Wt/kbd/ирихьэлӏэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > ирихьэлӏэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [jǝri:ħɐ'ɬʹɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • ир- + и- + [хь] + -э + лӀ + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "ирихьэлӏэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: ирихьэлӀэн
щымыӀэныгъэ: иримыхьэлӀэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срихьэлӀэн урихьэлӀэн ирихьэлӀэн дрихьэлӀэн фрихьэлӀэн ирихьэлӀэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэн уримыхьэлӀэн иримыхьэлӀэн дримыхьэлӀэн фримыхьэлӀэн иримыхьэлӀэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: ирихьэлӀэ! фрихьэлӀэ!
щымыӀэныгъэ: уримыхьэлӀэ! фримыхьэлӀэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срырехьэлӀэ урырехьэлӀэ ирырехьэлӀэ дрырехьэлӀэ фрырехьэлӀэ ирырехьэлӀэ
щымыӀэныгъэ: срыремыхьэлӀэ урыремыхьэлӀэ ирыремыхьэлӀэ дрыремыхьэлӀэ фрыремыхьэлӀэ ирыремыхьэлӀэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срохьэлӀэ(р) урохьэлӀэ(р) ирохьэлӀэ(р) дрохьэлӀэ(р) фрохьэлӀэ(р) ирохьэлӀэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэркъым урихьэлӀэркъым ирихьэлӀэркъым дрихьэлӀэркъым фрихьэлӀэркъым ирихьэлӀэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэ(р)т урихьэлӀэ(р)т ирихьэлӀэ(р)т дрихьэлӀэ(р)т фрихьэлӀэ(р)т ирихьэлӀэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэ(р)тэкъым урихьэлӀэ(р)тэкъым ирихьэлӀэ(р)тэкъым дрихьэлӀэ(р)тэкъым фрихьэлӀэ(р)тэкъым ирихьэлӀэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀащ урихьэлӀащ ирихьэлӀащ дрихьэлӀащ фрихьэлӀащ ирихьэлӀа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀакъым урихьэлӀакъым ирихьэлӀакъым дрихьэлӀакъым фрихьэлӀакъым ирихьэлӀа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀат урихьэлӀат ирихьэлӀат дрихьэлӀат фрихьэлӀат ирихьэлӀа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀатэкъым урихьэлӀатэкъым ирихьэлӀатэкъым дрихьэлӀатэкъым фрихьэлӀатэкъым ирихьэлӀа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъащ урихьэлӀэгъащ ирихьэлӀэгъащ дрихьэлӀэгъащ фрихьэлӀэгъащ ирихьэлӀэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъакъым урихьэлӀэгъакъым ирихьэлӀэгъакъым дрихьэлӀэгъакъым фрихьэлӀэгъакъым ирихьэлӀэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъат урихьэлӀэгъат ирихьэлӀэгъат дрихьэлӀэгъат фрихьэлӀэгъат ирихьэлӀэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъатэкъым урихьэлӀэгъатэкъым ирихьэлӀэгъатэкъым дрихьэлӀэгъатэкъым фрихьэлӀэгъатэкъым ирихьэлӀэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэщ урихьэлӀэщ ирихьэлӀэщ дрихьэлӀэщ фрихьэлӀэщ ирихьэлӀэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэкъым урихьэлӀэкъым ирихьэлӀэкъым дрихьэлӀэкъым фрихьэлӀэкъым ирихьэлӀэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэт урихьэлӀэт ирихьэлӀэт дрихьэлӀэт фрихьэлӀэт ирихьэлӀэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэтэкъым урихьэлӀэтэкъым ирихьэлӀэтэкъым дрихьэлӀэтэкъым фрихьэлӀэтэкъым ирихьэлӀэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнщ урихьэлӀэнщ ирихьэлӀэнщ дрихьэлӀэнщ фрихьэлӀэнщ ирихьэлӀэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнкъым урихьэлӀэнкъым ирихьэлӀэнкъым дрихьэлӀэнкъым фрихьэлӀэнкъым ирихьэлӀэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнущ урихьэлӀэнущ ирихьэлӀэнущ дрихьэлӀэнущ фрихьэлӀэнущ ирихьэлӀэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнукъым урихьэлӀэнукъым ирихьэлӀэнукъым дрихьэлӀэнукъым фрихьэлӀэнукъым ирихьэлӀэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэрэ урихьэлӀэрэ ирихьэлӀэрэ дрихьэлӀэрэ фрихьэлӀэрэ ирихьэлӀэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэркъэ урихьэлӀэркъэ ирихьэлӀэркъэ дрихьэлӀэркъэ фрихьэлӀэркъэ ирихьэлӀэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэ(р)т урихьэлӀэ(р)т ирихьэлӀэ(р)т дрихьэлӀэ(р)т фрихьэлӀэ(р)т ирихьэлӀэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэ(р)тэкъэ урихьэлӀэ(р)тэкъэ ирихьэлӀэ(р)тэкъэ дрихьэлӀэ(р)тэкъэ фрихьэлӀэ(р)тэкъэ ирихьэлӀэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀа урихьэлӀа ирихьэлӀа дрихьэлӀа фрихьэлӀа ирихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀакъэ урихьэлӀакъэ ирихьэлӀакъэ дрихьэлӀакъэ фрихьэлӀакъэ ирихьэлӀа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀат урихьэлӀат ирихьэлӀат дрихьэлӀат фрихьэлӀат ирихьэлӀа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀатэкъэ урихьэлӀатэкъэ ирихьэлӀатэкъэ дрихьэлӀатэкъэ фрихьэлӀатэкъэ ирихьэлӀа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъа урихьэлӀэгъа ирихьэлӀэгъа дрихьэлӀэгъа фрихьэлӀэгъа ирихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъакъэ урихьэлӀэгъакъэ ирихьэлӀэгъакъэ дрихьэлӀэгъакъэ фрихьэлӀэгъакъэ ирихьэлӀэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъат урихьэлӀэгъат ирихьэлӀэгъат дрихьэлӀэгъат фрихьэлӀэгъат ирихьэлӀэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъатэкъэ урихьэлӀэгъатэкъэ ирихьэлӀэгъатэкъэ дрихьэлӀэгъатэкъэ фрихьэлӀэгъатэкъэ ирихьэлӀэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэ урихьэлӀэ ирихьэлӀэ дрихьэлӀэ фрихьэлӀэ ирихьэлӀэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэкъэ урихьэлӀэкъэ ирихьэлӀэкъэ дрихьэлӀэкъэ фрихьэлӀэкъэ ирихьэлӀэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэт урихьэлӀэт ирихьэлӀэт дрихьэлӀэт фрихьэлӀэт ирихьэлӀэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэтэкъэ урихьэлӀэтэкъэ ирихьэлӀэтэкъэ дрихьэлӀэтэкъэ фрихьэлӀэтэкъэ ирихьэлӀэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэн урихьэлӀэн ирихьэлӀэн дрихьэлӀэн фрихьэлӀэн ирихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнкъэ урихьэлӀэнкъэ ирихьэлӀэнкъэ дрихьэлӀэнкъэ фрихьэлӀэнкъэ ирихьэлӀэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэну урихьэлӀэну ирихьэлӀэну дрихьэлӀэну фрихьэлӀэну ирихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнукъэ урихьэлӀэнукъэ ирихьэлӀэнукъэ дрихьэлӀэнукъэ фрихьэлӀэнукъэ ирихьэлӀэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэмэ урихьэлӀэмэ ирихьэлӀэмэ дрихьэлӀэмэ фрихьэлӀэмэ ирихьэлӀэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэмэ уримыхьэлӀэмэ иримыхьэлӀэмэ дримыхьэлӀэмэ фримыхьэлӀэмэ иримыхьэлӀэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀамэ урихьэлӀамэ ирихьэлӀамэ дрихьэлӀамэ фрихьэлӀамэ ирихьэлӀа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀамэ уримыхьэлӀамэ иримыхьэлӀамэ дримыхьэлӀамэ фримыхьэлӀамэ мыхьэлӀа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъамэ урихьэлӀэгъамэ ирихьэлӀэгъамэ дрихьэлӀэгъамэ фрихьэлӀэгъамэ ирихьэлӀэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэгъамэ уримыхьэлӀэгъамэ иримыхьэлӀэгъамэ дримыхьэлӀэгъамэ фримыхьэлӀэгъамэ иримыхьэлӀэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнмэ урихьэлӀэнмэ ирихьэлӀэнмэ дрихьэлӀэнмэ фрихьэлӀэнмэ ирихьэлӀэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнмэ уримыхьэлӀэнмэ иримыхьэлӀэнмэ дримыхьэлӀэнмэ фримыхьэлӀэнмэ иримыхьэлӀэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнумэ урихьэлӀэнумэ ирихьэлӀэнумэ дрихьэлӀэнумэ фрихьэлӀэнумэ ирихьэлӀэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнумэ уримыхьэлӀэнумэ иримыхьэлӀэнумэ дримыхьэлӀэнумэ фримыхьэлӀэнумэ иримыхьэлӀэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэтэмэ урихьэлӀэтэмэ ирихьэлӀэтэмэ дрихьэлӀэтэмэ фрихьэлӀэтэмэ ирихьэлӀэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэтэмэ уримыхьэлӀэтэмэ иримыхьэлӀэтэмэ дримыхьэлӀэтэмэ фримыхьэлӀэтэмэ иримыхьэлӀэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀатэмэ урихьэлӀатэмэ ирихьэлӀатэмэ дрихьэлӀатэмэ фрихьэлӀатэмэ ирихьэлӀа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀатэмэ уримыхьэлӀатэмэ иримыхьэлӀатэмэ дримыхьэлӀатэмэ фримыхьэлӀатэмэ иримыхьэлӀа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъатэмэ урихьэлӀэгъатэмэ ирихьэлӀэгъатэмэ дрихьэлӀэгъатэмэ фрихьэлӀэгъатэмэ ирихьэлӀэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэгъатэмэ уримыхьэлӀэгъатэмэ иримыхьэлӀэгъатэмэ дримыхьэлӀэгъатэмэ фримыхьэлӀэгъатэмэ иримыхьэлӀэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнтэмэ урихьэлӀэнтэмэ ирихьэлӀэнтэмэ дрихьэлӀэнтэмэ фрихьэлӀэнтэмэ ирихьэлӀэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнтэмэ уримыхьэлӀэнтэмэ иримыхьэлӀэнтэмэ дримыхьэлӀэнтэмэ фримыхьэлӀэнтэмэ иримыхьэлӀэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнутэмэ урихьэлӀэнутэмэ ирихьэлӀэнутэмэ дрихьэлӀэнутэмэ фрихьэлӀэнутэмэ ирихьэлӀэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнутэмэ уримыхьэлӀэнутэмэ иримыхьэлӀэнутэмэ дримыхьэлӀэнутэмэ фримыхьэлӀэнутэмэ иримыхьэлӀэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнт урихьэлӀэнт ирихьэлӀэнт дрихьэлӀэнт фрихьэлӀэнт ирихьэлӀэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнтэкъым урихьэлӀэнтэкъым ирихьэлӀэнтэкъым дрихьэлӀэнтэкъым фрихьэлӀэнтэкъым ирихьэлӀэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнут урихьэлӀэнут ирихьэлӀэнут дрихьэлӀэнут фрихьэлӀэнут ирихьэлӀэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: срихьэлӀэнутэкъым урихьэлӀэнутэкъым ирихьэлӀэнутэкъым дрихьэлӀэнутэкъым фрихьэлӀэнутэкъым ирихьэлӀэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэми урихьэлӀэми ирихьэлӀэми дрихьэлӀэми фрихьэлӀэми ирихьэлӀэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэми уримыхьэлӀэми иримыхьэлӀэми дримыхьэлӀэми фримыхьэлӀэми иримыхьэлӀэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀами урихьэлӀами ирихьэлӀами дрихьэлӀами фрихьэлӀами ирихьэлӀа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀами уримыхьэлӀами иримыхьэлӀами дримыхьэлӀами фримыхьэлӀами иримыхьэлӀа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъами урихьэлӀэгъами ирихьэлӀэгъами дрихьэлӀэгъами фрихьэлӀэгъами ирихьэлӀэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэгъами уримыхьэлӀэгъами иримыхьэлӀэгъами дримыхьэлӀэгъами фримыхьэлӀэгъами иримыхьэлӀэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнми урихьэлӀэнми ирихьэлӀэнми дрихьэлӀэнми фрихьэлӀэнми ирихьэлӀэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнми уримыхьэлӀэнми иримыхьэлӀэнми дримыхьэлӀэнми фримыхьэлӀэнми иримыхьэлӀэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнуми урихьэлӀэнуми ирихьэлӀэнуми дрихьэлӀэнуми фрихьэлӀэнуми ирихьэлӀэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнуми уримыхьэлӀэнуми иримыхьэлӀэнуми дримыхьэлӀэнуми фримыхьэлӀэнуми иримыхьэлӀэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэтэми урихьэлӀэтэми ирихьэлӀэтэми дрихьэлӀэтэми фрихьэлӀэтэми ирихьэлӀэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэтэми уримыхьэлӀэтэми иримыхьэлӀэтэми дримыхьэлӀэтэми фримыхьэлӀэтэми иримыхьэлӀэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: срихьэлӀатэми урихьэлӀатэми ирихьэлӀатэми дрихьэлӀатэми фрихьэлӀатэми ирихьэлӀа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀатэми уримыхьэлӀатэми иримыхьэлӀатэми дримыхьэлӀатэми фримыхьэлӀатэми иримыхьэлӀа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: срихьэлӀэгъатэми урихьэлӀэгъатэми ирихьэлӀэгъатэми дрихьэлӀэгъатэми фрихьэлӀэгъатэми ирихьэлӀэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэгъатэми уримыхьэлӀэгъатэми иримыхьэлӀэгъатэми дримыхьэлӀэгъатэми фримыхьэлӀэгъатэми иримыхьэлӀэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнтэми урихьэлӀэнтэми ирихьэлӀэнтэми дрихьэлӀэнтэми фрихьэлӀэнтэми ирихьэлӀэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнтэми уримыхьэлӀэнтэми иримыхьэлӀэнтэми дримыхьэлӀэнтэми фримыхьэлӀэнтэми иримыхьэлӀэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: срихьэлӀэнутэми урихьэлӀэнутэми ирихьэлӀэнутэми дрихьэлӀэнутэми фрихьэлӀэнутэми ирихьэлӀэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀэнутэми уримыхьэлӀэнутэми иримыхьэлӀэнутэми дримыхьэлӀэнутэми фримыхьэлӀэнутэми иримыхьэлӀэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срихьэлӀаи урихьэлӀаи ирихьэлӀаи дрихьэлӀаи фрихьэлӀаи ирихьэлӀаи
щымыӀэныгъэ: срихьэлӀакъыми урихьэлӀакъыми ирихьэлӀакъыми дрихьэлӀакъыми фрихьэлӀакъыми ирихьэлӀакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срихьэлӀащэрэт урихьэлӀащэрэт ирихьэлӀащэрэт дрихьэлӀащэрэт фрихьэлӀащэрэт ирихьэлӀащэрэт
