Wt/kbd/къытехуэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝte:'xʷɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + те- + [ху] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къытехуэн"-м и спряженэ
МЫХЬЭНЭ
- Къытрадзэн (п. п. статья).
- ЗалымыгъэкӀэ къеӀыхын, къыӀэщӀэгъэкӀын.
- Джэлэн, укӀуриин.
- Къэмэхын, зимыщӀэж хъун.
ЩАПХЪЭХЭР
- Аслъэнджэрийр и щхьэр и щӀагъыу щӀым къытохуэ. Шортэн Аскэрбий
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Тхыгъэр газетым къытехуэн.
- Сымаджэр къытехуащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къытехуэн: 1. be published, appear in print (for example, an article) 2. take sb or sth away 3. fall down on sth 4. faint, lose consciousness
- Тхыгъэр газетым къытехуэн: publish a text in the newspaper
- Сымаджэр къытехуащ: the patient fainted
УРЫСЫБЗЭ
- къытехуэн: 1. появиться в печати (напр. о статье) 2. отнять, отобрать, забрать кого-что-л. у кого-л. 3. упасть, свалиться на что-л. 4. упасть в обморок
- Тхыгъэр газетым къытехуэн: напечатать текст в газете
- Сымаджэр къытехуащ: больной потерял сознание
псалъафэ зэпыщӀахэр
ЕмыкӀу къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: make a mistake, disgrace yourself Урысыбзэ: опростоволоситься, опозориться Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Къытехуэу лӀэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: die suddenly. Фызыр къытехуэри лӀащ. The old woman died suddenly. Урысыбзэ: скончаться скоропостижно. Фызыр къытехуэри лӀащ. Старая женщина скоропостижно умерла. Псалъэ зэпхахэр: Фызыр къытехуэри лӀащ. Щапхъэхэр:
Лей къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: to suffer undeservedly Урысыбзэ: незаслуженно пострадать Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэ къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: be jinxed, have the evil eye on you Урысыбзэ: сглазили Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Нэлат къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: be damned Урысыбзэ: быть проклятым Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
УӀэгъэ къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: be wounded, injured Урысыбзэ: получить ранение Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Хьэзаб къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: heap torment [on sb] Урысыбзэ: [на него] навалить мучения Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ЩӀыхуэ къытехуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: owe money to sb Урысыбзэ: задолжать Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.