АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ифэхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ифэхъуэн
щымыӀэныгъэ:
имыфэхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сифэхъуэн
уифэхъуэн
ифэхъуэн
дифэхъуэн
фифэхъуэн
ифэхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэн
уимыфэхъуэн
имыфэхъуэн
димыфэхъуэн
фимыфэхъуэн
имыфэхъуэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ифахъуэ!
фифахъуэ!
щымыӀэныгъэ:
уимыфахъуэ!
фимыфахъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срефахъуэ
урефахъуэ
ирефахъуэ
дрефахъуэ
фрефахъуэ
ирефахъуэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыфахъуэ
уремыфахъуэ
иремыфахъуэ
дремыфахъуэ
фремыфахъуэ
иремыфахъуэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
софахъуэ(р)
уофахъуэ(р)
йофахъуэ(р)
дофахъуэ(р)
фофахъуэ(р)
йофахъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэркъым
уифахъуэркъым
ифахъуэркъым
дифахъуэркъым
фифахъуэркъым
ифахъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сифахъуэрт
уифахъуэрт
ифахъуэрт
дифахъуэрт
фифахъуэрт
ифахъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэртэкъым
уифахъуэртэкъым
ифахъуэртэкъым
дифахъуэртэкъым
фифахъуэртэкъым
ифахъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуащ
уифэхъуащ
ифэхъуащ
дифэхъуащ
фифэхъуащ
ифэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуакъым
уифэхъуакъым
ифэхъуакъым
дифэхъуакъым
фифэхъуакъым
ифэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуат
уифэхъуат
ифэхъуат
дифэхъуат
фифэхъуат
ифэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуатэкъым
уифэхъуатэкъым
ифэхъуатэкъым
дифэхъуатэкъым
фифэхъуатэкъым
ифэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъащ
уифэхъуэгъащ
ифэхъуэгъащ
дифэхъуэгъащ
фифэхъуэгъащ
ифэхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъакъым
уифэхъуэгъакъым
ифэхъуэгъакъым
дифэхъуэгъакъым
фифэхъуэгъакъым
ифэхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъат
уифэхъуэгъат
ифэхъуэгъат
дифэхъуэгъат
фифэхъуэгъат
ифэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъатэкъым
уифэхъуэгъатэкъым
ифэхъуэгъатэкъым
дифэхъуэгъатэкъым
фифэхъуэгъатэкъым
ифэхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сифахъуэщ
уифахъуэщ
ифахъуэщ
дифахъуэщ
фифахъуэщ
ифахъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэкъым
уифахъуэкъым
ифахъуэкъым
дифахъуэкъым
фифахъуэкъым
ифахъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сифахъуэт
уифахъуэт
ифахъуэт
дифахъуэт
фифахъуэт
ифахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэтэкъым
уифахъуэтэкъым
ифахъуэтэкъым
дифахъуэтэкъым
фифахъуэтэкъым
ифахъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнщ
уифэхъуэнщ
ифэхъуэнщ
дифэхъуэнщ
фифэхъуэнщ
ифэхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнкъым
уифэхъуэнкъым
ифэхъуэнкъым
дифэхъуэнкъым
фифэхъуэнкъым
ифэхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэну(хэ)щ
уифэхъуэнущ
ифэхъуэнущ
дифэхъуэнущ
фифэхъуэнущ
ифэхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнукъым
уифэхъуэнукъым
ифэхъуэнукъым
дифэхъуэнукъым
фифэхъуэнукъым
ифэхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифахъуэрэ
уифахъуэрэ
ифахъуэрэ
дифахъуэрэ
фифахъуэрэ
ифахъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэркъэ
уифахъуэркъэ
ифахъуэркъэ
дифахъуэркъэ
фифахъуэркъэ
ифахъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сифахъуэрт
уифахъуэрт
ифахъуэрт
дифахъуэрт
фифахъуэрт
ифахъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэртэкъэ
уифахъуэртэкъэ
ифахъуэртэкъэ
дифахъуэртэкъэ
фифахъуэртэкъэ
ифахъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуа
уифэхъуа
