АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къы- + хэ- + [ху] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къыхэхуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къыхэхуэн
щымыӀэныгъэ:
къыхэмыхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэн
укъыхэхуэн
къыхэхуэн
дыкъыхэхуэн
фыкъыхэхуэн
къыхэхуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэн
укъыхэмыхуэн
къыхэмыхуэн
дыкъыхэмыхуэн
фыкъыхэмыхуэн
къыхэмыхуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къыхэхуэ!
фыкъыхэхуэ!
щымыӀэныгъэ:
укъыхэмыхуэ!
фыкъыхэмыхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхрехуэ
укъыхрехуэ
къыхрехуэ
дыкъыхрехуэ
фыкъыхрехуэ
къыхрехуэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхремыхуэ
укъыхремыхуэ
къыхремыхуэ
дыкъыхремыхуэ
фыкъыхремыхуэ
къыхремыхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхохуэ(р)
укъыхохуэ(р)
къыхохуэ(р)
дыкъыхохуэ(р)
фыкъыхохуэ(р)
къыхохуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэркъым
укъыхэхуэркъым
къыхэхуэркъым
дыкъыхэхуэркъым
фыкъыхэхуэркъым
къыхэхуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэ(р)т
укъыхэхуэ(р)т
къыхэхуэ(р)т
дыкъыхэхуэ(р)т
фыкъыхэхуэ(р)т
къыхэхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэ(р)тэкъым
укъыхэхуэ(р)тэкъым
къыхэхуэ(р)тэкъым
дыкъыхэхуэ(р)тэкъым
фыкъыхэхуэ(р)тэкъым
къыхэхуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуащ
укъыхэхуащ
къыхэхуащ
дыкъыхэхуащ
фыкъыхэхуащ
къыхэхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуакъым
укъыхэхуакъым
къыхэхуакъым
дыкъыхэхуакъым
фыкъыхэхуакъым
къыхэхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуат
укъыхэхуат
къыхэхуат
дыкъыхэхуат
фыкъыхэхуат
къыхэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуатэкъым
укъыхэхуатэкъым
къыхэхуатэкъым
дыкъыхэхуатэкъым
фыкъыхэхуатэкъым
къыхэхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъащ
укъыхэхуэгъащ
къыхэхуэгъащ
дыкъыхэхуэгъащ
фыкъыхэхуэгъащ
къыхэхуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъакъым
укъыхэхуэгъакъым
къыхэхуэгъакъым
дыкъыхэхуэгъакъым
фыкъыхэхуэгъакъым
къыхэхуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъат
укъыхэхуэгъат
къыхэхуэгъат
дыкъыхэхуэгъат
фыкъыхэхуэгъат
къыхэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъатэкъым
укъыхэхуэгъатэкъым
къыхэхуэгъатэкъым
дыкъыхэхуэгъатэкъым
фыкъыхэхуэгъатэкъым
къыхэхуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэщ
укъыхэхуэщ
къыхэхуэщ
дыкъыхэхуэщ
фыкъыхэхуэщ
къыхэхуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэкъым
укъыхэхуэкъым
къыхэхуэкъым
дыкъыхэхуэкъым
фыкъыхэхуэкъым
къыхэхуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэт
укъыхэхуэт
къыхэхуэт
дыкъыхэхуэт
фыкъыхэхуэт
къыхэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэтэкъым
укъыхэхуэтэкъым
къыхэхуэтэкъым
дыкъыхэхуэтэкъым
фыкъыхэхуэтэкъым
къыхэхуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнщ
укъыхэхуэнщ
къыхэхуэнщ
дыкъыхэхуэнщ
фыкъыхэхуэнщ
къыхэхуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнкъым
укъыхэхуэнкъым
къыхэхуэнкъым
дыкъыхэхуэнкъым
фыкъыхэхуэнкъым
къыхэхуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнущ
укъыхэхуэнущ
къыхэхуэнущ
дыкъыхэхуэнущ
фыкъыхэхуэнущ
къыхэхуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнукъым
укъыхэхуэнукъым
къыхэхуэнукъым
дыкъыхэхуэнукъым
фыкъыхэхуэнукъым
къыхэхуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэрэ
укъыхэхуэрэ
къыхэхуэрэ
дыкъыхэхуэрэ
фыкъыхэхуэрэ
къыхэхуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэркъэ
укъыхэхуэркъэ
къыхэхуэркъэ
дыкъыхэхуэркъэ
фыкъыхэхуэркъэ
къыхэхуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэ(р)т
укъыхэхуэ(р)т
къыхэхуэ(р)т
дыкъыхэхуэ(р)т
фыкъыхэхуэ(р)т
къыхэхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэ(р)тэкъэ
укъыхэхуэ(р)тэкъэ
къыхэхуэ(р)тэкъэ
дыкъыхэхуэ(р)тэкъэ
фыкъыхэхуэ(р)тэкъэ
къыхэхуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуа
укъыхэхуа
къыхэхуа
дыкъыхэхуа
фыкъыхэхуа
къыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуакъэ
укъыхэхуакъэ
къыхэхуакъэ
дыкъыхэхуакъэ
фыкъыхэхуакъэ
къыхэхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуат
укъыхэхуат
къыхэхуат
дыкъыхэхуат
фыкъыхэхуат
къыхэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуатэкъэ
укъыхэхуатэкъэ
къыхэхуатэкъэ
дыкъыхэхуатэкъэ
фыкъыхэхуатэкъэ
къыхэхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъа
укъыхэхуэгъа
къыхэхуэгъа
дыкъыхэхуэгъа
фыкъыхэхуэгъа
къыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъакъэ
укъыхэхуэгъакъэ
къыхэхуэгъакъэ
дыкъыхэхуэгъакъэ
фыкъыхэхуэгъакъэ
къыхэхуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъат
укъыхэхуэгъат
къыхэхуэгъат
дыкъыхэхуэгъат
фыкъыхэхуэгъат
къыхэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъатэкъэ
укъыхэхуэгъатэкъэ
къыхэхуэгъатэкъэ
дыкъыхэхуэгъатэкъэ
фыкъыхэхуэгъатэкъэ
къыхэхуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэ
укъыхэхуэ
къыхэхуэ
дыкъыхэхуэ
фыкъыхэхуэ
къыхэхуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэкъэ
укъыхэхуэкъэ
къыхэхуэкъэ
дыкъыхэхуэкъэ
фыкъыхэхуэкъэ
къыхэхуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэт
укъыхэхуэт
къыхэхуэт
дыкъыхэхуэт
фыкъыхэхуэт
къыхэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэтэкъэ
укъыхэхуэтэкъэ
къыхэхуэтэкъэ
дыкъыхэхуэтэкъэ
фыкъыхэхуэтэкъэ
къыхэхуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэн
укъыхэхуэн
къыхэхуэн
дыкъыхэхуэн
фыкъыхэхуэн
къыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнкъэ
укъыхэхуэнкъэ
къыхэхуэнкъэ
дыкъыхэхуэнкъэ
фыкъыхэхуэнкъэ
къыхэхуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэну
укъыхэхуэну
къыхэхуэну
дыкъыхэхуэну
фыкъыхэхуэну
къыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнукъэ
укъыхэхуэнукъэ
къыхэхуэнукъэ
дыкъыхэхуэнукъэ
фыкъыхэхуэнукъэ
къыхэхуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэмэ
укъыхэхуэмэ
къыхэхуэмэ
дыкъыхэхуэмэ
фыкъыхэхуэмэ
къыхэхуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэмэ
укъыхэмыхуэмэ
къыхэмыхуэмэ
дыкъыхэмыхуэмэ
фыкъыхэмыхуэмэ
къыхэмыхуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуамэ
укъыхэхуамэ
къыхэхуамэ
дыкъыхэхуамэ
фыкъыхэхуамэ
къыхэхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуамэ
укъыхэмыхуамэ
къыхэмыхуамэ
дыкъыхэмыхуамэ
фыкъыхэмыхуамэ
мыхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъамэ
укъыхэхуэгъамэ
къыхэхуэгъамэ
дыкъыхэхуэгъамэ
фыкъыхэхуэгъамэ
къыхэхуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэгъамэ
укъыхэмыхуэгъамэ
къыхэмыхуэгъамэ
дыкъыхэмыхуэгъамэ
фыкъыхэмыхуэгъамэ
къыхэмыхуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнмэ
укъыхэхуэнмэ
къыхэхуэнмэ
дыкъыхэхуэнмэ
фыкъыхэхуэнмэ
къыхэхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнмэ
укъыхэмыхуэнмэ
къыхэмыхуэнмэ
дыкъыхэмыхуэнмэ
фыкъыхэмыхуэнмэ
къыхэмыхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнумэ
укъыхэхуэнумэ
къыхэхуэнумэ
дыкъыхэхуэнумэ
фыкъыхэхуэнумэ
къыхэхуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнумэ
укъыхэмыхуэнумэ
къыхэмыхуэнумэ
дыкъыхэмыхуэнумэ
фыкъыхэмыхуэнумэ
къыхэмыхуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэтэмэ
укъыхэхуэтэмэ
къыхэхуэтэмэ
дыкъыхэхуэтэмэ
фыкъыхэхуэтэмэ
къыхэхуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэтэмэ
укъыхэмыхуэтэмэ
къыхэмыхуэтэмэ
дыкъыхэмыхуэтэмэ
фыкъыхэмыхуэтэмэ
къыхэмыхуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуатэмэ
укъыхэхуатэмэ
къыхэхуатэмэ
дыкъыхэхуатэмэ
фыкъыхэхуатэмэ
къыхэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуатэмэ
укъыхэмыхуатэмэ
къыхэмыхуатэмэ
дыкъыхэмыхуатэмэ
фыкъыхэмыхуатэмэ
къыхэмыхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъатэмэ
укъыхэхуэгъатэмэ
къыхэхуэгъатэмэ
дыкъыхэхуэгъатэмэ
фыкъыхэхуэгъатэмэ
къыхэхуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэгъатэмэ
укъыхэмыхуэгъатэмэ
къыхэмыхуэгъатэмэ
дыкъыхэмыхуэгъатэмэ
фыкъыхэмыхуэгъатэмэ
къыхэмыхуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнтэмэ
укъыхэхуэнтэмэ
къыхэхуэнтэмэ
дыкъыхэхуэнтэмэ
фыкъыхэхуэнтэмэ
къыхэхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнтэмэ
укъыхэмыхуэнтэмэ
къыхэмыхуэнтэмэ
дыкъыхэмыхуэнтэмэ
фыкъыхэмыхуэнтэмэ
къыхэмыхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнутэмэ
укъыхэхуэнутэмэ
къыхэхуэнутэмэ
дыкъыхэхуэнутэмэ
фыкъыхэхуэнутэмэ
къыхэхуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнутэмэ
укъыхэмыхуэнутэмэ
къыхэмыхуэнутэмэ
дыкъыхэмыхуэнутэмэ
фыкъыхэмыхуэнутэмэ
къыхэмыхуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнт
укъыхэхуэнт
къыхэхуэнт
дыкъыхэхуэнт
фыкъыхэхуэнт
къыхэхуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнтэкъым
укъыхэхуэнтэкъым
къыхэхуэнтэкъым
дыкъыхэхуэнтэкъым
фыкъыхэхуэнтэкъым
къыхэхуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнут
укъыхэхуэнут
къыхэхуэнут
дыкъыхэхуэнут
фыкъыхэхуэнут
къыхэхуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнутэкъым
укъыхэхуэнутэкъым
къыхэхуэнутэкъым
дыкъыхэхуэнутэкъым
фыкъыхэхуэнутэкъым
къыхэхуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэми
укъыхэхуэми
къыхэхуэми
дыкъыхэхуэми
фыкъыхэхуэми
къыхэхуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэми
укъыхэмыхуэми
къыхэмыхуэми
дыкъыхэмыхуэми
фыкъыхэмыхуэми
къыхэмыхуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуами
укъыхэхуами
къыхэхуами
дыкъыхэхуами
фыкъыхэхуами
къыхэхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуами
укъыхэмыхуами
къыхэмыхуами
дыкъыхэмыхуами
фыкъыхэмыхуами
къыхэмыхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъами
укъыхэхуэгъами
къыхэхуэгъами
дыкъыхэхуэгъами
фыкъыхэхуэгъами
къыхэхуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэгъами
укъыхэмыхуэгъами
къыхэмыхуэгъами
дыкъыхэмыхуэгъами
фыкъыхэмыхуэгъами
къыхэмыхуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнми
укъыхэхуэнми
къыхэхуэнми
дыкъыхэхуэнми
фыкъыхэхуэнми
къыхэхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнми
укъыхэмыхуэнми
къыхэмыхуэнми
дыкъыхэмыхуэнми
фыкъыхэмыхуэнми
къыхэмыхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнуми
укъыхэхуэнуми
къыхэхуэнуми
дыкъыхэхуэнуми
фыкъыхэхуэнуми
къыхэхуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнуми
укъыхэмыхуэнуми
къыхэмыхуэнуми
дыкъыхэмыхуэнуми
фыкъыхэмыхуэнуми
къыхэмыхуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэтэми
укъыхэхуэтэми
къыхэхуэтэми
дыкъыхэхуэтэми
фыкъыхэхуэтэми
къыхэхуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэтэми
укъыхэмыхуэтэми
къыхэмыхуэтэми
дыкъыхэмыхуэтэми
фыкъыхэмыхуэтэми
къыхэмыхуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуатэми
укъыхэхуатэми
къыхэхуатэми
дыкъыхэхуатэми
фыкъыхэхуатэми
къыхэхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуатэми
укъыхэмыхуатэми
къыхэмыхуатэми
дыкъыхэмыхуатэми
фыкъыхэмыхуатэми
къыхэмыхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэгъатэми
укъыхэхуэгъатэми
къыхэхуэгъатэми
дыкъыхэхуэгъатэми
фыкъыхэхуэгъатэми
къыхэхуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэгъатэми
укъыхэмыхуэгъатэми
къыхэмыхуэгъатэми
дыкъыхэмыхуэгъатэми
фыкъыхэмыхуэгъатэми
къыхэмыхуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнтэми
укъыхэхуэнтэми
къыхэхуэнтэми
дыкъыхэхуэнтэми
фыкъыхэхуэнтэми
къыхэхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнтэми
укъыхэмыхуэнтэми
къыхэмыхуэнтэми
дыкъыхэмыхуэнтэми
фыкъыхэмыхуэнтэми
къыхэмыхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуэнутэми
укъыхэхуэнутэми
къыхэхуэнутэми
дыкъыхэхуэнутэми
фыкъыхэхуэнутэми
къыхэхуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуэнутэми
укъыхэмыхуэнутэми
къыхэмыхуэнутэми
дыкъыхэмыхуэнутэми
фыкъыхэмыхуэнутэми
къыхэмыхуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуаи
укъыхэхуаи
къыхэхуаи
дыкъыхэхуаи
фыкъыхэхуаи
къыхэхуаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуакъыми
укъыхэхуакъыми
къыхэхуакъыми
дыкъыхэхуакъыми
фыкъыхэхуакъыми
къыхэхуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуащэрэт
укъыхэхуащэрэт
къыхэхуащэрэт
дыкъыхэхуащэрэт
фыкъыхэхуащэрэт
къыхэхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыхуащэрэт
укъыхэмыхуащэрэт
къыхэмыхуащэрэт
дыкъыхэмыхуащэрэт
фыкъыхэмыхуащэрэт
къыхэмыхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнщ
укъыхэхуагъэнщ
къыхэхуагъэнщ
дыкъыхэхуагъэнщ
фыкъыхэхуагъэнщ
къыхэхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнкъым
укъыхэхуагъэнкъым
къыхэхуагъэнкъым
дыкъыхэхуагъэнкъым
фыкъыхэхуагъэнкъым
къыхэхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнт
укъыхэхуагъэнт
къыхэхуагъэнт
дыкъыхэхуагъэнт
фыкъыхэхуагъэнт
къыхэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнтэкъым
укъыхэхуагъэнтэкъым
къыхэхуагъэнтэкъым
дыкъыхэхуагъэнтэкъым
фыкъыхэхуагъэнтэкъым
къыхэхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэн
укъыхэхуагъэн
къыхэхуагъэн
дыкъыхэхуагъэн
фыкъыхэхуагъэн
къыхэхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнкъэ
укъыхэхуагъэнкъэ
къыхэхуагъэнкъэ
дыкъыхэхуагъэнкъэ
фыкъыхэхуагъэнкъэ
къыхэхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнт
укъыхэхуагъэнт
къыхэхуагъэнт
дыкъыхэхуагъэнт
фыкъыхэхуагъэнт
къыхэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнтэкъэ
укъыхэхуагъэнтэкъэ
къыхэхуагъэнтэкъэ
дыкъыхэхуагъэнтэкъэ
фыкъыхэхуагъэнтэкъэ
къыхэхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнущ
укъыхэхуагъэнущ
къыхэхуагъэнущ
дыкъыхэхуагъэнущ
фыкъыхэхуагъэнущ
къыхэхуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнукъым
укъыхэхуагъэнукъым
къыхэхуагъэнукъым
дыкъыхэхуагъэнукъым
фыкъыхэхуагъэнукъым
къыхэхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнут
укъыхэхуагъэнут
къыхэхуагъэнут
дыкъыхэхуагъэнут
фыкъыхэхуагъэнут
къыхэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнутэкъым
укъыхэхуагъэнутэкъым
къыхэхуагъэнутэкъым
дыкъыхэхуагъэнутэкъым
фыкъыхэхуагъэнутэкъым
къыхэхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэну
укъыхэхуагъэну
къыхэхуагъэну
дыкъыхэхуагъэну
фыкъыхэхуагъэну
къыхэхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнукъэ
укъыхэхуагъэнукъэ
къыхэхуагъэнукъэ
дыкъыхэхуагъэнукъэ
фыкъыхэхуагъэнукъэ
къыхэхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнут
укъыхэхуагъэнут
къыхэхуагъэнут
дыкъыхэхуагъэнут
фыкъыхэхуагъэнут
къыхэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэхуагъэнутэкъэ
укъыхэхуагъэнутэкъэ
къыхэхуагъэнутэкъэ
дыкъыхэхуагъэнутэкъэ
фыкъыхэхуагъэнутэкъэ
къыхэхуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэ
укъыхэхуэ
къыхэхуэ
дыкъыхэхуэ
фыкъыхэхуэ
къыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэ
укъыхэмыхуэ
къыхэмыхуэ
дыкъыхэмыхуэ
фыкъыхэмыхуэ
къыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуа
укъыхэхуа
къыхэхуа
дыкъыхэхуа
фыкъыхэхуа
къыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуа
укъыхэмыхуа
къыхэмыхуа
дыкъыхэмыхуа
фыкъыхэмыхуа
къыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэгъа
укъыхэхуэгъа
къыхэхуэгъа
дыкъыхэхуэгъа
фыкъыхэхуэгъа
къыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэгъа
укъыхэмыхуэгъа
къыхэмыхуэгъа
дыкъыхэмыхуэгъа
фыкъыхэмыхуэгъа
къыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэн
укъыхэхуэн
къыхэхуэн
дыкъыхэхуэн
фыкъыхэхуэн
къыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэн
укъыхэмыхуэн
къыхэмыхуэн
дыкъыхэмыхуэн
фыкъыхэмыхуэн
къыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэну
укъыхэхуэну
къыхэхуэну
дыкъыхэхуэну
фыкъыхэхуэну
къыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэну
укъыхэмыхуэну
къыхэмыхуэну
дыкъыхэмыхуэну
фыкъыхэмыхуэну
къыхэмыхуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэхуэ
укъызэрыхэхуэ
къызэрыхэхуэ
дыкъызэрыхэхуэ
фыкъызэрыхэхуэ
къызэрыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыхуэ
укъызэрыхэмыхуэ
къызэрыхэмыхуэ
дыкъызэрыхэмыхуэ
фыкъызэрыхэмыхуэ
мыкъызэрыхэхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэхуа
укъызэрыхэхуа
къызэрыхэхуа
дыкъызэрыхэхуа
фыкъызэрыхэхуа
къызэрыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыхуа
укъызэрыхэмыхуа
къызэрыхэмыхуа
дыкъызэрыхэмыхуа
фыкъызэрыхэмыхуа
къызэрыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэхуэгъа
укъызэрыхэхуэгъа
къызэрыхэхуэгъа
дыкъызэрыхэхуэгъа
фыкъызэрыхэхуэгъа
къызэрыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыхуэгъа
укъызэрыхэмыхуэгъа
къызэрыхэмыхуэгъа
дыкъызэрыхэмыхуэгъа
фыкъызэрыхэмыхуэгъа
къызэрыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэхуэн
укъызэрыхэхуэн
къызэрыхэхуэн
дыкъызэрыхэхуэн
фыкъызэрыхэхуэн
къызэрыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыхуэн
укъызэрыхэмыхуэн
къызэрыхэмыхуэн
дыкъызэрыхэмыхуэн
фыкъызэрыхэмыхуэн
къызэрыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэхуэну
укъызэрыхэхуэну
къызэрыхэхуэну
дыкъызэрыхэхуэну
фыкъызэрыхэхуэну
къызэрыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыхуэну
укъызэрыхэмыхуэну
къызэрыхэмыхуэну
дыкъызэрыхэмыхуэну
фыкъызэрыхэмыхуэну
къызэрыхэмыхуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэхуэ
укъыщыхэхуэ
къыщыхэхуэ
дыкъыщыхэхуэ
фыкъыщыхэхуэ
къыщыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыхуэ
укъыщыхэмыхуэ
къыщыхэмыхуэ
дыкъыщыхэмыхуэ
фыкъыщыхэмыхуэ
къыщыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэхуа
укъыщыхэхуа
къыщыхэхуа
дыкъыщыхэхуа
фыкъыщыхэхуа
къыщыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыхуа
укъыщыхэмыхуа
къыщыхэмыхуа
дыкъыщыхэмыхуа
фыкъыщыхэмыхуа
къыщыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэхуэгъа
укъыщыхэхуэгъа
къыщыхэхуэгъа
дыкъыщыхэхуэгъа
фыкъыщыхэхуэгъа
къыщыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыхуэгъа
укъыщыхэмыхуэгъа
къыщыхэмыхуэгъа
дыкъыщыхэмыхуэгъа
фыкъыщыхэмыхуэгъа
къыщыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэхуэн
укъыщыхэхуэн
къыщыхэхуэн
дыкъыщыхэхуэн
фыкъыщыхэхуэн
къыщыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыхуэн
укъыщыхэмыхуэн
къыщыхэмыхуэн
дыкъыщыхэмыхуэн
фыкъыщыхэмыхуэн
къыщыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэхуэну
укъыщыхэхуэну
къыщыхэхуэну
дыкъыщыхэхуэну
фыкъыщыхэхуэну
къыщыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыхуэну
укъыщыхэмыхуэну
къыщыхэмыхуэну
дыкъыщыхэмыхуэну
фыкъыщыхэмыхуэну
къыщыхэмыхуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэхуэ
укъыздыхэхуэ
къыздыхэхуэ
дыкъыздыхэхуэ
