АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "кудэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кудэн
щымыӀэныгъэ:
мыкудэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
щымыӀэныгъэ:
сымыкудэн
умыкудэн
имыкудэн
дымыкудэн
фымыкудэн
ямыкудэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кудэ!
фкудэ!
щымыӀэныгъэ:
умыкудэ!
фымыкудэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срекудэ
урекудэ
ирекудэ
дрекудэ
фрекудэ
ирекудэ
щымыӀэныгъэ:
сремыкудэ
уремыкудэ
иремыкудэ
дремыкудэ
фремыкудэ
иремыкудэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сокудэ(р)
уокудэ(р) / бокудэ(р)
екудэ(р)
докудэ(р)
фокудэ(р)
якудэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэркъым
пкудэркъым
икудэркъым
ткудэркъым
фкудэркъым
якудэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
скудэ(р)т
пкудэ(р)т
икудэ(р)т
ткудэ(р)т
фкудэ(р)т
якудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэ(р)тэкъым
пкудэ(р)тэкъым
икудэ(р)тэкъым
ткудэ(р)тэкъым
фкудэ(р)тэкъым
якудэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудащ
пкудащ
икудащ
ткудащ
фкудащ
якудащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
скудакъым
пкудакъым
икудакъым
ткудакъым
фкудакъым
якудакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
скудат
пкудат
икудат
ткудат
фкудат
якудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудатэкъым
пкудатэкъым
икудатэкъым
ткудатэкъым
фкудатэкъым
якудатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъащ
пкудэгъащ
икудэгъащ
ткудэгъащ
фкудэгъащ
якудэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъакъым
пкудэгъакъым
икудэгъакъым
ткудэгъакъым
фкудэгъакъым
якудэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъат
пкудэгъат
икудэгъат
ткудэгъат
фкудэгъат
якудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъатэкъым
пкудэгъатэкъым
икудэгъатэкъым
ткудэгъатэкъым
фкудэгъатэкъым
якудэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
скудэщ
пкудэщ
икудэщ
ткудэщ
фкудэщ
якудэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
скудэкъым
пкудэкъым
икудэкъым
ткудэкъым
фкудэкъым
якудэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
скудэт
пкудэт
икудэт
ткудэт
фкудэт
якудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
скудэтэкъым
пкудэтэкъым
икудэтэкъым
ткудэтэкъым
фкудэтэкъым
якудэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнщ
пкудэнщ
икудэнщ
ткудэнщ
фкудэнщ
якудэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнкъым
пкудэнкъым
икудэнкъым
ткудэнкъым
фкудэнкъым
якудэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнущ
пкудэнущ
икудэнущ
ткудэнущ
фкудэнущ
якудэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнукъым
пкудэнукъым
икудэнукъым
ткудэнукъым
фкудэнукъым
якудэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэрэ
пкудэрэ
икудэрэ
ткудэрэ
фкудэрэ
якудэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэркъэ
пкудэркъэ
икудэркъэ
ткудэркъэ
фкудэркъэ
якудэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
скудэ(р)т
пкудэ(р)т
икудэ(р)т
ткудэ(р)т
фкудэ(р)т
якудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэ(р)тэкъэ
пкудэ(р)тэкъэ
икудэ(р)тэкъэ
ткудэ(р)тэкъэ
фкудэ(р)тэкъэ
якудэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скуда
пкуда
икуда
ткуда
фкуда
якуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
скудакъэ
пкудакъэ
икудакъэ
ткудакъэ
фкудакъэ
якудакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
скудат
пкудат
икудат
ткудат
фкудат
якудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудатэкъэ
пкудатэкъэ
икудатэкъэ
ткудатэкъэ
фкудатэкъэ
якудатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъа
пкудэгъа
икудэгъа
ткудэгъа
фкудэгъа
якудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъакъэ
пкудэгъакъэ
икудэгъакъэ
ткудэгъакъэ
фкудэгъакъэ
якудэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъат
пкудэгъат
икудэгъат
ткудэгъат
фкудэгъат
якудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэгъатэкъэ
пкудэгъатэкъэ
икудэгъатэкъэ
ткудэгъатэкъэ
фкудэгъатэкъэ
якудэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
скудэ
пкудэ
икудэ
ткудэ
фкудэ
якудэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
скудэкъэ
пкудэкъэ
икудэкъэ
ткудэкъэ
фкудэкъэ
якудэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
скудэт
пкудэт
икудэт
ткудэт
фкудэт
якудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
скудэтэкъэ
пкудэтэкъэ
икудэтэкъэ
ткудэтэкъэ
фкудэтэкъэ
якудэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнкъэ
пкудэнкъэ
икудэнкъэ
ткудэнкъэ
фкудэнкъэ
якудэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэну
пкудэну
икудэну
ткудэну
фкудэну
якудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнукъэ
пкудэнукъэ
икудэнукъэ
ткудэнукъэ
фкудэнукъэ
якудэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэмэ
пкудэмэ
икудэмэ
ткудэмэ
фкудэмэ
якудэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэмэ
умыкудэмэ
имыкудэмэ
дымыкудэмэ
фымыкудэмэ
ямыкудэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудамэ
пкудамэ
икудамэ
ткудамэ
фкудамэ
якудамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудамэ
умыкудамэ
имыкудамэ
дымыкудамэ
фымыкудамэ
ямыкудамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъамэ
пкудэгъамэ
икудэгъамэ
ткудэгъамэ
фкудэгъамэ
якудэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъамэ
умыкудэгъамэ
имыкудэгъамэ
дымыкудэгъамэ
фымыкудэгъамэ
ямыкудэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнмэ
пкудэнмэ
икудэнмэ
ткудэнмэ
фкудэнмэ
якудэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнмэ
умыкудэнмэ
имыкудэнмэ
дымыкудэнмэ
фымыкудэнмэ
ямыкудэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнумэ
пкудэнумэ
икудэнумэ
ткудэнумэ
фкудэнумэ
якудэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнумэ
умыкудэнумэ
имыкудэнумэ
дымыкудэнумэ
фымыкудэнумэ
ямыкудэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэтэмэ
пкудэтэмэ
икудэтэмэ
ткудэтэмэ
фкудэтэмэ
якудэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэтэмэ
умыкудэтэмэ
имыкудэтэмэ
дымыкудэтэмэ
фымыкудэтэмэ
ямыкудэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудатэмэ
пкудатэмэ
икудатэмэ
ткудатэмэ
фкудатэмэ
якудатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудатэмэ
умыкудатэмэ
имыкудатэмэ
дымыкудатэмэ
фымыкудатэмэ
ямыкудатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъатэмэ
пкудэгъатэмэ
икудэгъатэмэ
ткудэгъатэмэ
фкудэгъатэмэ
якудэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъатэмэ
умыкудэгъатэмэ
имыкудэгъатэмэ
дымыкудэгъатэмэ
фымыкудэгъатэмэ
ямыкудэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнтэмэ
пкудэнтэмэ
икудэнтэмэ
ткудэнтэмэ
фкудэнтэмэ
якудэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнтэмэ
умыкудэнтэмэ
имыкудэнтэмэ
дымыкудэнтэмэ
фымыкудэнтэмэ
ямыкудэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнутэмэ
пкудэнутэмэ
икудэнутэмэ
ткудэнутэмэ
фкудэнутэмэ
якудэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнутэмэ
умыкудэнутэмэ
имыкудэнутэмэ
дымыкудэнутэмэ
фымыкудэнутэмэ
ямыкудэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнт
пкудэнт
икудэнт
ткудэнт
фкудэнт
якудэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнтэкъым
пкудэнтэкъым
икудэнтэкъым
ткудэнтэкъым
фкудэнтэкъым
якудэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнут
пкудэнут
икудэнут
ткудэнут
фкудэнут
якудэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнутэкъым
пкудэнутэкъым
икудэнутэкъым
ткудэнутэкъым
фкудэнутэкъым
якудэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэми
пкудэми
икудэми
ткудэми
фкудэми
якудэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэми
умыкудэми
имыкудэми
дымыкудэми
фымыкудэми
ямыкудэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудами
пкудами
икудами
ткудами
фкудами
якудами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудами
умыкудами
имыкудами
дымыкудами
фымыкудами
ямыкудами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъами
пкудэгъами
икудэгъами
ткудэгъами
фкудэгъами
якудэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъами
умыкудэгъами
имыкудэгъами
дымыкудэгъами
фымыкудэгъами
ямыкудэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнми
пкудэнми
икудэнми
ткудэнми
фкудэнми
якудэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнми
умыкудэнми
имыкудэнми
дымыкудэнми
фымыкудэнми
ямыкудэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнуми
пкудэнуми
икудэнуми
ткудэнуми
фкудэнуми
якудэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнуми
умыкудэнуми
имыкудэнуми
дымыкудэнуми
фымыкудэнуми
ямыкудэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэтэми
пкудэтэми
икудэтэми
ткудэтэми
фкудэтэми
якудэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэтэми
умыкудэтэми
имыкудэтэми
дымыкудэтэми
фымыкудэтэми
ямыкудэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудатэми
пкудатэми
икудатэми
ткудатэми
фкудатэми
якудатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудатэми
умыкудатэми
имыкудатэми
дымыкудатэми
фымыкудатэми
ямыкудатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъатэми
пкудэгъатэми
икудэгъатэми
ткудэгъатэми
фкудэгъатэми
якудэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъатэми
умыкудэгъатэми
имыкудэгъатэми
дымыкудэгъатэми
фымыкудэгъатэми
ямыкудэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнтэми
пкудэнтэми
икудэнтэми
ткудэнтэми
фкудэнтэми
якудэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнтэми
умыкудэнтэми
имыкудэнтэми
дымыкудэнтэми
фымыкудэнтэми
ямыкудэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнутэми
пкудэнутэми
икудэнутэми
ткудэнутэми
фкудэнутэми
якудэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнутэми
умыкудэнутэми
имыкудэнутэми
дымыкудэнутэми
фымыкудэнутэми
ямыкудэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудаи
пкудаи
икудаи
ткудаи
фкудаи
якудаи
щымыӀэныгъэ:
сымыкудаи
умыкудаи
имыкудаи
дымыкудаи
фымыкудаи
ямыкудаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудащэрэт
пкудащэрэт
икудащэрэт
ткудащэрэт
фкудащэрэт
якудащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыкудащэрэт
умыкудащэрэт
имыкудащэрэт
дымыкудащэрэт
фымыкудащэрэт
ямыкудащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнщ
пкудагъэнщ
икудагъэнщ
ткудагъэнщ
фкудагъэнщ
якудагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнкъым
пкудагъэнкъым
