АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къэхъеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къэхъеин
щымыӀэныгъэ:
къэмыхъеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеин
укъэхъеин
къэхъеин
дыкъэхъеин
фыкъэхъеин
къэхъеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеин
укъэмыхъеин
къэмыхъеин
дыкъэмыхъеин
фыкъэмыхъеин
къэмыхъеин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къэхъей!
фыкъэхъей!
щымыӀэныгъэ:
укъэмыхъей!
фыкъэмыхъей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкърехъей
укърехъей
кърехъей
дыкърехъей
фыкърехъей
кърехъей
щымыӀэныгъэ:
сыкъремыхъей
укъремыхъей
къремыхъей
дыкъремыхъей
фыкъремыхъей
къремыхъей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъохъей(р)
укъохъей(р)
къохъей(р)
дыкъохъей(р)
фыкъохъей(р)
къохъей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейркъым
укъэхъейркъым
къэхъейркъым
дыкъэхъейркъым
фыкъэхъейркъым
къэхъей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейрт
укъэхъейрт
къэхъейрт
дыкъэхъейрт
фыкъэхъейрт
къэхъейрт / къэхъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейртэкъым
укъэхъейртэкъым
къэхъейртэкъым
дыкъэхъейртэкъым
фыкъэхъейртэкъым
къэхъейртэкъым / къэхъе(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеящ
укъэхъеящ
къэхъеящ
дыкъэхъеящ
фыкъэхъеящ
къэхъея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеякъым
укъэхъеякъым
къэхъеякъым
дыкъэхъеякъым
фыкъэхъеякъым
къэхъея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеят
укъэхъеят
къэхъеят
дыкъэхъеят
фыкъэхъеят
къэхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеятэкъым
укъэхъеятэкъым
къэхъеятэкъым
дыкъэхъеятэкъым
фыкъэхъеятэкъым
къэхъея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъащ
укъэхъеигъащ
къэхъеигъащ
дыкъэхъеигъащ
фыкъэхъеигъащ
къэхъеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъакъым
укъэхъеигъакъым
къэхъеигъакъым
дыкъэхъеигъакъым
фыкъэхъеигъакъым
къэхъеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъат
укъэхъеигъат
къэхъеигъат
дыкъэхъеигъат
фыкъэхъеигъат
къэхъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъатэкъым
укъэхъеигъатэкъым
къэхъеигъатэкъым
дыкъэхъеигъатэкъым
фыкъэхъеигъатэкъым
къэхъеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейщ
укъэхъейщ
къэхъейщ
дыкъэхъейщ
фыкъэхъейщ
къэхъей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейкъым
укъэхъейкъым
къэхъейкъым
дыкъэхъейкъым
фыкъэхъейкъым
къэхъей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейт
укъэхъейт
къэхъейт
дыкъэхъейт
фыкъэхъейт
къэхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейтэкъым
укъэхъейтэкъым
къэхъейтэкъым
дыкъэхъейтэкъым
фыкъэхъейтэкъым
къэхъей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинщ
укъэхъеинщ
къэхъеинщ
дыкъэхъеинщ
фыкъэхъеинщ
къэхъеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинкъым
укъэхъеинкъым
къэхъеинкъым
дыкъэхъеинкъым
фыкъэхъеинкъым
къэхъеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинущ
укъэхъеинущ
къэхъеинущ
дыкъэхъеинущ
фыкъэхъеинущ
къэхъеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинукъым
укъэхъеинукъым
къэхъеинукъым
дыкъэхъеинукъым
фыкъэхъеинукъым
къэхъеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейрэ
укъэхъейрэ
къэхъейрэ
дыкъэхъейрэ
фыкъэхъейрэ
къэхъей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейркъэ
укъэхъейркъэ
къэхъейркъэ
дыкъэхъейркъэ
фыкъэхъейркъэ