фыкъыздыхэхуэ
къыздыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыхуэ
укъыздыхэмыхуэ
къыздыхэмыхуэ
дыкъыздыхэмыхуэ
фыкъыздыхэмыхуэ
къыздыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэхуа
укъыздыхэхуа
къыздыхэхуа
дыкъыздыхэхуа
фыкъыздыхэхуа
къыздыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыхуа
укъыздыхэмыхуа
къыздыхэмыхуа
дыкъыздыхэмыхуа
фыкъыздыхэмыхуа
къыздыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэхуэгъа
укъыздыхэхуэгъа
къыздыхэхуэгъа
дыкъыздыхэхуэгъа
фыкъыздыхэхуэгъа
къыздыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыхуэгъа
укъыздыхэмыхуэгъа
къыздыхэмыхуэгъа
дыкъыздыхэмыхуэгъа
фыкъыздыхэмыхуэгъа
къыздыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэхуэн
укъыздыхэхуэн
къыздыхэхуэн
дыкъыздыхэхуэн
фыкъыздыхэхуэн
къыздыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыхуэн
укъыздыхэмыхуэн
къыздыхэмыхуэн
дыкъыздыхэмыхуэн
фыкъыздыхэмыхуэн
къыздыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэхуэну
укъыздыхэхуэну
къыздыхэхуэну
дыкъыздыхэхуэну
фыкъыздыхэхуэну
къыздыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыхуэну
укъыздыхэмыхуэну
къыздыхэмыхуэну
дыкъыздыхэмыхуэну
фыкъыздыхэмыхуэну
къыздыхэмыхуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэхуэ
укъыщӀыхэхуэ
къыщӀыхэхуэ
дыкъыщӀыхэхуэ
фыкъыщӀыхэхуэ
къыщӀыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыхуэ
укъыщӀыхэмыхуэ
къыщӀыхэмыхуэ
дыкъыщӀыхэмыхуэ
фыкъыщӀыхэмыхуэ
къыщӀыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэхуа
укъыщӀыхэхуа
къыщӀыхэхуа
дыкъыщӀыхэхуа
фыкъыщӀыхэхуа
къыщӀыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыхуа
укъыщӀыхэмыхуа
къыщӀыхэмыхуа
дыкъыщӀыхэмыхуа
фыкъыщӀыхэмыхуа
къыщӀыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэхуэгъа
укъыщӀыхэхуэгъа
къыщӀыхэхуэгъа
дыкъыщӀыхэхуэгъа
фыкъыщӀыхэхуэгъа
къыщӀыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыхуэгъа
укъыщӀыхэмыхуэгъа
къыщӀыхэмыхуэгъа
дыкъыщӀыхэмыхуэгъа
фыкъыщӀыхэмыхуэгъа
къыщӀыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэхуэн
укъыщӀыхэхуэн
къыщӀыхэхуэн
дыкъыщӀыхэхуэн
фыкъыщӀыхэхуэн
къыщӀыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыхуэн
укъыщӀыхэмыхуэн
къыщӀыхэмыхуэн
дыкъыщӀыхэмыхуэн
фыкъыщӀыхэмыхуэн
къыщӀыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэхуэну
укъыщӀыхэхуэну
къыщӀыхэхуэну
дыкъыщӀыхэхуэну
фыкъыщӀыхэхуэну
къыщӀыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыхуэну
укъыщӀыхэмыхуэну
къыщӀыхэмыхуэну
дыкъыщӀыхэмыхуэну
фыкъыщӀыхэмыхуэну
къыщӀыхэмыхуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэу
укъыхэхуэу
къыхэхуэу
дыкъыхэхуэу
фыкъыхэхуэу
къыхэхуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэу
укъыхэмыхуэу
къыхэмыхуэу
дыкъыхэмыхуэу
фыкъыхэмыхуэу
къыхэмыхуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуауэ
укъыхэхуауэ
къыхэхуауэ
дыкъыхэхуауэ
фыкъыхэхуауэ
къыхэхуауэ / къыхэхуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуауэ
укъыхэмыхуауэ
къыхэмыхуауэ
дыкъыхэмыхуауэ
фыкъыхэмыхуауэ
къыхэмыхуауэ(хэ) / къыхэмыхуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъыхэхуэурэ
укъыхэхуэурэ
къыхэхуэурэ
дыкъыхэхуэурэ
фыкъыхэхуэурэ
къыхэхуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыхуэурэ
укъыхэмыхуэурэ
къыхэмыхуэурэ
дыкъыхэмыхуэурэ
фыкъыхэмыхуэурэ
къыхэмыхуэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыкъыпхохуэ
сыкъыхохуэ
--
сыкъыфхохуэ
сыкъахохуэ
уэ
укъысхохуэ
--
укъыхохуэ
укъытхохуэ
--
укъахохуэ
ар
къысхохуэ
къыпхохуэ
къыхохуэ
къытхохуэ
къыфхохуэ
къахохуэ
дэ
--
дыкъыпхохуэ
дыкъыхохуэ
--
дыкъыфхохуэ
дыкъахохуэ
фэ
фыкъысхохуэ
--
фыкъыхохуэ
фыткъыхохуэ
--
фыкъахохуэ
ахэр
къысхохуэ(хэ)
къыпхохуэ(хэ)
къыхохуэ(хэ)
къытхохуэ(хэ)
къыфхохуэ(хэ)
къахохуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]э
[ху]эр
--
[ху]эхэр
Эргативнэ:
[ху]э
[ху]эм
--
[ху]эхэм
Послеложнэ:
[ху]экӀэ
[ху]эмкӀэ
[ху]эхэкӀэ
[ху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]эуэ
[ху]эрауэ
[ху]эхэу
[ху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]а
[ху]ар
--
[ху]ахэр
Эргативнэ:
[ху]а
[ху]ам
--
[ху]ахэм
Послеложнэ:
[ху]акӀэ
[ху]амкӀэ
[ху]ахэкӀэ
[ху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]ауэ
[ху]арауэ
[ху]ахэу
[ху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эн
[ху]эныр
--
[ху]энхэр
Эргативнэ:
[ху]эн
[ху]эным
--
[ху]энхэм
Послеложнэ:
[ху]энкӀэ
[ху]энымкӀэ
[ху]энхэкӀэ
[ху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ху]эну
[ху]энырауэ
[ху]энхэу
[ху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эну
[ху]энур
--
[ху]энухэр
Эргативнэ:
[ху]эну
[ху]энум
--
[ху]энухэм
Послеложнэ:
[ху]энукӀэ
[ху]энумкӀэ
[ху]энухэкӀэ
[ху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]энууэ
[ху]энурауэ
[ху]энухэу
[ху]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
КъыхэукӀуриен, къыхэджэлэн, къехуэхыу зыщӀыпӀэ хэлъ хъун.
Къыхэлъэдэн.
Къыпхуэзэн, урихьэлӀэн, зыгуэрхэм яхэту.
ЩАПХЪЭХЭР
Гуп-гупурэ къакӀуэ шухэр нэхъыбэу адыгэ фащэкӀэ хуэпат, ауэ зауэлӀ фащэр къыхуэт щымыӀэу зыщыгъ закъуэтӀакъуи къыхэхуэрт. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Удзым къыхэхуэн.
Урыху Тэрч къыхохуэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къыхэхуэн: 1. fall into sth 2. fall into (a river, etc.) 3. meet, get caught
Удзым къыхэхуэн: fall down in the grass
Урыху Тэрч къыхохуэ: the Urukh River falls into the Terek.
УРЫСЫБЗЭ
къыхэхуэн: 1. упасть во что-л. 2. впадать (о реке и т.п.) 3. встречаться, попадаться
Удзым къыхэхуэн: упасть в траву.
Урыху Тэрч къыхохуэ: река Урух впадает в Терек.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къы- + хэ- + [ху] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "къыхэхуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къыхэхуэн
щымыӀэныгъэ:
къыхэмыхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэн
къыхэпхуэн
къыхихуэн
къыхэтхуэн
къыхэфхуэн
къыхахуэн
щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэн
къыхыумыхуэн
къыхимыхуэн
къыхэдмыхуэн
къыхэвмыхуэн
къыхамыхуэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къыхэхуэ!
