Wt/kbd/къыпычын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹǝpǝ'tʂǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + пы- + [ч] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "къыпычын"-м и спряженэ
МЫХЬЭНЭ
- КъарукӀэ зыгуэр къыпытхъын, зэпычын.
- Къыпыхын, къехьэлӀэжын (п. п. пхъэщхьэмыщхьэ).
- Къыпыудын, къыпыгъэщхьэхукӀын, къыпыупщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Сажнэ здахьати, Тембот щӀы дестынэ къыпичащ Хьэсанш и щӀым Щомахуэ Амырхъан
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
| Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 29 |
|---|---|---|
| адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
| Мызэ зэ къыпеч. | Мыза собирает кизил. | Myze is picking cornelian cherries. |
| Мэзан зэ къыпеч. | Мазан собирает кизил. | Mazan is picking cornelian cherries. |
| нап. 30 | ||
| Саримэ санэ къыпеч. | Сарима собирает смородину. | Sarima is picking currants. |
| нап. 31 | ||
| Зузэ зэ къыпеч. | Зуза собирает кизил. | Zuza is picking some cornelian cherries. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Ӏуданэр къыпычын.
- Кхъужь къыпычын.
- ЩэкӀ къыпычын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыпычын: 1. tear or rip off, separate sth from sth 2. pick, gather (about berries and fruit) 3. measure or cut off (for example, a plot of ground)
- Ӏуданэр къыпычын: rip off a piece of thread
- Кхъужь къыпычын: gather pears
- ЩэкӀ къыпычын: cut off a piece of cloth
УРЫСЫБЗЭ
- къыпычын: 1. оторвать, отделить что-л. от чего-л. 2. сорвать что-л. (об ягодах, фруктах) 3. отмерить, отрезать (напр. участок земли)
- Ӏуданэр къыпычын: оторвать нитку
- Кхъужь къыпычын: сорвать грушу
- ЩэкӀ къыпычын: отрезать кусок ткани.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.