АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ир- + и- + [къей] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ирикъеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ирикъеин
щымыӀэныгъэ:
иримыкъеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срикъеин
урикъеин
ирикъеин
дрикъеин
фрикъеин
ирикъеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сримыкъеин
уримыкъеин
иримыкъеин
дримыкъеин
фримыкъеин
иримыкъеин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ирикъей!
фрикъей!
щымыӀэныгъэ:
уримыкъей!
фримыкъей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срырекъей
урырекъей
ирырекъей
дрырекъей
фрырекъей
ирырекъей
щымыӀэныгъэ:
срыремыкъей
урыремыкъей
ирыремыкъей
дрыремыкъей
фрыремыкъей
ирыремыкъей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срокъей(р)
урокъей(р)
ирокъей(р)
дрокъей(р)
фрокъей(р)
ирокъей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъейркъым
урикъейркъым
ирикъейркъым
дрикъейркъым
фрикъейркъым
ирикъей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
срикъейрт
урикъейрт
ирикъейрт
дрикъейрт
фрикъейрт
ирикъейрт / ирикъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъейртэкъым
урикъейртэкъым
ирикъейртэкъым
дрикъейртэкъым
фрикъейртэкъым
ирикъейртэкъым / ирикъе(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеящ
урикъеящ
ирикъеящ
дрикъеящ
фрикъеящ
ирикъея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъеякъым
урикъеякъым
ирикъеякъым
дрикъеякъым
фрикъеякъым
ирикъея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеят
урикъеят
ирикъеят
дрикъеят
фрикъеят
ирикъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъеятэкъым
урикъеятэкъым
ирикъеятэкъым
дрикъеятэкъым
фрикъеятэкъым
ирикъея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеигъащ
урикъеигъащ
ирикъеигъащ
дрикъеигъащ
фрикъеигъащ
ирикъеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеигъакъым
урикъеигъакъым
ирикъеигъакъым
дрикъеигъакъым
фрикъеигъакъым
ирикъеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеигъат
урикъеигъат
ирикъеигъат
дрикъеигъат
фрикъеигъат
ирикъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеигъатэкъым
урикъеигъатэкъым
ирикъеигъатэкъым
дрикъеигъатэкъым
фрикъеигъатэкъым
ирикъеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
срикъейщ
урикъейщ
ирикъейщ
дрикъейщ
фрикъейщ
ирикъей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
срикъейкъым
урикъейкъым
ирикъейкъым
дрикъейкъым
фрикъейкъым
ирикъей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
срикъейт
урикъейт
ирикъейт
дрикъейт
фрикъейт
ирикъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
срикъейтэкъым
урикъейтэкъым
ирикъейтэкъым
дрикъейтэкъым
фрикъейтэкъым
ирикъей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинщ
урикъеинщ
ирикъеинщ
дрикъеинщ
фрикъеинщ
ирикъеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинкъым
урикъеинкъым
ирикъеинкъым
дрикъеинкъым
фрикъеинкъым
ирикъеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинущ
урикъеинущ
ирикъеинущ
дрикъеинущ
фрикъеинущ
ирикъеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинукъым
урикъеинукъым
ирикъеинукъым
дрикъеинукъым
фрикъеинукъым
ирикъеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъейрэ
урикъейрэ
ирикъейрэ
дрикъейрэ
фрикъейрэ
ирикъей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъейркъэ
урикъейркъэ
ирикъейркъэ
дрикъейркъэ
фрикъейркъэ
ирикъейркъэ / ирикъейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
срикъейрт
урикъейрт
ирикъейрт
дрикъейрт
фрикъейрт
ирикъейрт / ирикъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъейртэкъэ
урикъейртэкъэ
ирикъейртэкъэ
дрикъейртэкъэ
фрикъейртэкъэ
ирикъейртэкъэ / ирикъе(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъея
урикъея
ирикъея
дрикъея
фрикъея
ирикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъеякъэ
урикъеякъэ
ирикъеякъэ
дрикъеякъэ
фрикъеякъэ
ирикъея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеят
урикъеят
ирикъеят
дрикъеят
фрикъеят
ирикъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъеятэкъэ
урикъеятэкъэ
ирикъеятэкъэ
дрикъеятэкъэ
фрикъеятэкъэ
ирикъея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеигъа
урикъеигъа
ирикъеигъа
дрикъеигъа
фрикъеигъа
ирикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеигъакъэ
урикъеигъакъэ
ирикъеигъакъэ
дрикъеигъакъэ
фрикъеигъакъэ
ирикъеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеигъат
урикъеигъат
ирикъеигъат
дрикъеигъат
фрикъеигъат
ирикъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срикъеигъатэкъэ
урикъеигъатэкъэ
ирикъеигъатэкъэ
дрикъеигъатэкъэ
фрикъеигъатэкъэ
ирикъеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
срикъей
урикъей
ирикъей
дрикъей
фрикъей
ирикъей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
срикъейкъэ
урикъейкъэ
ирикъейкъэ
дрикъейкъэ
фрикъейкъэ
ирикъей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
срикъейт
урикъейт
ирикъейт
дрикъейт
фрикъейт
ирикъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
срикъейтэкъэ
урикъейтэкъэ
ирикъейтэкъэ
дрикъейтэкъэ
фрикъейтэкъэ
ирикъей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеин
урикъеин
ирикъеин
дрикъеин
фрикъеин
ирикъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинкъэ
урикъеинкъэ
ирикъеинкъэ
дрикъеинкъэ
фрикъеинкъэ
ирикъеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеину
урикъеину
ирикъеину
дрикъеину
фрикъеину
ирикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинукъэ
урикъеинукъэ
ирикъеинукъэ
дрикъеинукъэ
фрикъеинукъэ
ирикъеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеймэ
урикъеймэ
ирикъеймэ
дрикъеймэ
фрикъеймэ
ирикъей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеймэ
уримыкъеймэ
иримыкъеймэ
дримыкъеймэ
фримыкъеймэ
иримыкъей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеямэ
урикъеямэ
ирикъеямэ
дрикъеямэ
фрикъеямэ
ирикъея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеямэ
уримыкъеямэ
иримыкъеямэ
дримыкъеямэ
фримыкъеямэ
иримыкъея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срикъеигъамэ
урикъеигъамэ
ирикъеигъамэ
дрикъеигъамэ
фрикъеигъамэ
ирикъеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеигъамэ
уримыкъеигъамэ
иримыкъеигъамэ
дримыкъеигъамэ
фримыкъеигъамэ
иримыкъеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинмэ
урикъеинмэ
ирикъеинмэ
дрикъеинмэ
фрикъеинмэ
ирикъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинмэ
уримыкъеинмэ
иримыкъеинмэ
дримыкъеинмэ
фримыкъеинмэ
иримыкъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинумэ
урикъеинумэ
ирикъеинумэ
дрикъеинумэ
фрикъеинумэ
ирикъеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинумэ
уримыкъеинумэ
иримыкъеинумэ
дримыкъеинумэ
фримыкъеинумэ
иримыкъеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъейтэмэ
урикъейтэмэ
ирикъейтэмэ
дрикъейтэмэ
фрикъейтэмэ
ирикъей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъейтэмэ
уримыкъейтэмэ
иримыкъейтэмэ
дримыкъейтэмэ
фримыкъейтэмэ
иримыкъей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеятэмэ
урикъеятэмэ
ирикъеятэмэ
дрикъеятэмэ
фрикъеятэмэ
ирикъея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеятэмэ
уримыкъеятэмэ
иримыкъеятэмэ
дримыкъеятэмэ
фримыкъеятэмэ
иримыкъея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срикъеигъатэмэ
урикъеигъатэмэ
ирикъеигъатэмэ
дрикъеигъатэмэ
фрикъеигъатэмэ
ирикъеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеигъатэмэ
уримыкъеигъатэмэ
иримыкъеигъатэмэ
дримыкъеигъатэмэ
фримыкъеигъатэмэ
иримыкъеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинтэмэ
урикъеинтэмэ
