Wt/kbd/къыщӏэдзэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > къыщӏэдзэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [qʹǝɕʹɐ'dzɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • къы- + щӀэ- + [дз] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къыщӏэдзэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: къыщӀэдзэн
щымыӀэныгъэ: къыщӀэмыдзэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэн къыщӀумыдзэн къыщӀимыдзэн къыщӀэдмыдзэн къыщӀэвмыдзэн къыщӀамыдзэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: къыщӀэдзэ! къыщӀэвдзэ!
щымыӀэныгъэ: къыщӀумыдзэ! къыщӀэвмыдзэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: -- -- къыщӀредзэ -- -- къыщӀредзэ
щымыӀэныгъэ: -- -- къыщӀремыдзэ -- -- къыщӀремыдзэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀызодзэ(р) къыщӀыбодзэ(р) къыщӀедзэ(р) къыщӀыдодзэ(р) къыщӀыводзэ(р) къыщӀадзэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэркъым къыщӀэбдзэркъым къыщӀидзэркъым къыщӀэддзэркъым къыщӀэвдзэркъым къыщӀадзэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)т къыщӀэбдзэ(р)т къыщӀидзэ(р)т къыщӀэддзэ(р)т къыщӀэвдзэ(р)т къыщӀадзэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)тэкъым къыщӀэбдзэ(р)тэкъым къыщӀидзэ(р)тэкъым къыщӀэддзэ(р)тэкъым къыщӀэвдзэ(р)тэкъым къыщӀадзэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзащ къыщӀэбдзащ къыщӀидзащ къыщӀэддзащ къыщӀэвдзащ къыщӀадзащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзакъым къыщӀэбдзакъым къыщӀидзакъым къыщӀэддзакъым къыщӀэвдзакъым къыщӀадзакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзат къыщӀэбдзат къыщӀидзат къыщӀэддзат къыщӀэвдзат къыщӀадзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэкъым къыщӀэбдзатэкъым къыщӀидзатэкъым къыщӀэддзатэкъым къыщӀэддзатэкъым къыщӀадзатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъащ къыщӀэбдзэгъащ къыщӀидзэгъащ къыщӀэддзэгъащ къыщӀэвдзэгъащ къыщӀадзэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъакъым къыщӀэбдзэгъакъым къыщӀидзэгъакъым къыщӀэддзэгъакъым къыщӀэвдзэгъакъым къыщӀадзэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъат къыщӀэбдзэгъат къыщӀидзэгъат къыщӀэддзэгъат къыщӀэвдзэгъат къыщӀадзэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэкъым къыщӀэбдзэгъатэкъым къыщӀидзэгъатэкъым къыщӀэддзэгъатэкъым къыщӀэвдзэгъатэкъым къыщӀадзэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэщ къыщӀэбдзэщ къыщӀидзэщ къыщӀэддзэщ къыщӀэвдзэщ къыщӀадзэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэкъым къыщӀэбдзэкъым къыщӀидзэкъым къыщӀэддзэкъым къыщӀэвдзэкъым къыщӀадзэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэт къыщӀэбдзэт къыщӀидзэт къыщӀэддзэт къыщӀэвдзэт къыщӀадзэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэкъым къыщӀэбдзэтэкъым къыщӀидзэтэкъым къыщӀэддзэтэкъым къыщӀэвдзэтэкъым къыщӀадзэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнщ къыщӀэбдзэнщ къыщӀидзэнщ къыщӀэддзэнщ къыщӀэвдзэнщ къыщӀадзэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнкъым къыщӀэбдзэнкъым къыщӀидзэнкъым къыщӀэддзэнкъым къыщӀэвдзэнкъым къыщӀадзэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнущ къыщӀэбдзэнущ къыщӀидзэнущ къыщӀэддзэнущ къыщӀэвдзэнущ къыщӀадзэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнукъым къыщӀэбдзэнукъым къыщӀидзэнукъым къыщӀэддзэнукъым къыщӀэвдзэнукъым къыщӀадзэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэрэ къыщӀэбдзэрэ къыщӀидзэрэ къыщӀэддзэрэ къыщӀэвдзэрэ къыщӀадзэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэркъэ къыщӀэбдзэркъэ къыщӀидзэркъэ къыщӀэддзэркъэ къыщӀэвдзэркъэ къыщӀадзэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)т къыщӀэбдзэ(р)т къыщӀидзэ(р)т къыщӀэддзэ(р)т къыщӀэвдзэ(р)т къыщӀадзэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)тэкъэ къыщӀэбдзэ(р)тэкъэ къыщӀидзэ(р)тэкъэ къыщӀэддзэ(р)тэкъэ къыщӀэвдзэ(р)тэкъэ къыщӀадзэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздза къыщӀэбдза къыщӀидза къыщӀэддза къыщӀэвдза къыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзакъэ къыщӀэбдзакъэ къыщӀидзакъэ къыщӀэддзакъэ къыщӀэвдзакъэ къыщӀадзакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзат къыщӀэбдзат къыщӀидзат къыщӀэддзат къыщӀэвдзат къыщӀадзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэкъэ къыщӀэбдзатэкъэ къыщӀидзатэкъэ къыщӀэддзатэкъэ къыщӀэвдзатэкъэ къыщӀадзатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъа къыщӀэбдзэгъа къыщӀидзэгъа къыщӀэддзэгъа къыщӀэвдзэгъа къыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъакъэ къыщӀэбдзэгъакъэ къыщӀидзэгъакъэ къыщӀэддзэгъакъэ къыщӀэвдзэгъакъэ къыщӀадзэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъат къыщӀэбдзэгъат къыщӀидзэгъат къыщӀэддзэгъат къыщӀэвдзэгъат къыщӀадзэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэкъэ къыщӀэбдзэгъатэкъэ къыщӀидзэгъатэкъэ къыщӀэддзэгъатэкъэ къыщӀэвдзэгъатэкъэ къыщӀадзэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ къыщӀэбдзэ къыщӀидзэ къыщӀэддзэ къыщӀэвдзэ къыщӀадзэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэкъэ къыщӀэбдзэкъэ къыщӀидзэкъэ къыщӀэддзэкъэ къыщӀэвдзэкъэ къыщӀадзэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэт къыщӀэбдзэт къыщӀидзэт къыщӀэддзэт къыщӀэвдзэт къыщӀадзэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэкъэ къыщӀэбдзэтэкъэ къыщӀидзэтэкъэ къыщӀэддзэтэкъэ къыщӀэвдзэтэкъэ къыщӀадзэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнкъэ къыщӀэбдзэнкъэ къыщӀидзэнкъэ къыщӀэддзэнкъэ къыщӀэвдзэнкъэ къыщӀадзэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэну къыщӀэбдзэну къыщӀидзэну къыщӀэддзэну къыщӀэвдзэну къыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнукъэ къыщӀэбдзэнукъэ къыщӀидзэнукъэ къыщӀэддзэнукъэ къыщӀэвдзэнукъэ къыщӀадзэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэмэ къыщӀэбдзэмэ къыщӀидзэмэ къыщӀэддзэмэ къыщӀэвдзэмэ къыщӀадзэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэмэ къыщӀумыдзэмэ къыщӀимыдзэмэ къыщӀэдмыдзэмэ къыщӀэвмыдзэмэ къыщӀамыдзэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзамэ къыщӀэбдзамэ къыщӀидзамэ къыщӀэддзамэ къыщӀэвдзамэ къыщӀадзамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзамэ къыщӀумыдзамэ къыщӀимыдзамэ къыщӀэдмыдзамэ къыщӀэвмыдзамэ къыщӀамыдзамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъамэ къыщӀэбдзэгъамэ къыщӀидзэгъамэ къыщӀэддзэгъамэ къыщӀэвдзэгъамэ къыщӀадзэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъамэ къыщӀумыдзэгъамэ къыщӀимыдзэгъамэ къыщӀэдмыдзэгъамэ къыщӀэвмыдзэгъамэ къыщӀамыдзэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнмэ къыщӀэбдзэнмэ къыщӀидзэнмэ къыщӀэддзэнмэ къыщӀэвдзэнмэ къыщӀадзэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнмэ къыщӀумыдзэнмэ къыщӀимыдзэнмэ къыщӀэдмыдзэнмэ къыщӀэвмыдзэнмэ къыщӀамыдзэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнумэ къыщӀэбдзэнумэ къыщӀидзэнумэ къыщӀэддзэнумэ къыщӀэвдзэнумэ къыщӀадзэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнумэ къыщӀумыдзэнумэ къыщӀимыдзэнумэ къыщӀэдмыдзэнумэ къыщӀэвмыдзэнумэ къыщӀамыдзэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэмэ къыщӀэбдзэтэмэ къыщӀидзэтэмэ къыщӀэддзэтэмэ къыщӀэвдзэтэмэ къыщӀадзэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэтэмэ къыщӀумыдзэтэмэ къыщӀимыдзэтэмэ къыщӀэдмыдзэтэмэ къыщӀэвмыдзэтэмэ къыщӀамыдзэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэмэ къыщӀэбдзатэмэ къыщӀидзатэмэ къыщӀэддзатэмэ къыщӀэвдзатэмэ къыщӀадзатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзатэмэ къыщӀумыдзатэмэ къыщӀимыдзатэмэ къыщӀэдмыдзатэмэ къыщӀэвмыдзатэмэ къыщӀамыдзатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэмэ къыщӀэбдзэгъатэмэ къыщӀидзэгъатэмэ къыщӀэддзэгъатэмэ къыщӀэвдзэгъатэмэ къыщӀадзэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъатэмэ къыщӀумыдзэгъатэмэ къыщӀимыдзэгъатэмэ къыщӀэдмыдзэгъатэмэ къыщӀэвмыдзэгъатэмэ къыщӀамыдзэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэмэ къыщӀэбдзэнтэмэ къыщӀидзэнтэмэ къыщӀэддзэнтэмэ къыщӀэвдзэнтэмэ къыщӀадзэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнтэмэ къыщӀумыдзэнтэмэ къыщӀимыдзэнтэмэ къыщӀэдмыдзэнтэмэ къыщӀэвмыдзэнтэмэ къыщӀамыдзэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэмэ къыщӀэбдзэнутэмэ къыщӀидзэнутэмэ къыщӀэддзэнутэмэ къыщӀэвдзэнутэмэ къыщӀадзэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнутэмэ къыщӀумыдзэнутэмэ къыщӀимыдзэнутэмэ къыщӀэдмыдзэнутэмэ къыщӀэвмыдзэнутэмэ къыщӀамыдзэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнт къыщӀэбдзэнт къыщӀидзэнт къыщӀэддзэнт къыщӀэвдзэнт къыщӀадзэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэкъым къыщӀэбдзэнтэкъым къыщӀидзэнтэкъым къыщӀэддзэнтэкъым къыщӀэвдзэнтэкъым къыщӀадзэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнут къыщӀэбдзэнут къыщӀидзэнут къыщӀэддзэнут къыщӀэвдзэнут къыщӀадзэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэкъым къыщӀэбдзэнутэкъым къыщӀидзэнутэкъым къыщӀэддзэнутэкъым къыщӀэвдзэнутэкъым къыщӀадзэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэми къыщӀэбдзэми къыщӀидзэми къыщӀэддзэми къыщӀэвдзэми къыщӀадзэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэми къыщӀумыдзэми къыщӀимыдзэми къыщӀэдмыдзэми къыщӀэвмыдзэми къыщӀамыдзэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзами къыщӀэбдзами къыщӀидзами къыщӀэддзами къыщӀэвдзами къыщӀадзами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзами къыщӀумыдзами къыщӀимыдзами къыщӀэдмыдзами къыщӀэвмыдзами къыщӀамыдзами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъами къыщӀэбдзэгъами къыщӀидзэгъами къыщӀэддзэгъами къыщӀэвдзэгъами къыщӀадзэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъами къыщӀумыдзэгъами къыщӀимыдзэгъами къыщӀэдмыдзэгъами къыщӀэвмыдзэгъами къыщӀамыдзэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнми къыщӀэбдзэнми къыщӀидзэнми къыщӀэддзэнми къыщӀэвдзэнми къыщӀадзэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнми къыщӀумыдзэнми къыщӀимыдзэнми къыщӀэдмыдзэнми къыщӀэвмыдзэнми къыщӀамыдзэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнуми къыщӀэбдзэнуми къыщӀидзэнуми къыщӀэддзэнуми къыщӀэвдзэнуми къыщӀадзэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнуми къыщӀумыдзэнуми къыщӀимыдзэнуми къыщӀэдмыдзэнуми къыщӀэвмыдзэнуми къыщӀамыдзэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэми къыщӀэбдзэтэми къыщӀидзэтэми къыщӀэддзэтэми къыщӀэвдзэтэми къыщӀадзэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэтэми къыщӀумыдзэтэми къыщӀимыдзэтэми къыщӀэдмыдзэтэми къыщӀэвмыдзэтэми къыщӀамыдзэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэми къыщӀэбдзатэми къыщӀидзатэми къыщӀэддзатэми къыщӀэвдзатэми къыщӀадзатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзатэми къыщӀумыдзатэми къыщӀимыдзатэми къыщӀэдмыдзатэми къыщӀэвмыдзатэми къыщӀамыдзатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэми къыщӀэбдзэгъатэми къыщӀидзэгъатэми къыщӀэддзэгъатэми къыщӀэвдзэгъатэми къыщӀадзэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъатэми къыщӀумыдзэгъатэми къыщӀимыдзэгъатэми къыщӀэдмыдзэгъатэми къыщӀэвмыдзэгъатэми къыщӀамыдзэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэми къыщӀэбдзэнтэми къыщӀидзэнтэми къыщӀэддзэнтэми къыщӀэвдзэнтэми къыщӀадзэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнтэми къыщӀумыдзэнтэми къыщӀимыдзэнтэми къыщӀэдмыдзэнтэми къыщӀэвмыдзэнтэми къыщӀамыдзэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэми къыщӀэбдзэнутэми къыщӀидзэнутэми къыщӀэддзэнутэми къыщӀэвдзэнутэми къыщӀадзэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнутэми къыщӀумыдзэнутэми къыщӀимыдзэнутэми къыщӀэдмыдзэнутэми къыщӀэвмыдзэнутэми къыщӀамыдзэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзаи къыщӀэбдзаи къыщӀидзаи къыщӀэддзаи къыщӀэвдзаи къыщӀадзаи
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзаи къыщӀумыдзаи къыщӀимыдзаи къыщӀэдмыдзаи къыщӀэвмыдзаи къыщӀамыдзаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзащэрэт къыщӀэбдзащэрэт къыщӀидзащэрэт къыщӀэддзащэрэт къыщӀэвдзащэрэт къыщӀадзащэрэт
