АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къы- + хэ- + [гъуэщ] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къыхэгъуэщэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къыхэгъуэщэн
щымыӀэныгъэ:
къыхэмыгъуэщэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэн
укъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн
дыкъыхэгъуэщэн
фыкъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэн
укъыхэмыгъуэщэн
къыхэмыгъуэщэн
дыкъыхэмыгъуэщэн
фыкъыхэмыгъуэщэн
къыхэмыгъуэщэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къыхэгъуащэ!
фыкъыхэгъуащэ!
щымыӀэныгъэ:
укъыхэмыгъуащэ!
фыкъыхэмыгъуащэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхрегъуащэ
укъыхрегъуащэ
къыхрегъуащэ
дыкъыхрегъуащэ
фыкъыхрегъуащэ
къыхрегъуащэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхремыгъуащэ
укъыхремыгъуащэ
къыхремыгъуащэ
дыкъыхремыгъуащэ
фыкъыхремыгъуащэ
къыхремыгъуащэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхогъуащэ(р)
укъыхогъуащэ(р)
къыхогъуащэ(р)
дыкъыхогъуащэ(р)
фыкъыхогъуащэ(р)
къыхогъуащэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэркъым
укъыхэгъуащэркъым
къыхэгъуащэркъым
дыкъыхэгъуащэркъым
фыкъыхэгъуащэркъым
къыхэгъуащэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэрт
укъыхэгъуащэрт
къыхэгъуащэрт
дыкъыхэгъуащэрт
фыкъыхэгъуащэрт
къыхэгъуащэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэртэкъым
укъыхэгъуащэртэкъым
къыхэгъуащэртэкъым
дыкъыхэгъуащэртэкъым
фыкъыхэгъуащэртэкъым
къыхэгъуащэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщащ
укъыхэгъуэщащ
къыхэгъуэщащ
дыкъыхэгъуэщащ
фыкъыхэгъуэщащ
къыхэгъуэща(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщакъым
укъыхэгъуэщакъым
къыхэгъуэщакъым
дыкъыхэгъуэщакъым
фыкъыхэгъуэщакъым
къыхэгъуэща(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщат
укъыхэгъуэщат
къыхэгъуэщат
дыкъыхэгъуэщат
фыкъыхэгъуэщат
къыхэгъуэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщатэкъым
укъыхэгъуэщатэкъым
къыхэгъуэщатэкъым
дыкъыхэгъуэщатэкъым
фыкъыхэгъуэщатэкъым
къыхэгъуэща(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъащ
укъыхэгъуэщэгъащ
къыхэгъуэщэгъащ
дыкъыхэгъуэщэгъащ
фыкъыхэгъуэщэгъащ
къыхэгъуэщэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъакъым
укъыхэгъуэщэгъакъым
къыхэгъуэщэгъакъым
дыкъыхэгъуэщэгъакъым
фыкъыхэгъуэщэгъакъым
къыхэгъуэщэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъат
укъыхэгъуэщэгъат
къыхэгъуэщэгъат
дыкъыхэгъуэщэгъат
фыкъыхэгъуэщэгъат
къыхэгъуэщэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъатэкъым
укъыхэгъуэщэгъатэкъым
къыхэгъуэщэгъатэкъым
дыкъыхэгъуэщэгъатэкъым
фыкъыхэгъуэщэгъатэкъым
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэщ
укъыхэгъуащэщ
къыхэгъуащэщ
дыкъыхэгъуащэщ
фыкъыхэгъуащэщ
къыхэгъуащэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэкъым
укъыхэгъуащэкъым
къыхэгъуащэкъым
дыкъыхэгъуащэкъым
фыкъыхэгъуащэкъым
къыхэгъуащэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэт
укъыхэгъуащэт
къыхэгъуащэт
дыкъыхэгъуащэт
фыкъыхэгъуащэт
къыхэгъуащэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэтэкъым
укъыхэгъуащэтэкъым
къыхэгъуащэтэкъым
дыкъыхэгъуащэтэкъым
фыкъыхэгъуащэтэкъым
къыхэгъуащэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнщ
укъыхэгъуэщэнщ
къыхэгъуэщэнщ
дыкъыхэгъуэщэнщ
фыкъыхэгъуэщэнщ
къыхэгъуэщэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнкъым
укъыхэгъуэщэнкъым
къыхэгъуэщэнкъым
дыкъыхэгъуэщэнкъым
фыкъыхэгъуэщэнкъым
къыхэгъуэщэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнущ
укъыхэгъуэщэнущ
къыхэгъуэщэнущ
дыкъыхэгъуэщэнущ
фыкъыхэгъуэщэнущ
къыхэгъуэщэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнукъым
укъыхэгъуэщэнукъым
къыхэгъуэщэнукъым
дыкъыхэгъуэщэнукъым
фыкъыхэгъуэщэнукъым
къыхэгъуэщэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэрэ
укъыхэгъуащэрэ
къыхэгъуащэрэ
дыкъыхэгъуащэрэ
фыкъыхэгъуащэрэ
къыхэгъуащэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэркъэ
укъыхэгъуащэркъэ
къыхэгъуащэркъэ
дыкъыхэгъуащэркъэ
фыкъыхэгъуащэркъэ
къыхэгъуащэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэрт
укъыхэгъуащэрт
къыхэгъуащэрт
дыкъыхэгъуащэрт
фыкъыхэгъуащэрт
къыхэгъуащэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэртэкъэ
укъыхэгъуащэртэкъэ
къыхэгъуащэртэкъэ
дыкъыхэгъуащэртэкъэ
фыкъыхэгъуащэртэкъэ
къыхэгъуащэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэща
укъыхэгъуэща
къыхэгъуэща
дыкъыхэгъуэща
фыкъыхэгъуэща
къыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщакъэ
укъыхэгъуэщакъэ
къыхэгъуэщакъэ
дыкъыхэгъуэщакъэ
фыкъыхэгъуэщакъэ
къыхэгъуэща(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщат
укъыхэгъуэщат
къыхэгъуэщат
дыкъыхэгъуэщат
фыкъыхэгъуэщат
къыхэгъуэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщатэкъэ
укъыхэгъуэщатэкъэ
къыхэгъуэщатэкъэ
дыкъыхэгъуэщатэкъэ
фыкъыхэгъуэщатэкъэ
къыхэгъуэща(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъа
укъыхэгъуэщэгъа
къыхэгъуэщэгъа
дыкъыхэгъуэщэгъа
фыкъыхэгъуэщэгъа
къыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъакъэ
укъыхэгъуэщэгъакъэ
къыхэгъуэщэгъакъэ
дыкъыхэгъуэщэгъакъэ
фыкъыхэгъуэщэгъакъэ
къыхэгъуэщэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъат
укъыхэгъуэщэгъат
къыхэгъуэщэгъат
дыкъыхэгъуэщэгъат
фыкъыхэгъуэщэгъат
къыхэгъуэщэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ
укъыхэгъуэщэгъатэкъэ
къыхэгъуэщэгъатэкъэ
дыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ
фыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэ
укъыхэгъуащэ
къыхэгъуащэ
дыкъыхэгъуащэ
фыкъыхэгъуащэ
къыхэгъуащэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэкъэ
укъыхэгъуащэкъэ
къыхэгъуащэкъэ
дыкъыхэгъуащэкъэ
фыкъыхэгъуащэкъэ
къыхэгъуащэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэт
укъыхэгъуащэт
къыхэгъуащэт
дыкъыхэгъуащэт
фыкъыхэгъуащэт
къыхэгъуащэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэтэкъэ
укъыхэгъуащэтэкъэ
къыхэгъуащэтэкъэ
дыкъыхэгъуащэтэкъэ
фыкъыхэгъуащэтэкъэ
къыхэгъуащэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэн
укъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн
дыкъыхэгъуэщэн
фыкъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнкъэ
укъыхэгъуэщэнкъэ
къыхэгъуэщэнкъэ
дыкъыхэгъуэщэнкъэ
фыкъыхэгъуэщэнкъэ
къыхэгъуэщэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэну
укъыхэгъуэщэну
къыхэгъуэщэну
дыкъыхэгъуэщэну
фыкъыхэгъуэщэну
къыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнукъэ
укъыхэгъуэщэнукъэ
къыхэгъуэщэнукъэ
дыкъыхэгъуэщэнукъэ
фыкъыхэгъуэщэнукъэ
къыхэгъуэщэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэмэ
укъыхэгъуащэмэ
къыхэгъуащэмэ
дыкъыхэгъуащэмэ
фыкъыхэгъуащэмэ
къыхэгъуащэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуащэмэ
укъыхэмыгъуащэмэ
къыхэмыгъуащэмэ