ифэхъуа
дифэхъуа
фифэхъуа
ифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуакъэ
уифэхъуакъэ
ифэхъуакъэ
дифэхъуакъэ
фифэхъуакъэ
ифэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуат
уифэхъуат
ифэхъуат
дифэхъуат
фифэхъуат
ифэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуатэкъэ
уифэхъуатэкъэ
ифэхъуатэкъэ
дифэхъуатэкъэ
фифэхъуатэкъэ
ифэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъа
уифэхъуэгъа
ифэхъуэгъа
дифэхъуэгъа
фифэхъуэгъа
ифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъакъэ
уифэхъуэгъакъэ
ифэхъуэгъакъэ
дифэхъуэгъакъэ
фифэхъуэгъакъэ
ифэхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъат
уифэхъуэгъат
ифэхъуэгъат
дифэхъуэгъат
фифэхъуэгъат
ифэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъатэкъэ
уифэхъуэгъатэкъэ
ифэхъуэгъатэкъэ
дифэхъуэгъатэкъэ
фифэхъуэгъатэкъэ
ифэхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сифахъуэ
уифахъуэ
ифахъуэ
дифахъуэ
фифахъуэ
ифахъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэкъэ
уифахъуэкъэ
ифахъуэкъэ
дифахъуэкъэ
фифахъуэкъэ
ифахъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сифахъуэт
уифахъуэт
ифахъуэт
дифахъуэт
фифахъуэт
ифахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сифахъуэтэкъэ
уифахъуэтэкъэ
ифахъуэтэкъэ
дифахъуэтэкъэ
фифахъуэтэкъэ
ифахъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэн
уифэхъуэн
ифэхъуэн
дифэхъуэн
фифэхъуэн
ифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнкъэ
уифэхъуэнкъэ
ифэхъуэнкъэ
дифэхъуэнкъэ
фифэхъуэнкъэ
ифэхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэну
уифэхъуэну
ифэхъуэну
дифэхъуэну
фифэхъуэну
ифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнукъэ
уифэхъуэнукъэ
ифэхъуэнукъэ
дифэхъуэнукъэ
фифэхъуэнукъэ
ифэхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифахъуэмэ
уифахъуэмэ
ифахъуэмэ
дифахъуэмэ
фифахъуэмэ
ифахъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфахъуэмэ
уимыфахъуэмэ
имыфахъуэмэ
димыфахъуэмэ
фимыфахъуэмэ
имыфахъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуамэ
уифэхъуамэ
ифэхъуамэ
дифэхъуамэ
фифэхъуамэ
ифэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуамэ
уимыфэхъуамэ
имыфэхъуамэ
димыфэхъуамэ
фимыфэхъуамэ
имыфэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъамэ
уифэхъуэгъамэ
ифэхъуэгъамэ
дифэхъуэгъамэ
фифэхъуэгъамэ
ифэхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэгъамэ
уимыфэхъуэгъамэ
имыфэхъуэгъамэ
димыфэхъуэгъамэ
фимыфэхъуэгъамэ
имыфэхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнмэ
уифэхъуэнмэ
ифэхъуэнмэ
дифэхъуэнмэ
фифэхъуэнмэ
ифэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнмэ
уимыфэхъуэнмэ
имыфэхъуэнмэ
димыфэхъуэнмэ
фимыфэхъуэнмэ
имыфэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнумэ
уифэхъуэнумэ
ифэхъуэнумэ
дифэхъуэнумэ
фифэхъуэнумэ
ифэхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнумэ
уимыфэхъуэнумэ
имыфэхъуэнумэ
димыфэхъуэнумэ
фимыфэхъуэнумэ
имыфэхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифахъуэтэмэ
уифахъуэтэмэ
ифахъуэтэмэ
дифахъуэтэмэ
фифахъуэтэмэ
ифахъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфахъуэтэмэ
уимыфахъуэтэмэ
имыфахъуэтэмэ
димыфахъуэтэмэ
фимыфахъуэтэмэ
имыфахъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуатэмэ
уифэхъуатэмэ
ифэхъуатэмэ
дифэхъуатэмэ
фифэхъуатэмэ
ифэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуатэмэ
уимыфэхъуатэмэ
имыфэхъуатэмэ
димыфэхъуатэмэ
фимыфэхъуатэмэ
имыфэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъатэмэ
уифэхъуэгъатэмэ
ифэхъуэгъатэмэ
дифэхъуэгъатэмэ
фифэхъуэгъатэмэ
ифэхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэгъатэмэ
уимыфэхъуэгъатэмэ
имыфэхъуэгъатэмэ
димыфэхъуэгъатэмэ
фимыфэхъуэгъатэмэ
имыфэхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнтэмэ
уифэхъуэнтэмэ
ифэхъуэнтэмэ
дифэхъуэнтэмэ
фифэхъуэнтэмэ
ифэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнтэмэ
уимыфэхъуэнтэмэ
имыфэхъуэнтэмэ
димыфэхъуэнтэмэ
фимыфэхъуэнтэмэ
имыфэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнутэмэ
уифэхъуэнутэмэ
ифэхъуэнутэмэ
дифэхъуэнутэмэ
фифэхъуэнутэмэ
ифэхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнутэмэ
уимыфэхъуэнутэмэ
имыфэхъуэнутэмэ
димыфэхъуэнутэмэ
фимыфэхъуэнутэмэ
имыфэхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнт
уифэхъуэнт
ифэхъуэнт
дифэхъуэнт
фифэхъуэнт
ифэхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнтэкъым
уифэхъуэнтэкъым
ифэхъуэнтэкъым
дифэхъуэнтэкъым
фифэхъуэнтэкъым
ифэхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнут
уифэхъуэнут
ифэхъуэнут
дифэхъуэнут
фифэхъуэнут
ифэхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сифэхъуэнутэкъым
уифэхъуэнутэкъым
ифэхъуэнутэкъым
дифэхъуэнутэкъым
фифэхъуэнутэкъым
ифэхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифахъуэми
уифахъуэми
ифахъуэми
дифахъуэми
фифахъуэми
ифахъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфахъуэми
уимыфахъуэми
имыфахъуэми
димыфахъуэми
фимыфахъуэми
имыфахъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуами
уифэхъуами
ифэхъуами
дифэхъуами
фифэхъуами
ифэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуами
уимыфэхъуами
имыфэхъуами
димыфэхъуами
фимыфэхъуами
имыфэхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъами
уифэхъуэгъами
ифэхъуэгъами
дифэхъуэгъами
фифэхъуэгъами
ифэхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэгъами
уимыфэхъуэгъами
имыфэхъуэгъами
димыфэхъуэгъами
фимыфэхъуэгъами
имыфэхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнми
уифэхъуэнми
ифэхъуэнми
дифэхъуэнми
фифэхъуэнми
ифэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнми
уимыфэхъуэнми
имыфэхъуэнми
димыфэхъуэнми
фимыфэхъуэнми
имыфэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнуми
уифэхъуэнуми
ифэхъуэнуми
дифэхъуэнуми
фифэхъуэнуми
ифэхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнуми
уимыфэхъуэнуми
имыфэхъуэнуми
димыфэхъуэнуми
фимыфэхъуэнуми
имыфэхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сифахъуэтэми
уифахъуэтэми
ифахъуэтэми
дифахъуэтэми
фифахъуэтэми
ифахъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфахъуэтэми
уимыфахъуэтэми
имыфахъуэтэми
димыфахъуэтэми
фимыфахъуэтэми
имыфахъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сифэхъуатэми
уифэхъуатэми
ифэхъуатэми
дифэхъуатэми
фифэхъуатэми
ифэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуатэми
уимыфэхъуатэми
имыфэхъуатэми
димыфэхъуатэми
фимыфэхъуатэми
имыфэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сифэхъуэгъатэми
уифэхъуэгъатэми
ифэхъуэгъатэми
дифэхъуэгъатэми
фифэхъуэгъатэми
ифэхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэгъатэми
уимыфэхъуэгъатэми
имыфэхъуэгъатэми
димыфэхъуэгъатэми
фимыфэхъуэгъа(хэ)тэми
имыфэхъуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнтэми
уифэхъуэнтэми
ифэхъуэнтэми
дифэхъуэнтэми
фифэхъуэнтэми
ифэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнтэми
уимыфэхъуэнтэми
имыфэхъуэнтэми
димыфэхъуэнтэми
фимыфэхъуэнтэми
имыфэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сифэхъуэнутэми
уифэхъуэнутэми
ифэхъуэнутэми
дифэхъуэнутэми
фифэхъуэнутэми
ифэхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуэнутэми
уимыфэхъуэнутэми
имыфэхъуэнутэми
димыфэхъуэнутэми
фимыфэхъуэнутэми
имыфэхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сифэхъуаи
