Wt/kbd/къэкӏухьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐkʹʷǝ'ħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [кӀу] + -ы + хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэкӏухьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэкӀухьын
щымыӀэныгъэ:	къэмыкӀухьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьын	къыумыкӀухьын	къимыкӀухьын	къэдмыкӀухьын	къэвмыкӀухьын	къамыкӀухьын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэкӀухь!	къэфкӀухь!
щымыӀэныгъэ:	къыумыкӀухь!	къэвмыкӀухь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсрекӀухь	къыурекӀухь	кърекӀухь	къэтрекӀухь	къэфрекӀухь	кърекӀухь
щымыӀэныгъэ:	къэсремыкӀухь	къыуремыкӀухь	къремыкӀухь	къэтремыкӀухь	къэфремыкӀухь	къремыкӀухь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызокӀухь(ыр)	къыбокӀухь(ыр)	къекӀухь(ыр)	къыдокӀухь(ыр)	къывокӀухь(ыр)	къакӀухь(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыркъым	къэпкӀухьыркъым	къикӀухьыркъым	къэткӀухьыркъым	къэфкӀухьыркъым	къакӀухьыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьырт	къэпкӀухьырт	къикӀухьырт	къэткӀухьырт	къэфкӀухьырт	къакӀухьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыртэкъым	къэпкӀухьыртэкъым	къикӀухьыртэкъым	къэткӀухьыртэкъым	къэфкӀухьыртэкъым	къакӀухьыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьащ	къэпкӀухьащ	къикӀухьащ	къэткӀухьащ	къэфкӀухьащ	къакӀухьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьакъым	къэпкӀухьакъым	къикӀухьакъым	къэткӀухьакъым	къэфкӀухьакъым	къакӀухьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьат	къэпкӀухьат	къикӀухьат	къэткӀухьат	къэфкӀухьат	къакӀухьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэкъым	къэпкӀухьатэкъым	къикӀухьатэкъым	къэткӀухьатэкъым	къэфкӀухьатэкъым	къакӀухьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъащ	къэпкӀухьыгъащ	къикӀухьыгъащ	къэткӀухьыгъащ	къэфкӀухьыгъащ	къакӀухьыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъакъым	къэпкӀухьыгъакъым	къикӀухьыгъакъым	къэткӀухьыгъакъым	къэфкӀухьыгъакъым	къакӀухьыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъат	къэпкӀухьыгъат	къикӀухьыгъат	къэткӀухьыгъат	къэфкӀухьыгъат	къакӀухьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэкъым	къэпкӀухьыгъатэкъым	къикӀухьыгъатэкъым	къэткӀухьыгъатэкъым	къэфкӀухьыгъатэкъым	къакӀухьыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьщ	къэпкӀухьщ	къикӀухьщ	къэткӀухьщ	къэфкӀухьщ	къакӀухьщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухькъым	къэпкӀухькъым	къикӀухькъым	къэткӀухькъым	къэфкӀухькъым	къакӀухькъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьт	къэпкӀухьт	къикӀухьт	къэткӀухьт	къэфкӀухьт	къакӀухьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэкъым	къэпкӀухьтэкъым	къикӀухьтэкъым	къэткӀухьтэкъым	къэфкӀухьтэкъым	къакӀухьтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынщ	къэпкӀухьынщ	къикӀухьынщ	къэткӀухьынщ	къэфкӀухьынщ	къакӀухьынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынкъым	къэпкӀухьынкъым	къикӀухьынкъым	къэткӀухьынкъым	къэфкӀухьынкъым	къакӀухьынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынущ	къэпкӀухьынущ	къикӀухьынущ	къэткӀухьынущ	къэфкӀухьынущ	къакӀухьынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынукъым	къэпкӀухьынукъым	къикӀухьынукъым	къэткӀухьынукъым	къэфкӀухьынукъым	къакӀухьынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьрэ	къэпкӀухьрэ	къикӀухьрэ	къэткӀухьрэ	къэфкӀухьрэ	къакӀухьрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыркъэ	къэпкӀухьыркъэ	къикӀухьыркъэ	къэткӀухьыркъэ	къэфкӀухьыркъэ	къакӀухьыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьырт	къэпкӀухьырт	къикӀухьырт	къэткӀухьырт	къэфкӀухьырт	къакӀухьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыртэкъэ	къэпкӀухьыртэкъэ	къикӀухьыртэкъэ	къэткӀухьыртэкъэ	къэфкӀухьыртэкъэ	къакӀухьыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьа	къэпкӀухьа	къикӀухьа	къэткӀухьа	къэфкӀухьа	къакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьакъэ	къэпкӀухьакъэ	къикӀухьакъэ	къэткӀухьакъэ	къэфкӀухьакъэ	къакӀухьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьат	къэпкӀухьат	къикӀухьат	къэткӀухьат	къэфкӀухьат	къакӀухьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэкъэ	къэпкӀухьатэкъэ	къикӀухьатэкъэ	къэткӀухьатэкъэ	къэфкӀухьатэкъэ	къакӀухьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъа	къэпкӀухьыгъа	къикӀухьыгъа	къэткӀухьыгъа	къэфкӀухьыгъа	къакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэскӀухьыгъакъэ	къэпкӀухьыгъакъэ	къикӀухьыгъакъэ	къэткӀухьыгъакъэ	къэфкӀухьыгъакъэ	къакӀухьыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъат	къэпкӀухьыгъат	къикӀухьыгъат	къэткӀухьыгъат	къэфкӀухьыгъат	къакӀухьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэкъэ	къэпкӀухьыгъатэкъэ	къикӀухьыгъатэкъэ	къэткӀухьыгъатэкъэ	къэфкӀухьыгъатэкъэ	къакӀухьыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэскӀухь	къэпкӀухь	къикӀухь	къэткӀухь	къэфкӀухь	къакӀухь
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухькъэ	къэпкӀухькъэ	къикӀухькъэ	къэткӀухькъэ	къэфкӀухькъэ	къакӀухькъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьт	къэпкӀухьт	къикӀухьт	къэткӀухьт	къэфкӀухьт	къакӀухьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэкъэ	къэпкӀухьтэкъэ	къикӀухьтэкъэ	къэткӀухьтэкъэ	къэфкӀухьтэкъэ	къакӀухьтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынкъэ	къэпкӀухьынкъэ	къикӀухьынкъэ	къэткӀухьынкъэ	къэфкӀухьынкъэ	къакӀухьынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыну	къэпкӀухьыну	къикӀухьыну	къэткӀухьыну	къэфкӀухьыну	къакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынукъэ	къэпкӀухьынукъэ	къикӀухьынукъэ	къэткӀухьынукъэ	къэфкӀухьынукъэ	къакӀухьынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьмэ	къэпкӀухьмэ	къикӀухьмэ	къэткӀухьмэ	къэфкӀухьмэ	къакӀухьмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьмэ	къыумыкӀухьмэ	къимыкӀухьмэ	къэдмыкӀухьмэ	къэвмыкӀухьмэ	къамыкӀухьмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьамэ	къэпкӀухьамэ	къикӀухьамэ	