым дыкъэшынукъым фыкъэшынукъым къэшыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшрэ укъэшрэ къэшрэ дыкъэшрэ фыкъэшрэ къэш(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыркъэ укъэшыркъэ къэшыркъэ дыкъэшыркъэ фыкъэшыркъэ къэшыркъэ / къэшхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэш(ыр)т укъэш(ыр)т къэш(ыр)т дыкъэш(ыр)т фыкъэш(ыр)т къэш(ыр)т / къэшхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэш(ыр)тэкъэ укъэш(ыр)тэкъэ къэш(ыр)тэкъэ дыкъэш(ыр)тэкъэ фыкъэш(ыр)тэкъэ къэш(ыр)тэкъэ / къэшхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэша укъэша къэша дыкъэша фыкъэша къэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэшакъэ укъэшакъэ къэшакъэ дыкъэшакъэ фыкъэшакъэ къэша(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшат укъэшат къэшат дыкъэшат фыкъэшат къэша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэшатэкъэ укъэшатэкъэ къэшатэкъэ дыкъэшатэкъэ фыкъэшатэкъэ къэша(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъа укъэшыгъа къэшыгъа дыкъэшыгъа фыкъэшыгъа къэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыгъакъэ укъэшыгъакъэ къэшыгъакъэ дыкъэшыгъакъэ фыкъэшыгъакъэ къэшыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъат укъэшыгъат къэшыгъат дыкъэшыгъат фыкъэшыгъат къэшыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэшыгъатэкъэ укъэшыгъатэкъэ къэшыгъатэкъэ дыкъэшыгъатэкъэ фыкъэшыгъатэкъэ къэшыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкъэш укъэш къэш дыкъэш фыкъэш къэш(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкъэшкъэ укъэшкъэ къэшкъэ дыкъэшкъэ фыкъэшкъэ къэш(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкъэшт укъэшт къэшт дыкъэшт фыкъэшт къэш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкъэштэкъэ укъэштэкъэ къэштэкъэ дыкъэштэкъэ фыкъэштэкъэ къэш(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшын укъэшын къэшын дыкъэшын фыкъэшын къэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынкъэ укъэшынкъэ къэшынкъэ дыкъэшынкъэ фыкъэшынкъэ къэшын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшыну укъэшыну къэшыну дыкъэшыну фыкъэшыну къэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынукъэ укъэшынукъэ къэшынукъэ дыкъэшынукъэ фыкъэшынукъэ къэшыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшмэ укъэшмэ къэшмэ дыкъэшмэ фыкъэшмэ къэш(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышмэ укъэмышмэ къэмышмэ дыкъэмышмэ фыкъэмышмэ къэмыш(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшамэ укъэшамэ къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ дыкъэшамэ фыкъэшамэ къэша(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышамэ укъэмышамэ къэмышамэ дыкъэмышамэ фыкъэмышамэ къэмыша(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъамэ укъэшыгъамэ къэшыгъамэ дыкъэшыгъамэ фыкъэшыгъамэ къэшыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышыгъамэ укъэмышыгъамэ къэмышыгъамэ дыкъэмышыгъамэ фыкъэмышыгъамэ къэмышыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынмэ укъэшынмэ къэшынмэ дыкъэшынмэ фыкъэшынмэ къэшын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынмэ укъэмышынмэ къэмышынмэ дыкъэмышынмэ фыкъэмышынмэ къэмышын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынумэ укъэшынумэ къэшынумэ дыкъэшынумэ фыкъэшынумэ къэшыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынумэ укъэмышынумэ къэмышынумэ дыкъэмышынумэ фыкъэмышынумэ къэмышыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэштэмэ укъэштэмэ къэштэмэ дыкъэштэмэ фыкъэштэмэ къэш(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыштэмэ укъэмыштэмэ къэмыштэмэ дыкъэмыштэмэ фыкъэмыштэмэ къэмыш(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшатэмэ укъэшатэмэ къэшатэмэ дыкъэшатэмэ фыкъэшатэмэ къэша(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышатэмэ укъэмышатэмэ къэмышатэмэ дыкъэмышатэмэ фыкъэмышатэмэ къэмыша(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъатэмэ укъэшыгъатэмэ къэшыгъатэмэ дыкъэшыгъатэмэ фыкъэшыгъатэмэ къэшыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышыгъатэмэ укъэмышыгъатэмэ къэмышыгъатэмэ дыкъэмышыгъатэмэ фыкъэмышыгъатэмэ къэмышыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынтэмэ укъэшынтэмэ къэшынтэмэ дыкъэшынтэмэ фыкъэшынтэмэ къэшын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынтэмэ укъэмышынтэмэ къэмышынтэмэ дыкъэмышынтэмэ фыкъэмышынтэмэ къэмышын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынутэмэ укъэшынутэмэ къэшынутэмэ дыкъэшынутэмэ фыкъэшынутэмэ къэшыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынутэмэ укъэмышынутэмэ къэмышынутэмэ дыкъэмышынутэмэ фыкъэмышынутэмэ къэмышыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынт укъэшынт къэшынт дыкъэшынт фыкъэшынт къэшын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынтэкъым укъэшынтэкъым къэшынтэкъым дыкъэшынтэкъым фыкъэшынтэкъым къэшын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынут укъэшынут къэшынут дыкъэшынут фыкъэшынут къэшыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэшынутэкъым укъэшынутэкъым къэшынутэкъым дыкъэшынутэкъым фыкъэшынутэкъым къэшыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшми укъэшми къэшми дыкъэшми фыкъэшми къэш(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышми укъэмышми къэмышми дыкъэмышми фыкъэмышми къэмыш(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшами укъэшами къэшами дыкъэшами фыкъэшами къэша(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышами укъэмышами къэмышами дыкъэмышами фыкъэмышами къэмыша(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъами укъэшыгъами къэшыгъами дыкъэшыгъами фыкъэшыгъами къэшыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышыгъами укъэмышыгъами къэмышыгъами дыкъэмышыгъами фыкъэмышыгъами къэмышыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынми укъэшынми къэшынми дыкъэшынми фыкъэшынми къэшын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынми укъэмышынми къэмышынми дыкъэмышынми фыкъэмышынми къэмышын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынуми укъэшынуми къэшынуми дыкъэшынуми фыкъэшынуми къэшыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынуми укъэмышынуми къэмышынуми дыкъэмышынуми фыкъэмышынуми къэмышыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэштэми укъэштэми къэштэми дыкъэштэми фыкъэштэми къэш(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыштэми укъэмыштэми къэмыштэми дыкъэмыштэми фыкъэмыштэми къэмыш(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэшатэми укъэшатэми къэшатэми дыкъэшатэми фыкъэшатэми къэша(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышатэми укъэмышатэми къэмышатэми дыкъэмышатэми фыкъэмышатэми къэмыша(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэшыгъатэми укъэшыгъатэми къэшыгъатэми дыкъэшыгъатэми фыкъэшыгъатэми къэшыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышыгъатэми укъэмышыгъатэми къэмышыгъатэми дыкъэмышыгъатэми фыкъэмышыгъатэми къэмышыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынтэми укъэшынтэми къэшынтэми дыкъэшынтэми фыкъэшынтэми къэшын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынтэми укъэмышынтэми къэмышынтэми дыкъэмышынтэми фыкъэмышынтэми къэмышын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэшынутэми укъэшынутэми къэшынутэми дыкъэшынутэми фыкъэшынутэми къэшыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмышынутэми укъэмышынутэми къэмышынутэми дыкъэмышынутэми фыкъэмышынутэми къэмышыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэшаи укъэшаи къэшаи дыкъэшаи фыкъэшаи къэшаи
щымыӀэныгъэ: сыкъэмышаи укъэмышаи къэмышаи дыкъэмышаи фыкъэмышаи къэмышаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэшащэрэт укъэшащэрэт къэшащэрэт дыкъэшащэрэт фыкъэшащэрэт къэшащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыкъэмышащэрэт укъэмышащэрэт къэмышащэрэт дыкъэмышащэрэт фыкъэмышащэрэт къэмышащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнщ укъэшагъэнщ къэшагъэнщ дыкъэшагъэнщ фыкъэшагъэнщ къэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнкъым укъэшагъэнкъым къэшагъэнкъым дыкъэшагъэнкъым фыкъэшагъэнкъым къэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнт укъэшагъэнт къэшагъэнт дыкъэшагъэнт фыкъэшагъэнт къэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнтэкъым укъэшагъэнтэкъым къэшагъэнтэкъым дыкъэшагъэнтэкъым фыкъэшагъэнтэкъым къэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэн укъэшагъэн къэшагъэн дыкъэшагъэн фыкъэшагъэн къэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнкъэ укъэшагъэнкъэ къэшагъэнкъэ дыкъэшагъэнкъэ фыкъэшагъэнкъэ къэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнт укъэшагъэнт къэшагъэнт дыкъэшагъэнт фыкъэшагъэнт къэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнтэкъэ укъэшагъэнтэкъэ къэшагъэнтэкъэ дыкъэшагъэнтэкъэ фыкъэшагъэнтэкъэ къэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнш укъэшагъэнш къэшагъэнш дыкъэшагъэнш фыкъэшагъэнш къэшагъэнш