икудагъэнкъым
ткудагъэнкъым
фкудагъэнкъым
якудагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнт
пкудагъэнт
икудагъэнт
ткудагъэнт
фкудагъэнт
якудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнтэкъым
пкудагъэнтэкъым
икудагъэнтэкъым
ткудагъэнтэкъым
фкудагъэнтэкъым
якудагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэн
пкудагъэн
икудагъэн
ткудагъэн
фкудагъэн
якудагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнкъэ
пкудагъэнкъэ
икудагъэнкъэ
ткудагъэнкъэ
фкудагъэнкъэ
якудагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэнт
пкудагъэнт
икудагъэнт
ткудагъэнт
фкудагъэнт
якудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнтэкъэ
пкудагъэнтэкъэ
икудагъэнтэкъэ
ткудагъэнтэкъэ
фкудагъэнтэкъэ
якудагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнущ
пкудагъэнущ
икудагъэнущ
ткудагъэнущ
фкудагъэнущ
якудагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнукъым
пкудагъэнукъым
икудагъэнукъым
ткудагъэнукъым
фкудагъэнукъым
якудагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнут
пкудагъэнут
икудагъэнут
ткудагъэнут
фкудагъэнут
якудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнутэкъым
пкудагъэнутэкъым
икудагъэнутэкъым
ткудагъэнутэкъым
фкудагъэнутэкъым
якудагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэну
пкудагъэну
икудагъэну
ткудагъэну
фкудагъэну
якудагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнукъэ
пкудагъэнукъэ
икудагъэнукъэ
ткудагъэнукъэ
фкудагъэнукъэ
якудагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэнут
пкудагъэнут
икудагъэнут
ткудагъэнут
фкудагъэнут
якудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнутэкъэ
пкудагъэнутэкъэ
икудагъэнутэкъэ
ткудагъэнутэкъэ
фкудагъэнутэкъэ
якудагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыкуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
скудэ
пкудэ
икудэ
ткудэ
фкудэ
якудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэ
умыкудэ
имыкудэ
дымыкудэ
фымыкудэ
ямыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скуда
пкуда
икуда
ткуда
фкуда
якуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуда
умыкуда
имыкуда
дымыкуда
фымыкуда
ямыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скудэгъа
пкудэгъа
икудэгъа
ткудэгъа
фкудэгъа
якудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэгъа
умыкудэгъа
имыкудэгъа
дымыкудэгъа
фымыкудэгъа
ямыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэн
умыкудэн
имыкудэн
дымыкудэн
фымыкудэн
ямыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
скудэну
пкудэну
икудэну
ткудэну
фкудэну
якудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэну
умыкудэну
имыкудэну
дымыкудэну
фымыкудэну
ямыкудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
кудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
куда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
кудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
кудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
кудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэ
зэрыпкудэ
зэрикудэ
зэрыткудэ
зэрыфкудэ
зэракудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэ
зэрумыкудэ
зэримыкудэ
зэрыдмыкудэ
зэрывмыкудэ
зэрамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскуда
зэрыпкуда
зэрикуда
зэрыткуда
зэрыфкуда
зэракуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкуда
зэрумыкуда
зэримыкуда
зэрыдмыкуда
зэрывмыкуда
зэрамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэгъа
зэрыпкудэгъа
зэрикудэгъа
зэрыткудэгъа
зэрыфкудэгъа
зэракудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэгъа
зэрумыкудэгъа
зэримыкудэгъа
зэрыдмыкудэгъа
зэрывмыкудэгъа
зэрамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэн
зэрыпкудэн
зэрикудэн
зэрыткудэн
зэрыфкудэн
зэракудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэн
зэрумыкудэн
зэримыкудэн
зэрыдмыкудэн
зэрывмыкудэн
зэрамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэну
зэрыпкудэну
зэрикудэну
зэрыткудэну
зэрыфкудэну
зэракудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэну
зэрумыкудэну
зэримыкудэну
зэрыдмыкудэну
зэрывмыкудэну
зэрамыкудэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэ
щыпкудэ
щикудэ
щыткудэ
щыфкудэ
щакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэ
щумыкудэ
щимыкудэ
щыдмыкудэ
щывмыкудэ
щамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыскуда
щыпкуда
щикуда
щыткуда
щыфкуда
щакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкуда
щумыкуда
щимыкуда
щыдмыкуда
щывмыкуда
щамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэгъа
щыпкудэгъа
щикудэгъа
щыткудэгъа
щыфкудэгъа
щакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэгъа
щумыкудэгъа
щимыкудэгъа
щыдмыкудэгъа
щывмыкудэгъа
щамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэн
щыпкудэн
щикудэн
щыткудэн
щыфкудэн
щакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэн
щумыкудэн
щимыкудэн
щыдмыкудэн
щывмыкудэн
щамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэну
щыпкудэну
щикудэну
щыткудэну
щыфкудэну
щакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэну
щумыкудэну
щимыкудэну
щыдмыкудэну
щывмыкудэну
щамыкудэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэ
здэпкудэ
здикудэ
здэткудэ
здэфкудэ
здакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэ
здумыкудэ
здимыкудэ
здэдмыкудэ
здэвмыкудэ
здамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэскуда
здэпкуда
здикуда
здэткуда
здэфкуда
здакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкуда
здумыкуда
здимыкуда
здэдмыкуда
здэвмыкуда
здамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэгъа
здэпкудэгъа
здикудэгъа
здэткудэгъа
здэфкудэгъа
здакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэгъа
здумыкудэгъа
здимыкудэгъа
здэдмыкудэгъа
здэвмыкудэгъа
здамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэн
здэпкудэн
здикудэн
здэткудэн
здэфкудэн
здакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэн
здумыкудэн
здимыкудэн
здэдмыкудэн
здэвмыкудэн
здамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэну
здэпкудэну
здикудэну
здэткудэну
здэфкудэну
здакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэну
здумыкудэну
здимыкудэну
здэдмыкудэну
здэвмыкудэну
здамыкудэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэ
щӀэпкудэ
щӀикудэ
щӀэткудэ
щӀэфкудэ
щӀакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэ
щӀумыкудэ
щӀимыкудэ
щӀэдмыкудэ
щӀэвмыкудэ
щӀамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскуда
щӀэпкуда
щӀикуда
щӀэткуда
щӀэфкуда
щӀакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкуда
щӀумыкуда
щӀимыкуда
щӀэдмыкуда
щӀэвмыкуда
щӀамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэгъа
щӀэпкудэгъа
щӀикудэгъа
щӀэткудэгъа
щӀэфкудэгъа
щӀакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэгъа
щӀумыкудэгъа
щӀимыкудэгъа
щӀэдмыкудэгъа
щӀэвмыкудэгъа
щӀамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэн
щӀэпкудэн
щӀикудэн
щӀэткудэн
щӀэфкудэн
щӀакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэн
щӀумыкудэн
щӀимыкудэн
щӀэдмыкудэн
щӀэвмыкудэн
щӀамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэну
щӀэпкудэну
щӀикудэну
щӀэткудэну
щӀэфкудэну
щӀакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэну
щӀумыкудэну
щӀимыкудэну
щӀэдмыкудэну
щӀэвмыкудэну
щӀамыкудэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
скудэу
пкудэу
икудэу
ткудэу
фкудэуэ
якудэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэу
умыкудэу
имыкудэу
дымыкудэу
фымыкудэу
ямыкудэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скудауэ
пкудауэ
икудауэ
ткудауэ
фкудауэ
якудауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудауэ
умыкудауэ
имыкудауэ
дымыкудауэ
фымыкудауэ
ямыкудауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
скудэурэ
пкудэурэ
икудэурэ
ткудэурэ
фкудэурэ
якудэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыкудэурэ
умыкудэурэ
имыкудэурэ
дымыкудэурэ
фымыкудэурэ
ямыкудэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узокудэ
сокудэ
--
фызокудэ
сокудэ(хэ)
уэ
сыбокудэ
--
уокудэ / бокудэ
дыбокудэ
--
уокудэ(хэ) / бокудэ(хэ)
абы
секудэ
уекудэ
екудэ
декудэ
фекудэ
екудэ(хэ)
дэ
--
удокудэ
докудэ
--
фыдокудэ
докудэ(хэ)
фэ
сывокудэ
--
фокудэ
дывокудэ
--
фокудэ(хэ)
абыхэм
сакудэ
уакудэ
якудэ
дакудэ
факудэ
якудэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
ус[кудэрэ]
с[кудэрэ]
--
фыс[кудэрэ]
с[кудэ(хэ)рэ]
уэ
сып[кудэрэ]
--
п[кудэрэ]
дып[кудэрэ]
--
п[кудэ(хэ)рэ]
абы
си[кудэрэ]
уи[кудэрэ]
и[кудэрэ]
ди[кудэрэ]
фи[кудэрэ]
и[кудэ(хэ)рэ]
дэ
--
ут[кудэрэ]
т[кудэрэ]
--
фыт[кудэрэ]
т[кудэ(хэ)рэ]
фэ
сыф[кудэрэ]
--
ф[кудэрэ]
дыф[кудэрэ]
--
ф[кудэ(хэ)рэ]
абыхэм
са[кудэрэ]
уа[кудэрэ]
я[кудэрэ]
да[кудэрэ]
фа[кудэрэ]
я[кудэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]э
[куд]эр
--
[куд]эхэр
Эргативнэ:
[куд]э
[куд]эм
--
[куд]эхэм
Послеложнэ:
[куд]экӀэ
[куд]эмкӀэ
[куд]эхэкӀэ
[куд]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]эуэ
[куд]эрауэ
[куд]эхэу
[куд]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]а
[куд]ар
--
[куд]ахэр
Эргативнэ:
[куд]а
[куд]ам
--
[куд]ахэм
Послеложнэ:
[куд]акӀэ
[куд]амкӀэ
[куд]ахэкӀэ
[куд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]ауэ
[куд]арауэ
[куд]ахэу
[куд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]эн
[куд]эныр
--
[куд]энхэр
Эргативнэ:
[куд]эн
[куд]эным
--
[куд]энхэм
Послеложнэ:
[куд]энкӀэ
[куд]энымкӀэ
[куд]энхэкӀэ
[куд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[куд]эну
[куд]энырауэ
[куд]энхэу
[куд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]эну
[куд]энур
--
[куд]энухэр
Эргативнэ:
[куд]эну
[куд]энум
--
[куд]энухэм
Послеложнэ:
[куд]энукӀэ
[куд]энумкӀэ
[куд]энухэкӀэ
[куд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]энууэ
[куд]энурауэ
[куд]энухэу
[куд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Икуэн, щӀэз, из щӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Щхьэнтэр къазыцкӀэ кудэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кудэн: stuff, fill with sth
Щхьэнтэр къазыцкӀэ кудэн: fill a pillow with goose down.
УРЫСЫБЗЭ
кудэн: набить, наполнить что-л. чем-л.
Щхьэнтэр къазыцкӀэ кудэн: набить подушку гусиным пухом
псалъафэ зэпыщӀахэр
Пэр кудэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: strike the nose (about an acrid, unpleasant smell)
Урысыбзэ: ударять в нос (о резком, неприятном запахе).
