АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ир- + е- + гъэ- + [ш] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "ирегъэшын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ирегъэшын
щымыӀэныгъэ:
иремыгъэшын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ирезгъэшын
иребгъэшын
ирыригъэшын
иредгъэшын
иревгъэшын
ирырагъэшын
щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшын
ирумыгъэшын
ирыримыгъэшын
иредмыгъэшын
иревмыгъэшын
ирырамыгъэшын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ирегъэш!
иревгъэш!
щымыӀэныгъэ:
ирумыгъэш!
иревмыгъэш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срырегъэш
урырегъэш
ирырегъэш
дрырегъэш
фрырегъэш
ирырегъэш
щымыӀэныгъэ:
срыремыгъэш
урыремыгъэш
ирыремыгъэш
дрыремыгъэш
фрыремыгъэш
ирыремыгъэш
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирызогъэш(ыр)
ирыбогъэш(ыр)
ирырегъэш(ыр)
ирыдогъэш(ыр)
ирывогъэш(ыр)
ирырагъэш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыркъым
иребгъэшыркъым
ирыригъэшыркъым
иредгъэшыркъым
иревгъэшыркъым
ирырагъэшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшырт
иребгъэшырт
ирыригъэшырт
иредгъэшырт
иревгъэшырт
ирырагъэшырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыртэкъым
иребгъэшыртэкъым
ирыригъэшыртэкъым
иредгъэшыртэкъым
иревгъэшыртэкъым
ирырагъэшыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшащ
иребгъэшащ
ирыригъэшащ
иредгъэшащ
иревгъэшащ
ирырагъэшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшакъым
иребгъэшакъым
ирыригъэшакъым
иредгъэшакъым
иревгъэшакъым
ирырагъэшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшат
иребгъэшат
ирыригъэшат
иредгъэшат
иревгъэшат
ирырагъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшатэкъым
иребгъэшатэкъым
ирыригъэшатэкъым
иредгъэшатэкъым
иревгъэшатэкъым
ирырагъэшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъащ
иребгъэшыгъащ
ирыригъэшыгъащ
иредгъэшыгъащ
иревгъэшыгъащ
ирырагъэшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъакъым
иребгъэшыгъакъым
ирыригъэшыгъакъым
иредгъэшыгъакъым
иревгъэшыгъакъым
ирырагъэшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъат
иребгъэшыгъат
ирыригъэшыгъат
иредгъэшыгъат
иревгъэшыгъат
ирырагъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъатэкъым
иребгъэшыгъатэкъым
ирыригъэшыгъатэкъым
иредгъэшыгъатэкъым
иревгъэшыгъатэкъым
ирырагъэшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшщ
иребгъэшщ
ирыригъэшщ
иредгъэшщ
иревгъэшщ
ирырагъэшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшкъым
иребгъэшкъым
ирыригъэшкъым
иредгъэшкъым
иревгъэшкъым
ирырагъэшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшт
иребгъэшт
ирыригъэшт
иредгъэшт
иревгъэшт
ирырагъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэштэкъым
иребгъэштэкъым
ирыригъэштэкъым
иредгъэштэкъым
иревгъэштэкъым
ирырагъэштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынщ
иребгъэшынщ
ирыригъэшынщ
иредгъэшынщ
иревгъэшынщ
ирырагъэшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынкъым
иребгъэшынкъым
ирыригъэшынкъым
иредгъэшынкъым
иревгъэшынкъым
ирырагъэшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынущ
иребгъэшынущ
ирыригъэшынущ
иредгъэшынущ
иревгъэшынущ
ирырагъэшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынукъым
иребгъэшынукъым
ирыригъэшынукъым
иредгъэшынукъым
иревгъэшынукъым
ирырагъэшынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшырэ
иребгъэшырэ
ирыригъэшырэ
иредгъэшырэ
иревгъэшырэ
ирырагъэшырэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыркъэ
иребгъэшыркъэ
ирыригъэшыркъэ
иредгъэшыркъэ
иревгъэшыркъэ
ирырагъэшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшырт
иребгъэшырт
ирыригъэшырт
иредгъэшырт
иревгъэшырт
ирырагъэшырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыртэкъэ
иребгъэшыртэкъэ
ирыригъэшыртэкъэ
иредгъэшыртэкъэ
иревгъэшыртэкъэ
ирырагъэшыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэша
иребгъэша
ирыригъэша
иредгъэша
иревгъэша
ирырагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшакъэ
иребгъэшакъэ
ирыригъэшакъэ
иредгъэшакъэ
иревгъэшакъэ
ирырагъэшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшат
иребгъэшат
ирыригъэшат
иредгъэшат
иревгъэшат
ирырагъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшатэкъэ
иребгъэшатэкъэ
ирыригъэшатэкъэ
иредгъэшатэкъэ
иревгъэшатэкъэ
ирырагъэшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъа
иребгъэшыгъа
ирыригъэшыгъа
иредгъэшыгъа
иревгъэшыгъа
ирырагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъакъэ
иребгъэшыгъакъэ
ирыригъэшыгъакъэ
иредгъэшыгъакъэ
иревгъэшыгъакъэ
ирырагъэшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъат
иребгъэшыгъат
ирыригъэшыгъат
иредгъэшыгъат
иревгъэшыгъат
ирырагъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъатэкъэ
иребгъэшыгъатэкъэ
ирыригъэшыгъатэкъэ
иредгъэшыгъатэкъэ
иревгъэшыгъатэкъэ
ирырагъэшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ирезгъэш
иребгъэш
ирыригъэш
иредгъэш
иревгъэш
ирырагъэш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшкъэ
иребгъэшкъэ
ирыригъэшкъэ
иредгъэшкъэ
иревгъэшкъэ
ирырагъэшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшт
иребгъэшт
ирыригъэшт
иредгъэшт
иревгъэшт
ирырагъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэштэкъэ
иребгъэштэкъэ
ирыригъэштэкъэ
иредгъэштэкъэ
иревгъэштэкъэ
ирырагъэштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшын
иребгъэшын
ирыригъэшын
иредгъэшын
иревгъэшын
ирырагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынкъэ
иребгъэшынкъэ
ирыригъэшынкъэ
иредгъэшынкъэ
иревгъэшынкъэ
ирырагъэшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыну
иребгъэшыну
ирыригъэшыну
иредгъэшыну
иревгъэшыну
ирырагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынукъэ
иребгъэшынукъэ
ирыригъэшынукъэ
иредгъэшынукъэ
иревгъэшынукъэ
ирырагъэшынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшмэ
иребгъэшмэ
ирыригъэшмэ
иредгъэшмэ
иревгъэшмэ
ирырагъэшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшмэ
ирумыгъэшмэ
ирыримыгъэшмэ
иредмыгъэшмэ
иревмыгъэшмэ
ирырамыгъэшмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшамэ
иребгъэшамэ
ирыригъэшамэ
иредгъэшамэ
иревгъэшамэ
ирырагъэшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшамэ
ирумыгъэшамэ
ирыримыгъэшамэ
иредмыгъэшамэ
иревмыгъэшамэ
ирырамыгъэшамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъамэ
иребгъэшыгъамэ
ирыригъэшыгъамэ
иредгъэшыгъамэ
иревгъэшыгъамэ
ирырагъэшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшыгъамэ
ирумыгъэшыгъамэ
ирыримыгъэшыгъамэ
иредмыгъэшыгъамэ
иревмыгъэшыгъамэ
ирырамыгъэшыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынмэ
иребгъэшынмэ
ирыригъэшынмэ
иредгъэшынмэ
иревгъэшынмэ
ирырагъэшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынмэ
ирумыгъэшынмэ
ирыримыгъэшынмэ
иредмыгъэшынмэ
иревмыгъэшынмэ
ирырамыгъэшынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынумэ
иребгъэшынумэ
ирыригъэшынумэ
иредгъэшынумэ
иревгъэшынумэ
ирырагъэшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынумэ
ирумыгъэшынумэ
ирыримыгъэшынумэ
иредмыгъэшынумэ
иревмыгъэшынумэ
ирырамыгъэшынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэштэмэ
иребгъэштэмэ
ирыригъэштэмэ
иредгъэштэмэ
иревгъэштэмэ
ирырагъэштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэштэмэ
ирумыгъэштэмэ
ирыримыгъэштэмэ
иредмыгъэштэмэ
иревмыгъэштэмэ
ирырамыгъэштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшатэмэ
иребгъэшатэмэ
ирыригъэшатэмэ
иредгъэшатэмэ
иревгъэшатэмэ
ирырагъэшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшатэмэ
ирумыгъэшатэмэ
ирыримыгъэшатэмэ
иредмыгъэшатэмэ
иревмыгъэшатэмэ
ирырамыгъэшатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъатэмэ
иребгъэшыгъатэмэ
ирыригъэшыгъатэмэ
иредгъэшыгъатэмэ
иревгъэшыгъатэмэ
ирырагъэшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшыгъатэмэ
ирумыгъэшыгъатэмэ
ирыримыгъэшыгъатэмэ
иредмыгъэшыгъатэмэ
иревмыгъэшыгъатэмэ
ирырамыгъэшыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынтэмэ
иребгъэшынтэмэ
ирыригъэшынтэмэ
иредгъэшынтэмэ
иревгъэшынтэмэ
ирырагъэшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынтэмэ
ирумыгъэшынтэмэ
ирыримыгъэшынтэмэ
иредмыгъэшынтэмэ
иревмыгъэшынтэмэ
ирырамыгъэшынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынутэмэ
иребгъэшынутэмэ
ирыригъэшынутэмэ
иредгъэшынутэмэ
иревгъэшынутэмэ
ирырагъэшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынутэмэ
ирумыгъэшынутэмэ
ирыримыгъэшынутэмэ
иредмыгъэшынутэмэ
иревмыгъэшынутэмэ
ирырамыгъэшынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынт
иребгъэшынт
ирыригъэшынт
иредгъэшынт
иревгъэшынт
ирырагъэшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынтэкъым
иребгъэшынтэкъым
ирыригъэшынтэкъым
иредгъэшынтэкъым
иревгъэшынтэкъым
ирырагъэшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынут
иребгъэшынут
ирыригъэшынут
иредгъэшынут
иревгъэшынут
ирырагъэшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшынутэкъым
иребгъэшынутэкъым
ирыригъэшынутэкъым
иредгъэшынутэкъым
иревгъэшынутэкъым
ирырагъэшынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшми
иребгъэшми
ирыригъэшми
иредгъэшми
иревгъэшми
ирырагъэшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшми
ирумыгъэшми
ирыримыгъэшми
иредмыгъэшми
иревмыгъэшми
ирырамыгъэшми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшами
иребгъэшами
ирыригъэшами
иредгъэшами
иревгъэшами
ирырагъэшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшами
ирумыгъэшами
ирыримыгъэшами
иредмыгъэшами
иревмыгъэшами
ирырамыгъэшами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъами
иребгъэшыгъами
ирыригъэшыгъами
иредгъэшыгъами
иревгъэшыгъами
ирырагъэшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшыгъами
ирумыгъэшыгъами
ирыримыгъэшыгъами
иредмыгъэшыгъами
иревмыгъэшыгъами
ирырамыгъэшыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынми
иребгъэшынми
ирыригъэшынми
иредгъэшынми
иревгъэшынми
ирырагъэшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынми
ирумыгъэшынми
ирыримыгъэшынми
иредмыгъэшынми
иревмыгъэшынми
ирырамыгъэшынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынуми
иребгъэшынуми
ирыригъэшынуми
иредгъэшынуми
иревгъэшынуми
ирырагъэшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынуми
ирумыгъэшынуми
ирыримыгъэшынуми
иредмыгъэшынуми
иревмыгъэшынуми
ирырамыгъэшынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэштэми
иребгъэштэми
ирыригъэштэми
иредгъэштэми
иревгъэштэми
ирырагъэштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэштэми
ирумыгъэштэми