къыхэфхуэ!
щымыӀэныгъэ:
къыхыумыхуэ!
къыхэвмыхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыкъыхрехуэ
укъыхрехуэ
къыхрехуэ
дыкъыхрехуэ
фыкъыхрехуэ
къыхрехуэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхремыхуэ
укъыхремыхуэ
къыхремыхуэ
дыкъыхремыхуэ
фыкъыхремыхуэ
къыхремыхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхызохуэ(р)
къыхыбохуэ(р)
къыхехуэ(р)
къыхыдохуэ(р)
къыхывохуэ(р)
къыхахуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэркъым
къыхэпхуэркъым
къыхихуэркъым
къыхэтхуэркъым
къыхэфхуэркъым
къыхахуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэрт
къыхэпхуэрт
къыхихуэрт
къыхэтхуэрт
къыхэфхуэрт
къыхахуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэртэкъым
къыхэпхуэртэкъым
къыхихуэртэкъым
къыхэтхуэртэкъым
къыхэфхуэртэкъым
къыхахуэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуащ
къыхэпхуащ
къыхихуащ
къыхэтхуащ
къыхэфхуащ
къыхахуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуакъым
къыхэпхуакъым
къыхихуакъым
къыхэтхуакъым
къыхэфхуакъым
къыхахуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуат
къыхэпхуат
къыхихуат
къыхэтхуат
къыхэфхуат
къыхахуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуатэкъым
къыхэпхуатэкъым
къыхихуатэкъым
къыхэтхуатэкъым
къыхэфхуатэкъым
къыхахуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъащ
къыхэпхуэгъащ
къыхихуэгъащ
къыхэтхуэгъащ
къыхэфхуэгъащ
къыхахуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъакъым
къыхэпхуэгъакъым
къыхихуэгъакъым
къыхэтхуэгъакъым
къыхэфхуэгъакъым
къыхахуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъат
къыхэпхуэгъат
къыхихуэгъат
къыхэтхуэгъат
къыхэфхуэгъат
къыхахуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъатэкъым
къыхэпхуэгъатэкъым
къыхихуэгъатэкъым
къыхэтхуэгъатэкъым
къыхэфхуэгъатэкъым
къыхахуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэщ
къыхэпхуэщ
къыхихуэщ
къыхэтхуэщ
къыхэфхуэщ
къыхахуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэкъым
къыхэпхуэкъым
къыхихуэкъым
къыхэтхуэкъым
къыхэфхуэкъым
къыхахуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэт
къыхэпхуэт
къыхихуэт
къыхэтхуэт
къыхэфхуэт
къыхахуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэтэкъым
къыхэпхуэтэкъым
къыхихуэтэкъым
къыхэтхуэтэкъым
къыхэфхуэтэкъым
къыхахуэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнщ
къыхэпхуэнщ
къыхихуэнщ
къыхэтхуэнщ
къыхэфхуэнщ
къыхахуэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнкъым
къыхэпхуэнкъым
къыхихуэнкъым
къыхэтхуэнкъым
къыхэфхуэнкъым
къыхахуэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнущ
къыхэпхуэнущ
къыхихуэнущ
къыхэтхуэнущ
къыхэфхуэнущ
къыхахуэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнукъым
къыхэпхуэнукъым
къыхихуэнукъым
къыхэтхуэнукъым
къыхэфхуэнукъым
къыхахуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэрэ
къыхэпхуэрэ
къыхихуэрэ
къыхэтхуэрэ
къыхэфхуэрэ
къыхахуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэркъэ
къыхэпхуэркъэ
къыхихуэркъэ
къыхэтхуэркъэ
къыхэфхуэркъэ
къыхахуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэрт
къыхэпхуэрт
къыхихуэрт
къыхэтхуэрт
къыхэфхуэрт
къыхахуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэртэкъэ
къыхэпхуэртэкъэ
къыхихуэртэкъэ
къыхэтхуэртэкъэ
къыхэфхуэртэкъэ
къыхахуэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуа
къыхэпхуа
къыхихуа
къыхэтхуа
къыхэфхуа
къыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуакъэ
къыхэпхуакъэ
къыхихуакъэ
къыхэтхуакъэ
къыхэфхуакъэ
къыхахуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуат
къыхэпхуат
къыхихуат
къыхэтхуат
къыхэфхуат
къыхахуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуатэкъэ
къыхэпхуатэкъэ
къыхихуатэкъэ
къыхэтхуатэкъэ
къыхэфхуатэкъэ
къыхахуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъа
къыхэпхуэгъа
къыхихуэгъа
къыхэтхуэгъа
къыхэфхуэгъа
къыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
къыхэсхуэгъакъэ
къыхэпхуэгъакъэ
къыхихуэгъакъэ
къыхэтхуэгъакъэ
къыхэфхуэгъакъэ
къыхахуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъат
къыхэпхуэгъат
къыхихуэгъат
къыхэтхуэгъат
къыхэфхуэгъат
къыхахуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъатэкъэ
къыхэпхуэгъатэкъэ
къыхихуэгъатэкъэ
къыхэтхуэгъатэкъэ
къыхэфхуэгъатэкъэ
къыхахуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэ
къыхэпхуэ
къыхихуэ
къыхэтхуэ
къыхэфхуэ
къыхахуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэкъэ
къыхэпхуэкъэ
къыхихуэкъэ
къыхэтхуэкъэ
къыхэфхуэкъэ
къыхахуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэт
къыхэпхуэт
къыхихуэт
къыхэтхуэт
къыхэфхуэт
къыхахуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэтэкъэ
къыхэпхуэтэкъэ
къыхихуэтэкъэ
къыхэтхуэтэкъэ
къыхэфхуэтэкъэ
къыхахуэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэн
къыхэпхуэн
къыхихуэн
къыхэтхуэн
къыхэфхуэн
къыхахуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнкъэ
къыхэпхуэнкъэ
къыхихуэнкъэ
къыхэтхуэнкъэ
къыхэфхуэнкъэ
къыхахуэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэну
къыхэпхуэну
къыхихуэну
къыхэтхуэну
къыхэфхуэну
къыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнукъэ
къыхэпхуэнукъэ
къыхихуэнукъэ
къыхэтхуэнукъэ
къыхэфхуэнукъэ
къыхахуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэмэ
къыхэпхуэмэ
къыхихуэмэ
къыхэтхуэмэ
къыхэфхуэмэ
къыхахуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэмэ
къыхыумыхуэмэ
къыхимыхуэмэ
къыхэдмыхуэмэ
къыхэвмыхуэмэ
къыхамыхуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуамэ
къыхэпхуамэ
къыхихуамэ
къыхэтхуамэ
къыхэфхуамэ
къыхахуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуамэ
къыхыумыхуамэ
къыхимыхуамэ
къыхэдмыхуамэ
къыхэвмыхуамэ
къыхамыхуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъамэ
къыхэпхуэгъамэ
къыхихуэгъамэ
къыхэтхуэгъамэ
къыхэфхуэгъамэ
къыхахуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэгъамэ
къыхыумыхуэгъамэ
къыхимыхуэгъамэ
къыхэдмыхуэгъамэ
къыхэвмыхуэгъамэ
къыхамыхуэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнмэ
къыхэпхуэнмэ
къыхихуэнмэ
къыхэтхуэнмэ
къыхэфхуэнмэ
къыхахуэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнмэ
къыхыумыхуэнмэ
къыхимыхуэнмэ
къыхэдмыхуэнмэ
къыхэвмыхуэнмэ
къыхамыхуэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнумэ
къыхэпхуэнумэ
къыхихуэнумэ
къыхэтхуэнумэ
къыхэфхуэнумэ
къыхахуэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнумэ
къыхыумыхуэнумэ
