АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къуэзэгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къуэзэгъэн
щымыӀэныгъэ:
къуэмызэгъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэн
укъуэзэгъэн
къуэзэгъэн
дыкъуэзэгъэн
фыкъуэзэгъэн
къуэзэгъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэн
укъуэмызэгъэн
къуэмызэгъэн
дыкъуэмызэгъэн
фыкъуэмызэгъэн
къуэмызэгъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къуэзагъэ!
фыкъуэзагъэ!
щымыӀэныгъэ:
укъуэмызагъэ!
фыкъуэмызагъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъурезагъэ
укъурезагъэ
къурезагъэ
дыкъурезагъэ
фыкъурезагъэ
къурезагъэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъуремызагъэ
укъуремызагъэ
къуремызагъэ
дыкъуремызагъэ
фыкъуремызагъэ
къуремызагъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуозагъэ(р)
укъуозагъэ(р)
къуозагъэ(р)
дыкъуозагъэ(р)
фыкъуозагъэ(р)
къуозагъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэркъым
укъуэзагъэркъым
къуэзагъэркъым
дыкъуэзагъэркъым
фыкъуэзагъэркъым
къуэзагъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэ(р)т
укъуэзагъэ(р)т
къуэзагъэ(р)т
дыкъуэзагъэ(р)т
фыкъуэзагъэ(р)т
къуэзагъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэ(р)тэкъым
укъуэзагъэ(р)тэкъым
къуэзагъэ(р)тэкъым
дыкъуэзагъэ(р)тэкъым
фыкъуэзагъэ(р)тэкъым
къуэзагъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъащ
укъуэзэгъащ
къуэзэгъащ
дыкъуэзэгъащ
фыкъуэзэгъащ
къуэзэгъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъакъым
укъуэзэгъакъым
къуэзэгъакъым
дыкъуэзэгъакъым
фыкъуэзэгъакъым
къуэзэгъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъат
укъуэзэгъат
къуэзэгъат
дыкъуэзэгъат
фыкъуэзэгъат
къуэзэгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъатэкъым
укъуэзэгъатэкъым
къуэзэгъатэкъым
дыкъуэзэгъатэкъым
фыкъуэзэгъатэкъым
къуэзэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъащ
укъуэзэгъэгъащ
къуэзэгъэгъащ
дыкъуэзэгъэгъащ
фыкъуэзэгъэгъащ
къуэзэгъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъакъым
укъуэзэгъэгъакъым
къуэзэгъэгъакъым
дыкъуэзэгъэгъакъым
фыкъуэзэгъэгъакъым
къуэзэгъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъат
укъуэзэгъэгъат
къуэзэгъэгъат
дыкъуэзэгъэгъат
фыкъуэзэгъэгъат
къуэзэгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъатэкъым
укъуэзэгъэгъатэкъым
къуэзэгъэгъатэкъым
дыкъуэзэгъэгъатэкъым
фыкъуэзэгъэгъатэкъым
къуэзэгъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэщ
укъуэзагъэщ
къуэзагъэщ
дыкъуэзагъэщ
фыкъуэзагъэщ
къуэзагъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэкъым
укъуэзагъэкъым
къуэзагъэкъым
дыкъуэзагъэкъым
фыкъуэзагъэкъым
къуэзагъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэт
укъуэзагъэт
къуэзагъэт
дыкъуэзагъэт
фыкъуэзагъэт
къуэзагъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэтэкъым
укъуэзагъэтэкъым
къуэзагъэтэкъым
дыкъуэзагъэтэкъым
фыкъуэзагъэтэкъым
къуэзагъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнщ
укъуэзэгъэнщ
къуэзэгъэнщ
дыкъуэзэгъэнщ
фыкъуэзэгъэнщ
къуэзэгъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнкъым
укъуэзэгъэнкъым