дыкъыхэмыгъуащэмэ
фыкъыхэмыгъуащэмэ
къыхэмыгъуащэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщамэ
укъыхэгъуэщамэ
къыхэгъуэщамэ
дыкъыхэгъуэщамэ
фыкъыхэгъуэщамэ
къыхэгъуэща(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщамэ
укъыхэмыгъуэщамэ
къыхэмыгъуэщамэ
дыкъыхэмыгъуэщамэ
фыкъыхэмыгъуэщамэ
мыгъуэща(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъамэ
укъыхэгъуэщэгъамэ
къыхэгъуэщэгъамэ
дыкъыхэгъуэщэгъамэ
фыкъыхэгъуэщэгъамэ
къыхэгъуэщэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэгъамэ
укъыхэмыгъуэщэгъамэ
къыхэмыгъуэщэгъамэ
дыкъыхэмыгъуэщэгъамэ
фыкъыхэмыгъуэщэгъамэ
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнмэ
укъыхэгъуэщэнмэ
къыхэгъуэщэнмэ
дыкъыхэгъуэщэнмэ
фыкъыхэгъуэщэнмэ
къыхэгъуэщэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнмэ
укъыхэмыгъуэщэнмэ
къыхэмыгъуэщэнмэ
дыкъыхэмыгъуэщэнмэ
фыкъыхэмыгъуэщэнмэ
къыхэмыгъуэщэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнумэ
укъыхэгъуэщэнумэ
къыхэгъуэщэнумэ
дыкъыхэгъуэщэнумэ
фыкъыхэгъуэщэнумэ
къыхэгъуэщэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнумэ
укъыхэмыгъуэщэнумэ
къыхэмыгъуэщэнумэ
дыкъыхэмыгъуэщэнумэ
фыкъыхэмыгъуэщэнумэ
къыхэмыгъуэщэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэтэмэ
укъыхэгъуащэтэмэ
къыхэгъуащэтэмэ
дыкъыхэгъуащэтэмэ
фыкъыхэгъуащэтэмэ
къыхэгъуащэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуащэтэмэ
укъыхэмыгъуащэтэмэ
къыхэмыгъуащэтэмэ
дыкъыхэмыгъуащэтэмэ
фыкъыхэмыгъуащэтэмэ
къыхэмыгъуащэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщатэмэ
укъыхэгъуэщатэмэ
къыхэгъуэщатэмэ
дыкъыхэгъуэщатэмэ
фыкъыхэгъуэщатэмэ
къыхэгъуэща(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщатэмэ
укъыхэмыгъуэщатэмэ
къыхэмыгъуэщатэмэ
дыкъыхэмыгъуэщатэмэ
фыкъыхэмыгъуэщатэмэ
къыхэмыгъуэща(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъатэмэ
укъыхэгъуэщэгъатэмэ
къыхэгъуэщэгъатэмэ
дыкъыхэгъуэщэгъатэмэ
фыкъыхэгъуэщэгъатэмэ
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ
укъыхэмыгъуэщэгъатэмэ
къыхэмыгъуэщэгъатэмэ
дыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ
фыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнтэмэ
укъыхэгъуэщэнтэмэ
къыхэгъуэщэнтэмэ
дыкъыхэгъуэщэнтэмэ
фыкъыхэгъуэщэнтэмэ
къыхэгъуэщэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ
укъыхэмыгъуэщэнтэмэ
къыхэмыгъуэщэнтэмэ
дыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ
фыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ
къыхэмыгъуэщэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнутэмэ
укъыхэгъуэщэнутэмэ
къыхэгъуэщэнутэмэ
дыкъыхэгъуэщэнутэмэ
фыкъыхэгъуэщэнутэмэ
къыхэгъуэщэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ
укъыхэмыгъуэщэнутэмэ
къыхэмыгъуэщэнутэмэ
дыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ
фыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ
къыхэмыгъуэщэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнт
укъыхэгъуэщэнт
къыхэгъуэщэнт
дыкъыхэгъуэщэнт
фыкъыхэгъуэщэнт
къыхэгъуэщэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнтэкъым
укъыхэгъуэщэнтэкъым
къыхэгъуэщэнтэкъым
дыкъыхэгъуэщэнтэкъым
фыкъыхэгъуэщэнтэкъым
къыхэгъуэщэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнут
укъыхэгъуэщэнут
къыхэгъуэщэнут
дыкъыхэгъуэщэнут
фыкъыхэгъуэщэнут
къыхэгъуэщэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнутэкъым
укъыхэгъуэщэнутэкъым
къыхэгъуэщэнутэкъым
