АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "изэгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
изэгъэн
щымыӀэныгъэ:
имызэгъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сизэгъэн
уизэгъэн
изэгъэн
дизэгъэн
физэгъэн
изэгъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симызэгъэн
уимызэгъэн
имызэгъэн
димызэгъэн
фимызэгъэн
имызэгъэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
изагъэ!
физагъэ!
щымыӀэныгъэ:
уимызагъэ!
фимызагъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срезагъэ
урезагъэ
ирезагъэ
дрезагъэ
фрезагъэ
ирезагъэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремызагъэ
уремызагъэ
иремызагъэ
дремызагъэ
фремызагъэ
иремызагъэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
созагъэ(р)
уозагъэ(р)
йозагъэ(р)
дозагъэ(р)
фозагъэ(р)
йозагъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сизагъэркъым
уизагъэркъым
изагъэркъым
дизагъэркъым
физагъэркъым
изагъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сизагъэрт
уизагъэрт
изагъэрт
дизагъэрт
физагъэрт
изагъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сизагъэртэкъым
уизагъэртэкъым
изагъэртэкъым
дизагъэртэкъым
физагъэртэкъым
изагъэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъащ
уизэгъащ
изэгъащ
дизэгъащ
физэгъащ
изэгъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сизэгъакъым
уизэгъакъым
изэгъакъым
дизэгъакъым
физэгъакъым
изэгъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъат
уизэгъат
изэгъат
дизэгъат
физэгъат
изэгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сизэгъатэкъым
уизэгъатэкъым
изэгъатэкъым
дизэгъатэкъым
физэгъатэкъым
изэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъащ
уизэгъэгъащ
изэгъэгъащ
дизэгъэгъащ
физэгъэгъащ
изэгъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэгъакъым
уизэгъэгъакъым
изэгъэгъакъым
дизэгъэгъакъым
физэгъэгъакъым
изэгъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъат
уизэгъэгъат
изэгъэгъат
дизэгъэгъат
физэгъэгъат
изэгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэгъатэкъым
уизэгъэгъатэкъым
изэгъэгъатэкъым
дизэгъэгъатэкъым
физэгъэгъатэкъым
изэгъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сизагъэщ
уизагъэщ
изагъэщ
дизагъэщ
физагъэщ
изагъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сизагъэкъым
уизагъэкъым
изагъэкъым
дизагъэкъым
физагъэкъым
изагъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сизагъэт
уизагъэт
изагъэт
дизагъэт
физагъэт
изагъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сизагъэтэкъым
уизагъэтэкъым
изагъэтэкъым
дизагъэтэкъым
физагъэтэкъым
изагъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнщ
уизэгъэнщ
изэгъэнщ
дизэгъэнщ
физэгъэнщ
изэгъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнкъым
уизэгъэнкъым
изэгъэнкъым
дизэгъэнкъым
физэгъэнкъым
изэгъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэну(хэ)щ
уизэгъэнущ
изэгъэнущ
дизэгъэнущ
физэгъэнущ
изэгъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнукъым
уизэгъэнукъым
изэгъэнукъым
дизэгъэнукъым
физэгъэнукъым
изэгъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизагъэрэ
уизагъэрэ
изагъэрэ
дизагъэрэ
физагъэрэ
изагъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сизагъэркъэ
уизагъэркъэ
изагъэркъэ
дизагъэркъэ
физагъэркъэ
изагъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сизагъэрт
уизагъэрт
изагъэрт
дизагъэрт
физагъэрт
изагъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сизагъэртэкъэ
уизагъэртэкъэ
изагъэртэкъэ
дизагъэртэкъэ
физагъэртэкъэ
изагъэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъа
уизэгъа
изэгъа
дизэгъа
физэгъа
изэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сизэгъакъэ
уизэгъакъэ
изэгъакъэ
дизэгъакъэ
физэгъакъэ
изэгъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъат
уизэгъат
изэгъат
дизэгъат
физэгъат
изэгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сизэгъатэкъэ
уизэгъатэкъэ
изэгъатэкъэ
дизэгъатэкъэ
физэгъатэкъэ
изэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъа
уизэгъэгъа
изэгъэгъа
дизэгъэгъа
физэгъэгъа
изэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэгъакъэ
уизэгъэгъакъэ
изэгъэгъакъэ
дизэгъэгъакъэ
физэгъэгъакъэ
изэгъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъат
уизэгъэгъат
изэгъэгъат
дизэгъэгъат
физэгъэгъат
изэгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэгъатэкъэ
уизэгъэгъатэкъэ
изэгъэгъатэкъэ
дизэгъэгъатэкъэ
физэгъэгъатэкъэ
изэгъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сизагъэ
уизагъэ
изагъэ
дизагъэ
физагъэ
изагъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сизагъэкъэ
уизагъэкъэ
изагъэкъэ
дизагъэкъэ
физагъэкъэ
изагъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сизагъэт
уизагъэт
изагъэт
дизагъэт
физагъэт
изагъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сизагъэтэкъэ
уизагъэтэкъэ
изагъэтэкъэ
дизагъэтэкъэ
физагъэтэкъэ
изагъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэн
уизэгъэн
изэгъэн
дизэгъэн
физэгъэн
изэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнкъэ
уизэгъэнкъэ
изэгъэнкъэ
дизэгъэнкъэ
физэгъэнкъэ
изэгъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэну
уизэгъэну
изэгъэну
дизэгъэну
физэгъэну
изэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнукъэ
уизэгъэнукъэ
изэгъэнукъэ
дизэгъэнукъэ
физэгъэнукъэ
изэгъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизагъэмэ
уизагъэмэ
изагъэмэ
дизагъэмэ
физагъэмэ
изагъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симызагъэмэ
уимызагъэмэ
имызагъэмэ
димызагъэмэ
фимызагъэмэ
имызагъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъамэ
уизэгъамэ
изэгъамэ
дизэгъамэ
физэгъамэ
изэгъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъамэ
уимызэгъамэ
имызэгъамэ
димызэгъамэ
фимызэгъамэ
имызэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъамэ
уизэгъэгъамэ
изэгъэгъамэ
дизэгъэгъамэ
физэгъэгъамэ
изэгъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэгъамэ
уимызэгъэгъамэ
имызэгъэгъамэ
димызэгъэгъамэ
фимызэгъэгъамэ
имызэгъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнмэ
уизэгъэнмэ
изэгъэнмэ
дизэгъэнмэ
физэгъэнмэ
изэгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнмэ
уимызэгъэнмэ
имызэгъэнмэ
димызэгъэнмэ
фимызэгъэнмэ
имызэгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнумэ
уизэгъэнумэ
изэгъэнумэ
дизэгъэнумэ
физэгъэнумэ
изэгъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнумэ
уимызэгъэнумэ
имызэгъэнумэ
димызэгъэнумэ
фимызэгъэнумэ
имызэгъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизагъэтэмэ
уизагъэтэмэ
изагъэтэмэ
дизагъэтэмэ
физагъэтэмэ
изагъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симызагъэтэмэ
уимызагъэтэмэ
имызагъэтэмэ
димызагъэтэмэ
фимызагъэтэмэ
имызагъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъатэмэ
уизэгъатэмэ
изэгъатэмэ
дизэгъатэмэ
физэгъатэмэ
изэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъатэмэ
уимызэгъатэмэ
имызэгъатэмэ
димызэгъатэмэ
фимызэгъатэмэ
имызэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъатэмэ
уизэгъэгъатэмэ
изэгъэгъатэмэ
дизэгъэгъатэмэ
физэгъэгъатэмэ
изэгъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэгъатэмэ
уимызэгъэгъатэмэ
имызэгъэгъатэмэ
димызэгъэгъатэмэ
фимызэгъэгъатэмэ
имызэгъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнтэмэ
уизэгъэнтэмэ
изэгъэнтэмэ
дизэгъэнтэмэ
физэгъэнтэмэ
изэгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнтэмэ
уимызэгъэнтэмэ
имызэгъэнтэмэ
димызэгъэнтэмэ
фимызэгъэнтэмэ
имызэгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнутэмэ
уизэгъэнутэмэ
изэгъэнутэмэ
дизэгъэнутэмэ
физэгъэнутэмэ
изэгъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнутэмэ
уимызэгъэнутэмэ
имызэгъэнутэмэ
димызэгъэнутэмэ
фимызэгъэнутэмэ
имызэгъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнт
уизэгъэнт
изэгъэнт
дизэгъэнт
физэгъэнт
изэгъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнтэкъым
уизэгъэнтэкъым
изэгъэнтэкъым
дизэгъэнтэкъым
физэгъэнтэкъым
изэгъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнут
уизэгъэнут
изэгъэнут
дизэгъэнут
физэгъэнут
изэгъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сизэгъэнутэкъым
уизэгъэнутэкъым
изэгъэнутэкъым
дизэгъэнутэкъым
физэгъэнутэкъым
изэгъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизагъэми
уизагъэми
изагъэми
дизагъэми
физагъэми
изагъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симызагъэми
уимызагъэми
имызагъэми
димызагъэми
фимызагъэми
имызагъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъами
уизэгъами
изэгъами
дизэгъами
физэгъами
изэгъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъами
уимызэгъами
имызэгъами
димызэгъами
фимызэгъами
имызэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъами
уизэгъэгъами
изэгъэгъами
дизэгъэгъами
физэгъэгъами
изэгъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэгъами
уимызэгъэгъами
имызэгъэгъами
димызэгъэгъами
фимызэгъэгъами
имызэгъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнми
уизэгъэнми
изэгъэнми
дизэгъэнми
физэгъэнми
изэгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнми
уимызэгъэнми
имызэгъэнми
димызэгъэнми
фимызэгъэнми
имызэгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнуми
уизэгъэнуми
изэгъэнуми
дизэгъэнуми
физэгъэнуми
изэгъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнуми
уимызэгъэнуми
имызэгъэнуми
димызэгъэнуми
фимызэгъэнуми
имызэгъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сизагъэтэми
уизагъэтэми
изагъэтэми
дизагъэтэми
физагъэтэми
изагъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симызагъэтэми
уимызагъэтэми
имызагъэтэми
димызагъэтэми
фимызагъэтэми
имызагъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сизэгъатэми
уизэгъатэми
изэгъатэми
дизэгъатэми
физэгъатэми
изэгъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъатэми
уимызэгъатэми
имызэгъатэми
димызэгъатэми
фимызэгъатэми
имызэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сизэгъэгъатэми
уизэгъэгъатэми
изэгъэгъатэми
дизэгъэгъатэми
физэгъэгъатэми
изэгъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэгъатэми
уимызэгъэгъатэми
имызэгъэгъатэми
димызэгъэгъатэми
фимызэгъэгъа(хэ)тэми
имызэгъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнтэми
уизэгъэнтэми
изэгъэнтэми
дизэгъэнтэми
физэгъэнтэми
изэгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнтэми
уимызэгъэнтэми
имызэгъэнтэми
димызэгъэнтэми
фимызэгъэнтэми
имызэгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сизэгъэнутэми
уизэгъэнутэми
изэгъэнутэми
дизэгъэнутэми
физэгъэнутэми
изэгъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симызэгъэнутэми
уимызэгъэнутэми
имызэгъэнутэми
димызэгъэнутэми
фимызэгъэнутэми
имызэгъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сизэгъаи
уизэгъаи
изэгъаи
дизэгъаи
физэгъаи
изэгъаи
щымыӀэныгъэ:
сизэгъакъыми
уизэгъакъыми
изэгъакъыми
дизэгъакъыми
физэгъакъыми
изэгъакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сизэгъащэрэт