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзащэрэт къыщӀумыдзащэрэт къыщӀимыдзащэрэт къыщӀэдмыдзащэрэт къыщӀэвмыдзащэрэт къыщӀамыдзащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнщ къыщӀэбдзагъэнщ къыщӀидзагъэнщ къыщӀэддзагъэнщ къыщӀэвдзагъэнщ къыщӀадзагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнкъым къыщӀэбдзагъэнкъым къыщӀидзагъэнкъым къыщӀэддзагъэнкъым къыщӀэвдзагъэнкъым къыщӀадзагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнт къыщӀэбдзагъэнт къыщӀидзагъэнт къыщӀэддзагъэнт къыщӀэвдзагъэнт къыщӀадзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнтэкъым къыщӀэбдзагъэнтэкъым къыщӀидзагъэнтэкъым къыщӀэддзагъэнтэкъым къыщӀэвдзагъэнтэкъым къыщӀадзагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэн къыщӀэбдзагъэн къыщӀидзагъэн къыщӀэддзагъэн къыщӀэвдзагъэн къыщӀадзагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнкъэ къыщӀэбдзагъэнкъэ къыщӀидзагъэнкъэ къыщӀэддзагъэнкъэ къыщӀэвдзагъэнкъэ къыщӀадзагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнт къыщӀэбдзагъэнт къыщӀидзагъэнт къыщӀэддзагъэнт къыщӀэвдзагъэнт къыщӀадзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнтэкъэ къыщӀэбдзагъэнтэкъэ къыщӀидзагъэнтэкъэ къыщӀэддзагъэнтэкъэ къыщӀэвдзагъэнтэкъэ къыщӀадзагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнущ къыщӀэбдзагъэнущ къыщӀидзагъэнущ къыщӀэддзагъэнущ къыщӀэвдзагъэнущ къыщӀадзагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнукъым къыщӀэбдзагъэнукъым къыщӀидзагъэнукъым къыщӀэддзагъэнукъым къыщӀэвдзагъэнукъым къыщӀадзагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнут къыщӀэбдзагъэнут къыщӀидзагъэнут къыщӀэддзагъэнут къыщӀэвдзагъэнут къыщӀадзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнутэкъым къыщӀэбдзагъэнутэкъым къыщӀидзагъэнутэкъым къыщӀэддзагъэнутэкъым къыщӀэвдзагъэнутэкъым къыщӀадзагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэну къыщӀэбдзагъэну къыщӀидзагъэну къыщӀэддзагъэну къыщӀэвдзагъэну къыщӀадзагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнукъэ къыщӀэбдзагъэнукъэ къыщӀидзагъэнукъэ къыщӀэддзагъэнукъэ къыщӀэвдзагъэнукъэ къыщӀадзагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнут къыщӀэбдзагъэнут къыщӀидзагъэнут къыщӀэддзагъэнут къыщӀэвдзагъэнут къыщӀадзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнутэкъэ къыщӀэбдзагъэнутэкъэ къыщӀидзагъэнутэкъэ къыщӀэддзагъэнутэкъэ къыщӀэвдзагъэнутэкъэ къыщӀадзагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэ къыщӀэбдзэ къыщӀидзэ къыщӀэддзэ къыщӀэвдзэ къыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэ къыщӀумыдзэ къыщӀимыдзэ къыщӀэдмыдзэ къыщӀэвмыдзэ къыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздза къыщӀэбдза къыщӀидза къыщӀэддза къыщӀэвдза къыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдза къыщӀумыдза къыщӀимыдза къыщӀэдмыдза къыщӀэвмыдза къыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэгъа къыщӀэбдзэгъа къыщӀидзэгъа къыщӀэддзэгъа къыщӀэвдзэгъа къыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэгъа къыщӀумыдзэгъа къыщӀимыдзэгъа къыщӀэдмыдзэгъа къыщӀэвмыдзэгъа къыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэн къыщӀумыдзэн къыщӀимыдзэн къыщӀэдмыдзэн къыщӀэвмыдзэн къыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэну къыщӀэбдзэну къыщӀидзэну къыщӀэддзэну къыщӀэвдзэну къыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэну къыщӀумыдзэну къыщӀимыдзэну къыщӀэдмыдзэну къыщӀэвмыдзэну къыщӀамыдзэну
Зэлэжь (объектэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэ къызэрыщӀэбдзэ къызэрыщӀидзэ къызэрыщӀэддзэ къызэрыщӀэвдзэ къызэрыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэ къызэрыщӀумыдзэ къызэрыщӀимыдзэ къызэрыщӀэдмыдзэ къызэрыщӀэвмыдзэ къызэрыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздза къызэрыщӀэбдза къызэрыщӀидза къызэрыщӀэддза къызэрыщӀэвдза къызэрыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдза къызэрыщӀумыдза къызэрыщӀимыдза къызэрыщӀэдмыдза къызэрыщӀэвмыдза къызэрыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэгъа къызэрыщӀэбдзэгъа къызэрыщӀидзэгъа къызэрыщӀэддзэгъа къызэрыщӀэвдзэгъа къызэрыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэгъа къызэрыщӀумыдзэгъа къызэрыщӀимыдзэгъа къызэрыщӀэдмыдзэгъа къызэрыщӀэвмыдзэгъа къызэрыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэн къызэрыщӀэбдзэн къызэрыщӀидзэн къызэрыщӀэддзэн къызэрыщӀэвдзэн къызэрыщӀадзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэн къызэрыщӀумыдзэн къызэрыщӀимыдзэн къызэрыщӀэдмыдзэн къызэрыщӀэвмыдзэн къызэрыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэну къызэрыщӀэбдзэну къызэрыщӀидзэну къызэрыщӀэддзэну къызэрыщӀэвдзэну къызэрыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэну къызэрыщӀумыдзэну къызэрыщӀимыдзэну къызэрыщӀэдмыдзэну къызэрыщӀэвмыдзэну къызэрыщӀамыдзэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэ къыщыщӀэбдзэ къыщыщӀидзэ къыщыщӀэддзэ къыщыщӀэвдзэ къыщыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэ къыщыщӀумыдзэ къыщыщӀимыдзэ къыщыщӀэдмыдзэ къыщыщӀэвмыдзэ къыщыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздза къыщыщӀэбдза къыщыщӀидза къыщыщӀэддза къыщыщӀэвдза къыщыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдза къыщыщӀумыдза къыщыщӀимыдза къыщыщӀэдмыдза къыщыщӀэвмыдза къыщыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэгъа къыщыщӀэбдзэгъа къыщыщӀидзэгъа къыщыщӀэддзэгъа къыщыщӀэвдзэгъа къыщыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэгъа къыщыщӀумыдзэгъа къыщыщӀимыдзэгъа къыщыщӀэдмыдзэгъа къыщыщӀэвмыдзэгъа къыщыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэн къыщыщӀэбдзэн къыщыщӀидзэн къыщыщӀэддзэн къыщыщӀэвдзэн къыщыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэн къыщыщӀумыдзэн къыщыщӀимыдзэн къыщыщӀэдмыдзэн къыщыщӀэвмыдзэн къыщыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэну къыщыщӀэбдзэну къыщыщӀидзэну къыщыщӀэддзэну къыщыщӀэвдзэну къыщыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэну къыщыщӀумыдзэну къыщыщӀимыдзэну къыщыщӀэдмыдзэну къыщыщӀэвмыдзэну къыщыщӀамыдзэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэ къыздэщӀэбдзэ къыздэщӀидзэ къыздэщӀэддзэ къыздэщӀэвдзэ къыздэщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэ къыздэщӀумыдзэ къыздэщӀимыдзэ къыздэщӀэдмыдзэ къыздэщӀэвмыдзэ къыздэщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздза къыздэщӀэбдза къыздэщӀидза къыздэщӀэддза къыздэщӀэвдза къыздэщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдза къыздэщӀумыдза къыздэщӀимыдза къыздэщӀэдмыдза къыздэщӀэвмыдза къыздэщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэгъа къыздэщӀэбдзэгъа къыздэщӀидзэгъа къыздэщӀэддзэгъа къыздэщӀэвдзэгъа къыздэщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэгъа къыздэщӀумыдзэгъа къыздэщӀимыдзэгъа къыздэщӀэдмыдзэгъа къыздэщӀэвмыдзэгъа къыздэщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэн къыздэщӀэбдзэн къыздэщӀидзэн къыздэщӀэддзэн къыздэщӀэвдзэн къыздэщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэн къыздэщӀумыдзэн къыздэщӀимыдзэн къыздэщӀэдмыдзэн къыздэщӀэвмыдзэн къыздэщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэну къыздэщӀэбдзэну къыздэщӀидзэну къыздэщӀэддзэну къыздэщӀэвдзэну къыздэщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэну къыздэщӀумыдзэну къыздэщӀимыдзэну къыздэщӀэдмыдзэну къыздэщӀэвмыдзэну къыздэщӀамыдзэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэ къыщӀыщӀэбдзэ къыщӀыщӀидзэ къыщӀыщӀэддзэ къыщӀыщӀэвдзэ къыщӀыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэ къыщӀыщӀумыдзэ къыщӀыщӀимыдзэ къыщӀыщӀэдмыдзэ къыщӀыщӀэвмыдзэ къыщӀыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздза къыщӀыщӀэбдза къыщӀыщӀидза къыщӀыщӀэддза къыщӀыщӀэвдза къыщӀыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдза къыщӀыщӀумыдза къыщӀыщӀимыдза къыщӀыщӀэдмыдза къыщӀыщӀэвмыдза къыщӀыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэгъа къыщӀыщӀэбдзэгъа къыщӀыщӀидзэгъа къыщӀыщӀэддзэгъа къыщӀыщӀэвдзэгъа къыщӀыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэгъа къыщӀыщӀумыдзэгъа къыщӀыщӀимыдзэгъа къыщӀыщӀэдмыдзэгъа къыщӀыщӀэвмыдзэгъа къыщӀыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэн къыщӀыщӀэбдзэн къыщӀыщӀидзэн къыщӀыщӀэддзэн къыщӀыщӀэвдзэн къыщӀыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэн къыщӀыщӀумыдзэн къыщӀыщӀимыдзэн къыщӀыщӀэдмыдзэн къыщӀыщӀэвмыдзэн къыщӀыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэну къыщӀыщӀэбдзэну къыщӀыщӀидзэну къыщӀыщӀэддзэну къыщӀыщӀэвдзэну къыщӀыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэну къыщӀыщӀумыдзэну къыщӀыщӀимыдзэну къыщӀыщӀэдмыдзэну къыщӀыщӀэвмыдзэну къыщӀыщӀамыдзэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэу къыщӀэбдзэу къыщӀидзэу къыщӀэддзэу къыщӀэвдзэу къыщӀадзэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэу къыщӀумыдзэу къыщӀимыдзэу къыщӀэдмыдзэу къыщӀэвмыдзэу къыщӀамыдзэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзауэ къыщӀэбдзауэ къыщӀидзауэ къыщӀэддзауэ къыщӀэвдзауэ къыщӀадзауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзауэ къыщӀумыдзауэ къыщӀимыдзауэ къыщӀэдмыдзауэ къыщӀэвмыдзауэ къыщӀамыдзауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэурэ къыщӀэбдзэурэ къыщӀидзэурэ къыщӀэддзэурэ къыщӀэвдзэурэ къыщӀадзэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэурэ къыщӀумыдзэурэ къыщӀимыдзэурэ къыщӀэдмыдзэурэ къыщӀэвмыдзэурэ къыщӀамыдзэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- укъыщӀызодзэ къыщӀызодзэ -- фыкъыщӀызодзэ къыщӀызодзэ(хэ)
уэ сыкъыщӀыбодзэ -- къыщӀыбодзэ дыкъыщӀыбодзэ -- къыщӀыбодзэ(хэ)
абы сыкъыщӀедзэ укъыщӀедзэ къыщӀедзэ дыкъыщӀедзэ фыкъыщӀедзэ къыщӀедзэ(хэ)
дэ -- укъыщӀыдодзэ къыщӀыдодзэ -- фыкъыщӀыдодзэ къыщӀыдодзэ(хэ)
фэ сыкъыщӀыводзэ -- къыщӀыводзэ дыкъыщӀыводзэ -- къыщӀыводзэ(хэ)
абыхэм сыкъыщӀадзэ укъыщӀадзэ къыщӀадзэ дыкъыщӀадзэ фыкъыщӀадзэ къыщӀадзэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- укъыщӀэздзэрэ къыщӀэздзэрэ -- фыкъыщӀэздзэрэ къыщӀэздзэ(хэ)рэ
уэ сыкъыщӀэбдзэрэ -- къыщӀэбдзэрэ дыкъыщӀэбдзэрэ -- къыщӀэбдзэ(хэ)рэ
абы сыкъыщӀидзэрэ укъыщӀидзэрэ къыщӀидзэрэ дыкъыщӀидзэрэ фыкъыщӀидзэрэ къыщӀидзэ(хэ)рэ
дэ -- укъыщӀэддзэрэ къыщӀэддзэрэ -- фыкъыщӀэддзэрэ къыщӀэддзэ(хэ)рэ
фэ сыкъыщӀэвдзэрэ -- къыщӀэвдзэрэ дыкъыщӀэвдзэрэ -- къыщӀэвдзэ(хэ)рэ
абыхэм сыкъыщӀадзэрэ укъыщӀадзэрэ къыщӀадзэрэ дыкъыщӀадзэрэ фыкъыщӀадзэрэ къыщӀадзэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]э [дз]эр -- [дз]эхэр
Эргативнэ: [дз]э [дз]эм -- [дз]эхэм
Послеложнэ: [дз]экӀэ [дз]эмкӀэ [дз]эхэкӀэ [дз]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]эуэ [дз]эрауэ [дз]эхэу [дз]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]а [дз]ар -- [дз]ахэр
Эргативнэ: [дз]а [дз]ам -- [дз]ахэм
Послеложнэ: [дз]акӀэ [дз]амкӀэ [дз]ахэкӀэ [дз]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]ауэ [дз]арауэ [дз]ахэу [дз]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]эн [дз]эныр -- [дз]энхэр
Эргативнэ: [дз]эн [дз]эным -- [дз]энхэм
Послеложнэ: [дз]энкӀэ [дз]энымкӀэ [дз]энхэкӀэ [дз]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [дз]эну [дз]энырауэ [дз]энхэу [дз]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]эну [дз]энур -- [дз]энухэр
Эргативнэ: [дз]эну [дз]энум -- [дз]энухэм
Послеложнэ: [дз]энукӀэ [дз]энумкӀэ [дз]энухэкӀэ [дз]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]энууэ [дз]энурауэ [дз]энухэу [дз]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Ӏуэхугъуэ гуэр гъэзэщӀэным, лэжьыным иужь ихьэн; ублэн.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 18
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
ЦӀыхухэм я цӀэр хьэрфышхуэкӀэ къыщӀадзэ. Люди начинают свои имена с большой буквы. People begin their names with a big letter.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Псэлъэн къыщӀэдзэн.
  • Гъын къыщӀэдзэн.
  • къыщыщӀэдзэн (къыщыщӀедзэ)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • къыщӏэдзэн: begin, start doing sth
  • Псэлъэн къыщӀэдзэн: begin speaking
  • Гъын къыщӀэдзэн: begin crying
  • къыщыщӀэдзэн (къыщыщӀедзэ): begin, start sth swh
УРЫСЫБЗЭ
  • къыщӏэдзэн: начать что-л., приступить к чему-л.
