АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къуэ- + [хъу] + -хь + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къуэхъухьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къуэхъухьын
щымыӀэныгъэ:
къуэмыхъухьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьын
укъуэхъухьын
къуэхъухьын
дыкъуэхъухьын
фыкъуэхъухьын
къуэхъухьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьын
укъуэмыхъухьын
къуэмыхъухьын
дыкъуэмыхъухьын
фыкъуэмыхъухьын
къуэмыхъухьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къуэхъухь!
фыкъуэхъухь!
щымыӀэныгъэ:
укъуэмыхъухь!
фыкъуэмыхъухь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъурехъухь
укъурехъухь
къурехъухь
дыкъурехъухь
фыкъурехъухь
къурехъухь
щымыӀэныгъэ:
сыкъуремыхъухь
укъуремыхъухь
къуремыхъухь
дыкъуремыхъухь
фыкъуремыхъухь
къуремыхъухь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуохъухь(ыр)
укъуохъухь(ыр)
къуохъухь(ыр)
дыкъуохъухь(ыр)
фыкъуохъухь(ыр)
къуохъухь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыркъым
укъуэхъухьыркъым
къуэхъухьыркъым
дыкъуэхъухьыркъым
фыкъуэхъухьыркъым
къуэхъухьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухь(ыр)т
укъуэхъухь(ыр)т
къуэхъухь(ыр)т
дыкъуэхъухь(ыр)т
фыкъуэхъухь(ыр)т
къуэхъухь(ыр)т / къуэхъухьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухь(ыр)тэкъым
укъуэхъухь(ыр)тэкъым
къуэхъухь(ыр)тэкъым
дыкъуэхъухь(ыр)тэкъым
фыкъуэхъухь(ыр)тэкъым
къуэхъухь(ыр)тэкъым / къуэхъухьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьащ
укъуэхъухьащ
къуэхъухьащ
дыкъуэхъухьащ
фыкъуэхъухьащ
къуэхъухьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьакъым
укъуэхъухьакъым
къуэхъухьакъым
дыкъуэхъухьакъым
фыкъуэхъухьакъым
къуэхъухьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьат
укъуэхъухьат
къуэхъухьат
дыкъуэхъухьат
фыкъуэхъухьат
къуэхъухьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьатэкъым
укъуэхъухьатэкъым
къуэхъухьатэкъым
дыкъуэхъухьатэкъым
фыкъуэхъухьатэкъым
къуэхъухьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъащ
укъуэхъухьыгъащ
къуэхъухьыгъащ
дыкъуэхъухьыгъащ
фыкъуэхъухьыгъащ
къуэхъухьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъакъым
укъуэхъухьыгъакъым
къуэхъухьыгъакъым
дыкъуэхъухьыгъакъым
фыкъуэхъухьыгъакъым
къуэхъухьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъат
укъуэхъухьыгъат
къуэхъухьыгъат
дыкъуэхъухьыгъат
фыкъуэхъухьыгъат
къуэхъухьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъатэкъым
укъуэхъухьыгъатэкъым
къуэхъухьыгъатэкъым
дыкъуэхъухьыгъатэкъым
фыкъуэхъухьыгъатэкъым
къуэхъухьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьщ
укъуэхъухьщ
къуэхъухьщ
дыкъуэхъухьщ
фыкъуэхъухьщ
къуэхъухь(хэ)щ
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухькъым
укъуэхъухькъым
къуэхъухькъым
дыкъуэхъухькъым
фыкъуэхъухькъым
къуэхъухь(хэ)къым
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьт
укъуэхъухьт
къуэхъухьт
дыкъуэхъухьт
фыкъуэхъухьт
къуэхъухь(хэ)т
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьтэкъым
укъуэхъухьтэкъым
къуэхъухьтэкъым
дыкъуэхъухьтэкъым
фыкъуэхъухьтэкъым
къуэхъухь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынщ
укъуэхъухьынщ
къуэхъухьынщ
дыкъуэхъухьынщ
