АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ) къы- + хэ- + [д] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "къыхэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къыхэдэн
щымыӀэныгъэ:
къыхэмыдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэн
укъыхэдэн
къыхэдэн
дыкъыхэдэн
фыкъыхэдэн
къыхэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэн
укъыхэмыдэн
къыхэмыдэн
дыкъыхэмыдэн
фыкъыхэмыдэн
къыхэмыдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къыхэдэ!
фыкъыхэдэ!
щымыӀэныгъэ:
укъыхэмыдэ!
фыкъыхэмыдэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхредэ
укъыхредэ
къыхредэ
дыкъыхредэ
фыкъыхредэ
къыхредэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхремыдэ
укъыхремыдэ
къыхремыдэ
дыкъыхремыдэ
фыкъыхремыдэ
къыхремыдэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыходэ(р)
укъыходэ(р)
къыходэ(р)
дыкъыходэ(р)
фыкъыходэ(р)
къыходэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэркъым
укъыхэдэркъым
къыхэдэркъым
дыкъыхэдэркъым
фыкъыхэдэркъым
къыхэдэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэ(р)т
укъыхэдэ(р)т
къыхэдэ(р)т
дыкъыхэдэ(р)т
фыкъыхэдэ(р)т
къыхэдэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэ(р)тэкъым
укъыхэдэ(р)тэкъым
къыхэдэ(р)тэкъым
дыкъыхэдэ(р)тэкъым
фыкъыхэдэ(р)тэкъым
къыхэдэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдащ
укъыхэдащ
къыхэдащ
дыкъыхэдащ
фыкъыхэдащ
къыхэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдакъым
укъыхэдакъым
къыхэдакъым
дыкъыхэдакъым
фыкъыхэдакъым
къыхэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдат
укъыхэдат
къыхэдат
дыкъыхэдат
фыкъыхэдат
къыхэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдатэкъым
укъыхэдатэкъым
къыхэдатэкъым
дыкъыхэдатэкъым
фыкъыхэдатэкъым
къыхэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъащ
укъыхэдэгъащ
къыхэдэгъащ
дыкъыхэдэгъащ
фыкъыхэдэгъащ
къыхэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъакъым
укъыхэдэгъакъым
къыхэдэгъакъым
дыкъыхэдэгъакъым
фыкъыхэдэгъакъым
къыхэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъат
укъыхэдэгъат
къыхэдэгъат
дыкъыхэдэгъат
фыкъыхэдэгъат
къыхэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъатэкъым
укъыхэдэгъатэкъым
къыхэдэгъатэкъым
дыкъыхэдэгъатэкъым
фыкъыхэдэгъатэкъым
къыхэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэщ
укъыхэдэщ
къыхэдэщ
дыкъыхэдэщ
фыкъыхэдэщ
къыхэдэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэкъым
укъыхэдэкъым
къыхэдэкъым
дыкъыхэдэкъым
фыкъыхэдэкъым
къыхэдэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэт
укъыхэдэт
къыхэдэт
дыкъыхэдэт
фыкъыхэдэт
къыхэдэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэтэкъым
укъыхэдэтэкъым
къыхэдэтэкъым
дыкъыхэдэтэкъым
фыкъыхэдэтэкъым
къыхэдэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнщ
укъыхэдэнщ
къыхэдэнщ
дыкъыхэдэнщ
фыкъыхэдэнщ
къыхэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнкъым
укъыхэдэнкъым
къыхэдэнкъым
дыкъыхэдэнкъым
фыкъыхэдэнкъым
къыхэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнущ
укъыхэдэнущ
къыхэдэнущ
дыкъыхэдэнущ
фыкъыхэдэнущ
къыхэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнукъым
укъыхэдэнукъым
къыхэдэнукъым
дыкъыхэдэнукъым
фыкъыхэдэнукъым
къыхэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэрэ
укъыхэдэрэ
къыхэдэрэ
дыкъыхэдэрэ
фыкъыхэдэрэ
къыхэдэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэркъэ
укъыхэдэркъэ
къыхэдэркъэ
дыкъыхэдэркъэ
фыкъыхэдэркъэ
къыхэдэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэ(р)т
укъыхэдэ(р)т
къыхэдэ(р)т
дыкъыхэдэ(р)т
фыкъыхэдэ(р)т
къыхэдэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэ(р)тэкъэ
укъыхэдэ(р)тэкъэ
къыхэдэ(р)тэкъэ
дыкъыхэдэ(р)тэкъэ
фыкъыхэдэ(р)тэкъэ
къыхэдэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэда
укъыхэда
къыхэда
дыкъыхэда
фыкъыхэда
къыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдакъэ
укъыхэдакъэ
къыхэдакъэ
дыкъыхэдакъэ
фыкъыхэдакъэ
къыхэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдат
укъыхэдат
къыхэдат
дыкъыхэдат
фыкъыхэдат
къыхэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдатэкъэ
укъыхэдатэкъэ
къыхэдатэкъэ
дыкъыхэдатэкъэ
фыкъыхэдатэкъэ
къыхэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъа
укъыхэдэгъа
къыхэдэгъа
дыкъыхэдэгъа
фыкъыхэдэгъа
къыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъакъэ
укъыхэдэгъакъэ
къыхэдэгъакъэ
дыкъыхэдэгъакъэ
фыкъыхэдэгъакъэ
къыхэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъат
укъыхэдэгъат
къыхэдэгъат
дыкъыхэдэгъат
фыкъыхэдэгъат
къыхэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъатэкъэ
укъыхэдэгъатэкъэ
къыхэдэгъатэкъэ
дыкъыхэдэгъатэкъэ
фыкъыхэдэгъатэкъэ
къыхэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэ
укъыхэдэ
къыхэдэ
дыкъыхэдэ
фыкъыхэдэ
къыхэдэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэкъэ
укъыхэдэкъэ
къыхэдэкъэ
дыкъыхэдэкъэ
фыкъыхэдэкъэ
къыхэдэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэт
укъыхэдэт
къыхэдэт
дыкъыхэдэт
фыкъыхэдэт
къыхэдэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэтэкъэ
укъыхэдэтэкъэ
къыхэдэтэкъэ
дыкъыхэдэтэкъэ
фыкъыхэдэтэкъэ
къыхэдэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэн
укъыхэдэн
къыхэдэн
дыкъыхэдэн
фыкъыхэдэн
къыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнкъэ
укъыхэдэнкъэ
къыхэдэнкъэ
дыкъыхэдэнкъэ
фыкъыхэдэнкъэ
къыхэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэну
укъыхэдэну
къыхэдэну
дыкъыхэдэну
фыкъыхэдэну
къыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнукъэ
укъыхэдэнукъэ
къыхэдэнукъэ
дыкъыхэдэнукъэ
фыкъыхэдэнукъэ
къыхэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэмэ
укъыхэдэмэ
къыхэдэмэ
дыкъыхэдэмэ
фыкъыхэдэмэ
къыхэдэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэмэ
укъыхэмыдэмэ
къыхэмыдэмэ
дыкъыхэмыдэмэ
фыкъыхэмыдэмэ
къыхэмыдэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдамэ
укъыхэдамэ
къыхэдамэ
дыкъыхэдамэ
фыкъыхэдамэ
къыхэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдамэ
укъыхэмыдамэ
къыхэмыдамэ
дыкъыхэмыдамэ
фыкъыхэмыдамэ
мыда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъамэ
укъыхэдэгъамэ
къыхэдэгъамэ
дыкъыхэдэгъамэ
фыкъыхэдэгъамэ
къыхэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэгъамэ
укъыхэмыдэгъамэ
къыхэмыдэгъамэ
дыкъыхэмыдэгъамэ
фыкъыхэмыдэгъамэ
къыхэмыдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнмэ
укъыхэдэнмэ
къыхэдэнмэ