уифэхъуаи
ифэхъуаи
дифэхъуаи
фифэхъуаи
ифэхъуаи
щымыӀэныгъэ:
сифэхъуакъыми
уифэхъуакъыми
ифэхъуакъыми
дифэхъуакъыми
фифэхъуакъыми
ифэхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сифэхъуащэрэт
уифэхъуащэрэт
ифэхъуащэрэт
дифэхъуащэрэт
фифэхъуащэрэт
ифэхъуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симыфэхъуащэрэт
уимыфэхъуащэрэт
имыфэхъуащэрэт
димыфэхъуащэрэт
фимыфэхъуащэрэт
имыфэхъуа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнщ
уифэхъуагъэнщ
ифэхъуагъэнщ
дифэхъуагъэнщ
фифэхъуагъэнщ
ифэхъуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнкъым
уифэхъуагъэнкъым
ифэхъуагъэнкъым
дифэхъуагъэнкъым
фифэхъуагъэнкъым
ифэхъуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнт
уифэхъуагъэнт
ифэхъуагъэнт
дифэхъуагъэнт
фифэхъуагъэнт
ифэхъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнтэкъым
уифэхъуагъэнтэкъым
ифэхъуагъэнтэкъым
дифэхъуагъэнтэкъым
фифэхъуагъэнтэкъым
ифэхъуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэн
уифэхъуагъэн
ифэхъуагъэн
дифэхъуагъэн
фифэхъуагъэн
ифэхъуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнкъэ
уифэхъуагъэнкъэ
ифэхъуагъэнкъэ
дифэхъуагъэнкъэ
фифэхъуагъэнкъэ
ифэхъуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнт
уифэхъуагъэнт
ифэхъуагъэнт
дифэхъуагъэнт
фифэхъуагъэнт
ифэхъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнтэкъэ
уифэхъуагъэнтэкъэ
ифэхъуагъэнтэкъэ
дифэхъуагъэнтэкъэ
фифэхъуагъэнтэкъэ
ифэхъуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнущ
уифэхъуагъэнущ
ифэхъуагъэнущ
дифэхъуагъэнущ
фифэхъуагъэнущ
ифэхъуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнукъым
уифэхъуагъэнукъым
ифэхъуагъэнукъым
дифэхъуагъэнукъым
фифэхъуагъэнукъым
ифэхъуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнут
уифэхъуагъэнут
ифэхъуагъэнут
дифэхъуагъэнут
фифэхъуагъэнут
ифэхъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнутэкъым
уифэхъуагъэнутэкъым
ифэхъуагъэнутэкъым
дифэхъуагъэнутэкъым
фифэхъуагъэнутэкъым
ифэхъуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэну
уифэхъуагъэну
ифэхъуагъэну
дифэхъуагъэну
фифэхъуагъэну
ифэхъуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнукъэ
уифэхъуагъэнукъэ
ифэхъуагъэнукъэ
дифэхъуагъэнукъэ
фифэхъуагъэнукъэ
ифэхъуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнут
уифэхъуагъэнут
ифэхъуагъэнут
дифэхъуагъэнут
фифэхъуагъэнут
ифэхъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сифэхъуагъэнутэкъэ
уифэхъуагъэнутэкъэ
ифэхъуагъэнутэкъэ
дифэхъуагъэнутэкъэ
фифэхъуагъэнутэкъэ
ифэхъуагъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сифахъуэ
уифахъуэ
ифахъуэ
дифахъуэ
фифахъуэ
ифахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыфахъуэ
уимыфахъуэ
имыфахъуэ
димыфахъуэ
фимыфахъуэ
имыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сифэхъуа
уифэхъуа
ифэхъуа
дифэхъуа
фифэхъуа
ифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыфэхъуа
уимыфэхъуа
имыфэхъуа
димыфэхъуа
фимыфэхъуа
имыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сифэхъуэгъа
уифэхъуэгъа
ифэхъуэгъа
дифэхъуэгъа
фифэхъуэгъа
ифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыфэхъуэгъа
уимыфэхъуэгъа
имыфэхъуэгъа
димыфэхъуэгъа
фимыфэхъуэгъа
имыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сифэхъуэн
уифэхъуэн
ифэхъуэн
дифэхъуэн
фифэхъуэн
ифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыфэхъуэн
уимыфэхъуэн
имыфэхъуэн
димыфэхъуэн
фимыфэхъуэн
имыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сифэхъуэну
уифэхъуэну
ифэхъуэну
дифэхъуэну
фифэхъуэну
ифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыфэхъуэну
уимыфэхъуэну
имыфэхъуэну