къэхъейркъэ / къэхъейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейрт
укъэхъейрт
къэхъейрт
дыкъэхъейрт
фыкъэхъейрт
къэхъейрт / къэхъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейртэкъэ
укъэхъейртэкъэ
къэхъейртэкъэ
дыкъэхъейртэкъэ
фыкъэхъейртэкъэ
къэхъейртэкъэ / къэхъе(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъея
укъэхъея
къэхъея
дыкъэхъея
фыкъэхъея
къэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеякъэ
укъэхъеякъэ
къэхъеякъэ
дыкъэхъеякъэ
фыкъэхъеякъэ
къэхъея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеят
укъэхъеят
къэхъеят
дыкъэхъеят
фыкъэхъеят
къэхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеятэкъэ
укъэхъеятэкъэ
къэхъеятэкъэ
дыкъэхъеятэкъэ
фыкъэхъеятэкъэ
къэхъея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъа
укъэхъеигъа
къэхъеигъа
дыкъэхъеигъа
фыкъэхъеигъа
къэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъакъэ
укъэхъеигъакъэ
къэхъеигъакъэ
дыкъэхъеигъакъэ
фыкъэхъеигъакъэ
къэхъеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъат
укъэхъеигъат
къэхъеигъат
дыкъэхъеигъат
фыкъэхъеигъат
къэхъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъатэкъэ
укъэхъеигъатэкъэ
къэхъеигъатэкъэ
дыкъэхъеигъатэкъэ
фыкъэхъеигъатэкъэ
къэхъеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъей
укъэхъей
къэхъей
дыкъэхъей
фыкъэхъей
къэхъей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейкъэ
укъэхъейкъэ
къэхъейкъэ
дыкъэхъейкъэ
фыкъэхъейкъэ
къэхъей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейт
укъэхъейт
къэхъейт
дыкъэхъейт
фыкъэхъейт
къэхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъейтэкъэ
укъэхъейтэкъэ
къэхъейтэкъэ
дыкъэхъейтэкъэ
фыкъэхъейтэкъэ
къэхъей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеин
укъэхъеин
къэхъеин
дыкъэхъеин
фыкъэхъеин
къэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинкъэ
укъэхъеинкъэ
къэхъеинкъэ
дыкъэхъеинкъэ
фыкъэхъеинкъэ
къэхъеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеину
укъэхъеину
къэхъеину
дыкъэхъеину
фыкъэхъеину
къэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинукъэ
укъэхъеинукъэ
къэхъеинукъэ
дыкъэхъеинукъэ
фыкъэхъеинукъэ
къэхъеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеймэ
укъэхъеймэ
къэхъеймэ
дыкъэхъеймэ
фыкъэхъеймэ
къэхъей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеймэ
укъэмыхъеймэ
къэмыхъеймэ
дыкъэмыхъеймэ
фыкъэмыхъеймэ
къэмыхъей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеямэ
укъэхъеямэ
къэхъеямэ
дыкъэхъеямэ
фыкъэхъеямэ
къэхъея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеямэ
укъэмыхъеямэ
къэмыхъеямэ
дыкъэмыхъеямэ
фыкъэмыхъеямэ
къэмыхъея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъамэ
укъэхъеигъамэ
къэхъеигъамэ
дыкъэхъеигъамэ
фыкъэхъеигъамэ
къэхъеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеигъамэ
укъэмыхъеигъамэ
къэмыхъеигъамэ
дыкъэмыхъеигъамэ
фыкъэмыхъеигъамэ
къэмыхъеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинмэ
укъэхъеинмэ
къэхъеинмэ
дыкъэхъеинмэ
фыкъэхъеинмэ
къэхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинмэ
укъэмыхъеинмэ
къэмыхъеинмэ
дыкъэмыхъеинмэ
фыкъэмыхъеинмэ
къэмыхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинумэ
укъэхъеинумэ
къэхъеинумэ
дыкъэхъеинумэ
фыкъэхъеинумэ
къэхъеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинумэ
укъэмыхъеинумэ
къэмыхъеинумэ
дыкъэмыхъеинумэ
фыкъэмыхъеинумэ
къэмыхъеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейтэмэ
укъэхъейтэмэ
къэхъейтэмэ
дыкъэхъейтэмэ
фыкъэхъейтэмэ
къэхъей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъейтэмэ
укъэмыхъейтэмэ
къэмыхъейтэмэ
дыкъэмыхъейтэмэ
фыкъэмыхъейтэмэ
къэмыхъей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеятэмэ
укъэхъеятэмэ
къэхъеятэмэ
дыкъэхъеятэмэ
фыкъэхъеятэмэ
къэхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеятэмэ
укъэмыхъеятэмэ
къэмыхъеятэмэ
дыкъэмыхъеятэмэ
фыкъэмыхъеятэмэ
къэмыхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъатэмэ
укъэхъеигъатэмэ
къэхъеигъатэмэ
дыкъэхъеигъатэмэ
фыкъэхъеигъатэмэ
къэхъеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеигъатэмэ
укъэмыхъеигъатэмэ
къэмыхъеигъатэмэ
дыкъэмыхъеигъатэмэ
фыкъэмыхъеигъатэмэ
къэмыхъеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинтэмэ
укъэхъеинтэмэ
къэхъеинтэмэ
дыкъэхъеинтэмэ
фыкъэхъеинтэмэ
къэхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинтэмэ
укъэмыхъеинтэмэ
къэмыхъеинтэмэ
дыкъэмыхъеинтэмэ
фыкъэмыхъеинтэмэ
къэмыхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинутэмэ
укъэхъеинутэмэ
къэхъеинутэмэ
дыкъэхъеинутэмэ
фыкъэхъеинутэмэ
къэхъеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинутэмэ
укъэмыхъеинутэмэ
къэмыхъеинутэмэ
дыкъэмыхъеинутэмэ
фыкъэмыхъеинутэмэ
къэмыхъеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинт
укъэхъеинт
къэхъеинт
дыкъэхъеинт
фыкъэхъеинт
къэхъеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинтэкъым
укъэхъеинтэкъым
къэхъеинтэкъым
дыкъэхъеинтэкъым
фыкъэхъеинтэкъым
къэхъеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинут
укъэхъеинут
къэхъеинут
дыкъэхъеинут
фыкъэхъеинут
къэхъеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинутэкъым
укъэхъеинутэкъым
къэхъеинутэкъым
дыкъэхъеинутэкъым
фыкъэхъеинутэкъым
къэхъеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейми
укъэхъейми
къэхъейми
дыкъэхъейми
фыкъэхъейми
къэхъей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъейми
укъэмыхъейми
къэмыхъейми
дыкъэмыхъейми
фыкъэмыхъейми
къэмыхъей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеями
укъэхъеями
къэхъеями
дыкъэхъеями
фыкъэхъеями
къэхъея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеями
укъэмыхъеями
къэмыхъеями
дыкъэмыхъеями
фыкъэмыхъеями
къэмыхъея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъами
укъэхъеигъами
къэхъеигъами
дыкъэхъеигъами
фыкъэхъеигъами
къэхъеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеигъами
укъэмыхъеигъами
къэмыхъеигъами
дыкъэмыхъеигъами
фыкъэмыхъеигъами
къэмыхъеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинми
укъэхъеинми
къэхъеинми
дыкъэхъеинми
фыкъэхъеинми
къэхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинми
укъэмыхъеинми
къэмыхъеинми
дыкъэмыхъеинми
фыкъэмыхъеинми
къэмыхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинуми
укъэхъеинуми
къэхъеинуми
дыкъэхъеинуми
фыкъэхъеинуми
къэхъеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинуми
укъэмыхъеинуми
къэмыхъеинуми
дыкъэмыхъеинуми
фыкъэмыхъеинуми
къэмыхъеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъейтэми
укъэхъейтэми
къэхъейтэми
дыкъэхъейтэми
фыкъэхъейтэми
къэхъей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъейтэми
укъэмыхъейтэми
къэмыхъейтэми
дыкъэмыхъейтэми
фыкъэмыхъейтэми
къэмыхъей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеятэми
укъэхъеятэми
къэхъеятэми
дыкъэхъеятэми
фыкъэхъеятэми
