АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "иужьгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
иужьгъэн
щымыӀэныгъэ:
имыужьгъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сиужьгъэн
уиужьгъэн
иужьгъэн
диужьгъэн
фиужьгъэн
иужьгъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэн
уимыужьгъэн
имыужьгъэн
димыужьгъэн
фимыужьгъэн
имыужьгъэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
иужьгъэ!
фиужьгъэ!
щымыӀэныгъэ:
уимыужьгъэ!
фимыужьгъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среужьгъэ
уреужьгъэ
иреужьгъэ
дреужьгъэ
фреужьгъэ
иреужьгъэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыужьгъэ
уремыужьгъэ
иремыужьгъэ
дремыужьгъэ
фремыужьгъэ
иремыужьгъэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соужьгъэ(р)
уоужьгъэ(р)
йоужьгъэ(р)
доужьгъэ(р)
фоужьгъэ(р)
йоужьгъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэркъым
уиужьгъэркъым
иужьгъэркъым
диужьгъэркъым
фиужьгъэркъым
иужьгъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэрт
уиужьгъэрт
иужьгъэрт
диужьгъэрт
фиужьгъэрт
иужьгъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэртэкъым
уиужьгъэртэкъым
иужьгъэртэкъым
диужьгъэртэкъым
фиужьгъэртэкъым
иужьгъэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъащ
уиужьгъащ
иужьгъащ
диужьгъащ
фиужьгъащ
иужьгъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъакъым
уиужьгъакъым
иужьгъакъым
диужьгъакъым
фиужьгъакъым
иужьгъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъат
уиужьгъат
иужьгъат
диужьгъат
фиужьгъат
иужьгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъатэкъым
уиужьгъатэкъым
иужьгъатэкъым
диужьгъатэкъым
фиужьгъатэкъым
иужьгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъащ
уиужьгъэгъащ
иужьгъэгъащ
диужьгъэгъащ
фиужьгъэгъащ
иужьгъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъакъым
уиужьгъэгъакъым
иужьгъэгъакъым
диужьгъэгъакъым
фиужьгъэгъакъым
иужьгъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъат
уиужьгъэгъат
иужьгъэгъат
диужьгъэгъат
фиужьгъэгъат
иужьгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъатэкъым
уиужьгъэгъатэкъым
иужьгъэгъатэкъым
диужьгъэгъатэкъым
фиужьгъэгъатэкъым
иужьгъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэщ
уиужьгъэщ
иужьгъэщ
диужьгъэщ
фиужьгъэщ
иужьгъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэкъым
уиужьгъэкъым
иужьгъэкъым
диужьгъэкъым
фиужьгъэкъым
иужьгъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэт
уиужьгъэт
иужьгъэт
диужьгъэт
фиужьгъэт
иужьгъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэтэкъым
уиужьгъэтэкъым
иужьгъэтэкъым
диужьгъэтэкъым
фиужьгъэтэкъым
иужьгъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнщ
уиужьгъэнщ
иужьгъэнщ
диужьгъэнщ
фиужьгъэнщ
иужьгъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнкъым
уиужьгъэнкъым
иужьгъэнкъым
диужьгъэнкъым
фиужьгъэнкъым
иужьгъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэну(хэ)щ
уиужьгъэнущ
иужьгъэнущ
диужьгъэнущ
фиужьгъэнущ
иужьгъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнукъым
уиужьгъэнукъым
иужьгъэнукъым
диужьгъэнукъым
фиужьгъэнукъым
иужьгъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэрэ
уиужьгъэрэ
иужьгъэрэ
диужьгъэрэ
фиужьгъэрэ
иужьгъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэркъэ
уиужьгъэркъэ
иужьгъэркъэ
диужьгъэркъэ
фиужьгъэркъэ
иужьгъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэрт
уиужьгъэрт
иужьгъэрт
диужьгъэрт
фиужьгъэрт
иужьгъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэртэкъэ
уиужьгъэртэкъэ
иужьгъэртэкъэ
диужьгъэртэкъэ
фиужьгъэртэкъэ
иужьгъэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъа
уиужьгъа
иужьгъа
диужьгъа
фиужьгъа
иужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъакъэ
уиужьгъакъэ
иужьгъакъэ
диужьгъакъэ
фиужьгъакъэ
иужьгъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъат
уиужьгъат
иужьгъат
диужьгъат
фиужьгъат
иужьгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъатэкъэ
уиужьгъатэкъэ
иужьгъатэкъэ
диужьгъатэкъэ
фиужьгъатэкъэ
иужьгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъа
уиужьгъэгъа
иужьгъэгъа
диужьгъэгъа
фиужьгъэгъа
иужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъакъэ
уиужьгъэгъакъэ
иужьгъэгъакъэ
диужьгъэгъакъэ
фиужьгъэгъакъэ
иужьгъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъат
уиужьгъэгъат
иужьгъэгъат
диужьгъэгъат
фиужьгъэгъат
иужьгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъатэкъэ
уиужьгъэгъатэкъэ
иужьгъэгъатэкъэ
диужьгъэгъатэкъэ
фиужьгъэгъатэкъэ
иужьгъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэ
уиужьгъэ
иужьгъэ
диужьгъэ
фиужьгъэ
иужьгъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэкъэ
уиужьгъэкъэ
иужьгъэкъэ
диужьгъэкъэ
фиужьгъэкъэ
иужьгъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэт
уиужьгъэт
иужьгъэт
диужьгъэт
фиужьгъэт
иужьгъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэтэкъэ
уиужьгъэтэкъэ
иужьгъэтэкъэ
диужьгъэтэкъэ
фиужьгъэтэкъэ
иужьгъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэн
уиужьгъэн
иужьгъэн
диужьгъэн
фиужьгъэн
иужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнкъэ
уиужьгъэнкъэ
иужьгъэнкъэ
диужьгъэнкъэ
фиужьгъэнкъэ
иужьгъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэну
уиужьгъэну
иужьгъэну
диужьгъэну
фиужьгъэну
иужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнукъэ
уиужьгъэнукъэ
иужьгъэнукъэ
диужьгъэнукъэ
фиужьгъэнукъэ
иужьгъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэмэ
уиужьгъэмэ
иужьгъэмэ
диужьгъэмэ
фиужьгъэмэ
иужьгъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэмэ
уимыужьгъэмэ
имыужьгъэмэ
димыужьгъэмэ
фимыужьгъэмэ
имыужьгъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъамэ
уиужьгъамэ
иужьгъамэ
диужьгъамэ
фиужьгъамэ
иужьгъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъамэ
уимыужьгъамэ
имыужьгъамэ
димыужьгъамэ
фимыужьгъамэ
имыужьгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъамэ
уиужьгъэгъамэ
иужьгъэгъамэ
диужьгъэгъамэ
фиужьгъэгъамэ
иужьгъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэгъамэ
уимыужьгъэгъамэ
имыужьгъэгъамэ
димыужьгъэгъамэ
фимыужьгъэгъамэ
имыужьгъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнмэ
уиужьгъэнмэ
иужьгъэнмэ
диужьгъэнмэ
фиужьгъэнмэ
иужьгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнмэ
уимыужьгъэнмэ
имыужьгъэнмэ
димыужьгъэнмэ
фимыужьгъэнмэ
имыужьгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнумэ
уиужьгъэнумэ
иужьгъэнумэ
диужьгъэнумэ
фиужьгъэнумэ
иужьгъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнумэ
уимыужьгъэнумэ
имыужьгъэнумэ
димыужьгъэнумэ
фимыужьгъэнумэ
имыужьгъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэтэмэ
уиужьгъэтэмэ
иужьгъэтэмэ
диужьгъэтэмэ
фиужьгъэтэмэ
иужьгъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэтэмэ
уимыужьгъэтэмэ
имыужьгъэтэмэ
димыужьгъэтэмэ
фимыужьгъэтэмэ
имыужьгъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъатэмэ
уиужьгъатэмэ
иужьгъатэмэ
диужьгъатэмэ
фиужьгъатэмэ
иужьгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъатэмэ
уимыужьгъатэмэ
имыужьгъатэмэ
димыужьгъатэмэ
фимыужьгъатэмэ
имыужьгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъатэмэ
уиужьгъэгъатэмэ
иужьгъэгъатэмэ
диужьгъэгъатэмэ
фиужьгъэгъатэмэ
иужьгъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэгъатэмэ
уимыужьгъэгъатэмэ
имыужьгъэгъатэмэ
димыужьгъэгъатэмэ
фимыужьгъэгъатэмэ
имыужьгъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнтэмэ
уиужьгъэнтэмэ
иужьгъэнтэмэ
диужьгъэнтэмэ
фиужьгъэнтэмэ
иужьгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнтэмэ
уимыужьгъэнтэмэ
имыужьгъэнтэмэ
димыужьгъэнтэмэ
фимыужьгъэнтэмэ
имыужьгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнутэмэ
уиужьгъэнутэмэ
иужьгъэнутэмэ
диужьгъэнутэмэ
фиужьгъэнутэмэ
иужьгъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнутэмэ
уимыужьгъэнутэмэ
имыужьгъэнутэмэ
димыужьгъэнутэмэ
фимыужьгъэнутэмэ
имыужьгъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнт
уиужьгъэнт
иужьгъэнт
диужьгъэнт
фиужьгъэнт
иужьгъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнтэкъым
уиужьгъэнтэкъым
иужьгъэнтэкъым
диужьгъэнтэкъым
фиужьгъэнтэкъым
иужьгъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнут
уиужьгъэнут
иужьгъэнут
диужьгъэнут
фиужьгъэнут
иужьгъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сиужьгъэнутэкъым
уиужьгъэнутэкъым
иужьгъэнутэкъым
диужьгъэнутэкъым
фиужьгъэнутэкъым
иужьгъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэми
уиужьгъэми
иужьгъэми
диужьгъэми
фиужьгъэми
иужьгъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэми
уимыужьгъэми
имыужьгъэми
димыужьгъэми
фимыужьгъэми
имыужьгъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъами
уиужьгъами
иужьгъами
диужьгъами
фиужьгъами
иужьгъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъами
уимыужьгъами
имыужьгъами
димыужьгъами
фимыужьгъами
имыужьгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъами
уиужьгъэгъами
иужьгъэгъами
диужьгъэгъами
фиужьгъэгъами
иужьгъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэгъами
уимыужьгъэгъами
имыужьгъэгъами
димыужьгъэгъами
фимыужьгъэгъами
имыужьгъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнми
уиужьгъэнми
иужьгъэнми
диужьгъэнми
фиужьгъэнми
иужьгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнми
уимыужьгъэнми
имыужьгъэнми
димыужьгъэнми
фимыужьгъэнми
имыужьгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнуми
уиужьгъэнуми
иужьгъэнуми
диужьгъэнуми
фиужьгъэнуми
иужьгъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнуми
уимыужьгъэнуми
имыужьгъэнуми
димыужьгъэнуми
фимыужьгъэнуми
имыужьгъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэтэми
уиужьгъэтэми
иужьгъэтэми
диужьгъэтэми
фиужьгъэтэми
иужьгъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэтэми
уимыужьгъэтэми
имыужьгъэтэми
димыужьгъэтэми
фимыужьгъэтэми
имыужьгъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сиужьгъатэми
уиужьгъатэми
иужьгъатэми
диужьгъатэми
фиужьгъатэми
иужьгъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъатэми
уимыужьгъатэми
имыужьгъатэми
димыужьгъатэми
фимыужьгъатэми
имыужьгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сиужьгъэгъатэми
уиужьгъэгъатэми
иужьгъэгъатэми
диужьгъэгъатэми
фиужьгъэгъатэми
иужьгъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэгъатэми
уимыужьгъэгъатэми
имыужьгъэгъатэми
димыужьгъэгъатэми
фимыужьгъэгъа(хэ)тэми
имыужьгъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнтэми
уиужьгъэнтэми
иужьгъэнтэми
диужьгъэнтэми
фиужьгъэнтэми
иужьгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнтэми
уимыужьгъэнтэми
имыужьгъэнтэми
димыужьгъэнтэми
фимыужьгъэнтэми
имыужьгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сиужьгъэнутэми
уиужьгъэнутэми
иужьгъэнутэми
диужьгъэнутэми
фиужьгъэнутэми
иужьгъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыужьгъэнутэми
уимыужьгъэнутэми
имыужьгъэнутэми
димыужьгъэнутэми
фимыужьгъэнутэми
имыужьгъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сиужьгъаи
уиужьгъаи
иужьгъаи
диужьгъаи
фиужьгъаи
иужьгъаи
щымыӀэныгъэ:
сиужьгъакъыми
уиужьгъакъыми
иужьгъакъыми
диужьгъакъыми
фиужьгъакъыми
иужьгъакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сиужьгъащэрэт
уиужьгъащэрэт
иужьгъащэрэт
диужьгъащэрэт
фиужьгъащэрэт
иужьгъа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симыужьгъащэрэт
уимыужьгъащэрэт
имыужьгъащэрэт
димыужьгъащэрэт
фимыужьгъащэрэт
имыужьгъа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнщ
уиужьгъагъэнщ
иужьгъагъэнщ
диужьгъагъэнщ
фиужьгъагъэнщ
иужьгъагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнкъым
уиужьгъагъэнкъым
иужьгъагъэнкъым
диужьгъагъэнкъым
фиужьгъагъэнкъым
иужьгъагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнт
уиужьгъагъэнт
иужьгъагъэнт
диужьгъагъэнт
фиужьгъагъэнт
иужьгъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнтэкъым
уиужьгъагъэнтэкъым
иужьгъагъэнтэкъым
диужьгъагъэнтэкъым
фиужьгъагъэнтэкъым
иужьгъагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэн
уиужьгъагъэн
иужьгъагъэн
диужьгъагъэн
фиужьгъагъэн
иужьгъагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнкъэ
уиужьгъагъэнкъэ
иужьгъагъэнкъэ
диужьгъагъэнкъэ
фиужьгъагъэнкъэ
иужьгъагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнт
уиужьгъагъэнт
иужьгъагъэнт
диужьгъагъэнт
фиужьгъагъэнт
иужьгъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнтэкъэ
уиужьгъагъэнтэкъэ
иужьгъагъэнтэкъэ
диужьгъагъэнтэкъэ
фиужьгъагъэнтэкъэ
иужьгъагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнущ
уиужьгъагъэнущ
иужьгъагъэнущ
диужьгъагъэнущ
фиужьгъагъэнущ
иужьгъагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнукъым
уиужьгъагъэнукъым
иужьгъагъэнукъым
диужьгъагъэнукъым
фиужьгъагъэнукъым
иужьгъагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнут
уиужьгъагъэнут
иужьгъагъэнут
диужьгъагъэнут
фиужьгъагъэнут
иужьгъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнутэкъым
уиужьгъагъэнутэкъым
иужьгъагъэнутэкъым
диужьгъагъэнутэкъым
фиужьгъагъэнутэкъым
иужьгъагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэну
уиужьгъагъэну
иужьгъагъэну
диужьгъагъэну
фиужьгъагъэну
иужьгъагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнукъэ
уиужьгъагъэнукъэ
иужьгъагъэнукъэ
диужьгъагъэнукъэ
фиужьгъагъэнукъэ
иужьгъагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнут
уиужьгъагъэнут
иужьгъагъэнут
диужьгъагъэнут
фиужьгъагъэнут
иужьгъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сиужьгъагъэнутэкъэ
уиужьгъагъэнутэкъэ
иужьгъагъэнутэкъэ
диужьгъагъэнутэкъэ
фиужьгъагъэнутэкъэ
иужьгъагъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъэ
уиужьгъэ
иужьгъэ
диужьгъэ
фиужьгъэ
иужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэ
уимыужьгъэ
имыужьгъэ
димыужьгъэ
фимыужьгъэ
имыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъа
уиужьгъа
иужьгъа
диужьгъа
фиужьгъа
иужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъа
уимыужьгъа
имыужьгъа
димыужьгъа
фимыужьгъа
имыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъэгъа
уиужьгъэгъа
иужьгъэгъа
диужьгъэгъа
фиужьгъэгъа
иужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэгъа
уимыужьгъэгъа
имыужьгъэгъа
димыужьгъэгъа
фимыужьгъэгъа
имыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъэн
уиужьгъэн
иужьгъэн
диужьгъэн
фиужьгъэн
иужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэн
уимыужьгъэн
имыужьгъэн
димыужьгъэн
фимыужьгъэн
имыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъэну
уиужьгъэну
иужьгъэну
диужьгъэну
фиужьгъэну
иужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэну
уимыужьгъэну
имыужьгъэну
димыужьгъэну
фимыужьгъэну
имыужьгъэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэриужьгъэ
узэриужьгъэ
зэриужьгъэ
дызэриужьгъэ
фызэриужьгъэ
зэриужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыужьгъэ
узэримыужьгъэ
зэримыужьгъэ