дыкъыхэгъуэщэнутэкъым
фыкъыхэгъуэщэнутэкъым
къыхэгъуэщэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэми
укъыхэгъуащэми
къыхэгъуащэми
дыкъыхэгъуащэми
фыкъыхэгъуащэми
къыхэгъуащэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуащэми
укъыхэмыгъуащэми
къыхэмыгъуащэми
дыкъыхэмыгъуащэми
фыкъыхэмыгъуащэми
къыхэмыгъуащэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщами
укъыхэгъуэщами
къыхэгъуэщами
дыкъыхэгъуэщами
фыкъыхэгъуэщами
къыхэгъуэща(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщами
укъыхэмыгъуэщами
къыхэмыгъуэщами
дыкъыхэмыгъуэщами
фыкъыхэмыгъуэщами
къыхэмыгъуэща(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъами
укъыхэгъуэщэгъами
къыхэгъуэщэгъами
дыкъыхэгъуэщэгъами
фыкъыхэгъуэщэгъами
къыхэгъуэщэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэгъами
укъыхэмыгъуэщэгъами
къыхэмыгъуэщэгъами
дыкъыхэмыгъуэщэгъами
фыкъыхэмыгъуэщэгъами
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнми
укъыхэгъуэщэнми
къыхэгъуэщэнми
дыкъыхэгъуэщэнми
фыкъыхэгъуэщэнми
къыхэгъуэщэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнми
укъыхэмыгъуэщэнми
къыхэмыгъуэщэнми
дыкъыхэмыгъуэщэнми
фыкъыхэмыгъуэщэнми
къыхэмыгъуэщэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнуми
укъыхэгъуэщэнуми
къыхэгъуэщэнуми
дыкъыхэгъуэщэнуми
фыкъыхэгъуэщэнуми
къыхэгъуэщэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнуми
укъыхэмыгъуэщэнуми
къыхэмыгъуэщэнуми
дыкъыхэмыгъуэщэнуми
фыкъыхэмыгъуэщэнуми
къыхэмыгъуэщэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуащэтэми
укъыхэгъуащэтэми
къыхэгъуащэтэми
дыкъыхэгъуащэтэми
фыкъыхэгъуащэтэми
къыхэгъуащэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуащэтэми
укъыхэмыгъуащэтэми
къыхэмыгъуащэтэми
дыкъыхэмыгъуащэтэми
фыкъыхэмыгъуащэтэми
къыхэмыгъуащэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщатэми
укъыхэгъуэщатэми
къыхэгъуэщатэми
дыкъыхэгъуэщатэми
фыкъыхэгъуэщатэми
къыхэгъуэща(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщатэми
укъыхэмыгъуэщатэми
къыхэмыгъуэщатэми
дыкъыхэмыгъуэщатэми
фыкъыхэмыгъуэщатэми
къыхэмыгъуэща(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэгъатэми
укъыхэгъуэщэгъатэми
къыхэгъуэщэгъатэми
дыкъыхэгъуэщэгъатэми
фыкъыхэгъуэщэгъатэми
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэгъатэми
укъыхэмыгъуэщэгъатэми
къыхэмыгъуэщэгъатэми
дыкъыхэмыгъуэщэгъатэми
фыкъыхэмыгъуэщэгъатэми
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнтэми
укъыхэгъуэщэнтэми
къыхэгъуэщэнтэми
дыкъыхэгъуэщэнтэми
фыкъыхэгъуэщэнтэми
къыхэгъуэщэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнтэми
укъыхэмыгъуэщэнтэми
къыхэмыгъуэщэнтэми
дыкъыхэмыгъуэщэнтэми
фыкъыхэмыгъуэщэнтэми
къыхэмыгъуэщэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщэнутэми
укъыхэгъуэщэнутэми
къыхэгъуэщэнутэми
дыкъыхэгъуэщэнутэми
фыкъыхэгъуэщэнутэми
къыхэгъуэщэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщэнутэми
укъыхэмыгъуэщэнутэми
къыхэмыгъуэщэнутэми
дыкъыхэмыгъуэщэнутэми
фыкъыхэмыгъуэщэнутэми
къыхэмыгъуэщэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщаи
укъыхэгъуэщаи
къыхэгъуэщаи
дыкъыхэгъуэщаи
фыкъыхэгъуэщаи
къыхэгъуэщаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщакъыми
укъыхэгъуэщакъыми
къыхэгъуэщакъыми
дыкъыхэгъуэщакъыми
фыкъыхэгъуэщакъыми
къыхэгъуэщакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщащэрэт
укъыхэгъуэщащэрэт
къыхэгъуэщащэрэт
