Wt/kbd/къаз

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 

  къаз

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɑ:z]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [къаз]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	къаз	къазыр	--	къазхэр
Эргативнэ:	къаз	къазым	--	къазхэм
Послеложнэ:	къазкӀэ	къазымкӀэ	къазхэкӀэ	къазхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	къазу	къазырауэ	къазхэу	къазхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Унэм щагъэхъу, губгъуэми щыпсэу, псым фӀыуэ щес джэдкъаз лӀэужьыгъуэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 76
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Къазхэр.	Гуси.	Geese.
Ди къазхэм къаз шыр куэд кърашащ.	Наши гуси вывели много гусят.	Our geese have hatched a lot of goslings.
Къаз анэжьхэм я шырхэр псым яшащ.	Мать-гуси повели своих гусят на реку.	The mother geese have taken their goslings to the river.
Къазхэр псым тесщ.	Гуси сидят на воде.	The geese are sitting on the water.
Къазхэм псым хьэмбылу къыхах.	Гуси достают червей из воды.	The geese are pulling worms out of the water.
Сыт къазхэм псым къыхахыр?	Что гуси достают из воды?	What are the geese pulling out of the water?

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Къаз гъэхъун.
• Къаз кърегъэшын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къаз: goose
• Къаз гъэхъун: raise geese
• Къаз кърегъэшын: hatch geese

УРЫСЫБЗЭ

• къаз: гусь
• Къаз гъэхъун: держать гусей.
• Къаз кърегъэшын: выводить гусей

псалъафэ зэпыщӀахэр

къаз анэ

  Мыхьэнэ: Къазхэм ящыщу анэр (бзыр).
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: goose, she-goose, mothergoose
     Урысыбзэ: гусыня
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

къаз шыр

  Мыхьэнэ: Къаз кърашагъащӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a gosling, a baby goose
        Къаз шырхэр псым тесщ. The baby geese are swimming in the water.
     Урысыбзэ: гусёнок
        Къаз шырхэр псым тесщ. Гусята плавают в воде.
  Псалъэ зэпхахэр:
     Къаз шырхэр псым тесщ.
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.