АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "куэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
куэшын
щымыӀэныгъэ:
мыкуэшын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкуэшын
укуэшын
куэшын
дыкуэшын
фыкуэшын
куэшын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшын
умыкуэшын
мыкуэшын
дымыкуэшын
фымыкуэшын
мыкуэшын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
куэш!
фыкуэш!
щымыӀэныгъэ:
умыкуэш!
фымыкуэш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срекуэш
урекуэш
ирекуэш
дрекуэш
фрекуэш
ирекуэш
щымыӀэныгъэ:
сремыкуэш
уремыкуэш
иремыкуэш
дремыкуэш
фремыкуэш
иремыкуэш
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сокуэш(ыр)
уокуэш(ыр)
мэкуэш(ыр)
докуэш(ыр)
фокуэш(ыр)
мэкуэш(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыркъым
укуэшыркъым
куэшыркъым
дыкуэшыркъым
фыкуэшыркъым
куэшы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэш(ыр)т
укуэш(ыр)т
куэш(ыр)т
дыкуэш(ыр)т
фыкуэш(ыр)т
куэш(ыр)т / куэшхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэш(ыр)тэкъым
укуэш(ыр)тэкъым
куэш(ыр)тэкъым
дыкуэш(ыр)тэкъым
фыкуэш(ыр)тэкъым
куэш(ыр)тэкъым / куэшхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшащ
укуэшащ
куэшащ
дыкуэшащ
фыкуэшащ
куэша(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшакъым
укуэшакъым
куэшакъым
дыкуэшакъым
фыкуэшакъым
куэша(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшат
укуэшат
куэшат
дыкуэшат
фыкуэшат
куэша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшатэкъым
укуэшатэкъым
куэшатэкъым
дыкуэшатэкъым
фыкуэшатэкъым
куэша(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъащ
укуэшыгъащ
куэшыгъащ
дыкуэшыгъащ
фыкуэшыгъащ
куэшыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъакъым
укуэшыгъакъым
куэшыгъакъым
дыкуэшыгъакъым
фыкуэшыгъакъым
куэшыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъат
укуэшыгъат
куэшыгъат
дыкуэшыгъат
фыкуэшыгъат
куэшыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъатэкъым
укуэшыгъатэкъым
куэшыгъатэкъым
дыкуэшыгъатэкъым
фыкуэшыгъатэкъым
куэшыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкуэшщ
укуэшщ
куэшщ
дыкуэшщ
фыкуэшщ
куэш(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшкъым
укуэшкъым
куэшкъым
дыкуэшкъым
фыкуэшкъым
куэш(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкуэшт
укуэшт
куэшт
дыкуэшт
фыкуэшт
куэш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкуэштэкъым
укуэштэкъым
куэштэкъым
дыкуэштэкъым
фыкуэштэкъым
куэш(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынщ
укуэшынщ
куэшынщ
дыкуэшынщ
фыкуэшынщ
куэшын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынкъым
укуэшынкъым
куэшынкъым
дыкуэшынкъым
фыкуэшынкъым
куэшын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынущ
укуэшынуш
куэшынущ
дыкуэшынущ
фыкуэшынущ
куэшыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынукъым
укуэшынукъым
куэшынукъым
дыкуэшынукъым
фыкуэшынукъым
куэшыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшрэ
укуэшрэ
куэшрэ
дыкуэшрэ
фыкуэшрэ
куэш(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыркъэ
укуэшыркъэ
куэшыркъэ
дыкуэшыркъэ
фыкуэшыркъэ
куэшыркъэ / куэшхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэш(ыр)т
укуэш(ыр)т
куэш(ыр)т
дыкуэш(ыр)т
фыкуэш(ыр)т
куэш(ыр)т / куэшхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэш(ыр)тэкъэ
укуэш(ыр)тэкъэ
куэш(ыр)тэкъэ
дыкуэш(ыр)тэкъэ
фыкуэш(ыр)тэкъэ
куэш(ыр)тэкъэ / куэшхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэша
укуэша
