АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "идиен"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
идиен
щымыӀэныгъэ:
имыдиен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сидиен
уидиен
идиен
дидиен
фидиен
идиен(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симыдиен
уимыдиен
имыдиен
димыдиен
фимыдиен
имыдиен(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
идие!
фидие!
щымыӀэныгъэ:
уимыдие!
фимыдие!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
средие
уредие
иредие
дредие
фредие
иредие(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыдие
уремыдие
иремыдие
дремыдие
фремыдие
иремыдие(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
содие(р)
уодие(р)
йодие(р)
додие(р)
фодие(р)
йодие(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиеркъым
уидиеркъым
идиеркъым
дидиеркъым
фидиеркъым
идие(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сидиерт
уидиерт
идиерт
дидиерт
фидиерт
идие(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиертэкъым
уидиертэкъым
идиертэкъым
дидиертэкъым
фидиертэкъым
идие(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидиящ
уидиящ
идиящ
дидиящ
фидиящ
идия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиякъым
уидиякъым
идиякъым
дидиякъым
фидиякъым
идия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сидият
уидият
идият
дидият
фидият
идия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиятэкъым
уидиятэкъым
идиятэкъым
дидиятэкъым
фидиятэкъым
идия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сидиегъащ
уидиегъащ
идиегъащ
дидиегъащ
фидиегъащ
идиегъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиегъакъым
уидиегъакъым
идиегъакъым
дидиегъакъым
фидиегъакъым
идиегъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиегъат
уидиегъат
идиегъат
дидиегъат
фидиегъат
идиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиегъатэкъым
уидиегъатэкъым
идиегъатэкъым
дидиегъатэкъым
фидиегъатэкъым
идиегъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сидиещ
уидиещ
идиещ
дидиещ
фидиещ
идие(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сидиекъым
уидиекъым
идиекъым
дидиекъым
фидиекъым
идие(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сидиет
уидиет
идиет
дидиет
фидиет
идие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сидиетэкъым
уидиетэкъым
идиетэкъым
дидиетэкъым
фидиетэкъым
идие(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенщ
уидиенщ
идиенщ
дидиенщ
фидиенщ
идиен(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиенкъым
уидиенкъым
идиенкъым
дидиенкъым
фидиенкъым
идиен(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиену(хэ)щ
уидиенущ
идиенущ
дидиенущ
фидиенущ
идиену(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиенукъым
уидиенукъым
идиенукъым
дидиенукъым
фидиенукъым
идиену(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиерэ
уидиерэ
идиерэ
дидиерэ
фидиерэ
идие(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиеркъэ
уидиеркъэ
идиеркъэ
дидиеркъэ
фидиеркъэ
идие(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сидиерт
уидиерт
идиерт
дидиерт
фидиерт
идие(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиертэкъэ
уидиертэкъэ
идиертэкъэ
дидиертэкъэ
фидиертэкъэ
идие(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидия
уидия
идия
дидия
фидия
идия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиякъэ
уидиякъэ
идиякъэ
дидиякъэ
фидиякъэ
идия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сидият
уидият
идият
дидият
фидият
идия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиятэкъэ
уидиятэкъэ
идиятэкъэ
дидиятэкъэ
фидиятэкъэ
идия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сидиегъа
уидиегъа
идиегъа
дидиегъа
фидиегъа
идиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиегъакъэ
уидиегъакъэ
идиегъакъэ
дидиегъакъэ
фидиегъакъэ
идиегъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиегъат
уидиегъат
идиегъат
дидиегъат
фидиегъат
идиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сидиегъатэкъэ
уидиегъатэкъэ
идиегъатэкъэ
дидиегъатэкъэ
фидиегъатэкъэ
идиегъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сидие
уидие
идие
дидие
фидие
идие(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сидиекъэ