дызэримыужьгъэ
фызэримыужьгъэ
зэримыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэриужьгъа
узэриужьгъа
зэриужьгъа
дызэриужьгъа
фызэриужьгъа
зэриужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыужьгъа
узэримыужьгъа
зэримыужьгъа
дызэримыужьгъа
фызэримыужьгъа
зэримыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэриужьгъэгъа
узэриужьгъэгъа
зэриужьгъэгъа
дызэриужьгъэгъа
фызэриужьгъэгъа
зэриужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыужьгъэгъа
узэримыужьгъэгъа
зэримыужьгъэгъа
дызэримыужьгъэгъа
фызэримыужьгъэгъа
зэримыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэриужьгъэн
узэриужьгъэн
зэриужьгъэн
дызэриужьгъэн
фызэриужьгъэн
зэриужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыужьгъэн
узэримыужьгъэн
зэримыужьгъэн
дызэримыужьгъэн
фызэримыужьгъэн
зэримыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэриужьгъэну
узэриужьгъэну
зэриужьгъэну
дызэриужьгъэну
фызэриужьгъэну
зэриужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыужьгъэну
узэримыужьгъэну
зэримыужьгъэну
дызэримыужьгъэну
фызэримыужьгъэну
зэримыужьгъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщиужьгъэ
ущиужьгъэ
щиужьгъэ
дыщиужьгъэ
фыщиужьгъэ
щиужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыужьгъэ
ущимыужьгъэ
щимыужьгъэ
дыщимыужьгъэ
фыщимыужьгъэ
щимыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщиужьгъа
ущиужьгъа
щиужьгъа
дыщиужьгъа
фыщиужьгъа
щиужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыужьгъа
ущимыужьгъа
щимыужьгъа
дыщимыужьгъа
фыщимыужьгъа
щимыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщиужьгъэгъа
ущиужьгъэгъа
щиужьгъэгъа
дыщиужьгъэгъа
фыщиужьгъэгъа
щиужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыужьгъэгъа
ущимыужьгъэгъа
щимыужьгъэгъа
дыщимыужьгъэгъа
фыщимыужьгъэгъа
щимыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщиужьгъэн
ущиужьгъэн
щиужьгъэн
дыщиужьгъэн
фыщиужьгъэн
щиужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыужьгъэн
ущимыужьгъэн
щимыужьгъэн
дыщимыужьгъэн
фыщимыужьгъэн
щимыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщиужьгъэну
ущиужьгъэну
щиужьгъэну
дыщиужьгъэну
фыщиужьгъэну
щиужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыужьгъэну
ущимыужьгъэну
щимыужьгъэну
дыщимыужьгъэну
фыщимыужьгъэну
щимыужьгъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздиужьгъэ
уздиужьгъэ
здиужьгъэ
дыздиужьгъэ
фыздиужьгъэ
здиужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыужьгъэ
уздимыужьгъэ
здимыужьгъ
дыздимыужьгъэ
фыздимыужьгъэ
здимыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздиужьгъа
уздиужьгъа
здиужьгъа
дыздиужьгъа
фыздиужьгъа
здиужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыужьгъа
уздимыужьгъа
здимыужьгъа
дыздимыужьгъа
фыздимыужьгъа
здимыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздиужьгъэгъа
уздиужьгъэгъа
здиужьгъэгъа
дыздиужьгъэгъа
фыздиужьгъэгъа
здиужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыужьгъэгъа
уздимыужьгъэгъа
здимыужьгъэгъа
дыздимыужьгъэгъа
фыздимыужьгъэгъа
здимыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздиужьгъэн
уздиужьгъэн
здиужьгъэн
дыздиужьгъэн
фыздиужьгъэн
здиужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыужьгъэн
уздимыужьгъэн
здимыужьгъэн
дыздимыужьгъэн
фыздимыужьгъэн
здимыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздиужьгъэну
уздиужьгъэну
здиужьгъэну
дыздиужьгъэну
фыздиужьгъэну
здиужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыужьгъэну
уздимыужьгъэну
здимыужьгъэну
дыздимыужьгъэну
фыздимыужьгъэну
здимыужьгъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀиужьгъэ
ущӀиужьгъэ
щӀиужьгъэ
дыщӀиужьгъэ
фыщӀиужьгъэ
щӀиужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыужьгъэ
ущӀимыужьгъэ
щӀимыужьгъэ
дыщӀимыужьгъэ
фыщӀимыужьгъэ
щӀимыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀиужьгъа
ущӀиужьгъа
щӀиужьгъа
дыщӀиужьгъа
фыщӀиужьгъа
щӀиужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыужьгъа
ущӀимыужьгъа
щӀимыужьгъа
дыщӀимыужьгъа
фыщӀимыужьгъа
щӀимыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀиужьгъэгъа
ущӀиужьгъэгъа
щӀиужьгъэгъа
дыщӀиужьгъэгъа
фыщӀиужьгъэгъа
щӀиужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыужьгъэгъа
ущӀимыужьгъэгъа
щӀимыужьгъэгъа
дыщӀимыужьгъэгъа
фыщӀимыужьгъэгъа
щӀимыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀиужьгъэн
ущӀиужьгъэн
щӀиужьгъэн
дыщӀиужьгъэн
фыщӀиужьгъэн
щӀиужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыужьгъэн
ущӀимыужьгъэн
щӀимыужьгъэн
дыщӀимыужьгъэн
фыщӀимыужьгъэн
щӀимыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀиужьгъэну
ущӀиужьгъэну
щӀиужьгъэну
дыщӀиужьгъэну
фыщӀиужьгъэну
щӀиужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыужьгъэну
ущӀимыужьгъэну
щӀимыужьгъэну
дыщӀимыужьгъэну
фыщӀимыужьгъэну
щӀимыужьгъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъэу
уиужьгъэу
иужьгъэу
диужьгъэу
фиужьгъэу
иужьгъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэу
уимыужьгъэу
имыужьгъэу
димыужьгъэу
фимыужьгъэу
имыужьгъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сиужьгъауэ
уиужьгъауэ
иужьгъауэ
диужьгъауэ
фиужьгъауэ
иужьгъауэ / иужьгъахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыужьгъауэ
уимыужьгъауэ
имыужьгъауэ
димыужьгъауэ
фимыужьгъауэ
имыужьгъауэ / имыужьгъахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сиужьгъэурэ
уиужьгъэурэ
иужьгъэурэ
диужьгъэурэ
фиужьгъэурэ
иужьгъэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симыужьгъэурэ
уимыужьгъэурэ
имыужьгъэурэ
димыужьгъэурэ
фимыужьгъэурэ
имыужьгъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]э
[ужьгъ]эр
--
[ужьгъ]эхэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]э
[ужьгъ]эм
--
[ужьгъ]эхэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]экӀэ
[ужьгъ]эмкӀэ
[ужьгъ]эхэкӀэ
[ужьгъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]эуэ
[ужьгъ]эрауэ
[ужьгъ]эхэу
[ужьгъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]а
[ужьгъ]ар
--
[ужьгъ]ахэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]а
[ужьгъ]ам
--
[ужьгъ]ахэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]акӀэ
[ужьгъ]амкӀэ
[ужьгъ]ахэкӀэ
[ужьгъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]ауэ
[ужьгъ]арауэ
[ужьгъ]ахэу
[ужьгъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]эн
[ужьгъ]эныр
--
[ужьгъ]энхэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]эн
[ужьгъ]эным
--
[ужьгъ]энхэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]энкӀэ
[ужьгъ]энымкӀэ
[ужьгъ]энхэкӀэ
[ужьгъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энырауэ
[ужьгъ]энхэу
[ужьгъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энур
--
[ужьгъ]энухэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энум
--
[ужьгъ]энухэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]энукӀэ
[ужьгъ]энумкӀэ
[ужьгъ]энухэкӀэ
[ужьгъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]энууэ
[ужьгъ]энурауэ
[ужьгъ]энухэу
[ужьгъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым ипшэхъуэн, куэду зэгъусэу зыщӀыпӀэ ихьэн, илъэдэн, зигуэшэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Шухьэ мэлхэр, тафэр щӀахъумэу, губгъуэ щхъуантӀэм иужьгъащ. Гъуэщокъуэ Хъусин
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
иужьгъэн: scatter (about a crowd, a pack, etc.)
УРЫСЫБЗЭ
иужьгъэн: рассыпаться (о толпе, стае и т.п.)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.