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнукъым укъэшагъэнукъым къэшагъэнукъым дыкъэшагъэнукъым фыкъэшагъэнукъым къэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнут укъэшагъэнут къэшагъэнут дыкъэшагъэнут фыкъэшагъэнут къэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнутэкъым укъэшагъэнутэкъым къэшагъэнутэкъым дыкъэшагъэнутэкъым фыкъэшагъэнутэкъым къэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэну укъэшагъэну къэшагъэну дыкъэшагъэну фыкъэшагъэну къэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнукъэ укъэшагъэнукъэ къэшагъэнукъэ дыкъэшагъэнукъэ фыкъэшагъэнукъэ къэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнут укъэшагъэнут къэшагъэнут дыкъэшагъэнут фыкъэшагъэнут къэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэшагъэнутэкъэ укъэшагъэнутэкъэ къэшагъэнутэкъэ дыкъэшагъэнутэкъэ фыкъэшагъэнутэкъэ къэшагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъэш укъэш къэш дыкъэш фыкъэш къэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыш укъэмыш къэмыш дыкъэмыш фыкъэмыш къэмыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэша укъэша къэша дыкъэша фыкъэша къэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыша укъэмыша къэмыша дыкъэмыша фыкъэмыша къэмыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэшыгъа укъэшыгъа къэшыгъа дыкъэшыгъа фыкъэшыгъа къэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмышыгъа укъэмышыгъа къэмышыгъа дыкъэмышыгъа фыкъэмышыгъа къэмышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъэшын укъэшын къэшын дыкъэшын фыкъэшын къэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмышын укъэмышын къэмышын дыкъэмышын фыкъэмышын къэмышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъэшыну укъэшыну къэшыну дыкъэшыну фыкъэшыну къэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмышыну укъэмышыну къэмышыну дыкъэмышыну фыкъэмышыну къэмышыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыш укъызэрыш къызэрыш дыкъызэрыш фыкъызэрыш къызэрыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыш укъызэрымыш къызэрымыш дыкъызэрымыш фыкъызэрымыш къызэрымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыша укъызэрыша къызэрыша дыкъызэрыша фыкъызэрыша къызэрыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыша укъызэрымыша къызэрымыша дыкъызэрымыша фыкъызэрымыша къызэрымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрышыгъа укъызэрышыгъа къызэрышыгъа дыкъызэрышыгъа фыкъызэрышыгъа къызэрышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымышыгъа укъызэрымышыгъа къызэрымышыгъа дыкъызэрымышыгъа фыкъызэрымышыгъа къызэрымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрышын укъызэрышын къызэрышын дыкъызэрышын фыкъызэрышын къызэрышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымышын укъызэрымышын къызэрымышын дыкъызэрымышын фыкъызэрымышын къызэрымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрышыну укъызэрышыну къызэрышыну дыкъызэрышыну фыкъызэрышыну къызэрышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымышыну укъызэрымышыну къызэрымышыну дыкъызэрымышыну фыкъызэрымышыну къызэрымышыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыш укъыщыш къыщыш дыкъыщыш фыкъыщыш къыщыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыш укъыщымыш къыщымыш дыкъыщымыш фыкъыщымыш къыщымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыша укъыщыша къыщыша дыкъыщыша фыкъыщыша къыщыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыша укъыщымыша къыщымыша дыкъыщымыша фыкъыщымыша къыщымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщышыгъа укъыщышыгъа къыщышыгъа дыкъыщышыгъа фыкъыщышыгъа къыщышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымышыгъа укъыщымышыгъа къыщымышыгъа дыкъыщымышыгъа фыкъыщымышыгъа къыщымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщышын укъыщышын къыщышын дыкъыщышын фыкъыщышын къыщышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымышын укъыщымышын къыщымышын дыкъыщымышын фыкъыщымышын къыщымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщышыну укъыщышыну къыщышыну дыкъыщышыну фыкъыщышыну къыщышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымышыну укъыщымышыну къыщымышыну дыкъыщымышыну фыкъыщымышыну къыщымышыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыздэш укъыздэш къыздэш дыкъыздэш фыкъыздэш къыздэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыздэмыш укъыздэмыш къыздэмыш дыкъыздэмыш фыкъыздэмыш къыздэмыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыздэша укъыздэша къыздэша дыкъыздэша фыкъыздэша къыздэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыздэмыша укъыздэмыша къыздэмыша дыкъыздэмыша фыкъыздэмыша къыздэмыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыздэшыгъа укъыздэшыгъа къыздэшыгъа дыкъыздэшыгъа фыкъыздэшыгъа къыздэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыздэмышыгъа укъыздэмышыгъа къыздэмышыгъа дыкъыздэмышыгъа фыкъыздэмышыгъа къыздэмышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыздэшын укъыздэшын къыздэшын дыкъыздэшын фыкъыздэшын къыздэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыздэмышын укъыздэмышын къыздэмышын дыкъыздэмышын фыкъыздэмышын къыздэмышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыздэшыну укъыздэшыну къыздэшыну дыкъыздэшыну фыкъыздэшыну къыздэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыздэмышыну укъыздэмышыну къыздэмышыну дыкъыздэмышыну фыкъыздэмышыну къыздэмышыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэш укъыщӀэш къыщӀэш дыкъыщӀэш фыкъыщӀэш къыщӀэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыш укъыщӀэмыш къыщӀэмыш дыкъыщӀэмыш фыкъыщӀэмыш къыщӀэмыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэша укъыщӀэшӀэша къыщӀэша дыкъыщӀэша фыкъыщӀэша къыщӀэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыша укъыщӀэмыша къыщӀэмыша дыкъыщӀэмыша фыкъыщӀэмыша къыщӀэмыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэшыгъа укъыщӀэшыгъа къыщӀэшыгъа дыкъыщӀэшыгъа фыкъыщӀэшыгъа къыщӀэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмышыгъа укъыщӀэмышыгъа къыщӀэмышыгъа дыкъыщӀэмышыгъа фыкъыщӀэмышыгъа къыщӀэмышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэшын укъыщӀэшын къыщӀэшын дыкъыщӀэшын фыкъыщӀэшын къыщӀэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмышын укъыщӀэмышын къыщӀэмышын дыкъыщӀэмышын фыкъыщӀэмышын къыщӀэмышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэшыну укъыщӀэшыну къыщӀэшыну дыкъыщӀэшыну фыкъыщӀэшыну къыщӀэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмышыну укъыщӀэмышыну къыщӀэмышыну дыкъыщӀэмышыну фыкъыщӀэмышыну къыщӀэмышыну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъэшу укъэшу къэшу дыкъэшу фыкъэшу къэш(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмышу укъэмышу къэмышу дыкъэмышу фыкъэмышу къэмыш(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэшауэ укъэшауэ къэшауэ дыкъэшауэ фыкъэшауэ къэшауэ / къэшахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмышауэ укъэмышауэ къэмышауэ дыкъэмышауэ фыкъэмышауэ къэмышауэ / къэмышахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыкъэшурэ укъэшурэ къэшурэ дыкъэшурэ фыкъэшурэ къэш(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыкъэмышурэ укъэмышурэ къэмышурэ дыкъэмышурэ фыкъэмышурэ къэмыш(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш] [ш]ыр -- [ш]хэр
Эргативнэ: [ш] [ш]ым -- [ш]хэм
Послеложнэ: [ш]кӀэ [ш]ымкӀэ [ш]хэкӀэ [ш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]у [ш]ырауэ [ш]хэу [ш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]а [ш]ар -- [ш]ахэр
Эргативнэ: [ш]а [ш]ам -- [ш]ахэм
Послеложнэ: [ш]акӀэ [ш]амкӀэ [ш]ахэкӀэ [ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]ауэ [ш]арауэ [ш]ахэу [ш]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]ын [ш]ыныр -- [ш]ынхэр
Эргативнэ: [ш]ын [ш]ыным -- [ш]ынхэм
Послеложнэ: [ш]ынкӀэ [ш]ынымкӀэ [ш]ынхэкӀэ [ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [ш]ыну [ш]ынырауэ [ш]ынхэу [ш]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ш]ыну [ш]ынур -- [ш]ынухэр
Эргативнэ: [ш]ыну [ш]ынум -- [ш]ынухэм
Послеложнэ: [ш]ынукӀэ [ш]ынумкӀэ [ш]ынухэкӀэ [ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ш]ынууэ [ш]ынурауэ [ш]ынухэу [ш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. КъэщӀеин, къэукъуэншын, къэухуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Чыр къэшын.
  • Лъакъуэр къэшын.
  • Тхыр къэшын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • къэшын: bend
  • Чыр къэшын. bend (a rod)
  • Лъакъуэр къэшын. bend (a leg)
  • Тхыр къэшын. bend (the back)
УРЫСЫБЗЭ
  • къэшын: согнуться
  • Чыр къэшын: согнуться (прут)
  • Лъакъуэр къэшын: согнуться (нога)
  • Тхыр къэшын: согнуться (спина)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/къэшын&oldid=5330602"