уидиекъэ
идиекъэ
дидиекъэ
фидиекъэ
идие(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сидиет
уидиет
идиет
дидиет
фидиет
идие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сидиетэкъэ
уидиетэкъэ
идиетэкъэ
дидиетэкъэ
фидиетэкъэ
идие(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиен
уидиен
идиен
дидиен
фидиен
идиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиенкъэ
уидиенкъэ
идиенкъэ
дидиенкъэ
фидиенкъэ
идиен(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиену
уидиену
идиену
дидиену
фидиену
идиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиенукъэ
уидиенукъэ
идиенукъэ
дидиенукъэ
фидиенукъэ
идиену(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиемэ
уидиемэ
идиемэ
дидиемэ
фидиемэ
идие(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиемэ
уимыдиемэ
имыдиемэ
димыдиемэ
фимыдиемэ
имыдие(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидиямэ
уидиямэ
идиямэ
дидиямэ
фидиямэ
идия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиямэ
уимыдиямэ
имыдиямэ
димыдиямэ
фимыдиямэ
имыдия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сидиегъамэ
уидиегъамэ
идиегъамэ
дидиегъамэ
фидиегъамэ
идиегъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиегъамэ
уимыдиегъамэ
имыдиегъамэ
димыдиегъамэ
фимыдиегъамэ
имыдиегъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенмэ
уидиенмэ
идиенмэ
дидиенмэ
фидиенмэ
идиен(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенмэ
уимыдиенмэ
имыдиенмэ
димыдиенмэ
фимыдиенмэ
имыдиен(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенумэ
уидиенумэ
идиенумэ
дидиенумэ
фидиенумэ
идиену(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенумэ
уимыдиенумэ
имыдиенумэ
димыдиенумэ
фимыдиенумэ
имыдиену(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиетэмэ
уидиетэмэ
идиетэмэ
дидиетэмэ
фидиетэмэ
идие(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиетэмэ
уимыдиетэмэ
имыдиетэмэ
димыдиетэмэ
фимыдиетэмэ
имыдие(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидиятэмэ
уидиятэмэ
идиятэмэ
дидиятэмэ
фидиятэмэ
идия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиятэмэ
уимыдиятэмэ
имыдиятэмэ
димыдиятэмэ
фимыдиятэмэ
имыдия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сидиегъатэмэ
уидиегъатэмэ
идиегъатэмэ
дидиегъатэмэ
фидиегъатэмэ
идиегъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиегъатэмэ
уимыдиегъатэмэ
имыдиегъатэмэ
димыдиегъатэмэ
фимыдиегъатэмэ
имыдиегъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиентэмэ
уидиентэмэ
идиентэмэ
дидиентэмэ
фидиентэмэ
идиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиентэмэ
уимыдиентэмэ
имыдиентэмэ
димыдиентэмэ
фимыдиентэмэ
имыдиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенутэмэ
уидиенутэмэ
идиенутэмэ
дидиенутэмэ
фидиенутэмэ
идиену(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенутэмэ
уимыдиенутэмэ
имыдиенутэмэ
димыдиенутэмэ
фимыдиенутэмэ
имыдиену(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиент
уидиент
идиент
дидиент
фидиент
идиен(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиентэкъым
уидиентэкъым
идиентэкъым
дидиентэкъым
фидиентэкъым
идиен(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенут
уидиенут
идиенут
дидиенут
фидиенут
идиену(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сидиенутэкъым
уидиенутэкъым
идиенутэкъым
дидиенутэкъым
фидиенутэкъым
идиену(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиеми
уидиеми
идиеми
дидиеми
фидиеми
идие(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиеми
уимыдиеми
имыдиеми
димыдиеми
фимыдиеми
имыдие(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидиями
уидиями
идиями
дидиями
фидиями
идия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиями
уимыдиями
имыдиями
димыдиями
фимыдиями
имыдия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сидиегъами
уидиегъами
идиегъами
дидиегъами
фидиегъами
идиегъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиегъами
уимыдиегъами
имыдиегъами
димыдиегъами
фимыдиегъами
имыдиегъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенми
уидиенми
идиенми
дидиенми
фидиенми
идиен(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенми
уимыдиенми
имыдиенми
димыдиенми
фимыдиенми