куэша
дыкуэша
фыкуэша
куэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшакъэ
укуэшакъэ
куэшакъэ
дыкуэшакъэ
фыкуэшакъэ
куэша(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшат
укуэшат
куэшат
дыкуэшат
фыкуэшат
куэша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшатэкъэ
укуэшатэкъэ
куэшатэкъэ
дыкуэшатэкъэ
фыкуэшатэкъэ
куэша(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъа
укуэшыгъа
куэшыгъа
дыкуэшыгъа
фыкуэшыгъа
куэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъакъэ
укуэшыгъакъэ
куэшыгъакъэ
дыкуэшыгъакъэ
фыкуэшыгъакъэ
куэшыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъат
укуэшыгъат
куэшыгъат
дыкуэшыгъат
фыкуэшыгъат
куэшыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъатэкъэ
укуэшыгъатэкъэ
куэшыгъатэкъэ
дыкуэшыгъатэкъэ
фыкуэшыгъатэкъэ
куэшыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкуэш
укуэш
куэш
дыкуэш
фыкуэш
куэш(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшкъэ
укуэшкъэ
куэшкъэ
дыкуэшкъэ
фыкуэшкъэ
куэш(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкуэшт
укуэшт
куэшт
дыкуэшт
фыкуэшт
куэш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкуэштэкъэ
укуэштэкъэ
куэштэкъэ
дыкуэштэкъэ
фыкуэштэкъэ
куэш(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшын
укуэшын
куэшын
дыкуэшын
фыкуэшын
куэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынкъэ
укуэшынкъэ
куэшынкъэ
дыкуэшынкъэ
фыкуэшынкъэ
куэшын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшыну
укуэшыну
куэшыну
дыкуэшыну
фыкуэшыну
куэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынукъэ
укуэшынукъэ
куэшынукъэ
дыкуэшынукъэ
фыкуэшынукъэ
куэшыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшмэ
укуэшмэ
куэшмэ
дыкуэшмэ
фыкуэшмэ
куэш(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшмэ
умыкуэшмэ
мыкуэшмэ
дымыкуэшмэ
фымыкуэшмэ
мыкуэш(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшамэ
укуэшамэ
куэшамэ
дыкуэшамэ
фыкуэшамэ
куэша(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшамэ
умыкуэшамэ
мыкуэшамэ
дымыкуэшамэ
фымыкуэшамэ
мыкуэша(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъамэ
укуэшыгъамэ
куэшыгъамэ
дыкуэшыгъамэ
фыкуэшыгъамэ
куэшыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшыгъамэ
умыкуэшыгъамэ
мыкуэшыгъамэ
дымыкуэшыгъамэ
фымыкуэшыгъамэ
мыкуэшыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынмэ
укуэшынмэ
куэшынмэ
дыкуэшынмэ
фыкуэшынмэ
куэшын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынмэ
умыкуэшынмэ
мыкуэшынмэ
дымыкуэшынмэ
фымыкуэшынмэ
мыкуэшын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынумэ
укуэшынумэ
куэшынумэ
дыкуэшынумэ
фыкуэшынумэ
куэшыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынумэ
умыкуэшынумэ
мыкуэшынумэ
дымыкуэшынумэ
фымыкуэшынумэ
мыкуэшыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэштэмэ
укуэштэмэ
куэштэмэ
дыкуэштэмэ
фыкуэштэмэ
куэш(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэштэмэ
умыкуэштэмэ
мыкуэштэмэ
дымыкуэштэмэ
фымыкуэштэмэ
мыкуэш(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшатэмэ
укуэшатэмэ
куэшатэмэ
дыкуэшатэмэ
фыкуэшатэмэ
куэша(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшатэмэ
умыкуэшатэмэ
мыкуэшатэмэ
дымыкуэшатэмэ
фымыкуэшатэмэ
мыкуэша(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъатэмэ
укуэшыгъатэмэ
куэшыгъатэмэ
дыкуэшыгъатэмэ
фыкуэшыгъатэмэ
куэшыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшыгъатэмэ
умыкуэшыгъатэмэ
мыкуэшыгъатэмэ
дымыкуэшыгъатэмэ
фымыкуэшыгъатэмэ
мыкуэшыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынтэмэ
укуэшынтэмэ
куэшынтэмэ
дыкуэшынтэмэ
фыкуэшынтэмэ
куэшын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынтэмэ
умыкуэшынтэмэ
мыкуэшынтэмэ
дымыкуэшынтэмэ
фымыкуэшынтэмэ
мыкуэшын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынутэмэ
укуэшынутэмэ
куэшынутэмэ
дыкуэшынутэмэ
фыкуэшынутэмэ
куэшыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынутэмэ
умыкуэшынутэмэ
мыкуэшынутэмэ
дымыкуэшынутэмэ
фымыкуэшынутэмэ
мыкуэшыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынт
укуэшынт
куэшынт
дыкуэшынт
фыкуэшынт
куэшын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынтэкъым
укуэшынтэкъым
куэшынтэкъым
дыкуэшынтэкъым
фыкуэшынтэкъым
куэшын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынут
укуэшынут
куэшынут
дыкуэшынут
фыкуэшынут
куэшыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкуэшынутэкъым
укуэшынутэкъым
куэшынутэкъым
дыкуэшынутэкъым
фыкуэшынутэкъым
куэшыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшми
укуэшми
куэшми
дыкуэшми
фыкуэшми
куэш(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшми
умыкуэшми
мыкуэшми
дымыкуэшми
фымыкуэшми
мыкуэш(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшами
укуэшами
куэшами
дыкуэшами
фыкуэшами
куэша(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшами
умыкуэшами
мыкуэшами
дымыкуэшами
фымыкуэшами
мыкуэша(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъами
укуэшыгъами
куэшыгъами
дыкуэшыгъами
фыкуэшыгъами
куэшыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшыгъами
умыкуэшыгъами
мыкуэшыгъами
дымыкуэшыгъами
фымыкуэшыгъами
мыкуэшыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынми
укуэшынми
куэшынми
дыкуэшынми
фыкуэшынми
куэшын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынми
умыкуэшынми
мыкуэшынми
дымыкуэшынми
фымыкуэшынми
мыкуэшын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынуми
укуэшынуми
куэшынуми
дыкуэшынуми
фыкуэшынуми
куэшыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынуми
умыкуэшынуми
мыкуэшынуми
дымыкуэшынуми
фымыкуэшынуми
мыкуэшыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэштэми
укуэштэми
куэштэми
дыкуэштэми
фыкуэштэми
куэш(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэштэми
умыкуэштэми
мыкуэштэми
дымыкуэштэми
фымыкуэштэми
мыкуэш(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкуэшатэми
укуэшатэми
куэшатэми
дыкуэшатэми
фыкуэшатэми
куэша(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшатэми
умыкуэшатэми
мыкуэшатэми
дымыкуэшатэми
фымыкуэшатэми
мыкуэша(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкуэшыгъатэми
укуэшыгъатэми
куэшыгъатэми
дыкуэшыгъатэми
фыкуэшыгъатэми
куэшыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшыгъатэми
умыкуэшыгъатэми
мыкуэшыгъатэми
дымыкуэшыгъатэми
фымыкуэшыгъатэми
мыкуэшыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынтэми
укуэшынтэми
куэшынтэми
дыкуэшынтэми
фыкуэшынтэми
куэшын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынтэми
умыкуэшынтэми
мыкуэшынтэми
дымыкуэшынтэми
фымыкуэшынтэми
мыкуэшын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкуэшынутэми
укуэшынутэми
куэшынутэми
дыкуэшынутэми
фыкуэшынутэми
куэшыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшынутэми
умыкуэшынутэми
мыкуэшынутэми
дымыкуэшынутэми
фымыкуэшынутэми
мыкуэшыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкуэшаи
укуэшаи
куэшаи
дыкуэшаи
фыкуэшаи
куэшаи
щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшаи
умыкуэшаи
мыкуэшаи
дымыкуэшаи
фымыкуэшаи
мыкуэшаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкуэшащэрэт
укуэшащэрэт
куэшащэрэт
дыкуэшащэрэт
фыкуэшащэрэт
куэшащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыкуэшащэрэт
умыкуэшащэрэт
мыкуэшащэрэт
дымыкуэшащэрэт
фымыкуэшащэрэт
мыкуэшащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнщ
укуэшагъэнщ
куэшагъэнщ
дыкуэшагъэнщ
фыкуэшагъэнщ
куэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнкъым
укуэшагъэнкъым
куэшагъэнкъым
дыкуэшагъэнкъым
фыкуэшагъэнкъым
куэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнт
укуэшагъэнт
куэшагъэнт
дыкуэшагъэнт
фыкуэшагъэнт
куэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнтэкъым
укуэшагъэнтэкъым
куэшагъэнтэкъым
дыкуэшагъэнтэкъым
фыкуэшагъэнтэкъым
куэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэн
укуэшагъэн
куэшагъэн
дыкуэшагъэн
фыкуэшагъэн
куэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнкъэ
укуэшагъэнкъэ
куэшагъэнкъэ
дыкуэшагъэнкъэ
фыкуэшагъэнкъэ
куэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнт
укуэшагъэнт
куэшагъэнт
дыкуэшагъэнт
фыкуэшагъэнт
куэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнтэкъэ
укуэшагъэнтэкъэ
куэшагъэнтэкъэ
дыкуэшагъэнтэкъэ
фыкуэшагъэнтэкъэ
куэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнкуэш
укуэшагъэнкуэш
куэшагъэнкуэш
дыкуэшагъэнкуэш
фыкуэшагъэнкуэш
куэшагъэнкуэш
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнукъым
укуэшагъэнукъым
куэшагъэнукъым
дыкуэшагъэнукъым
фыкуэшагъэнукъым
куэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнут
укуэшагъэнут
куэшагъэнут
дыкуэшагъэнут
фыкуэшагъэнут
куэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнутэкъым
укуэшагъэнутэкъым
куэшагъэнутэкъым
дыкуэшагъэнутэкъым
фыкуэшагъэнутэкъым
куэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэну
укуэшагъэну
куэшагъэну
дыкуэшагъэну
фыкуэшагъэну
куэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнукъэ
укуэшагъэнукъэ
куэшагъэнукъэ
дыкуэшагъэнукъэ
фыкуэшагъэнукъэ
куэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнут
укуэшагъэнут
куэшагъэнут
дыкуэшагъэнут
фыкуэшагъэнут
куэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкуэшагъэнутэкъэ
укуэшагъэнутэкъэ
куэшагъэнутэкъэ
дыкуэшагъэнутэкъэ
фыкуэшагъэнутэкъэ
куэшагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэш
укуэш
куэш
дыкуэш
фыкуэш
куэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэш
умыкуэш
мыкуэш
дымыкуэш
фымыкуэш
мыкуэш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэша
укуэша
куэша
дыкуэша
фыкуэша
куэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэша
умыкуэша
мыкуэша
дымыкуэша
фымыкуэша
мыкуэша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэшыгъа
укуэшыгъа
куэшыгъа
дыкуэшыгъа
фыкуэшыгъа
куэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшыгъа
умыкуэшыгъа
мыкуэшыгъа
дымыкуэшыгъа
фымыкуэшыгъа
мыкуэшыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэшын
укуэшын
куэшын
дыкуэшын
фыкуэшын
куэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшын
умыкуэшын
мыкуэшын
дымыкуэшын
фымыкуэшын
мыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэшыну
укуэшыну
куэшыну
дыкуэшыну
фыкуэшыну
куэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшыну
умыкуэшыну
мыкуэшыну
дымыкуэшыну
фымыкуэшыну
мыкуэшыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкуэш
узэрыкуэш
зэрыкуэш
дызэрыкуэш
фызэрыкуэш
зэрыкуэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыкуэш
узэрымыкуэш