уизэгъащэрэт
изэгъащэрэт
дизэгъащэрэт
физэгъащэрэт
изэгъа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симызэгъащэрэт
уимызэгъащэрэт
имызэгъащэрэт
димызэгъащэрэт
фимызэгъащэрэт
имызэгъа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнщ
уизэгъагъэнщ
изэгъагъэнщ
дизэгъагъэнщ
физэгъагъэнщ
изэгъагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнкъым
уизэгъагъэнкъым
изэгъагъэнкъым
дизэгъагъэнкъым
физэгъагъэнкъым
изэгъагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнт
уизэгъагъэнт
изэгъагъэнт
дизэгъагъэнт
физэгъагъэнт
изэгъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнтэкъым
уизэгъагъэнтэкъым
изэгъагъэнтэкъым
дизэгъагъэнтэкъым
физэгъагъэнтэкъым
изэгъагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэн
уизэгъагъэн
изэгъагъэн
дизэгъагъэн
физэгъагъэн
изэгъагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнкъэ
уизэгъагъэнкъэ
изэгъагъэнкъэ
дизэгъагъэнкъэ
физэгъагъэнкъэ
изэгъагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнт
уизэгъагъэнт
изэгъагъэнт
дизэгъагъэнт
физэгъагъэнт
изэгъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнтэкъэ
уизэгъагъэнтэкъэ
изэгъагъэнтэкъэ
дизэгъагъэнтэкъэ
физэгъагъэнтэкъэ
изэгъагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнущ
уизэгъагъэнущ
изэгъагъэнущ
дизэгъагъэнущ
физэгъагъэнущ
изэгъагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнукъым
уизэгъагъэнукъым
изэгъагъэнукъым
дизэгъагъэнукъым
физэгъагъэнукъым
изэгъагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнут
уизэгъагъэнут
изэгъагъэнут
дизэгъагъэнут
физэгъагъэнут
изэгъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнутэкъым
уизэгъагъэнутэкъым
изэгъагъэнутэкъым
дизэгъагъэнутэкъым
физэгъагъэнутэкъым
изэгъагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэну
уизэгъагъэну
изэгъагъэну
дизэгъагъэну
физэгъагъэну
изэгъагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнукъэ
уизэгъагъэнукъэ
изэгъагъэнукъэ
дизэгъагъэнукъэ
физэгъагъэнукъэ
изэгъагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнут
уизэгъагъэнут
изэгъагъэнут
дизэгъагъэнут
физэгъагъэнут
изэгъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сизэгъагъэнутэкъэ
уизэгъагъэнутэкъэ
изэгъагъэнутэкъэ
дизэгъагъэнутэкъэ
физэгъагъэнутэкъэ
изэгъагъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сизагъэ
уизагъэ
изагъэ
дизагъэ
физагъэ
изагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симызагъэ
уимызагъэ
имызагъэ
димызагъэ
фимызагъэ
имызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сизэгъа
уизэгъа
изэгъа
дизэгъа
физэгъа
изэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симызэгъа
уимызэгъа
имызэгъа
димызэгъа
фимызэгъа
имызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сизэгъэгъа
уизэгъэгъа
изэгъэгъа
дизэгъэгъа
физэгъэгъа
изэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симызэгъэгъа
уимызэгъэгъа
имызэгъэгъа
димызэгъэгъа
фимызэгъэгъа
имызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сизэгъэн
уизэгъэн
изэгъэн
дизэгъэн
физэгъэн
изэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симызэгъэн
уимызэгъэн
имызэгъэн
димызэгъэн
фимызэгъэн
имызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сизэгъэну
уизэгъэну
изэгъэну
дизэгъэну
физэгъэну
изэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симызэгъэну
уимызэгъэну
имызэгъэну
димызэгъэну
фимызэгъэну
имызэгъэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэризагъэ
узэризагъэ
зэризагъэ
дызэризагъэ
фызэризагъэ
зэризагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримызагъэ
узэримызагъэ
зэримызагъэ
дызэримызагъэ
фызэримызагъэ
зэримызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэризэгъа
узэризэгъа
зэризэгъа
дызэризэгъа
фызэризэгъа
зэризэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримызэгъа
узэримызэгъа
зэримызэгъа
дызэримызэгъа
фызэримызэгъа
зэримызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэризэгъэгъа
узэризэгъэгъа
зэризэгъэгъа
дызэризэгъэгъа
фызэризэгъэгъа
зэризэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримызэгъэгъа
узэримызэгъэгъа
зэримызэгъэгъа
дызэримызэгъэгъа
фызэримызэгъэгъа
зэримызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэризэгъэн
узэризэгъэн
зэризэгъэн
дызэризэгъэн
фызэризэгъэн
зэризэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримызэгъэн
узэримызэгъэн
зэримызэгъэн
дызэримызэгъэн
фызэримызэгъэн
зэримызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэризэгъэну
узэризэгъэну
зэризэгъэну
дызэризэгъэну
фызэризэгъэну
зэризэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримызэгъэну
узэримызэгъэну
зэримызэгъэну
дызэримызэгъэну
фызэримызэгъэну
зэримызэгъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщизагъэ
ущизагъэ
щизагъэ
дыщизагъэ
фыщизагъэ
щизагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимызагъэ
ущимызагъэ
щимызагъэ
дыщимызагъэ
фыщимызагъэ
щимызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщизэгъа
ущизэгъа
щизэгъа
дыщизэгъа
фыщизэгъа
щизэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимызэгъа
ущимызэгъа
щимызэгъа
дыщимызэгъа
фыщимызэгъа
щимызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщизэгъэгъа
ущизэгъэгъа
щизэгъэгъа
дыщизэгъэгъа
фыщизэгъэгъа
щизэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимызэгъэгъа
ущимызэгъэгъа
щимызэгъэгъа
дыщимызэгъэгъа
фыщимызэгъэгъа
щимызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщизэгъэн
ущизэгъэн
щизэгъэн
дыщизэгъэн
фыщизэгъэн
щизэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимызэгъэн
ущимызэгъэн
щимызэгъэн
дыщимызэгъэн
фыщимызэгъэн
щимызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщизэгъэну
ущизэгъэну
щизэгъэну
дыщизэгъэну
фыщизэгъэну
щизэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимызэгъэну
ущимызэгъэну
щимызэгъэну
дыщимызэгъэну
фыщимызэгъэну
щимызэгъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздизагъэ
уздизагъэ
здизагъэ
дыздизагъэ
фыздизагъэ
здизагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимызагъэ
уздимызагъэ
здимызагъ
дыздимызагъэ
фыздимызагъэ
здимызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздизэгъа
уздизэгъа
здизэгъа
дыздизэгъа
фыздизэгъа
здизэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимызэгъа
уздимызэгъа
здимызэгъа
дыздимызэгъа
фыздимызэгъа
здимызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздизэгъэгъа
уздизэгъэгъа
здизэгъэгъа
дыздизэгъэгъа
фыздизэгъэгъа
здизэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимызэгъэгъа
уздимызэгъэгъа
здимызэгъэгъа
дыздимызэгъэгъа
фыздимызэгъэгъа
здимызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздизэгъэн
уздизэгъэн
здизэгъэн
дыздизэгъэн
фыздизэгъэн
здизэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимызэгъэн
уздимызэгъэн
здимызэгъэн
дыздимызэгъэн
фыздимызэгъэн
здимызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздизэгъэну
уздизэгъэну
здизэгъэну
дыздизэгъэну
фыздизэгъэну
здизэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимызэгъэну
уздимызэгъэну
здимызэгъэну
дыздимызэгъэну
фыздимызэгъэну
здимызэгъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀизагъэ
ущӀизагъэ
щӀизагъэ
дыщӀизагъэ
фыщӀизагъэ
щӀизагъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимызагъэ
ущӀимызагъэ
щӀимызагъэ