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Щхьэр кудэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: fill your head with sth
Урысыбзэ: забить голову чем-л.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кудэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
кудэн
щымыӀэныгъэ:
мыкудэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
щымыӀэныгъэ:
сымыкудэн
умыкудэн
имыкудэн
дымыкудэн
фымыкудэн
ямыкудэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
кудэ!
фкудэ!
щымыӀэныгъэ:
умыкудэ!
фымыкудэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срекудэ
урекудэ
ирекудэ
дрекудэ
фрекудэ
ирекудэ
щымыӀэныгъэ:
сремыкудэ
уремыкудэ
иремыкудэ
дремыкудэ
фремыкудэ
иремыкудэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сокудэ(р)
уокудэ(р) / бокудэ(р)
екудэ(р)
докудэ(р)
фокудэ(р)
якудэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэркъым
пкудэркъым
икудэркъым
ткудэркъым
фкудэркъым
якудэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
скудэ(р)т
пкудэ(р)т
икудэ(р)т
ткудэ(р)т
фкудэ(р)т
якудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэ(р)тэкъым
пкудэ(р)тэкъым
икудэ(р)тэкъым
ткудэ(р)тэкъым
фкудэ(р)тэкъым
якудэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудащ
пкудащ
икудащ
ткудащ
фкудащ
якудащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
скудакъым
пкудакъым
икудакъым
ткудакъым
фкудакъым
якудакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
скудат
пкудат
икудат
ткудат
фкудат
якудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудатэкъым
пкудатэкъым
икудатэкъым
ткудатэкъым
фкудатэкъым
якудатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъащ
пкудэгъащ
икудэгъащ
ткудэгъащ
фкудэгъащ
якудэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъакъым
пкудэгъакъым
икудэгъакъым
ткудэгъакъым
фкудэгъакъым
якудэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъат
пкудэгъат
икудэгъат
ткудэгъат
фкудэгъат
якудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъатэкъым
пкудэгъатэкъым
икудэгъатэкъым
ткудэгъатэкъым
фкудэгъатэкъым
якудэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
скудэщ
пкудэщ
икудэщ
ткудэщ
фкудэщ
якудэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
скудэкъым
пкудэкъым
икудэкъым
ткудэкъым
фкудэкъым
якудэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
скудэт
пкудэт
икудэт
ткудэт
фкудэт
якудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
скудэтэкъым
пкудэтэкъым
икудэтэкъым
ткудэтэкъым
фкудэтэкъым
якудэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнщ
пкудэнщ
икудэнщ
ткудэнщ
фкудэнщ
якудэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнкъым
пкудэнкъым
икудэнкъым
ткудэнкъым
фкудэнкъым
якудэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнущ
пкудэнущ
икудэнущ
ткудэнущ
фкудэнущ
якудэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнукъым
пкудэнукъым
икудэнукъым
ткудэнукъым
фкудэнукъым
якудэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэрэ
пкудэрэ
икудэрэ
ткудэрэ
фкудэрэ
якудэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэркъэ
пкудэркъэ
икудэркъэ
ткудэркъэ
фкудэркъэ
якудэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
скудэ(р)т
пкудэ(р)т
икудэ(р)т
ткудэ(р)т
фкудэ(р)т
якудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэ(р)тэкъэ
пкудэ(р)тэкъэ
икудэ(р)тэкъэ
ткудэ(р)тэкъэ
фкудэ(р)тэкъэ
якудэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скуда
пкуда
икуда
ткуда
фкуда
якуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
скудакъэ
пкудакъэ
икудакъэ
ткудакъэ
фкудакъэ
якудакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
скудат
пкудат
икудат
ткудат
фкудат
якудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудатэкъэ
пкудатэкъэ
икудатэкъэ
ткудатэкъэ
фкудатэкъэ
якудатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъа
пкудэгъа
икудэгъа
ткудэгъа
фкудэгъа
якудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэгъакъэ
пкудэгъакъэ
икудэгъакъэ
ткудэгъакъэ
фкудэгъакъэ
якудэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэгъат
пкудэгъат
икудэгъат
ткудэгъат
фкудэгъат
якудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
скудэгъатэкъэ
пкудэгъатэкъэ
икудэгъатэкъэ
ткудэгъатэкъэ
фкудэгъатэкъэ
якудэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
скудэ
пкудэ
икудэ
ткудэ
фкудэ
якудэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
скудэкъэ
пкудэкъэ
икудэкъэ
ткудэкъэ
фкудэкъэ
якудэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
скудэт
пкудэт
икудэт
ткудэт
фкудэт
якудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
скудэтэкъэ
пкудэтэкъэ
икудэтэкъэ
ткудэтэкъэ
фкудэтэкъэ
якудэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнкъэ
пкудэнкъэ
икудэнкъэ
ткудэнкъэ
фкудэнкъэ
якудэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэну
пкудэну
икудэну
ткудэну
фкудэну
якудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнукъэ
пкудэнукъэ
икудэнукъэ
ткудэнукъэ
фкудэнукъэ
якудэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэмэ
пкудэмэ
икудэмэ
ткудэмэ
фкудэмэ
якудэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэмэ
умыкудэмэ
имыкудэмэ
дымыкудэмэ
фымыкудэмэ
ямыкудэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудамэ
пкудамэ
икудамэ
ткудамэ
фкудамэ
якудамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудамэ
умыкудамэ
имыкудамэ
дымыкудамэ
фымыкудамэ
ямыкудамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъамэ
пкудэгъамэ
икудэгъамэ
ткудэгъамэ
фкудэгъамэ
якудэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъамэ
умыкудэгъамэ
имыкудэгъамэ
дымыкудэгъамэ
фымыкудэгъамэ
ямыкудэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнмэ
пкудэнмэ
икудэнмэ
ткудэнмэ
фкудэнмэ
якудэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнмэ
умыкудэнмэ
имыкудэнмэ
дымыкудэнмэ
фымыкудэнмэ
ямыкудэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнумэ
пкудэнумэ
икудэнумэ
ткудэнумэ
фкудэнумэ
якудэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнумэ
умыкудэнумэ
имыкудэнумэ
дымыкудэнумэ
фымыкудэнумэ
ямыкудэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэтэмэ
пкудэтэмэ
икудэтэмэ
ткудэтэмэ
фкудэтэмэ
якудэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэтэмэ
умыкудэтэмэ
имыкудэтэмэ
дымыкудэтэмэ
фымыкудэтэмэ
ямыкудэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудатэмэ
пкудатэмэ
икудатэмэ
ткудатэмэ
фкудатэмэ
якудатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудатэмэ
умыкудатэмэ
имыкудатэмэ
дымыкудатэмэ
фымыкудатэмэ
ямыкудатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъатэмэ
пкудэгъатэмэ
икудэгъатэмэ
ткудэгъатэмэ
фкудэгъатэмэ
якудэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъатэмэ
умыкудэгъатэмэ
имыкудэгъатэмэ
дымыкудэгъатэмэ
фымыкудэгъатэмэ
ямыкудэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнтэмэ
пкудэнтэмэ
икудэнтэмэ
ткудэнтэмэ
фкудэнтэмэ
якудэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнтэмэ
умыкудэнтэмэ
имыкудэнтэмэ
дымыкудэнтэмэ
фымыкудэнтэмэ
ямыкудэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнутэмэ
пкудэнутэмэ
икудэнутэмэ
ткудэнутэмэ
фкудэнутэмэ
якудэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнутэмэ
умыкудэнутэмэ
имыкудэнутэмэ
дымыкудэнутэмэ
фымыкудэнутэмэ
ямыкудэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнт
пкудэнт
икудэнт
ткудэнт
фкудэнт
якудэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнтэкъым
пкудэнтэкъым
икудэнтэкъым
ткудэнтэкъым
фкудэнтэкъым
якудэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнут
пкудэнут
икудэнут
ткудэнут
фкудэнут
якудэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
скудэнутэкъым
пкудэнутэкъым
икудэнутэкъым
ткудэнутэкъым
фкудэнутэкъым
якудэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэми
пкудэми
икудэми
ткудэми
фкудэми
якудэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэми
умыкудэми
имыкудэми
дымыкудэми
фымыкудэми
ямыкудэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудами
пкудами
икудами
ткудами
фкудами
якудами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудами
умыкудами
имыкудами
дымыкудами
фымыкудами
ямыкудами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъами
пкудэгъами
икудэгъами
ткудэгъами
фкудэгъами
якудэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъами
умыкудэгъами
имыкудэгъами
дымыкудэгъами
фымыкудэгъами
ямыкудэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнми
пкудэнми
икудэнми
ткудэнми
фкудэнми
якудэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнми
умыкудэнми
имыкудэнми
дымыкудэнми
фымыкудэнми
ямыкудэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнуми
пкудэнуми
икудэнуми
ткудэнуми
фкудэнуми
якудэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнуми
умыкудэнуми
имыкудэнуми
дымыкудэнуми
фымыкудэнуми
ямыкудэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
скудэтэми
пкудэтэми
икудэтэми
ткудэтэми
фкудэтэми
якудэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэтэми
умыкудэтэми
имыкудэтэми
дымыкудэтэми
фымыкудэтэми
ямыкудэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
скудатэми
пкудатэми
икудатэми
ткудатэми
фкудатэми
якудатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудатэми
умыкудатэми
имыкудатэми
дымыкудатэми
фымыкудатэми
ямыкудатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
скудэгъатэми
пкудэгъатэми
икудэгъатэми
ткудэгъатэми
фкудэгъатэми
якудэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэгъатэми
умыкудэгъатэми
имыкудэгъатэми
дымыкудэгъатэми
фымыкудэгъатэми
ямыкудэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнтэми
пкудэнтэми
икудэнтэми
ткудэнтэми
фкудэнтэми
якудэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнтэми
умыкудэнтэми
имыкудэнтэми
дымыкудэнтэми
фымыкудэнтэми
ямыкудэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
скудэнутэми
пкудэнутэми
икудэнутэми
ткудэнутэми
фкудэнутэми
якудэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыкудэнутэми
умыкудэнутэми
имыкудэнутэми
дымыкудэнутэми
фымыкудэнутэми
ямыкудэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудаи
пкудаи
икудаи
ткудаи
фкудаи
якудаи
щымыӀэныгъэ:
сымыкудаи
умыкудаи
имыкудаи
дымыкудаи
фымыкудаи
ямыкудаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
скудащэрэт
пкудащэрэт
икудащэрэт
ткудащэрэт
фкудащэрэт
якудащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыкудащэрэт
умыкудащэрэт
имыкудащэрэт
дымыкудащэрэт
фымыкудащэрэт
ямыкудащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнщ
пкудагъэнщ
икудагъэнщ
ткудагъэнщ
фкудагъэнщ
якудагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнкъым
пкудагъэнкъым
икудагъэнкъым
ткудагъэнкъым
фкудагъэнкъым
якудагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнт
пкудагъэнт
икудагъэнт
ткудагъэнт
фкудагъэнт
якудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнтэкъым
пкудагъэнтэкъым
икудагъэнтэкъым
ткудагъэнтэкъым
фкудагъэнтэкъым
якудагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэн
пкудагъэн
икудагъэн
ткудагъэн
фкудагъэн
якудагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнкъэ
пкудагъэнкъэ
икудагъэнкъэ
ткудагъэнкъэ
фкудагъэнкъэ
якудагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэнт
пкудагъэнт
икудагъэнт
ткудагъэнт
фкудагъэнт
якудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнтэкъэ
пкудагъэнтэкъэ
икудагъэнтэкъэ
ткудагъэнтэкъэ
фкудагъэнтэкъэ
якудагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнущ
пкудагъэнущ
икудагъэнущ
ткудагъэнущ
фкудагъэнущ
якудагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнукъым
пкудагъэнукъым
икудагъэнукъым
ткудагъэнукъым
фкудагъэнукъым
якудагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
скудагъэнут
пкудагъэнут
икудагъэнут
ткудагъэнут
фкудагъэнут
якудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнутэкъым
пкудагъэнутэкъым
икудагъэнутэкъым
ткудагъэнутэкъым
фкудагъэнутэкъым
якудагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэну
пкудагъэну
икудагъэну
ткудагъэну
фкудагъэну
якудагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнукъэ
пкудагъэнукъэ
икудагъэнукъэ
ткудагъэнукъэ
фкудагъэнукъэ
якудагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
скудагъэнут
пкудагъэнут
икудагъэнут
ткудагъэнут
фкудагъэнут
якудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
скудагъэнутэкъэ
пкудагъэнутэкъэ
икудагъэнутэкъэ
ткудагъэнутэкъэ
фкудагъэнутэкъэ
якудагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыкуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыкудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыкудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
скудэ
пкудэ
икудэ
ткудэ
фкудэ
якудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэ
умыкудэ
имыкудэ
дымыкудэ
фымыкудэ
ямыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скуда
пкуда
икуда
ткуда
фкуда
якуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкуда
умыкуда
имыкуда
дымыкуда
фымыкуда
ямыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скудэгъа
пкудэгъа
икудэгъа
ткудэгъа
фкудэгъа
якудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэгъа
умыкудэгъа
имыкудэгъа
дымыкудэгъа
фымыкудэгъа
ямыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
скудэн
пкудэн
икудэн
ткудэн
фкудэн
якудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэн
умыкудэн
имыкудэн
дымыкудэн
фымыкудэн
ямыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
скудэну
пкудэну
икудэну
ткудэну
фкудэну
якудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэну
умыкудэну
имыкудэну
дымыкудэну
фымыкудэну
ямыкудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
кудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
куда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
кудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
кудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
кудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыкудэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэ
зэрыпкудэ
зэрикудэ
зэрыткудэ
зэрыфкудэ
зэракудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэ
зэрумыкудэ
зэримыкудэ
зэрыдмыкудэ
зэрывмыкудэ
зэрамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскуда
зэрыпкуда
зэрикуда
зэрыткуда
зэрыфкуда
зэракуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкуда
зэрумыкуда
зэримыкуда
зэрыдмыкуда
зэрывмыкуда
зэрамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэгъа
зэрыпкудэгъа
зэрикудэгъа
зэрыткудэгъа
зэрыфкудэгъа
зэракудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэгъа
зэрумыкудэгъа
зэримыкудэгъа
зэрыдмыкудэгъа
зэрывмыкудэгъа
зэрамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэн
зэрыпкудэн
зэрикудэн
зэрыткудэн
зэрыфкудэн
зэракудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэн
зэрумыкудэн
зэримыкудэн
зэрыдмыкудэн
зэрывмыкудэн
зэрамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыскудэну
зэрыпкудэну
зэрикудэну
зэрыткудэну
зэрыфкудэну
зэракудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыкудэну
зэрумыкудэну
зэримыкудэну
зэрыдмыкудэну
зэрывмыкудэну
зэрамыкудэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэ
щыпкудэ
щикудэ
щыткудэ
щыфкудэ
щакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэ
щумыкудэ
щимыкудэ
щыдмыкудэ
щывмыкудэ
щамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыскуда
щыпкуда
щикуда
щыткуда
щыфкуда
щакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкуда
щумыкуда
щимыкуда
щыдмыкуда
щывмыкуда
щамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэгъа
щыпкудэгъа
щикудэгъа
щыткудэгъа
щыфкудэгъа
щакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэгъа
щумыкудэгъа
щимыкудэгъа
щыдмыкудэгъа
щывмыкудэгъа
щамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэн
щыпкудэн
щикудэн
щыткудэн
щыфкудэн
щакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэн
щумыкудэн