къыхимыхуэнумэ
къыхэдмыхуэнумэ
къыхэвмыхуэнумэ
къыхамыхуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэтэмэ
къыхэпхуэтэмэ
къыхихуэтэмэ
къыхэтхуэтэмэ
къыхэфхуэтэмэ
къыхахуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэтэмэ
къыхыумыхуэтэмэ
къыхимыхуэтэмэ
къыхэдмыхуэтэмэ
къыхэвмыхуэтэмэ
къыхамыхуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуатэмэ
къыхэпхуатэмэ
къыхихуатэмэ
къыхэтхуатэмэ
къыхэфхуатэмэ
къыхахуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуатэмэ
къыхыумыхуатэмэ
къыхимыхуатэмэ
къыхэдмыхуатэмэ
къыхэвмыхуатэмэ
къыхамыхуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъатэмэ
къыхэпхуэгъатэмэ
къыхихуэгъатэмэ
къыхэтхуэгъатэмэ
къыхэфхуэгъатэмэ
къыхахуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэгъатэмэ
къыхыумыхуэгъатэмэ
къыхимыхуэгъатэмэ
къыхэдмыхуэгъатэмэ
къыхэвмыхуэгъатэмэ
къыхамыхуэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнтэмэ
къыхэпхуэнтэмэ
къыхихуэнтэмэ
къыхэтхуэнтэмэ
къыхэфхуэнтэмэ
къыхахуэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнтэмэ
къыхыумыхуэнтэмэ
къыхимыхуэнтэмэ
къыхэдмыхуэнтэмэ
къыхэвмыхуэнтэмэ
къыхамыхуэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнутэмэ
къыхэпхуэнутэмэ
къыхихуэнутэмэ
къыхэтхуэнутэмэ
къыхэфхуэнутэмэ
къыхахуэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнутэмэ
къыхыумыхуэнутэмэ
къыхимыхуэнутэмэ
къыхэдмыхуэнутэмэ
къыхэвмыхуэнутэмэ
къыхамыхуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнт
къыхэпхуэнт
къыхихуэнт
къыхэтхуэнт
къыхэфхуэнт
къыхахуэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнтэкъым
къыхэпхуэнтэкъым
къыхихуэнтэкъым
къыхэтхуэнтэкъым
къыхэфхуэнтэкъым
къыхахуэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнут
къыхэпхуэнут
къыхихуэнут
къыхэтхуэнут
къыхэфхуэнут
къыхахуэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнутэкъым
къыхэпхуэнутэкъым
къыхихуэнутэкъым
къыхэтхуэнутэкъым
къыхэфхуэнутэкъым
къыхахуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэми
къыхэпхуэми
къыхихуэми
къыхэтхуэми
къыхэфхуэми
къыхахуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэми
къыхыумыхуэми
къыхимыхуэми
къыхэдмыхуэми
къыхэвмыхуэми
къыхамыхуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуами
къыхэпхуами
къыхихуами
къыхэтхуами
къыхэфхуами
къыхахуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуами
къыхыумыхуами
къыхимыхуами
къыхэдмыхуами
къыхэвмыхуами
къыхамыхуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъами
къыхэпхуэгъами
къыхихуэгъами
къыхэтхуэгъами
къыхэфхуэгъами
къыхахуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэгъами
къыхыумыхуэгъами
къыхимыхуэгъами
къыхэдмыхуэгъами
къыхэвмыхуэгъами
къыхамыхуэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнми
къыхэпхуэнми
къыхихуэнми
къыхэтхуэнми
къыхэфхуэнми
къыхахуэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнми
къыхыумыхуэнми
къыхимыхуэнми
къыхэдмыхуэнми
къыхэвмыхуэнми
къыхамыхуэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнуми
къыхэпхуэнуми
къыхихуэнуми
къыхэтхуэнуми
къыхэфхуэнуми
къыхахуэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнуми
къыхыумыхуэнуми
къыхимыхуэнуми
къыхэдмыхуэнуми
къыхэвмыхуэнуми
къыхамыхуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэтэми
къыхэпхуэтэми
къыхихуэтэми
къыхэтхуэтэми
къыхэфхуэтэми
къыхахуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэтэми
къыхыумыхуэтэми
къыхимыхуэтэми
къыхэдмыхуэтэми
къыхэвмыхуэтэми
къыхамыхуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуатэми
къыхэпхуатэми
къыхихуатэми
къыхэтхуатэми
къыхэфхуатэми
къыхахуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуатэми
къыхыумыхуатэми
къыхимыхуатэми
къыхэдмыхуатэми
къыхэвмыхуатэми
къыхамыхуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэгъатэми
къыхэпхуэгъатэми
къыхихуэгъатэми
къыхэтхуэгъатэми
къыхэфхуэгъатэми
къыхахуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэгъатэми
къыхыумыхуэгъатэми
къыхимыхуэгъатэми
къыхэдмыхуэгъатэми
къыхэвмыхуэгъатэми
къыхамыхуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнтэми
къыхэпхуэнтэми
къыхихуэнтэми
къыхэтхуэнтэми
къыхэфхуэнтэми
къыхахуэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнтэми
къыхыумыхуэнтэми
къыхимыхуэнтэми
къыхэдмыхуэнтэми
къыхэвмыхуэнтэми
къыхамыхуэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къыхэсхуэнутэми
къыхэпхуэнутэми
къыхихуэнутэми
къыхэтхуэнутэми
къыхэфхуэнутэми
къыхахуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуэнутэми
къыхыумыхуэнутэми
къыхимыхуэнутэми
къыхэдмыхуэнутэми
къыхэвмыхуэнутэми
къыхамыхуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къыхэсхуаи
къыхэпхуаи
къыхихуаи
къыхэтхуаи
къыхэфхуаи
къыхахуаи
щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуакъыми
къыхэпхуакъыми
къыхихуакъыми
къыхэтхуакъыми
къыхэфхуакъыми
къыхахуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къыхэсхуащэрэт
къыхэпхуащэрэт
къыхихуащэрэт
къыхэтхуащэрэт
къыхэфхуащэрэт
къыхахуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
къыхэзмыхуащэрэт
къыхыумыхуащэрэт
къыхимыхуащэрэт
къыхэдмыхуащэрэт
къыхэвмыхуащэрэт
къыхамыхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнщ
къыхэпхуагъэнщ
къыхихуагъэнщ
къыхэтхуагъэнщ
къыхэфхуагъэнщ
къыхахуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнкъым
къыхэпхуагъэнкъым
къыхихуагъэнкъым
къыхэтхуагъэнкъым
къыхэфхуагъэнкъым
къыхахуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнт
къыхэпхуагъэнт
къыхихуагъэнт
къыхэтхуагъэнт
къыхэфхуагъэнт
къыхахуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнтэкъым
къыхэпхуагъэнтэкъым
къыхихуагъэнтэкъым
къыхэтхуагъэнтэкъым
къыхэфхуагъэнтэкъым
къыхахуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэн
къыхэпхуагъэн
къыхихуагъэн
къыхэтхуагъэн
къыхэфхуагъэн
къыхахуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнкъэ
къыхэпхуагъэнкъэ
къыхихуагъэнкъэ
къыхэтхуагъэнкъэ
къыхэфхуагъэнкъэ
къыхахуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнт
къыхэпхуагъэнт
къыхихуагъэнт
къыхэтхуагъэнт
къыхэфхуагъэнт
къыхахуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнтэкъэ
къыхэпхуагъэнтэкъэ
къыхихуагъэнтэкъэ
къыхэтхуагъэнтэкъэ
къыхэфхуагъэнтэкъэ
къыхахуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнущ
къыхэпхуагъэнущ
къыхихуагъэнущ
къыхэтхуагъэнущ
къыхэфхуагъэнущ
къыхахуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнукъым
къыхэпхуагъэнукъым
къыхихуагъэнукъым