къэткӀухьамэ	къэфкӀухьамэ	къакӀухьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьамэ	къыумыкӀухьамэ	къимыкӀухьамэ	къэдмыкӀухьамэ	къэвмыкӀухьамэ	къамыкӀухьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъамэ	къэпкӀухьыгъамэ	къикӀухьыгъамэ	къэткӀухьыгъамэ	къэфкӀухьыгъамэ	къакӀухьыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъамэ	къыумыкӀухьыгъамэ	къимыкӀухьыгъамэ	къэдмыкӀухьыгъамэ	къэвмыкӀухьыгъамэ	къамыкӀухьыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынмэ	къэпкӀухьынмэ	къикӀухьынмэ	къэткӀухьынмэ	къэфкӀухьынмэ	къакӀухьынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынмэ	къыумыкӀухьынмэ	къимыкӀухьынмэ	къэдмыкӀухьынмэ	къэвмыкӀухьынмэ	къамыкӀухьынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынумэ	къэпкӀухьынумэ	къикӀухьынумэ	къэткӀухьынумэ	къэфкӀухьынумэ	къакӀухьынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынумэ	къыумыкӀухьынумэ	къимыкӀухьынумэ	къэдмыкӀухьынумэ	къэвмыкӀухьынумэ	къамыкӀухьынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэмэ	къэпкӀухьтэмэ	къикӀухьтэмэ	къэткӀухьтэмэ	къэфкӀухьтэмэ	къакӀухьтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьтэмэ	къыумыкӀухьтэмэ	къимыкӀухьтэмэ	къэдмыкӀухьтэмэ	къэвмыкӀухьтэмэ	къамыкӀухьтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэмэ	къэпкӀухьатэмэ	къикӀухьатэмэ	къэткӀухьатэмэ	къэфкӀухьатэмэ	къакӀухьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьатэмэ	къыумыкӀухьатэмэ	къимыкӀухьатэмэ	къэдмыкӀухьатэмэ	къэвмыкӀухьатэмэ	къамыкӀухьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэмэ	къэпкӀухьыгъатэмэ	къикӀухьыгъатэмэ	къэткӀухьыгъатэмэ	къэфкӀухьыгъатэмэ	къакӀухьыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъатэмэ	къыумыкӀухьыгъатэмэ	къимыкӀухьыгъатэмэ	къэдмыкӀухьыгъатэмэ	къэвмыкӀухьыгъатэмэ	къамыкӀухьыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэмэ	къэпкӀухьынтэмэ	къикӀухьынтэмэ	къэткӀухьынтэмэ	къэфкӀухьынтэмэ	къакӀухьынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынтэмэ	къыумыкӀухьынтэмэ	къимыкӀухьынтэмэ	къэдмыкӀухьынтэмэ	къэвмыкӀухьынтэмэ	къамыкӀухьынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэмэ	къэпкӀухьынутэмэ	къикӀухьынутэмэ	къэткӀухьынутэмэ	къэфкӀухьынутэмэ	къакӀухьынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынутэмэ	къыумыкӀухьынутэмэ	къимыкӀухьынутэмэ	къэдмыкӀухьынутэмэ	къэвмыкӀухьынутэмэ	къамыкӀухьынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынт	къэпкӀухьынт	къикӀухьынт	къэткӀухьынт	къэфкӀухьынт	къакӀухьынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэкъым	къэпкӀухьынтэкъым	къикӀухьынтэкъым	къэткӀухьынтэкъым	къэфкӀухьынтэкъым	къакӀухьынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынут	къэпкӀухьынут	къикӀухьынут	къэткӀухьынут	къэфкӀухьынут	къакӀухьынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэкъым	къэпкӀухьынутэкъым	къикӀухьынутэкъым	къэткӀухьынутэкъым	къэфкӀухьынутэкъым	къакӀухьынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьми	къэпкӀухьми	къикӀухьми	къэткӀухьми	къэфкӀухьми	къакӀухьми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьми	къыумыкӀухьми	къимыкӀухьми	къэдмыкӀухьми	къэвмыкӀухьми	къамыкӀухьми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьами	къэпкӀухьами	къикӀухьами	къэткӀухьами	къэфкӀухьами	къакӀухьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьами	къыумыкӀухьами	къимыкӀухьами	къэдмыкӀухьами	къэвмыкӀухьами	къамыкӀухьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъами	къэпкӀухьыгъами	къикӀухьыгъами	къэткӀухьыгъами	къэфкӀухьыгъами	къакӀухьыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъами	къыумыкӀухьыгъами	къимыкӀухьыгъами	къэдмыкӀухьыгъами	къэвмыкӀухьыгъами	къамыкӀухьыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынми	къэпкӀухьынми	къикӀухьынми	къэткӀухьынми	къэфкӀухьынми	къакӀухьынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынми	къыумыкӀухьынми	къимыкӀухьынми	къэдмыкӀухьынми	къэвмыкӀухьынми	къамыкӀухьынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынуми	къэпкӀухьынуми	къикӀухьынуми	къэткӀухьынуми	къэфкӀухьынуми	къакӀухьынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынуми	къыумыкӀухьынуми	къимыкӀухьынуми	къэдмыкӀухьынуми	къэвмыкӀухьынуми	къамыкӀухьынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэми	къэпкӀухьтэми	къикӀухьтэми	къэткӀухьтэми	къэфкӀухьтэми	къакӀухьтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьтэми	къыумыкӀухьтэми	къимыкӀухьтэми	къэдмыкӀухьтэми	къэвмыкӀухьтэми	къамыкӀухьтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэми	къэпкӀухьатэми	къикӀухьатэми	къэткӀухьатэми	къэфкӀухьатэми	къакӀухьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьатэми	къыумыкӀухьатэми	къимыкӀухьатэми	къэдмыкӀухьатэми	къэвмыкӀухьатэми	къамыкӀухьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэми	къэпкӀухьыгъатэми	къикӀухьыгъатэми	къэткӀухьыгъатэми	къэфкӀухьыгъатэми	къакӀухьыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъатэми	къыумыкӀухьыгъатэми	къимыкӀухьыгъатэми	къэдмыкӀухьыгъатэми	къэвмыкӀухьыгъатэми	къамыкӀухьыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэми	къэпкӀухьынтэми	къикӀухьынтэми	къэткӀухьынтэми	къэфкӀухьынтэми	къакӀухьынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынтэми	къыумыкӀухьынтэми	къимыкӀухьынтэми	къэдмыкӀухьынтэми	къэвмыкӀухьынтэми	къамыкӀухьынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэми	къэпкӀухьынутэми	къикӀухьынутэми	къэткӀухьынутэми	къэфкӀухьэнутэми	къакӀухьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынутэми	къыумыкӀухьынутэми	къимыкӀухьынутэми	къэдмыкӀухьынутэми	къэвмыкӀухьынутэми	къамыкӀухьынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьаи	къэпкӀухьаи	къикӀухьаи	къэткӀухьаи	къэфкӀухьаи	къакӀухьаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьаи	къыумыкӀухьаи	къимыкӀухьаи	къэдмыкӀухьаи	къэвмыкӀухьаи	къамыкӀухьаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьащэрэт	къэпкӀухьащэрэт	къикӀухьащэрэт	къэткӀухьащэрэт	къэфкӀухьащэрэт	къакӀухьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьащэрэт	къыумыкӀухьащэрэт	къимыкӀухьащэрэт	къэдмыкӀухьащэрэт	къэвмыкӀухьащэрэт	къамыкӀухьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнщ	къэпкӀухьагъэнщ	къикӀухьагъэнщ	къэткӀухьагъэнщ	къэфкӀухьагъэнщ	къакӀухьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнкъым	къэпкӀухьагъэнкъым	къикӀухьагъэнкъым	къэткӀухьагъэнкъым	къэфкӀухьагъэнкъым	къакӀухьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнт	къэпкӀухьагъэнт	къикӀухьагъэнт	къэткӀухьагъэнт	къэфкӀухьагъэнт	къакӀухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнтэкъым	къэпкӀухьагъэнтэкъым	къикӀухьагъэнтэкъым	къэткӀухьагъэнтэкъым	къэфкӀухьагъэнтэкъым	къакӀухьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэн	къэпкӀухьагъэн	къикӀухьагъэн	къэткӀухьагъэн	къэфкӀухьагъэн	къакӀухьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнкъэ	къэпкӀухьагъэнкъэ	къикӀухьагъэнкъэ	къэткӀухьагъэнкъэ	къэфкӀухьагъэнкъэ	къакӀухьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнт	къэпкӀухьагъэнт	къикӀухьагъэнт	къэткӀухьагъэнт	къэфкӀухьагъэнт	къакӀухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнтэкъэ	къэпкӀухьагъэнтэкъэ	къикӀухьагъэнтэкъэ	къэткӀухьагъэнтэкъэ	къэфкӀухьагъэнтэкъэ	къакӀухьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнущ	къэпкӀухьагъэнущ	къикӀухьагъэнущ	къэткӀухьагъэнущ	къэфкӀухьагъэнущ	къакӀухьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнукъым	къэпкӀухьагъэнукъым	къикӀухьагъэнукъым	къэткӀухьагъэнукъым	къэфкӀухьагъэнукъым	къакӀухьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнут	къэпкӀухьагъэнут	къикӀухьагъэнут	къэткӀухьагъэнут	къэфкӀухьагъэнут	къакӀухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнутэкъым	къэпкӀухьагъэнутэкъым	къикӀухьагъэнутэкъым	къэткӀухьагъэнутэкъым	къэфкӀухьагъэнутэкъым	къакӀухьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэну	къэпкӀухьагъэну	къикӀухьагъэну	къэткӀухьагъэну	къэфкӀухьагъэну	къакӀухьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнукъэ	къэпкӀухьагъэнукъэ	къикӀухьагъэнукъэ	къэткӀухьагъэнукъэ	къэфкӀухьагъэнукъэ	къакӀухьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнут	къэпкӀухьагъэнут	къикӀухьагъэнут	къэткӀухьагъэнут	къэфкӀухьагъэнут	къакӀухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнутэкъэ	къэпкӀухьагъэнутэкъэ	къикӀухьагъэнутэкъэ	къэткӀухьагъэнутэкъэ	къэфкӀухьагъэнутэкъэ	къакӀухьагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухь	къэпкӀухь	къикӀухь	къэткӀухь	къэфкӀухь	къакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухь	къыумыкӀухь	къимыкӀухь	къэдмыкӀухь	къэвмыкӀухь	къамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьа	къэпкӀухьа	къикӀухьа	къэткӀухьа	къэфкӀухьа	къакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьа	къыумыкӀухьа	къимыкӀухьа	къэдмыкӀухьа	къэвмыкӀухьа	къамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьыгъа	къэпкӀухьыгъа	къикӀухьыгъа	къэткӀухьыгъа	къэфкӀухьыгъа	къакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьыгъа	къыумыкӀухьыгъа	къимыкӀухьыгъа	къэдмыкӀухьыгъа	къэвмыкӀухьыгъа	къамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьын	къыумыкӀухьын	къимыкӀухьын	къэдмыкӀухьын	къэвмыкӀухьын	къамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьыну	къэпкӀухьыну	къикӀухьыну	къэткӀухьыну	къэфкӀухьыну	къакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьыну	къыумыкӀухьыну	къимыкӀухьыну	къэдмыкӀухьыну	къэвмыкӀухьыну	къамыкӀухьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухь	къызэрыпкӀухь	къызэрикӀухь	къызэрыткӀухь	къызэрыфкӀухь	къызэракӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухь	къызэрумыкӀухь	къызэримыкӀухь	къызэрыдмыкӀухь	къызэрывмыкӀухь	къызэрамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьа	къызэрыпкӀухьа	къызэрикӀухьа	къызэрыткӀухьа	къызэрыфкӀухьа	къызэракӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьа	къызэрумыкӀухьа	къызэримыкӀухьа	къызэрыдмыкӀухьа	къызэрывмыкӀухьа	къызэрамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьыгъа	къызэрыпкӀухьыгъа	къызэрикӀухьыгъа	къызэрыткӀухьыгъа	къызэрыфкӀухьыгъа	къызэракӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьыгъа	къызэрумыкӀухьыгъа	къызэримыкӀухьыгъа	къызэрыдмыкӀухьыгъа	къызэрывмыкӀухьыгъа	къызэрамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьын	къызэрыпкӀухьын	къызэрикӀухьын	къызэрыткӀухьын	къызэрыфкӀухьын	къызэракӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьын	къызэрумыкӀухьын	къызэримыкӀухьын	къызэрыдмыкӀухьын	къызэрывмыкӀухьын	къызэрамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьыну	къызэрыпкӀухьыну	къызэрикӀухьыну	къызэрыткӀухьыну	къызэрыфкӀухьыну	къызэракӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьыну	къызэрумыкӀухьыну	къызэримыкӀухьыну	къызэрыдмыкӀухьыну	къызэрывмыкӀухьыну	къызэрамыкӀухьыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухь	къыщыпкӀухь	къыщикӀухь	къыщыткӀухь	къыщыфкӀухь	къыщакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухь	къыщумыкӀухь	къыщимыкӀухь	къыщыдмыкӀухь	къыщывмыкӀухь	къыщамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьа	къыщыпкӀухьа	къыщикӀухьа	къыщыткӀухьа	къыщыфкӀухьа	къыщакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьа	къыщумыкӀухьа	къыщимыкӀухьа	къыщыдмыкӀухьа	къыщывмыкӀухьа	къыщамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьыгъа	къыщыпкӀухьыгъа	къыщикӀухьыгъа	къыщыткӀухьыгъа	къыщыфкӀухьыгъа	къыщакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьыгъа	къыщумыкӀухьыгъа	къыщимыкӀухьыгъа	къыщыдмыкӀухьыгъа	къыщывмыкӀухьыгъа	къыщамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьын	къыщыпкӀухьын	къыщикӀухьын	къыщыткӀухьын	къыщыфкӀухьын	къыщакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьын	къыщумыкӀухьын	къыщимыкӀухьын	къыщыдмыкӀухьын	къыщывмыкӀухьын	къыщамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьыну	къыщыпкӀухьыну	къыщикӀухьыну	къыщыткӀухьыну	къыщыфкӀухьыну	къыщакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьыну	къыщумыкӀухьыну	къыщимыкӀухьыну	къыщыдмыкӀухьыну	къыщывмыкӀухьыну	къыщамыкӀухьыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухь	къыздэпкӀухь	къыздикӀухь	къыздэткӀухь	къыздэфкӀухь	къыздакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухь	къыздумыкӀухь	къыздимыкӀухь	къыздэдмыкӀухь	къыздэвмыкӀухь	къыздамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьа	къыздэпкӀухьа	къыздикӀухьа	къыздэткӀухьа	къыздэфкӀухьа	къыздакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьа	къыздумыкӀухьа	къыздимыкӀухьа	къыздэдмыкӀухьа	къыздэвмыкӀухьа	къыздамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьыгъа	къыздэпкӀухьыгъа	къыздикӀухьыгъа	къыздэткӀухьыгъа	къыздэфкӀухьыгъа	къыздакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмыкӀухьыгъа	къыздумыкӀухьыгъа	къыздимыкӀухьыгъа	къыздэдмыкӀухьыгъа	къыздэвмыкӀухьыгъа	къыздамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьын	къыздэпкӀухьын	къыздикӀухьын	къыздэткӀухьын	къыздэфкӀухьын	къыздакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьын	къыздумыкӀухьын	къыздимыкӀухьын	къыздэдмыкӀухьын	къыздэвмыкӀухьын	къыздамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьыну	къыздэпкӀухьыну	къыздикӀухьыну	къыздэткӀухьыну	къыздэфкӀухьыну	къыздакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьыну	къыздумыкӀухьыну	къыздимыкӀухьыну	къыздэдмыкӀухьыну	къыздэвмыкӀухьыну	къыздамыкӀухьыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухь	къыщӀэпкӀухь	къыщӀикӀухь	къыщӀэткӀухь	къыщӀэфкӀухь	къыщӀакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухь	къыщӀумыкӀухь	къыщӀимыкӀухь	къыщӀэдмыкӀухь	къыщӀэвмыкӀухь	къыщӀамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьа	къыщӀэпкӀухьа	къыщӀикӀухьа	къыщӀэткӀухьа	къыщӀэфкӀухьа	къыщӀакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьа	къыщӀумыкӀухьа	къыщӀимыкӀухьа	къыщӀэдмыкӀухьа	къыщӀэвмыкӀухьа	къыщӀамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьыгъа	щӀэкъэпкӀухьыгъа	къыщӀикӀухьыгъа	щӀэкъэткӀухьыгъа	щӀэкъэфкӀухьыгъа	къыщӀакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьыгъа	къыщӀумыкӀухьыгъа	къыщӀимыкӀухьыгъа	къыщӀэдмыкӀухьыгъа	къыщӀэвмыкӀухьыгъа	къыщӀамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьын	къыщӀэпкӀухьын	къыщӀикӀухьын	къыщӀэткӀухьын	къыщӀэфкӀухьын	къыщӀакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьын	къыщӀумыкӀухьын	къыщӀимыкӀухьын	къыщӀэдмыкӀухьын	къыщӀэвмыкӀухьын	къыщӀамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьыну	къыщӀэпкӀухьыну	къыщӀикӀухьыну	къыщӀэткӀухьыну	къыщӀэфкӀухьыну	къыщӀакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьыну	къыщӀумыкӀухьыну	къыщӀимыкӀухьыну	къыщӀэдмыкӀухьыну	къыщӀэвмыкӀухьыну	къыщӀамыкӀухьыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьу	къэпкӀухьу	къикӀухьу	къэткӀухьу	къэфкӀухьу	къакӀухьу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьу	къыумыкӀухьу	къимыкӀухьу	къэдмыкӀухьу	къэвмыкӀухьу	къамыкӀухьу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьауэ	къэпкӀухьауэ	къикӀухьауэ	къэткӀухьауэ	къэфкӀухьауэ	къакӀухьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьауэ	къыумыкӀухьауэ	къимыкӀухьауэ	къэдмыкӀухьауэ	къэвмыкӀухьауэ	къамыкӀухьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэскӀухьурэ	къэпкӀухьурэ	къикӀухьурэ	къэткӀухьурэ	къэфкӀухьурэ	къакӀухьурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьурэ	къыумыкӀухьурэ	къимыкӀухьурэ	къэдмыкӀухьурэ	къэвмыкӀухьурэ	къамыкӀухьурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызокӀухь	къызокӀухь	--	фыкъызокӀухь	къызокӀухь(хэ)
уэ	сыкъыбокӀухь	--	къыбокӀухь	дыкъыбокӀухь	--	къыбокӀухь(хэ)
абы	сыкъекӀухь	укъекӀухь	къекӀухь	дыкъекӀухь	фыкъекӀухь	къекӀухь(хэ)
дэ	--	укъыдокӀухь	къыдокӀухь	--	фыкъыдокӀухь	къыдокӀухь(хэ)
фэ	сыкъывокӀухь	--	къывокӀухь	дыкъывокӀухь	--	къывокӀухь(хэ)
абыхэм	сыкъакӀухь	укъакӀухь	къакӀухь	дыкъакӀухь	фыкъакӀухь	къакӀухь(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[кӀухьрэ]	къэс[кӀухьрэ]	--	фыкъэс[кӀухьрэ]	къэс[кӀухь(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[кӀухьрэ]	--	къэп[кӀухьрэ]	дыкъэп[кӀухьрэ]	--	къэп[кӀухь(хэ)рэ]
абы	сыкъи[кӀухьрэ]	укъи[кӀухьрэ]	къи[кӀухьрэ]	дыкъи[кӀухьрэ]	фыкъи[кӀухьрэ]	къи[кӀухь(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[кӀухьрэ]	къэт[кӀухьрэ]	--	фыкъэт[кӀухьрэ]	къэт[кӀухь(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[кӀухьрэ]	--	къэф[кӀухьрэ]	дыкъэф[кӀухьрэ]	--	къэф[кӀухь(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[кӀухьрэ]	укъа[кӀухьрэ]	къа[кӀухьрэ]	дыкъа[кӀухьрэ]	фыкъа[кӀухьрэ]	къа[кӀухь(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]	[кӀухь]ыр	--	[кӀухь]хэр
Эргативнэ:	[кӀухь]	[кӀухь]ым	--	[кӀухь]хэм
Послеложнэ:	[кӀухь]кӀэ	[кӀухь]ымкӀэ	[кӀухь]хэкӀэ	[кӀухь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]у	[кӀухь]ырауэ	[кӀухь]хэу	[кӀухь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]а	[кӀухь]ар	--	[кӀухь]ахэр
Эргативнэ:	[кӀухь]а	[кӀухь]ам	--	[кӀухь]ахэм
Послеложнэ:	[кӀухь]акӀэ	[кӀухь]амкӀэ	[кӀухь]ахэкӀэ	[кӀухь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ауэ	[кӀухь]арауэ	[кӀухь]ахэу	[кӀухь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]ын	[кӀухь]ыныр	--	[кӀухь]ынхэр
Эргативнэ:	[кӀухь]ын	[кӀухь]ыным	--	[кӀухь]ынхэм
Послеложнэ:	[кӀухь]ынкӀэ	[кӀухь]ынымкӀэ	[кӀухь]ынхэкӀэ	[кӀухь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынырауэ	[кӀухь]ынхэу	[кӀухь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынур	--	[кӀухь]ынухэр
Эргативнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынум	--	[кӀухь]ынухэм
Послеложнэ:	[кӀухь]ынукӀэ	[кӀухь]ынумкӀэ	[кӀухь]ынухэкӀэ	[кӀухь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ынууэ	[кӀухь]ынурауэ	[кӀухь]ынухэу	[кӀухь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЗекӀуэн (лъэсу е зыгуэркӀэ).
2. Зыгуэр зэхэкӀухьын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Сэ куэдрэ, куэдрэ сигу къолъадэ шы жэр сытесу къэскӀухьын. Къэбэрдей поэзием и антологие

• Зы пщэдджыжь гуэрым.. тӀэкӀу къэскӀухьынщ жиӀэри, Хьэлахъуэ жьыуэ къыщӀэкӀат. КӀэрашэ Тембот
• КъэскӀухьащ сэ дуней псори. КӀуащ БетӀал

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Сабийм къекӀухь.