фыкъуэхъухьынщ
къуэхъухьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынкъым
укъуэхъухьынкъым
къуэхъухьынкъым
дыкъуэхъухьынкъым
фыкъуэхъухьынкъым
къуэхъухьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынущ
укъуэхъухьынущ
къуэхъухьынущ
дыкъуэхъухьынущ
фыкъуэхъухьынущ
къуэхъухьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынукъым
укъуэхъухьынукъым
къуэхъухьынукъым
дыкъуэхъухьынукъым
фыкъуэхъухьынукъым
къуэхъухьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьрэ
укъуэхъухьрэ
къуэхъухьрэ
дыкъуэхъухьрэ
фыкъуэхъухьрэ
къуэхъухь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыркъэ
укъуэхъухьыркъэ
къуэхъухьыркъэ
дыкъуэхъухьыркъэ
фыкъуэхъухьыркъэ
къуэхъухьыркъэ / къуэхъухьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухь(ыр)т
укъуэхъухь(ыр)т
къуэхъухь(ыр)т
дыкъуэхъухь(ыр)т
фыкъуэхъухь(ыр)т
къуэхъухь(ыр)т / къуэхъухьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухь(ыр)тэкъэ
укъуэхъухь(ыр)тэкъэ
къуэхъухь(ыр)тэкъэ
дыкъуэхъухь(ыр)тэкъэ
фыкъуэхъухь(ыр)тэкъэ
къуэхъухь(ыр)тэкъэ / къуэхъухьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьа
укъуэхъухьа
къуэхъухьа
дыкъуэхъухьа
фыкъуэхъухьа
къуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьакъэ
укъуэхъухьакъэ
къуэхъухьакъэ
дыкъуэхъухьакъэ
фыкъуэхъухьакъэ
къуэхъухьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьат
укъуэхъухьат
къуэхъухьат
дыкъуэхъухьат
фыкъуэхъухьат
къуэхъухьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьатэкъэ
укъуэхъухьатэкъэ
къуэхъухьатэкъэ
дыкъуэхъухьатэкъэ
фыкъуэхъухьатэкъэ
къуэхъухьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъа
укъуэхъухьыгъа
къуэхъухьыгъа
дыкъуэхъухьыгъа
фыкъуэхъухьыгъа
къуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъакъэ
укъуэхъухьыгъакъэ
къуэхъухьыгъакъэ
дыкъуэхъухьыгъакъэ
фыкъуэхъухьыгъакъэ
къуэхъухьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъат
укъуэхъухьыгъат
къуэхъухьыгъат
дыкъуэхъухьыгъат
фыкъуэхъухьыгъат
къуэхъухьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъатэкъэ
укъуэхъухьыгъатэкъэ
къуэхъухьыгъатэкъэ
дыкъуэхъухьыгъатэкъэ
фыкъуэхъухьыгъатэкъэ
къуэхъухьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухь
укъуэхъухь
къуэхъухь
дыкъуэхъухь
фыкъуэхъухь
къуэхъухь(хэ)
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухькъэ
укъуэхъухькъэ
къуэхъухькъэ
дыкъуэхъухькъэ
фыкъуэхъухькъэ
къуэхъухь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьт
укъуэхъухьт
къуэхъухьт
дыкъуэхъухьт
фыкъуэхъухьт
къуэхъухь(хэ)т
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьтэкъэ
укъуэхъухьтэкъэ
къуэхъухьтэкъэ
дыкъуэхъухьтэкъэ
фыкъуэхъухьтэкъэ
къуэхъухь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьын
укъуэхъухьын
къуэхъухьын
дыкъуэхъухьын
фыкъуэхъухьын
къуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынкъэ
укъуэхъухьынкъэ
къуэхъухьынкъэ
дыкъуэхъухьынкъэ
фыкъуэхъухьынкъэ
къуэхъухьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыну
укъуэхъухьыну
къуэхъухьыну
дыкъуэхъухьыну
фыкъуэхъухьыну
къуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынукъэ
укъуэхъухьынукъэ
къуэхъухьынукъэ
дыкъуэхъухьынукъэ
фыкъуэхъухьынукъэ
къуэхъухьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьмэ
укъуэхъухьмэ
къуэхъухьмэ
дыкъуэхъухьмэ
фыкъуэхъухьмэ
къуэхъухь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьмэ
укъуэмыхъухьмэ
къуэмыхъухьмэ
дыкъуэмыхъухьмэ
фыкъуэмыхъухьмэ
къуэмыхъухь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьамэ
укъуэхъухьамэ
къуэхъухьамэ
дыкъуэхъухьамэ
фыкъуэхъухьамэ
къуэхъухьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьамэ
укъуэмыхъухьамэ
къуэмыхъухьамэ
дыкъуэмыхъухьамэ
фыкъуэмыхъухьамэ
къуэмыхъухьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъамэ
укъуэхъухьыгъамэ
къуэхъухьыгъамэ
дыкъуэхъухьыгъамэ
фыкъуэхъухьыгъамэ
къуэхъухьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьыгъамэ
укъуэмыхъухьыгъамэ
къуэмыхъухьыгъамэ
дыкъуэмыхъухьыгъамэ
фыкъуэмыхъухьыгъамэ
къуэмыхъухьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынмэ
укъуэхъухьынмэ
къуэхъухьынмэ
дыкъуэхъухьынмэ
фыкъуэхъухьынмэ
къуэхъухьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынмэ
укъуэмыхъухьынмэ
къуэмыхъухьынмэ
дыкъуэмыхъухьынмэ
фыкъуэмыхъухьынмэ
къуэмыхъухьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынумэ
укъуэхъухьынумэ
къуэхъухьынумэ
дыкъуэхъухьынумэ
фыкъуэхъухьынумэ
къуэхъухьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынумэ
укъуэмыхъухьынумэ
къуэмыхъухьынумэ
дыкъуэмыхъухьынумэ
фыкъуэмыхъухьынумэ
къуэмыхъухьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьтэмэ
укъуэхъухьтэмэ
къуэхъухьтэмэ
дыкъуэхъухьтэмэ
фыкъуэхъухьтэмэ
къуэхъухь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьтэмэ
укъуэмыхъухьтэмэ
къуэмыхъухьтэмэ
дыкъуэмыхъухьтэмэ
фыкъуэмыхъухьтэмэ
къуэмыхъухь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьатэмэ
укъуэхъухьатэмэ
къуэхъухьатэмэ
дыкъуэхъухьатэмэ
фыкъуэхъухьатэмэ
къуэхъухьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьатэмэ
укъуэмыхъухьатэмэ
къуэмыхъухьатэмэ
дыкъуэмыхъухьатэмэ
фыкъуэмыхъухьатэмэ
къуэмыхъухьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъатэмэ
укъуэхъухьыгъатэмэ
къуэхъухьыгъатэмэ
дыкъуэхъухьыгъатэмэ
фыкъуэхъухьыгъатэмэ
къуэхъухьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьыгъатэмэ
укъуэмыхъухьыгъатэмэ
къуэмыхъухьыгъатэмэ
дыкъуэмыхъухьыгъатэмэ
фыкъуэмыхъухьыгъатэмэ
къуэмыхъухьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынтэмэ
укъуэхъухьынтэмэ
къуэхъухьынтэмэ
дыкъуэхъухьынтэмэ
фыкъуэхъухьынтэмэ
къуэхъухьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынтэмэ
укъуэмыхъухьынтэмэ
къуэмыхъухьынтэмэ
дыкъуэмыхъухьынтэмэ
фыкъуэмыхъухьынтэмэ
къуэмыхъухьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынутэмэ
укъуэхъухьынутэмэ
къуэхъухьынутэмэ
дыкъуэхъухьынутэмэ
фыкъуэхъухьынутэмэ
къуэхъухьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынутэмэ
укъуэмыхъухьынутэмэ
къуэмыхъухьынутэмэ
дыкъуэмыхъухьынутэмэ
фыкъуэмыхъухьынутэмэ
къуэмыхъухьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынт
укъуэхъухьынт
къуэхъухьынт
дыкъуэхъухьынт
фыкъуэхъухьынт
къуэхъухьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынтэкъым
укъуэхъухьынтэкъым
къуэхъухьынтэкъым
дыкъуэхъухьынтэкъым
фыкъуэхъухьынтэкъым
къуэхъухьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынут
укъуэхъухьынут
къуэхъухьынут
дыкъуэхъухьынут
фыкъуэхъухьынут
къуэхъухьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынутэкъым
укъуэхъухьынутэкъым
къуэхъухьынутэкъым
дыкъуэхъухьынутэкъым
фыкъуэхъухьынутэкъым
къуэхъухьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьми
укъуэхъухьми
къуэхъухьми
дыкъуэхъухьми
фыкъуэхъухьми
къуэхъухь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьми
укъуэмыхъухьми
къуэмыхъухьми
дыкъуэмыхъухьми
фыкъуэмыхъухьми
къуэмыхъухь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьами
укъуэхъухьами
къуэхъухьами
дыкъуэхъухьами
фыкъуэхъухьами
къуэхъухьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьами
укъуэмыхъухьами
къуэмыхъухьами
дыкъуэмыхъухьами
фыкъуэмыхъухьами
къуэмыхъухьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъами
укъуэхъухьыгъами
къуэхъухьыгъами
дыкъуэхъухьыгъами
фыкъуэхъухьыгъами
къуэхъухьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьыгъами
укъуэмыхъухьыгъами
къуэмыхъухьыгъами
дыкъуэмыхъухьыгъами
фыкъуэмыхъухьыгъами
къуэмыхъухьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынми
укъуэхъухьынми
къуэхъухьынми
дыкъуэхъухьынми
фыкъуэхъухьынми
къуэхъухьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынми
укъуэмыхъухьынми
къуэмыхъухьынми
дыкъуэмыхъухьынми
фыкъуэмыхъухьынми
къуэмыхъухьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынуми
укъуэхъухьынуми
къуэхъухьынуми
дыкъуэхъухьынуми
фыкъуэхъухьынуми
къуэхъухьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынуми
укъуэмыхъухьынуми
къуэмыхъухьынуми
дыкъуэмыхъухьынуми
фыкъуэмыхъухьынуми
къуэмыхъухьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьтэми
укъуэхъухьтэми
къуэхъухьтэми
дыкъуэхъухьтэми
фыкъуэхъухьтэми
къуэхъухь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьтэми
укъуэмыхъухьтэми
къуэмыхъухьтэми
дыкъуэмыхъухьтэми
фыкъуэмыхъухьтэми
къуэмыхъухь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьатэми
укъуэхъухьатэми
къуэхъухьатэми
дыкъуэхъухьатэми
фыкъуэхъухьатэми
къуэхъухьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьатэми
укъуэмыхъухьатэми
къуэмыхъухьатэми
дыкъуэмыхъухьатэми
фыкъуэмыхъухьатэми
къуэмыхъухьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьыгъатэми
укъуэхъухьыгъатэми
къуэхъухьыгъатэми
дыкъуэхъухьыгъатэми
фыкъуэхъухьыгъатэми
къуэхъухьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьыгъатэми
укъуэмыхъухьыгъатэми
къуэмыхъухьыгъатэми
дыкъуэмыхъухьыгъатэми
фыкъуэмыхъухьыгъатэми
къуэмыхъухьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынтэми
укъуэхъухьынтэми
къуэхъухьынтэми
дыкъуэхъухьынтэми
фыкъуэхъухьынтэми
къуэхъухьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынтэми
укъуэмыхъухьынтэми
къуэмыхъухьынтэми
дыкъуэмыхъухьынтэми
фыкъуэмыхъухьынтэми
къуэмыхъухьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьынутэми
укъуэхъухьынутэми
къуэхъухьынутэми
дыкъуэхъухьынутэми
фыкъуэхъухьынутэми
къуэхъухьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьынутэми
укъуэмыхъухьынутэми
къуэмыхъухьынутэми
дыкъуэмыхъухьынутэми
фыкъуэмыхъухьынутэми
къуэмыхъухьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьаи
укъуэхъухьаи
къуэхъухьаи
дыкъуэхъухьаи
фыкъуэхъухьаи
къуэхъухьаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьакъыми
укъуэхъухьакъыми