къыхэтхуагъэнукъым
къыхэфхуагъэнукъым
къыхахуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнут
къыхэпхуагъэнут
къыхихуагъэнут
къыхэтхуагъэнут
къыхэфхуагъэнут
къыхахуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнутэкъым
къыхэпхуагъэнутэкъым
къыхихуагъэнутэкъым
къыхэтхуагъэнутэкъым
къыхэфхуагъэнутэкъым
къыхахуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэну
къыхэпхуагъэну
къыхихуагъэну
къыхэтхуагъэну
къыхэфхуагъэну
къыхахуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнукъэ
къыхэпхуагъэнукъэ
къыхихуагъэнукъэ
къыхэтхуагъэнукъэ
къыхэфхуагъэнукъэ
къыхахуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнут
къыхэпхуагъэнут
къыхихуагъэнут
къыхэтхуагъэнут
къыхэфхуагъэнут
къыхахуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къыхэсхуагъэнутэкъэ
къыхэпхуагъэнутэкъэ
къыхихуагъэнутэкъэ
къыхэтхуагъэнутэкъэ
къыхэфхуагъэнутэкъэ
къыхахуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыхэзыхуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзымыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэзыхуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзымыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэзыхуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзымыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэзыхуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзымыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэзыхуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзымыхуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэ
къыхэпхуэ
къыхихуэ
къыхэтхуэ
къыхэфхуэ
къыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэ
къыхыумыхуэ
къыхимыхуэ
къыхэдмыхуэ
къыхэвмыхуэ
къыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуа
къыхэпхуа
къыхихуа
къыхэтхуа
къыхэфхуа
къыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуа
къыхыумыхуа
къыхимыхуа
къыхэдмыхуа
къыхэвмыхуа
къыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэгъа
къыхэпхуэгъа
къыхихуэгъа
къыхэтхуэгъа
къыхэфхуэгъа
къыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэгъа
къыхыумыхуэгъа
къыхимыхуэгъа
къыхэдмыхуэгъа
къыхэвмыхуэгъа
къыхамыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэн
къыхэпхуэн
къыхихуэн
къыхэтхуэн
къыхэфхуэн
къыхахуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэн
къыхыумыхуэн
къыхимыхуэн
къыхэдмыхуэн
къыхэвмыхуэн
къыхамыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэну
къыхэпхуэну
къыхихуэну
къыхэтхуэну
къыхэфхуэну
къыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэну
къыхыумыхуэну
къыхимыхуэну
къыхэдмыхуэну
къыхэвмыхуэну
къыхамыхуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыхэхуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэмыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэхуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэмыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэхуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэмыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэхуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэмыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къыхэхуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэмыхуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къызэрыхэсхуэ
къызэрыхэпхуэ
къызэрыхихуэ
къызэрыхэтхуэ
къызэрыхэфхуэ
къызэрыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрыхэзмыхуэ
къызэрыхыумыхуэ
къызэрыхимыхуэ
къызэрыхэдмыхуэ
къызэрыхэвмыхуэ
къызэрыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къызэрыхэсхуа
къызэрыхэпхуа
къызэрыхихуа
къызэрыхэтхуа
къызэрыхэфхуа
къызэрыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрыхэзмыхуа
къызэрыхыумыхуа
къызэрыхимыхуа
къызэрыхэдмыхуа
къызэрыхэвмыхуа
къызэрыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къызэрыхэсхуэгъа
къызэрыхэпхуэгъа
къызэрыхихуэгъа
къызэрыхэтхуэгъа
къызэрыхэфхуэгъа
къызэрыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрыхэзмыхуэгъа
къызэрыхыумыхуэгъа
къызэрыхимыхуэгъа
къызэрыхэдмыхуэгъа
къызэрыхэвмыхуэгъа
къызэрыхамыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къызэрыхэсхуэн
къызэрыхэпхуэн
къызэрыхихуэн
къызэрыхэтхуэн
къызэрыхэфхуэн
къызэрыхахуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрыхэзмыхуэн
къызэрыхыумыхуэн
къызэрыхимыхуэн
къызэрыхэдмыхуэн
къызэрыхэвмыхуэн
къызэрыхамыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къызэрыхэсхуэну
къызэрыхэпхуэну
къызэрыхихуэну
къызэрыхэтхуэну
къызэрыхэфхуэну
къызэрыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрыхэзмыхуэну
къызэрыхыумыхуэну
къызэрыхимыхуэну
къызэрыхэдмыхуэну
къызэрыхэвмыхуэну
къызэрыхамыхуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыщыхэсхуэ
къыщыхэпхуэ
къыщыхихуэ
къыщыхэтхуэ
къыщыхэфхуэ
къыщыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыщыхэзмыхуэ
къыщыхыумыхуэ
къыщыхимыхуэ
къыщыхэдмыхуэ
къыщыхэвмыхуэ
къыщыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщыхэсхуа
къыщыхэпхуа
къыщыхихуа
къыщыхэтхуа
къыщыхэфхуа
къыщыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщыхэзмыхуа
къыщыхыумыхуа
къыщыхимыхуа
къыщыхэдмыхуа
къыщыхэвмыхуа
къыщыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщыхэсхуэгъа
къыщыхэпхуэгъа
къыщыхихуэгъа
къыщыхэтхуэгъа
къыщыхэфхуэгъа
къыщыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщыхэзмыхуэгъа
къыщыхыумыхуэгъа
къыщыхимыхуэгъа
къыщыхэдмыхуэгъа
къыщыхэвмыхуэгъа
къыщыхамыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщыхэсхуэн
къыщыхэпхуэн
къыщыхихуэн
къыщыхэтхуэн
къыщыхэфхуэн
къыщыхахуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщыхэзмыхуэн
къыщыхыумыхуэн
къыщыхимыхуэн
къыщыхэдмыхуэн
къыщыхэвмыхуэн
къыщыхамыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщыхэсхуэну
къыщыхэпхуэну
къыщыхихуэну
къыщыхэтхуэну
къыщыхэфхуэну
къыщыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщыхэзмыхуэну
къыщыхыумыхуэну
къыщыхимыхуэну
къыщыхэдмыхуэну
къыщыхэвмыхуэну
къыщыхамыхуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыздыхэсхуэ
къыздыхэпхуэ
къыздыхихуэ
къыздыхэтхуэ
къыздыхэфхуэ
къыздыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыздыхэзмыхуэ
къыздыхыумыхуэ
къыздыхимыхуэ
къыздыхэдмыхуэ
къыздыхэвмыхуэ
къыздыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыздыхэсхуа
къыздыхэпхуа
къыздыхихуа
къыздыхэтхуа
къыздыхэфхуа
къыздыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыздыхэзмыхуа
къыздыхыумыхуа