димыфэхъуэну
фимыфэхъуэну
имыфэхъуэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрифахъуэ
узэрифахъуэ
зэрифахъуэ
дызэрифахъуэ
фызэрифахъуэ
зэрифахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыфахъуэ
узэримыфахъуэ
зэримыфахъуэ
дызэримыфахъуэ
фызэримыфахъуэ
зэримыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрифэхъуа
узэрифэхъуа
зэрифэхъуа
дызэрифэхъуа
фызэрифэхъуа
зэрифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыфэхъуа
узэримыфэхъуа
зэримыфэхъуа
дызэримыфэхъуа
фызэримыфэхъуа
зэримыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрифэхъуэгъа
узэрифэхъуэгъа
зэрифэхъуэгъа
дызэрифэхъуэгъа
фызэрифэхъуэгъа
зэрифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыфэхъуэгъа
узэримыфэхъуэгъа
зэримыфэхъуэгъа
дызэримыфэхъуэгъа
фызэримыфэхъуэгъа
зэримыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрифэхъуэн
узэрифэхъуэн
зэрифэхъуэн
дызэрифэхъуэн
фызэрифэхъуэн
зэрифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыфэхъуэн
узэримыфэхъуэн
зэримыфэхъуэн
дызэримыфэхъуэн
фызэримыфэхъуэн
зэримыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрифэхъуэну
узэрифэхъуэну
зэрифэхъуэну
дызэрифэхъуэну
фызэрифэхъуэну
зэрифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыфэхъуэну
узэримыфэхъуэну
зэримыфэхъуэну
дызэримыфэхъуэну
фызэримыфэхъуэну
зэримыфэхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщифахъуэ
ущифахъуэ
щифахъуэ
дыщифахъуэ
фыщифахъуэ
щифахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыфахъуэ
ущимыфахъуэ
щимыфахъуэ
дыщимыфахъуэ
фыщимыфахъуэ
щимыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщифэхъуа
ущифэхъуа
щифэхъуа
дыщифэхъуа
фыщифэхъуа
щифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыфэхъуа
ущимыфэхъуа
щимыфэхъуа
дыщимыфэхъуа
фыщимыфэхъуа
щимыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщифэхъуэгъа
ущифэхъуэгъа
щифэхъуэгъа
дыщифэхъуэгъа
фыщифэхъуэгъа
щифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыфэхъуэгъа
ущимыфэхъуэгъа
щимыфэхъуэгъа
дыщимыфэхъуэгъа
фыщимыфэхъуэгъа
щимыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщифэхъуэн
ущифэхъуэн
щифэхъуэн
дыщифэхъуэн
фыщифэхъуэн
щифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыфэхъуэн
ущимыфэхъуэн
щимыфэхъуэн
дыщимыфэхъуэн
фыщимыфэхъуэн
щимыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщифэхъуэну
ущифэхъуэну
щифэхъуэну
дыщифэхъуэну
фыщифэхъуэну
щифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыфэхъуэну
ущимыфэхъуэну
щимыфэхъуэну
дыщимыфэхъуэну
фыщимыфэхъуэну
щимыфэхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздифахъуэ
уздифахъуэ
здифахъуэ
дыздифахъуэ
фыздифахъуэ
здифахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыфахъуэ
уздимыфахъуэ
здимыфахъу
дыздимыфахъуэ
фыздимыфахъуэ
здимыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздифэхъуа
уздифэхъуа
здифэхъуа
дыздифэхъуа
фыздифэхъуа
здифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыфэхъуа
уздимыфэхъуа
здимыфэхъуа
дыздимыфэхъуа
фыздимыфэхъуа
здимыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздифэхъуэгъа
уздифэхъуэгъа
здифэхъуэгъа
дыздифэхъуэгъа
фыздифэхъуэгъа
здифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыфэхъуэгъа
уздимыфэхъуэгъа
здимыфэхъуэгъа
дыздимыфэхъуэгъа
фыздимыфэхъуэгъа
здимыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздифэхъуэн
уздифэхъуэн
здифэхъуэн
дыздифэхъуэн
фыздифэхъуэн
здифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыфэхъуэн
уздимыфэхъуэн
здимыфэхъуэн
дыздимыфэхъуэн
фыздимыфэхъуэн
здимыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздифэхъуэну
уздифэхъуэну
здифэхъуэну
дыздифэхъуэну
