Wt/kbd/кхъужьей
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
кхъужьей
-
кхъужьей
-
кхъужьей
-
кхъужьей
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [qʹχʷǝ'ʑe:j]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [кхъужь] + -ей
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | кхъужей | кхъужейр | -- | кхъужейхэр |
Эргативнэ: | кхъужей | кхъужейм | -- | кхъужейхэм |
Послеложнэ: | кхъужейкӀэ | кхъужеймкӀэ | кхъужейхэкӀэ | кхъужейхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | кхъужейуэ | кхъужейрауэ | кхъужейхэу | кхъужейхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Езыр-езыру къэкӀ пхъэщхьэмыщхьей жыг (Pyrus caucasica).
- КхъужьӀэрысэ къызыпыкӀэ жыг.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 115 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
ЦӀыхухэм абы жраӀэ: — Сыт мы кхъужьейхэр зэрыпщӀынур? | Люди ему говорят: что ты будешь делать с этими грушевыми деревьями? | People say to him: What are you going to do with these pear trees? |
Кхъужьейхэм къапыкӀауэ зы кхъужьи пшхынукъым уэ. | Ты не съешь ни одной груши, выросшей на этих грушевых деревьях. | You won’t eat a single one of the pears when they do start growing on these pear trees. |
Сытыт дадэ кхъужьейхэр щӀыхисэр? | Почему дедушка сажает грушевые деревья? | Why is grandfather planting some pear trees? |
Дадэ кхъуэжьей хесэ. | Дедушка сажает грушевое дерево. | Grandfather is planting a pear tree. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- БжэӀупэм кхъужьей баринэшхуэ Ӏутт.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- кхъужьей: 1. Caucasian pear (tree) 2. domestic pear (tree)
- БжэӀупэм кхъужьей баринэшхуэ Ӏутт: near the front door there is a lush, big pear tree
УРЫСЫБЗЭ
- кхъужьей: 1. груша кавказская 2. культурная груша (дерево)
- БжэӀупэм кхъужьей баринэшхуэ Ӏутт: у входной двери стоит большое ветвистое грушевое дерево.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.