къыздыхимыхуа
къыздыхэдмыхуа
къыздыхэвмыхуа
къыздыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыздыхэсхуэгъа
къыздыхэпхуэгъа
къыздыхихуэгъа
къыздыхэтхуэгъа
къыздыхэфхуэгъа
къыздыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыздыхэзмыхуэгъа
къыздыхыумыхуэгъа
къыздыхимыхуэгъа
къыздыхэдмыхуэгъа
къыздыхэвмыхуэгъа
къыздыхамыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыздыхэсхуэн
къыздыхэпхуэн
къыздыхихуэн
къыздыхэтхуэн
къыздыхэфхуэн
къыздыхахуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыздыхэзмыхуэн
къыздыхыумыхуэн
къыздыхимыхуэн
къыздыхэдмыхуэн
къыздыхэвмыхуэн
къыздыхамыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыздыхэсхуэну
къыздыхэпхуэну
къыздыхихуэну
къыздыхэтхуэну
къыздыхэфхуэну
къыздыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыздыхэзмыхуэну
къыздыхыумыхуэну
къыздыхимыхуэну
къыздыхэдмыхуэну
къыздыхэвмыхуэну
къыздыхамыхуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀыхэсхуэ
къыщӀыхэпхуэ
къыщӀыхихуэ
къыщӀыхэтхуэ
къыщӀыхэфхуэ
къыщӀыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀыхэзмыхуэ
къыщӀыхыумыхуэ
къыщӀыхимыхуэ
къыщӀыхэдмыхуэ
къыщӀыхэвмыхуэ
къыщӀыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀыхэсхуа
къыщӀыхэпхуа
къыщӀыхихуа
къыщӀыхэтхуа
къыщӀыхэфхуа
къыщӀыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀыхэзмыхуа
къыщӀыхыумыхуа
къыщӀыхимыхуа
къыщӀыхэдмыхуа
къыщӀыхэвмыхуа
къыщӀыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀыхэсхуэгъа
къыщӀыхэпхуэгъа
къыщӀыхихуэгъа
къыщӀыхэтхуэгъа
къыщӀыхэфхуэгъа
къыщӀыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀыхэзмыхуэгъа
къыщӀыхыумыхуэгъа
къыщӀыхимыхуэгъа
къыщӀыхэдмыхуэгъа
къыщӀыхэвмыхуэгъа
къыщӀыхамыхуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀыхэсхуэн
къыщӀыхэпхуэн
къыщӀыхихуэн
къыщӀыхэтхуэн
къыщӀыхэфхуэн
къыщӀыхахуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀыхэзмыхуэн
къыщӀыхыумыхуэн
къыщӀыхимыхуэн
къыщӀыхэдмыхуэн
къыщӀыхэвмыхуэн
къыщӀыхамыхуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀыхэсхуэну
къыщӀыхэпхуэну
къыщӀыхихуэну
къыщӀыхэтхуэну
къыщӀыхэфхуэну
къыщӀыхахуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀыхэзмыхуэну
къыщӀыхыумыхуэну
къыщӀыхимыхуэну
къыщӀыхэдмыхуэну
къыщӀыхэвмыхуэну
къыщӀыхамыхуэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэу
къыхэпхуэу
къыхихуэу
къыхэтхуэу
къыхэфхуэу
къыхахуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэу
къыхыумыхуэу
къыхимыхуэу
къыхэдмыхуэу
къыхэвмыхуэу
къыхамыхуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыхэсхуауэ
къыхэпхуауэ
къыхихуауэ
къыхэтхуауэ
къыхэфхуауэ
къыхахуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуауэ
къыхыумыхуауэ
къыхимыхуауэ
къыхэдмыхуауэ
къыхэвмыхуауэ
къыхамыхуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
къыхэсхуэурэ
къыхэпхуэурэ
къыхихуэурэ
къыхэтхуэурэ
къыхэфхуэурэ
къыхахуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
къыхэзмыхуэурэ
къыхыумыхуэурэ
къыхимыхуэурэ
къыхэдмыхуэурэ
къыхэвмыхуэурэ
къыхамыхуэурэ
ит зэман щыӀэныгъэ фащэ: подлежащэ + прямой дополненэ +
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
подлежащэ СЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
уэ
укъыхызохуэ
укъахызохуэ
ар
къыпхызохуэ
къыхызохуэ
къыфхызохуэ
къахызохуэ
дэ
фэ
фыкъыхызохуэ
фыкъахызохуэ
ахэр
къыпхызохуэ(хэ)
къыхызохуэ(хэ)
къыфхызохуэ(хэ
къахызохуэ(хэ)
подлежащэ УЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
сыкъыхыбохуэ
сыкъахыбохуэ
уэ
ар
къысхыбохуэ
къыхыбохуэ
къытхыбохуэ
къахыбохуэ
дэ
дыкъыхыбохуэ
дыкъахыбохуэ
фэ
ахэр
къысхыбохуэ(хэ)
къыхыбохуэ(хэ)
къытхыбохуэ(хэ)
къахыбохуэ(хэ)
подлежащэ АБЫ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
сыкъыпхехуэ
сыкъыхехуэ
сыкъыфхехуэ
сыкъахехуэ
уэ
укъысхехуэ
укъыхехуэ
укъытхехуэ
укъахехуэ
ар
къысхехуэ
къыпхехуэ
къыхехуэ
къытхехуэ
къыфхехуэ
къахехуэ
дэ
дыкъыпхехуэ
дыкъыхехуэ
дыкъыфхехуэ
дыкъахехуэ
фэ
фыкъысхехуэ
фыкъыхехуэ
фыкъытхехуэ
фыкъахехуэ
ахэр
къысхехуэ(хэ)
къыпхехуэ(хэ)
къыхехуэ(хэ)
къытхехуэ(хэ)
къыфхехуэ(хэ)
къахехуэ(хэ)
подлежащэ ДЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
уэ
укъыхыдохуэ
укъахыдохуэ
ар
къыпхыдохуэ
къыхыдохуэ
къыфхыдохуэ
къахыдохуэ
дэ
фэ
фыкъыхыдохуэ
фыкъахыдохуэ
ахэр
къыпхыдохуэ(хэ)
къыхыдохуэ(хэ)
къыфхыдохуэ(хэ)
къахыдохуэ(хэ)
подлежащэ ФЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
сыкъыхывохуэ
сыкъахывохуэ
уэ
ар
къысхывохуэ
къыхывохуэ
къытхывохуэ
къахывохуэ
дэ
дыкъыхывохуэ
дыкъахывохуэ
фэ
ахэр
къысхывохуэ(хэ)
къыхывохуэ(хэ)
къытхывохуэ(хэ)
къахывохуэ(хэ)
подлежащэ АБЫХЭМ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
сыкъыпхахуэ
сыкъыхахуэ
сыкъыфхахуэ
сыкъахахуэ
уэ
укъысхахуэ
укъыхахуэ
укъытхахуэ
укъахахуэ
ар
къысхахуэ
къыпхахуэ
къыхахуэ
къытхахуэ
къыфхахуэ
къахахуэ
дэ
дыкъыпхахуэ
дыкъыхахуэ
дыкъыфхахуэ
дыкъахахуэ
фэ
фыкъысхахуэ
фыкъыхахуэ
фыкъытхахуэ
фыкъахахуэ
ахэр
къысхахуэ(хэ)
къыпхахуэ(хэ)
къыхахуэ(хэ)
къытхахуэ(хэ)
къыфхахуэ(хэ)
къахахуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]э
[ху]эр
--
[ху]эхэр
Эргативнэ:
[ху]э
[ху]эм
--
[ху]эхэм
Послеложнэ:
[ху]экӀэ
[ху]эмкӀэ
[ху]эхэкӀэ
[ху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]эу
[ху]эрауэ
[ху]эхэу
[ху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]а
[ху]ар
--
[ху]ахэр
Эргативнэ:
[ху]а
[ху]ам
--
[ху]ахэм
Послеложнэ:
[ху]акӀэ
[ху]амкӀэ
[ху]ахэкӀэ
[ху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]ауэ
[ху]арауэ
[ху]ахэу
[ху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эн
[ху]эныр
--
[ху]энхэр
Эргативнэ:
[ху]эн
[ху]эным
--
[ху]энхэм
Послеложнэ:
[ху]энкӀэ
[ху]энымкӀэ
[ху]энхэкӀэ
[ху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ху]эну
[ху]энырауэ
[ху]энхэу
[ху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эну
[ху]энур
--
[ху]энухэр
Эргативнэ:
[ху]эну
[ху]энум
--
[ху]энухэм
Послеложнэ:
[ху]энукӀэ
[ху]энумкӀэ
[ху]энухэкӀэ
[ху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]энууэ
[ху]энурауэ
[ху]энухэу
[ху]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЗалымыгъэкӀэ ехулӀауэ къыхэгъэхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Къарэкъулэныр Индыл къыхихуэри къригъэсыкӀащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къыхэхуэн: make sb come in, chase or drive sb or sth into sth, swh.
УРЫСЫБЗЭ
къыхэхуэн: заставить войти, загнать кого-что-л. куда-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.