дыкъыхэгъуэщащэрэт
фыкъыхэгъуэщащэрэт
къыхэгъуэщащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэмыгъуэщащэрэт
укъыхэмыгъуэщащэрэт
къыхэмыгъуэщащэрэт
дыкъыхэмыгъуэщащэрэт
фыкъыхэмыгъуэщащэрэт
къыхэмыгъуэщащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнщ
укъыхэгъуэщагъэнщ
къыхэгъуэщагъэнщ
дыкъыхэгъуэщагъэнщ
фыкъыхэгъуэщагъэнщ
къыхэгъуэщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнкъым
укъыхэгъуэщагъэнкъым
къыхэгъуэщагъэнкъым
дыкъыхэгъуэщагъэнкъым
фыкъыхэгъуэщагъэнкъым
къыхэгъуэщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнт
укъыхэгъуэщагъэнт
къыхэгъуэщагъэнт
дыкъыхэгъуэщагъэнт
фыкъыхэгъуэщагъэнт
къыхэгъуэщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым
укъыхэгъуэщагъэнтэкъым
къыхэгъуэщагъэнтэкъым
дыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым
фыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым
къыхэгъуэщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэн
укъыхэгъуэщагъэн
къыхэгъуэщагъэн
дыкъыхэгъуэщагъэн
фыкъыхэгъуэщагъэн
къыхэгъуэщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнкъэ
укъыхэгъуэщагъэнкъэ
къыхэгъуэщагъэнкъэ
дыкъыхэгъуэщагъэнкъэ
фыкъыхэгъуэщагъэнкъэ
къыхэгъуэщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнт
укъыхэгъуэщагъэнт
къыхэгъуэщагъэнт
дыкъыхэгъуэщагъэнт
фыкъыхэгъуэщагъэнт
къыхэгъуэщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ
укъыхэгъуэщагъэнтэкъэ
къыхэгъуэщагъэнтэкъэ
дыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ
фыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ
къыхэгъуэщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнущ
укъыхэгъуэщагъэнущ
къыхэгъуэщагъэнущ
дыкъыхэгъуэщагъэнущ
фыкъыхэгъуэщагъэнущ
къыхэгъуэщагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнукъым
укъыхэгъуэщагъэнукъым
къыхэгъуэщагъэнукъым
дыкъыхэгъуэщагъэнукъым
фыкъыхэгъуэщагъэнукъым
къыхэгъуэщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнут
укъыхэгъуэщагъэнут
къыхэгъуэщагъэнут
дыкъыхэгъуэщагъэнут
фыкъыхэгъуэщагъэнут
къыхэгъуэщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым
укъыхэгъуэщагъэнутэкъым
къыхэгъуэщагъэнутэкъым
дыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым
фыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым
къыхэгъуэщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэну
укъыхэгъуэщагъэну
къыхэгъуэщагъэну
дыкъыхэгъуэщагъэну
фыкъыхэгъуэщагъэну
къыхэгъуэщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнукъэ
укъыхэгъуэщагъэнукъэ
къыхэгъуэщагъэнукъэ
дыкъыхэгъуэщагъэнукъэ
фыкъыхэгъуэщагъэнукъэ
къыхэгъуэщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнут
укъыхэгъуэщагъэнут
къыхэгъуэщагъэнут
дыкъыхэгъуэщагъэнут
фыкъыхэгъуэщагъэнут
къыхэгъуэщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ
укъыхэгъуэщагъэнутэкъэ
къыхэгъуэщагъэнутэкъэ
дыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ
фыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ
къыхэгъуэщагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуащэ
укъыхэгъуащэ
къыхэгъуащэ
дыкъыхэгъуащэ
фыкъыхэгъуащэ
къыхэгъуащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуащэ
укъыхэмыгъуащэ
къыхэмыгъуащэ
дыкъыхэмыгъуащэ
фыкъыхэмыгъуащэ
къыхэмыгъуащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуэща
укъыхэгъуэща
къыхэгъуэща
дыкъыхэгъуэща
фыкъыхэгъуэща
къыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуэща
укъыхэмыгъуэща