фыздифэхъуэну
здифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыфэхъуэну
уздимыфэхъуэну
здимыфэхъуэну
дыздимыфэхъуэну
фыздимыфэхъуэну
здимыфэхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀифахъуэ
ущӀифахъуэ
щӀифахъуэ
дыщӀифахъуэ
фыщӀифахъуэ
щӀифахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыфахъуэ
ущӀимыфахъуэ
щӀимыфахъуэ
дыщӀимыфахъуэ
фыщӀимыфахъуэ
щӀимыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀифэхъуа
ущӀифэхъуа
щӀифэхъуа
дыщӀифэхъуа
фыщӀифэхъуа
щӀифэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыфэхъуа
ущӀимыфэхъуа
щӀимыфэхъуа
дыщӀимыфэхъуа
фыщӀимыфэхъуа
щӀимыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀифэхъуэгъа
ущӀифэхъуэгъа
щӀифэхъуэгъа
дыщӀифэхъуэгъа
фыщӀифэхъуэгъа
щӀифэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыфэхъуэгъа
ущӀимыфэхъуэгъа
щӀимыфэхъуэгъа
дыщӀимыфэхъуэгъа
фыщӀимыфэхъуэгъа
щӀимыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀифэхъуэн
ущӀифэхъуэн
щӀифэхъуэн
дыщӀифэхъуэн
фыщӀифэхъуэн
щӀифэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыфэхъуэн
ущӀимыфэхъуэн
щӀимыфэхъуэн
дыщӀимыфэхъуэн
фыщӀимыфэхъуэн
щӀимыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀифэхъуэну
ущӀифэхъуэну
щӀифэхъуэну
дыщӀифэхъуэну
фыщӀифэхъуэну
щӀифэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыфэхъуэну
ущӀимыфэхъуэну
щӀимыфэхъуэну
дыщӀимыфэхъуэну
фыщӀимыфэхъуэну
щӀимыфэхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сифахъуэу
уифахъуэу
ифахъуэу
дифахъуэу
фифахъуэу
ифахъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыфахъуэу
уимыфахъуэу
имыфахъуэу
димыфахъуэу
фимыфахъуэу
имыфахъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сифэхъуауэ
уифэхъуауэ
ифэхъуауэ
дифэхъуауэ
фифэхъуауэ
ифэхъуауэ / ифэхъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыфэхъуауэ
уимыфэхъуауэ
имыфэхъуауэ
димыфэхъуауэ
фимыфэхъуауэ
имыфэхъуауэ / имыфэхъуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сифахъуэурэ
уифахъуэурэ
ифахъуэурэ
дифахъуэурэ
фифахъуэурэ
ифахъуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симыфахъуэурэ
уимыфахъуэурэ
имыфахъуэурэ
димыфахъуэурэ
фимыфахъуэурэ
имыфахъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фахъу]э
[фахъу]эр
--
[фахъу]эхэр
Эргативнэ:
[фахъу]э
[фахъу]эм
--
[фахъу]эхэм
Послеложнэ:
[фахъу]экӀэ
[фахъу]эмкӀэ
[фахъу]эхэкӀэ
[фахъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фахъу]эуэ
[фахъу]эрауэ
[фахъу]эхэу
[фахъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]а
[фэхъу]ар
--
[фэхъу]ахэр
Эргативнэ:
[фэхъу]а
[фэхъу]ам
--
[фэхъу]ахэм
Послеложнэ:
[фэхъу]акӀэ
[фэхъу]амкӀэ
[фэхъу]ахэкӀэ
[фэхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэхъу]ауэ
[фэхъу]арауэ
[фэхъу]ахэу
[фэхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]эн
[фэхъу]эныр
--
[фэхъу]энхэр
Эргативнэ:
[фэхъу]эн
[фэхъу]эным
--
[фэхъу]энхэм
Послеложнэ:
[фэхъу]энкӀэ
[фэхъу]энымкӀэ
[фэхъу]энхэкӀэ
[фэхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энырауэ
[фэхъу]энхэу
[фэхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энур
--
[фэхъу]энухэр
Эргативнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энум
--
[фэхъу]энухэм
Послеложнэ:
[фэхъу]энукӀэ
[фэхъу]энумкӀэ
[фэхъу]энухэкӀэ
[фэхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэхъу]энууэ
[фэхъу]энурауэ
[фэхъу]энухэу
[фэхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
МыкӀуэмытэу зыгуэр зыщӀыпӀэ ихуэн, ищэтэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ифэхъуэн: fall or tumble swh, inside sth
УРЫСЫБЗЭ
ифэхъуэн: ввалиться, упасть куда-л., внутрь чего-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.