  • Псэлъэн къыщӀэдзэн: начать говорить
  • Гъын къыщӀэдзэн: начать плакать
  • къыщыщӀэдзэн (къыщыщӀедзэ): начать что-л. где-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [qʹǝɕʹɐ'dzɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • къы- + щӀэ- + [дз] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къыщӏэдзэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: къыщӀэдзэн
щымыӀэныгъэ: къыщӀэмыдзэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэн къыщӀумыдзэн къыщӀимыдзэн къыщӀэдмыдзэн къыщӀэвмыдзэн къыщӀамыдзэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: къыщӀэдзэ! къыщӀэвдзэ!
щымыӀэныгъэ: къыщӀумыдзэ! къыщӀэвмыдзэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: -- -- къыщӀредзэ -- -- къыщӀредзэ
щымыӀэныгъэ: -- -- къыщӀремыдзэ -- -- къыщӀремыдзэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀызодзэ(р) къыщӀыбодзэ(р) къыщӀедзэ(р) къыщӀыдодзэ(р) къыщӀыводзэ(р) къыщӀадзэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэркъым къыщӀэбдзэркъым къыщӀидзэркъым къыщӀэддзэркъым къыщӀэвдзэркъым къыщӀадзэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)т къыщӀэбдзэ(р)т къыщӀидзэ(р)т къыщӀэддзэ(р)т къыщӀэвдзэ(р)т къыщӀадзэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)тэкъым къыщӀэбдзэ(р)тэкъым къыщӀидзэ(р)тэкъым къыщӀэддзэ(р)тэкъым къыщӀэвдзэ(р)тэкъым къыщӀадзэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзащ къыщӀэбдзащ къыщӀидзащ къыщӀэддзащ къыщӀэвдзащ къыщӀадзащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзакъым къыщӀэбдзакъым къыщӀидзакъым къыщӀэддзакъым къыщӀэвдзакъым къыщӀадзакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзат къыщӀэбдзат къыщӀидзат къыщӀэддзат къыщӀэвдзат къыщӀадзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэкъым къыщӀэбдзатэкъым къыщӀидзатэкъым къыщӀэддзатэкъым къыщӀэддзатэкъым къыщӀадзатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъащ къыщӀэбдзэгъащ къыщӀидзэгъащ къыщӀэддзэгъащ къыщӀэвдзэгъащ къыщӀадзэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъакъым къыщӀэбдзэгъакъым къыщӀидзэгъакъым къыщӀэддзэгъакъым къыщӀэвдзэгъакъым къыщӀадзэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъат къыщӀэбдзэгъат къыщӀидзэгъат къыщӀэддзэгъат къыщӀэвдзэгъат къыщӀадзэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэкъым къыщӀэбдзэгъатэкъым къыщӀидзэгъатэкъым къыщӀэддзэгъатэкъым къыщӀэвдзэгъатэкъым къыщӀадзэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэщ къыщӀэбдзэщ къыщӀидзэщ къыщӀэддзэщ къыщӀэвдзэщ къыщӀадзэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэкъым къыщӀэбдзэкъым къыщӀидзэкъым къыщӀэддзэкъым къыщӀэвдзэкъым къыщӀадзэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэт къыщӀэбдзэт къыщӀидзэт къыщӀэддзэт къыщӀэвдзэт къыщӀадзэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэкъым къыщӀэбдзэтэкъым къыщӀидзэтэкъым къыщӀэддзэтэкъым къыщӀэвдзэтэкъым къыщӀадзэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнщ къыщӀэбдзэнщ къыщӀидзэнщ къыщӀэддзэнщ къыщӀэвдзэнщ къыщӀадзэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнкъым къыщӀэбдзэнкъым къыщӀидзэнкъым къыщӀэддзэнкъым къыщӀэвдзэнкъым къыщӀадзэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнущ къыщӀэбдзэнущ къыщӀидзэнущ къыщӀэддзэнущ къыщӀэвдзэнущ къыщӀадзэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнукъым къыщӀэбдзэнукъым къыщӀидзэнукъым къыщӀэддзэнукъым къыщӀэвдзэнукъым къыщӀадзэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэрэ къыщӀэбдзэрэ къыщӀидзэрэ къыщӀэддзэрэ къыщӀэвдзэрэ къыщӀадзэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэркъэ къыщӀэбдзэркъэ къыщӀидзэркъэ къыщӀэддзэркъэ къыщӀэвдзэркъэ къыщӀадзэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)т къыщӀэбдзэ(р)т къыщӀидзэ(р)т къыщӀэддзэ(р)т къыщӀэвдзэ(р)т къыщӀадзэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ(р)тэкъэ къыщӀэбдзэ(р)тэкъэ къыщӀидзэ(р)тэкъэ къыщӀэддзэ(р)тэкъэ къыщӀэвдзэ(р)тэкъэ къыщӀадзэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздза къыщӀэбдза къыщӀидза къыщӀэддза къыщӀэвдза къыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзакъэ къыщӀэбдзакъэ къыщӀидзакъэ къыщӀэддзакъэ къыщӀэвдзакъэ къыщӀадзакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзат къыщӀэбдзат къыщӀидзат къыщӀэддзат къыщӀэвдзат къыщӀадзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэкъэ къыщӀэбдзатэкъэ къыщӀидзатэкъэ къыщӀэддзатэкъэ къыщӀэвдзатэкъэ къыщӀадзатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъа къыщӀэбдзэгъа къыщӀидзэгъа къыщӀэддзэгъа къыщӀэвдзэгъа къыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъакъэ къыщӀэбдзэгъакъэ къыщӀидзэгъакъэ къыщӀэддзэгъакъэ къыщӀэвдзэгъакъэ къыщӀадзэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъат къыщӀэбдзэгъат къыщӀидзэгъат къыщӀэддзэгъат къыщӀэвдзэгъат къыщӀадзэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэкъэ къыщӀэбдзэгъатэкъэ къыщӀидзэгъатэкъэ къыщӀэддзэгъатэкъэ къыщӀэвдзэгъатэкъэ къыщӀадзэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэ къыщӀэбдзэ къыщӀидзэ къыщӀэддзэ къыщӀэвдзэ къыщӀадзэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэкъэ къыщӀэбдзэкъэ къыщӀидзэкъэ къыщӀэддзэкъэ къыщӀэвдзэкъэ къыщӀадзэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэт къыщӀэбдзэт къыщӀидзэт къыщӀэддзэт къыщӀэвдзэт къыщӀадзэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэкъэ къыщӀэбдзэтэкъэ къыщӀидзэтэкъэ къыщӀэддзэтэкъэ къыщӀэвдзэтэкъэ къыщӀадзэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнкъэ къыщӀэбдзэнкъэ къыщӀидзэнкъэ къыщӀэддзэнкъэ къыщӀэвдзэнкъэ къыщӀадзэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэну къыщӀэбдзэну къыщӀидзэну къыщӀэддзэну къыщӀэвдзэну къыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнукъэ къыщӀэбдзэнукъэ къыщӀидзэнукъэ къыщӀэддзэнукъэ къыщӀэвдзэнукъэ къыщӀадзэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэмэ къыщӀэбдзэмэ къыщӀидзэмэ къыщӀэддзэмэ къыщӀэвдзэмэ къыщӀадзэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэмэ къыщӀумыдзэмэ къыщӀимыдзэмэ къыщӀэдмыдзэмэ къыщӀэвмыдзэмэ къыщӀамыдзэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзамэ къыщӀэбдзамэ къыщӀидзамэ къыщӀэддзамэ къыщӀэвдзамэ къыщӀадзамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзамэ къыщӀумыдзамэ къыщӀимыдзамэ къыщӀэдмыдзамэ къыщӀэвмыдзамэ къыщӀамыдзамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъамэ къыщӀэбдзэгъамэ къыщӀидзэгъамэ къыщӀэддзэгъамэ къыщӀэвдзэгъамэ къыщӀадзэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъамэ къыщӀумыдзэгъамэ къыщӀимыдзэгъамэ къыщӀэдмыдзэгъамэ къыщӀэвмыдзэгъамэ къыщӀамыдзэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнмэ къыщӀэбдзэнмэ къыщӀидзэнмэ къыщӀэддзэнмэ къыщӀэвдзэнмэ къыщӀадзэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнмэ къыщӀумыдзэнмэ къыщӀимыдзэнмэ къыщӀэдмыдзэнмэ къыщӀэвмыдзэнмэ къыщӀамыдзэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнумэ къыщӀэбдзэнумэ къыщӀидзэнумэ къыщӀэддзэнумэ къыщӀэвдзэнумэ къыщӀадзэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнумэ къыщӀумыдзэнумэ къыщӀимыдзэнумэ къыщӀэдмыдзэнумэ къыщӀэвмыдзэнумэ къыщӀамыдзэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэмэ къыщӀэбдзэтэмэ къыщӀидзэтэмэ къыщӀэддзэтэмэ къыщӀэвдзэтэмэ къыщӀадзэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэтэмэ къыщӀумыдзэтэмэ къыщӀимыдзэтэмэ къыщӀэдмыдзэтэмэ къыщӀэвмыдзэтэмэ къыщӀамыдзэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэмэ къыщӀэбдзатэмэ къыщӀидзатэмэ къыщӀэддзатэмэ къыщӀэвдзатэмэ къыщӀадзатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзатэмэ къыщӀумыдзатэмэ къыщӀимыдзатэмэ къыщӀэдмыдзатэмэ къыщӀэвмыдзатэмэ къыщӀамыдзатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэмэ къыщӀэбдзэгъатэмэ къыщӀидзэгъатэмэ къыщӀэддзэгъатэмэ къыщӀэвдзэгъатэмэ къыщӀадзэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъатэмэ къыщӀумыдзэгъатэмэ къыщӀимыдзэгъатэмэ къыщӀэдмыдзэгъатэмэ къыщӀэвмыдзэгъатэмэ къыщӀамыдзэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэмэ къыщӀэбдзэнтэмэ къыщӀидзэнтэмэ къыщӀэддзэнтэмэ къыщӀэвдзэнтэмэ къыщӀадзэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнтэмэ къыщӀумыдзэнтэмэ къыщӀимыдзэнтэмэ къыщӀэдмыдзэнтэмэ къыщӀэвмыдзэнтэмэ къыщӀамыдзэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэмэ къыщӀэбдзэнутэмэ къыщӀидзэнутэмэ къыщӀэддзэнутэмэ къыщӀэвдзэнутэмэ къыщӀадзэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнутэмэ къыщӀумыдзэнутэмэ къыщӀимыдзэнутэмэ къыщӀэдмыдзэнутэмэ къыщӀэвмыдзэнутэмэ къыщӀамыдзэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнт къыщӀэбдзэнт къыщӀидзэнт къыщӀэддзэнт къыщӀэвдзэнт къыщӀадзэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэкъым къыщӀэбдзэнтэкъым къыщӀидзэнтэкъым къыщӀэддзэнтэкъым къыщӀэвдзэнтэкъым къыщӀадзэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнут къыщӀэбдзэнут къыщӀидзэнут къыщӀэддзэнут къыщӀэвдзэнут къыщӀадзэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэкъым къыщӀэбдзэнутэкъым къыщӀидзэнутэкъым къыщӀэддзэнутэкъым къыщӀэвдзэнутэкъым къыщӀадзэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэми къыщӀэбдзэми къыщӀидзэми къыщӀэддзэми къыщӀэвдзэми къыщӀадзэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэми къыщӀумыдзэми къыщӀимыдзэми къыщӀэдмыдзэми къыщӀэвмыдзэми къыщӀамыдзэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзами къыщӀэбдзами къыщӀидзами къыщӀэддзами къыщӀэвдзами къыщӀадзами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзами къыщӀумыдзами къыщӀимыдзами къыщӀэдмыдзами къыщӀэвмыдзами къыщӀамыдзами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъами къыщӀэбдзэгъами къыщӀидзэгъами къыщӀэддзэгъами къыщӀэвдзэгъами къыщӀадзэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъами къыщӀумыдзэгъами къыщӀимыдзэгъами къыщӀэдмыдзэгъами къыщӀэвмыдзэгъами къыщӀамыдзэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнми къыщӀэбдзэнми къыщӀидзэнми къыщӀэддзэнми къыщӀэвдзэнми къыщӀадзэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнми къыщӀумыдзэнми къыщӀимыдзэнми къыщӀэдмыдзэнми къыщӀэвмыдзэнми къыщӀамыдзэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнуми къыщӀэбдзэнуми къыщӀидзэнуми къыщӀэддзэнуми къыщӀэвдзэнуми къыщӀадзэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнуми къыщӀумыдзэнуми къыщӀимыдзэнуми къыщӀэдмыдзэнуми къыщӀэвмыдзэнуми къыщӀамыдзэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэтэми къыщӀэбдзэтэми къыщӀидзэтэми къыщӀэддзэтэми къыщӀэвдзэтэми къыщӀадзэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэтэми къыщӀумыдзэтэми къыщӀимыдзэтэми къыщӀэдмыдзэтэми къыщӀэвмыдзэтэми къыщӀамыдзэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзатэми къыщӀэбдзатэми къыщӀидзатэми къыщӀэддзатэми къыщӀэвдзатэми къыщӀадзатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзатэми къыщӀумыдзатэми къыщӀимыдзатэми къыщӀэдмыдзатэми къыщӀэвмыдзатэми къыщӀамыдзатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэгъатэми къыщӀэбдзэгъатэми къыщӀидзэгъатэми къыщӀэддзэгъатэми къыщӀэвдзэгъатэми къыщӀадзэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэгъатэми къыщӀумыдзэгъатэми къыщӀимыдзэгъатэми къыщӀэдмыдзэгъатэми къыщӀэвмыдзэгъатэми къыщӀамыдзэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнтэми къыщӀэбдзэнтэми къыщӀидзэнтэми къыщӀэддзэнтэми къыщӀэвдзэнтэми къыщӀадзэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнтэми къыщӀумыдзэнтэми къыщӀимыдзэнтэми къыщӀэдмыдзэнтэми къыщӀэвмыдзэнтэми къыщӀамыдзэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: къыщӀэздзэнутэми къыщӀэбдзэнутэми къыщӀидзэнутэми къыщӀэддзэнутэми къыщӀэвдзэнутэми къыщӀадзэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзэнутэми къыщӀумыдзэнутэми къыщӀимыдзэнутэми къыщӀэдмыдзэнутэми къыщӀэвмыдзэнутэми къыщӀамыдзэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзаи къыщӀэбдзаи къыщӀидзаи къыщӀэддзаи къыщӀэвдзаи къыщӀадзаи
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзаи къыщӀумыдзаи къыщӀимыдзаи къыщӀэдмыдзаи къыщӀэвмыдзаи къыщӀамыдзаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: къыщӀэздзащэрэт къыщӀэбдзащэрэт къыщӀидзащэрэт къыщӀэддзащэрэт къыщӀэвдзащэрэт къыщӀадзащэрэт