зэрымыкуэш
дызэрымыкуэш
фызэрымыкуэш
мызэрыкуэш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкуэша
узэрыкуэша
зэрыкуэша
дызэрыкуэша
фызэрыкуэша
зэрыкуэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыкуэша
узэрымыкуэша
зэрымыкуэша
дызэрымыкуэша
фызэрымыкуэша
зэрымыкуэша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкуэшыгъа
узэрыкуэшыгъа
зэрыкуэшыгъа
дызэрыкуэшыгъа
фызэрыкуэшыгъа
зэрыкуэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыкуэшыгъа
узэрымыкуэшыгъа
зэрымыкуэшыгъа
дызэрымыкуэшыгъа
фызэрымыкуэшыгъа
зэрымыкуэшыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкуэшын
узэрыкуэшын
зэрыкуэшын
дызэрыкуэшын
фызэрыкуэшын
зэрыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыкуэшын
узэрымыкуэшын
зэрымыкуэшын
дызэрымыкуэшын
фызэрымыкуэшын
зэрымыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыкуэшыну
узэрыкуэшыну
зэрыкуэшыну
дызэрыкуэшыну
фызэрыкуэшыну
зэрыкуэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыкуэшыну
узэрымыкуэшыну
зэрымыкуэшыну
дызэрымыкуэшыну
фызэрымыкуэшыну
зэрымыкуэшыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкуэш
куэшыкуэш
щыкуэш
дыщыкуэш
фыщыкуэш
щыкуэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыкуэш
куэшымыкуэш
щымыкуэш
дыщымыкуэш
фыщымыкуэш
щымыкуэш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкуэша
куэшыкуэша
щыкуэша
дыщыкуэша
фыщыкуэша
щыкуэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыкуэша
куэшымыкуэша
щымыкуэша
дыщымыкуэша
фыщымыкуэша
щымыкуэша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкуэшыгъа
куэшыкуэшыгъа
щыкуэшыгъа
дыщыкуэшыгъа
фыщыкуэшыгъа
щыкуэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыкуэшыгъа
куэшымыкуэшыгъа
щымыкуэшыгъа
дыщымыкуэшыгъа
фыщымыкуэшыгъа
щымыкуэшыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкуэшын
куэшыкуэшын
щыкуэшын
дыщыкуэшын
фыщыкуэшын
щыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыкуэшын
куэшымыкуэшын
щымыкуэшын
дыщымыкуэшын
фыщымыкуэшын
щымыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыкуэшыну
куэшыкуэшыну
щыкуэшыну
дыщыкуэшыну
фыщыкуэшыну
щыкуэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыкуэшыну
куэшымыкуэшыну
щымыкуэшыну
дыщымыкуэшыну
фыщымыкуэшыну
щымыкуэшыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэкуэш
уздэкуэш
здэкуэш
дыздэкуэш
фыздэкуэш
здэкуэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыкуэш
уздэмыкуэш
здэмыкуэш
дыздэмыкуэш
фыздэмыкуэш
здэмыкуэш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэкуэша
уздэкуэша
здэкуэша
дыздэкуэша
фыздэкуэша
здэкуэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыкуэша
уздэмыкуэша
здэмыкуэша
дыздэмыкуэша
фыздэмыкуэша
здэмыкуэша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэкуэшыгъа
уздэкуэшыгъа
здэкуэшыгъа
дыздэкуэшыгъа
фыздэкуэшыгъа
здэкуэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыкуэшыгъа
уздэмыкуэшыгъа
здэмыкуэшыгъа
дыздэмыкуэшыгъа
фыздэмыкуэшыгъа
здэмыкуэшыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэкуэшын
уздэкуэшын
здэкуэшын
дыздэкуэшын
фыздэкуэшын
здэкуэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыкуэшын
уздэмыкуэшын
здэмыкуэшын
дыздэмыкуэшын
фыздэмыкуэшын
здэмыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэкуэшыну
уздэкуэшыну
здэкуэшыну
дыздэкуэшыну
фыздэкуэшыну
здэкуэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыкуэшыну
уздэмыкуэшыну
здэмыкуэшыну
дыздэмыкуэшыну
фыздэмыкуэшыну
здэмыкуэшыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэкуэш
куэшӀэкуэш
щӀэкуэш
дыщӀэкуэш
фыщӀэкуэш
щӀэкуэш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыкуэш
куэшӀэмыкуэш
щӀэмыкуэш
дыщӀэмыкуэш
фыщӀэмыкуэш
щӀэмыкуэш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэкуэша
куэшӀэкуэша
щӀэкуэша
дыщӀэкуэша
фыщӀэкуэша
щӀэкуэша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыкуэша
куэшӀэмыкуэша
щӀэмыкуэша
дыщӀэмыкуэша
фыщӀэмыкуэша
щӀэмыкуэша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэкуэшыгъа
куэшӀэкуэшыгъа
щӀэкуэшыгъа
дыщӀэкуэшыгъа
фыщӀэкуэшыгъа
щӀэкуэшыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыкуэшыгъа
куэшӀэмыкуэшыгъа
щӀэмыкуэшыгъа
дыщӀэмыкуэшыгъа
фыщӀэмыкуэшыгъа
щӀэмыкуэшыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэкуэшын
куэшӀэкуэшын
щӀэкуэшын
дыщӀэкуэшын
фыщӀэкуэшын
щӀэкуэшын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыкуэшын
куэшӀэмыкуэшын
щӀэмыкуэшын
дыщӀэмыкуэшын
фыщӀэмыкуэшын
щӀэмыкуэшын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэкуэшыну
куэшӀэкуэшыну
щӀэкуэшыну
дыщӀэкуэшыну
фыщӀэкуэшыну
щӀэкуэшыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыкуэшыну
куэшӀэмыкуэшыну
щӀэмыкуэшыну
дыщӀэмыкуэшыну
фыщӀэмыкуэшыну
щӀэмыкуэшыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэшу
укуэшу
куэшу
дыкуэшу
фыкуэшу
куэш(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшу
умыкуэшу
мыкуэшу
дымыкуэшу
фымыкуэшу
мыкуэш(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкуэшауэ
укуэшауэ
куэшауэ
дыкуэшауэ
фыкуэшауэ
куэшауэ / куэшахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшауэ
умыкуэшауэ
мыкуэшауэ
дымыкуэшауэ
фымыкуэшауэ
мыкуэшауэ / мыкуэшахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкуэшурэ
укуэшурэ
куэшурэ
дыкуэшурэ
фыкуэшурэ
куэш(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыкуэшурэ
умыкуэшурэ
мыкуэшурэ
дымыкуэшурэ
фымыкуэшурэ
мыкуэш(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куэш]
[куэш]ыр
--
[куэш]хэр
Эргативнэ:
[куэш]
[куэш]ым
--
[куэш]хэм
Послеложнэ:
[куэш]кӀэ
[куэш]ымкӀэ
[куэш]хэкӀэ
[куэш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куэш]у
[куэш]ырауэ
[куэш]хэу
[куэш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куэш]а
[куэш]ар
--
[куэш]ахэр
Эргативнэ:
[куэш]а
[куэш]ам
--
[куэш]ахэм
Послеложнэ:
[куэш]акӀэ
[куэш]амкӀэ
[куэш]ахэкӀэ
[куэш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куэш]ауэ
[куэш]арауэ
[куэш]ахэу
[куэш]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куэш]ын
[куэш]ыныр
--
[куэш]ынхэр
Эргативнэ:
[куэш]ын
[куэш]ыным
--
[куэш]ынхэм
Послеложнэ:
[куэш]ынкӀэ
[куэш]ынымкӀэ
[куэш]ынхэкӀэ
[куэш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[куэш]ыну
[куэш]ынырауэ
[куэш]ынхэу
[куэш]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куэш]ыну
[куэш]ынур
--
[куэш]ынухэр
Эргативнэ:
[куэш]ыну
[куэш]ынум
--
[куэш]ынухэм
Послеложнэ:
[куэш]ынукӀэ
[куэш]ынумкӀэ
[куэш]ынухэкӀэ
[куэш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куэш]ынууэ
[куэш]ынурауэ
[куэш]ынухэу
[куэш]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щыпсэуну нэгъуэщӀыпӀэ кӀуэн, Ӏэпхъуэн.
НэгъуэщӀыпӀэ кӀуэтэн, кӀуэн, Ӏэпхъуэн.
НэгъуэщӀыпӀэм деж къыщыузын, къыщыхэкӀын (п. п. гуэрэфыр), Ӏэпхъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
куэшын: 1. move, change one's place of residence 2. move, change one's location 3. infect sb (about a disease)
УРЫСЫБЗЭ
куэшын: 1. переселиться 2. переместиться 3. переброситься на кого-л. (о болезни)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.