дыкъыхэдэнмэ
фыкъыхэдэнмэ
къыхэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнмэ
укъыхэмыдэнмэ
къыхэмыдэнмэ
дыкъыхэмыдэнмэ
фыкъыхэмыдэнмэ
къыхэмыдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнумэ
укъыхэдэнумэ
къыхэдэнумэ
дыкъыхэдэнумэ
фыкъыхэдэнумэ
къыхэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнумэ
укъыхэмыдэнумэ
къыхэмыдэнумэ
дыкъыхэмыдэнумэ
фыкъыхэмыдэнумэ
къыхэмыдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэтэмэ
укъыхэдэтэмэ
къыхэдэтэмэ
дыкъыхэдэтэмэ
фыкъыхэдэтэмэ
къыхэдэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэтэмэ
укъыхэмыдэтэмэ
къыхэмыдэтэмэ
дыкъыхэмыдэтэмэ
фыкъыхэмыдэтэмэ
къыхэмыдэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдатэмэ
укъыхэдатэмэ
къыхэдатэмэ
дыкъыхэдатэмэ
фыкъыхэдатэмэ
къыхэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдатэмэ
укъыхэмыдатэмэ
къыхэмыдатэмэ
дыкъыхэмыдатэмэ
фыкъыхэмыдатэмэ
къыхэмыда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъатэмэ
укъыхэдэгъатэмэ
къыхэдэгъатэмэ
дыкъыхэдэгъатэмэ
фыкъыхэдэгъатэмэ
къыхэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэгъатэмэ
укъыхэмыдэгъатэмэ
къыхэмыдэгъатэмэ
дыкъыхэмыдэгъатэмэ
фыкъыхэмыдэгъатэмэ
къыхэмыдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнтэмэ
укъыхэдэнтэмэ
къыхэдэнтэмэ
дыкъыхэдэнтэмэ
фыкъыхэдэнтэмэ
къыхэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнтэмэ
укъыхэмыдэнтэмэ
къыхэмыдэнтэмэ
дыкъыхэмыдэнтэмэ
фыкъыхэмыдэнтэмэ
къыхэмыдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнутэмэ
укъыхэдэнутэмэ
къыхэдэнутэмэ
дыкъыхэдэнутэмэ
фыкъыхэдэнутэмэ
къыхэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнутэмэ
укъыхэмыдэнутэмэ
къыхэмыдэнутэмэ
дыкъыхэмыдэнутэмэ
фыкъыхэмыдэнутэмэ
къыхэмыдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнт
укъыхэдэнт
къыхэдэнт
дыкъыхэдэнт
фыкъыхэдэнт
къыхэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнтэкъым
укъыхэдэнтэкъым
къыхэдэнтэкъым
дыкъыхэдэнтэкъым
фыкъыхэдэнтэкъым
къыхэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнут
укъыхэдэнут
къыхэдэнут
дыкъыхэдэнут
фыкъыхэдэнут
къыхэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнутэкъым
укъыхэдэнутэкъым
къыхэдэнутэкъым
дыкъыхэдэнутэкъым
фыкъыхэдэнутэкъым
къыхэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэми
укъыхэдэми
къыхэдэми
дыкъыхэдэми
фыкъыхэдэми
къыхэдэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэми
укъыхэмыдэми
къыхэмыдэми
дыкъыхэмыдэми
фыкъыхэмыдэми
къыхэмыдэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдами
укъыхэдами
къыхэдами
дыкъыхэдами
фыкъыхэдами
къыхэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдами
укъыхэмыдами
къыхэмыдами
дыкъыхэмыдами
фыкъыхэмыдами
къыхэмыда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъами
укъыхэдэгъами
къыхэдэгъами
дыкъыхэдэгъами
фыкъыхэдэгъами
къыхэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэгъами
укъыхэмыдэгъами
къыхэмыдэгъами
дыкъыхэмыдэгъами
фыкъыхэмыдэгъами
къыхэмыдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнми
укъыхэдэнми
къыхэдэнми
дыкъыхэдэнми
фыкъыхэдэнми
къыхэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнми
укъыхэмыдэнми
къыхэмыдэнми
дыкъыхэмыдэнми
фыкъыхэмыдэнми
къыхэмыдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнуми
укъыхэдэнуми
къыхэдэнуми
дыкъыхэдэнуми
фыкъыхэдэнуми
къыхэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнуми
укъыхэмыдэнуми
къыхэмыдэнуми
дыкъыхэмыдэнуми
фыкъыхэмыдэнуми
къыхэмыдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэтэми
укъыхэдэтэми
къыхэдэтэми
дыкъыхэдэтэми
фыкъыхэдэтэми
къыхэдэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэтэми
укъыхэмыдэтэми
къыхэмыдэтэми
дыкъыхэмыдэтэми
фыкъыхэмыдэтэми
къыхэмыдэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдатэми
укъыхэдатэми
къыхэдатэми
дыкъыхэдатэми
фыкъыхэдатэми
къыхэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдатэми
укъыхэмыдатэми
къыхэмыдатэми
дыкъыхэмыдатэми
фыкъыхэмыдатэми
къыхэмыда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэгъатэми
укъыхэдэгъатэми
къыхэдэгъатэми
дыкъыхэдэгъатэми
фыкъыхэдэгъатэми
къыхэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэгъатэми
укъыхэмыдэгъатэми
къыхэмыдэгъатэми
дыкъыхэмыдэгъатэми
фыкъыхэмыдэгъатэми
къыхэмыдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнтэми
укъыхэдэнтэми
къыхэдэнтэми
дыкъыхэдэнтэми
фыкъыхэдэнтэми
къыхэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнтэми
укъыхэмыдэнтэми
къыхэмыдэнтэми
дыкъыхэмыдэнтэми
фыкъыхэмыдэнтэми
къыхэмыдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдэнутэми
укъыхэдэнутэми
къыхэдэнутэми
дыкъыхэдэнутэми
фыкъыхэдэнутэми
къыхэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдэнутэми
укъыхэмыдэнутэми
къыхэмыдэнутэми
дыкъыхэмыдэнутэми
фыкъыхэмыдэнутэми
къыхэмыдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдаи
укъыхэдаи
къыхэдаи
дыкъыхэдаи
фыкъыхэдаи
къыхэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдакъыми
укъыхэдакъыми
къыхэдакъыми
дыкъыхэдакъыми
фыкъыхэдакъыми
къыхэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдащэрэт
укъыхэдащэрэт
къыхэдащэрэт
дыкъыхэдащэрэт
фыкъыхэдащэрэт
къыхэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыдащэрэт
укъыхэмыдащэрэт
къыхэмыдащэрэт
дыкъыхэмыдащэрэт
фыкъыхэмыдащэрэт
къыхэмыдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнщ
укъыхэдагъэнщ
къыхэдагъэнщ
дыкъыхэдагъэнщ
фыкъыхэдагъэнщ
къыхэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнкъым
укъыхэдагъэнкъым
къыхэдагъэнкъым
дыкъыхэдагъэнкъым
фыкъыхэдагъэнкъым
къыхэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнт
укъыхэдагъэнт
къыхэдагъэнт
дыкъыхэдагъэнт
фыкъыхэдагъэнт
къыхэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнтэкъым
укъыхэдагъэнтэкъым
къыхэдагъэнтэкъым
дыкъыхэдагъэнтэкъым
фыкъыхэдагъэнтэкъым
къыхэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэн
укъыхэдагъэн
къыхэдагъэн
дыкъыхэдагъэн
фыкъыхэдагъэн
къыхэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнкъэ
укъыхэдагъэнкъэ
къыхэдагъэнкъэ
дыкъыхэдагъэнкъэ
фыкъыхэдагъэнкъэ
къыхэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнт
укъыхэдагъэнт
къыхэдагъэнт
дыкъыхэдагъэнт
фыкъыхэдагъэнт
къыхэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнтэкъэ
укъыхэдагъэнтэкъэ
къыхэдагъэнтэкъэ
дыкъыхэдагъэнтэкъэ
фыкъыхэдагъэнтэкъэ
къыхэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнущ
укъыхэдагъэнущ