щымыӀэныгъэ: къыщӀэзмыдзащэрэт къыщӀумыдзащэрэт къыщӀимыдзащэрэт къыщӀэдмыдзащэрэт къыщӀэвмыдзащэрэт къыщӀамыдзащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнщ къыщӀэбдзагъэнщ къыщӀидзагъэнщ къыщӀэддзагъэнщ къыщӀэвдзагъэнщ къыщӀадзагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнкъым къыщӀэбдзагъэнкъым къыщӀидзагъэнкъым къыщӀэддзагъэнкъым къыщӀэвдзагъэнкъым къыщӀадзагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнт къыщӀэбдзагъэнт къыщӀидзагъэнт къыщӀэддзагъэнт къыщӀэвдзагъэнт къыщӀадзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнтэкъым къыщӀэбдзагъэнтэкъым къыщӀидзагъэнтэкъым къыщӀэддзагъэнтэкъым къыщӀэвдзагъэнтэкъым къыщӀадзагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэн къыщӀэбдзагъэн къыщӀидзагъэн къыщӀэддзагъэн къыщӀэвдзагъэн къыщӀадзагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнкъэ къыщӀэбдзагъэнкъэ къыщӀидзагъэнкъэ къыщӀэддзагъэнкъэ къыщӀэвдзагъэнкъэ къыщӀадзагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнт къыщӀэбдзагъэнт къыщӀидзагъэнт къыщӀэддзагъэнт къыщӀэвдзагъэнт къыщӀадзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнтэкъэ къыщӀэбдзагъэнтэкъэ къыщӀидзагъэнтэкъэ къыщӀэддзагъэнтэкъэ къыщӀэвдзагъэнтэкъэ къыщӀадзагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнущ къыщӀэбдзагъэнущ къыщӀидзагъэнущ къыщӀэддзагъэнущ къыщӀэвдзагъэнущ къыщӀадзагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнукъым къыщӀэбдзагъэнукъым къыщӀидзагъэнукъым къыщӀэддзагъэнукъым къыщӀэвдзагъэнукъым къыщӀадзагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнут къыщӀэбдзагъэнут къыщӀидзагъэнут къыщӀэддзагъэнут къыщӀэвдзагъэнут къыщӀадзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнутэкъым къыщӀэбдзагъэнутэкъым къыщӀидзагъэнутэкъым къыщӀэддзагъэнутэкъым къыщӀэвдзагъэнутэкъым къыщӀадзагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэну къыщӀэбдзагъэну къыщӀидзагъэну къыщӀэддзагъэну къыщӀэвдзагъэну къыщӀадзагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнукъэ къыщӀэбдзагъэнукъэ къыщӀидзагъэнукъэ къыщӀэддзагъэнукъэ къыщӀэвдзагъэнукъэ къыщӀадзагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнут къыщӀэбдзагъэнут къыщӀидзагъэнут къыщӀэддзагъэнут къыщӀэвдзагъэнут къыщӀадзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: къыщӀэздзагъэнутэкъэ къыщӀэбдзагъэнутэкъэ къыщӀидзагъэнутэкъэ къыщӀэддзагъэнутэкъэ къыщӀэвдзагъэнутэкъэ къыщӀадзагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэзыдзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзымыдзэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэ къыщӀэбдзэ къыщӀидзэ къыщӀэддзэ къыщӀэвдзэ къыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэ къыщӀумыдзэ къыщӀимыдзэ къыщӀэдмыдзэ къыщӀэвмыдзэ къыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздза къыщӀэбдза къыщӀидза къыщӀэддза къыщӀэвдза къыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдза къыщӀумыдза къыщӀимыдза къыщӀэдмыдза къыщӀэвмыдза къыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэгъа къыщӀэбдзэгъа къыщӀидзэгъа къыщӀэддзэгъа къыщӀэвдзэгъа къыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэгъа къыщӀумыдзэгъа къыщӀимыдзэгъа къыщӀэдмыдзэгъа къыщӀэвмыдзэгъа къыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэн къыщӀэбдзэн къыщӀидзэн къыщӀэддзэн къыщӀэвдзэн къыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэн къыщӀумыдзэн къыщӀимыдзэн къыщӀэдмыдзэн къыщӀэвмыдзэн къыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэну къыщӀэбдзэну къыщӀидзэну къыщӀэддзэну къыщӀэвдзэну къыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэну къыщӀумыдзэну къыщӀимыдзэну къыщӀэдмыдзэну къыщӀэвмыдзэну къыщӀамыдзэну
Зэлэжь (объектэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэдзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэмыдзэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэ къызэрыщӀэбдзэ къызэрыщӀидзэ къызэрыщӀэддзэ къызэрыщӀэвдзэ къызэрыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэ къызэрыщӀумыдзэ къызэрыщӀимыдзэ къызэрыщӀэдмыдзэ къызэрыщӀэвмыдзэ къызэрыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздза къызэрыщӀэбдза къызэрыщӀидза къызэрыщӀэддза къызэрыщӀэвдза къызэрыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдза къызэрыщӀумыдза къызэрыщӀимыдза къызэрыщӀэдмыдза къызэрыщӀэвмыдза къызэрыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэгъа къызэрыщӀэбдзэгъа къызэрыщӀидзэгъа къызэрыщӀэддзэгъа къызэрыщӀэвдзэгъа къызэрыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэгъа къызэрыщӀумыдзэгъа къызэрыщӀимыдзэгъа къызэрыщӀэдмыдзэгъа къызэрыщӀэвмыдзэгъа къызэрыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэн къызэрыщӀэбдзэн къызэрыщӀидзэн къызэрыщӀэддзэн къызэрыщӀэвдзэн къызэрыщӀадзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэн къызэрыщӀумыдзэн къызэрыщӀимыдзэн къызэрыщӀэдмыдзэн къызэрыщӀэвмыдзэн къызэрыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ къызэрыщӀэздзэну къызэрыщӀэбдзэну къызэрыщӀидзэну къызэрыщӀэддзэну къызэрыщӀэвдзэну къызэрыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ къызэрыщӀэзмыдзэну къызэрыщӀумыдзэну къызэрыщӀимыдзэну къызэрыщӀэдмыдзэну къызэрыщӀэвмыдзэну къызэрыщӀамыдзэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэ къыщыщӀэбдзэ къыщыщӀидзэ къыщыщӀэддзэ къыщыщӀэвдзэ къыщыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэ къыщыщӀумыдзэ къыщыщӀимыдзэ къыщыщӀэдмыдзэ къыщыщӀэвмыдзэ къыщыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздза къыщыщӀэбдза къыщыщӀидза къыщыщӀэддза къыщыщӀэвдза къыщыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдза къыщыщӀумыдза къыщыщӀимыдза къыщыщӀэдмыдза къыщыщӀэвмыдза къыщыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэгъа къыщыщӀэбдзэгъа къыщыщӀидзэгъа къыщыщӀэддзэгъа къыщыщӀэвдзэгъа къыщыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэгъа къыщыщӀумыдзэгъа къыщыщӀимыдзэгъа къыщыщӀэдмыдзэгъа къыщыщӀэвмыдзэгъа къыщыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэн къыщыщӀэбдзэн къыщыщӀидзэн къыщыщӀэддзэн къыщыщӀэвдзэн къыщыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэн къыщыщӀумыдзэн къыщыщӀимыдзэн къыщыщӀэдмыдзэн къыщыщӀэвмыдзэн къыщыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщыщӀэздзэну къыщыщӀэбдзэну къыщыщӀидзэну къыщыщӀэддзэну къыщыщӀэвдзэну къыщыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщыщӀэзмыдзэну къыщыщӀумыдзэну къыщыщӀимыдзэну къыщыщӀэдмыдзэну къыщыщӀэвмыдзэну къыщыщӀамыдзэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэ къыздэщӀэбдзэ къыздэщӀидзэ къыздэщӀэддзэ къыздэщӀэвдзэ къыздэщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэ къыздэщӀумыдзэ къыздэщӀимыдзэ къыздэщӀэдмыдзэ къыздэщӀэвмыдзэ къыздэщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздза къыздэщӀэбдза къыздэщӀидза къыздэщӀэддза къыздэщӀэвдза къыздэщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдза къыздэщӀумыдза къыздэщӀимыдза къыздэщӀэдмыдза къыздэщӀэвмыдза къыздэщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэгъа къыздэщӀэбдзэгъа къыздэщӀидзэгъа къыздэщӀэддзэгъа къыздэщӀэвдзэгъа къыздэщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэгъа къыздэщӀумыдзэгъа къыздэщӀимыдзэгъа къыздэщӀэдмыдзэгъа къыздэщӀэвмыдзэгъа къыздэщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэн къыздэщӀэбдзэн къыздэщӀидзэн къыздэщӀэддзэн къыздэщӀэвдзэн къыздэщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэн къыздэщӀумыдзэн къыздэщӀимыдзэн къыздэщӀэдмыдзэн къыздэщӀэвмыдзэн къыздэщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыздэщӀэздзэну къыздэщӀэбдзэну къыздэщӀидзэну къыздэщӀэддзэну къыздэщӀэвдзэну къыздэщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыздэщӀэзмыдзэну къыздэщӀумыдзэну къыздэщӀимыдзэну къыздэщӀэдмыдзэну къыздэщӀэвмыдзэну къыздэщӀамыдзэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэ къыщӀыщӀэбдзэ къыщӀыщӀидзэ къыщӀыщӀэддзэ къыщӀыщӀэвдзэ къыщӀыщӀадзэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэ къыщӀыщӀумыдзэ къыщӀыщӀимыдзэ къыщӀыщӀэдмыдзэ къыщӀыщӀэвмыдзэ къыщӀыщӀамыдзэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздза къыщӀыщӀэбдза къыщӀыщӀидза къыщӀыщӀэддза къыщӀыщӀэвдза къыщӀыщӀадза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдза къыщӀыщӀумыдза къыщӀыщӀимыдза къыщӀыщӀэдмыдза къыщӀыщӀэвмыдза къыщӀыщӀамыдза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэгъа къыщӀыщӀэбдзэгъа къыщӀыщӀидзэгъа къыщӀыщӀэддзэгъа къыщӀыщӀэвдзэгъа къыщӀыщӀадзэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэгъа къыщӀыщӀумыдзэгъа къыщӀыщӀимыдзэгъа къыщӀыщӀэдмыдзэгъа къыщӀыщӀэвмыдзэгъа къыщӀыщӀамыдзэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэн къыщӀыщӀэбдзэн къыщӀыщӀидзэн къыщӀыщӀэддзэн къыщӀыщӀэвдзэн къыщӀыщӀадзэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэн къыщӀыщӀумыдзэн къыщӀыщӀимыдзэн къыщӀыщӀэдмыдзэн къыщӀыщӀэвмыдзэн къыщӀыщӀамыдзэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ къыщӀыщӀэздзэну къыщӀыщӀэбдзэну къыщӀыщӀидзэну къыщӀыщӀэддзэну къыщӀыщӀэвдзэну къыщӀыщӀадзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀыщӀэзмыдзэну къыщӀыщӀумыдзэну къыщӀыщӀимыдзэну къыщӀыщӀэдмыдзэну къыщӀыщӀэвмыдзэну къыщӀыщӀамыдзэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэу къыщӀэбдзэу къыщӀидзэу къыщӀэддзэу къыщӀэвдзэу къыщӀадзэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэу къыщӀумыдзэу къыщӀимыдзэу къыщӀэдмыдзэу къыщӀэвмыдзэу къыщӀамыдзэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ къыщӀэздзауэ къыщӀэбдзауэ къыщӀидзауэ къыщӀэддзауэ къыщӀэвдзауэ къыщӀадзауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзауэ къыщӀумыдзауэ къыщӀимыдзауэ къыщӀэдмыдзауэ къыщӀэвмыдзауэ къыщӀамыдзауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ къыщӀэздзэурэ къыщӀэбдзэурэ къыщӀидзэурэ къыщӀэддзэурэ къыщӀэвдзэурэ къыщӀадзэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ къыщӀэзмыдзэурэ къыщӀумыдзэурэ къыщӀимыдзэурэ къыщӀэдмыдзэурэ къыщӀэвмыдзэурэ къыщӀамыдзэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- укъыщӀызодзэ къыщӀызодзэ -- фыкъыщӀызодзэ къыщӀызодзэ(хэ)
уэ сыкъыщӀыбодзэ -- къыщӀыбодзэ дыкъыщӀыбодзэ -- къыщӀыбодзэ(хэ)
абы сыкъыщӀедзэ укъыщӀедзэ къыщӀедзэ дыкъыщӀедзэ фыкъыщӀедзэ къыщӀедзэ(хэ)
дэ -- укъыщӀыдодзэ къыщӀыдодзэ -- фыкъыщӀыдодзэ къыщӀыдодзэ(хэ)
фэ сыкъыщӀыводзэ -- къыщӀыводзэ дыкъыщӀыводзэ -- къыщӀыводзэ(хэ)
абыхэм сыкъыщӀадзэ укъыщӀадзэ къыщӀадзэ дыкъыщӀадзэ фыкъыщӀадзэ къыщӀадзэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- укъыщӀэздзэрэ къыщӀэздзэрэ -- фыкъыщӀэздзэрэ къыщӀэздзэ(хэ)рэ
уэ сыкъыщӀэбдзэрэ -- къыщӀэбдзэрэ дыкъыщӀэбдзэрэ -- къыщӀэбдзэ(хэ)рэ
абы сыкъыщӀидзэрэ укъыщӀидзэрэ къыщӀидзэрэ дыкъыщӀидзэрэ фыкъыщӀидзэрэ къыщӀидзэ(хэ)рэ
дэ -- укъыщӀэддзэрэ къыщӀэддзэрэ -- фыкъыщӀэддзэрэ къыщӀэддзэ(хэ)рэ
фэ сыкъыщӀэвдзэрэ -- къыщӀэвдзэрэ дыкъыщӀэвдзэрэ -- къыщӀэвдзэ(хэ)рэ
абыхэм сыкъыщӀадзэрэ укъыщӀадзэрэ къыщӀадзэрэ дыкъыщӀадзэрэ фыкъыщӀадзэрэ къыщӀадзэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]э [дз]эр -- [дз]эхэр
Эргативнэ: [дз]э [дз]эм -- [дз]эхэм
Послеложнэ: [дз]экӀэ [дз]эмкӀэ [дз]эхэкӀэ [дз]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]эуэ [дз]эрауэ [дз]эхэу [дз]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]а [дз]ар -- [дз]ахэр
Эргативнэ: [дз]а [дз]ам -- [дз]ахэм
Послеложнэ: [дз]акӀэ [дз]амкӀэ [дз]ахэкӀэ [дз]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]ауэ [дз]арауэ [дз]ахэу [дз]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]эн [дз]эныр -- [дз]энхэр
Эргативнэ: [дз]эн [дз]эным -- [дз]энхэм
Послеложнэ: [дз]энкӀэ [дз]энымкӀэ [дз]энхэкӀэ [дз]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [дз]эну [дз]энырауэ [дз]энхэу [дз]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дз]эну [дз]энур -- [дз]энухэр
Эргативнэ: [дз]эну [дз]энум -- [дз]энухэм
Послеложнэ: [дз]энукӀэ [дз]энумкӀэ [дз]энухэкӀэ [дз]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дз]энууэ [дз]энурауэ [дз]энухэу [дз]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Бдзыуэ зыщӀыпӀэ щӀэгъэхуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • къыщӏэдзэн: throw, cast, toss sb or sth swh (inside sth), under sth
УРЫСЫБЗЭ
  • къыщӏэдзэн: бросить, кинуть кого-что-л. куда-л. (в помещение), подо что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/къыщӏэдзэн&oldid=5283008"