къуэхъухьакъыми
дыкъуэхъухьакъыми
фыкъуэхъухьакъыми
къуэхъухьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьащэрэт
укъуэхъухьащэрэт
къуэхъухьащэрэт
дыкъуэхъухьащэрэт
фыкъуэхъухьащэрэт
къуэхъухьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмыхъухьащэрэт
укъуэмыхъухьащэрэт
къуэмыхъухьащэрэт
дыкъуэмыхъухьащэрэт
фыкъуэмыхъухьащэрэт
къуэмыхъухьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнщ
укъуэхъухьагъэнщ
къуэхъухьагъэнщ
дыкъуэхъухьагъэнщ
фыкъуэхъухьагъэнщ
къуэхъухьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнкъым
укъуэхъухьагъэнкъым
къуэхъухьагъэнкъым
дыкъуэхъухьагъэнкъым
фыкъуэхъухьагъэнкъым
къуэхъухьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнт
укъуэхъухьагъэнт
къуэхъухьагъэнт
дыкъуэхъухьагъэнт
фыкъуэхъухьагъэнт
къуэхъухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнтэкъым
укъуэхъухьагъэнтэкъым
къуэхъухьагъэнтэкъым
дыкъуэхъухьагъэнтэкъым
фыкъуэхъухьагъэнтэкъым
къуэхъухьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэн
укъуэхъухьагъэн
къуэхъухьагъэн
дыкъуэхъухьагъэн
фыкъуэхъухьагъэн
къуэхъухьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнкъэ
укъуэхъухьагъэнкъэ
къуэхъухьагъэнкъэ
дыкъуэхъухьагъэнкъэ
фыкъуэхъухьагъэнкъэ
къуэхъухьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнт
укъуэхъухьагъэнт
къуэхъухьагъэнт
дыкъуэхъухьагъэнт
фыкъуэхъухьагъэнт
къуэхъухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнтэкъэ
укъуэхъухьагъэнтэкъэ
къуэхъухьагъэнтэкъэ
дыкъуэхъухьагъэнтэкъэ
фыкъуэхъухьагъэнтэкъэ
къуэхъухьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнхъухь
укъуэхъухьагъэнхъухь
къуэхъухьагъэнхъухь
дыкъуэхъухьагъэнхъухь
фыкъуэхъухьагъэнхъухь
къуэхъухьагъэнхъухь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнукъым
укъуэхъухьагъэнукъым
къуэхъухьагъэнукъым
дыкъуэхъухьагъэнукъым
фыкъуэхъухьагъэнукъым
къуэхъухьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнут
укъуэхъухьагъэнут
къуэхъухьагъэнут
дыкъуэхъухьагъэнут
фыкъуэхъухьагъэнут
къуэхъухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнутэкъым
укъуэхъухьагъэнутэкъым
къуэхъухьагъэнутэкъым
дыкъуэхъухьагъэнутэкъым
фыкъуэхъухьагъэнутэкъым
къуэхъухьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэну
укъуэхъухьагъэну
къуэхъухьагъэну
дыкъуэхъухьагъэну
фыкъуэхъухьагъэну
къуэхъухьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнукъэ
укъуэхъухьагъэнукъэ
къуэхъухьагъэнукъэ
дыкъуэхъухьагъэнукъэ
фыкъуэхъухьагъэнукъэ
къуэхъухьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнут
укъуэхъухьагъэнут
къуэхъухьагъэнут
дыкъуэхъухьагъэнут
фыкъуэхъухьагъэнут
къуэхъухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэхъухьагъэнутэкъэ
укъуэхъухьагъэнутэкъэ
къуэхъухьагъэнутэкъэ
дыкъуэхъухьагъэнутэкъэ
фыкъуэхъухьагъэнутэкъэ
къуэхъухьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухь
укъуэхъухь
къуэхъухь
дыкъуэхъухь
фыкъуэхъухь
къуэхъухь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухь
укъуэмыхъухь
къуэмыхъухь
дыкъуэмыхъухь
фыкъуэмыхъухь
къуэмыхъухь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьа
укъуэхъухьа
къуэхъухьа
дыкъуэхъухьа
фыкъуэхъухьа
къуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьа
укъуэмыхъухьа
къуэмыхъухьа