щымыӀэныгъэ: сримыхьэлӀащэрэт уримыхьэлӀащэрэт иримыхьэлӀащэрэт дримыхьэлӀащэрэт фримыхьэлӀащэрэт иримыхьэлӀащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнщ урихьэлӀагъэнщ ирихьэлӀагъэнщ дрихьэлӀагъэнщ фрихьэлӀагъэнщ ирихьэлӀагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнкъым урихьэлӀагъэнкъым ирихьэлӀагъэнкъым дрихьэлӀагъэнкъым фрихьэлӀагъэнкъым ирихьэлӀагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнт урихьэлӀагъэнт ирихьэлӀагъэнт дрихьэлӀагъэнт фрихьэлӀагъэнт ирихьэлӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнтэкъым урихьэлӀагъэнтэкъым ирихьэлӀагъэнтэкъым дрихьэлӀагъэнтэкъым фрихьэлӀагъэнтэкъым ирихьэлӀагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэн урихьэлӀагъэн ирихьэлӀагъэн дрихьэлӀагъэн фрихьэлӀагъэн ирихьэлӀагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнкъэ урихьэлӀагъэнкъэ ирихьэлӀагъэнкъэ дрихьэлӀагъэнкъэ фрихьэлӀагъэнкъэ ирихьэлӀагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнт урихьэлӀагъэнт ирихьэлӀагъэнт дрихьэлӀагъэнт фрихьэлӀагъэнт ирихьэлӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнтэкъэ урихьэлӀагъэнтэкъэ ирихьэлӀагъэнтэкъэ дрихьэлӀагъэнтэкъэ фрихьэлӀагъэнтэкъэ ирихьэлӀагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнущ урихьэлӀагъэнущ ирихьэлӀагъэнущ дрихьэлӀагъэнущ фрихьэлӀагъэнущ ирихьэлӀагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнукъым урихьэлӀагъэнукъым ирихьэлӀагъэнукъым дрихьэлӀагъэнукъым фрихьэлӀагъэнукъым ирихьэлӀагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнут урихьэлӀагъэнут ирихьэлӀагъэнут дрихьэлӀагъэнут фрихьэлӀагъэнут ирихьэлӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнутэкъым урихьэлӀагъэнутэкъым ирихьэлӀагъэнутэкъым дрихьэлӀагъэнутэкъым фрихьэлӀагъэнутэкъым ирихьэлӀагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэну урихьэлӀагъэну ирихьэлӀагъэну дрихьэлӀагъэну фрихьэлӀагъэну ирихьэлӀагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнукъэ урихьэлӀагъэнукъэ ирихьэлӀагъэнукъэ дрихьэлӀагъэнукъэ фрихьэлӀагъэнукъэ ирихьэлӀагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнут урихьэлӀагъэнут ирихьэлӀагъэнут дрихьэлӀагъэнут фрихьэлӀагъэнут ирихьэлӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: срихьэлӀагъэнутэкъэ урихьэлӀагъэнутэкъэ ирихьэлӀагъэнутэкъэ дрихьэлӀагъэнутэкъэ фрихьэлӀагъэнутэкъэ ирихьэлӀагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀэ урихьэлӀэ ирихьэлӀэ дрихьэлӀэ фрихьэлӀэ ирихьэлӀэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэ уримыхьэлӀэ иримыхьэлӀэ дримыхьэлӀэ фримыхьэлӀэ иримыхьэлӀэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀа урихьэлӀа ирихьэлӀа дрихьэлӀа фрихьэлӀа ирихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀа уримыхьэлӀа иримыхьэлӀа дримыхьэлӀа фримыхьэлӀа иримыхьэлӀа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀэгъа урихьэлӀэгъа ирихьэлӀэгъа дрихьэлӀэгъа фрихьэлӀэгъа ирихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэгъа уримыхьэлӀэгъа иримыхьэлӀэгъа дримыхьэлӀэгъа фримыхьэлӀэгъа иримыхьэлӀэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀэн урихьэлӀэн ирихьэлӀэн дрихьэлӀэн фрихьэлӀэн ирихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэн уримыхьэлӀэн иримыхьэлӀэн дримыхьэлӀэн фримыхьэлӀэн иримыхьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀэну урихьэлӀэну ирихьэлӀэну дрихьэлӀэну фрихьэлӀэну ирихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэну уримыхьэлӀэну иримыхьэлӀэну дримыхьэлӀэну фримыхьэлӀэну иримыхьэлӀэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрырихьэлӀэ узэрырихьэлӀэ зэрырихьэлӀэ дызэрырихьэлӀэ фызэрырихьэлӀэ зэрырихьэлӀэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыримыхьэлӀэ узэрыримыхьэлӀэ зэрыримыхьэлӀэ дызэрыримыхьэлӀэ фызэрыримыхьэлӀэ мызэрырихьэлӀэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрырихьэлӀа узэрырихьэлӀа зэрырихьэлӀа дызэрырихьэлӀа фызэрырихьэлӀа зэрырихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыримыхьэлӀа узэрыримыхьэлӀа зэрыримыхьэлӀа дызэрыримыхьэлӀа фызэрыримыхьэлӀа зэрыримыхьэлӀа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрырихьэлӀэгъа узэрырихьэлӀэгъа зэрырихьэлӀэгъа дызэрырихьэлӀэгъа фызэрырихьэлӀэгъа зэрырихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыримыхьэлӀэгъа узэрыримыхьэлӀэгъа зэрыримыхьэлӀэгъа дызэрыримыхьэлӀэгъа фызэрыримыхьэлӀэгъа зэрыримыхьэлӀэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрырихьэлӀэн узэрырихьэлӀэн зэрырихьэлӀэн дызэрырихьэлӀэн фызэрырихьэлӀэн зэрырихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыримыхьэлӀэн узэрыримыхьэлӀэн зэрыримыхьэлӀэн дызэрыримыхьэлӀэн фызэрыримыхьэлӀэн зэрыримыхьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрырихьэлӀэну узэрырихьэлӀэну зэрырихьэлӀэну дызэрырихьэлӀэну фызэрырихьэлӀэну зэрырихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыримыхьэлӀэну узэрыримыхьэлӀэну зэрыримыхьэлӀэну дызэрыримыхьэлӀэну фызэрыримыхьэлӀэну зэрыримыхьэлӀэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщрихьэлӀэ ущрихьэлӀэ щрихьэлӀэ дыщрихьэлӀэ фыщрихьэлӀэ щрихьэлӀэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщримыхьэлӀэ ущримыхьэлӀэ щримыхьэлӀэ дыщримыхьэлӀэ фыщримыхьэлӀэ щримыхьэлӀэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщрихьэлӀа ущрихьэлӀа щрихьэлӀа дыщрихьэлӀа фыщрихьэлӀа щрихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщримыхьэлӀа ущримыхьэлӀа щримыхьэлӀа дыщримыхьэлӀа фыщримыхьэлӀа щримыхьэлӀа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщрихьэлӀэгъа ущрихьэлӀэгъа щрихьэлӀэгъа дыщрихьэлӀэгъа фыщрихьэлӀэгъа щрихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщримыхьэлӀэгъа ущримыхьэлӀэгъа щримыхьэлӀэгъа дыщримыхьэлӀэгъа фыщримыхьэлӀэгъа щримыхьэлӀэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщрихьэлӀэн ущрихьэлӀэн щрихьэлӀэн дыщрихьэлӀэн фыщрихьэлӀэн щрихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщримыхьэлӀэн ущримыхьэлӀэн щримыхьэлӀэн дыщримыхьэлӀэн фыщримыхьэлӀэн щримыхьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщрихьэлӀэну ущрихьэлӀэну щрихьэлӀэну дыщрихьэлӀэну фыщрихьэлӀэну щрихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщримыхьэлӀэну ущримыхьэлӀэну щримыхьэлӀэну дыщримыхьэлӀэну фыщримыхьэлӀэну щримыхьэлӀэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздрихьэлӀэ уздрихьэлӀэ здрихьэлӀэ дыздрихьэлӀэ фыздрихьэлӀэ здрихьэлӀэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздримыхьэлӀэ уздримыхьэлӀэ здримыхьэлӀэ дыздримыхьэлӀэ фыздримыхьэлӀэ здримыхьэлӀэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздрихьэлӀа уздрихьэлӀа здрихьэлӀа дыздрихьэлӀа фыздрихьэлӀа здрихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздримыхьэлӀа уздримыхьэлӀа здримыхьэлӀа дыздримыхьэлӀа фыздримыхьэлӀа здримыхьэлӀа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздрихьэлӀэгъа уздрихьэлӀэгъа здрихьэлӀэгъа дыздрихьэлӀэгъа фыздрихьэлӀэгъа здрихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздримыхьэлӀэгъа уздримыхьэлӀэгъа здримыхьэлӀэгъа дыздримыхьэлӀэгъа фыздримыхьэлӀэгъа здримыхьэлӀэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздрихьэлӀэн уздрихьэлӀэн здрихьэлӀэн дыздрихьэлӀэн фыздрихьэлӀэн здрихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздримыхьэлӀэн уздримыхьэлӀэн здримыхьэлӀэн дыздримыхьэлӀэн фыздримыхьэлӀэн здримыхьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздрихьэлӀэну уздрихьэлӀэну здрихьэлӀэну дыздрихьэлӀэну фыздрихьэлӀэну здрихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздримыхьэлӀэну уздримыхьэлӀэну здримыхьэлӀэну дыздримыхьэлӀэну фыздримыхьэлӀэну здримыхьэлӀэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀрихьэлӀэ ущӀрихьэлӀэ щӀрихьэлӀэ дыщӀрихьэлӀэ фыщӀрихьэлӀэ щӀрихьэлӀэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀримыхьэлӀэ ущӀримыхьэлӀэ щӀримыхьэлӀэ дыщӀримыхьэлӀэ фыщӀримыхьэлӀэ щӀримыхьэлӀэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀрихьэлӀа ущӀрихьэлӀа щӀрихьэлӀа дыщӀрихьэлӀа фыщӀрихьэлӀа щӀрихьэлӀа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀримыхьэлӀа ущӀримыхьэлӀа щӀримыхьэлӀа дыщӀримыхьэлӀа фыщӀримыхьэлӀа щӀримыхьэлӀа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀрихьэлӀэгъа ущӀрихьэлӀэгъа щӀрихьэлӀэгъа дыщӀрихьэлӀэгъа фыщӀрихьэлӀэгъа щӀрихьэлӀэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀримыхьэлӀэгъа ущӀримыхьэлӀэгъа щӀримыхьэлӀэгъа дыщӀримыхьэлӀэгъа фыщӀримыхьэлӀэгъа щӀримыхьэлӀэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀрихьэлӀэн ущӀрихьэлӀэн щӀрихьэлӀэн дыщӀрихьэлӀэн фыщӀрихьэлӀэн щӀрихьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀримыхьэлӀэн ущӀримыхьэлӀэн щӀримыхьэлӀэн дыщӀримыхьэлӀэн фыщӀримыхьэлӀэн щӀримыхьэлӀэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀрихьэлӀэну ущӀрихьэлӀэну щӀрихьэлӀэну дыщӀрихьэлӀэну фыщӀрихьэлӀэну щӀрихьэлӀэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀримыхьэлӀэну ущӀримыхьэлӀэну щӀримыхьэлӀэну дыщӀримыхьэлӀэну фыщӀримыхьэлӀэну щӀримыхьэлӀэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀэу урихьэлӀэу ирихьэлӀэу дрихьэлӀэу фрихьэлӀэу ирихьэлӀэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэу уримыхьэлӀэу иримыхьэлӀэу дримыхьэлӀэу фримыхьэлӀэу иримыхьэлӀэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ срихьэлӀауэ урихьэлӀауэ ирихьэлӀауэ дрихьэлӀауэ фрихьэлӀауэ ирихьэлӀауэ / ирихьэлӀа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀауэ уримыхьэлӀауэ иримыхьэлӀауэ дримыхьэлӀауэ фримыхьэлӀауэ иримыхьэлӀауэ(хэ) / иримыхьэлӀа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ срихьэлӀэурэ урихьэлӀэурэ ирихьэлӀэурэ дрихьэлӀэурэ фрихьэлӀэурэ ирихьэлӀэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сримыхьэлӀэурэ уримыхьэлӀэурэ иримыхьэлӀэурэ дримыхьэлӀэурэ фримыхьэлӀэурэ иримыхьэлӀэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыброхьэлӀэ срохьэлӀэ -- сыврохьэлӀэ сарохьэлӀэ