щимыкудэн
щыдмыкудэн
щывмыкудэн
щамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыскудэну
щыпкудэну
щикудэну
щыткудэну
щыфкудэну
щакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыкудэну
щумыкудэну
щимыкудэну
щыдмыкудэну
щывмыкудэну
щамыкудэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэ
здэпкудэ
здикудэ
здэткудэ
здэфкудэ
здакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэ
здумыкудэ
здимыкудэ
здэдмыкудэ
здэвмыкудэ
здамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэскуда
здэпкуда
здикуда
здэткуда
здэфкуда
здакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкуда
здумыкуда
здимыкуда
здэдмыкуда
здэвмыкуда
здамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэгъа
здэпкудэгъа
здикудэгъа
здэткудэгъа
здэфкудэгъа
здакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэгъа
здумыкудэгъа
здимыкудэгъа
здэдмыкудэгъа
здэвмыкудэгъа
здамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэн
здэпкудэн
здикудэн
здэткудэн
здэфкудэн
здакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэн
здумыкудэн
здимыкудэн
здэдмыкудэн
здэвмыкудэн
здамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэскудэну
здэпкудэну
здикудэну
здэткудэну
здэфкудэну
здакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыкудэну
здумыкудэну
здимыкудэну
здэдмыкудэну
здэвмыкудэну
здамыкудэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэ
щӀэпкудэ
щӀикудэ
щӀэткудэ
щӀэфкудэ
щӀакудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэ
щӀумыкудэ
щӀимыкудэ
щӀэдмыкудэ
щӀэвмыкудэ
щӀамыкудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскуда
щӀэпкуда
щӀикуда
щӀэткуда
щӀэфкуда
щӀакуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкуда
щӀумыкуда
щӀимыкуда
щӀэдмыкуда
щӀэвмыкуда
щӀамыкуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэгъа
щӀэпкудэгъа
щӀикудэгъа
щӀэткудэгъа
щӀэфкудэгъа
щӀакудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэгъа
щӀумыкудэгъа
щӀимыкудэгъа
щӀэдмыкудэгъа
щӀэвмыкудэгъа
щӀамыкудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэн
щӀэпкудэн
щӀикудэн
щӀэткудэн
щӀэфкудэн
щӀакудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэн
щӀумыкудэн
щӀимыкудэн
щӀэдмыкудэн
щӀэвмыкудэн
щӀамыкудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэскудэну
щӀэпкудэну
щӀикудэну
щӀэткудэну
щӀэфкудэну
щӀакудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыкудэну
щӀумыкудэну
щӀимыкудэну
щӀэдмыкудэну
щӀэвмыкудэну
щӀамыкудэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
скудэу
пкудэу
икудэу
ткудэу
фкудэуэ
якудэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудэу
умыкудэу
имыкудэу
дымыкудэу
фымыкудэу
ямыкудэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
скудауэ
пкудауэ
икудауэ
ткудауэ
фкудауэ
якудауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыкудауэ
умыкудауэ
имыкудауэ
дымыкудауэ
фымыкудауэ
ямыкудауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
скудэурэ
пкудэурэ
икудэурэ
ткудэурэ
фкудэурэ
якудэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыкудэурэ
умыкудэурэ
имыкудэурэ
дымыкудэурэ
фымыкудэурэ
ямыкудэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узокудэ
сокудэ
--
фызокудэ
сокудэ(хэ)
уэ
сыбокудэ
--
уокудэ / бокудэ
дыбокудэ
--
уокудэ(хэ) / бокудэ(хэ)
абы
секудэ
уекудэ
екудэ
декудэ
фекудэ
екудэ(хэ)
дэ
--
удокудэ
докудэ
--
фыдокудэ
докудэ(хэ)
фэ
сывокудэ
--
фокудэ
дывокудэ
--
фокудэ(хэ)
абыхэм
сакудэ
уакудэ
якудэ
дакудэ
факудэ
якудэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
ус[кудэрэ]
с[кудэрэ]
--
фыс[кудэрэ]
с[кудэ(хэ)рэ]
уэ
сып[кудэрэ]
--
п[кудэрэ]
дып[кудэрэ]
--
п[кудэ(хэ)рэ]
абы
си[кудэрэ]
уи[кудэрэ]
и[кудэрэ]
ди[кудэрэ]
фи[кудэрэ]
и[кудэ(хэ)рэ]
дэ
--
ут[кудэрэ]
т[кудэрэ]
--
фыт[кудэрэ]
т[кудэ(хэ)рэ]
фэ
сыф[кудэрэ]
--
ф[кудэрэ]
дыф[кудэрэ]
--
ф[кудэ(хэ)рэ]
абыхэм
са[кудэрэ]
уа[кудэрэ]
я[кудэрэ]
да[кудэрэ]
фа[кудэрэ]
я[кудэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]э
[куд]эр
--
[куд]эхэр
Эргативнэ:
[куд]э
[куд]эм
--
[куд]эхэм
Послеложнэ:
[куд]экӀэ
[куд]эмкӀэ
[куд]эхэкӀэ
[куд]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]эуэ
[куд]эрауэ
[куд]эхэу
[куд]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]а
[куд]ар
--
[куд]ахэр
Эргативнэ:
[куд]а
[куд]ам
--
[куд]ахэм
Послеложнэ:
[куд]акӀэ
[куд]амкӀэ
[куд]ахэкӀэ
[куд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]ауэ
[куд]арауэ
[куд]ахэу
[куд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]эн
[куд]эныр
--
[куд]энхэр
Эргативнэ:
[куд]эн
[куд]эным
--
[куд]энхэм
Послеложнэ:
[куд]энкӀэ
[куд]энымкӀэ
[куд]энхэкӀэ
[куд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[куд]эну
[куд]энырауэ
[куд]энхэу
[куд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[куд]эну
[куд]энур
--
[куд]энухэр
Эргативнэ:
[куд]эну
[куд]энум
--
[куд]энухэм
Послеложнэ:
[куд]энукӀэ
[куд]энумкӀэ
[куд]энухэкӀэ
[куд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[куд]энууэ
[куд]энурауэ
[куд]энухэу
[куд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Икуауэ, изу, щӀэзу щытын.
ЩАПХЪЭХЭР
Хьэзырым и Ӏупэр цыбырыбкӀэ кудат. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
кудэн: be stuffed, filled with sth
УРЫСЫБЗЭ
кудэн: быть набитым, наполненным
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.