къэхъея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеятэми
укъэмыхъеятэми
къэмыхъеятэми
дыкъэмыхъеятэми
фыкъэмыхъеятэми
къэмыхъея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеигъатэми
укъэхъеигъатэми
къэхъеигъатэми
дыкъэхъеигъатэми
фыкъэхъеигъатэми
къэхъеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеигъатэми
укъэмыхъеигъатэми
къэмыхъеигъатэми
дыкъэмыхъеигъатэми
фыкъэмыхъеигъатэми
къэмыхъеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинтэми
укъэхъеинтэми
къэхъеинтэми
дыкъэхъеинтэми
фыкъэхъеинтэми
къэхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинтэми
укъэмыхъеинтэми
къэмыхъеинтэми
дыкъэмыхъеинтэми
фыкъэмыхъеинтэми
къэмыхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеинутэми
укъэхъеинутэми
къэхъеинутэми
дыкъэхъеинутэми
фыкъэхъеинутэми
къэхъеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеинутэми
укъэмыхъеинутэми
къэмыхъеинутэми
дыкъэмыхъеинутэми
фыкъэмыхъеинутэми
къэмыхъеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъхъеиныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеяи
укъэхъеяи
къэхъеяи
дыкъэхъеяи
фыкъэхъеяи
къэхъеяи
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеяи
укъэмыхъеяи
къэмыхъеяи
дыкъэмыхъеяи
фыкъэмыхъеяи
къэмыхъеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеящэрэт
укъэхъеящэрэт
къэхъеящэрэт
дыкъэхъеящэрэт
фыкъэхъеящэрэт
къэхъеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыхъеящэрэт
укъэмыхъеящэрэт
къэмыхъеящэрэт
дыкъэмыхъеящэрэт
фыкъэмыхъеящэрэт
къэмыхъеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнщ
укъэхъеягъэнщ
къэхъеягъэнщ
дыкъэхъеягъэнщ
фыкъэхъеягъэнщ
къэхъеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнкъым
укъэхъеягъэнкъым
къэхъеягъэнкъым
дыкъэхъеягъэнкъым
фыкъэхъеягъэнкъым
къэхъеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнт
укъэхъеягъэнт
къэхъеягъэнт
дыкъэхъеягъэнт
фыкъэхъеягъэнт
къэхъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнтэкъым
укъэхъеягъэнтэкъым
къэхъеягъэнтэкъым
дыкъэхъеягъэнтэкъым
фыкъэхъеягъэнтэкъым
къэхъеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэн
укъэхъеягъэн
къэхъеягъэн
дыкъэхъеягъэн
фыкъэхъеягъэн
къэхъеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнкъэ
укъэхъеягъэнкъэ
къэхъеягъэнкъэ
дыкъэхъеягъэнкъэ
фыкъэхъеягъэнкъэ
къэхъеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнт
укъэхъеягъэнт
къэхъеягъэнт
дыкъэхъеягъэнт
фыкъэхъеягъэнт
къэхъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнтэкъэ
укъэхъеягъэнтэкъэ
къэхъеягъэнтэкъэ
дыкъэхъеягъэнтэкъэ
фыкъэхъеягъэнтэкъэ
къэхъеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнхъей
укъэхъеягъэнхъей
къэхъеягъэнхъей
дыкъэхъеягъэнхъей
фыкъэхъеягъэнхъей
къэхъеягъэнхъей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнукъым
укъэхъеягъэнукъым
къэхъеягъэнукъым
дыкъэхъеягъэнукъым
фыкъэхъеягъэнукъым
къэхъеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнут
укъэхъеягъэнут
къэхъеягъэнут
дыкъэхъеягъэнут
фыкъэхъеягъэнут
къэхъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнутэкъым
укъэхъеягъэнутэкъым
къэхъеягъэнутэкъым
дыкъэхъеягъэнутэкъым
фыкъэхъеягъэнутэкъым
къэхъеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэну
укъэхъеягъэну
къэхъеягъэну
дыкъэхъеягъэну
фыкъэхъеягъэну
къэхъеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнукъэ
укъэхъеягъэнукъэ
къэхъеягъэнукъэ
дыкъэхъеягъэнукъэ
фыкъэхъеягъэнукъэ
къэхъеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнут
укъэхъеягъэнут
къэхъеягъэнут
дыкъэхъеягъэнут
фыкъэхъеягъэнут
къэхъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэхъеягъэнутэкъэ
укъэхъеягъэнутэкъэ
къэхъеягъэнутэкъэ
дыкъэхъеягъэнутэкъэ
фыкъэхъеягъэнутэкъэ
къэхъеягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъей
укъэхъей
къэхъей
дыкъэхъей
фыкъэхъей
къэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъей
укъэмыхъей
къэмыхъей
дыкъэмыхъей
фыкъэмыхъей
къэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъея
укъэхъея
къэхъея
дыкъэхъея
фыкъэхъея
къэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъея
укъэмыхъея
къэмыхъея
дыкъэмыхъея
фыкъэмыхъея
къэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъеигъа
укъэхъеигъа
къэхъеигъа
дыкъэхъеигъа
фыкъэхъеигъа
къэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъеигъа
укъэмыхъеигъа
къэмыхъеигъа
дыкъэмыхъеигъа
фыкъэмыхъеигъа
къэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъеин
укъэхъеин
къэхъеин
дыкъэхъеин
фыкъэхъеин
къэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъеин
укъэмыхъеин
къэмыхъеин
дыкъэмыхъеин
фыкъэмыхъеин
къэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъеину
укъэхъеину
къэхъеину
дыкъэхъеину
фыкъэхъеину
къэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъеину
укъэмыхъеину
къэмыхъеину
дыкъэмыхъеину
фыкъэмыхъеину
къэмыхъеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхъей
укъызэрыхъей
къызэрыхъей
дыкъызэрыхъей
фыкъызэрыхъей
къызэрыхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыхъей
укъызэрымыхъей
къызэрымыхъей
дыкъызэрымыхъей
фыкъызэрымыхъей
къызэрымыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхъея
укъызэрыхъея
къызэрыхъея
дыкъызэрыхъея
фыкъызэрыхъея
къызэрыхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыхъея
укъызэрымыхъея
къызэрымыхъея
дыкъызэрымыхъея
фыкъызэрымыхъея
къызэрымыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхъеигъа
укъызэрыхъеигъа
къызэрыхъеигъа
дыкъызэрыхъеигъа
фыкъызэрыхъеигъа
къызэрыхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыхъеигъа
укъызэрымыхъеигъа
къызэрымыхъеигъа
дыкъызэрымыхъеигъа
фыкъызэрымыхъеигъа
къызэрымыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхъеин
укъызэрыхъеин
къызэрыхъеин
дыкъызэрыхъеин
фыкъызэрыхъеин
къызэрыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыхъеин
укъызэрымыхъеин
къызэрымыхъеин
дыкъызэрымыхъеин
фыкъызэрымыхъеин
къызэрымыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхъеину
укъызэрыхъеину
къызэрыхъеину
дыкъызэрыхъеину
фыкъызэрыхъеину
къызэрыхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыхъеину
укъызэрымыхъеину
къызэрымыхъеину
дыкъызэрымыхъеину
фыкъызэрымыхъеину
къызэрымыхъеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхъей
укъыщыхъей
къыщыхъей
дыкъыщыхъей
фыкъыщыхъей
къыщыхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыхъей
укъыщымыхъей
къыщымыхъей
дыкъыщымыхъей
фыкъыщымыхъей
къыщымыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхъея
укъыщыхъея
къыщыхъея
дыкъыщыхъея
фыкъыщыхъея
къыщыхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыхъея
укъыщымыхъея
къыщымыхъея
дыкъыщымыхъея
фыкъыщымыхъея
къыщымыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхъеигъа
укъыщыхъеигъа
къыщыхъеигъа
дыкъыщыхъеигъа
фыкъыщыхъеигъа
къыщыхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыхъеигъа
укъыщымыхъеигъа
къыщымыхъеигъа
дыкъыщымыхъеигъа
фыкъыщымыхъеигъа
къыщымыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхъеин
укъыщыхъеин
къыщыхъеин
дыкъыщыхъеин
фыкъыщыхъеин
къыщыхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыхъеин
укъыщымыхъеин
къыщымыхъеин
дыкъыщымыхъеин
фыкъыщымыхъеин
къыщымыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхъеину
укъыщыхъеину
къыщыхъеину
дыкъыщыхъеину
фыкъыщыхъеину
къыщыхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыхъеину
укъыщымыхъеину
къыщымыхъеину
дыкъыщымыхъеину
фыкъыщымыхъеину
къыщымыхъеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыдзэхъей
укъыдзэхъей
къыдзэхъей
дыкъыдзэхъей
фыкъыдзэхъей
къыдзэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыдзэмыхъей
укъыдзэмыхъей
къыдзэмыхъей
дыкъыдзэмыхъей
фыкъыдзэмыхъей
къыдзэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыдзэхъея
укъыдзэхъея
къыдзэхъея
дыкъыдзэхъея
фыкъыдзэхъея
къыдзэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыдзэмыхъея
укъыдзэмыхъея
къыдзэмыхъея
дыкъыдзэмыхъея
фыкъыдзэмыхъея
къыдзэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыдзэхъеигъа
укъыдзэхъеигъа
къыдзэхъеигъа
дыкъыдзэхъеигъа
фыкъыдзэхъеигъа
къыдзэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыдзэмыхъеигъа
укъыдзэмыхъеигъа
къыдзэмыхъеигъа
дыкъыдзэмыхъеигъа
фыкъыдзэмыхъеигъа
къыдзэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыдзэхъеин
укъыдзэхъеин
къыдзэхъеин
дыкъыдзэхъеин
фыкъыдзэхъеин
къыдзэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыдзэмыхъеин
укъыдзэмыхъеин
къыдзэмыхъеин
дыкъыдзэмыхъеин
фыкъыдзэмыхъеин
къыдзэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыдзэхъеину
укъыдзэхъеину
къыдзэхъеину
дыкъыдзэхъеину
фыкъыдзэхъеину
къыдзэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыдзэмыхъеину
укъыдзэмыхъеину
къыдзэмыхъеину
дыкъыдзэмыхъеину
фыкъыдзэмыхъеину
къыдзэмыхъеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэхъей
укъыщӀэхъей
къыщӀэхъей
дыкъыщӀэхъей
фыкъыщӀэхъей
къыщӀэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыхъей
укъыщӀэмыхъей
къыщӀэмыхъей
дыкъыщӀэмыхъей
фыкъыщӀэмыхъей
къыщӀэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэхъея
укъыщӀэхъеӀэхъея
къыщӀэхъея
дыкъыщӀэхъея
фыкъыщӀэхъея
къыщӀэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыхъея
укъыщӀэмыхъея
къыщӀэмыхъея
дыкъыщӀэмыхъея
фыкъыщӀэмыхъея
къыщӀэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэхъеигъа
укъыщӀэхъеигъа
къыщӀэхъеигъа
дыкъыщӀэхъеигъа
фыкъыщӀэхъеигъа
къыщӀэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыхъеигъа
укъыщӀэмыхъеигъа
къыщӀэмыхъеигъа
дыкъыщӀэмыхъеигъа
фыкъыщӀэмыхъеигъа
къыщӀэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэхъеин
укъыщӀэхъеин
къыщӀэхъеин
дыкъыщӀэхъеин
фыкъыщӀэхъеин
къыщӀэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыхъеин
укъыщӀэмыхъеин
къыщӀэмыхъеин
дыкъыщӀэмыхъеин
фыкъыщӀэмыхъеин
къыщӀэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэхъеину
укъыщӀэхъеину
къыщӀэхъеину
дыкъыщӀэхъеину
фыкъыщӀэхъеину
къыщӀэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыхъеину
укъыщӀэмыхъеину
къыщӀэмыхъеину
дыкъыщӀэмыхъеину
фыкъыщӀэмыхъеину
къыщӀэмыхъеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъейуэ
укъэхъейуэ
къэхъейуэ
дыкъэхъейуэ
фыкъэхъейуэ
къэхъей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъейуэ
укъэмыхъейуэ
къэмыхъейуэ
дыкъэмыхъейуэ
фыкъэмыхъейуэ
къэмыхъей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэхъеяуэ
укъэхъеяуэ