• къыщыкӀухьын (къыщекӀухь)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэкӏухьын: 1. go (walking, ride, drive or travel) around 2. walk or drive everywhere, all over
• Сабийм къекӀухь: the boy is walking (going for a walk)
• къыщыкӀухьын (къыщекӀухь): go (walking, ride, drive or travel) around swh

УРЫСЫБЗЭ

• къэкӏухьын: 1. ходить, ездить 2. обойти, объехать всюду
• Сабийм къекӀухь: мальчик ходит (гуляет)
• къыщыкӀухьын (къыщекӀухь): ходить, ездить где-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐkʹʷǝ'ħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [кӀу] + -ы + хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэкӏухьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэкӀухьын
щымыӀэныгъэ:	къэмыкӀухьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьын	къыумыкӀухьын	къимыкӀухьын	къэдмыкӀухьын	къэвмыкӀухьын	къамыкӀухьын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэкӀухь!	къэфкӀухь!
щымыӀэныгъэ:	къыумыкӀухь!	къэвмыкӀухь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсрекӀухь	къыурекӀухь	кърекӀухь	къэтрекӀухь	къэфрекӀухь	кърекӀухь
щымыӀэныгъэ:	къэсремыкӀухь	къыуремыкӀухь	къремыкӀухь	къэтремыкӀухь	къэфремыкӀухь	къремыкӀухь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызокӀухь(ыр)	къыбокӀухь(ыр)	къекӀухь(ыр)	къыдокӀухь(ыр)	къывокӀухь(ыр)	къакӀухь(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыркъым	къэпкӀухьыркъым	къикӀухьыркъым	къэткӀухьыркъым	къэфкӀухьыркъым	къакӀухьыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьырт	къэпкӀухьырт	къикӀухьырт	къэткӀухьырт	къэфкӀухьырт	къакӀухьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыртэкъым	къэпкӀухьыртэкъым	къикӀухьыртэкъым	къэткӀухьыртэкъым	къэфкӀухьыртэкъым	къакӀухьыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьащ	къэпкӀухьащ	къикӀухьащ	къэткӀухьащ	къэфкӀухьащ	къакӀухьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьакъым	къэпкӀухьакъым	къикӀухьакъым	къэткӀухьакъым	къэфкӀухьакъым	къакӀухьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьат	къэпкӀухьат	къикӀухьат	къэткӀухьат	къэфкӀухьат	къакӀухьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэкъым	къэпкӀухьатэкъым	къикӀухьатэкъым	къэткӀухьатэкъым	къэфкӀухьатэкъым	къакӀухьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъащ	къэпкӀухьыгъащ	къикӀухьыгъащ	къэткӀухьыгъащ	къэфкӀухьыгъащ	къакӀухьыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъакъым	къэпкӀухьыгъакъым	къикӀухьыгъакъым	къэткӀухьыгъакъым	къэфкӀухьыгъакъым	къакӀухьыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъат	къэпкӀухьыгъат	къикӀухьыгъат	къэткӀухьыгъат	къэфкӀухьыгъат	къакӀухьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэкъым	къэпкӀухьыгъатэкъым	къикӀухьыгъатэкъым	къэткӀухьыгъатэкъым	къэфкӀухьыгъатэкъым	къакӀухьыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьщ	къэпкӀухьщ	къикӀухьщ	къэткӀухьщ	къэфкӀухьщ	къакӀухьщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухькъым	къэпкӀухькъым	къикӀухькъым	къэткӀухькъым	къэфкӀухькъым	къакӀухькъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьт	къэпкӀухьт	къикӀухьт	къэткӀухьт	къэфкӀухьт	къакӀухьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэкъым	къэпкӀухьтэкъым	къикӀухьтэкъым	къэткӀухьтэкъым	къэфкӀухьтэкъым	къакӀухьтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынщ	къэпкӀухьынщ	къикӀухьынщ	къэткӀухьынщ	къэфкӀухьынщ	къакӀухьынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынкъым	къэпкӀухьынкъым	къикӀухьынкъым	къэткӀухьынкъым	къэфкӀухьынкъым	къакӀухьынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынущ	къэпкӀухьынущ	къикӀухьынущ	къэткӀухьынущ	къэфкӀухьынущ	къакӀухьынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынукъым	къэпкӀухьынукъым	къикӀухьынукъым	къэткӀухьынукъым	къэфкӀухьынукъым	къакӀухьынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьрэ	къэпкӀухьрэ	къикӀухьрэ	къэткӀухьрэ	къэфкӀухьрэ	къакӀухьрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыркъэ	къэпкӀухьыркъэ	къикӀухьыркъэ	къэткӀухьыркъэ	къэфкӀухьыркъэ	къакӀухьыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьырт	къэпкӀухьырт	къикӀухьырт	къэткӀухьырт	къэфкӀухьырт	къакӀухьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыртэкъэ	къэпкӀухьыртэкъэ	къикӀухьыртэкъэ	къэткӀухьыртэкъэ	къэфкӀухьыртэкъэ	къакӀухьыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьа	къэпкӀухьа	къикӀухьа	къэткӀухьа	къэфкӀухьа	къакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьакъэ	къэпкӀухьакъэ	къикӀухьакъэ	къэткӀухьакъэ	къэфкӀухьакъэ	къакӀухьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьат	къэпкӀухьат	къикӀухьат	къэткӀухьат	къэфкӀухьат	къакӀухьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэкъэ	къэпкӀухьатэкъэ	къикӀухьатэкъэ	къэткӀухьатэкъэ	къэфкӀухьатэкъэ	къакӀухьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъа	къэпкӀухьыгъа	къикӀухьыгъа	къэткӀухьыгъа	къэфкӀухьыгъа	къакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэскӀухьыгъакъэ	къэпкӀухьыгъакъэ	къикӀухьыгъакъэ	къэткӀухьыгъакъэ	къэфкӀухьыгъакъэ	къакӀухьыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъат	къэпкӀухьыгъат	къикӀухьыгъат	къэткӀухьыгъат	къэфкӀухьыгъат	къакӀухьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэкъэ	къэпкӀухьыгъатэкъэ	къикӀухьыгъатэкъэ	къэткӀухьыгъатэкъэ	къэфкӀухьыгъатэкъэ	къакӀухьыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэскӀухь	къэпкӀухь	къикӀухь	къэткӀухь	къэфкӀухь	къакӀухь