ирыримыгъэштэми
иредмыгъэштэми
иревмыгъэштэми
ирырамыгъэштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшатэми
иребгъэшатэми
ирыригъэшатэми
иредгъэшатэми
иревгъэшатэми
ирырагъэшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшатэми
ирумыгъэшатэми
ирыримыгъэшатэми
иредмыгъэшатэми
иревмыгъэшатэми
ирырамыгъэшатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ирезгъэшыгъатэми
иребгъэшыгъатэми
ирыригъэшыгъатэми
иредгъэшыгъатэми
иревгъэшыгъатэми
ирырагъэшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшыгъатэми
ирумыгъэшыгъатэми
ирыримыгъэшыгъатэми
иредмыгъэшыгъатэми
иревмыгъэшыгъатэми
ирырамыгъэшыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынтэми
иребгъэшынтэми
ирыригъэшынтэми
иредгъэшынтэми
иревгъэшынтэми
ирырагъэшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынтэми
ирумыгъэшынтэми
ирыримыгъэшынтэми
иредмыгъэшынтэми
иревмыгъэшынтэми
ирырамыгъэшынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ирезгъэшынутэми
иребгъэшынутэми
ирыригъэшынутэми
иредгъэшынутэми
иревгъэшынутэми
ирырагъэшынутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшынутэми
ирумыгъэшынутэми
ирыримыгъэшынутэми
иредмыгъэшынутэми
иревмыгъэшынутэми
ирырамыгъэшынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ирезгъэшаи
иребгъэшаи
ирыригъэшаи
иредгъэшаи
иревгъэшаи
ирырагъэшаи
щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшакъыми
иребгъэшакъыми
ирыригъэшакъыми
иредгъэшакъыми
иревгъэшакъыми
ирырагъэшакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ирезгъэшащэрэт
иребгъэшащэрэт
ирыригъэшащэрэт
иредгъэшащэрэт
иревгъэшащэрэт
ирырагъэшащэрэт
щымыӀэныгъэ:
ирезмыгъэшащэрэт
ирумыгъэшащэрэт
ирыримыгъэшащэрэт
иредмыгъэшащэрэт
иревмыгъэшащэрэт
ирырамыгъэшащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнщ
иребгъэшагъэнщ
ирыригъэшагъэнщ
иредгъэшагъэнщ
иревгъэшагъэнщ
ирырагъэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнкъым
иребгъэшагъэнкъым
ирыригъэшагъэнкъым
иредгъэшагъэнкъым
иревгъэшагъэнкъым
ирырагъэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнт
иребгъэшагъэнт
ирыригъэшагъэнт
иредгъэшагъэнт
иревгъэшагъэнт
ирырагъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнтэкъым
иребгъэшагъэнтэкъым
ирыригъэшагъэнтэкъым
иредгъэшагъэнтэкъым
иревгъэшагъэнтэкъым
ирырагъэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэн
иребгъэшагъэн
ирыригъэшагъэн
иредгъэшагъэн
иревгъэшагъэн
ирырагъэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнкъэ
иребгъэшагъэнкъэ
ирыригъэшагъэнкъэ
иредгъэшагъэнкъэ
иревгъэшагъэнкъэ
ирырагъэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнт
иребгъэшагъэнт
ирыригъэшагъэнт
иредгъэшагъэнт
иревгъэшагъэнт
ирырагъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнтэкъэ
иребгъэшагъэнтэкъэ
ирыригъэшагъэнтэкъэ
иредгъэшагъэнтэкъэ
иревгъэшагъэнтэкъэ
ирырагъэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнущ
иребгъэшагъэнущ
ирыригъэшагъэнущ
иредгъэшагъэнущ
иревгъэшагъэнущ
ирырагъэшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнукъым
иребгъэшагъэнукъым
ирыригъэшагъэнукъым
иредгъэшагъэнукъым
иревгъэшагъэнукъым
ирырагъэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнут
иребгъэшагъэнут
ирыригъэшагъэнут
иредгъэшагъэнут
иревгъэшагъэнут
ирырагъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнутэкъым
иребгъэшагъэнутэкъым
ирыригъэшагъэнутэкъым
иредгъэшагъэнутэкъым
иревгъэшагъэнутэкъым
ирырагъэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэну
иребгъэшагъэну
ирыригъэшагъэну
иредгъэшагъэну