къэхъеяуэ
дыкъэхъеяуэ
фыкъэхъеяуэ
къэхъеяуэ / къэхъеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъеяуэ
укъэмыхъеяуэ
къэмыхъеяуэ
дыкъэмыхъеяуэ
фыкъэмыхъеяуэ
къэмыхъеяуэ / къэмыхъеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъэхъейурэ
укъэхъейурэ
къэхъейурэ
дыкъэхъейурэ
фыкъэхъейурэ
къэхъе(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыхъейурэ
укъэмыхъейурэ
къэмыхъейурэ
дыкъэмыхъейурэ
фыкъэмыхъейурэ
къэмыхъей(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъе]й
[хъе]йр
--
[хъе]йхэр
Эргативнэ:
[хъе]й
[хъе]йм
--
[хъе]йхэм
Послеложнэ:
[хъе]йкӀэ
[хъе]ймкӀэ
[хъе]йхэкӀэ
[хъе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъе]йуэ
[хъе]йрауэ
[хъе]йхэу
[хъе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъе]я
[хъе]яр
--
[хъе]яхэр
Эргативнэ:
[хъе]я
[хъе]ям
--
[хъе]яхэм
Послеложнэ:
[хъе]якӀэ
[хъе]ямкӀэ
[хъе]яхэкӀэ
[хъе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъе]яуэ
[хъе]ярауэ
[хъе]яхэу
[хъе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъе]ин
[хъе]иныр
--
[хъе]инхэр
Эргативнэ:
[хъе]ин
[хъе]иным
--
[хъе]инхэм
Послеложнэ:
[хъе]инкӀэ
[хъе]инымкӀэ
[хъе]инхэкӀэ
[хъе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хъе]ину
[хъе]инырауэ
[хъе]инхэу
[хъе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъе]ину
[хъе]инур
--
[хъе]инухэр
Эргативнэ:
[хъе]ину
[хъе]инум
--
[хъе]инухэм
Послеложнэ:
[хъе]инукӀэ
[хъе]инумкӀэ
[хъе]инухэкӀэ
[хъе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъе]инууэ
[хъе]инурауэ
[хъе]инухэу
[хъе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Къэтэджын, зыкъэӀэтын (п. п. сабэ).
Къежьэн, зыкъэӀэтын, къызэщӀэтэджэн.
КъэтӀэсхъэн, сысын.
КъэпӀэщӀэн, нэхъ псынщӀэу къэкӀуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Адэ жыжьэу сабэр къэхъеящ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
Жьыуэ къэхъея бжьэ закъуэтӀакъуэхэр вуууэ жыгыщхъэмкӀэ щхьэпрыкӀыурэ гъэгъэн щӀэзыдза кӀарцхэм кӀуэрт. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
[Марие:] — Барысбий, къэхъей мыдэ.., къакӀуэ зо мыдэ! Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къэхъеин: 1. be raised (for example, dust) 2. become animated, excited (about sb) 3. come loose (about a tooth) 4. hurry up, go faster, quicker (in the direction of the speaker)
ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым: all the old man`s teeth has come loose.
УРЫСЫБЗЭ
къэхъеин: 1. подняться (напр. о пыли) 2. прийти в движение, оживиться (о ком-л.) 3. расшататься (о зубе) 4. поторопиться, пойти живее, скорее (сюда)
ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым: все зубы у старика расшатались.
псалъафэ зэпыщӀахэр
Зауэ къэхъеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: break out, start (about a war)
Урысыбзэ: начаться, возникнуть (о войне)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Псалъэмакъ къэхъеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: arise, break out (about a scandal, dispute or unpleasant conversation)
Урысыбзэ: возникнуть, вспыхнуть (о скандале, споре, неприятном разговоре)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Уз къэхъеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: arise, break out (about a scandal, dispute or unpleasant conversation)
Урысыбзэ: возникнуть, вспыхнуть (о скандале, споре, неприятном разговоре)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.