имыдиен(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенуми
уидиенуми
идиенуми
дидиенуми
фидиенуми
идиену(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенуми
уимыдиенуми
имыдиенуми
димыдиенуми
фимыдиенуми
имыдиену(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сидиетэми
уидиетэми
идиетэми
дидиетэми
фидиетэми
идие(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиетэми
уимыдиетэми
имыдиетэми
димыдиетэми
фимыдиетэми
имыдие(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сидиятэми
уидиятэми
идиятэми
дидиятэми
фидиятэми
идия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиятэми
уимыдиятэми
имыдиятэми
димыдиятэми
фимыдиятэми
имыдия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сидиегъатэми
уидиегъатэми
идиегъатэми
дидиегъатэми
фидиегъатэми
идиегъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыдиегъатэми
уимыдиегъатэми
имыдиегъатэми
димыдиегъатэми
фимыдиегъа(хэ)тэми
имыдиегъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиентэми
уидиентэми
идиентэми
дидиентэми
фидиентэми
идиен(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиентэми
уимыдиентэми
имыдиентэми
димыдиентэми
фимыдиентэми
имыдиен(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сидиенутэми
уидиенутэми
идиенутэми
дидиенутэми
фидиенутэми
идиену(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыдиенутэми
уимыдиенутэми
имыдиенутэми
димыдиенутэми
фимыдиенутэми
имыдиену(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сидияи
уидияи
идияи
дидияи
фидияи
идияи
щымыӀэныгъэ:
сидиякъыми
уидиякъыми
идиякъыми
дидиякъыми
фидиякъыми
идиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сидиящэрэт
уидиящэрэт
идиящэрэт
дидиящэрэт
фидиящэрэт
идия(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симыдиящэрэт
уимыдиящэрэт
имыдиящэрэт
димыдиящэрэт
фимыдиящэрэт
имыдия(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнщ
уидиягъэнщ
идиягъэнщ
дидиягъэнщ
фидиягъэнщ
идиягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнкъым
уидиягъэнкъым
идиягъэнкъым
дидиягъэнкъым
фидиягъэнкъым
идиягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнт
уидиягъэнт
идиягъэнт
дидиягъэнт
фидиягъэнт
идиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнтэкъым
уидиягъэнтэкъым
идиягъэнтэкъым
дидиягъэнтэкъым
фидиягъэнтэкъым
идиягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сидиягъэн
уидиягъэн
идиягъэн
дидиягъэн
фидиягъэн
идиягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнкъэ
уидиягъэнкъэ
идиягъэнкъэ
дидиягъэнкъэ
фидиягъэнкъэ
идиягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнт
уидиягъэнт
идиягъэнт
дидиягъэнт
фидиягъэнт
идиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнтэкъэ
уидиягъэнтэкъэ
идиягъэнтэкъэ
дидиягъэнтэкъэ
фидиягъэнтэкъэ
идиягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнущ
уидиягъэнущ
идиягъэнущ
дидиягъэнущ
фидиягъэнущ
идиягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнукъым
уидиягъэнукъым
идиягъэнукъым
дидиягъэнукъым
фидиягъэнукъым
идиягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнут
уидиягъэнут
идиягъэнут
дидиягъэнут
фидиягъэнут
идиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнутэкъым
уидиягъэнутэкъым
идиягъэнутэкъым
дидиягъэнутэкъым
фидиягъэнутэкъым
идиягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сидиягъэну
уидиягъэну
идиягъэну
дидиягъэну
фидиягъэну
идиягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнукъэ
уидиягъэнукъэ
идиягъэнукъэ
дидиягъэнукъэ
фидиягъэнукъэ
идиягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сидиягъэнут
уидиягъэнут
идиягъэнут
дидиягъэнут
фидиягъэнут
идиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сидиягъэнутэкъэ
уидиягъэнутэкъэ
идиягъэнутэкъэ
дидиягъэнутэкъэ
фидиягъэнутэкъэ
идиягъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зидие
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зимыдие
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зидия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зимыдия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зидиегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зимыдиегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зидиен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зимыдиен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зидиену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зимыдиену