ирикъеинтэмэ
дрикъеинтэмэ
фрикъеинтэмэ
ирикъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинтэмэ
уримыкъеинтэмэ
иримыкъеинтэмэ
дримыкъеинтэмэ
фримыкъеинтэмэ
иримыкъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинутэмэ
урикъеинутэмэ
ирикъеинутэмэ
дрикъеинутэмэ
фрикъеинутэмэ
ирикъеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинутэмэ
уримыкъеинутэмэ
иримыкъеинутэмэ
дримыкъеинутэмэ
фримыкъеинутэмэ
иримыкъеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинт
урикъеинт
ирикъеинт
дрикъеинт
фрикъеинт
ирикъеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинтэкъым
урикъеинтэкъым
ирикъеинтэкъым
дрикъеинтэкъым
фрикъеинтэкъым
ирикъеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинут
урикъеинут
ирикъеинут
дрикъеинут
фрикъеинут
ирикъеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срикъеинутэкъым
урикъеинутэкъым
ирикъеинутэкъым
дрикъеинутэкъым
фрикъеинутэкъым
ирикъеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъейми
урикъейми
ирикъейми
дрикъейми
фрикъейми
ирикъей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъейми
уримыкъейми
иримыкъейми
дримыкъейми
фримыкъейми
иримыкъей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеями
урикъеями
ирикъеями
дрикъеями
фрикъеями
ирикъея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеями
уримыкъеями
иримыкъеями
дримыкъеями
фримыкъеями
иримыкъея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срикъеигъами
урикъеигъами
ирикъеигъами
дрикъеигъами
фрикъеигъами
ирикъеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеигъами
уримыкъеигъами
иримыкъеигъами
дримыкъеигъами
фримыкъеигъами
иримыкъеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинми
урикъеинми
ирикъеинми
дрикъеинми
фрикъеинми
ирикъеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинми
уримыкъеинми
иримыкъеинми
дримыкъеинми
фримыкъеинми
иримыкъеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинуми
урикъеинуми
ирикъеинуми
дрикъеинуми
фрикъеинуми
ирикъеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинуми
уримыкъеинуми
иримыкъеинуми
дримыкъеинуми
фримыкъеинуми
иримыкъеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срикъейтэми
урикъейтэми
ирикъейтэми
дрикъейтэми
фрикъейтэми
ирикъей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъейтэми
уримыкъейтэми
иримыкъейтэми
дримыкъейтэми
фримыкъейтэми
иримыкъей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срикъеятэми
урикъеятэми
ирикъеятэми
дрикъеятэми
фрикъеятэми
ирикъея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеятэми
уримыкъеятэми
иримыкъеятэми
дримыкъеятэми
фримыкъеятэми
иримыкъея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срикъеигъатэми
урикъеигъатэми
ирикъеигъатэми
дрикъеигъатэми
фрикъеигъатэми
ирикъеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеигъатэми
уримыкъеигъатэми
иримыкъеигъатэми
дримыкъеигъатэми
фримыкъеигъатэми
иримыкъеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинтэми
урикъеинтэми
ирикъеинтэми
дрикъеинтэми
фрикъеинтэми
ирикъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинтэми
уримыкъеинтэми
иримыкъеинтэми
дримыкъеинтэми
фримыкъеинтэми
иримыкъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срикъеинутэми
урикъеинутэми
ирикъеинутэми
дрикъеинутэми
фрикъеинутэми
ирикъеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыкъеинутэми
уримыкъеинутэми
иримыкъеинутэми
дримыкъеинутэми
фримыкъеинутэми
иримыкъеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъкъеиныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срикъеяи
урикъеяи
ирикъеяи
дрикъеяи
фрикъеяи
ирикъеяи
щымыӀэныгъэ:
срикъеякъыми
урикъеякъыми
ирикъеякъыми
дрикъеякъыми
фрикъеякъыми
ирикъеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срикъеящэрэт
урикъеящэрэт
