АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ипэмэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ипэмэн
щымыӀэныгъэ:
имыпэмэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сипэмэн
уипэмэн
ипэмэн
дипэмэн
фипэмэн
ипэмэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симыпэмэн
уимыпэмэн
имыпэмэн
димыпэмэн
фимыпэмэн
имыпэмэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ипамэ!
фипамэ!
щымыӀэныгъэ:
уимыпамэ!
фимыпамэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срепамэ
урепамэ
ирепамэ
дрепамэ
фрепамэ
ирепамэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыпамэ
уремыпамэ
иремыпамэ
дремыпамэ
фремыпамэ
иремыпамэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сопамэ(р)
уопамэ(р)
йопамэ(р)
допамэ(р)
фопамэ(р)
йопамэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сипамэркъым
уипамэркъым
ипамэркъым
дипамэркъым
фипамэркъым
ипамэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сипамэрт
уипамэрт
ипамэрт
дипамэрт
фипамэрт
ипамэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сипамэртэкъым
уипамэртэкъым
ипамэртэкъым
дипамэртэкъым
фипамэртэкъым
ипамэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэмащ
уипэмащ
ипэмащ
дипэмащ
фипэмащ
ипэма(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сипэмакъым
уипэмакъым
ипэмакъым
дипэмакъым
фипэмакъым
ипэма(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сипэмат
уипэмат
ипэмат
дипэмат
фипэмат
ипэма(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сипэматэкъым
уипэматэкъым
ипэматэкъым
дипэматэкъым
фипэматэкъым
ипэма(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэгъащ
уипэмэгъащ
ипэмэгъащ
дипэмэгъащ
фипэмэгъащ
ипэмэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэгъакъым
уипэмэгъакъым
ипэмэгъакъым
дипэмэгъакъым
фипэмэгъакъым
ипэмэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэгъат
уипэмэгъат
ипэмэгъат
дипэмэгъат
фипэмэгъат
ипэмэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэгъатэкъым
уипэмэгъатэкъым
ипэмэгъатэкъым
дипэмэгъатэкъым
фипэмэгъатэкъым
ипэмэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сипамэщ
уипамэщ
ипамэщ
дипамэщ
фипамэщ
ипамэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сипамэкъым
уипамэкъым
ипамэкъым
дипамэкъым
фипамэкъым
ипамэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сипамэт
уипамэт
ипамэт
дипамэт
фипамэт
ипамэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сипамэтэкъым
уипамэтэкъым
ипамэтэкъым
дипамэтэкъым
фипамэтэкъым
ипамэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнщ
уипэмэнщ
ипэмэнщ
дипэмэнщ
фипэмэнщ
ипэмэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнкъым
уипэмэнкъым
ипэмэнкъым
дипэмэнкъым
фипэмэнкъым
ипэмэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэну(хэ)щ
уипэмэнущ
ипэмэнущ
дипэмэнущ
фипэмэнущ
ипэмэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнукъым
уипэмэнукъым
ипэмэнукъым
дипэмэнукъым
фипэмэнукъым
ипэмэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипамэрэ
уипамэрэ
ипамэрэ
дипамэрэ
фипамэрэ
ипамэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сипамэркъэ
уипамэркъэ
ипамэркъэ
дипамэркъэ
фипамэркъэ
ипамэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сипамэрт
уипамэрт
ипамэрт
дипамэрт
фипамэрт
ипамэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сипамэртэкъэ
уипамэртэкъэ
ипамэртэкъэ
дипамэртэкъэ
фипамэртэкъэ
ипамэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэма
уипэма
ипэма
дипэма
фипэма
ипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сипэмакъэ
уипэмакъэ
ипэмакъэ
дипэмакъэ
фипэмакъэ
ипэма(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сипэмат
уипэмат
ипэмат
дипэмат
фипэмат
ипэма(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сипэматэкъэ
уипэматэкъэ
ипэматэкъэ
дипэматэкъэ
фипэматэкъэ
ипэма(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэгъа
уипэмэгъа
ипэмэгъа
дипэмэгъа
фипэмэгъа
ипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэгъакъэ
уипэмэгъакъэ
ипэмэгъакъэ
дипэмэгъакъэ
фипэмэгъакъэ
ипэмэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэгъат
уипэмэгъат
ипэмэгъат
дипэмэгъат
фипэмэгъат
ипэмэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сипэмэгъатэкъэ
уипэмэгъатэкъэ
ипэмэгъатэкъэ
дипэмэгъатэкъэ
фипэмэгъатэкъэ
ипэмэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сипамэ
уипамэ
ипамэ
дипамэ
фипамэ
ипамэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сипамэкъэ
уипамэкъэ
ипамэкъэ
дипамэкъэ
фипамэкъэ
ипамэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сипамэт
уипамэт
ипамэт
дипамэт
фипамэт
ипамэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сипамэтэкъэ
уипамэтэкъэ
ипамэтэкъэ
дипамэтэкъэ
фипамэтэкъэ
ипамэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэн
уипэмэн
ипэмэн
дипэмэн
фипэмэн
ипэмэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнкъэ
уипэмэнкъэ
ипэмэнкъэ
дипэмэнкъэ
фипэмэнкъэ
ипэмэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэну
уипэмэну
ипэмэну
дипэмэну
фипэмэну
ипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнукъэ
уипэмэнукъэ
ипэмэнукъэ
дипэмэнукъэ
фипэмэнукъэ
ипэмэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипамэмэ
уипамэмэ
ипамэмэ
дипамэмэ
фипамэмэ
ипамэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпамэмэ
уимыпамэмэ
имыпамэмэ
димыпамэмэ
фимыпамэмэ
имыпамэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэмамэ
уипэмамэ
ипэмамэ
дипэмамэ
фипэмамэ
ипэма(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмамэ
уимыпэмамэ
имыпэмамэ
димыпэмамэ
фимыпэмамэ
имыпэма(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сипэмэгъамэ
уипэмэгъамэ
ипэмэгъамэ
дипэмэгъамэ
фипэмэгъамэ
ипэмэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэгъамэ
уимыпэмэгъамэ
имыпэмэгъамэ
димыпэмэгъамэ
фимыпэмэгъамэ
имыпэмэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнмэ
уипэмэнмэ
ипэмэнмэ
дипэмэнмэ
фипэмэнмэ
ипэмэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнмэ
уимыпэмэнмэ
имыпэмэнмэ
димыпэмэнмэ
фимыпэмэнмэ
имыпэмэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнумэ
уипэмэнумэ
ипэмэнумэ
дипэмэнумэ
фипэмэнумэ
ипэмэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнумэ
уимыпэмэнумэ
имыпэмэнумэ
димыпэмэнумэ
фимыпэмэнумэ
имыпэмэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипамэтэмэ
уипамэтэмэ
ипамэтэмэ
дипамэтэмэ
фипамэтэмэ
ипамэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпамэтэмэ
уимыпамэтэмэ
имыпамэтэмэ
димыпамэтэмэ
фимыпамэтэмэ
имыпамэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэматэмэ
уипэматэмэ
ипэматэмэ
дипэматэмэ
фипэматэмэ
ипэма(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэматэмэ
уимыпэматэмэ
имыпэматэмэ
димыпэматэмэ
фимыпэматэмэ
имыпэма(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сипэмэгъатэмэ
уипэмэгъатэмэ
ипэмэгъатэмэ
дипэмэгъатэмэ
фипэмэгъатэмэ
ипэмэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэгъатэмэ
уимыпэмэгъатэмэ
имыпэмэгъатэмэ
димыпэмэгъатэмэ
фимыпэмэгъатэмэ
имыпэмэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнтэмэ
уипэмэнтэмэ
ипэмэнтэмэ
дипэмэнтэмэ
фипэмэнтэмэ
ипэмэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнтэмэ
уимыпэмэнтэмэ
имыпэмэнтэмэ
димыпэмэнтэмэ
фимыпэмэнтэмэ
имыпэмэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнутэмэ
уипэмэнутэмэ
ипэмэнутэмэ
дипэмэнутэмэ
фипэмэнутэмэ
ипэмэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнутэмэ
уимыпэмэнутэмэ
имыпэмэнутэмэ
димыпэмэнутэмэ
фимыпэмэнутэмэ
имыпэмэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнт
уипэмэнт
ипэмэнт
дипэмэнт
фипэмэнт
ипэмэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнтэкъым
уипэмэнтэкъым
ипэмэнтэкъым
дипэмэнтэкъым
фипэмэнтэкъым
ипэмэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнут
уипэмэнут
ипэмэнут
дипэмэнут
фипэмэнут
ипэмэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сипэмэнутэкъым
уипэмэнутэкъым
ипэмэнутэкъым
дипэмэнутэкъым
фипэмэнутэкъым
ипэмэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипамэми
уипамэми
ипамэми
дипамэми
фипамэми
ипамэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпамэми
уимыпамэми
имыпамэми
димыпамэми
фимыпамэми
имыпамэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэмами
уипэмами
ипэмами
дипэмами
фипэмами
ипэма(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмами
уимыпэмами
имыпэмами
димыпэмами
фимыпэмами
имыпэма(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сипэмэгъами
уипэмэгъами
ипэмэгъами
дипэмэгъами
фипэмэгъами
ипэмэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэгъами
уимыпэмэгъами
имыпэмэгъами
димыпэмэгъами
фимыпэмэгъами
имыпэмэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнми
уипэмэнми
ипэмэнми
дипэмэнми
фипэмэнми
ипэмэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнми
уимыпэмэнми
имыпэмэнми
димыпэмэнми
фимыпэмэнми
имыпэмэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнуми
уипэмэнуми
ипэмэнуми
дипэмэнуми
фипэмэнуми
ипэмэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнуми
уимыпэмэнуми
имыпэмэнуми
димыпэмэнуми
фимыпэмэнуми
имыпэмэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сипамэтэми
уипамэтэми
ипамэтэми
дипамэтэми
фипамэтэми
ипамэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпамэтэми
уимыпамэтэми
имыпамэтэми
димыпамэтэми
фимыпамэтэми
имыпамэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сипэматэми
уипэматэми
ипэматэми
дипэматэми
фипэматэми
ипэма(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэматэми
уимыпэматэми
имыпэматэми
димыпэматэми
фимыпэматэми
имыпэма(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сипэмэгъатэми
уипэмэгъатэми
ипэмэгъатэми
дипэмэгъатэми
фипэмэгъатэми
ипэмэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэгъатэми
уимыпэмэгъатэми
имыпэмэгъатэми
димыпэмэгъатэми
фимыпэмэгъа(хэ)тэми
имыпэмэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнтэми
уипэмэнтэми
ипэмэнтэми
дипэмэнтэми
фипэмэнтэми
ипэмэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнтэми
уимыпэмэнтэми
имыпэмэнтэми
димыпэмэнтэми
фимыпэмэнтэми
имыпэмэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сипэмэнутэми
уипэмэнутэми
ипэмэнутэми
дипэмэнутэми
фипэмэнутэми
ипэмэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыпэмэнутэми
уимыпэмэнутэми
имыпэмэнутэми
димыпэмэнутэми
фимыпэмэнутэми
имыпэмэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сипэмаи
уипэмаи
ипэмаи
дипэмаи
фипэмаи
ипэмаи
щымыӀэныгъэ:
сипэмакъыми
уипэмакъыми
ипэмакъыми
дипэмакъыми
фипэмакъыми
ипэмакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сипэмащэрэт
уипэмащэрэт
ипэмащэрэт
дипэмащэрэт
фипэмащэрэт
ипэма(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симыпэмащэрэт
уимыпэмащэрэт
имыпэмащэрэт
димыпэмащэрэт
фимыпэмащэрэт
имыпэма(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнщ
уипэмагъэнщ
ипэмагъэнщ
дипэмагъэнщ
фипэмагъэнщ
ипэмагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнкъым
уипэмагъэнкъым
ипэмагъэнкъым
дипэмагъэнкъым
фипэмагъэнкъым
ипэмагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнт
уипэмагъэнт
ипэмагъэнт
дипэмагъэнт
фипэмагъэнт
ипэмагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнтэкъым
уипэмагъэнтэкъым
ипэмагъэнтэкъым
дипэмагъэнтэкъым
фипэмагъэнтэкъым
ипэмагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэн
уипэмагъэн
ипэмагъэн
дипэмагъэн
фипэмагъэн
ипэмагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнкъэ
уипэмагъэнкъэ
ипэмагъэнкъэ
дипэмагъэнкъэ
фипэмагъэнкъэ
ипэмагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнт
уипэмагъэнт
ипэмагъэнт
дипэмагъэнт
фипэмагъэнт
ипэмагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнтэкъэ
уипэмагъэнтэкъэ
ипэмагъэнтэкъэ
дипэмагъэнтэкъэ
фипэмагъэнтэкъэ
ипэмагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнущ
уипэмагъэнущ
ипэмагъэнущ
дипэмагъэнущ
фипэмагъэнущ
ипэмагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнукъым
уипэмагъэнукъым
ипэмагъэнукъым
дипэмагъэнукъым
фипэмагъэнукъым
ипэмагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнут
уипэмагъэнут
ипэмагъэнут
дипэмагъэнут
фипэмагъэнут
ипэмагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнутэкъым
уипэмагъэнутэкъым
ипэмагъэнутэкъым
дипэмагъэнутэкъым
фипэмагъэнутэкъым
ипэмагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэну
уипэмагъэну
ипэмагъэну
дипэмагъэну
фипэмагъэну
ипэмагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнукъэ
уипэмагъэнукъэ
ипэмагъэнукъэ
дипэмагъэнукъэ
фипэмагъэнукъэ
ипэмагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сипэмагъэнут
уипэмагъэнут
ипэмагъэнут
дипэмагъэнут
фипэмагъэнут
ипэмагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сипэмагъэнутэкъэ
уипэмагъэнутэкъэ
ипэмагъэнутэкъэ
дипэмагъэнутэкъэ
фипэмагъэнутэкъэ
ипэмагъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сипамэ
уипамэ
ипамэ
дипамэ
фипамэ
ипамэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыпамэ
уимыпамэ
имыпамэ
димыпамэ
фимыпамэ
имыпамэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сипэма
уипэма
ипэма
дипэма
фипэма
ипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыпэма
уимыпэма
имыпэма
димыпэма
фимыпэма
имыпэма(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сипэмэгъа
уипэмэгъа
ипэмэгъа
дипэмэгъа
фипэмэгъа
ипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыпэмэгъа
уимыпэмэгъа
имыпэмэгъа
димыпэмэгъа
фимыпэмэгъа
имыпэмэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сипэмэн
уипэмэн
ипэмэн
дипэмэн
фипэмэн
ипэмэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыпэмэн
уимыпэмэн
имыпэмэн
димыпэмэн
фимыпэмэн
имыпэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сипэмэну
уипэмэну
ипэмэну
дипэмэну
фипэмэну
ипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыпэмэну
уимыпэмэну
имыпэмэну
димыпэмэну
фимыпэмэну
имыпэмэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрипамэ
узэрипамэ
зэрипамэ
дызэрипамэ
фызэрипамэ
зэрипамэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыпамэ
узэримыпамэ
зэримыпамэ
дызэримыпамэ
фызэримыпамэ
зэримыпамэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрипэма
узэрипэма
зэрипэма
дызэрипэма
фызэрипэма
зэрипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыпэма
узэримыпэма
зэримыпэма
дызэримыпэма
фызэримыпэма
зэримыпэма(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрипэмэгъа
узэрипэмэгъа
зэрипэмэгъа
дызэрипэмэгъа
фызэрипэмэгъа
зэрипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыпэмэгъа
узэримыпэмэгъа
зэримыпэмэгъа
дызэримыпэмэгъа
фызэримыпэмэгъа
зэримыпэмэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрипэмэн
узэрипэмэн
зэрипэмэн
дызэрипэмэн
фызэрипэмэн
зэрипэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыпэмэн
узэримыпэмэн
зэримыпэмэн
дызэримыпэмэн
фызэримыпэмэн
зэримыпэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрипэмэну
узэрипэмэну
зэрипэмэну
дызэрипэмэну
фызэрипэмэну
зэрипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыпэмэну
узэримыпэмэну
зэримыпэмэну
дызэримыпэмэну
фызэримыпэмэну
зэримыпэмэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщипамэ
ущипамэ
щипамэ
дыщипамэ
фыщипамэ
щипамэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыпамэ
ущимыпамэ
щимыпамэ
дыщимыпамэ
фыщимыпамэ
щимыпамэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщипэма
ущипэма
щипэма
дыщипэма
фыщипэма
щипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыпэма
ущимыпэма
щимыпэма
дыщимыпэма
фыщимыпэма
щимыпэма(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщипэмэгъа
ущипэмэгъа
щипэмэгъа
дыщипэмэгъа
фыщипэмэгъа
щипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыпэмэгъа
ущимыпэмэгъа
щимыпэмэгъа
дыщимыпэмэгъа
фыщимыпэмэгъа
щимыпэмэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщипэмэн
ущипэмэн
щипэмэн
дыщипэмэн
фыщипэмэн
щипэмэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыпэмэн
ущимыпэмэн
щимыпэмэн
дыщимыпэмэн
фыщимыпэмэн
щимыпэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщипэмэну
ущипэмэну
щипэмэну
дыщипэмэну
фыщипэмэну
щипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыпэмэну
ущимыпэмэну
щимыпэмэну
дыщимыпэмэну
фыщимыпэмэну
щимыпэмэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздипамэ
уздипамэ
здипамэ
дыздипамэ
фыздипамэ
здипамэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыпамэ
уздимыпамэ
здимыпам
дыздимыпамэ
фыздимыпамэ
здимыпамэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздипэма
уздипэма
здипэма
дыздипэма
фыздипэма
здипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыпэма
уздимыпэма
здимыпэма
дыздимыпэма
фыздимыпэма
здимыпэма(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздипэмэгъа
уздипэмэгъа
здипэмэгъа
дыздипэмэгъа
фыздипэмэгъа
здипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыпэмэгъа
уздимыпэмэгъа
здимыпэмэгъа
дыздимыпэмэгъа
фыздимыпэмэгъа
здимыпэмэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздипэмэн
уздипэмэн
здипэмэн
дыздипэмэн
фыздипэмэн
здипэмэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыпэмэн
уздимыпэмэн
здимыпэмэн
дыздимыпэмэн
фыздимыпэмэн
здимыпэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздипэмэну
уздипэмэну
здипэмэну
дыздипэмэну
фыздипэмэну
здипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыпэмэну
уздимыпэмэну
здимыпэмэну
дыздимыпэмэну
фыздимыпэмэну
здимыпэмэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀипамэ
ущӀипамэ
щӀипамэ
дыщӀипамэ
фыщӀипамэ
щӀипамэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыпамэ
ущӀимыпамэ
щӀимыпамэ
дыщӀимыпамэ
фыщӀимыпамэ
щӀимыпамэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀипэма
ущӀипэма
щӀипэма
дыщӀипэма
фыщӀипэма
щӀипэма(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыпэма
ущӀимыпэма
щӀимыпэма
дыщӀимыпэма
фыщӀимыпэма
щӀимыпэма(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀипэмэгъа
ущӀипэмэгъа
щӀипэмэгъа
дыщӀипэмэгъа
фыщӀипэмэгъа
щӀипэмэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыпэмэгъа
ущӀимыпэмэгъа
щӀимыпэмэгъа
дыщӀимыпэмэгъа
фыщӀимыпэмэгъа
щӀимыпэмэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀипэмэн
ущӀипэмэн
щӀипэмэн
дыщӀипэмэн
фыщӀипэмэн
щӀипэмэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыпэмэн
ущӀимыпэмэн
щӀимыпэмэн
дыщӀимыпэмэн
фыщӀимыпэмэн
щӀимыпэмэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀипэмэну
ущӀипэмэну
щӀипэмэну
дыщӀипэмэну
фыщӀипэмэну
щӀипэмэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыпэмэну
ущӀимыпэмэну
щӀимыпэмэну
дыщӀимыпэмэну
фыщӀимыпэмэну
щӀимыпэмэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сипамэу
уипамэу
ипамэу
дипамэу
фипамэу
ипамэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыпамэу
уимыпамэу
имыпамэу
димыпамэу
фимыпамэу
имыпамэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сипэмауэ
уипэмауэ
ипэмауэ
дипэмауэ
фипэмауэ
ипэмауэ / ипэмахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыпэмауэ
уимыпэмауэ
имыпэмауэ
димыпэмауэ
фимыпэмауэ
имыпэмауэ / имыпэмахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сипамэурэ
уипамэурэ
ипамэурэ
дипамэурэ
фипамэурэ
ипамэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симыпамэурэ
уимыпамэурэ
имыпамэурэ
димыпамэурэ
фимыпамэурэ
имыпамэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пам]э
[пам]эр
--
[пам]эхэр
Эргативнэ:
[пам]э
[пам]эм
--
[пам]эхэм
Послеложнэ:
[пам]экӀэ
[пам]эмкӀэ
[пам]эхэкӀэ
[пам]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пам]эуэ
[пам]эрауэ
[пам]эхэу
[пам]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пэм]а
[пэм]ар
--
[пэм]ахэр
Эргативнэ:
[пэм]а
[пэм]ам
--
[пэм]ахэм
Послеложнэ:
[пэм]акӀэ
[пэм]амкӀэ
[пэм]ахэкӀэ
[пэм]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пэм]ауэ
[пэм]арауэ
[пэм]ахэу
[пэм]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пэм]эн
[пэм]эныр
--
[пэм]энхэр
Эргативнэ:
[пэм]эн
[пэм]эным
--
[пэм]энхэм
Послеложнэ:
[пэм]энкӀэ
[пэм]энымкӀэ
[пэм]энхэкӀэ
[пэм]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пэм]эну
[пэм]энырауэ
[пэм]энхэу
[пэм]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пэм]эну
[пэм]энур
--
[пэм]энухэр
Эргативнэ:
[пэм]эну
[пэм]энум
--
[пэм]энухэм
Послеложнэ:
[пэм]энукӀэ
[пэм]энумкӀэ
[пэм]энухэкӀэ
[пэм]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пэм]энууэ
[пэм]энурауэ
[пэм]энухэу
[пэм]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и кӀуэцӀым мэ кърихрэ къримыхрэ зэгъэщӀэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ипэмэн: smell or sniff sth located inside sth.
ПтулъкӀэм ипэмэн: smell sth inside a bottle
УРЫСЫБЗЭ
ипэмэн: понюхать что-л., находящееся внутри чего-л.
ПтулъкӀэм ипэмэн: понюхать что-л. внутри бутылки
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.