иревгъэшагъэну
ирырагъэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнукъэ
иребгъэшагъэнукъэ
ирыригъэшагъэнукъэ
иредгъэшагъэнукъэ
иревгъэшагъэнукъэ
ирырагъэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнут
иребгъэшагъэнут
ирыригъэшагъэнут
иредгъэшагъэнут
иревгъэшагъэнут
ирырагъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ирезгъэшагъэнутэкъэ
иребгъэшагъэнутэкъэ
ирыригъэшагъэнутэкъэ
иредгъэшагъэнутэкъэ
иревгъэшагъэнутэкъэ
ирырагъэшагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
ирезыгъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ирезымыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирезыгъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ирезымыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирезыгъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ирезымыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирезыгъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ирезымыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирезыгъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ирезымыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэш
иребгъэш
ирыригъэш
иредгъэш
иревгъэш
ирырагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэш
ирумыгъэш
ирыримыгъэш
иредмыгъэш
иревмыгъэш
ирырамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэша
иребгъэша
ирыригъэша
иредгъэша
иревгъэша
ирырагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэша
ирумыгъэша
ирыримыгъэша
иредмыгъэша
иревмыгъэша
ирырамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэшыгъа
иребгъэшыгъа
ирыригъэшыгъа
иредгъэшыгъа
иревгъэшыгъа
ирырагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшыгъа
ирумыгъэшыгъа
ирыримыгъэшыгъа
иредмыгъэшыгъа
иревмыгъэшыгъа
ирырамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэшын
иребгъэшын
ирыригъэшын
иредгъэшын
иревгъэшын
ирырагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшын
ирумыгъэшын
ирыримыгъэшын
иредмыгъэшын
иревмыгъэшын
ирырамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэшыну
иребгъэшыну
ирыригъэшыну
иредгъэшыну
иревгъэшыну
ирырагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшыну
ирумыгъэшыну
ирыримыгъэшыну
иредмыгъэшыну
иревмыгъэшыну
ирырамыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ирегъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
иремыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирегъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
иремыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирегъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
иремыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирегъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
иремыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ирегъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
иремыгъэшыну
%%%%%%
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрырезгъэш
зэрыребгъэш
зэрыригъэш
зэрыредгъэш
зэрыревгъэш
зэрырагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрырезмыгъэш
зэрырумыгъэш
зэрыримыгъэш
зэрыредмыгъэш
зэрыревмыгъэш
зэрырамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрырезгъэша
зэрыребгъэша
зэрыригъэша
зэрыредгъэша
зэрыревгъэша
зэрырагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрырезмыгъэша
зэрырумыгъэша
зэрыримыгъэша
зэрыредмыгъэша
зэрыревмыгъэша
зэрырамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрырезгъэшыгъа
зэрыребгъэшыгъа
зэрыригъэшыгъа
зэрыредгъэшыгъа
зэрыревгъэшыгъа
зэрырагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрырезмыгъэшыгъа
зэрырумыгъэшыгъа
зэрыримыгъэшыгъа
зэрыредмыгъэшыгъа
зэрыревмыгъэшыгъа
зэрырамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрырезгъэшын
зэрыребгъэшын
зэрыригъэшын
зэрыредгъэшын
зэрыревгъэшын
зэрырагъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрырезмыгъэшын
зэрырумыгъэшын
зэрыримыгъэшын
зэрыредмыгъэшын
зэрыревмыгъэшын
зэрырамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрырезгъэшыну
зэрыребгъэшыну
зэрыригъэшыну
зэрыредгъэшыну
зэрыревгъэшыну
зэрырагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрырезмыгъэшыну
зэрырумыгъэшыну
зэрыримыгъэшыну
зэрыредмыгъэшыну
зэрыревмыгъэшыну
зэрырамыгъэшыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щрезгъэш
щребгъэш
щригъэш
щредгъэш
щревгъэш
щрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щрезмыгъэш
щрумыгъэш
щримыгъэш
щредмыгъэш
щревмыгъэш
щрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щрезгъэша
щребгъэша
щригъэша
щредгъэша
щревгъэша
щрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щрезмыгъэша
щрумыгъэша
щримыгъэша
щредмыгъэша
щревмыгъэша
щрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щрезгъэшыгъа
щребгъэшыгъа
щригъэшыгъа
щредгъэшыгъа
щревгъэшыгъа
щррагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щрезмыгъэшыгъа
щрумыгъэшыгъа
щримыгъэшыгъа
щредмыгъэшыгъа
щревмыгъэшыгъа
щрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щрезгъэшын
щребгъэшын
щригъэшын
щредгъэшын
щревгъэшын
щрагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щрезмыгъэшын
щрумыгъэшын
щримыгъэшын
щредмыгъэшын
щревмыгъэшын
щрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щрезгъэшыну
щребгъэшыну
щригъэшыну
щредгъэшыну
щревгъэшыну
щрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щрезмыгъэшыну
щрумыгъэшыну
щримыгъэшыну
щредмыгъэшыну
щревмыгъэшыну
щрамыгъэшыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здрезгъэш
здребгъэш
здригъэш
здредгъэш
здревгъэш
здрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здрезмыгъэш
здрумыгъэш
здримыгъэш
здредмыгъэш
здревмыгъэш
здрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здрезгъэша
здребгъэша
здригъэша
здредгъэша
здревгъэша
здрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здрезмыгъэша
здрумыгъэша
здримыгъэша
здредмыгъэша
здревмыгъэша
здрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здрезгъэшыгъа
здребгъэшыгъа
здригъэшыгъа
здредгъэшыгъа
здревгъэшыгъа
здрагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здремыгъэшыгъа
здрумыгъэшыгъа
здримыгъэшыгъа
здредмыгъэшыгъа
здревмыгъэшыгъа
здрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здрезгъэшын
здребгъэшын
здригъэшын
здредгъэшын
здревгъэшын
здрагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здрезмыгъэшын
здрумыгъэшын
здримыгъэшын
здредмыгъэшын
здревмыгъэшын
здрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здрезгъэшыну
здребгъэшыну
здригъэшыну
здредгъэшыну
здревгъэшыну
здрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здремыгъэшыну
здрумыгъэшыну
здримыгъэшыну
здредмыгъэшыну
здревмыгъэшыну
здрамыгъэшыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀрезгъэш
щӀребгъэш
щӀригъэш
щӀредгъэш
щӀревгъэш
щӀрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀрезмыгъэш
щӀрумыгъэш
щӀримыгъэш
щӀредмыгъэш
щӀревмыгъэш
щӀрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀрезгъэша
щӀребгъэша
щӀригъэша
щӀредгъэша
щӀревгъэша
щӀрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀрезмыгъэша
щӀрумыгъэша
щӀримыгъэша
щӀредмыгъэша
щӀревмыгъэша
щӀрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀрезгъэшыгъа
щӀребгъэшыгъа
щӀригъэшыгъа
щӀредгъэшыгъа
щӀревгъэшыгъа
щӀрагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀрезмыгъэшыгъа
щӀрумыгъэшыгъа
щӀримыгъэшыгъа
щӀредмыгъэшыгъа
щӀревмыгъэшыгъа
щӀрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀрезгъэшын
щӀребгъэшын
щӀригъэшын
щӀредгъэшын
щӀревгъэшын
щӀрагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀрезмыгъэшын
щӀрумыгъэшын
щӀримыгъэшын
щӀредмыгъэшын
щӀревмыгъэшын
щӀрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀрезгъэшыну
щӀребгъэшыну
щӀригъэшыну
щӀредгъэшыну
щӀревгъэшыну
щӀрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀрезмыгъэшыну
щӀрумыгъэшыну
щӀримыгъэшыну
щӀредмыгъэшыну
щӀревмыгъэшыну
щӀрамыгъэшыну
Депричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэшу
иребгъэшу
ирыригъэшу
иредгъэшу
иревгъэшу
ирырагъэшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшу
ирумыгъэшу
ирыримыгъэшу
иредмыгъэшу
иревмыгъэшу
ирырамыгъэшу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ирезгъэшауэ
иребгъэшауэ
ирыригъэшауэ
иредгъэшауэ
иревгъэшауэ
ирырагъэшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшауэ
ирумыгъэшауэ
ирыримыгъэшауэ
иредмыгъэшауэ
иревмыгъэшауэ
ирырамыгъэшауэ
урэ-кӀэ депричастие - щыӀэныгъэ
ирезгъэшурэ
иребгъэшурэ
ирыригъэшурэ
иредгъэшурэ
иревгъэшурэ
ирырагъэшурэ
урэ-кӀэ депричастие - щымыӀэныгъэ
ирезмыгъэшурэ
ирумыгъэшурэ
ирыримыгъэшурэ
иредмыгъэшурэ
иревмыгъэшурэ
ирырамыгъэшурэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]
[ш]ыр
--
[ш]хэр
Эргативнэ:
[ш]
[ш]ым
--
[ш]хэм
Послеложнэ:
[ш]кӀэ
[ш]ымкӀэ
[ш]эхэкӀэ
[ш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]у
[ш]ырауэ
[ш]хэу
[ш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]а
[ш]ар
--
[ш]ахэр
Эргативнэ:
[ш]а
[ш]ам
--
[ш]ахэм
Послеложнэ:
[ш]акӀэ
[ш]амкӀэ
[ш]ахэкӀэ
[ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]ауэ
[ш]арауэ
[ш]ахэу
[ш]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьы
Куэд бжьы
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]ын
[ш]ыныр
--
[ш]ынхэр
Эргативнэ:
[ш]ын
[ш]ыным
--
[ш]ынхэм
Послеложнэ:
[ш]ынкӀэ
[ш]ынымкӀэ
[ш]ынхэкӀэ
[ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ш]ыну
[ш]ынырауэ
[ш]ынхэу
[ш]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьы
Куэд бжьы
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]ыну
[ш]ынур
--
[ш]ынухэр
Эргативнэ:
[ш]ыну
[ш]ынум
--
[ш]ынухэм
Послеложнэ:
[ш]ынукӀэ
[ш]ынумкӀэ
[ш]ынухэкӀэ
[ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]ынууэ
[ш]ынурауэ
[ш]ынухэу
[ш]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ишын псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Ӏуэм куэншыбыр ирегъэшын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ирегъэшын: каузатив к ишын : 1. have or make sb take, lead, carry, haul or transport sth out from inside sth 2. make or have sb pull, draw or drag sth out from inside sth 3. make or have sb lead sb or sth across sth (for example, a river)
Ӏуэм куэншыбыр ирегъэшын: haul the manure out of the paddock.
УРЫСЫБЗЭ
ирегъэшын: каузатив к ишын : 1. заставить кого-л. вывезти, вывести кого-что-л. откуда-л., изнутри чего-л. 2. заставить кого-л. вытянуть что-л. откуда-л., изнутри чего-л. 3. заставить кого-л. переправить кого-что-л. через что-л. (напр. через реку)
Ӏуэм куэншыбыр ирегъэшын: вынести навоз из загона.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.