ирикъеящэрэт
дрикъеящэрэт
фрикъеящэрэт
ирикъеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сримыкъеящэрэт
уримыкъеящэрэт
иримыкъеящэрэт
дримыкъеящэрэт
фримыкъеящэрэт
иримыкъеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнщ
урикъеягъэнщ
ирикъеягъэнщ
дрикъеягъэнщ
фрикъеягъэнщ
ирикъеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнкъым
урикъеягъэнкъым
ирикъеягъэнкъым
дрикъеягъэнкъым
фрикъеягъэнкъым
ирикъеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнт
урикъеягъэнт
ирикъеягъэнт
дрикъеягъэнт
фрикъеягъэнт
ирикъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнтэкъым
урикъеягъэнтэкъым
ирикъеягъэнтэкъым
дрикъеягъэнтэкъым
фрикъеягъэнтэкъым
ирикъеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэн
урикъеягъэн
ирикъеягъэн
дрикъеягъэн
фрикъеягъэн
ирикъеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнкъэ
урикъеягъэнкъэ
ирикъеягъэнкъэ
дрикъеягъэнкъэ
фрикъеягъэнкъэ
ирикъеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнт
урикъеягъэнт
ирикъеягъэнт
дрикъеягъэнт
фрикъеягъэнт
ирикъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнтэкъэ
урикъеягъэнтэкъэ
ирикъеягъэнтэкъэ
дрикъеягъэнтэкъэ
фрикъеягъэнтэкъэ
ирикъеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнкъей
урикъеягъэнкъей
ирикъеягъэнкъей
дрикъеягъэнкъей
фрикъеягъэнкъей
ирикъеягъэнкъей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнукъым
урикъеягъэнукъым
ирикъеягъэнукъым
дрикъеягъэнукъым
фрикъеягъэнукъым
ирикъеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнут
урикъеягъэнут
ирикъеягъэнут
дрикъеягъэнут
фрикъеягъэнут
ирикъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнутэкъым
урикъеягъэнутэкъым
ирикъеягъэнутэкъым
дрикъеягъэнутэкъым
фрикъеягъэнутэкъым
ирикъеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэну
урикъеягъэну
ирикъеягъэну
дрикъеягъэну
фрикъеягъэну
ирикъеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнукъэ
урикъеягъэнукъэ
ирикъеягъэнукъэ
дрикъеягъэнукъэ
фрикъеягъэнукъэ
ирикъеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срикъеягъэнут
урикъеягъэнут
ирикъеягъэнут
дрикъеягъэнут
фрикъеягъэнут
ирикъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срикъеягъэнутэкъэ
урикъеягъэнутэкъэ
ирикъеягъэнутэкъэ
дрикъеягъэнутэкъэ
фрикъеягъэнутэкъэ
ирикъеягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
срикъей
урикъей
ирикъей
дрикъей
фрикъей
ирикъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъей
уримыкъей
иримыкъей
дримыкъей
фримыкъей
иримыкъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срикъея
урикъея
ирикъея
дрикъея
фрикъея
ирикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъея
уримыкъея
иримыкъея
дримыкъея
фримыкъея
иримыкъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срикъеигъа
урикъеигъа
ирикъеигъа
дрикъеигъа
фрикъеигъа
ирикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъеигъа
уримыкъеигъа
иримыкъеигъа
дримыкъеигъа
фримыкъеигъа
иримыкъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
срикъеин
урикъеин
ирикъеин
дрикъеин
фрикъеин
ирикъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъеин
уримыкъеин
иримыкъеин
дримыкъеин
фримыкъеин
иримыкъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
срикъеину
урикъеину
ирикъеину
дрикъеину
фрикъеину
ирикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъеину
уримыкъеину
иримыкъеину
дримыкъеину
фримыкъеину
иримыкъеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырикъей
узэрырикъей
зэрырикъей
дызэрырикъей
фызэрырикъей
зэрырикъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыкъей
узэрыримыкъей
зэрыримыкъей
дызэрыримыкъей
фызэрыримыкъей
зэрыримыкъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырикъея
узэрырикъея
зэрырикъея
дызэрырикъея
фызэрырикъея
зэрырикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыкъея
узэрыримыкъея
зэрыримыкъея
дызэрыримыкъея
фызэрыримыкъея
зэрыримыкъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырикъеигъа
узэрырикъеигъа
зэрырикъеигъа
дызэрырикъеигъа
фызэрырикъеигъа
зэрырикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыкъеигъа
узэрыримыкъеигъа
зэрыримыкъеигъа
дызэрыримыкъеигъа
фызэрыримыкъеигъа
зэрыримыкъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырикъеин
узэрырикъеин
зэрырикъеин
дызэрырикъеин
фызэрырикъеин
зэрырикъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыкъеин
узэрыримыкъеин
зэрыримыкъеин
дызэрыримыкъеин
фызэрыримыкъеин
зэрыримыкъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырикъеину
узэрырикъеину
зэрырикъеину
дызэрырикъеину
фызэрырикъеину
зэрырикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыкъеину
узэрыримыкъеину
зэрыримыкъеину
дызэрыримыкъеину
фызэрыримыкъеину
зэрыримыкъеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщрикъей
ущрикъей
щрикъей
дыщрикъей
фыщрикъей
щрикъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыкъей
ущримыкъей
щримыкъей
дыщримыкъей
фыщримыкъей
щримыкъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщрикъея
ущрикъея
щрикъея
дыщрикъея
фыщрикъея
щрикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыкъея
ущримыкъея
щримыкъея
дыщримыкъея
фыщримыкъея
щримыкъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщрикъеигъа
ущрикъеигъа
щрикъеигъа
дыщрикъеигъа
фыщрикъеигъа
щрикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыкъеигъа
ущримыкъеигъа
щримыкъеигъа
дыщримыкъеигъа
фыщримыкъеигъа
щримыкъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщрикъеин
ущрикъеин
щрикъеин
дыщрикъеин
фыщрикъеин
щрикъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыкъеин
ущрикъеин
щримыкъеин
дыщримыкъеин
фыщримыкъеин
щримыкъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщрикъеину
ущрикъеину
щрикъеину
дыщрикъеину
фыщрикъеину
щрикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыкъеину
ущримыкъеину
щримыкъеину
дыщримыкъеину
фыщримыкъеину
щримыкъеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздрикъей
уздрикъей
здрикъей
дыздрикъей
фыздрикъей
здрикъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыкъей
уздримыкъей
здримыкъей
дыздримыкъей
фыздримыкъей
здримыкъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздрикъея
уздрикъея
здрикъея
дыздрикъея
фыздрикъея
здрикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыкъея
уздримыкъея
здримыкъея
дыздримыкъея
фыздримыкъея
здримыкъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздрикъеигъа
уздрикъеигъа
здрикъеигъа
дыздрикъеигъа
фыздрикъеигъа
здрикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыкъеигъа
уздримыкъеигъа
здримыкъеигъа
дыздримыкъеигъа
фыздримыкъеигъа
здримыкъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздрикъеин
уздрикъеин
здрикъеин
дыздрикъеин
фыздрикъеин
здрикъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыкъеин
уздримыкъеин
здримыкъеин
дыздримыкъеин
фыздримыкъеин
здримыкъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздрикъеину
уздрикъеину
здрикъеину
дыздрикъеину
фыздрикъеину
здрикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыкъеину
уздримыкъеину
здримыкъеину
дыздримыкъеину
фыздримыкъеину
здримыкъеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрикъей
ущӀрикъей
щӀрикъей
дыщӀрикъей
фыщӀрикъей
щӀрикъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыкъей
ущӀримыкъей
щӀримыкъей
дыщӀримыкъей
фыщӀримыкъей
щӀримыкъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрикъея
ущӀрикъеӀэкъея
щӀрикъея
дыщӀрикъея
фыщӀрикъея
щӀрикъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыкъея
ущӀримыкъея
щӀримыкъея
дыщӀримыкъея
фыщӀримыкъея
щӀримыкъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрикъеигъа
ущӀрикъеигъа
щӀрикъеигъа
дыщӀрикъеигъа
фыщӀрикъеигъа
щӀрикъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыкъеигъа
ущӀримыкъеигъа
щӀримыкъеигъа
дыщӀримыкъеигъа
фыщӀримыкъеигъа
щӀримыкъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрикъеин
ущӀрикъеин
щӀрикъеин
дыщӀрикъеин
фыщӀрикъеин
щӀрикъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыкъеин
ущӀримыкъеин
щӀримыкъеин
дыщӀримыкъеин
фыщӀримыкъеин
щӀримыкъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрикъеину
ущӀрикъеину
щӀрикъеину
дыщӀрикъеину
фыщӀрикъеину
щӀрикъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыкъеину
ущӀримыкъеину
щӀримыкъеину
дыщӀримыкъеину
фыщӀримыкъеину
щӀримыкъеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
срикъейуэ
урикъейуэ
ирикъейуэ
дрикъейуэ
фрикъейуэ
ирикъей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъейуэ
уримыкъейуэ
иримыкъейуэ
дримыкъейуэ
фримыкъейуэ
иримыкъей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срикъеяуэ
урикъеяуэ
ирикъеяуэ
дрикъеяуэ
фрикъеяуэ
ирикъеяуэ / ирикъеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыкъеяуэ
уримыкъеяуэ
иримыкъеяуэ
дримыкъеяуэ
фримыкъеяуэ
иримыкъеяуэ / иримыкъеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
срикъейурэ
урикъейурэ
ирикъейурэ
дрикъейурэ
фрикъейурэ
ирикъе(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сримыкъейурэ
уримыкъейурэ
иримыкъейурэ
дримыкъейурэ
фримыкъейурэ
иримыкъей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыброкъей
сокъей
--
сыврокъей
сарокъей(хэ)
уэ
усрокъей
--
урокъей
удрокъей
--
уарокъей(хэ)
ар
срокъей
брокъей
ирокъей
дрокъей
фрокъей
ярокъей(хэ)
дэ
--
дыброкъей
дрокъей
--
дыврокъей
дарокъей(хэ)
фэ
фысрокъей
--
фрокъей
фыдрокъей
--
фарокъей(хэ)
ахэр
срокъей
брокъей
ирокъей
дрокъей
фрокъей
ярокъей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбри[къейрэ]
сри[къейрэ]
--
сыври[къейрэ]
сари[къей(хэ)рэ]
уэ
усри[къейрэ]
--
ури[къейрэ]
удри[къейрэ]
--
уари[къей(хэ)рэ]
ар
сри[къейрэ]
бри[къейрэ]
ири[къейрэ]
дри[къейрэ]
фри[къейрэ]
яри[къей(хэ)рэ]
дэ
--
дыбри[къейрэ]
дри[къейрэ]
--
дыври[къейрэ]
дари[къей(хэ)рэ]
фэ
фысри[къейрэ]
--
фри[къейрэ]
фыдри[къейрэ]
--
фари[къей(хэ)рэ]
ахэр
сри[къейрэ]
бри[къейрэ]
ири[къейрэ]
дри[къейрэ]
фри[къейрэ]
яри[къей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[къе]й
[къе]йр
--
[къе]йхэр
Эргативнэ:
[къе]й
[къе]йм
--
[къе]йхэм
Послеложнэ:
[къе]йкӀэ
[къе]ймкӀэ
[къе]йхэкӀэ
[къе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[къе]йуэ
[къе]йрауэ
[къе]йхэу
[къе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[къе]я
[къе]яр
--
[къе]яхэр
Эргативнэ:
[къе]я
[къе]ям
--
[къе]яхэм
Послеложнэ:
[къе]якӀэ
[къе]ямкӀэ
[къе]яхэкӀэ
[къе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[къе]яуэ
[къе]ярауэ
[къе]яхэу
[къе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[къе]ин
[къе]иныр
--
[къе]инхэр
Эргативнэ:
[къе]ин
[къе]иным
--
[къе]инхэм
Послеложнэ:
[къе]инкӀэ
[къе]инымкӀэ
[къе]инхэкӀэ
[къе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[къе]ину
[къе]инырауэ
[къе]инхэу
[къе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[къе]ину
[къе]инур
--
[къе]инухэр
Эргативнэ:
[къе]ину
[къе]инум
--
[къе]инухэм
Послеложнэ:
[къе]инукӀэ
[къе]инумкӀэ
[къе]инухэкӀэ
[къе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[къе]инууэ
[къе]инурауэ
[къе]инухэу
[къе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым ямылейуэ иригушхуэн, зригъэщӀэгъуэн, зрищӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ирикъеин: flaunt, be proud of sb or sth
И къулеягъым ирикъеин: flaunt of one's wealth.
УРЫСЫБЗЭ
ирикъеин: кичиться кем-чем-л.
И къулеягъым ирикъеин: кичиться своим богатством
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.