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухькъэ	къэпкӀухькъэ	къикӀухькъэ	къэткӀухькъэ	къэфкӀухькъэ	къакӀухькъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьт	къэпкӀухьт	къикӀухьт	къэткӀухьт	къэфкӀухьт	къакӀухьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэкъэ	къэпкӀухьтэкъэ	къикӀухьтэкъэ	къэткӀухьтэкъэ	къэфкӀухьтэкъэ	къакӀухьтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынкъэ	къэпкӀухьынкъэ	къикӀухьынкъэ	къэткӀухьынкъэ	къэфкӀухьынкъэ	къакӀухьынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыну	къэпкӀухьыну	къикӀухьыну	къэткӀухьыну	къэфкӀухьыну	къакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынукъэ	къэпкӀухьынукъэ	къикӀухьынукъэ	къэткӀухьынукъэ	къэфкӀухьынукъэ	къакӀухьынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьмэ	къэпкӀухьмэ	къикӀухьмэ	къэткӀухьмэ	къэфкӀухьмэ	къакӀухьмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьмэ	къыумыкӀухьмэ	къимыкӀухьмэ	къэдмыкӀухьмэ	къэвмыкӀухьмэ	къамыкӀухьмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьамэ	къэпкӀухьамэ	къикӀухьамэ	къэткӀухьамэ	къэфкӀухьамэ	къакӀухьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьамэ	къыумыкӀухьамэ	къимыкӀухьамэ	къэдмыкӀухьамэ	къэвмыкӀухьамэ	къамыкӀухьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъамэ	къэпкӀухьыгъамэ	къикӀухьыгъамэ	къэткӀухьыгъамэ	къэфкӀухьыгъамэ	къакӀухьыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъамэ	къыумыкӀухьыгъамэ	къимыкӀухьыгъамэ	къэдмыкӀухьыгъамэ	къэвмыкӀухьыгъамэ	къамыкӀухьыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынмэ	къэпкӀухьынмэ	къикӀухьынмэ	къэткӀухьынмэ	къэфкӀухьынмэ	къакӀухьынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынмэ	къыумыкӀухьынмэ	къимыкӀухьынмэ	къэдмыкӀухьынмэ	къэвмыкӀухьынмэ	къамыкӀухьынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынумэ	къэпкӀухьынумэ	къикӀухьынумэ	къэткӀухьынумэ	къэфкӀухьынумэ	къакӀухьынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынумэ	къыумыкӀухьынумэ	къимыкӀухьынумэ	къэдмыкӀухьынумэ	къэвмыкӀухьынумэ	къамыкӀухьынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэмэ	къэпкӀухьтэмэ	къикӀухьтэмэ	къэткӀухьтэмэ	къэфкӀухьтэмэ	къакӀухьтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьтэмэ	къыумыкӀухьтэмэ	къимыкӀухьтэмэ	къэдмыкӀухьтэмэ	къэвмыкӀухьтэмэ	къамыкӀухьтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэмэ	къэпкӀухьатэмэ	къикӀухьатэмэ	къэткӀухьатэмэ	къэфкӀухьатэмэ	къакӀухьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьатэмэ	къыумыкӀухьатэмэ	къимыкӀухьатэмэ	къэдмыкӀухьатэмэ	къэвмыкӀухьатэмэ	къамыкӀухьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэмэ	къэпкӀухьыгъатэмэ	къикӀухьыгъатэмэ	къэткӀухьыгъатэмэ	къэфкӀухьыгъатэмэ	къакӀухьыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъатэмэ	къыумыкӀухьыгъатэмэ	къимыкӀухьыгъатэмэ	къэдмыкӀухьыгъатэмэ	къэвмыкӀухьыгъатэмэ	къамыкӀухьыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэмэ	къэпкӀухьынтэмэ	къикӀухьынтэмэ	къэткӀухьынтэмэ	къэфкӀухьынтэмэ	къакӀухьынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынтэмэ	къыумыкӀухьынтэмэ	къимыкӀухьынтэмэ	къэдмыкӀухьынтэмэ	къэвмыкӀухьынтэмэ	къамыкӀухьынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэмэ	къэпкӀухьынутэмэ	къикӀухьынутэмэ	къэткӀухьынутэмэ	къэфкӀухьынутэмэ	къакӀухьынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынутэмэ	къыумыкӀухьынутэмэ	къимыкӀухьынутэмэ	къэдмыкӀухьынутэмэ	къэвмыкӀухьынутэмэ	къамыкӀухьынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынт	къэпкӀухьынт	къикӀухьынт	къэткӀухьынт	къэфкӀухьынт	къакӀухьынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэкъым	къэпкӀухьынтэкъым	къикӀухьынтэкъым	къэткӀухьынтэкъым	къэфкӀухьынтэкъым	къакӀухьынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынут	къэпкӀухьынут	къикӀухьынут	къэткӀухьынут	къэфкӀухьынут	къакӀухьынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэкъым	къэпкӀухьынутэкъым	къикӀухьынутэкъым	къэткӀухьынутэкъым	къэфкӀухьынутэкъым	къакӀухьынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьми	къэпкӀухьми	къикӀухьми	къэткӀухьми	къэфкӀухьми	къакӀухьми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьми	къыумыкӀухьми	къимыкӀухьми	къэдмыкӀухьми	къэвмыкӀухьми	къамыкӀухьми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьами	къэпкӀухьами	къикӀухьами	къэткӀухьами	къэфкӀухьами	къакӀухьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьами	къыумыкӀухьами	къимыкӀухьами	къэдмыкӀухьами	къэвмыкӀухьами	къамыкӀухьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъами	къэпкӀухьыгъами	къикӀухьыгъами	къэткӀухьыгъами	къэфкӀухьыгъами	къакӀухьыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъами	къыумыкӀухьыгъами	къимыкӀухьыгъами	къэдмыкӀухьыгъами	къэвмыкӀухьыгъами	къамыкӀухьыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынми	къэпкӀухьынми	къикӀухьынми	къэткӀухьынми	къэфкӀухьынми	къакӀухьынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынми	къыумыкӀухьынми	къимыкӀухьынми	къэдмыкӀухьынми	къэвмыкӀухьынми	къамыкӀухьынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынуми	къэпкӀухьынуми	къикӀухьынуми	къэткӀухьынуми	къэфкӀухьынуми	къакӀухьынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынуми	къыумыкӀухьынуми	къимыкӀухьынуми	къэдмыкӀухьынуми	къэвмыкӀухьынуми	къамыкӀухьынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьтэми	къэпкӀухьтэми	къикӀухьтэми	къэткӀухьтэми	къэфкӀухьтэми	къакӀухьтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьтэми	къыумыкӀухьтэми	къимыкӀухьтэми	къэдмыкӀухьтэми	къэвмыкӀухьтэми	къамыкӀухьтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьатэми	къэпкӀухьатэми	къикӀухьатэми	къэткӀухьатэми	къэфкӀухьатэми	къакӀухьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьатэми	къыумыкӀухьатэми	къимыкӀухьатэми	къэдмыкӀухьатэми	къэвмыкӀухьатэми	къамыкӀухьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэскӀухьыгъатэми	къэпкӀухьыгъатэми	къикӀухьыгъатэми	къэткӀухьыгъатэми	къэфкӀухьыгъатэми	къакӀухьыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьыгъатэми	къыумыкӀухьыгъатэми	къимыкӀухьыгъатэми	къэдмыкӀухьыгъатэми	къэвмыкӀухьыгъатэми	къамыкӀухьыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынтэми	къэпкӀухьынтэми	къикӀухьынтэми	къэткӀухьынтэми	къэфкӀухьынтэми	къакӀухьынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынтэми	къыумыкӀухьынтэми	къимыкӀухьынтэми	къэдмыкӀухьынтэми	къэвмыкӀухьынтэми	къамыкӀухьынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэскӀухьынутэми	къэпкӀухьынутэми	къикӀухьынутэми	къэткӀухьынутэми	къэфкӀухьэнутэми	къакӀухьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьынутэми	къыумыкӀухьынутэми	къимыкӀухьынутэми	къэдмыкӀухьынутэми	къэвмыкӀухьынутэми	къамыкӀухьынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьаи	къэпкӀухьаи	къикӀухьаи	къэткӀухьаи	къэфкӀухьаи	къакӀухьаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьаи	къыумыкӀухьаи	къимыкӀухьаи	къэдмыкӀухьаи	къэвмыкӀухьаи	къамыкӀухьаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэскӀухьащэрэт	къэпкӀухьащэрэт	къикӀухьащэрэт	къэткӀухьащэрэт	къэфкӀухьащэрэт	къакӀухьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмыкӀухьащэрэт	къыумыкӀухьащэрэт	къимыкӀухьащэрэт	къэдмыкӀухьащэрэт	къэвмыкӀухьащэрэт	къамыкӀухьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнщ	къэпкӀухьагъэнщ	къикӀухьагъэнщ	къэткӀухьагъэнщ	къэфкӀухьагъэнщ	къакӀухьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнкъым	къэпкӀухьагъэнкъым	къикӀухьагъэнкъым	къэткӀухьагъэнкъым	къэфкӀухьагъэнкъым	къакӀухьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнт	къэпкӀухьагъэнт	къикӀухьагъэнт	къэткӀухьагъэнт	къэфкӀухьагъэнт	къакӀухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнтэкъым	къэпкӀухьагъэнтэкъым	къикӀухьагъэнтэкъым	къэткӀухьагъэнтэкъым	къэфкӀухьагъэнтэкъым	къакӀухьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэн	къэпкӀухьагъэн	къикӀухьагъэн	къэткӀухьагъэн	къэфкӀухьагъэн	къакӀухьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнкъэ	къэпкӀухьагъэнкъэ	къикӀухьагъэнкъэ	къэткӀухьагъэнкъэ	къэфкӀухьагъэнкъэ	къакӀухьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнт	къэпкӀухьагъэнт	къикӀухьагъэнт	къэткӀухьагъэнт	къэфкӀухьагъэнт	къакӀухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнтэкъэ	къэпкӀухьагъэнтэкъэ	къикӀухьагъэнтэкъэ	къэткӀухьагъэнтэкъэ	къэфкӀухьагъэнтэкъэ	къакӀухьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнущ	къэпкӀухьагъэнущ	къикӀухьагъэнущ	къэткӀухьагъэнущ	къэфкӀухьагъэнущ	къакӀухьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнукъым	къэпкӀухьагъэнукъым	къикӀухьагъэнукъым	къэткӀухьагъэнукъым	къэфкӀухьагъэнукъым	къакӀухьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнут	къэпкӀухьагъэнут	къикӀухьагъэнут	къэткӀухьагъэнут	къэфкӀухьагъэнут	къакӀухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнутэкъым	къэпкӀухьагъэнутэкъым	къикӀухьагъэнутэкъым	къэткӀухьагъэнутэкъым	къэфкӀухьагъэнутэкъым	къакӀухьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэну	къэпкӀухьагъэну	къикӀухьагъэну	къэткӀухьагъэну	къэфкӀухьагъэну	къакӀухьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнукъэ	къэпкӀухьагъэнукъэ	къикӀухьагъэнукъэ	къэткӀухьагъэнукъэ	къэфкӀухьагъэнукъэ	къакӀухьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнут	къэпкӀухьагъэнут	къикӀухьагъэнут	къэткӀухьагъэнут	къэфкӀухьагъэнут	къакӀухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэскӀухьагъэнутэкъэ	къэпкӀухьагъэнутэкъэ	къикӀухьагъэнутэкъэ	къэткӀухьагъэнутэкъэ	къэфкӀухьагъэнутэкъэ	къакӀухьагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыкӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыкӀухьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухь	къэпкӀухь	къикӀухь	къэткӀухь	къэфкӀухь	къакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухь	къыумыкӀухь	къимыкӀухь	къэдмыкӀухь	къэвмыкӀухь	къамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьа	къэпкӀухьа	къикӀухьа	къэткӀухьа	къэфкӀухьа	къакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьа	къыумыкӀухьа	къимыкӀухьа	къэдмыкӀухьа	къэвмыкӀухьа	къамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьыгъа	къэпкӀухьыгъа	къикӀухьыгъа	къэткӀухьыгъа	къэфкӀухьыгъа	къакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьыгъа	къыумыкӀухьыгъа	къимыкӀухьыгъа	къэдмыкӀухьыгъа	къэвмыкӀухьыгъа	къамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьын	къэпкӀухьын	къикӀухьын	къэткӀухьын	къэфкӀухьын	къакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьын	къыумыкӀухьын	къимыкӀухьын	къэдмыкӀухьын	къэвмыкӀухьын	къамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьыну	къэпкӀухьыну	къикӀухьыну	къэткӀухьыну	къэфкӀухьыну	къакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьыну	къыумыкӀухьыну	къимыкӀухьыну	къэдмыкӀухьыну	къэвмыкӀухьыну	къамыкӀухьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэкӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыкӀухьыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухь	къызэрыпкӀухь	къызэрикӀухь	къызэрыткӀухь	къызэрыфкӀухь	къызэракӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухь	къызэрумыкӀухь	къызэримыкӀухь	къызэрыдмыкӀухь	къызэрывмыкӀухь	къызэрамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьа	къызэрыпкӀухьа	къызэрикӀухьа	къызэрыткӀухьа	къызэрыфкӀухьа	къызэракӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьа	къызэрумыкӀухьа	къызэримыкӀухьа	къызэрыдмыкӀухьа	къызэрывмыкӀухьа	къызэрамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьыгъа	къызэрыпкӀухьыгъа	къызэрикӀухьыгъа	къызэрыткӀухьыгъа	къызэрыфкӀухьыгъа	къызэракӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьыгъа	къызэрумыкӀухьыгъа	къызэримыкӀухьыгъа	къызэрыдмыкӀухьыгъа	къызэрывмыкӀухьыгъа	къызэрамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьын	къызэрыпкӀухьын	къызэрикӀухьын	къызэрыткӀухьын	къызэрыфкӀухьын	къызэракӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьын	къызэрумыкӀухьын	къызэримыкӀухьын	къызэрыдмыкӀухьын	къызэрывмыкӀухьын	къызэрамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыскӀухьыну	къызэрыпкӀухьыну	къызэрикӀухьыну	къызэрыткӀухьыну	къызэрыфкӀухьыну	къызэракӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыкӀухьыну	къызэрумыкӀухьыну	къызэримыкӀухьыну	къызэрыдмыкӀухьыну	къызэрывмыкӀухьыну	къызэрамыкӀухьыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухь	къыщыпкӀухь	къыщикӀухь	къыщыткӀухь	къыщыфкӀухь	къыщакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухь	къыщумыкӀухь	къыщимыкӀухь	къыщыдмыкӀухь	къыщывмыкӀухь	къыщамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьа	къыщыпкӀухьа	къыщикӀухьа	къыщыткӀухьа	къыщыфкӀухьа	къыщакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьа	къыщумыкӀухьа	къыщимыкӀухьа	къыщыдмыкӀухьа	къыщывмыкӀухьа	къыщамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьыгъа	къыщыпкӀухьыгъа	къыщикӀухьыгъа	къыщыткӀухьыгъа	къыщыфкӀухьыгъа	къыщакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьыгъа	къыщумыкӀухьыгъа	къыщимыкӀухьыгъа	къыщыдмыкӀухьыгъа	къыщывмыкӀухьыгъа	къыщамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьын	къыщыпкӀухьын	къыщикӀухьын	къыщыткӀухьын	къыщыфкӀухьын	къыщакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьын	къыщумыкӀухьын	къыщимыкӀухьын	къыщыдмыкӀухьын	къыщывмыкӀухьын	къыщамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыскӀухьыну	къыщыпкӀухьыну	къыщикӀухьыну	къыщыткӀухьыну	къыщыфкӀухьыну	къыщакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыкӀухьыну	къыщумыкӀухьыну	къыщимыкӀухьыну	къыщыдмыкӀухьыну	къыщывмыкӀухьыну	къыщамыкӀухьыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухь	къыздэпкӀухь	къыздикӀухь	къыздэткӀухь	къыздэфкӀухь	къыздакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухь	къыздумыкӀухь	къыздимыкӀухь	къыздэдмыкӀухь	къыздэвмыкӀухь	къыздамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьа	къыздэпкӀухьа	къыздикӀухьа	къыздэткӀухьа	къыздэфкӀухьа	къыздакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьа	къыздумыкӀухьа	къыздимыкӀухьа	къыздэдмыкӀухьа	къыздэвмыкӀухьа	къыздамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьыгъа	къыздэпкӀухьыгъа	къыздикӀухьыгъа	къыздэткӀухьыгъа	къыздэфкӀухьыгъа	къыздакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмыкӀухьыгъа	къыздумыкӀухьыгъа	къыздимыкӀухьыгъа	къыздэдмыкӀухьыгъа	къыздэвмыкӀухьыгъа	къыздамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьын	къыздэпкӀухьын	къыздикӀухьын	къыздэткӀухьын	къыздэфкӀухьын	къыздакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьын	къыздумыкӀухьын	къыздимыкӀухьын	къыздэдмыкӀухьын	къыздэвмыкӀухьын	къыздамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэскӀухьыну	къыздэпкӀухьыну	къыздикӀухьыну	къыздэткӀухьыну	къыздэфкӀухьыну	къыздакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыкӀухьыну	къыздумыкӀухьыну	къыздимыкӀухьыну	къыздэдмыкӀухьыну	къыздэвмыкӀухьыну	къыздамыкӀухьыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухь	къыщӀэпкӀухь	къыщӀикӀухь	къыщӀэткӀухь	къыщӀэфкӀухь	къыщӀакӀухь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухь	къыщӀумыкӀухь	къыщӀимыкӀухь	къыщӀэдмыкӀухь	къыщӀэвмыкӀухь	къыщӀамыкӀухь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьа	къыщӀэпкӀухьа	къыщӀикӀухьа	къыщӀэткӀухьа	къыщӀэфкӀухьа	къыщӀакӀухьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьа	къыщӀумыкӀухьа	къыщӀимыкӀухьа	къыщӀэдмыкӀухьа	къыщӀэвмыкӀухьа	къыщӀамыкӀухьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьыгъа	щӀэкъэпкӀухьыгъа	къыщӀикӀухьыгъа	щӀэкъэткӀухьыгъа	щӀэкъэфкӀухьыгъа	къыщӀакӀухьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьыгъа	къыщӀумыкӀухьыгъа	къыщӀимыкӀухьыгъа	къыщӀэдмыкӀухьыгъа	къыщӀэвмыкӀухьыгъа	къыщӀамыкӀухьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьын	къыщӀэпкӀухьын	къыщӀикӀухьын	къыщӀэткӀухьын	къыщӀэфкӀухьын	къыщӀакӀухьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьын	къыщӀумыкӀухьын	къыщӀимыкӀухьын	къыщӀэдмыкӀухьын	къыщӀэвмыкӀухьын	къыщӀамыкӀухьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэскӀухьыну	къыщӀэпкӀухьыну	къыщӀикӀухьыну	къыщӀэткӀухьыну	къыщӀэфкӀухьыну	къыщӀакӀухьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыкӀухьыну	къыщӀумыкӀухьыну	къыщӀимыкӀухьыну	къыщӀэдмыкӀухьыну	къыщӀэвмыкӀухьыну	къыщӀамыкӀухьыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьу	къэпкӀухьу	къикӀухьу	къэткӀухьу	къэфкӀухьу	къакӀухьу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьу	къыумыкӀухьу	къимыкӀухьу	къэдмыкӀухьу	къэвмыкӀухьу	къамыкӀухьу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэскӀухьауэ	къэпкӀухьауэ	къикӀухьауэ	къэткӀухьауэ	къэфкӀухьауэ	къакӀухьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьауэ	къыумыкӀухьауэ	къимыкӀухьауэ	къэдмыкӀухьауэ	къэвмыкӀухьауэ	къамыкӀухьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэскӀухьурэ	къэпкӀухьурэ	къикӀухьурэ	къэткӀухьурэ	къэфкӀухьурэ	къакӀухьурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмыкӀухьурэ	къыумыкӀухьурэ	къимыкӀухьурэ	къэдмыкӀухьурэ	къэвмыкӀухьурэ	къамыкӀухьурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызокӀухь	къызокӀухь	--	фыкъызокӀухь	къызокӀухь(хэ)
уэ	сыкъыбокӀухь	--	къыбокӀухь	дыкъыбокӀухь	--	къыбокӀухь(хэ)
абы	сыкъекӀухь	укъекӀухь	къекӀухь	дыкъекӀухь	фыкъекӀухь	къекӀухь(хэ)
дэ	--	укъыдокӀухь	къыдокӀухь	--	фыкъыдокӀухь	къыдокӀухь(хэ)
фэ	сыкъывокӀухь	--	къывокӀухь	дыкъывокӀухь	--	къывокӀухь(хэ)
абыхэм	сыкъакӀухь	укъакӀухь	къакӀухь	дыкъакӀухь	фыкъакӀухь	къакӀухь(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[кӀухьрэ]	къэс[кӀухьрэ]	--	фыкъэс[кӀухьрэ]	къэс[кӀухь(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[кӀухьрэ]	--	къэп[кӀухьрэ]	дыкъэп[кӀухьрэ]	--	къэп[кӀухь(хэ)рэ]
абы	сыкъи[кӀухьрэ]	укъи[кӀухьрэ]	къи[кӀухьрэ]	дыкъи[кӀухьрэ]	фыкъи[кӀухьрэ]	къи[кӀухь(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[кӀухьрэ]	къэт[кӀухьрэ]	--	фыкъэт[кӀухьрэ]	къэт[кӀухь(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[кӀухьрэ]	--	къэф[кӀухьрэ]	дыкъэф[кӀухьрэ]	--	къэф[кӀухь(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[кӀухьрэ]	укъа[кӀухьрэ]	къа[кӀухьрэ]	дыкъа[кӀухьрэ]	фыкъа[кӀухьрэ]	къа[кӀухь(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]	[кӀухь]ыр	--	[кӀухь]хэр
Эргативнэ:	[кӀухь]	[кӀухь]ым	--	[кӀухь]хэм
Послеложнэ:	[кӀухь]кӀэ	[кӀухь]ымкӀэ	[кӀухь]хэкӀэ	[кӀухь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]у	[кӀухь]ырауэ	[кӀухь]хэу	[кӀухь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]а	[кӀухь]ар	--	[кӀухь]ахэр
Эргативнэ:	[кӀухь]а	[кӀухь]ам	--	[кӀухь]ахэм
Послеложнэ:	[кӀухь]акӀэ	[кӀухь]амкӀэ	[кӀухь]ахэкӀэ	[кӀухь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ауэ	[кӀухь]арауэ	[кӀухь]ахэу	[кӀухь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]ын	[кӀухь]ыныр	--	[кӀухь]ынхэр
Эргативнэ:	[кӀухь]ын	[кӀухь]ыным	--	[кӀухь]ынхэм
Послеложнэ:	[кӀухь]ынкӀэ	[кӀухь]ынымкӀэ	[кӀухь]ынхэкӀэ	[кӀухь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынырауэ	[кӀухь]ынхэу	[кӀухь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынур	--	[кӀухь]ынухэр
Эргативнэ:	[кӀухь]ыну	[кӀухь]ынум	--	[кӀухь]ынухэм
Послеложнэ:	[кӀухь]ынукӀэ	[кӀухь]ынумкӀэ	[кӀухь]ынухэкӀэ	[кӀухь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӀухь]ынууэ	[кӀухь]ынурауэ	[кӀухь]ынухэу	[кӀухь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым и хъуреягъкӀэ къекӀуэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Мазэ цӀыкӀур пшэм къекӀухьыр. Советскэ Къэбэрдейм и ӀуэрыӀуатэхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Сабийм къекӀухь.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэкӏухьын: 1. go round sb or sth

УРЫСЫБЗЭ

• къэкӏухьын: 1. обходить вокруг кого-чего-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.