къуэзэгъэнкъым
дыкъуэзэгъэнкъым
фыкъуэзэгъэнкъым
къуэзэгъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнущ
укъуэзэгъэнущ
къуэзэгъэнущ
дыкъуэзэгъэнущ
фыкъуэзэгъэнущ
къуэзэгъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнукъым
укъуэзэгъэнукъым
къуэзэгъэнукъым
дыкъуэзэгъэнукъым
фыкъуэзэгъэнукъым
къуэзэгъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэрэ
укъуэзагъэрэ
къуэзагъэрэ
дыкъуэзагъэрэ
фыкъуэзагъэрэ
къуэзагъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэркъэ
укъуэзагъэркъэ
къуэзагъэркъэ
дыкъуэзагъэркъэ
фыкъуэзагъэркъэ
къуэзагъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэ(р)т
укъуэзагъэ(р)т
къуэзагъэ(р)т
дыкъуэзагъэ(р)т
фыкъуэзагъэ(р)т
къуэзагъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэ(р)тэкъэ
укъуэзагъэ(р)тэкъэ
къуэзагъэ(р)тэкъэ
дыкъуэзагъэ(р)тэкъэ
фыкъуэзагъэ(р)тэкъэ
къуэзагъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъа
укъуэзэгъа
къуэзэгъа
дыкъуэзэгъа
фыкъуэзэгъа
къуэзэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъакъэ
укъуэзэгъакъэ
къуэзэгъакъэ
дыкъуэзэгъакъэ
фыкъуэзэгъакъэ
къуэзэгъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъат
укъуэзэгъат
къуэзэгъат
дыкъуэзэгъат
фыкъуэзэгъат
къуэзэгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъатэкъэ
укъуэзэгъатэкъэ
къуэзэгъатэкъэ
дыкъуэзэгъатэкъэ
фыкъуэзэгъатэкъэ
къуэзэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъа
укъуэзэгъэгъа
къуэзэгъэгъа
дыкъуэзэгъэгъа
фыкъуэзэгъэгъа
къуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъакъэ
укъуэзэгъэгъакъэ
къуэзэгъэгъакъэ
дыкъуэзэгъэгъакъэ
фыкъуэзэгъэгъакъэ
къуэзэгъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъат
укъуэзэгъэгъат
къуэзэгъэгъат
дыкъуэзэгъэгъат
фыкъуэзэгъэгъат
къуэзэгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъатэкъэ
укъуэзэгъэгъатэкъэ
къуэзэгъэгъатэкъэ
дыкъуэзэгъэгъатэкъэ
фыкъуэзэгъэгъатэкъэ
къуэзэгъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэ
укъуэзагъэ
къуэзагъэ
дыкъуэзагъэ
фыкъуэзагъэ
къуэзагъэ(хэ)
блэкӀа гъэкъуа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэкъэ
укъуэзагъэкъэ
къуэзагъэкъэ
дыкъуэзагъэкъэ
фыкъуэзагъэкъэ
къуэзагъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэт
укъуэзагъэт
къуэзагъэт
дыкъуэзагъэт
фыкъуэзагъэт
къуэзагъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкъуа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэтэкъэ
укъуэзагъэтэкъэ
къуэзагъэтэкъэ
дыкъуэзагъэтэкъэ
фыкъуэзагъэтэкъэ
къуэзагъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэн
укъуэзэгъэн
къуэзэгъэн
дыкъуэзэгъэн
фыкъуэзэгъэн
къуэзэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнкъэ
укъуэзэгъэнкъэ
къуэзэгъэнкъэ
дыкъуэзэгъэнкъэ
фыкъуэзэгъэнкъэ
къуэзэгъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэну
укъуэзэгъэну
къуэзэгъэну
дыкъуэзэгъэну
фыкъуэзэгъэну
къуэзэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнукъэ
укъуэзэгъэнукъэ
къуэзэгъэнукъэ
дыкъуэзэгъэнукъэ
фыкъуэзэгъэнукъэ
къуэзэгъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэмэ
укъуэзагъэмэ
къуэзагъэмэ
дыкъуэзагъэмэ
фыкъуэзагъэмэ
къуэзагъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызагъэмэ
укъуэмызагъэмэ
къуэмызагъэмэ
дыкъуэмызагъэмэ
фыкъуэмызагъэмэ
къуэмызагъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъамэ
укъуэзэгъамэ
къуэзэгъамэ
дыкъуэзэгъамэ
фыкъуэзэгъамэ
къуэзэгъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъамэ
укъуэмызэгъамэ
къуэмызэгъамэ
дыкъуэмызэгъамэ
фыкъуэмызэгъамэ
мызэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъамэ
укъуэзэгъэгъамэ
къуэзэгъэгъамэ
дыкъуэзэгъэгъамэ
фыкъуэзэгъэгъамэ
къуэзэгъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэгъамэ
укъуэмызэгъэгъамэ
къуэмызэгъэгъамэ
дыкъуэмызэгъэгъамэ
фыкъуэмызэгъэгъамэ
къуэмызэгъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнмэ
укъуэзэгъэнмэ
къуэзэгъэнмэ
дыкъуэзэгъэнмэ
фыкъуэзэгъэнмэ
къуэзэгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнмэ
укъуэмызэгъэнмэ
къуэмызэгъэнмэ
дыкъуэмызэгъэнмэ
фыкъуэмызэгъэнмэ
къуэмызэгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнумэ
укъуэзэгъэнумэ
къуэзэгъэнумэ
дыкъуэзэгъэнумэ
фыкъуэзэгъэнумэ
къуэзэгъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнумэ
укъуэмызэгъэнумэ
къуэмызэгъэнумэ
дыкъуэмызэгъэнумэ
фыкъуэмызэгъэнумэ
къуэмызэгъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэтэмэ
укъуэзагъэтэмэ
къуэзагъэтэмэ
дыкъуэзагъэтэмэ
фыкъуэзагъэтэмэ
къуэзагъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызагъэтэмэ
укъуэмызагъэтэмэ
къуэмызагъэтэмэ
дыкъуэмызагъэтэмэ
фыкъуэмызагъэтэмэ
къуэмызагъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъатэмэ
укъуэзэгъатэмэ
къуэзэгъатэмэ
дыкъуэзэгъатэмэ
фыкъуэзэгъатэмэ
къуэзэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъатэмэ
укъуэмызэгъатэмэ
къуэмызэгъатэмэ
дыкъуэмызэгъатэмэ
фыкъуэмызэгъатэмэ
къуэмызэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъатэмэ
укъуэзэгъэгъатэмэ
къуэзэгъэгъатэмэ
дыкъуэзэгъэгъатэмэ
фыкъуэзэгъэгъатэмэ
къуэзэгъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэгъатэмэ
укъуэмызэгъэгъатэмэ
къуэмызэгъэгъатэмэ
дыкъуэмызэгъэгъатэмэ
фыкъуэмызэгъэгъатэмэ
къуэмызэгъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнтэмэ
укъуэзэгъэнтэмэ
къуэзэгъэнтэмэ
дыкъуэзэгъэнтэмэ
фыкъуэзэгъэнтэмэ
къуэзэгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнтэмэ
укъуэмызэгъэнтэмэ
къуэмызэгъэнтэмэ
дыкъуэмызэгъэнтэмэ
фыкъуэмызэгъэнтэмэ
къуэмызэгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнутэмэ
укъуэзэгъэнутэмэ
къуэзэгъэнутэмэ
дыкъуэзэгъэнутэмэ
фыкъуэзэгъэнутэмэ
къуэзэгъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнутэмэ
укъуэмызэгъэнутэмэ
къуэмызэгъэнутэмэ
дыкъуэмызэгъэнутэмэ
фыкъуэмызэгъэнутэмэ
къуэмызэгъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнт
укъуэзэгъэнт
къуэзэгъэнт
дыкъуэзэгъэнт
фыкъуэзэгъэнт
къуэзэгъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнтэкъым
укъуэзэгъэнтэкъым
къуэзэгъэнтэкъым
дыкъуэзэгъэнтэкъым
фыкъуэзэгъэнтэкъым
къуэзэгъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнут
укъуэзэгъэнут
къуэзэгъэнут
дыкъуэзэгъэнут
фыкъуэзэгъэнут
къуэзэгъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнутэкъым
укъуэзэгъэнутэкъым
къуэзэгъэнутэкъым
дыкъуэзэгъэнутэкъым
фыкъуэзэгъэнутэкъым
къуэзэгъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэми
укъуэзагъэми
къуэзагъэми
дыкъуэзагъэми
фыкъуэзагъэми
къуэзагъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызагъэми
укъуэмызагъэми
къуэмызагъэми
дыкъуэмызагъэми
фыкъуэмызагъэми
къуэмызагъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъами
укъуэзэгъами
къуэзэгъами
дыкъуэзэгъами
фыкъуэзэгъами
къуэзэгъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъами
укъуэмызэгъами
къуэмызэгъами
дыкъуэмызэгъами
фыкъуэмызэгъами
къуэмызэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъами
укъуэзэгъэгъами
къуэзэгъэгъами
дыкъуэзэгъэгъами
фыкъуэзэгъэгъами
къуэзэгъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэгъами
укъуэмызэгъэгъами
къуэмызэгъэгъами
дыкъуэмызэгъэгъами
фыкъуэмызэгъэгъами
къуэмызэгъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнми
укъуэзэгъэнми
къуэзэгъэнми
дыкъуэзэгъэнми
фыкъуэзэгъэнми
къуэзэгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнми
укъуэмызэгъэнми
къуэмызэгъэнми
дыкъуэмызэгъэнми
фыкъуэмызэгъэнми
къуэмызэгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнуми
укъуэзэгъэнуми
къуэзэгъэнуми
дыкъуэзэгъэнуми
фыкъуэзэгъэнуми
къуэзэгъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнуми
укъуэмызэгъэнуми
къуэмызэгъэнуми
дыкъуэмызэгъэнуми
фыкъуэмызэгъэнуми
къуэмызэгъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзагъэтэми
укъуэзагъэтэми
къуэзагъэтэми
дыкъуэзагъэтэми
фыкъуэзагъэтэми
къуэзагъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызагъэтэми
укъуэмызагъэтэми
къуэмызагъэтэми
дыкъуэмызагъэтэми
фыкъуэмызагъэтэми
къуэмызагъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъатэми
укъуэзэгъатэми
къуэзэгъатэми
дыкъуэзэгъатэми
фыкъуэзэгъатэми
къуэзэгъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъатэми
укъуэмызэгъатэми
къуэмызэгъатэми
дыкъуэмызэгъатэми
фыкъуэмызэгъатэми
къуэмызэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэгъатэми
укъуэзэгъэгъатэми
къуэзэгъэгъатэми
дыкъуэзэгъэгъатэми
фыкъуэзэгъэгъатэми
къуэзэгъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэгъатэми
укъуэмызэгъэгъатэми
къуэмызэгъэгъатэми
дыкъуэмызэгъэгъатэми
фыкъуэмызэгъэгъатэми
къуэмызэгъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнтэми
укъуэзэгъэнтэми
къуэзэгъэнтэми
дыкъуэзэгъэнтэми
фыкъуэзэгъэнтэми
къуэзэгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнтэми
укъуэмызэгъэнтэми
къуэмызэгъэнтэми
дыкъуэмызэгъэнтэми
фыкъуэмызэгъэнтэми
къуэмызэгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъэнутэми
укъуэзэгъэнутэми
къуэзэгъэнутэми
дыкъуэзэгъэнутэми
фыкъуэзэгъэнутэми
къуэзэгъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъэнутэми
укъуэмызэгъэнутэми
къуэмызэгъэнутэми
дыкъуэмызэгъэнутэми
фыкъуэмызэгъэнутэми
къуэмызэгъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъзэгъэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъаи
укъуэзэгъаи
къуэзэгъаи
дыкъуэзэгъаи
фыкъуэзэгъаи
къуэзэгъаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъакъыми
укъуэзэгъакъыми
къуэзэгъакъыми
дыкъуэзэгъакъыми
фыкъуэзэгъакъыми
къуэзэгъакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъащэрэт
укъуэзэгъащэрэт
къуэзэгъащэрэт
дыкъуэзэгъащэрэт
фыкъуэзэгъащэрэт
къуэзэгъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъуэмызэгъащэрэт
укъуэмызэгъащэрэт
къуэмызэгъащэрэт
дыкъуэмызэгъащэрэт
фыкъуэмызэгъащэрэт
къуэмызэгъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнщ
укъуэзэгъагъэнщ
къуэзэгъагъэнщ
дыкъуэзэгъагъэнщ
фыкъуэзэгъагъэнщ
къуэзэгъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнкъым
укъуэзэгъагъэнкъым
къуэзэгъагъэнкъым
дыкъуэзэгъагъэнкъым
фыкъуэзэгъагъэнкъым
къуэзэгъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнт
укъуэзэгъагъэнт
къуэзэгъагъэнт
дыкъуэзэгъагъэнт
фыкъуэзэгъагъэнт
къуэзэгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнтэкъым
укъуэзэгъагъэнтэкъым
къуэзэгъагъэнтэкъым
дыкъуэзэгъагъэнтэкъым
фыкъуэзэгъагъэнтэкъым
къуэзэгъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэн
укъуэзэгъагъэн
къуэзэгъагъэн
дыкъуэзэгъагъэн
фыкъуэзэгъагъэн
къуэзэгъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнкъэ
укъуэзэгъагъэнкъэ
къуэзэгъагъэнкъэ
дыкъуэзэгъагъэнкъэ
фыкъуэзэгъагъэнкъэ
къуэзэгъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнт
укъуэзэгъагъэнт
къуэзэгъагъэнт
дыкъуэзэгъагъэнт
фыкъуэзэгъагъэнт
къуэзэгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнтэкъэ
укъуэзэгъагъэнтэкъэ
къуэзэгъагъэнтэкъэ
дыкъуэзэгъагъэнтэкъэ
фыкъуэзэгъагъэнтэкъэ
къуэзэгъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнущ
укъуэзэгъагъэнущ
къуэзэгъагъэнущ
дыкъуэзэгъагъэнущ
фыкъуэзэгъагъэнущ
къуэзэгъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнукъым
укъуэзэгъагъэнукъым
къуэзэгъагъэнукъым
дыкъуэзэгъагъэнукъым
фыкъуэзэгъагъэнукъым
къуэзэгъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнут
укъуэзэгъагъэнут
къуэзэгъагъэнут
дыкъуэзэгъагъэнут
фыкъуэзэгъагъэнут
къуэзэгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнутэкъым
укъуэзэгъагъэнутэкъым
къуэзэгъагъэнутэкъым
дыкъуэзэгъагъэнутэкъым
фыкъуэзэгъагъэнутэкъым
къуэзэгъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэну
укъуэзэгъагъэну
къуэзэгъагъэну
дыкъуэзэгъагъэну
фыкъуэзэгъагъэну
къуэзэгъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнукъэ
укъуэзэгъагъэнукъэ
къуэзэгъагъэнукъэ
дыкъуэзэгъагъэнукъэ
фыкъуэзэгъагъэнукъэ
къуэзэгъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнут
укъуэзэгъагъэнут
къуэзэгъагъэнут
дыкъуэзэгъагъэнут
фыкъуэзэгъагъэнут
къуэзэгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъуэзэгъагъэнутэкъэ
укъуэзэгъагъэнутэкъэ
къуэзэгъагъэнутэкъэ
дыкъуэзэгъагъэнутэкъэ
фыкъуэзэгъагъэнутэкъэ
къуэзэгъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзагъэ
укъуэзагъэ
къуэзагъэ
дыкъуэзагъэ
фыкъуэзагъэ
къуэзагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызагъэ
укъуэмызагъэ
къуэмызагъэ
дыкъуэмызагъэ
фыкъуэмызагъэ
къуэмызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзэгъа
укъуэзэгъа
къуэзэгъа
дыкъуэзэгъа
фыкъуэзэгъа
къуэзэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызэгъа
укъуэмызэгъа
къуэмызэгъа
дыкъуэмызэгъа
фыкъуэмызэгъа
къуэмызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзэгъэгъа
укъуэзэгъэгъа
къуэзэгъэгъа
дыкъуэзэгъэгъа
фыкъуэзэгъэгъа
къуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызэгъэгъа
укъуэмызэгъэгъа
къуэмызэгъэгъа
дыкъуэмызэгъэгъа
фыкъуэмызэгъэгъа
къуэмызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзэгъэн
укъуэзэгъэн
къуэзэгъэн
дыкъуэзэгъэн
фыкъуэзэгъэн
къуэзэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызэгъэн
укъуэмызэгъэн
къуэмызэгъэн
дыкъуэмызэгъэн
фыкъуэмызэгъэн
къуэмызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзэгъэну
укъуэзэгъэну
къуэзэгъэну
дыкъуэзэгъэну
фыкъуэзэгъэну
къуэзэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызэгъэну
укъуэмызэгъэну
къуэмызэгъэну
дыкъуэмызэгъэну
фыкъуэмызэгъэну
къуэмызэгъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэзагъэ
узэрыкъуэзагъэ
зэрыкъуэзагъэ
дызэрыкъуэзагъэ
фызэрыкъуэзагъэ
зэрыкъуэзагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмызагъэ
узэрыкъуэмызагъэ
зэрыкъуэмызагъэ
дызэрыкъуэмызагъэ
фызэрыкъуэмызагъэ
зэрыкъуэмызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэзэгъа
узэрыкъуэзэгъа
зэрыкъуэзэгъа
дызэрыкъуэзэгъа
фызэрыкъуэзэгъа
зэрыкъуэзэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмызэгъа
узэрыкъуэмызэгъа
зэрыкъуэмызэгъа
дызэрыкъуэмызэгъа
фызэрыкъуэмызэгъа
зэрыкъуэмызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэзэгъэгъа
узэрыкъуэзэгъэгъа
зэрыкъуэзэгъэгъа
дызэрыкъуэзэгъэгъа
фызэрыкъуэзэгъэгъа
зэрыкъуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмызэгъэгъа
узэрыкъуэмызэгъэгъа
зэрыкъуэмызэгъэгъа
дызэрыкъуэмызэгъэгъа
фызэрыкъуэмызэгъэгъа
зэрыкъуэмызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэзэгъэн
узэрыкъуэзэгъэн
зэрыкъуэзэгъэн
дызэрыкъуэзэгъэн
фызэрыкъуэзэгъэн
зэрыкъуэзэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмызэгъэн
узэрыкъуэмызэгъэн
зэрыкъуэмызэгъэн
дызэрыкъуэмызэгъэн
фызэрыкъуэмызэгъэн
зэрыкъуэмызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкъуэзэгъэну
узэрыкъуэзэгъэну
зэрыкъуэзэгъэну
дызэрыкъуэзэгъэну
фызэрыкъуэзэгъэну
зэрыкъуэзэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыкъуэмызэгъэну
узэрыкъуэмызэгъэну
зэрыкъуэмызэгъэну
дызэрыкъуэмызэгъэну
фызэрыкъуэмызэгъэну
зэрыкъуэмызэгъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэзагъэ
ущыкъуэзагъэ
щыкъуэзагъэ
дыщыкъуэзагъэ
фыщыкъуэзагъэ
щыкъуэзагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмызагъэ
ущыкъуэмызагъэ
щыкъуэмызагъэ
дыщыкъуэмызагъэ
фыщыкъуэмызагъэ
щыкъуэмызагъэ(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэзэгъа
ущыкъуэзэгъа
щыкъуэзэгъа
дыщыкъуэзэгъа
фыщыкъуэзэгъа
щыкъуэзэгъа(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмызэгъа
ущыкъуэмызэгъа
щыкъуэмызэгъа
дыщыкъуэмызэгъа
фыщыкъуэмызэгъа
щыкъуэмызэгъа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэзэгъэгъа
ущыкъуэзэгъэгъа
щыкъуэзэгъэгъа
дыщыкъуэзэгъэгъа
фыщыкъуэзэгъэгъа
щыкъуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмызэгъэгъа
ущыкъуэмызэгъэгъа
щыкъуэмызэгъэгъа
дыщыкъуэмызэгъэгъа
фыщыкъуэмызэгъэгъа
щыкъуэмызэгъэгъа(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэзэгъэн
ущыкъуэзэгъэн
щыкъуэзэгъэн
дыщыкъуэзэгъэн
фыщыкъуэзэгъэн
щыкъуэзэгъэн(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмызэгъэн
ущыкъуэмызэгъэн
щыкъуэмызэгъэн
дыщыкъуэмызэгъэн
фыщыкъуэмызэгъэн
щыкъуэмызэгъэн(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкъуэзэгъэну
ущыкъуэзэгъэну
щыкъуэзэгъэну
дыщыкъуэзэгъэну
фыщыкъуэзэгъэну
щыкъуэзэгъэну(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыкъуэмызэгъэну
ущыкъуэмызэгъэну
щыкъуэмызэгъэну
дыщыкъуэмызэгъэну
фыщыкъуэмызэгъэну
щыкъуэмызэгъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкъуэзагъэ
удзыкъуэзагъэ
дзыкъуэзагъэ
дыдзыкъуэзагъэ
фыдзыкъуэзагъэ
дзыкъуэзагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкъуэмызагъэ
удзыкъуэмызагъэ
дзыкъуэмызагъэ
дыдзыкъуэмызагъэ
фыдзыкъуэмызагъэ
дзыкъуэмызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкъуэзэгъа
удзыкъуэзэгъа
дзыкъуэзэгъа
дыдзыкъуэзэгъа
фыдзыкъуэзэгъа
дзыкъуэзэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкъуэмызэгъа
удзыкъуэмызэгъа
дзыкъуэмызэгъа
дыдзыкъуэмызэгъа
фыдзыкъуэмызэгъа
дзыкъуэмызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкъуэзэгъэгъа
удзыкъуэзэгъэгъа
дзыкъуэзэгъэгъа
дыдзыкъуэзэгъэгъа
фыдзыкъуэзэгъэгъа
дзыкъуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкъуэмызэгъэгъа
удзыкъуэмызэгъэгъа
дзыкъуэмызэгъэгъа
дыдзыкъуэмызэгъэгъа
фыдзыкъуэмызэгъэгъа
дзыкъуэмызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкъуэзэгъэн
удзыкъуэзэгъэн
дзыкъуэзэгъэн
дыдзыкъуэзэгъэн
фыдзыкъуэзэгъэн
дзыкъуэзэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкъуэмызэгъэн
удзыкъуэмызэгъэн
дзыкъуэмызэгъэн
дыдзыкъуэмызэгъэн
фыдзыкъуэмызэгъэн
дзыкъуэмызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыкъуэзэгъэну
удзыкъуэзэгъэну
дзыкъуэзэгъэну
дыдзыкъуэзэгъэну
фыдзыкъуэзэгъэну
дзыкъуэзэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыкъуэмызэгъэну
удзыкъуэмызэгъэну
дзыкъуэмызэгъэну
дыдзыкъуэмызэгъэну
фыдзыкъуэмызэгъэну
дзыкъуэмызэгъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэзагъэ
ущӀыкъуэзагъэ
щӀыкъуэзагъэ
дыщӀыкъуэзагъэ
фыщӀыкъуэзагъэ
щӀыкъуэзагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмызагъэ
ущӀыкъуэмызагъэ
щӀыкъуэмызагъэ
дыщӀыкъуэмызагъэ
фыщӀыкъуэмызагъэ
щӀыкъуэмызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэзэгъа
ущӀыкъуэзэгъа
щӀыкъуэзэгъа
дыщӀыкъуэзэгъа
фыщӀыкъуэзэгъа
щӀыкъуэзэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмызэгъа
ущӀыкъуэмызэгъа
щӀыкъуэмызэгъа
дыщӀыкъуэмызэгъа
фыщӀыкъуэмызэгъа
щӀыкъуэмызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэзэгъэгъа
ущӀыкъуэзэгъэгъа
щӀыкъуэзэгъэгъа
дыщӀыкъуэзэгъэгъа
фыщӀыкъуэзэгъэгъа
щӀыкъуэзэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмызэгъэгъа
ущӀыкъуэмызэгъэгъа
щӀыкъуэмызэгъэгъа
дыщӀыкъуэмызэгъэгъа
фыщӀыкъуэмызэгъэгъа
щӀыкъуэмызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэзэгъэн
ущӀыкъуэзэгъэн
щӀыкъуэзэгъэн
дыщӀыкъуэзэгъэн
фыщӀыкъуэзэгъэн
щӀыкъуэзэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмызэгъэн
ущӀыкъуэмызэгъэн
щӀыкъуэмызэгъэн
дыщӀыкъуэмызэгъэн
фыщӀыкъуэмызэгъэн
щӀыкъуэмызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэзэгъэну
ущӀыкъуэзэгъэну
щӀыкъуэзэгъэну
дыщӀыкъуэзэгъэну
фыщӀыкъуэзэгъэну
щӀыкъуэзэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыкъуэмызэгъэну
ущӀыкъуэмызэгъэну
щӀыкъуэмызэгъэну
дыщӀыкъуэмызэгъэну
фыщӀыкъуэмызэгъэну
щӀыкъуэмызэгъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзагъэу
укъуэзагъэу
къуэзагъэу
дыкъуэзагъэу
фыкъуэзагъэу
къуэзагъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызагъэу
укъуэмызагъэу
къуэмызагъэу
дыкъуэмызагъэу
фыкъуэмызагъэу
къуэмызагъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъуэзэгъауэ
укъуэзэгъауэ
къуэзэгъауэ
дыкъуэзэгъауэ
фыкъуэзэгъауэ
къуэзэгъауэ / къуэзэгъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызэгъауэ
укъуэмызэгъауэ
къуэмызэгъауэ
дыкъуэмызэгъауэ
фыкъуэмызэгъауэ
къуэмызэгъауэ(хэ) / къуэмызэгъа(хэ)у
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъуэзагъэурэ
укъуэзагъэурэ
къуэзагъэурэ
дыкъуэзагъэурэ
фыкъуэзагъэурэ
къуэзагъэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъуэмызагъэурэ
укъуэмызагъэурэ
къуэмызагъэурэ
дыкъуэмызагъэурэ
фыкъуэмызагъэурэ
къуэмызагъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[загъ]э
[загъ]эр
--
[загъ]эхэр
Эргативнэ:
[загъ]э
[загъ]эм
--
[загъ]эхэм
Послеложнэ:
[загъ]экӀэ
[загъ]эмкӀэ
[загъ]эхэкӀэ
[загъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[загъ]эуэ
[загъ]эрауэ
[загъ]эхэу
[загъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]а
[зэгъ]ар
--
[зэгъ]ахэр
Эргативнэ:
[зэгъ]а
[зэгъ]ам
--
[зэгъ]ахэм
Послеложнэ:
[зэгъ]акӀэ
[зэгъ]амкӀэ
[зэгъ]ахэкӀэ
[зэгъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[зэгъ]ауэ
[зэгъ]арауэ
[зэгъ]ахэу
[зэгъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]эн
[зэгъ]эныр
--
[зэгъ]энхэр
Эргативнэ:
[зэгъ]эн
[зэгъ]эным
--
[зэгъ]энхэм
Послеложнэ:
[зэгъ]энкӀэ
[зэгъ]энымкӀэ
[зэгъ]энхэкӀэ
[зэгъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энырауэ
[зэгъ]энхэу
[зэгъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энур
--
[зэгъ]энухэр
Эргативнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энум
--
[зэгъ]энухэм
Послеложнэ:
[зэгъ]энукӀэ
[зэгъ]энумкӀэ
[зэгъ]энухэкӀэ
[зэгъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[зэгъ]энууэ
[зэгъ]энурауэ
[зэгъ]энухэу
[зэгъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр и куэдагъкӀэ зы къуагъ гуэрым къуэхуэн, къуэз хъун.
КъуэгъэнапӀэ гуэрым щызэгъэн, щысабырын, къуэпыӀэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Ӏэмэпсымэхэр псори плӀанэпэм къуэзэгъащ.
ПлӀанэпэм къуэзэгъэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къуэзэгъэн: 1.fit, have or be enough room for sth swh. 2. calm, quiet or settle down swh
Ӏэмэпсымэхэр псори плӀанэпэм къуэзэгъащ: there was enough room for all the tools (instruments) in the corner.
ПлӀанэпэм къуэзэгъэн: calm down in the corner.
УРЫСЫБЗЭ
къуэзэгъэн: 1. уместиться, поместиться где-л. 2. угомониться, успокоиться где-л.
Ӏэмэпсымэхэр псори плӀанэпэм къуэзэгъащ: все инструменты уместитлись в углу.
ПлӀанэпэм къуэзэгъэн: успокоиться в углу.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.