дыщӀимызагъэ
фыщӀимызагъэ
щӀимызагъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀизэгъа
ущӀизэгъа
щӀизэгъа
дыщӀизэгъа
фыщӀизэгъа
щӀизэгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимызэгъа
ущӀимызэгъа
щӀимызэгъа
дыщӀимызэгъа
фыщӀимызэгъа
щӀимызэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀизэгъэгъа
ущӀизэгъэгъа
щӀизэгъэгъа
дыщӀизэгъэгъа
фыщӀизэгъэгъа
щӀизэгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимызэгъэгъа
ущӀимызэгъэгъа
щӀимызэгъэгъа
дыщӀимызэгъэгъа
фыщӀимызэгъэгъа
щӀимызэгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀизэгъэн
ущӀизэгъэн
щӀизэгъэн
дыщӀизэгъэн
фыщӀизэгъэн
щӀизэгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимызэгъэн
ущӀимызэгъэн
щӀимызэгъэн
дыщӀимызэгъэн
фыщӀимызэгъэн
щӀимызэгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀизэгъэну
ущӀизэгъэну
щӀизэгъэну
дыщӀизэгъэну
фыщӀизэгъэну
щӀизэгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимызэгъэну
ущӀимызэгъэну
щӀимызэгъэну
дыщӀимызэгъэну
фыщӀимызэгъэну
щӀимызэгъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сизагъэу
уизагъэу
изагъэу
дизагъэу
физагъэу
изагъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симызагъэу
уимызагъэу
имызагъэу
димызагъэу
фимызагъэу
имызагъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сизэгъауэ
уизэгъауэ
изэгъауэ
дизэгъауэ
физэгъауэ
изэгъауэ / изэгъахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симызэгъауэ
уимызэгъауэ
имызэгъауэ
димызэгъауэ
фимызэгъауэ
имызэгъауэ / имызэгъахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сизагъэурэ
уизагъэурэ
изагъэурэ
дизагъэурэ
физагъэурэ
изагъэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симызагъэурэ
уимызагъэурэ
имызагъэурэ
димызагъэурэ
фимызагъэурэ
имызагъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[загъ]э
[загъ]эр
--
[загъ]эхэр
Эргативнэ:
[загъ]э
[загъ]эм
--
[загъ]эхэм
Послеложнэ:
[загъ]экӀэ
[загъ]эмкӀэ
[загъ]эхэкӀэ
[загъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[загъ]эуэ
[загъ]эрауэ
[загъ]эхэу
[загъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]а
[зэгъ]ар
--
[зэгъ]ахэр
Эргативнэ:
[зэгъ]а
[зэгъ]ам
--
[зэгъ]ахэм
Послеложнэ:
[зэгъ]акӀэ
[зэгъ]амкӀэ
[зэгъ]ахэкӀэ
[зэгъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[зэгъ]ауэ
[зэгъ]арауэ
[зэгъ]ахэу
[зэгъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]эн
[зэгъ]эныр
--
[зэгъ]энхэр
Эргативнэ:
[зэгъ]эн
[зэгъ]эным
--
[зэгъ]энхэм
Послеложнэ:
[зэгъ]энкӀэ
[зэгъ]энымкӀэ
[зэгъ]энхэкӀэ
[зэгъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энырауэ
[зэгъ]энхэу
[зэгъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энур
--
[зэгъ]энухэр
Эргативнэ:
[зэгъ]эну
[зэгъ]энум
--
[зэгъ]энухэм
Послеложнэ:
[зэгъ]энукӀэ
[зэгъ]энумкӀэ
[зэгъ]энухэкӀэ
[зэгъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[зэгъ]энууэ
[зэгъ]энурауэ
[зэгъ]энухэу
[зэгъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и кӀуэцӀым, зыщӀыпӀэ щызэгъэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ЦӀыхубзыр зраша унагъуэм изэгъащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
изэгъэн: get used to, become accustomed to swh
ЦӀыхубзыр зраша унагъуэм изэгъащ: The woman got used to her new husband's family.
УРЫСЫБЗЭ
изэгъэн: привыкнуть, освоиться где-л.
ЦӀыхубзыр зраша унагъуэм изэгъащ: Женщина привыкла к семье новго мужа.
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] пӀэ изэгъэн (имызэгъэн)
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: (not) take your place swh (about sb)
Урысыбзэ: (не) расположиться где-л. (о ком-л.)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.