дыкъуэмыхъухьа
фыкъуэмыхъухьа
къуэмыхъухьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьыгъа
укъуэхъухьыгъа
къуэхъухьыгъа
дыкъуэхъухьыгъа
фыкъуэхъухьыгъа
къуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьыгъа
укъуэмыхъухьыгъа
къуэмыхъухьыгъа
дыкъуэмыхъухьыгъа
фыкъуэмыхъухьыгъа
къуэмыхъухьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьын
укъуэхъухьын
къуэхъухьын
дыкъуэхъухьын
фыкъуэхъухьын
къуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьын
укъуэмыхъухьын
къуэмыхъухьын
дыкъуэмыхъухьын
фыкъуэмыхъухьын
къуэмыхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьыну
укъуэхъухьыну
къуэхъухьыну
дыкъуэхъухьыну
фыкъуэхъухьыну
къуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьыну
укъуэмыхъухьыну
къуэмыхъухьыну
дыкъуэмыхъухьыну
фыкъуэмыхъухьыну
къуэмыхъухьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэхъухь
узэрыкъуэхъухь
зэрыкъуэхъухь
дызэрыкъуэхъухь
фызэрыкъуэхъухь
зэрыкъуэхъухь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмыхъухь
узэрыкъуэмыхъухь
зэрыкъуэмыхъухь
дызэрыкъуэмыхъухь
фызэрыкъуэмыхъухь
зэрыкъуэмыхъухь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэхъухьа
узэрыкъуэхъухьа
зэрыкъуэхъухьа
дызэрыкъуэхъухьа
фызэрыкъуэхъухьа
зэрыкъуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмыхъухьа
узэрыкъуэмыхъухьа
зэрыкъуэмыхъухьа
дызэрыкъуэмыхъухьа
фызэрыкъуэмыхъухьа
зэрыкъуэмыхъухьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэхъухьыгъа
узэрыкъуэхъухьыгъа
зэрыкъуэхъухьыгъа
дызэрыкъуэхъухьыгъа
фызэрыкъуэхъухьыгъа
зэрыкъуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмыхъухьыгъа
узэрыкъуэмыхъухьыгъа
зэрыкъуэмыхъухьыгъа
дызэрыкъуэмыхъухьыгъа
фызэрыкъуэмыхъухьыгъа
зэрыкъуэмыхъухьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэхъухьын
узэрыкъуэхъухьын
зэрыкъуэхъухьын
дызэрыкъуэхъухьын
фызэрыкъуэхъухьын
зэрыкъуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмыхъухьын
узэрыкъуэмыхъухьын
зэрыкъуэмыхъухьын
дызэрыкъуэмыхъухьын
фызэрыкъуэмыхъухьын
зэрыкъуэмыхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэхъухьыну
узэрыкъуэхъухьыну
зэрыкъуэхъухьыну
дызэрыкъуэхъухьыну
фызэрыкъуэхъухьыну
зэрыкъуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмыхъухьыну
узэрыкъуэмыхъухьыну
зэрыкъуэмыхъухьыну
дызэрыкъуэмыхъухьыну
фызэрыкъуэмыхъухьыну
зэрыкъуэмыхъухьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэхъухь
ущыкъуэхъухь
щыкъуэхъухь
дыщыкъуэхъухь
фыщыкъуэхъухь
щыкъуэхъухь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмыхъухь
ущыкъуэмыхъухь
щыкъуэмыхъухь
дыщыкъуэмыхъухь
фыщыкъуэмыхъухь
щыкъуэмыхъухь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэхъухьа
ущыкъуэхъухьа
щыкъуэхъухьа
дыщыкъуэхъухьа
фыщыкъуэхъухьа
щыкъуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмыхъухьа
ущикъуэмыхъухьа
щыкъуэмыхъухьа
дыщыкъуэмыхъухьа
фыщыкъуэмыхъухьа
щыкъуэмыхъухьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэхъухьыгъа
ущыкъуэхъухьыгъа
щыкъуэхъухьыгъа
дыщыкъуэхъухьыгъа
фыщыкъуэхъухьыгъа
щыкъуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмыхъухьыгъа
ущыкъуэмыхъухьыгъа
щыкъуэмыхъухьыгъа
дыщыкъуэмыхъухьыгъа
фыщыкъуэмыхъухьыгъа
щыкъуэмыхъухьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэхъухьын
ущыкъуэхъухьын
щыкъуэхъухьын
дыщыкъуэхъухьын
фыщыкъуэхъухьын
щыкъуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмыхъухьын
ущыкъуэхъухьын
щыкъуэмыхъухьын
дыщыкъуэмыхъухьын
фыщыкъуэмыхъухьын
щыкъуэмыхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэхъухьыну
ущыкъуэхъухьыну
щыкъуэхъухьыну
дыщыкъуэхъухьыну
фыщыкъуэхъухьыну
щыкъуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмыхъухьыну
ущыкъуэмыхъухьыну
щыкъуэмыхъухьыну
дыщыкъуэмыхъухьыну
фыщыкъуэмыхъухьыну
щыкъуэмыхъухьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкъуэхъухь
уздыкъуэхъухь
здыкъуэхъухь
дыздыкъуэхъухь
фыздыкъуэхъухь
здыкъуэхъухь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкъуэмыхъухь
уздыкъуэмыхъухь
здыкъуэмыхъухь
дыздыкъуэмыхъухь
фыздыкъуэмыхъухь
здыкъуэмыхъухь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкъуэхъухьа
уздыкъуэхъухьа
здыкъуэхъухьа
дыздыкъуэхъухьа
фыздыкъуэхъухьа
здыкъуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкъуэмыхъухьа
уздыкъуэмыхъухьа
здыкъуэмыхъухьа
дыздыкъуэмыхъухьа
фыздыкъуэмыхъухьа
здыкъуэмыхъухьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкъуэхъухьыгъа
уздыкъуэхъухьыгъа
здыкъуэхъухьыгъа
дыздыкъуэхъухьыгъа
фыздыкъуэхъухьыгъа
здыкъуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкъуэмыхъухьыгъа
уздыкъуэмыхъухьыгъа
здыкъуэмыхъухьыгъа
дыздыкъуэмыхъухьыгъа
фыздыкъуэмыхъухьыгъа
здыкъуэмыхъухьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкъуэхъухьын
уздыкъуэхъухьын
здыкъуэхъухьын
дыздыкъуэхъухьын
фыздыкъуэхъухьын
здыкъуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкъуэмыхъухьын
уздыкъуэмыхъухьын
здыкъуэмыхъухьын
дыздыкъуэмыхъухьын
фыздыкъуэмыхъухьын
здыкъуэмыхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыкъуэхъухьыну
уздыкъуэхъухьыну
здыкъуэхъухьыну
дыздыкъуэхъухьыну
фыздыкъуэхъухьыну
здыкъуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыкъуэмыхъухьыну
уздыкъуэмыхъухьыну
здыкъуэмыхъухьыну
дыздыкъуэмыхъухьыну
фыздыкъуэмыхъухьыну
здыкъуэмыхъухьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэхъухь
ущӀыкъуэхъухь
щӀыкъуэхъухь
дыщӀыкъуэхъухь
фыщӀыкъуэхъухь
щӀыкъуэхъухь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмыхъухь
ущӀыкъуэмыхъухь
щӀыкъуэмыхъухь
дыщӀыкъуэмыхъухь
фыщӀыкъуэмыхъухь
щӀыкъуэмыхъухь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэхъухьа
ущӀыкъуэхъухьӀэхъухьа
щӀыкъуэхъухьа
дыщӀыкъуэхъухьа
фыщӀыкъуэхъухьа
щӀыкъуэхъухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмыхъухьа
ущӀыкъуэмыхъухьа
щӀыкъуэмыхъухьа
дыщӀыкъуэмыхъухьа
фыщӀыкъуэмыхъухьа
щӀыкъуэмыхъухьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэхъухьыгъа
ущӀыкъуэхъухьыгъа
щӀыкъуэхъухьыгъа
дыщӀыкъуэхъухьыгъа
фыщӀыкъуэхъухьыгъа
щӀыкъуэхъухьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмыхъухьыгъа
ущӀыкъуэмыхъухьыгъа
щӀыкъуэмыхъухьыгъа
дыщӀыкъуэмыхъухьыгъа
фыщӀыкъуэмыхъухьыгъа
щӀыкъуэмыхъухьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэхъухьын
ущӀыкъуэхъухьын
щӀыкъуэхъухьын
дыщӀыкъуэхъухьын
фыщӀыкъуэхъухьын
щӀыкъуэхъухьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмыхъухьын
ущӀыкъуэмыхъухьын
щӀыкъуэмыхъухьын
дыщӀыкъуэмыхъухьын
фыщӀыкъуэмыхъухьын
щӀыкъуэмыхъухьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэхъухьыну
ущӀыкъуэхъухьыну
щӀыкъуэхъухьыну
дыщӀыкъуэхъухьыну
фыщӀыкъуэхъухьыну
щӀыкъуэхъухьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмыхъухьыну
ущӀыкъуэмыхъухьыну
щӀыкъуэмыхъухьыну
дыщӀыкъуэмыхъухьыну
фыщӀыкъуэмыхъухьыну
щӀыкъуэмыхъухьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьу
укъуэхъухьу
къуэхъухьу
дыкъуэхъухьу
фыкъуэхъухьу
къуэхъухь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьу
укъуэмыхъухьу
къуэмыхъухьу
дыкъуэмыхъухьу
фыкъуэмыхъухьу
къуэмыхъухь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьауэ
укъуэхъухьауэ
къуэхъухьауэ
дыкъуэхъухьауэ
фыкъуэхъухьауэ
къуэхъухьауэ / къуэхъухьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьауэ
укъуэмыхъухьауэ
къуэмыхъухьауэ
дыкъуэмыхъухьауэ
фыкъуэмыхъухьауэ
къуэмыхъухьауэ / къуэмыхъухьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъуэхъухьурэ
укъуэхъухьурэ
къуэхъухьурэ
дыкъуэхъухьурэ
фыкъуэхъухьурэ
къуэхъухь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмыхъухьурэ
укъуэмыхъухьурэ
къуэмыхъухьурэ
дыкъуэмыхъухьурэ
фыкъуэмыхъухьурэ
къуэмыхъухь(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпкъуохъухь
сыкъуохъухь
--
сыфкъуохъухь
сакъуохъухь
уэ
ускъуохъухь
--
укъуохъухь
уткъуохъухь
--
уакъуохъухь
ар
скъуохъухь
пкъуохъухь
къуохъухь
ткъуохъухь
фкъуохъухь
якъуохъухь
дэ
--
дыпкъуохъухь
дыкъуохъухь
--
дыфкъуохъухь
дакъуохъухь
фэ
фыскъуохъухь
--
фыкъуохъухь
фыткъуохъухь
--
факъуохъухь
ахэр
скъуохъухь(хэ)
пкъуохъухь(хэ)
къуохъухь(хэ)
ткъуохъухь(хэ)
фкъуохъухь(хэ)
якъуохъухь(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъухь]
[хъухь]ыр
--
[хъухь]хэр
Эргативнэ:
[хъухь]
[хъухь]ым
--
[хъухь]хэм
Послеложнэ:
[хъухь]кӀэ
[хъухь]ымкӀэ
[хъухь]хэкӀэ
[хъухь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъухь]у
[хъухь]ырауэ
[хъухь]хэу
[хъухь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъухь]а
[хъухь]ар
--
[хъухь]ахэр
Эргативнэ:
[хъухь]а
[хъухь]ам
--
[хъухь]ахэм
Послеложнэ:
[хъухь]акӀэ
[хъухь]амкӀэ
[хъухь]ахэкӀэ
[хъухь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъухь]ауэ
[хъухь]арауэ
[хъухь]ахэу
[хъухь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъухь]ын
[хъухь]ыныр
--
[хъухь]ынхэр
Эргативнэ:
[хъухь]ын
[хъухь]ыным
--
[хъухь]ынхэм
Послеложнэ:
[хъухь]ынкӀэ
[хъухь]ынымкӀэ
[хъухь]ынхэкӀэ
[хъухь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хъухь]ыну
[хъухь]ынырауэ
[хъухь]ынхэу
[хъухь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъухь]ыну
[хъухь]ынур
--
[хъухь]ынухэр
Эргативнэ:
[хъухь]ыну
[хъухь]ынум
--
[хъухь]ынухэм
Послеложнэ:
[хъухь]ынукӀэ
[хъухь]ынумкӀэ
[хъухь]ынухэкӀэ
[хъухь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъухь]ынууэ
[хъухь]ынурауэ
[хъухь]ынухэу
[хъухь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и къуагъ, и плӀанэпэ дэлъурэ зыгуэр хъун; зыгуэр къыщыщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
Сын укъуэхъухьа си къуагъым, щхьэ укъыкъуэмыкӀрэ? ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къуэхъухьын: become sb or sth swh, after or behind sth
УРЫСЫБЗЭ
къуэхъухьын: стать чем-л. каким-л. где-л., за чем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.