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сидие
уидие
идие
дидие
фидие
идие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыдие
уимыдие
имыдие
димыдие
фимыдие
имыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сидия
уидия
идия
дидия
фидия
идия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыдия
уимыдия
имыдия
димыдия
фимыдия
имыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сидиегъа
уидиегъа
идиегъа
дидиегъа
фидиегъа
идиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыдиегъа
уимыдиегъа
имыдиегъа
димыдиегъа
фимыдиегъа
имыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сидиен
уидиен
идиен
дидиен
фидиен
идиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыдиен
уимыдиен
имыдиен
димыдиен
фимыдиен
имыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сидиену
уидиену
идиену
дидиену
фидиену
идиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыдиену
уимыдиену
имыдиену
димыдиену
фимыдиену
имыдиену(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэридие
узэридие
зэридие
дызэридие
фызэридие
зэридие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыдие
узэримыдие
зэримыдие
дызэримыдие
фызэримыдие
зэримыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэридия
узэридия
зэридия
дызэридия
фызэридия
зэридия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыдия
узэримыдия
зэримыдия
дызэримыдия
фызэримыдия
зэримыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэридиегъа
узэридиегъа
зэридиегъа
дызэридиегъа
фызэридиегъа
зэридиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыдиегъа
узэримыдиегъа
зэримыдиегъа
дызэримыдиегъа
фызэримыдиегъа
зэримыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэридиен
узэридиен
зэридиен
дызэридиен
фызэридиен
зэридиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыдиен
узэримыдиен
зэримыдиен
дызэримыдиен
фызэримыдиен
зэримыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэридиену
узэридиену
зэридиену
дызэридиену
фызэридиену
зэридиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыдиену
узэримыдиену
зэримыдиену
дызэримыдиену
фызэримыдиену
зэримыдиену(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщидие
ущидие
щидие
дыщидие
фыщидие
щидие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыдие
ущимыдие
щимыдие
дыщимыдие
фыщимыдие
щимыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщидия
ущидия
щидия
дыщидия
фыщидия
щидия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыдия
ущимыдия
щимыдия
дыщимыдия
фыщимыдия
щимыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщидиегъа
ущидиегъа
щидиегъа
дыщидиегъа
фыщидиегъа
щидиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыдиегъа
ущимыдиегъа
щимыдиегъа
дыщимыдиегъа
фыщимыдиегъа
щимыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщидиен
ущидиен
щидиен
дыщидиен
фыщидиен
щидиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыдиен
ущимыдиен
щимыдиен
дыщимыдиен
фыщимыдиен
щимыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщидиену
ущидиену
щидиену
дыщидиену
фыщидиену
щидиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыдиену
ущимыдиену
щимыдиену
дыщимыдиену
фыщимыдиену
щимыдиену(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздидие
уздидие
здидие
дыздидие
фыздидие
здидие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыдие
уздимыдие
здимыди
дыздимыдие
фыздимыдие
здимыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздидия
уздидия
здидия
дыздидия
фыздидия
здидия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыдия
уздимыдия
здимыдия
дыздимыдия
фыздимыдия
здимыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздидиегъа
уздидиегъа
здидиегъа
дыздидиегъа
фыздидиегъа
здидиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыдиегъа
уздимыдиегъа
здимыдиегъа
дыздимыдиегъа
фыздимыдиегъа
здимыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздидиен
уздидиен
здидиен
дыздидиен
фыздидиен
здидиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыдиен
уздимыдиен
здимыдиен
дыздимыдиен
фыздимыдиен
здимыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздидиену
уздидиену
здидиену
дыздидиену
фыздидиену
здидиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыдиену
уздимыдиену
здимыдиену
дыздимыдиену
фыздимыдиену
здимыдиену(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀидие
ущӀидие
щӀидие
дыщӀидие
фыщӀидие
щӀидие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыдие
ущӀимыдие
щӀимыдие
дыщӀимыдие
фыщӀимыдие
щӀимыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀидия
ущӀидия
щӀидия
дыщӀидия
фыщӀидия
щӀидия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыдия
ущӀимыдия
щӀимыдия
дыщӀимыдия
фыщӀимыдия
щӀимыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀидиегъа
ущӀидиегъа
щӀидиегъа
дыщӀидиегъа
фыщӀидиегъа
щӀидиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыдиегъа
ущӀимыдиегъа
щӀимыдиегъа
дыщӀимыдиегъа
фыщӀимыдиегъа
щӀимыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀидиен
ущӀидиен
щӀидиен
дыщӀидиен
фыщӀидиен
щӀидиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыдиен
ущӀимыдиен
щӀимыдиен
дыщӀимыдиен
фыщӀимыдиен
щӀимыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀидиену
ущӀидиену
щӀидиену
дыщӀидиену
фыщӀидиену
щӀидиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыдиену
ущӀимыдиену
щӀимыдиену
дыщӀимыдиену
фыщӀимыдиену
щӀимыдиену(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сидиеу
уидиеу
идиеу
дидиеу
фидиеу
идие(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыдиеу
уимыдиеу
имыдиеу
димыдиеу
фимыдиеу
имыдие(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сидияуэ
уидияуэ
идияуэ
дидияуэ
фидияуэ
идияуэ / идияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыдияуэ
уимыдияуэ
имыдияуэ
димыдияуэ
фимыдияуэ
имыдияуэ / имыдияхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сидиеурэ
уидиеурэ
идиеурэ
дидиеурэ
фидиеурэ
идие(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симыдиеурэ
уимыдиеурэ
имыдиеурэ
димыдиеурэ
фимыдиеурэ
имыдие(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынодие
содие
--
сыводие
содие(хэ)
уэ
укъызодие
--
уодие
укъыдодие
--
уодие(хэ)
ар
къызодие
къодие
йодие
къыдодие
къыводие
йодие(хэ)
дэ
--
дынодие
додие
--
дыводие
додие(хэ)
фэ
фыкъызодие
--
фодие
фыкъыдодие
--
фодие(хэ)
ахэр
къызодие
къодие
йодие
къыдодие
къыводие
йодие(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынодиерэ
сидиерэ
--
сывэдиерэ
сидие(хэ)рэ
уэ
укъызидиерэ
--
уидиерэ
укъыдидиерэ
--
уидие(хэ)рэ
ар
къызэдиерэ
къодиерэ
идиерэ
къыдэдиерэ
къывэдиерэ
идие(хэ)рэ
дэ
--
дынодиерэ
дидиерэ
--
дывидиерэ
дидие(хэ)рэ
фэ
фыкъызидиерэ
--
фидиерэ
фыкъыдидиерэ
--
фидие(хэ)рэ]
ахэр
къызидиерэ
къодиерэ
идиерэ
къыдидиерэ
къывидиерэ
идие(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]е
[ди]ер
--
[ди]ехэр
Эргативнэ:
[ди]е
[ди]ем
--
[ди]ехэм
Послеложнэ:
[ди]екӀэ
[ди]емкӀэ
[ди]ехэкӀэ
[ди]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]еуэ
[ди]ерауэ
[ди]ехэу
[ди]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]я
[ди]яр
--
[ди]яхэр
Эргативнэ:
[ди]я
[ди]ям
--
[ди]яхэм
Послеложнэ:
[ди]якӀэ
[ди]ямкӀэ
[ди]яхэкӀэ
[ди]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]яуэ
[ди]ярауэ
[ди]яхэу
[ди]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]ен
[ди]еныр
--
[ди]енхэр
Эргативнэ:
[ди]ен
[ди]еным
--
[ди]енхэм
Послеложнэ:
[ди]енкӀэ
[ди]енымкӀэ
[ди]енхэкӀэ
[ди]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ди]ену
[ди]енырауэ
[ди]енхэу
[ди]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]ену
[ди]енур
--
[ди]енухэр
Эргативнэ:
[ди]ену
[ди]енум
--
[ди]енухэм
Послеложнэ:
[ди]енукӀэ
[ди]енумкӀэ
[ди]енухэкӀэ
[ди]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]енууэ
[ди]енурауэ
[ди]енухэу
[ди]енухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и кӀуэцӀым зыгуэр щыдиин.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
КӀапэ дагъэр тебэм идиящ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
идиен: cool off, harden, coagulate swh, in sth.
КӀапэ дагъэр тебэм идиящ: the piece of sheep tail fat hardened in the frying pan
УРЫСЫБЗЭ
идиен: застыть, затвердеть, загустеть где-л., внутри чего-л.
КӀапэ дагъэр тебэм идиящ: кусок курдючного жирав затвердел на сковороде.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.