къыхэмыгъуэща
дыкъыхэмыгъуэща
фыкъыхэмыгъуэща
къыхэмыгъуэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуэщэгъа
укъыхэгъуэщэгъа
къыхэгъуэщэгъа
дыкъыхэгъуэщэгъа
фыкъыхэгъуэщэгъа
къыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуэщэгъа
укъыхэмыгъуэщэгъа
къыхэмыгъуэщэгъа
дыкъыхэмыгъуэщэгъа
фыкъыхэмыгъуэщэгъа
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуэщэн
укъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн
дыкъыхэгъуэщэн
фыкъыхэгъуэщэн
къыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуэщэн
укъыхэмыгъуэщэн
къыхэмыгъуэщэн
дыкъыхэмыгъуэщэн
фыкъыхэмыгъуэщэн
къыхэмыгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуэщэну
укъыхэгъуэщэну
къыхэгъуэщэну
дыкъыхэгъуэщэну
фыкъыхэгъуэщэну
къыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуэщэну
укъыхэмыгъуэщэну
къыхэмыгъуэщэну
дыкъыхэмыгъуэщэну
фыкъыхэмыгъуэщэну
къыхэмыгъуэщэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэгъуащэ
укъызэрыхэгъуащэ
къызэрыхэгъуащэ
дыкъызэрыхэгъуащэ
фыкъызэрыхэгъуащэ
къызэрыхэгъуащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыгъуащэ
укъызэрыхэмыгъуащэ
къызэрыхэмыгъуащэ
дыкъызэрыхэмыгъуащэ
фыкъызэрыхэмыгъуащэ
къызэрыхэмыгъуащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэгъуэща
укъызэрыхэгъуэща
къызэрыхэгъуэща
дыкъызэрыхэгъуэща
фыкъызэрыхэгъуэща
къызэрыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыгъуэща
укъызэрыхэмыгъуэща
къызэрыхэмыгъуэща
дыкъызэрыхэмыгъуэща
фыкъызэрыхэмыгъуэща
къызэрыхэмыгъуэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэгъуэщэгъа
укъызэрыхэгъуэщэгъа
къызэрыхэгъуэщэгъа
дыкъызэрыхэгъуэщэгъа
фыкъызэрыхэгъуэщэгъа
къызэрыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа
укъызэрыхэмыгъуэщэгъа
къызэрыхэмыгъуэщэгъа
дыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа
фыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа
къызэрыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэгъуэщэн
укъызэрыхэгъуэщэн
къызэрыхэгъуэщэн
дыкъызэрыхэгъуэщэн
фыкъызэрыхэгъуэщэн
къызэрыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыгъуэщэн
укъызэрыхэмыгъуэщэн
къызэрыхэмыгъуэщэн
дыкъызэрыхэмыгъуэщэн
фыкъызэрыхэмыгъуэщэн
къызэрыхэмыгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэгъуэщэну
укъызэрыхэгъуэщэну
къызэрыхэгъуэщэну
дыкъызэрыхэгъуэщэну
фыкъызэрыхэгъуэщэну
къызэрыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрыхэмыгъуэщэну
укъызэрыхэмыгъуэщэну
къызэрыхэмыгъуэщэну
дыкъызэрыхэмыгъуэщэну
фыкъызэрыхэмыгъуэщэну
къызэрыхэмыгъуэщэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэгъуащэ
укъыщыхэгъуащэ
къыщыхэгъуащэ
дыкъыщыхэгъуащэ
фыкъыщыхэгъуащэ
къыщыхэгъуащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыгъуащэ
укъыщыхэмыгъуащэ
къыщыхэмыгъуащэ
дыкъыщыхэмыгъуащэ
фыкъыщыхэмыгъуащэ
къыщыхэмыгъуащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэгъуэща
укъыщыхэгъуэща
къыщыхэгъуэща
дыкъыщыхэгъуэща
фыкъыщыхэгъуэща
къыщыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыгъуэща
укъыщыхэмыгъуэща
къыщыхэмыгъуэща
дыкъыщыхэмыгъуэща
фыкъыщыхэмыгъуэща
къыщыхэмыгъуэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэгъуэщэгъа
укъыщыхэгъуэщэгъа
къыщыхэгъуэщэгъа
дыкъыщыхэгъуэщэгъа
фыкъыщыхэгъуэщэгъа
къыщыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыгъуэщэгъа
укъыщыхэмыгъуэщэгъа
къыщыхэмыгъуэщэгъа
дыкъыщыхэмыгъуэщэгъа
фыкъыщыхэмыгъуэщэгъа
къыщыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэгъуэщэн
укъыщыхэгъуэщэн
къыщыхэгъуэщэн
дыкъыщыхэгъуэщэн
фыкъыщыхэгъуэщэн
къыщыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыгъуэщэн
укъыщыхэмыгъуэщэн
къыщыхэмыгъуэщэн
дыкъыщыхэмыгъуэщэн
фыкъыщыхэмыгъуэщэн
къыщыхэмыгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыхэгъуэщэну
укъыщыхэгъуэщэну
къыщыхэгъуэщэну
дыкъыщыхэгъуэщэну
фыкъыщыхэгъуэщэну
къыщыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщыхэмыгъуэщэну
укъыщыхэмыгъуэщэну
къыщыхэмыгъуэщэну
дыкъыщыхэмыгъуэщэну
фыкъыщыхэмыгъуэщэну
къыщыхэмыгъуэщэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэгъуащэ
укъыздыхэгъуащэ
къыздыхэгъуащэ
дыкъыздыхэгъуащэ
фыкъыздыхэгъуащэ
къыздыхэгъуащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыгъуащэ
укъыздыхэмыгъуащэ
къыздыхэмыгъуащэ
дыкъыздыхэмыгъуащэ
фыкъыздыхэмыгъуащэ
къыздыхэмыгъуащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэгъуэща
укъыздыхэгъуэща
къыздыхэгъуэща
дыкъыздыхэгъуэща
фыкъыздыхэгъуэща
къыздыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыгъуэща
укъыздыхэмыгъуэща
къыздыхэмыгъуэща
дыкъыздыхэмыгъуэща
фыкъыздыхэмыгъуэща
къыздыхэмыгъуэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэгъуэщэгъа
укъыздыхэгъуэщэгъа
къыздыхэгъуэщэгъа
дыкъыздыхэгъуэщэгъа
фыкъыздыхэгъуэщэгъа
къыздыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыгъуэщэгъа
укъыздыхэмыгъуэщэгъа
къыздыхэмыгъуэщэгъа
дыкъыздыхэмыгъуэщэгъа
фыкъыздыхэмыгъуэщэгъа
къыздыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэгъуэщэн
укъыздыхэгъуэщэн
къыздыхэгъуэщэн
дыкъыздыхэгъуэщэн
фыкъыздыхэгъуэщэн
къыздыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыгъуэщэн
укъыздыхэмыгъуэщэн
къыздыхэмыгъуэщэн
дыкъыздыхэмыгъуэщэн
фыкъыздыхэмыгъуэщэн
къыздыхэмыгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздыхэгъуэщэну
укъыздыхэгъуэщэну
къыздыхэгъуэщэну
дыкъыздыхэгъуэщэну
фыкъыздыхэгъуэщэну
къыздыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздыхэмыгъуэщэну
укъыздыхэмыгъуэщэну
къыздыхэмыгъуэщэну
дыкъыздыхэмыгъуэщэну
фыкъыздыхэмыгъуэщэну
къыздыхэмыгъуэщэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэгъуащэ
укъыщӀыхэгъуащэ
къыщӀыхэгъуащэ
дыкъыщӀыхэгъуащэ
фыкъыщӀыхэгъуащэ
къыщӀыхэгъуащэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыгъуащэ
укъыщӀыхэмыгъуащэ
къыщӀыхэмыгъуащэ
дыкъыщӀыхэмыгъуащэ
фыкъыщӀыхэмыгъуащэ
къыщӀыхэмыгъуащэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэгъуэща
укъыщӀыхэгъуэща
къыщӀыхэгъуэща
дыкъыщӀыхэгъуэща
фыкъыщӀыхэгъуэща
къыщӀыхэгъуэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыгъуэща
укъыщӀыхэмыгъуэща
къыщӀыхэмыгъуэща
дыкъыщӀыхэмыгъуэща
фыкъыщӀыхэмыгъуэща
къыщӀыхэмыгъуэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэгъуэщэгъа
укъыщӀыхэгъуэщэгъа
къыщӀыхэгъуэщэгъа
дыкъыщӀыхэгъуэщэгъа
фыкъыщӀыхэгъуэщэгъа
къыщӀыхэгъуэщэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа
укъыщӀыхэмыгъуэщэгъа
къыщӀыхэмыгъуэщэгъа
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа
къыщӀыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэгъуэщэн
укъыщӀыхэгъуэщэн
къыщӀыхэгъуэщэн
дыкъыщӀыхэгъуэщэн
фыкъыщӀыхэгъуэщэн
къыщӀыхэгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэн
укъыщӀыхэмыгъуэщэн
къыщӀыхэмыгъуэщэн
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэн
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэн
къыщӀыхэмыгъуэщэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэгъуэщэну
укъыщӀыхэгъуэщэну
къыщӀыхэгъуэщэну
дыкъыщӀыхэгъуэщэну
фыкъыщӀыхэгъуэщэну
къыщӀыхэгъуэщэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэну
укъыщӀыхэмыгъуэщэну
къыщӀыхэмыгъуэщэну
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэну
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэну
къыщӀыхэмыгъуэщэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуащэу
укъыхэгъуащэу
къыхэгъуащэу
дыкъыхэгъуащэу
фыкъыхэгъуащэу
къыхэгъуащэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуащэу
укъыхэмыгъуащэу
къыхэмыгъуащэу
дыкъыхэмыгъуащэу
фыкъыхэмыгъуащэу
къыхэмыгъуащэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуэщауэ
укъыхэгъуэщауэ
къыхэгъуэщауэ
дыкъыхэгъуэщауэ
фыкъыхэгъуэщауэ
къыхэгъуэщауэ / къыхэгъуэща(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуэщауэ
укъыхэмыгъуэщауэ
къыхэмыгъуэщауэ
дыкъыхэмыгъуэщауэ
фыкъыхэмыгъуэщауэ
къыхэмыгъуэщауэ(хэ) / къыхэмыгъуэща(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъыхэгъуащэурэ
укъыхэгъуащэурэ
къыхэгъуащэурэ
дыкъыхэгъуащэурэ
фыкъыхэгъуащэурэ
къыхэгъуащэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъыхэмыгъуащэурэ
укъыхэмыгъуащэурэ
къыхэмыгъуащэурэ
дыкъыхэмыгъуащэурэ
фыкъыхэмыгъуащэурэ
къыхэмыгъуащэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыкъыпхогъуащэ
сыкъыхогъуащэ
--
сыкъыфхогъуащэ
скъахогъуащэ
уэ
укъысхогъуащэ
--
укъыхогъуащэ
укъытхогъуащэ
--
укъахогъуащэ
ар
къысхогъуащэ
къыпхогъуащэ
къыхогъуащэ
къытхогъуащэ
къыфхогъуащэ
къахогъуащэ
дэ
--
дыкъыпхогъуащэ
дыкъыхогъуащэ
--
дыкъыфхогъуащэ
дыкъахогъуащэ
фэ
фыкъысхогъуащэ
--
фыкъыхогъуащэ
фыкъытхогъуащэ
--
фыкъахогъуащэ
ахэр
къысхогъуащэ(хэ)
къыпхогъуащэ(хэ)
къыхогъуащэ(хэ)
къытхогъуащэ(хэ)
къыфхогъуащэ(хэ)
къахогъуащэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъуащ]э
[гъуащ]эр
--
[гъуащ]эхэр
Эргативнэ:
[гъуащ]э
[гъуащ]эм
--
[гъуащ]эхэм
Послеложнэ:
[гъуащ]экӀэ
[гъуащ]эмкӀэ
[гъуащ]эхэкӀэ
[гъуащ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъуащ]эуэ
[гъуащ]эрауэ
[гъуащ]эхэу
[гъуащ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъуэщ]а
[гъуэщ]ар
--
[гъуэщ]ахэр
Эргативнэ:
[гъуэщ]а
[гъуэщ]ам
--
[гъуэщ]ахэм
Послеложнэ:
[гъуэщ]акӀэ
[гъуэщ]амкӀэ
[гъуэщ]ахэкӀэ
[гъуэщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъуэщ]ауэ
[гъуэщ]арауэ
[гъуэщ]ахэу
[гъуэщ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъуэщ]эн
[гъуэщ]эныр
--
[гъуэщ]энхэр
Эргативнэ:
[гъуэщ]эн
[гъуэщ]эным
--
[гъуэщ]энхэм
Послеложнэ:
[гъуэщ]энкӀэ
[гъуэщ]энымкӀэ
[гъуэщ]энхэкӀэ
[гъуэщ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъуэщ]эну
[гъуэщ]энырауэ
[гъуэщ]энхэу
[гъуэщ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъуэщ]эну
[гъуэщ]энур
--
[гъуэщ]энухэр
Эргативнэ:
[гъуэщ]эну
[гъуэщ]энум
--
[гъуэщ]энухэм
Послеложнэ:
[гъуэщ]энукӀэ
[гъуэщ]энумкӀэ
[гъуэщ]энухэкӀэ
[гъуэщ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъуэщ]энууэ
[гъуэщ]энурауэ
[гъуэщ]энухэу
[гъуэщ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрхэм къахэлъагъукӀыгъуей, къахэцӀыхукӀыгъуей хъун, хэгъуэщэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къыхэгъуэщэн: mix with sb or sth, become indistinguishable (amidst sth, in some mass)
УРЫСЫБЗЭ
къыхэгъуэщэн: смешаться с кем-чем-л., стать неразличимым (в какой-л. массе)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.