къыхэдагъэнущ
дыкъыхэдагъэнущ
фыкъыхэдагъэнущ
къыхэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнукъым
укъыхэдагъэнукъым
къыхэдагъэнукъым
дыкъыхэдагъэнукъым
фыкъыхэдагъэнукъым
къыхэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнут
укъыхэдагъэнут
къыхэдагъэнут
дыкъыхэдагъэнут
фыкъыхэдагъэнут
къыхэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнутэкъым
укъыхэдагъэнутэкъым
къыхэдагъэнутэкъым
дыкъыхэдагъэнутэкъым
фыкъыхэдагъэнутэкъым
къыхэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэну
укъыхэдагъэну
къыхэдагъэну
дыкъыхэдагъэну
фыкъыхэдагъэну
къыхэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнукъэ
укъыхэдагъэнукъэ
къыхэдагъэнукъэ
дыкъыхэдагъэнукъэ
фыкъыхэдагъэнукъэ
къыхэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнут
укъыхэдагъэнут
къыхэдагъэнут
дыкъыхэдагъэнут
фыкъыхэдагъэнут
къыхэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэдагъэнутэкъэ
укъыхэдагъэнутэкъэ
къыхэдагъэнутэкъэ
дыкъыхэдагъэнутэкъэ
фыкъыхэдагъэнутэкъэ
къыхэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэ
укъыхэдэ
къыхэдэ
дыкъыхэдэ
фыкъыхэдэ
къыхэдэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэ
укъыхэмыдэ
къыхэмыдэ
дыкъыхэмыдэ
фыкъыхэмыдэ
къыхэмыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэда
укъыхэда
къыхэда
дыкъыхэда
фыкъыхэда
къыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыда
укъыхэмыда
къыхэмыда
дыкъыхэмыда
фыкъыхэмыда
къыхэмыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэгъа
укъыхэдэгъа
къыхэдэгъа
дыкъыхэдэгъа
фыкъыхэдэгъа
къыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэгъа
укъыхэмыдэгъа
къыхэмыдэгъа
дыкъыхэмыдэгъа
фыкъыхэмыдэгъа
къыхэмыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэн
укъыхэдэн
къыхэдэн
дыкъыхэдэн
фыкъыхэдэн
къыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэн
укъыхэмыдэн
къыхэмыдэн
дыкъыхэмыдэн
фыкъыхэмыдэн
къыхэмыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэну
укъыхэдэну
къыхэдэну
дыкъыхэдэну
фыкъыхэдэну
къыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэну
укъыхэмыдэну
къыхэмыдэну
дыкъыхэмыдэну
фыкъыхэмыдэну
къыхэмыдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэдэ
укъызэрыхэдэ
къызэрыхэдэ
дыкъызэрыхэдэ
фыкъызэрыхэдэ
къызэрыхэдэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыдэ
укъызэрыхэмыдэ
къызэрыхэмыдэ
дыкъызэрыхэмыдэ
фыкъызэрыхэмыдэ
мыкъызэрыхэдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэда
укъызэрыхэда
къызэрыхэда
дыкъызэрыхэда
фыкъызэрыхэда
къызэрыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыда
укъызэрыхэмыда
къызэрыхэмыда
дыкъызэрыхэмыда
фыкъызэрыхэмыда
къызэрыхэмыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэдэгъа
укъызэрыхэдэгъа
къызэрыхэдэгъа
дыкъызэрыхэдэгъа
фыкъызэрыхэдэгъа
къызэрыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыдэгъа
укъызэрыхэмыдэгъа
къызэрыхэмыдэгъа
дыкъызэрыхэмыдэгъа
фыкъызэрыхэмыдэгъа
къызэрыхэмыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэдэн
укъызэрыхэдэн
къызэрыхэдэн
дыкъызэрыхэдэн
фыкъызэрыхэдэн
къызэрыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыдэн
укъызэрыхэмыдэн
къызэрыхэмыдэн
дыкъызэрыхэмыдэн
фыкъызэрыхэмыдэн
къызэрыхэмыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэдэну
укъызэрыхэдэну
къызэрыхэдэну
дыкъызэрыхэдэну
фыкъызэрыхэдэну
къызэрыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыдэну
укъызэрыхэмыдэну
къызэрыхэмыдэну
дыкъызэрыхэмыдэну
фыкъызэрыхэмыдэну
къызэрыхэмыдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэдэ
укъыщыхэдэ
къыщыхэдэ
дыкъыщыхэдэ
фыкъыщыхэдэ
къыщыхэдэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыдэ
укъыщыхэмыдэ
къыщыхэмыдэ
дыкъыщыхэмыдэ
фыкъыщыхэмыдэ
къыщыхэмыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэда
укъыщыхэда
къыщыхэда
дыкъыщыхэда
фыкъыщыхэда
къыщыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыда
укъыщыхэмыда
къыщыхэмыда
дыкъыщыхэмыда
фыкъыщыхэмыда
къыщыхэмыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэдэгъа
укъыщыхэдэгъа
къыщыхэдэгъа
дыкъыщыхэдэгъа
фыкъыщыхэдэгъа
къыщыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыдэгъа
укъыщыхэмыдэгъа
къыщыхэмыдэгъа
дыкъыщыхэмыдэгъа
фыкъыщыхэмыдэгъа
къыщыхэмыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэдэн
укъыщыхэдэн
къыщыхэдэн
дыкъыщыхэдэн
фыкъыщыхэдэн
къыщыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыдэн
укъыщыхэмыдэн
къыщыхэмыдэн
дыкъыщыхэмыдэн
фыкъыщыхэмыдэн
къыщыхэмыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэдэну
укъыщыхэдэну
къыщыхэдэну
дыкъыщыхэдэну
фыкъыщыхэдэну
къыщыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыдэну
укъыщыхэмыдэну
къыщыхэмыдэну
дыкъыщыхэмыдэну
фыкъыщыхэмыдэну
къыщыхэмыдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэдэ
укъыздыхэдэ
къыздыхэдэ
дыкъыздыхэдэ
фыкъыздыхэдэ
къыздыхэдэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыдэ
укъыздыхэмыдэ
къыздыхэмыдэ
дыкъыздыхэмыдэ
фыкъыздыхэмыдэ
къыздыхэмыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэда
укъыздыхэда
къыздыхэда
дыкъыздыхэда
фыкъыздыхэда
къыздыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыда
укъыздыхэмыда
къыздыхэмыда
дыкъыздыхэмыда
фыкъыздыхэмыда
къыздыхэмыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэдэгъа
укъыздыхэдэгъа
къыздыхэдэгъа
дыкъыздыхэдэгъа
фыкъыздыхэдэгъа
къыздыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыдэгъа
укъыздыхэмыдэгъа
къыздыхэмыдэгъа
дыкъыздыхэмыдэгъа
фыкъыздыхэмыдэгъа
къыздыхэмыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэдэн
укъыздыхэдэн
къыздыхэдэн
дыкъыздыхэдэн
фыкъыздыхэдэн
къыздыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыдэн
укъыздыхэмыдэн
къыздыхэмыдэн
дыкъыздыхэмыдэн
фыкъыздыхэмыдэн
къыздыхэмыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэдэну
укъыздыхэдэну
къыздыхэдэну
дыкъыздыхэдэну
фыкъыздыхэдэну
къыздыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыдэну
укъыздыхэмыдэну
къыздыхэмыдэну
дыкъыздыхэмыдэну
фыкъыздыхэмыдэну
къыздыхэмыдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэдэ
укъыщӀыхэдэ
къыщӀыхэдэ
дыкъыщӀыхэдэ
фыкъыщӀыхэдэ
къыщӀыхэдэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыдэ
укъыщӀыхэмыдэ
къыщӀыхэмыдэ
дыкъыщӀыхэмыдэ
фыкъыщӀыхэмыдэ
къыщӀыхэмыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэда
укъыщӀыхэда
къыщӀыхэда
дыкъыщӀыхэда
фыкъыщӀыхэда
къыщӀыхэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыда
укъыщӀыхэмыда
къыщӀыхэмыда
дыкъыщӀыхэмыда
фыкъыщӀыхэмыда
къыщӀыхэмыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэдэгъа
укъыщӀыхэдэгъа
къыщӀыхэдэгъа
дыкъыщӀыхэдэгъа
фыкъыщӀыхэдэгъа
къыщӀыхэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыдэгъа
укъыщӀыхэмыдэгъа
къыщӀыхэмыдэгъа
дыкъыщӀыхэмыдэгъа
фыкъыщӀыхэмыдэгъа
къыщӀыхэмыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэдэн
укъыщӀыхэдэн
къыщӀыхэдэн
дыкъыщӀыхэдэн
фыкъыщӀыхэдэн
къыщӀыхэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыдэн
укъыщӀыхэмыдэн
къыщӀыхэмыдэн
дыкъыщӀыхэмыдэн
фыкъыщӀыхэмыдэн
къыщӀыхэмыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэдэну
укъыщӀыхэдэну
къыщӀыхэдэну
дыкъыщӀыхэдэну
фыкъыщӀыхэдэну
къыщӀыхэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыдэну
укъыщӀыхэмыдэну
къыщӀыхэмыдэну
дыкъыщӀыхэмыдэну
фыкъыщӀыхэмыдэну
къыщӀыхэмыдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэу
укъыхэдэу
къыхэдэу
дыкъыхэдэу
фыкъыхэдэу
къыхэдэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэу
укъыхэмыдэу
къыхэмыдэу
дыкъыхэмыдэу
фыкъыхэмыдэу
къыхэмыдэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдауэ
укъыхэдауэ
къыхэдауэ
дыкъыхэдауэ
фыкъыхэдауэ
къыхэдауэ / къыхэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдауэ
укъыхэмыдауэ
къыхэмыдауэ
дыкъыхэмыдауэ
фыкъыхэмыдауэ
къыхэмыдауэ(хэ) / къыхэмыда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъыхэдэурэ
укъыхэдэурэ
къыхэдэурэ
дыкъыхэдэурэ
фыкъыхэдэурэ
къыхэдэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыдэурэ
укъыхэмыдэурэ
къыхэмыдэурэ
дыкъыхэмыдэурэ
фыкъыхэмыдэурэ
къыхэмыдэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сыкъыпходэ
сыкъыходэ
--
сыкъыфходэ
сыкъаходэ
уэ укъысходэ
--
укъыходэ
укъытходэ
--
укъаходэ
ар къысходэ
къыпходэ
къыходэ
къытходэ
къыфходэ
къаходэ
дэ --
дыкъыпходэ
дыкъыходэ
--
дыкъыфходэ
дыкъаходэ
фэ фыкъысходэ
--
фыкъыходэ
фыткъыходэ
--
фыкъаходэ
ахэр къысходэ(хэ)
къыпходэ(хэ)
къыходэ(хэ)
къытходэ(хэ)
къыфходэ(хэ)
къаходэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]э
[д]эр
--
[д]эхэр
Эргативнэ: [д]э
[д]эм
--
[д]эхэм
Послеложнэ: [д]экӀэ
[д]эмкӀэ
[д]эхэкӀэ
[д]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]эуэ
[д]эрауэ
[д]эхэу
[д]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]а
[д]ар
--
[д]ахэр
Эргативнэ: [д]а
[д]ам
--
[д]ахэм
Послеложнэ: [д]акӀэ
[д]амкӀэ
[д]ахэкӀэ
[д]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]ауэ
[д]арауэ
[д]ахэу
[д]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]эн
[д]эныр
--
[д]энхэр
Эргативнэ: [д]эн
[д]эным
--
[д]энхэм
Послеложнэ: [д]энкӀэ
[д]энымкӀэ
[д]энхэкӀэ
[д]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[д]эну
[д]энырауэ
[д]энхэу
[д]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]эну
[д]энур
--
[д]энухэр
Эргативнэ: [д]эну
[д]энум
--
[д]энухэм
Послеложнэ: [д]энукӀэ
[д]энумкӀэ
[д]энухэкӀэ
[д]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]энууэ
[д]энурауэ
[д]энухэу
[д]энухэрауэ
НэхъыфӀ-нэхъыкӀэкӀэ узэхуеплъу зыгуэрхэм яхэплъыхьын, хэдэн. къыхэдэн: select or chose sth from amidst or among sth къыхэдэн: выбирать что-л. из чего-л. Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 
