Wt/kbd/къихуэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹi:'xʷɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + и- + [ху] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къихуэн"-м и спряженэ
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым ихуэу къехуэхын.
- ЗыщӀыпӀэ къыщыунэхун, къыщыхутэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Хэкум бэвыр къиухуэ. Советскэ Къэбэрдейм и ӀуэрыӀуатэхэр
- Ауэ мис ар [анэр] цӀыху Ӏув кӀуэм и кӀэм къихуащ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- МыӀэрысэр матэм къихуащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къихуэн: 1. to fall into sth (towards the speaker) 2. appear, find oneself somewhere.
- МыӀэрысэр матэм къихуащ: the apple fell into the basket.
УРЫСЫБЗЭ
- къихуэн: 1. упасть куда-л. (сюда) 2. появиться, оказаться где-л.
- МыӀэрысэр матэм къихуащ: яблоко упало в корзину.
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] кӀэ къихуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: be in last place, lag behind. Урысыбзэ: оказаться на последнем месте, плестись в хвосте. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] ӀэмыщӀэ къихуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: to be under someone's command. Урысыбзэ: оказаться в чьем-л. подчинении. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.