Wt/kbd/къуацэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 

  къуацэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['qʹʷɑ:tsɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [къуац] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	къуацэ	къуацэр	--	къуацэхэр
Эргативнэ:	къуацэ	къуацэм	--	къуацэхэм
Послеложнэ:	къуацэкӀэ	къуацэмкӀэ	къуацэхэкӀэ	къуацэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	къуацэу	къуацэрауэ	къуацэхэу	къуацэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ПыупщӀа, къраупщӀыкӀа, ауэ ямыухъуэнщӀу къэна жыг къудамэ, гъурц.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Къуацэхэм къыхэщӀыкӀа пщыӀэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къуацэ: brushwood
• Къуацэхэм къыхэщӀыкӀа пщыӀэ: a hut made of brushwood

УРЫСЫБЗЭ

• къуацэ: хворост
• Къуацэхэм къыхэщӀыкӀа пщыӀэ: шалаш из хвороста

псалъафэ зэпыщӀахэр

КъуацэкӀэ [Ӏуэхум] хэуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: aggravate sth, make sth worse
     Урысыбзэ: усугубить что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

КъуацэкӀэ [Ӏуэхум] къыхэуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: aggravate sth, make sth worse
     Урысыбзэ: усугубить что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Зэадэзэкъуэри къуацэкӀэ Ӏуэхум къыхэуэнкӀэ хъунут.  КӀыщокъуэ Алим

Хьэдзыгъуанэм къуацэкӀэ хэуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: do or say sth that could lead to trouble, unpleasantness
     Урысыбзэ: сделать или сказать что-л., из которого могут возникнуть неприятности
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['qʹʷɑ:tsɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [къуац] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	къуацэ	къуацэр	--	къуацэхэр
Эргативнэ:	къуацэ	къуацэм	--	къуацэхэм
Послеложнэ:	къуацэкӀэ	къуацэмкӀэ	къуацэхэкӀэ	къуацэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	къуацэу	къуацэрауэ	къуацэхэу	къуацэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Лъэныкъуэ псомкӀи зэкӀэщӀэпхъауэ къудамэ куэд зытет (жыг).
2. ЗэщӀэмыкъуа; мыжьа, бацэу щыт.

ЩАПХЪЭХЭР

• Бзухэр щыуша жыг щхьэкӀэ къуацэхэр пцӀанэщ. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Щхьэ къуацэ.
• ПыӀэ къуацэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къуацэ: 1. branchy, branched, bushy 2. shaggy, tousled, dishevelled
• Щхьэ къуацэ: a dishevelled head of hair
• ПыӀэ къуацэ: a shaggy hat

УРЫСЫБЗЭ

• къуацэ: 1. ветвистый, разветвлённый 2. лохматый
• Щхьэ къуацэ: лохматая голова
• ПыӀэ къуацэ: лохматая шляпа

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.