уэ усрохьэлӀэ -- урохьэлӀэ удрохьэлӀэ -- уарохьэлӀэ
ар срохьэлӀэ брохьэлӀэ ирохьэлӀэ дрохьэлӀэ фрохьэлӀэ ярохьэлӀэ
дэ -- дыброхьэлӀэ дрохьэлӀэ -- дыврохьэлӀэ дарохьэлӀэ
фэ фысрохьэлӀэ -- фрохьэлӀэ фыдрохьэлӀэ -- фарохьэлӀэ
ахэр срохьэлӀэ(хэ) брохьэлӀэ(хэ) ирохьэлӀэ(хэ) дрохьэлӀэ(хэ) фрохьэлӀэ(хэ) ярохьэлӀэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хьэлӀ]э [хьэлӀ]эр -- [хьэлӀ]эхэр
Эргативнэ: [хьэлӀ]э [хьэлӀ]эм -- [хьэлӀ]эхэм
Послеложнэ: [хьэлӀ]экӀэ [хьэлӀ]эмкӀэ [хьэлӀ]эхэкӀэ [хьэлӀ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хьэлӀ]эуэ [хьэлӀ]эрауэ [хьэлӀ]эхэу [хьэлӀ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хьэлӀ]а [хьэлӀ]ар -- [хьэлӀ]ахэр
Эргативнэ: [хьэлӀ]а [хьэлӀ]ам -- [хьэлӀ]ахэм
Послеложнэ: [хьэлӀ]акӀэ [хьэлӀ]амкӀэ [хьэлӀ]ахэкӀэ [хьэлӀ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хьэлӀ]ауэ [хьэлӀ]арауэ [хьэлӀ]ахэу [хьэлӀ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хьэлӀ]эн [хьэлӀ]эныр -- [хьэлӀ]энхэр
Эргативнэ: [хьэлӀ]эн [хьэлӀ]эным -- [хьэлӀ]энхэм
Послеложнэ: [хьэлӀ]энкӀэ [хьэлӀ]энымкӀэ [хьэлӀ]энхэкӀэ [хьэлӀ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [хьэлӀ]эну [хьэлӀ]энырауэ [хьэлӀ]энхэу [хьэлӀ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хьэлӀ]эну [хьэлӀ]энур -- [хьэлӀ]энухэр
Эргативнэ: [хьэлӀ]эну [хьэлӀ]энум -- [хьэлӀ]энухэм
Послеложнэ: [хьэлӀ]энукӀэ [хьэлӀ]энумкӀэ [хьэлӀ]энухэкӀэ [хьэлӀ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хьэлӀ]энууэ [хьэлӀ]энурауэ [хьэлӀ]энухэу [хьэлӀ]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым ӀущӀэн, хуэзэн.
  2. Зыгуэрым зыщӀыпӀэ щыхуэзэн, щыӀущӀэн.
  3. КъыкӀэрымыхун, и зэманым нэсын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Сосрыкъуэ къудамищу зэгуэту къамышыкӀей гъуэзэджэ гъуэгум телъу ирихьэлӀащ. Нартхэр
  • Хьэмид и унэм щӀэсу срихъэлӀэну си мурадт. Къэбэрдей, альманах

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Анэр сабийхэр джэгуу ирихьэлӀащ.
  • Дэгъуэу мафӀэгум срихьэлӀащ.
  • щрихьэлӀэн (щрохьэлӀэ)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • ирихьэлӏэн: 1. meet, come upon, encounter sb or sth 2. catch, find sb. or sth. 3. be in time to catch sth (for example, a train)
  • Анэр сабийхэр джэгуу ирихьэлӀащ: the mother found the children playing.
  • Дэгъуэу мафӀэгум срихьэлӀащ: I was in time to catch the train.
  • щрихьэлӀэн (щрохьэлӀэ): encounter, come upon sb or sth swh
УРЫСЫБЗЭ
  • ирихьэлӏэн: 1. встретить кого-что-л. 2. застать кого-что-л. 3. подоспеть к чему-л. (напр. к поезду)
  • Анэр сабийхэр джэгуу ирихьэлӀащ: мать застала детей за игрой.
  • Дэгъуэу мафӀэгум срихьэлӀащ: Я подоспел к поезду.
  • щрихьэлӀэн (щрохьэлӀэ): встретить кого-что-л. где-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/ирихьэлӏэн&oldid=5367146"